جهانگیری و غفاریان ،(۱۳۸۷)
رقابت‌پذیری با تعبیر توانمندی و تمایل ورود به رقابت تعریف شده است. مایکل پورتر از منظر اقتصادی رقابت‌پذیری را مترادف با بهره وری و چگونگی استفاده یک سازمان یا ملت از منبع انسانی، سرمایه و منابع طبیعی خود تعریف می‌کند (Porter,2005). در مقیاس خرد، رقابت‌پذیری به ارزشی که یک محصول در مقایسه با رقیب برای مشتری می آفریند باز می‌گردد و این امر به دوعامل مهم بستگی دارد: میزان مطلوبیتهای برآورده شده از تملک یا تصرف یک محصول برای مشتری(منافع) و، میزان هزینه ایجاد شده از تملک یا تصرف آن محصول برای مشتری. سرآمدی در هر یک از این دو عامل، سازمان را رقابت‌پذیر می‌سازد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اگر یک سازمان استراتژی خود را براساس ارائه مطلوبیتهای ویژه و برتر از رقیب به مشتری قرار دهد، استراتژی تمایز را برگزیده است و اگر براساس شرایط موجود، ارائه قیمت غیر قابل رقابت توسط رقیب را استراتژی خود قرار دهد، استراتژی رهبری هزینه را دنبال می‌کند. استراتژی تمایز از راه مطلوبیتهای بیشتر رقابت‌پذیری را بهبود می‌بخشد و استراتژی رهبری هزینه از راه کاهش نامطلوبیتها (هزینه‌ها) سازمان را نسبت به رقیب رقابت‌پذیر می‌سازد (مانند تولیدکنندگان پوشاک چینی). هر یک از این استراتژیها سازمان را در بازار رقابتی محصول، رقابت پذیر خواهد کرد. آیا برای یک کسب و کار موفق این امرکافی است؟ خیر، کافی نیست.
یک سازمان برای موفقیت علاوه بر پاسخگویی مناسب به بازار رقابتی محصول( کالا و خدمات) باید پاسخگوی بازار سرمایه نیز باشد و برای این منظور باید هزینه این استراتژیها برای تولیدکننده و سودعملیاتی شرکت برای سهامداران، قابل پذیرش باشد.
دو عامل اول، به مزیت رقابتی سازمان در بازار محصول و عامل سوم به مزیت رقابتی در بازار سرمایه منجر می‌شود (شکل ۲-۱).
شکل(۲-۱) ،عوامل ایجاد رقابت پذیری پایدار در سازمان
نکته بسیار اساسی و مهم این است که بدون توجه به منافع سرمایه‌گذاران، تداوم خلق ارزش برای مشتری نیزامکان‌پذیر نخواهد بود.برای رقابت‌پذیری پایدار، سه مولفه اصلی ضروری است. دو مولفه اول رقابت‌پذیری ایجاد می‌کند و عامل سوم تداوم آن را امکان‌پذیر می‌سازد.
حال باید گفت کدامیک از این نگرشها بهتر می‌توانند برای سازمان رقابت‌پذیری ایجاد کنند؟

ج)نگرش محصول محور ب)نگرش تولید محور الف) نگرش مشتری محور
ه)نگرش ارزش محور د)نگرش تعالی محور
شکل( ۲-۲)، الگوی رقابت پذیری و نگرشهای کیفیت
همان طور که در شکل بالا مشاهده می شود،تحلیل تعریف نگرش مشتری محور با الگوی رقابت‌پذیری، نشان می‌دهد که این نگرش به خوبی مولفه‌های منافع مشتری را مورد توجه قرار داده ولی نسبت به منافع سهامدار مسکوت است. در این شرایط هر چند مشتری راضی و خشنود باشد، روز به روز توان شرکت برای ادامه مسیر کاهش یافته، سازمان در برابر حوادث غیرمترقبه مانند یازده سپتامبر، آسیب‌پذیرمی‌شود. نگرش دوم کیفیت،‌ یعنی تولید محوری نیز به گونه بارزی بر ابعاد مهندسی یک محصول متمرکز است. این نگرش نه تنها هزینه‌های تولیدکننده، بلکه هزینه‌هایی را که تامین این ابعاد کیفی برای مشتری خواهد داشت را هم از حوزه توجه خارج کرده است.
نگرش محصول محور نیز از الگوی رقابت‌پذیری مشابهی برخوردار است و حاصل آن در بلندمدت مولد رقابت‌پذیری و موفقیت نخواهد بود. نگرش تعالی محور نیز نوعاً بر ویژگیهای محصولات تاکید دارد هر چند ماهیت انتزاعی آن می‌تواند این برداشت و هر برداشت دیگری را پرسش برانگیز سازد.
نگرش ارزش محور برای کیفیت تنها نگرشی است که به گونه‌ای همزمان به مطلوبیتهای مشتری (فایده)، قیمت و سایر هزینه‌ها برای مشتری (هزینه مشتری) و هزینه برای تولیدکننده (منافع سهامدار) توجه کرده است. این نگرش نه تنها می‌تواند برای مشتری ارزش بیافریند (تفاوت فایده و هزینه مشتری) بلکه تا زمانی که منافع سهامدار تامین شود، سازمان را در جهت حفظ و توسعه این ارزش تشویق و هدایت خواهد کرد. کیفیت خوب خدمات، زمانی با معناست که قیمت آن از سوی مشتری و هزینه و سود آن از سوی تولیدکننده پذیرفتنی باشد. این معنا، تنها در نگرش ارزش محور وجود دارد .
اثربخش‌ترین نگرش، نگرش ارزش محور است که به شیوه موثر و متوازنی منافع مشتری و هزینه تولیدکننده را مورد توجه قرار می‌دهد. (جهانگیری و غفاریان ،۱۳۸۷).
جنبه های دیگر کیفیت
بعضی از جنبه های کیفیت از قبیل کارآیی محصول، قابل اعتماد بودن یا طول عمر مفید آن به آسانی قابل شناسایی است، ولی بعضی از جنبه های دیگر کیفیت به آسانی قابل شناسایی و اندازه گیری نیست.مشتریان راضی منبع سود شرکتها هستند، شرکتهایی که نمی توانند مشتریان خود را راضی نگه دارند در دراز مدت باقی نخواهند ماند.کیفیت یک محصول باعث ایجاد رضایت مشتری می شود و می تواند موجب ایجاد مزیتهای رقابتی برای شرکت گردد.(روستا و همکاران،۱۳۸۳).
مزیت های رقابتی حاصل از کیفیت برتر عبارتند از :
ایجاد انحصار رقابتی؛
وفاداری مشتریان؛
محصولات متمایز: منظور ایجاد تمایز در محصول است.محصولات بسیار ساده را می توان با توجه به کیفیت آن و ارائه خدمات به مشتریان متمایز ساخت.
کاهش هزینه های بازاریابی؛
کاهش فشار رقابتی قیمت:در صورتی که مشتریان از کیفیت و خدمات راضی باشند شرکت می تواند از طریق تغییر در وضعیت قیمت به سود بیشتری دست یابد.
کیفیت استنباط شده توسط مصرف کنندگان از محصولات و خدمات شرکت می تواند مزیت رقابتی مهم دیگری همچون افزایش شهرت شرکت و کاهش هزینه های مصرفی و عرضه محصولات آتی را برای شرکت به ارمغان آورد.(هربیگ و میلویز^[۱۵]،۱۹۹۷).
یکی از روش های مهم متمایز سازی، عرضه محصولاتی با کیفیت برتر از سوی شرکت می باشد.برای اجرای موفقیت آمیز یک استراتژی تمایز از حیث کیفیت، یک شرکت باید کشف کند که مشتریان بالقوه اش از کدام ابعاد یا نشانه ها برای تفاوت درباره کیفیت محصول استفاده می کنند.در اینجا به هفت بعد از کیفیت محصول اشاره می شود:
کارکرد؛
دوام ؛
انطباق؛
ویژگیهای ملموس و مشهود؛
قابلیت اطمینان؛
قابلیت تعمیر و نگهداری؛
تناسب و جذابیت ظاهری: بعد ظاهری جذاب و متناسب می توان مشتریان را متقاعد کند که یک محصول از کیفیت بالایی برخوردار است.

تبلیغات

مفهوم تبلیغات بطور عجیبی با بازاریابی آمیخته است. تبلیغات جزئی از فرایند بازاریابی یک محصول و یا خدمت بشمار می رود. به بیان ساده می توان گفت تبلیغات یعنی رساندن یک پیام در مورد محصول و یا یک خدمت از طریق رسانه های مختلف برای متقاعد کردن مخاطبان بالقوه برای خرید آن محصول و یا خدمت.
در تبلیغات معمولاً اهداف متفاوتی دنبال می شود که در زیر به بخشی از آنها اشاره می کنیم:
آگاهی مشتریان در مورد محصولات و یا خدمات جدید؛
آگاه کردن مشتریان از طرز کار و یا قیمت جدید یک محصول؛
ایجاد تصویری روشن و قدرتمند از کسب و کار؛
ترغیب مشتریان به خرید محصول؛
تشویق مشتری برای اتخاذ تصمیم خرید فوری محصول و یا خدمت؛
و ….
از دیدگاه جایگاه تبلیغات در مقایسه با بازاریابی، می توان تبلیغات را زیر مجموعه بازاریابی و در کنار ابزارهای دیگر آن از جمله روابط عمومی، پیشبرد فروش، فروش شخصی و بازاریابی مستقیم دانست. تبلیغات بیشتر بر روان مشتری برای ترجیح دادن یک برند خاص تمرکز دارد و بازاریابی بر کل فرایند اعم از تبلیغات، فروش، توزیع و … احاطه دارد.

بررسی رابطه سبک های مدیریت کلاس با ویژگی های شخصیتی معلمان

نتایج نشان داد که بین ویژگی های شخصیتی معلمان و سبک مدیریت آن ها رابطه وجود دارد و معلمان زن و مرد، از لحاظ سبک مدیریت کلاس با یکدیگر تفاوتی ندارند.

خانی، باقری، دانشیار

۱۳۹۲

بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خود نظم داده شده با نمره فیزیک دانش آموزان سوم متوسطه

با آموزش خود تنظیمی می توان به دانش آموزان کمک کرد تا به پیشرفت تحصیلی بیشتری دست یابند. آموزش و پرورش معلمان نیز باید شرایط لازم برای پیشرفت دانش آموزان در این زمینه را فراهم نماید.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

غلامعلی لواسانی، اژه ای، داودی

۱۳۹۲

تاثیر آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر مهارت های خود تنظیمی، درگیری تحصیلی و اضطراب امتحان

آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر افزایش مهارت های دانش آموزان اثر مثبت و معنی دار داشته است، لذا چنین نتیجه گرفته اند که آگاهی و اطلاع دانش آموزان از راهبردهای یادگیری خود تنظیمی و بکارگیری آن ها در امر مطالعه و یادگیری اثربخش می باشد.

محقق/ محققین

سال اجرا

عنوان

نتیجه

عظیمی، پیری و زوار

۱۳۹۲

بررسی رابطه فرسودگی تحصیلی و یادگیری خود تنظیمی با عملکرد تحصیلی

بین یادگیری خود نظم داده و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

عجم و همکاران

۱۳۹۱

بررسی تفاوت دانشجویان مرد و زن در زمینه راهبردهای یادگیری خودتنظیمی

بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در بین زنان و مردان تفاوت معنادار وجود ندارد.

رنجبر

۱۳۹۱

بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت اثربخش کلاس درس از دیدگاه اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

بررسی عوامل چهارگانه مدیریت کلاس بر فعالیتهای دانش آموزان از لحاظ آماری معنادار بوده و باعث افزایش اثربخشی مدیریت کلاس درس می شود.

موسوی و همکاران

۱۳۹۱

بررسی رابطه هوش هیجانی و مؤلفه های آن با باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان

در تأثیر باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر عملکرد تحصیلی و در تأثیر مؤلفه های هوش هیجانی و باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر عملکرد تحصیلی، تمام مسیرها معنی دار بودند.

جعفری ثانی و همکاران

۱۳۹۱

۲-۱۲-۳-۵- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با نانو تیتانیوم

دی اکسید (آناتاز) در محلول بافری با pH برابر ۱۳ ۴۱

۲-۱۲-۴-۱- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با نانو روی

اکسید (ZnO) در محلول بافری با pH برابر ۹ ۴۱

۲-۱۲-۴-۲- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با نانو روی

اکسید (ZnO) در محلول بافری با pH برابر ۱۰ ۴۱

۲-۱۲-۴-۳- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با نانو روی

اکسید (ZnO) در محلول بافری با pH برابر ۱۲ ۴۱

۲-۱۲-۴-۴- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با نانو روی

اکسید (ZnO) در محلول بافری با pH برابر ۱۳ ۴۲

۲-۱۲-۵- بررسی اثر pH محیط واکنش ۴۲

۲-۱۲-۵-۱- بررسی اثر pHبر روی واکنش تخریب فوتوشیمیایی وقتی از نانو تیتانیوم دی اکسید (آناتاز)

به عنوان فوتوکاتالیزور استفاده می‌شود ۴۲

۲-۱۲-۵-۲- بررسی اثر pHبر روی واکنش تخریب فوتوشیمیایی وقتی از نانو روی اکسید (ZnO) به

عنوان فوتوکاتالیزور استفاده می‌شود ۴۳

۲-۱۳- بررسی سینتیک واکنش فوتوشیمیایی ردانین ۴۳

۲-۱۳-۱- تعیین درجه واکنش فوتوشیمیایی هنگام استفاده از فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید (آناتاز) ۴۳

۲-۱۳-۱-۱- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۹ ۴۳

۲-۱۳-۱-۲- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۰ ۴۴

۲-۱۳-۱-۳- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۱ ۴۴

۲-۱۳-۱-۴- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۲ ۴۴

۲-۱۳-۱-۵- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۳ ۴۴

۲-۱۳-۲- تعیین درجه واکنش فوتوشیمیایی هنگام استفاده از فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 45

۲-۱۳-۲-۱- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۹ ۴۵

۲-۱۳-۲-۲- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۰ ۴۵

۲-۱۳-۲-۳- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۲ ۴۵

۲-۱۳-۲-۴- درجه واکنش فوتوشیمیایی ردانین در pH برابر ۱۳ ۴۶

۲-۱۴-۱- بررسی مدل سینتیکی لانگمویر- هینشل وود وقتی از نانو تیتانیوم دی اکسید (آناتاز) به عنوان فوتوکاتالیزور استفاده می‌شود ۴۶

۲-۱۴-۱-۱- ردانین در pH برابر ۹ ۴۶

۲-۱۴-۱-۲- ردانین در pH برابر ۱۰ ۴۶

۲-۱۴-۱-۳- ردانین در pH برابر ۱۱ ۴۷

۲-۱۴-۱-۴- ردانین در pH برابر ۱۲ ۴۷

۲-۱۴-۱-۵- ردانین در pH برابر ۱۳ ۴۷

۲-۱۴-۲- بررسی مدل سینتیکی لانگمویر- هینشل وود وقتی از نانو روی اکسید (ZnO) به عنوان فوتوکاتالیزور استفاده می‌شود ۴۸

۲-۱۴-۲-۱- ردانین در pH برابر ۹ ۴۸

۲-۱۴-۲-۲ – ردانین در pH برابر ۱۰ ۴۸

۲-۱۴-۳-۲- ردانین در pH برابر ۱۲ ۴۹

۲-۱۴-۴-۲- ردانین در pH برابر ۱۳ ۴۹

فصل سوم: بحث و نتیجه گیری

۳-۱- رسم منحنی استاندارد معرف آلی مورد نظر جهت اندازه گیری‌های کمی ۵۰

۳-۱-۱- رسم منحنی‌های استاندارد ردانین در pHهای مختلف ۵۰

۳-۲- بررسی اثر مقدار فوتوکاتالیزور ۵۴

۳-۲-۱- بررسی اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) بر روی واکنش تخریب فوتوشیمیایی

ردانین در محلول بافری با pHهای مختلف ۵۴

۳-۲-۱-۱- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۹ ۵۴

۳-۲-۱-۲- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۰ ۵۵

۳-۲-۱-۳- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۱ ۵۶

۳-۲-۱-۴- اثر مقدار فوتوکاتالیزور در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۲ ۵۷

۳-۲-۱-۵- اثر مقدار فوتوکاتالیزور در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۳ ۵۸

۳-۲-۲- بررسی اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) بر روی واکنش تخریب فوتوشیمیایی

ردانین در محلول بافری با pHهای مختلف ۵۹

۳-۲-۲-۱- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۹ ۵۹

۳-۲-۲-۲- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۰ ۶۰

۳-۲-۲-۳- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۲ ۶۲

۳-۲-۲-۴- اثر مقدار فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۳ ۶۳

۳-۳- بررسی اثر مدت زمان تابش نور ۶۴

۳-۳-۱- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین در محلول بافری

با pH های مختلف با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید (TiO₂) 64

۳-۳-۱-۱- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۹ با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ۶۴

۳-۳-۱-۲- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۰ با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ۶۵

۳-۳-۱-۳- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۱ با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ۶۶

۳-۳-۱-۴- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۲ با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ۶۸

۳-۳-۱-۵- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۳ با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ۶۹

۳-۳-۲- بررسی اثر مدت زمان تابش نور بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین در محلول بافری

با pH های مختلف با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 70

۳-۳-۲-۱- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۹ با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 70

۳-۳-۲-۲- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۰ با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 71

۳-۳-۲-۳- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۲ با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 72

۳-۳-۲-۴- اثر زمان در تخریب ردانین در محلول با pH برابر ۱۳ با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 74

۳-۴- بررسی اثر pH محیط واکنش ۷۵

۳-۴-۱- بررسی pH بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ۷۵

۳-۴-۲- بررسی pH بر روی واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری ردانین با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 76

۳-۵- بررسی سینتیک واکنش تخریب فوتوشیمیایی معرف شیمیایی آلی ۷۷

۳-۵-۱- تعیین درجه واکنش تخریب فوتوشیمیایی ردانین در pH های مختلف با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم

دی اکسید ( آناتاز ) ۷۷

۳-۵-۱-۱- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۹ ۷۷

۳-۵-۱-۲- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۰ ۷۸

۳-۵-۱-۳- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۱ ۷۹

۳-۵-۱-۴- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۲ ۸۱

۳-۵-۱-۵- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۳ ۸۲

۳-۵-۲- تعیین درجه واکنش تخریب فوتوشیمیایی ردانین در pH­های مختلف با فوتوکاتالیزور نانو روی

اکسید (ZnO) 83

۳-۵-۲-۱- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۹ ۸۴

۳-۵-۲-۲- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۰ ۸۵

۳-۵-۲-۳- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۲ ۸۶

۳-۵-۲-۴- درجه واکنش تخریب ردانین در محلول با pHبرابر ۱۳ ۸۷

۳-۶- بررسی مدل سینتیکی لانگمویر- هینشل وود با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید (آناتاز) ۸۹

۳-۶-۱- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۹ ۸۹

۳-۶-۲- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۰ ۹۰

۳-۶-۳- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۱ ۹ ۹۱

۳-۶-۴- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۲ ۹۳

۳-۶-۵- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۳ ۹۴

۳-۷- بررسی مدل سینتیکی لانگمویر- هینشل وود با فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 95

۳-۷-۱- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۹ ۹۵

۳-۷-۲- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۰ ۹۷

۳-۷-۳- مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۲ ۹۸

۳-۷-۴ – مدل سینتیکی ردانین در محلول با pH برابر ۱۳ ۹۹

۳-۸- ثابت‌های K_A،k_r ، k_obs در pH های مختلف با مقادیر بهینه کاتالیزور ۱۰۱

بحث و نتیجه گیری ۱۰۲

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول ۱-۱- بیان برخی ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی نانو­ذارت ۴

جدول ۳-۱- جذب محلول‌های استاندارد ردانین با pHبرابر ۹ در طول موج ۴۵۵ نانومتر ۵۰

جدول ۳-۲- جذب محلول‌های استاندارد ردانین با pH برابر ۱۰ در طول موج ۴۵۵ نانومتر ۵۰

جدول ۳-۳- جذب محلول‌های استاندارد ردانین باpH برابر ۱۱ در طول موج ۴۵۵ نانومتر ۵۱

جدول ۳-۴- جذب محلول‌های استاندارد ردانین با pH برابر ۱۲ در طول موج ۴۵۵ نانومتر ۵۱

جدول ۳-۵- جذب محلول‌های استاندارد ردانین با pH برابر ۱۳ در طول موج ۴۵۵ نانومتر ۵۱

جدول ۳-۶- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) در pH برابر۹ ۵۴

جدول ۳-۷- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) درpH برابر۱۰ ۵۵

جدول ۳-۸- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) درpH برابر۱۱ ۵۶

جدول ۳-۹- مقدار ردانین­باقی مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) درpH برابر ۱۲ ۵۷

جدول ۳-۱۰- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانوتیتانیم دی اکسید (آناتاز) درpH برابر ۱۳ ۵۸

جدول ۳-۱۱- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در pH برابر ۹ ۶۰

جدول ۳-۱۲- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در pH برابر ۱۰ ۶۱

جدول ۳-۱۳- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در pH برابر ۱۲ ۶۲

جدول ۳-۱۴- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در حضور مقادیر مختلف

فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) در pH برابر ۱۳ ۶۳

جدول ۳-۱۵- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر ۹ ۶۴

جدول ۳-۱۶- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر ۱۰ ۶۶

جدول ۳-۱۷- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر ۱۱ ۶۷

جدول ۳-۱۸- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر۱۲ ۶۸

جدول ۳-۱۹- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر۱۳ ۶۹

جدول ۳-۲۰- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر ۹ ۷۰

جدول ۳-۲۱- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر ۱۰ ۷۲

جدول ۳-۲۲- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر ۱۲ ۷۳

جدول ۳-۲۳- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در زمان‌های مختلف

در pH برابر۱۳ ۷۴

جدول ۳-۲۴- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در pH های مختلف

با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ( آناتاز ۷۵

جدول ۳-۲۴- مقدار ردانین باقی­مانده پس از انجام واکنش تخریب فوتوکاتالیزوری در pH های مختلف

با فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید ( آناتاز ) ۷۶

جدول۳-۲۶- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۹ ۷۷
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول۳-۲۷- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۰ ۷۹

جدول۳-۲۸- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۱ ۸۰

جدول۳-۲۹- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۲ ۸۱

جدول۳-۳۰- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۳ ۸۳

جدول۳-۳۱- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۹ ۸۴

جدول۳-۳۲- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۰ ۸۵

جدول۳-۳۳- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۲ ۸۷

جدول۳-۳۴- غلظت محلول باقی­مانده نسبت به زمان تابش نور ماوراء بنفش- مرئی و محاسبه

Ln(C_O/C_t) برای ردانین در pH برابر ۱۳ ۸۸

جدول ۳-۳۵- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۹ و محاسبه

dt /dc-، R/1، C_O/1 89

جدول ۳-۳۶- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۰ و محاسبه

dt /dc-، R/1، C_O/1 91

جدول ۳-۳۷- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۱ و محاسبه

dt/dc-، R/1، C_O/1 92

جدول ۳-۳۸- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۲ و محاسبه

dt/dc-، R/1، C_O/1 93

جدول ۳-۳۹- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۳ و محاسبه

dt/dc-، R/1، C_O/1 95

جدول ۳-۴۰- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۹ و محاسبه

dt/dc-، R/1، C_O/1 96

جدول ۳-۴۱- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۰ و

محاسبه dt/dc-، R/1، C_O/1 97

جدول ۳-۴۲- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۲ و محاسبه

dt/dc-، R/1، C_O/1 99

جدول ۳-۴۳- تغییرات غلظت نسبت به غلظت‌های اولیه متفاوت ردانین در pH برابر ۱۳ و محاسبه

dt/-dc،R /1، C_O/1 100

جدول ۳-۴۴- اثرات pH بر روی ثابت‌های K_A، k_r، k_obs در واکنش تخریب فوتوشیمیایی ردانین با

فوتوکاتالیزور نانو تیتانیوم دی اکسید (آناتاز) ۱۰۱

جدول ۳-۴۵- اثرات pH بر روی ثابت‌های K_A، k_r، k_obs در واکنش تخریب فوتوشیمیایی ردانین با

فوتوکاتالیزور نانو روی اکسید (ZnO) 101

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل (۱-۱)- مکانیزم کلی عمل فوتوکاتالیزور ۷

شکل (۱-۲)- انرژی شکاف نوار هدایت و موقعیت لایه‌های انرژی نیمه هادی‌های مختلف ۸

شکل (۱-۳)- واکنش با گونه فعال اکسیژن در مکانیزم فوتوالکتروشیمیایی ۱۰

شکل (۱-۴)- ساختارهای بلوری: الف) آناتاز، ب) روتیل و ج) بروکیت ۱۵

شکل (۱-۵)- ساختمان روتیل و آناتاز تیتانیم دی اکسید ۱۵

شکل (۱-۶)- مکانیزم فوتوکاتالیزوری تیتانیوم دی اکسید ۱۷

شکل (۱-۷)- اصلاح فوتوکاتالیزور TiO₂از طریق کوپل شدن با طلا و پلاتین ۲۳

شکل (۲-۱) تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مربوط به نانوفوتوکاتالیزورها ۳۰

شکل (۲-۲) تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مربوط به نانوفوتوکاتالیزورها ۳۱

شکل (۲-۳)- شمای کلی دستگاه فوتوشیمیایی مورد ۳۲

فصل اول

مروری بر تحقیقات انجام شده

مقدمه

بسیاری از فعالیت‌هایی که روزانه در مراکز صنعتی، بهداشتی، درمانی و حتی منازل صورت می‌گیرد باعث آلودگی محیط زیست به خصوص آب‌ها و منابع آبی می‌شوند. مواد رنگی یکی از مهم­ترین منابع آلودگی محیطی به شمار می­روند]۳-۱[.

آب­های سطحی قابل استفاده به عنوان آب نوشیدنی در دریاچه­ها و رودخانه‌ها تنها %۱ از آب‌ها را شامل می‌شوند که قسمت اعظم این آب‌ها هم در معرض آلودگی است. رشد صنعت در کنار رودخانه‌ها و تولید محصولات صنعتی، عامل عمده آلودگی به شمار می‌آید. خیلی از رودخانه‌ها به عنوان حمل کننده فاضلاب مورد استفاده قرار می‌گیرند. در کشورهای صنعتی حدود %۴۰ از آب در صنعت استفاده می‌شود. آب‌های هدر رفتی در این کشورها اغلب قبل و بعد از استفاده، به منظور از بین بردن عوامل بیماری زا و مواد مضر و نامطلوب تصفیه می‌شوند. رشد سریع جمعیت، شهر سازی و صنعتی سازی از عوامل بسیار مهم در آلودگی آب‌های نوشیدنی می­باشند. در کشورهای توسعه یافته خصوصاً کشورهای با تراکم جمعیتی بالا، کیفیت آب به عنوان یک مسئله اساسی در سال‌های اخیر مورد توجه واقع شده است ]۴[.

به همین خاطر، حفاظت از آب، خاک و هوا در مقابل عوامل آلوده کننده یکی از مهم‌ترین موارد مورد توجه در کشورهای جهان در قرن بیست و یکم است. انواع مواد شیمیایی، کود­ها و ضد آفات گیاهی و نباتی، ذرات مایع و یا جامد زیان آور متصاعد از صنایع و معادن، گاز­های مخرب حاصل از سوخت وسایط نقلیه از جمله منابع مختلف آلودگی‌هاست. امروزه ردیابی و خنثی سازی این آلوده کننده‌ها و جلوگیری از به وجود آمدن موارد جدید آلودگی، مبحث جدیدی است که به طور جدی پیگیری می‌شود. مشکلات و محدودیت‌های مالی از جمله موارد بازدارنده حفاظت از محیط زیست و بهبود کیفیت آب، خاک و هوا به حساب می‌آید. به منظور کاستن از آلودگی محیط زیست و حفظ منابع محدود آب، سیستم‌های تصفیه پساب‌ها طراحی و ساخته می‌شوند. روش‌های گندزدایی متداول در تصفیه خانه‌های آب آشامیدنی با از بین بردن یا کاهش میزان عناصر نامطلوب موجود در آب امکان استفاده مجدد از آب بازیافتی را فراهم می‌کنند. سیستم‌های تصفیه به دلیل ساختارشان پس از مدتی کارایی اولیه خود را از دست داده و علاوه بر تحمیل هزینه بازسازی، در صورت عدم توجه خود عاملی جهت آلودگی محیط زیست می‌شوند .این روش­ها به طور موثری قادر به کنترل پاتوژن­های میکروبی^[۱] است. اما تولید بیش از ۶۰۰ نوع محصول جانبی گندزدایی مضر که برخی از آن‌ها سرطان‌زا می­باشند، در اثر استفاده از گندزداهای شیمیایی گزارش شده است. رشد تقاضا برای رسیدن به تصفیه مناسب و نیز رقابت در رسیدن به گندزدایی مناسب، ایجاد تکنولوژی­های جدید برای تصفیه آب را می­طلبد.

۱-۱- راه کاری نوین برای حفظ محیط زیست از آلودگی و سموم صنعتی

در مقابل این مشکلات و موانع بزرگ گوناگون، کاربرد ذراتی کوچک می‌تواند راه کار بسیار موثری باشد. علم جدیدی به نام نانو­تکنولوژی با دست­کاری و تغییرات در اندازه ابعاد اتم­ها و ملکول­های عناصر، از ۱۱ الی ۱۰۰ میلیاردم متر، انقلاب نوینی را در شیمی، فیزیک، بیولوژی و مهندسی به وجود آورده است. این تغییرات نه تنها در اندازه و ابعاد عناصر، بلکه در به وجود آوردن ویژگی­های جدید و پر­اهمیتی در آن‌ها تأثیر داشته است. نانو­تکنولوژی با ایجاد مواد جدید، امید جدیدی برای مهندسین محیط زیست در بهبود آلودگی محیط زیست محسوب می­ شود. پیشرفت­های علم نانو و مهندسی آن نشان می­دهد که بسیاری از مشکلات رایج مرتبط با کیفیت آب توسط نانو ذرات و سایر محصولات و پروسه­های منتج از نانو تکنولوژی برطرف می­ شود یا به مقدار زیادی بهبود می­یابد.

مصرف و دور­ریزی مواد نانو کم‌ترین زیان را به محیط زیست وارد می­سازد و به همین دلیل استفاده از آن‌ها به خودی خود یکی از روش­های موثر در جلوگیری از آلودگی است. استفاده از کاتالیزور­های نانو که در ساخت مواد شیمیایی به کار می­روند موجب بهبود و تسریع در واکنش­ها شده و کم‌ترین مواد زاید را تولید می­ کند. با این همه نباید از نظر دور داشت که این تکنولوژی نیز می ­تواند مواد جدید زیان­آور ناشناخته­ای را در محیط زیست وارد کند که پیش از این وجود نداشته است.

یکی دیگر از کاربرد­های نانو­تکنولوژی، ترمیم آلودگی­های مختلف است. مواد نانویی که با نور و نیمه هادی­هایی مانند تیتانیوم دی­اکسید و روی اکسید فعال می­شوند در بسیاری از موارد برای برداشتن مواد سمی مورد استفاده قرار گرفته­اند. این مواد در حال حاضر با قیمت مناسب به صورت تجاری تولید می­شوند و دارای کم‌ترین میزان مسمومیت هستند.

بدیهی است هر پدیده جدید می ­تواند مانند شمشیری دو لبه عمل کند. یعنی علاوه بر داشتن امتیازات متعدد ممکن است معایبی را هم در بر داشته باشد. هم­اکنون تحقیقاتی در مورد مشکلات زیست محیطی و آثار این مواد شروع شده است. ویژگی­هایی مانند اندازه کوچک، سطح تماس بسیار، ساختار کریستالی و در نتیجه واکنش­های سریع می­توانند موجب حمل مواد سمی به محیط زیست شده و سبب ایجاد واکنش ضایعات بیولوژیکی و شیمیایی با سایر عناصر در محیط زیست شود.

تاکنون تعداد اندکی از دانشمندان و ‌آزمایشگاه­های تحقیقاتی در مورد آثار منفی این مواد به محیط زیست تحقیق و بررسی کرده ­اند و می­توان گفت علی­رغم کاربرد­های بسیار موثر این مواد، تأثیر آن‌ها بر محیط زیست، هنوز نامشخص است. چندین نانو ماده طبیعی و مهندسی شده دارای خاصیت ضد میکروبی^[۲] بالا، توسط مکانیسم­های مختلفی مانند آسیب به ترکیبات سلول­ها و ویروس­ها و جلوگیری از فعالیت آنزیمی می‌باشند. استفاده از TiO₂ برای بهبود فرایند تصفیه و خالص سازی آب از سال ۱۹۷۲ مورد توجه واقع شده است ]۵[.

از آنجا که فوتوکاتالیزور­های مورد استفاده در این تحقیق از نظر اندازه در مقیاس نانو قرار دارند، بنابراین در ادامه توضیحاتی در رابطه با نانو­تکنولوژی^[۳] و نانو­فوتوکاتالیست^[۴] آورده شده است.

۱-۲- نانو­تکنولوژی

نانو­تکنولوژی مهندسی هدفمند مواد در ابعاد کوچک‌تر از ۱۰۰ nm جهت رسیدن به خواص و کاربرد­های وابسته به اندازه ذره می­باشد. از نظر تاریخی، چهل سال قبل نظریه پرداز کوانتوم و برنده جایزه نوبل، ریچارد فایمن^[۵]، در سال ۱۹۵۹ در سخنرانی معروف خود تحت عنوان آن پایین فضای بسیاری وجود دارد، به بررسی بعد نیافته­ای از علم پرداخت و جرقه­های رویکرد به سمت فناوری­های ریز را بنیان نهاد.

شاید در اذهان این سوال ایجاد گردد که چرا مقیاس نانو­متری این قدر اهمیت دارد که یک تکنولوژی بر پایه آن بنا گذاری شده است؟

نسبت سطح به حجم بالای نانو مواد یکی از مهم­ترین خصوصیات مواد تولید شده در مقیاس نانو می­باشد. در مقیاس نانو­متری، رفتار سطوح بر رفتار توده­ای ماده غالب می­ شود.

۱-۲-۱- روش­های ساخت مواد نانو

روش­های ساخت مواد نانویی را می­توان در دو مقوله کلی دسته بندی کرد:

۱) بالا به پایین: عبارتست از روش خرد کردن یک تکه از ماده به وسیله بریدن و کوچک کردن آن به ابعادی که می­خواهیم. در واقع این امکان وجود دارد که مواد را آنقدر تجزیه کنیم تا در حد نانو­متری برسند یعنی در حد ^۹-۱۰ متر. امروزه این عمل توسط شکست فیزیکی و شیمیایی انجام­پذیر می­باشد.

۲) پایین به بالا: در طی این روش ساخت، اتم­ها و مولکول­ها به طور خیلی دقیق کنار هم قرار داده می­شوند تا به یک ساختار نانویی برسیم، که این به واسطه خاصیت خود­­آرایی قابل حصول می­باشد.

به منظور بدست آوردن خواص ویژه نانو ذرات روش­های متفاوتی به کار گرفته می­شوند. این روش­ها به چهار گروه عمده تقسیم ­بندی می­شوند که عبارتند از:

۱) پروسه­های فاز گازی شامل تولید با پیرولیز شعله،^[۶] تبخیر در دمای بالا^[۷] و پلاسما^[۸].

۲) رسوب دهی فاز بخار^[۹].

۳) روش­های فاز مایع یا کلوئید که در آن واکنش­های شیمیایی در حلال، باعث تشکیل کلوئید می­ شود.

۴) پروسه­های مکانیکی شامل سایش، آسیاب کردن و آلیاژ­سازی ]۱۸-۶[.

۱-۳- خواص نانو ذرات

با گذر از میکرو ذرات به نانو ذرات، با تغییر برخی از خواص فیزیکی رو­برو می­شویم که دو مورد مهم از آن‌ها عبارتند از: افزایش نسبت مساحت سطحی به حجم و ورود اندازه ذره به قلمرو اثرات کوانتومی. افزایش نسبت مساحت سطحی به حجم که به تدریج با کاهش اندازه ذره رخ می­دهد، باعث غلبه یافتن رفتار اتم­های واقع در سطح ذره به رفتار اتم­های درونی می­ شود. این پدیده بر خصوصیات ذره در حالت انزوا و بر تعاملات آن با دیگر مواد اثر می­ گذارد. افزایش سطح، واکنش­پذیری نانو ذرات را به شدت افزایش می­دهد زیرا تعداد مولکول­ها یا اتم­های موجود در سطح در مقایسه با تعداد اتم­ها یا مولکول­های موجود در توده نمونه بسیار زیاد است، به گونه ­ای که این ذرات به شدت تمایل به آگلومره یا کلوخه­ای شدن دارند. به عنوان مثال در مورد نانو ذرات فلزی، به محض قرار­گیری در هوا، به سرعت اکسید می­شوند. در بعضی مواقع برای حفظ خواص مطلوب نانو ذرات، جهت پیشگیری از واکنش بیشتر، یک پایدار­کننده را بایستی به آن‌ها اضافه کرد که آن‌ها را قادر می­سازد تا در برابر سایش، فرسودگی و خوردگی مقاوم باشند. البته این خاصیت مزایایی هم در بر دارد. مساحت سطحی زیاد، عاملی کلیدی در کارکرد کاتالیزور­ها و ساختار­هایی همچون الکترود­ها می­باشد. به عنوان مثال با بهره گرفتن از این خاصیت می­توان کارایی کاتالیزور­های شیمیایی را به نحو مؤثری بهبود داد. کوچک­تر بودن ابعاد نانو ذرات نسبت به طول موج بحرانی نور، آن‌ها را نا­مرئی و شفاف می­نماید. این خاصیت باعث شده است تا نانو ذرات برای مصارفی چون بسته­بندی، مواد آرایشی و روکش­ها مناسب باشند. مواد در مقیاس نانو، رفتار کاملاً متفاوت، نامنظم و کنترل نشده­ای از خود بروز می‌دهند. با کوچک­تر شدن ذرات خواص نیز تغییر خواهد کرد. مثلاً فلزات، سخت­تر و سرامیک نرم­تر می­ شود. بر خی از ویژگی­های نانو ذرات در جدول ۱ به طور خلاصه آمده است:

جدول۱-۱- بیان برخی ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی نانو­ذارت

خصوصیات

مثال

کاتالیستی

اثر کاتالیستی بهتر، به دلیل نسبت سطح به حجم بالاتر

الکتریکی

افزایش هدایت الکتریکی در سرامیک­ها و نانو­کامپوزیت­های مغناطیسی، افزایش مقاومت الکتریکی در فلزات

مغناطیسی

افزایش مغناطیسیته با اندازه بحرانی دانه­ها، رفتار سوپر پارامغناطیسیته ذرات خصوصیات

نوری

فلوئورسنتی، افزایش اثر کوانتومی کریستال­های نیمه­هادی^[۱۰]

بیولوژیکی

افزایش نفوذ­پذیری از بین حصار­های بیولوژیکی )غشاء و سد مغز خون و غیره (و بهبود زیست سازگاری

۱-۳-۱- اثرات مضر نانو ذرات

نانو ذرات همانند یک شمشیر دو لبه دارای اثرات مفید و مضر می­باشند. نانو ذرات به دو دلیل می­توانند برای سلامتی مضر باشند: اول اینکه می­توانند خیلی سریع از طریق پوست و سلول­های مخاطی جذب بدن شوند و دوم اینکه به دلیل جدید بودن این مواد مسمومیت­های جدید و نا­شناخته­ای را به وجود آورند. وقتی مواد به مقیاس نانو تبدیل شوند، در خواص شیمیایی، بیولوژیکی و فعالیت­های کاتالیتیکی آن‌ها تغییراتی ایجاد می­ شود. بنابراین موادی که در حالت بالک) توده­ای( بی­خطر هستند وقتی به حالت نانو تبدیل شوند، می­توانند سمی و خطرناک باشند. به علاوه اندازه کوچک نانو ذرات باعث می­ شود تا این مواد بتوانند بر سدهای دفاعی بدن فائق آیند. گزارش­ها نشان می­ دهند که بلعیدن نانو ذرات TiO₂ توسط انسان بی­ضرر است. اما اگر در معرض نانو ذرات بودن بیشتر از حد معمول گردد احتمال ایجاد خطر بر سلامتی وجود دارد. بی­شک اگر به روش­های صحیح کار با نانو ذرات توجه شود از خطرات آن کاسته خواهد شد.

برخی راه­های کنترل اثرات مضر نانو ذرات:

الف) از تماس پوست با نانو ذرات و یا محلول­های حاوی نانو ذرات جلوگیری شود )دستکش، عینک ایمنی و لباس آزمایشگاه استفاده گردد(.

ب (شستشوی دست‌ها و رعایت بهداشت فردی در محیط کار با نانو ذرات انجام گیرد.

ج( دفع و انتقال زباله­های نانو ذرات طبق اصول زباله­های شیمیایی خطرناک صورت پذیرد.

د (وسایل مورد استفاده در کار کردن با نانو ذرات باید قبل از استفاده مجدد، تعمیر یا مصرف، از نظر آلودگی بررسی شوند.

۱-۴- نانو­فتوکاتالیست

فتوکاتالیست­ها یا کاتالیزور­های نوری گروهی از کاتالیزورها می­باشند که عملکرد خود را زمانی نشان می­ دهند که در معرض تابش نور قرار گیرند.

فتو­کاتالیست از دو بخش تشکیل شده، که فتو معرف نوردهی و کاتالیست یا کاتالیزور، ماده­ای است که سرعت واکنش شیمیایی را افزایش می­دهد. به عبارت دیگر فوتو­کاتالیست ماده­ای است که در اثر تابش نور بتواند منجر به بروز یک واکنش شیمیایی شود، در حالیکه خود ماده، دست خوش هیچ تغییری نشود. فوتو­کاتالیست­ها مستقیماً در واکنش­های اکسایش و کاهش دخالت ندارند و فقط شرایط مورد نیاز برای انجام واکنش­ها را فراهم می­ کنند. کاتالیزور در ابتدا با مواد اولیه تشکیل پیوند می­دهد و آن‌ها را به محصول تبدیل می­ کند. سپس محصول از سطح کاتالیزور جدا می­ شود و مواد واکنش نکرده برای ادامه واکنش روی سطح کاتالیزور باقی می­مانند. در حقیقت، می­توان واکنش­های کاتالیزوری را به صورت یک سیکل بسته در نظر گرفت که در ابتدا کاتالیزور وارد واکنش می­ شود سپس در انتهای سیکل به شکل اولیه خود بازیابی می­ شود ]۱۹[.

یک فوتو­کاتالیست نیمه رسانای ایده­آل باید از نظر بیولوژیکی و شیمیایی خنثی باشد، پایداری فوتو کاتالیستی^[۱۱] داشته باشد، به سادگی تولید و مورد استفاده قرار گیرد، به طور مؤثری به وسیله نور خورشید فعال شود، به طور مؤثر واکنش را کاتالیز نماید، ارزان باشد و هیچ خطری برای انسان و محیط زیست نداشته باشد. تیتانیم دی­اکسید به فوتو­کاتالیست ایده­آل نزدیک است و تقریباً همه خواص فوق را نشان می­دهد. که به دلیل قابلیت جذب اشعه فرابنفش به وسیله این ماده است. فوتون­های فرابنفش پرانرژی‌ترین ذرات هستند و در بیشتر موارد می­توانند به سادگی باعث تخریب اجسام گردند که این پدیده معمولاً از طریق شکست پیوند­های شیمیایی در آن‌ها صورت می­گیرد که به آن تجزیه فوتو­شیمیایی می­گویند. برخی از نانو مواد مانند تیتانیم دی­اکسید، قادرند با جذب اشعه فرابنفش و به واسطه خاصیت فوتوکاتالیستی خود پوششی ضد باکتری را ایجاد کنند، به علاوه مانع از عبور اشعه از ماده گردند. تنها استثنا در این مورد آن است که نور مرئی را جذب نمی­کند. نانو ذرات تیتانیم دی­اکسید، بر سطح زیر لای­های مناسبی از جمله شیشه و یا ترکیبات سیلیسی، پوشش داده می­شوند و در حوضچه­های تحت تابش نور ماوراء بنفش قرار می­گیرند.

نیمه رسانا­هایی چون TiO₂،ZnO ،CdST ، WO3 و SnO₂ به عنوان فوتو­­کاتالیست تا حد زیادی مورد مطالعه قرار گرفته­اند]۲۳-۲۰[ . واکنش­های فوتو­کاتالیستی که در سطح نیمه رسانا­ها اتفاق می­افتند دارای کاربرد­های بسیاری هستند .از میان این کاربرد­ها حذف آلاینده­ها از آب و هوا به عنوان یک ضرورت در زندگی مدرن مطرح می­باشد. در میان این نیمه رسانا­ها TiO₂ به عنوان یک ماده ایده­آل و قابل استفاده در محیط زیست به عنوان فوتو­کاتالیست است چون بسیار پایدار، غیر سمی، در دسترس، ایمن و فعال نوری است.

فرایند نانوفوتو­کاتالیستی با بهره گرفتن از نیمه رساناهای با ساختار نانو، یکی از تکنولوژی­هایی است که برای اکسیداسیون تخریبی مواد آلی همچون رنگ­ها استفاده می­ شود. راندمان تجزیه رنگ با افزایش غلظت رنگ کاهش می­یابد، زیرا در غلظت­های بالای رنگ، مکان­های فعال به وسیله یون­های رنگ پوشیده می­شوند در نتیجه تولید رادیکال­های OH·روی سطح کاتالیست کاهش می­یابد. اثرات بازدانده آنیون­ها، در واقع واکنش حفره­های مثبت و رادیکال هیدروکسیل با آنیون­ها است که به عنوان خورنده­های OH· و h⁺ رفتار می­ کنند و باعث طولانی شدن حذف رنگ می­شوند. از آنجا که pH بر روی خصوصیات بار سطحی فوتوکاتالیست تأثیر می­ گذارد، pH محلول، پارامتر مهمی در انجام واکنش بر روی سطوح ذرات نیمه رسانا است.

۱-۵- کلیات و تعاریف فوتوکاتالیزور

فرایند فوتو­کاتالیزوری به واکنشی اطلاق می­ شود که از طریق تابش نور به ذرات نیمه رساناWO₃) ، ZnO، TiO₂ ، (CdS امکان­ پذیر می­گردد. بالاترین نوار پر) نوار ظرفیت^[۱۲] (و پایین­ترین نوار خالی انرژی ) نوار هدایت^[۱۳] (به وسیله یک نوار شکاف انرژی^[۱۴] از هم جدا می­شوند. جذب یک فوتون با انرژی مساوی یا بیشتر از انرژی نوار شکاف یک الکترون را از نوار ظرفیت به نوار هدایت منتقل می­نماید. و هم زمان با آن یک حفره (h⁺) در نوار ظرفیت تولید می­ شود.

برای کارایی یک فوتو­کاتالیزور نیمه هادی انواع فرایند­های الکترونی شامل واکنش­های الکترون و حفره (h⁺/e^–) باید با سایر فرایند­های غیر فعال شدن، از قبیل ترکیب مجدد حفره و الکترون، رقابت نمایند.

ترکیب مجدد حفره و الکترون در سطح نیمه هادی یا در عمق اتفاق می­افتد ]۲۴[. این ترکیب مجدد در فرایندهای فوتوکاتالیزوری زیان­آور است و سبب اتلاف انر‍ژی فوتون به صورت گرما می­ شود]۲۶و۲۵[. به همین دلیل بازده کوانتومی فرایند­های فوتو­کاتالیزوری نسبتاً پایین است ]۲۷[. روشی که تا حدی بر این مسئله غلبه می‌کند استفاده از پذیرنده‌های الکترون ^[۱۵]است که با به دام اندازی الکترون‌ها مانع ترکیب مجدد الکترون و حفره می­شوند و حفره­های تولید شده توسط نور نیز می­توانند یک دهنده الکترون^[۱۶] را اکسید کنند. شکل (۱-۱) مکانیزم کلی عمل فوتوکاتالیزور را نشان می­دهد ]۲۹و۲۸و۲۶[.

شکل (۱-۱) مکانیزم کلی عمل فوتوکاتالیزور

حفره­های موجود در لایه­ی ظرفیت اکسید کننده­ های قوی می­باشند، این در حالی است که الکترون‌های نوار هدایت هم کاهنده­های خوبی هستند]۳۱و۳۰[. بیشتر واکنش­های تجزیه نوری مواد آلی از اکسایش قوی به وسیله حفره­ها به طور مستقیم یا غیر­مستقیم ناشی می‌شود که اهمیت آن به طبیعت جزو مورد عمل و pH وابسته است ]۳۳و۳۲[. فرایندهای تخریبی نظیر فرایندهای اکسایشی پیشرفته به واسطه کاربردشان در معدنی کردن ترکیبات آلی و در نهایت تولید مواد بی ضرر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. موفقیت فرایندهای اکسایشی پیشرفته در تصفیه آب و فاضلاب ثابت شده است ]۳۵و۳۴[.

نیمه هادی­های تحت تابش نور برای از بین بردن آلوده­کننده­ های زیادی از قبیل آلکان­ها، الکن‌ها، الکل‌های آلیفاتیک،کربوکسیلیک اسید­های آلیفاتیک،کربوکسیلیک اسید­های آروماتیک، فنل­ها، آروماتیک­ها، حشره­کش­ها و همچنین ته­نشین کردن کاهشی فلزات سنگین گران‌بها در محلول­های آبی، به طور موفقیت آمیزی استفاده می­شوند ]۳۸-۳۶[.

۱-۵-۱- سطوح انرژی نوار هدایت و ظرفیت نیمه رسانا

قدرت نیمه رسانا برای کاهش نوری ^[۱۷]گونه جذب سطحی شده، به موقعیت نوار انرژی نیمه هادی و پتانسیل اکسایش-کاهش گونه­ های جذب شده بستگی دارد. از لحاظ ترمودینامیکی، سطح پتانسیل گونه الکترون گیرنده باید پایین­تر (مثبت­تر) از پتانسیل نوار هدایت نیمه رسانا باشد. همچنین سطح پتانسیل لازم برای گونه الکترون دهنده، باید بالاتر (منفی­تر) از موقعیت نوار ظرفیت نیمه رسانا باشد. بنابراین موقعیت تراز انرژی نوار هدایت مقیاسی از قدرت کاهند­گی و موقعیت تراز انرژی نوار ظرفیت مقیاسی از قدرت اکسند­گی است. شکل (۱-۲) انرژی نوار شکاف و سطح انرژی نوار هدایت و ظرفیت چند نیمه رسانا را نشان می­دهد. هنگام اندازه ­گیری پتانسیل لایه ­ها pH الکترولیت برابر ۱ بوده است. کنترل غلظت هیدروژن به علت تاثیر آن در پتانسیل لایه­ های هدایت و ظرفیت نیمه هادی ضروری است ]۳۹[.

شکل (۱-۲) انرژی شکاف نوار هدایت و موقعیت لایه­ های انرژی نیمه هادی­های مختلف

۱-۵-۲- جلوگیری از ترکیب مجدد الکترون – حفره با بهره گرفتن از اکسیژن

بازده و سرعت واکنش فوتو­کاتالیزوری ترکیبات آلی در حضور اکسیژن به طور چشمگیر افزایش می‌یابد. با افزودن چندین گونه اکسید­کننده معدنی از قبیل پراکسی دی سولفات، پراکسید و پریدات همین اثر مشاهده می­ شود. در اصل، مولکول اکسیژن با به دام اندازی الکترون نوار هدایت از ترکیب مجدد الکترون و حفره جلوگیری می­ کند. غلظت اکسیژن به مقدار جذب شده و مصرف شده بر روی سطح فوتو­کاتالیزور، در طی تابش ن

فرایند یکپارچه ارتباطات بازاریابی
پروفسور جروم مک کارتی^[۲۷] در سالهای آغازین دهه ۱۹۶۰ اصطلاح «آینده یا اجزای بازاریابی»^[۲۸] را که مرکب بود از چهار عامل عده، کالا^[۲۹]، قیمت^[۳۰]، توزیع^[۳۱] و ترویج^[۳۲] پیشنهاد کرد و به وضعیت ادبیات بازاریابی سر و سامان بخشید. به طور سنتی این چهار عامل را تحت عنوان ۴P (آمیزه یا اجزای بازاریابی) میدانند زیرا هر چهار مورد آن هر زبان انگلیسی با حرف P شروع میشود.
نمودار ۸-۲: آمیخته یا اجزای بازاریابی (قاسمی، ۱۳۸۲، ۲۸۵)
همانگونه پیشتر گفته شد یکی از Pها، ترویج میباشند که نقش بسیار اساسی در فرایند بازاریابی بازی میکند و در واقع حلقه ارتباط با مشتری است. به عبارت دیگر بازاریابی چیزی بس فراتر از تولید کالاهای خوب، قیمتگذاری مناسب و سهولت دسترسی مشتریان به کالاست. شرکتها به ارتباط با مشتریان خود نیاز دارند و آنچه باید موضوع این ارتباط قرار گیرد نباید برعهده شانس گذاشته شود، منظور از ترویج، همه ابزار ارتباطی محسوب میشود که میتواند پیامی را به مخاطب برساند. این موارد را میتوان به چهار گروه تقسیمبندی کرد:
۱- تبلیغات^[۳۳]
۲- روابط عمومی و عمومیسازی^[۳۴]
۳- پیشبرد فروش^[۳۵]
۴- فروشندگی شخصی^[۳۶]
نمودار ۹-۲: اجزای بازاریابی و تعیین جایگاه تبلیغات در آن (محمدیان، ۱۳۷۹، ۳۵)
امروزه در کتابهای جدید بازاریابی در عین حال که واژه ترویج استفاده میشود و از واژه دیگری تحت عنوان «ارتباطات یکپارچه بازاریابی»^[۳۷] نیز استفاده میشود.
که تقریباً معنایی اعم از ترویج دارد و حاوی یک برنامه کامل ارتباطی بازاریابی است. این برنامه از ترکیب مشخصی از تبلیغات، روابط عمومی و عمومیسازی، پیشبرد فروش، فروشندگی شخصی، بازاریابی مستقیم تشکیل میشود و این ترکیبی است که شرکت برای نیل به اهداف بازاریابی خود از آن بهره میگیرد. در واقع نه تنها این پنج ابزار باید به طور هماهنگ برنامه ریزی شود و در عین حال، برنامه ریزی آنها باید در راستای برنامه ریزی بزرگتری به نام برنامه ریزی بازاریابی باشد. (روستا، ۱۳۷۸، ۲۰)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ابزارهای پنجگانه اصلی ارتباطات یکپارچه بازاریابی به شرح زیر توصیف میشود:
۱- تبلیغات: هرگونه اراده و عرضه ایدهها کالا و خدمات یک واحد تبلیغاتی، فرد یا مؤسسه مشخصی انجام میدهد و مستلزم پرداخت هزینه باشد.
۲- روابط عمومی: ایجاد مناسبات مطلوب با جوامع مختلفی است که با شرکت سروکار دارند از طریق کسب شهرت خوب، ایجاد تصویر ذهنی کلی مطلوب و برخورد مناسب با برطرف کردن مسایل، شایعهها، حرف و حدیثها و وقایع نامطلوب.
۳- پیشبرد فروش: محرکهای کوتاه مدت برای تشویق فروش یا خرید محصول و خدمات.
۴- فروشندگی فردی: فرایند فروش، شکل فردی که شامل ارائه حضوری و فرد به فرد یک کالا از یک فروشنده به یک خریدار است.
۵- بازاریابی مستقیم: استفاده از ارتباط مستقیم در جهت رسیدن به مصرفکننده و مخاطب، عمدتاً از طریق بهرهگیری از شیوه های نوین ارتباطی.
اگر فعالیتهای بازاریابی را به مثابه یک تیم فوتبال بدانیم پنج ابزار ترویج، مثابه مهاجمان تیم بازاریابی هستند که قرار است توپ بازاریابی را که حاصل تلاش بازاریابی است وارد گل کنند. از این رو توفیق در گل شدن این توپ پس از اینکه توپ به دست مهاجمان رسید مستلزم تلاش و هماهنگی این پنج ابزار است.
پیشبرد فروش
پیشبرد فروش برنامههای کوتاه مدتی جهت ایجاد علاقه یا تشویق به خرید کالاها و خدمات در طول یک دوره زمانی مشخص میباشد، همانند تبلیغات برنامههای پیشبرد فروش نیز جهت ارائه به یک بخش خاص از بازار، اعم از مصرفی و تجاری که بازار هدف^[۳۸] نامیده میشود تهیه میگردد. عمدتاً برنامههای پیشبرد فروش، جهت کامل کردن دیگر ابزار ترویج به کار برده میشود. این برنامهها هم در استراتژیهای بازاریابی مصرفکننده و هم در استراتژیهای بازاریابی تجاری کاربرد دارد. گاهی اوقات حتی به عنوان ابزاری جهت تغییرات اجتماعی نیز به کار میروند. بازاریابها از اصطلاح پیشبرد فروش برای گروهبندی طیف متنوعی از فعالیتهای توصیفی که به صورت تبلیغات روابط عمومی و فروشندگی مشخصی نمیباشند استفاده میکنند. پیشبرد فروش در واقع به کالاهای ارائه شده ارزشی میافزاید و یا انگیزهای برای رفتارهای خاص ایجاد میکند. بنابراین ارائه نمونه های رایگان با کوپنهای تخفیف و برنامههای آموزشی همگی پیشبرد فروش تلقی میشوند. اگرچه نوعاً حمایتکننده مشخصی هزینه های پیشبرد فروش را تقبل مینماید اما این برنامهها کاملاً از تبلیغات متمایز میباشند، زیرا این موارد به صورت پیشنهادت مقطعی در انتخاب کالاها برای مصرفکنندگان و فروشندگان هستند.
هدف اصلی پیشبرد فروش، دستیابی به برخی اهداف کوتاه مدت میباشد. نمونه های رایگان یا کوپنهای تخفیف، مصرفکننده را تشویق میکند که از کالایی ناشناخته برای اولین بار استفاده نماید. هدف این است که مصرفکننده به نوعی از این کالا آشنا شود برای یک بار هم که شده آن را استفاده نماید.
شرکتها تبلیغات پیشبرد فروش را برای ایجاد و دریافت پاسخ سریعتر و قویتر به کار میبرند. از تبلیغات پیشبرد فروش برای اینکه به کالا جلوه خاصی داده شود و نیز افزایش فروش استفاده میشود و به ویژه اگر فروش در حال کاهش باشد. اما یکی از نقاط ضعف ابزارهای پیشبرد فروش اثر کوتاه مدت آنهاست و لذا برای ایجاد رجحان انتخاب نیست و مارک خاصی از کالا نمیتوان از این ابزارها در بلندمدت استفاده کرد.
جدول ۲-۲: فهرست جامعی از انواع روش های پیشبرد فروش را ارائه میدهد (روستا، ۱۳۷۸، ۲۵)

روش
هدف اولیه
توضیح

نمایشگاه تجاری

صنعت

بسیاری از تولیکنندگان کالاهایشان را برای جلب توجه افراد به نمایش میگذارند.

برنامههای تشویقی

فروشندگان

جایزهای است که به کارمندانی که در طول یک دوره زمانی عملکرد خوبی داشته باشند ارائه میگردد.

نمایش موقعیت خرید

تجاری و مصرفی

تزئینات داخلی فروشگاه به گونهای باشد که محیط را برای مصرفکنندگان جذاب نماید.

پاداش اضافی

تجاری

به فروشنده برای فروش محصولات یک تولیدکننده خاص جایزه داده میشود.

اگر دو طرف معامله یا یکی از آنها از نوشتن ناتوان بودند، باید فردی آگاه به مسائل مالی و حاضر در مجلس، عادلانه بنویسد و حق ندارد از نوشتن خودداری کند و همان‏گونه که خدا او را آموزش داده است، باید سند را براساس عدل و راستی بنویسد و اگر کاتبْ شاهدِ جریان نبود باید کسی املا کند و او بنویسد.^[۵]
بدهکار در املای دَین باید از پروردگارش پروا کند و از آن چیزی نکاهد. اگر بدهکار، سفیه یا از نظر عقل، ضعیف باشد یا به سببی، مانند لال بودن، نتواند دیکته کند، ولی، پدر، پدر بزرگ، وکیل یا قیّم او یا حاکم شرع باید با رعایت عدالت، املا کند و در این کار باید دو مرد را به شهادت طلبید که این مورد نیز دستوری ارشادی است نه مولوی.
در صورت نبود دو مرد، باید مردی را همراه دو زن، از میان شاهدان عادل که به عدالت آنان رضایت است به گواهی گرفت. دو شاهد زن باید هنگام شهادت با هم باشند تا اگر یکی از آن دو چیزی را فراموش کرد، دیگری آن را یادآوری کند. آحاد مردم که برای تحمّل یا ادای شهادت دعوت می‏شوند، نباید از قبول آن خودداری ورزند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در شهادت دَین، احراز عدالت شاهدان بس است.
از نوشتن بدهی کوچک یا بزرگ، نباید خسته و رنجور شد، بلکه باید با دقت تمام، دَین را ثبت کرد تا سررسیدش فرا رسد. این نوشتن، نزد خدا عادلانه‏تر و برای شهادت دادن استوارتر و مددکارتر، و برای رهایی از شک، به احتیاط نزدیک‏تر است، مگر داد و ستد نقدی باشد که آن را میان خود دست به دست می‏کنید، در این صورت بر شما گناهی نیست که آن را ننویسید؛ ولی بهتر است گواه بگیرید
نویسنده و شاهد نباید در هیچ شرایطی زیان ببینند و این کار خروج از فرمان خداوند است. در پایان خدای سبحان به سه موضوع اشاره می‏کند: از خدا باید پروا کرد؛ خدا آموزگار شما (مسلمانان) است؛ او به هر چیزی داناست. این امور سه‏گانه هر یک موعظه‏ای الهی است.^[۶]
مبحث دوم :گفتارمعصومین
بنداول:درحدیث آمده است
اگر کسی در معامله سند وشاهد نگیرد ومالش در معرض تلف قرار گیرد ، هرچه دعا کند خداوند مستجاب نمی کند ومی فرماید چرا به سفارشات من عمل نکردی .^[۷]
بنددوم: امام صادق (ع )
کسی که حقش به خاطر نداشتن بینه از بین برود اجرداده نمی شود.^[۸]
از جمله کسانی که دعای آنها مستجاب نمی شود کسی است که مالی دارد وآن را بدوی بینه ، شاهد ودلیل قرض بدهد . خداوند می فرماید: مگر امر نکردم که شاهد بگیری .^[۹]
فصل دوم :تاریخچه
مبحث اول:مقدمه
ازدیربازانسان دراین اندیشه بوده است که محدوده ملک اومشخص باشدتا ازطرفی موردتعرض دیگران قرارنگیردوازسوی دیگرباگسترش حریم املاک اومالیات متعلقه برای اومشخص باشد.آنگونه که ازمطالعات تاریخی برمی آیددرزمان غارنشینی انسان محدوده ملک اوفقط به دیواره غارهایی که در آن می زیسته منحصر می گردیده وباتوجه به استفاده مشترک انسانهای اولیه ازکوه ودشت وطبیعت مرزبندی ومحدودیتی خار ج ازغارها مشهودنیست .وجودنقش های باقی مانده بردیوارغارهامبین آن است که انسان بازبان تصویرزندگی غارنشینی خودرابه ثبت رسانده است .به تدریج باگسترش جوامع انسانی وتشکیل روستاها وشهرهابزرگان اقوام وقبائل وبه عبارت دیگر حکومتهای جوامع به ثبت املاک بیشترجهت اخذمالیات اهتمام ورزیدند.^[۱۰]
مبحث دوم:تاریخچه ثبت اسناددرایران
گفتاراول :قبل ازمیلاد
اولین سابقه ثبت به مفهوم امروزی درتاریخ ایران قانون نامه حمورابی مربوط به قرن بیستم قبل ازمیلاداست که درماده ۴۴و۶۰آن درباره نوشتن قرارداداجاره مقرراتی وضع شده ومواد۱۲۰و۱۲۷آن دررهن طلاونقره وکتبی بودن قراردادوعقدازدواج باحضورگواهان وبه صورت مکتوب اجباری شده است .
مدتهاقبل ازحمورابی نزدمردمان منطقه غرب وجنوب غربی ایران برای ثبت قراردادها ومالکیت کتابت برالواح سفالین ومشابه آن رواج داشته است.^[۱۱]
گفتاردوم :عهدهخامنشیان
اززمان هخامنشیان کتیبه هائی حاکی ازاجاره املاک شاهی به دست آمده است .دربخشی ازکاخ تخت جمشیدالواح متعددی به صورت رونوشت هائی مخصوص بایگانی کل دیوان تخت جمشیدبه دست آمده است .درویرانه شهربزرگ بیشابوردفتربزرگ معاملات از قرن ۱۸تا۱۳قبل ازمیلادباکاوش آمریکاییان کشف شد.ونیزاسنادملک ومعاملات نقل وانتقال وعقودممهور به دست آمده که حاکی از تاسیس دیوان معاملات وثبت اسنادواملاک وثبت اززمان هخامنشی هانوشتن اسنادوقباله ها به عهده مغان بوده وگویایک مقام رسمی رئیس تشریفات درباریاخزانه داری بازدن مهری برجسته برالواح گلی که روی آن نوشته ای به زبان فارسی باستان یاعیلامی یاآکدی بوده به آنها رسمیت می داده است.^[۱۲]
داریوش کبیردستوردادتادولت شهرهاراممیزی واراضی مزروعی راباقیدمساحت واضلاع دردفاتر دولتی ثبت نمایند.دربابل معاملات واسناددولتی راکه اکثرامربوط به سرحدات واملاک بوده است درمحل مخصوص پس ازثبت آن بایگانی می کردندکه محل ثبت رادیفیتیراس می نامیدند.بنابراین می توان گفت کلمه دفترازقدیم وجودداشته است . دردوره هخامنشیان زمان خشایارشاه اسنادمعاملات رادرمحلی که به دیوان خانه معروف بوده تنظیم ونام پادشاه رادرآن ذکر می کرده اندتاازجعل وتزویرمصون باشد.
درزمان داریوش دفاتری ترتیب داده شده بود که درآنهااسامی صاحبان املاک ومشخصات املاک آنان دراین دفاتر یادداشت می شدونقل وانتقال هم باحضوردرآن دفاتر انجام می گرفت وبه این ترتیب یک نوع ثبت املاک درسراسرکشوررواج داشته وشخص والی عهده داراین وظیفه بوده است وهیچ صاحب ملکی نمی توانست طرح دعوا کندمگرآنکه اسم او درآن دفترمخصوص ثبت شده باشد.
گفتارسوم :عهدساسانیان
درزمان ساسانیان بعضی اسنادوقباله ها به صورت کتیبه درلوح سنگی حک می شده است.دراین دوره نوشتن انواع سندازوقف واجاره وانتقال قطعی اموال منقول وغیرمنقول ومالکیت براموال ازطریق ارث وخریدوفروش موردعمل واجرا بوده است ونظارت کلی براین نهادهای حقوقی به عهده اداره یادیوان خاص به نام دیوان کرتکان بوده است .دراین دوره نخستین مطلب مهم تثبیت قراردادها وپیمان ها (یعنی ثبت آن دردفترثبت یادفتراسنادرسمی)درشکل نوشته بودومطلب دیگرراه های گوناگون تضمین انواع عقداست وحمایت دستگاه قضائی ازمنافع طرفین قرارداد.مساله کتابت وثبت قراردادها موجب گردیدتابرای انواع گوناگون اسنادوقراردادها ضوابط دقیقی پیداشود.^[۱۳]
معمولا سندقرارداددرچندنسخه تهیه می گردیدهریک از طرفین یک نسخه سندرابامهرگلی مهرمی زدنددرواقع سندبی مهررافاقداعتبار می دانسته اند.
این ترتیبات عینادرحکومتهای بعدی ایران ازجمله خلفای اموی وعباسی معمول بوده وتازمانهای اخیر دردوره قاجار درسراسر ایران موردعمل بوده است ازاواسط دوره قاجار تاسیسات ثبتی مطابق الگوی اروپایی مورداقتباس قرارگرفت .
گفتارچهارم:پس ازساسانیان
بنداول:دوره اسلامی
اولین نمونه سندنویسی دردوره اسلامی درخصوص انتقال ملک درکتاب ارزشمندنهج البلاغه حضرت علی (ع)موجود می باشد.وچون به دستورقرآن (سوره بقره آیه ۲۸۲)مسلمانان مکلف به تنظیم سندمکتوب شده اند دردوران اولیه اسلام اسنادمردم درجائی به ثبت می رسیده است .وچون معاملات یعنی داد وستدجزو احکام فقهی است بنابراین تنظیم اسنادمردم دراین مدت بافقیهان بوده است.
بنددوم:عصرمغول
درعصر مغول درهر شهریک یاچندنفرقاضی به هنگام معاملات وخریدوفروش اراضی واموال قباله آن راتنظیم وگواهان عادل صحت آن راتائیدمی کردندودربرخی موارداین گونه معاملات رادردفتری ثبت می کر دند. غازان خان مغول نوعی مجموعه قوانین برای متصرفات خودترتیب دادکه درخصوص ثبت اسنادواملاک درموادی ازآن آمده است :هرحجت وقباله که ازتاریخ آن سی سال گذشته باشدبایددوباره به تائیدقضات برسدوحجت کهنه درطاس عدل شکسته شود.مهمترین موادآن مربوط به تشکیل اداره ثبت اسنادواملاک به منظور خاتمه دادن به احکام ناسخ ومنسوخ وجلوگیری ازتزویر دراثبات مالکیت اراضی بود.^[۱۴]
به این معنا که نوشتن اسنادمالکیت منحصرابایدتوسط کتاب دارالقضای رسمی تحریر می یافت .ومعتمدی معین به طورمرتب تاریخ تحریر همه قباله ها را می نوشت وروزانه نگاه می داشت تااگر کسی قبلا ملکی رافروخته یابه رهن گذاردنتواندبه معامله معارضی دست بزندونیز هرمالکی بایدقبل ازانجام معامله قطعی یابیع شرط مالکیت خودرااثبات می کرد.وهرسندی که تاریخ آن بیشترازسی سال بوداعتبار نداشت وهرسندی که از اعتبار افتاده بودازیددارنده خارج وبایستی درطاس عدل ازمیان میرفت واگر دوسند معارض دردست دونفر طرف مرافعه بودهیئتی ازعلما وائمه دارالعدل (دادگاه )منعقدوبه صحت وسقم اسنادرسیدگی وآن راکه صحیح بودابقا ودیگری که باطل یامجعول بودامحا می کردند.^[۱۵]
بندسوم:تادوران مشروطه
تاقبل از۱۳۰۲شمسی ثبت معاملات درنزداولیای مذهبی وحجج اسلام ومراجع تقلید که دفتری بنام دفترشرعیات داشتندانجام می شدآنان هرنوع سندونوشته ای که بنام قباله یابنچاق نسبت به مواردقراردادومعاملات برای اشخاص تنظیم می شدثبت کرده ودرذیل نوشته یاحواشی آن شخص صاحب دفتراقرار واعتراف ومعامله ثبت شده راتصدیق وبامهروامضای خودمهر می نمودند.ضمانت اجرای این نوشته برپایه آیات قرآنی واحادیث وروایات استواربوده است .^[۱۶]
ضمانت اجرائی بوسیله دستورات مذهبی که مانندقواعدحقوقی بوسیله قوه مادی که دردست روحانیون بودبوسیله قواعداخلاقی درمحیط مذهبی متخلفین راسرزنش وشماتت ومومنین هم ازبیم مجازات اخروی ازآن دستورات تبعیت می کردندوازطرفی چون تعهدوتضمین رعایت قوانین وقواعدشرعی بین متعاملین درمحضرشخصی روحانی ومعتمدانجام می گرفت کم کم حضوردرچنین اماکنی که عموماکه درخانه آن شخص عالم صورت می گرفت بانام اختصاری محضریادرمحضرآقاتقلیل پیداکردکه تاکنون نیزبرزبان عامه جاری است وجایگزین دفاتراسنادرسمی وازدواج وطلاق امروزی می باشد.بدین ترتیب این حوزه نیز همانندحوزه قضائی عصرقاجاردراختیاروانحصارعلمابود.
درسال ۱۲۷۹ه.ق به حکم ناصرالدین شاه «دیوان خانه عدلیه عظمی »تاسیس شدواین پیش درآمدی برای قانون ثبت اسناد مصوب فروردین ۱۳۰۲ه .ش است که درآن دفتری موسوم به اداره دفترخانه عمومی تشکیل یافته است .که کلیه اسناد ازقبیل مصالحه نامجه وبیع شرط وانتقال نامجه وتمسگ وغیره که درمعاملات مردم ردوبدل وصیغه آن درحضوریکی ازعلماجاری می شوددردفترمزبور ثبت شودوالصاق تمبرگردیده رسمیت خواهدداشت ودردعاوی ومرافعاتی که ابراز می شودمورد وثوق ومحل اطمینان خواهندبودهرگاه معامله فسخ یا ادای دین شده باشدویابه ترتیبی مشروع مفاداسناد ازدرجه اعتبار ساقط شودلازم است دارندگان آن اسناداداره دفترخانه عمومی رامطلع نمایندتادرصفحه ای که اسنادثبت شده فسخ یاردقرض وقطع معامله یاابطال مشروع سندثبت شده راباحضورطرف یادداشت نمایندکه اسباب اشکالات ومرافعات واهی نشود.^[۱۷]
درزمان ناصرالدین شاه فرمانی صادرشدکه اداره های تحت ریاست میرزاحسین خان سپه سالار تشکیل شودکه مرجع ثبت اسنادبوده وموافق دول متمدنه تمبرزده ودردفاترمخصوص ثبت وضبط گردد.درعدلیه نیزبرای اعتباراسنادوجلوگیری ازتقلب وتزویراوراق ونوشته هارا مهررسمی می زدندوبدینوسیله دارای اعتباراسنادرسمی می شدولی چون این کاراجباری نبودبه ندرت به آن اقدام می شد.^[۱۸]
برای اولین بار ناصرالدین شاه دستوردادمجموعه ای یاکتابچه ای درخصوص موادقانونی ثبت اسنادواملاک بنویسندوبه اجراگذارندوبراین اساس اداره ای برای ثبت نوشته جات ومعاملات ماننددول اروپائی تشکیل دهدبه علاوه اسنادونوشته هاراتمبربزنندودردفاترمخصوص ثبت وضبط گردانندبعدهاوزارت عدلیه اعظم اسنادوقباله راتسجیل ومهرمی کرد.هرگاه یکی ازطرفین معامله یاسندازاتباع خارجه بودمتن سندبه گواهی سفارت متبوع طرف خارجی می رسید.این وضعیت تازمان مشروطه ادامه داشت . ولی چنین دستورالعملی به طورجداجرا نشدوکماکان معاملات راروحانیون مورداعتمادمردم نوشته ودردفتری به نام دفترشرعیات درج می کردند.شیوه کارغالبابه این صورت بود که اقرار واعتراف متعاملین رادرحاشیه سندگواهی می کردند ودرپاره ای ازمواردسندبه امضای اصحاب معامله نیزمی رسید.^[۱۹]
همچنین قانون ثبت ومهردولتی رابایدبه عنوان کهن سالترین مقررات مدون مربوط به ثبت اسناددرایران دانست که ناشی ازافکاربارون اتریشی بودکه به عنوان اداره وتعلیم فنون مالیه وثروت به استخدام دولت درآمده بود.^[۲۰]
درمیان کتابچه های منتشره دردوره ناصری جزوه ای تحت عنوان کاداستره موجوداست که درآن مطالبی درباره ثبت املاک البته به منظور امکان ممیزی املاک ووصول مالیات ازآنها درج گردیده است .^[۲۱]
درزمان پیش ازمشروطه شناسائی وتعیین حدوداملاک هرکس فقط براساس اسنادعادی ومبایعه نامه ها معلوم می شدوازاین رو همیشه رایج ترین دعاوی میان افرادیاحتی بین افرادودولتها برسرمالکیت بود.^[۲۲]
بندچهارم :بعدازتاریخ مشروطه تاکنون
پس ازاستقرارمشروطیت دردوره دوم قانون گذاری درسال ۱۲۹۰هجری شمسی دردوره دوم مجلس شورای ملی قانون ثبت اسناددر۱۳۹ماده به تصویب رسیدومقررداشت که اداره ثبت اسنادمرکب از دائره ثبت اسنادودفترراکدکل درحوزه های مدراین قانون به موضوع ثبت املاک اشاره نشده واسنادثبت شده هم لازم الاجرا نبودوبه همین دلیل وعدم استقبال ازثبت اسناداین قانون دردوره چهارم مجلس نسخ وقانون دیگری به نام قانون ثبت اسنادواملاک در۱۲۶ماده در۲۱/۰/۱۳۰۲به جای آن تصویب شد.دراین قانون قیدشده بودکه اداره کل ثبت اسنادواملاک برای دومنظورتشکیل می شود:
۱-ثبت املاک تااینکه مالکیت مالکین وحقوق صاحبان حق نسبت به آنها رسماتعیین ومحفوظ گردد.
۲-ثبت اسنادبرای اینکه رسمادارای اعتبار شود.
اداره مذکورتابع وزارت عدلیه بوده ورئیس کل آن به پیشنهادوزیرعدلیه وفرمان شاه منصوب می شده است.ضمنادراین قانون مقررگردیده بوده اسنادثبت شده بدون احتیاج به حکم دادگاه لازم الاجرامی باشد.این قانون هم به لحاظ نقایصی که داشت وثبت اسنادطبق آن اختیاری بودازآن استقبالی نشد.^[۲۳]
درتاریخ ۱۳/۱۱/۱۳۰۷قانون تشکیل دفاتراسنادرسمی در۲۰ماده مصوب شدودرتاریخ ۲۱/۱۱/۱۳۰۸قانون دیگری به نام قانون ثبت اسنادواملاک در۲۵۶ماده وضع گردیدکه درآن طبق ماده ۲۵۵اکثرقوانین قبلی نسخ وثبت املاک الزامی شدوبه موجب ماده۱۷۵آن ثبت اسنادبوسیله اداره ثبت وکارمندان ثبت بعمل می آمد.^[۲۴]
ناگفته نمانداولین دفاتراسنادرسمی دراداره ثبت مربوطه مستقروجزوتشکیلات ثبت بودندوصاحبان دفتر هم کارمندثبت بودند واگر کسی قصدتنظیم سندمعامله راداشت بایدبه اداره ثبت مراجعه می کرداین وضع تابهمن ۱۳۰۷ادامه داشت در۱۳۰۸دفاتراسنادرسمی خارج ازاداره ثبت تشکیل شدولی بازهم درخصوص معاملات مربوط به ثبت شدکه دفتراملاک مردم بایستی به اداره ثبت مراجعه می کردندتادر۲۱/۱۱/۱۳۰۸قانون ۱۳۰۷نسخ شدکه باز هم درنقاطی که دفتراسنادرسمی تعیین نشده بودمردم برای معاملات خودبه اداره ثبت مراجعه می کردندونیز درهردفتراسنادرسمی به جزدفاتری که درمحضرمجتهدین جامع الشرایط تشکیل می شدبایداسناددردفتردیگری باحضورنماینده ثبت میشد.ولی درسال۱۳۵۴ثبت سندفقط دردفتراسنادرسمی صورت می گرفت ودیگرنیازی به دفترنماینده ثبت نبود.این قانون ازآن زمان تاکنون اجرا می شودوتاکنون نسخ نشده است .