* از ایجاد تداخل در مسئولیت ها اجتناب کنید .
* مسئولیت ها را اولویت بندی کنید .
* کمک کنید افراد تیم ، مسئولیت های شغلی یکدیگر را بفهمند .
* راجع به تغییر مسئولیت ها صحبت کنید ، به طوری که به ساختن شخصیت افراد و رشد آن ها کمک کند.
یکی دیگر از محدوده هایی که نیاز به تعریف دارد ، محدوده ی اختیارات است .
در سازمان های سنتی ، اختیار همانند قدرت متمرکز است . مدیران با هراس زیادی نسبت به تفویض اختیار اقدام می کنند و این یکی از دلایلی است که در شرکت های بزرگتر بوروکراسی بیشتری حکمفرماست . هنگامی که به فردی اختیارات کمتر از حد لازم داده می شود ، مسئولیت او شروع به جمع شدن ( آب رفتن ) می کند تا به حد اختیارش برسد ( در واقع به مقداری مسئولیت می پذیرد که به او اختیار داده شده باشد ) . برای تعیین اینکه چه مقدار اختیار باید به کسی داد ، ابتدا باید به شغلی که انجام می دهد نگاهی انداخت . باید پرسید که چه مقدار اختیار برای انجام دادن این مسئولیت ها مورد نیاز است ، سپس باید به فردی که قرار است کار را انجام دهد نگریست و دید که او چه مقدار قابلیت استفاده از اختیار داده شده برای انجام کار به او داده شود ، چون تجربه کافی در این کار بدست نیاورده و در این حال تا زمانی که فرد تبحر کافی را بدست نیاورده لازم است با مدیر مشورت کند . برعکس اگر فردی کارش را بطور مطلوب و به مدت طولانی انجام می دهد و استاندارد کاری او نیز بالاست ، ممکن است اختیار بیشتری بیش از آنچه برای انجام کار فعلی مورد نیاز است به او تفویض شود ، چرا که او باید برای موقعیت بالاتر بعدی آماده شود . ( دایان تریسی ، بی تا)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۱۱-۳ جایگزینی تیم ها به جای سلسله مراتب
نقش تیم ها در توان افزایی بسیار مهم است زیرا برای رویارویی با معضلات پیچیده ای که سازمان ها در دنیای پر رقابت و متحول شونده کسب و کار با آن مواجه می شوند تیم ها منشأ عرضه افکار و تجارب متنوع هستند . جمع آوری و دانایی گروه به مراتب بیش از آگاهی و دانایی هر فرد است . باید اعتقاد داشت که ‹‹ هیچ یک از افراد به تنهایی ، به اندازه همه زیرک و هوشیار نیست ›› . از طرف دیگر توانایی گروه از جمع جبری توانایی افراد ، بیشتر است زیرا به موجب اصل هم افزایی ۲‹ ۱+۱ است .
به همین سبب گروه ، منشأ ارائه روش های جالبی است که می تواند گره مشکلات مهم تولید ، کیفیت ، خدمات و مالی را باز کند . از این گذشته همان طور که تجمع افراد در قالب گروه می تواند بارهای سنگین را جابه جا کند ، یا اعضاء را از موانع عبور دهد ، یا با همکاری ، مشکلات فردی را حل کند ، در سازمان ها نیز ‹‹ تیم ›› می تواند راه حل پیچیده معضلات را از قوه به فعل درآورد . ( امینی ، بی تا)
گرچه تا اندازه ای گروه ها و تیم ها بطور مترادف بکار می روند ، اما قائل شدن تفاوت بین آن دو حائز اهمیت است . یک گروه کاری^[۳۵] ، تعدادی از اشخاص می باشند که معمولا به یک مافوق مشترک گزارش می دهند و دارای برخی تعاملات رو در رو هستند و نیز تا حدی در انجام وظایف خود ، به قصد تحقق اهداف سازمان ، به هم وابستگی متقابل دارند ولی تیم^[۳۶] ، شکلی از گروه است اما نسبت به گروه های معمولی ، برخی ویژگی های بارزتری دارد . تیم ، تعهد بیشتر و بالاتری به اهداف مشترک دارد . همچنین از میزان بالای وابستگی متقابل و تعامل ، برخوردار است . برخی صاحبنظران^[۳۷] تیم را چنین تعریف می کنند : ‹‹ یک تیم ، تعداد محدودی از افراد با مهارت های مکمل هم است ، که به هدفی مشترک و مجموعه ای از اهداف عملکـردی و رویکردی که آن ها را به طور متقابل پاسـخگو نگه می دارد متعهد می شوند ›› . این تفاوت ، خصوصا در مفهوم سازی انواع تیم ها در فعالیت های تحول سازمان ، در ایجاد تیم های خود گردان ، و در توسعه تیم های دارای عملکرد بالا ، مناسب و درخور توجه است .
واقعیت کلیدی که به نظر می رسد آن است که اگر افراد به تنهایی یا بعنوان فرد عضو تیم فعالیت کنند ، مؤید عملکرد بیشتر آن ها نیست . برای اینکه یک فرد به طور اثربخش کار کند ، پیش شرط آن این است که تیم به طور مؤثر عمل کند .
لیکرت و مک گریگور ، برخی از ویژگی های تیم های اثربخش و دارای کارکرد خوب را مشخص کرده اند . فهرست این ویژگی ها به شرح زیر است :
فضای حاکم بر چنین تیم هایی باز ، آرام بخش و غیر رسمی است ، وظیفه گروه خوب درک شده و از جانب اعضاء پذیرفته شده است ، اعضاء به همدیگر خوب گوش می دهند ، مباحثی پیرامون وظیفه وجود دارد که بیشتر اعضاء در آن مشارکت می کنند ، افراد هم احساسات و هم ایده های خود را باراز می دارند ، تعارض و عدم توافق وجود دارد اما حول ایده ها و روش ، متمرکز است ، نه حول شخصیت ها و افراد ، گروه نسبت به عملیات خود آگاه است ، تصمیمات معمولا بر اساس اجماع صورت می گیرد ، وقتی اقدامات جهت انجام تعیین می شوند وظایف به طور روشن واگذار می شود و از جانب اعضاء پذیرفته می شود .
براساس گفته مک گریگور ، وقتی چنین شرایطی ایجاد می شود به احتمال زیاد تیم ها بطور موفقیت آمیز رسالت خود را محقق می سازند و همزمان نیازهای شخصی و گروه های اعضای آن نیز ارضاء می شود .
نویسندگان بعدی ، کارلیکرت و مک گریگور را ادامه دادند و برخی دیگر برای تعین ابعاد اثربخشی تیم ، دست به اقداماتی زدند .
گلن پارکر^[۳۸] نیز به تشریح تیم های اثربخش پرداخته است و فهرستی مشابه ، تدوین نموده که در اینجا این فهرست مطرح می شود :
حمایت از گروه های خودگردان ( تیم ها ) :
گروه های خودگردان باید توسط مدیران مورد حمایت و پشتیبانی کامل قرار گیرند . مدیر باید نیاز گروه های خودگردان به آزادی عمل را به خوبی درک کند . بعبارت دیگر مدیر باید به اعضای گروه اجازه اظهارنظر در تصمیم گیری های مؤثر بر کارشان ( شامل تعیین میزان حقوق ، نحوه ارزیابی عملکرد و مسائل پرسنلی ) را بدهد . هر چند که ممکن است رهبر گروه از سوی یکی از مدیران ارشد انتخاب شود اما باقی ماندن او در موقعیت رهبری صرفا با موافقت سایر اعضاء گروه میسر است . ابعاد رهبری ممکن است به دلایل مختلف مانند ملحق شدن یک عضو برتر یا تغییر جهت یافتن پروژه تغییر پیدا کند . یکی دیگر از جنبه های دشوار کار با گروه های خودگردان ، جنبه روان شناختی قضیه است : مدیران باید علاوه بر نظارت مستمر بر پیشرفت امور ، بخش عمده ای از حق مدیریت خود را به گروه واگذار کنند .
بنابراین اگر تصمیم خوبی از سوی اعضای گروه گرفته شد ( حتی بدون حضور مدیر ) ، اعطاف پذیری لازم برای پذیرش تصمیم نیز باید وجود داشته باشد . ( علی میرزایی، ۱۳۸۸ )
۲-۱۲ ابعاد توانمند سازی
نتایج پژوهش باون ولاولر( ۱۹۹۲ ) نشان داد توانمندی هنگامی بوجود می آید که اطلاعات، دانش، قدرت و پاداش ها در سازمان توزیع شود و اگر یکی از این چهار عنصر صفر باشد، توانمندی نیز صفر خواهد بود. همچنین نتایج پژوهش وارن بنیس نشان داد که با نفوذترین رهبران عالی از یک ویژگی بارز برخوردارند و آن این است که در دیگران احساس توانمندی ایجاد می کنند. یکی از مهم ترین پژوهش ها در زمینه توانمند سازی توسط اسپریتزر انجام گرفته است. اسپریتزر معتقد است که سازمان ها همواره در مورد توانمند سازی یک رویکرد جهانشمول را اتخاذ می کنند وآن را در هر موقعیتی نیز به کار می گیرند. در صورتی که قبل از هر اقدامی می بایست کارکنان خود را از لحاظ روانی توانمند سازند. از نظر وی توانمند سازی مفهومی چند بعدی می باشد و آن را نمی توان به وسیله یک مفهوم ساده تعریف نمود. او توانمند سازی را به شکل وسیع تری به عنوان یک حالت انگیزشی درونی و در ارتباط با شغل تعریف می کند و آن را با چهار بعد اساسی تعریف نموده است.همچنین یکی از مهم ترین مطالعات انجام شده در مورد توانا ساز ی توسط اسپر یتز۱۹۹۲ انجام گرفته و آن را با چهار بعد اساسی تعریف نموده است:
معنی داربودن^[۳۹] ، شایستگی و کفایت^[۴۰]، خود تعیینی^[۴۱] , تاثیر گذاری^[۴۲]

• • احساس معنی دار بودن:

عبارتست از اطمینان درونی فرد در شغلی که به او واگذار شده است. یا به عبارتی دیگر احساس معنی داری عبارتست ازارزشی که اهداف شغلی درارتباط با استانداردها و ایده آل های فردی مورد قضاوت قرار می گیرد. در واقع معنی داربودن شامل انطباق الزامات نقش از یک طرف و اعتقادات، ارزش ها و رفتارها از سوی دیگر می باشد و زمانی گفته می شود که شغل معنادار است که این تناسب وجود داشته باشد. بدون در نظر گرفتن اجبارهای سازمانی، افراد تمایل به تلاش برای اهدافی دارند که برایشان دارای مفهوم می باشد. در واقع کارکنان ترجیح می دهند با افرادی کارکنند که ارزش های مشابهی با آن ها داشته باشند. این بدین دلیل است که افراد نسبت به حمایت های اجتماعی که سیستم ارزشی شان صورت می گیرد اطمینان خاطر دارند و زمانی که افراد با اهدافی مواجه می شوند که معنی دار نیستند، شروع به پیگیری و دفاع از منافع خود می کنند. احساس معناداری باعث می گردد که فرد انرژی بیشتری را صرف انجام کارها کند .

• • احساس شایستگی و کفایت:

عبارتست از اعتقاد فرد به توانایی ها و ظرفیت های خود برای انجام کارهایی که به مهارت نیاز دارند. احساس شایستگی و کفایت معادل با مفهوم کفایت نفس ۵ می باشد که عبارتست از باور فرد به انجام موفقیت آمیز کاری که به او واگذار شده است. شایستگی چیزی شبیه اعتقادات عامل، توانایی شخصی و یا انتظار تلاش- عملکرد است. توانمندسازی به عنوان یک سازه انگیزشی با افزایش کفایت نفس افراد آنها را ترغیب می کند که انگیزه، منابع شناختی و مجموعه اقدامات لازم برای اعمال کنترل در رویدادها را در خود بسیج کنند. بر خلاف اعتماد به نفس که ارزیابی فرد از قابلبیت های خود برای تمامی موقعیت ها می باشد، کفایت نفس ارزیابی فرد از قابلیت های خود برای انجام یک وظیفه خاص است. همانطور که باندورا ^[۴۳] بیان می دارد کفایت نفس عبارت است از حدودی که افراد فکر می کنند ازقابلیتها و توانایی های لازم برای انجام یک وظیفه خاص برخوردارند. باندورا در تئوری کفایت نفس خود بیان می دارد که کفایت نفس عامل انگیزشی مهمی است که در موفقیت عملکرد وظیفه ای افراد نقش مهمی ایفا می کند. گیکاس ^[۴۴] در مطالعات خود به این نتیجه رسید که کفایت نفس منجر به ابتکار عمل، تلاش و پشتکار در برابر موقعیتهای چالشی خواهد شد. باندورا در تحقیقات خود دریافت کفایت نفس پایین مانع از آن می شود که فرد به قابلیت های خود اعتماد کرده و آنها را بهبود ببخشد. برعکس کفایت نفس بالا منجر به ابتکار عمل فرد در انجام وظایف، تلاش زیاد و مقاومت در برابر موانع خواهد گردید.

• • احساس خود تعیینی یا انتخاب:

در حالیکه شایستگی یک مهارت رفتاری است. خود تعیینی یا حق انتخاب یک احساس فردی در مورد حق انتخاب برای پیش قدمی و تنظیم فعالیتهاست.در حقیقت خود تعیینی یا حق انتخاب بیانگر استقلال در پیشقدمی و استمرار رفتارها و فرایندهاست. همچنین به آزادی عمل شاغل در تعیین فعالیت های لازم برای انجام وظایف شغلی اطلاق می گردد.
احساس خود تعیینی عبارتست از انتخاب بین انجام دادن و یا انجام ندادن می باشد. پژوهش ها نشان می دهند که احساس دارا بودن حق انتخاب با از خود بیگانگی کمتر، رضایت شغلی بیشتر، سطوح عملکرد بالا، سطوح بالای درگیری شغلی و فشارروانی کمتر در کارهمراه می باشد. احساس خود تعیینی ، با آزادی عمل کارکنان در انتخاب روش هایی که در انجام کار باعث بهبود عملکرد و کاهش زمان انجام کارها می گردد، رابطه مستقیمی دارد.
دسی و ریان ^[۴۵] دریافتند وجود احساس خود تعیینی در افراد باعث انعطاف پذیری، خلاقیت، ابتکار عمل، واکنش سریع و خود کنترلی خواهد شد، برعکس عدم وجود آن باعث جریحه دار شدن عزت نفس می گردد. خود تعیینی به عنوان یک عامل انگیزاننده، همانگونه که هرزبرگ پیش بینی کرده می تواند افزایش رضایت شغلی را در پی خواهد داشت. همچنین حق انتخاب امکان کنترل افراد بر برخی از عوامل استرس زا را فراهم آورده و از این طریق منجر به کاهش استرس شغلی می گردد.

• • احساس تاثیر گذاری:

عبارتست ازحدی که در آن فرد می تواند نتایج سازمانی را در واحد و بخش خود تحت تاثیر قرار دهد. موثر بودن عبارت است از باور فرد نسبت به اینکه تا چه اندازه عملکرد او در تحقق اهداف وظیفه ای مورد نظر موثر خواهد بود. تحقیقات انجام شده، حکایت از آن دارند که عدم وجود این احساس در افراد باعث ناامیدی در شناسایی فرصت ها، کاهش انگیزش و افسردگی خواهد شد. تاثیر در نقطه مقابل عجزو ناتوانی قرار دارد. افرادی که دارای احساس موثربودن و تاثیرگذاری هستند می کوشند به جای رفتار واکنشی در برابر محیط، تسلط خود را برآن چه که می بینند اعمال کنند. این افراد اعتقادی به محدود شدن توانایی های خود توسط موانع بیرونی ندارند، بلکه بر این باور هستند که آن موانع را می توان کنترل نمود. به علاوه تاثیر با کانون کنترل ^[۴۶] متفاوت است، تاثیر با محتوای شغلی در ارتباط است و از آن نفوذ می پذیرد کانون کنترل درونی یک ویژگی شخصیتی محسوب می گردد که در وضعیتهای گوناگون ثابت است.
اشفورث معتقد است که احساس موثر بودن ناشی از توانمندسازی، این احساس را در افراد بوجود می آورد که گوش شنوایی برای شنیدن ایده های شان در سازمان وجود دارد، به همین دلیل آنها احساس خواهند کرد که می توانند در تعیین سمت و سوی آتی واحد کاری شان نقش داشته باشند و باید عملکرد بهتری از خود به نمایش گذارند.(عبدالهی ،۱۳۸۵)
۲-۱۳ مزایای توانمند سازی
مزایای توانمند سازی را می توان به دو دسته کلی تقسیم نمود. مزایای توانمند سازی برای کارکنان و همچنین مزایای آن برای سازمان.

• • مزایای توانمند سازی برای کارکنان:

– افزایش رضایتمندی کارکنان و این که کارکنان توانمند می توانند تعارض و ابهام در نقش را کاهش دهند و بتوانند محیط خود را کنترل کنند؛
– کارکنان توانمند احساس مثبتی نسبت به شغل و خودشان پیدا می کنند؛
– کارکنان احساس رضایت بیشتری می کنند و از انگیزش و وفاداری بیشتری برخوردار می شوند؛

فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولئِکَ فی‏ ضَلالٍ مُبین‏^[۲۳۵]
پس واى بر سخت‏دلانى که یاد خدا در دلهاشان راه ندارد، که در گمراهى آشکار هستند.
قساوت قلب باعث می‌شود که آدمی از لذات معنوی بهره‌ای نبرد. همانطور که در روایت امام۷ فرموده‌اند، قساوت قلب موجب خشکی چشم می‌شود و آدمی از لذت گریه‌ی از خشیت خداوند و یا گریه در مصائب ائمه: محروم می‌شود.
برای درمان این بیماری روحی، انسان خطا کار باید به درگاه خداوند متعال توبه و انابه کند و با توسل به ائمه‌ی طاهرین: درمان این بیماری مهلک را بخواهد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲٫۱۰٫۳٫۲٫ بالا بردن معرفت
کسی که معرفت بالایی نسبت به خداوند متعال دارد آنچنان دلش غرق در خشیت خدا می‌گردد (من عرف الله خاف الله) و نیز آنچنان محبت خدا به دلش می‌افتد که نمی‌تواند مانع سرازیر شدن اشک چشمی -که از سر خشیت یا محبت جاری می‌گردد- بشود و همچنین کسی که معرفت بالایی نسبت به چهارده معصوم: دارد، با شنیدن مصائب آنان و یا حتی با ذکر آنان، برای موالیان خویش خواهد گریست. شایسته است که اشاره کنیم گریستن در فراغ وجود مقدس امام زمان۷ جایگاه ویژه‌ای در میان گریه‌های مؤمنین دارد.
یغِیبُ عَنْ أَبْصَارِ النَّاسِ شَخْصُهُ وَ لَا یغِیبُ عَنْ قُلُوبِ الْمؤمنین ذِکرُه ^[۲۳۶]
حضرت موسی بن جعفر ۷می‌فرمایند: شخص او (حضرت مهدی۷) از چشمان مردم غایب می‌گردد اما یاد او از دلهای مؤمنان نمی‌رود.
۲٫۱۰٫۳٫۳٫ دعا و درخواست از خداوند متعال
گریه، یک نعمت و لذت معنوی بزرگ موهبت الهی است و چه بهتر که با تضرع و توجه، از خداوند متعال درخواست شود. همانگونه که در دعا آمده است:
اعوذ بک اللهم… من عین لا تدمع^[۲۳۷]
خداوندا به تو پناه می‌برم از چشمی که نمی‌گرید.
تذکر مهم: اگر کسی چشم گریان دارد و از حال معنوی خوبی بهره مند است، نباید تصور کند که –الزاماً- مشکلی در امور معنوی او وجود ندارد و وضعیت آخرتی او مطلوب است و نباید عجب و خود‌پسندی او را فراگیرد. کسی که چشم گریان دارد باید بداند که ممکن است عاقبت کار، به نحوه‌ی دیگری باشد و یا به نوعی استدراج معنوی دچار شده باشد. همان طور که در مورد بدعت‌گزار گفته شد که شیطان گریه و خشوع را بر او القاء می‌کند. واقعاً ممکن است بر خلاف آن‌چه بسیاری از عوام می‌پندارند، کسی با کسب مال حرام به سفر حج یا عمره مشرف شود و در کنار خانه‌ی خدا نیز بسیار اشک بریزد، اما مهم این است که از او پذیرفته نمی‌گردد چرا که امام باقر۷ فرموده‌اند:
خداوند هیچ حج یا عمره‌ای که با مال حرام انجام شود را نمی‌پذیرد.
خلاصه باید دانست در مورد حال معنوی و لذت دعا و مناجات و گریه، قانون تغییر‌ناپذیر قرآن کریم حاکم است و آن این است که “انما یتقبل الله من المتقین” همانا خداوند از فقط پرهیزگاران می‌پذیرد.

بخش سوم

عوامل محرومیت از لذات معنوی

فصل اول: قساوت قلب

۱٫۱٫ تعریف قساوت

در کتب لغت قساوت به معنای صلابت و غلظت آمده است. لسان العرب می‌نویسد:
صُلْب. و أَرض‏ قَاسِیَهٌ: لا تُنبت شیئًا^[۲۳۸]
صلب. زمین با قساوت: زمینی که چیزی از خود نمی‌رویاند.
با توجه به معنای کلمه‌ی قساوت، به دنبال معنای قساوت قلب و قلب قسی می‌رویم. لسان العرب در ادامه می‌گوید:
فتأْویل‏ القَسْوَه فی القلب ذَهاب اللِّین و الرحمه و الخشوع منه‏^[۲۳۹]
پس تأویل قساوت در قلب، رفتن نرمی، رحمت و خشوع از آن است.
آیت الله ضیاء آبادی در این باره می‌فرمایند:
«بنا بر معنایی که از لغت به دست آمد، قلب قسی و جان با قساوت، آن دل و آن روحی است که یک نوع صلابت و غلظت و خشونت پیدا کرده و در مقابل عوامل معنوی و مذکرات روحانی، تکانی نمی‌خورد و به اهتزاز در نمی‌آید، هیچ گونه لینت و نرمی از خود نشان نمی‌دهد، گل‌های تقوا و فضیلت از خود نمی‌رویاند، حال مجذوبیت نسبت به خدا و حیات ابدی آخرت در او پیدا نمی‌شود، از اعمال و اخلاق زشت و منفورش، نادم و پشیمان نمی‌گردد.
مانند زمینی سخت که هرچه قطرات پی در پی باران بر آن می‌بارد، نه لینتی پیدا می‌کند و نه گیاهی می‌رویاند و همچون شب دیجور و فضای ظلمانی است که نه نوری در آن به چشم می‌خورد و نه راه از چاه تشخیص داده می‌شود. همچنان یک عمر با کوردلی و سنگین گوشی نسبت به کمالات انسانی و معارف آسمانی که سعادت جاودانی آدمی در گرو آن‌هاست زندگی کرده و می‌میرد. وای که چنین آدمی چه بدبختی‌های دردناکی پشت سر دارد و چه سوز و گدازهای بی پایان به بار می‌آورد^[۲۴۰]…»

۱٫۲٫ قساوت، بیماری مهلک

قساوت، بدترین بیماری قلب است که انسان را به شقاوت ابدی مبتلا می‌سازد. در وحی الهی ، هشدار بزرگی در این مورد داده شده است. خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید:
فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَهِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولئِکَ فی‏ ضَلالٍ مُبین‏^[۲۴۱]
پس واى بر سخت‏دلانى که یاد خدا در دلهاشان راه ندارد، آنان در گمراهى آشکار هستند.
همچنین قرآن کریم قلوب سخت شده را چنین وصف می‌کند:
فَهِیَ کَالْحِجارَهِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَهً^[۲۴۲]
همانند سنگ، یا سخت‏تر از آن‏.
همچنین در قرآن کریم، از این بیماری به عنوان عقوبت الهی یاد شده است. قرآن کریم عقوبت گروهی از مردم را این‌گونه بیان می‌فرماید:
فَبِما نَقْضِهِمْ میثاقَهُمْ لَعَنَّاهُمْ وَ جَعَلْنا قُلُوبَهُمْ قاسِیَه^[۲۴۳]
پس به [سزاى‏] پیمان شکستنشان لعنتشان کردیم و دلهایشان را سخت گردانیدیم‏.
لازم به تذکر است که خداوند متعال در این آیه یادآور می‌شود که این افراد خود سزاوار این عقوبت بوده‌اند و پیمان شکنی آنان سبب سختی دلهایشان شده است.
امام باقر۷ قساوت را بزرگ‌ترین عقوبت خدا را می‌شمارند و می‌فرمایند:
إِنَّ لِلَّهِ عُقُوبَاتٍ فِی الْقُلُوبِ وَ الْأَبْدَانِ ضَنْکٌ فِی الْمَعِیشَهِ وَ وَهْنٌ فِی الْعِبَادَهِ وَ مَا ضُرِبَ عَبْدٌ بِعُقُوبَهٍ أَعْظَمَ مِنْ قَسْوَهِ الْقَلْبِ^[۲۴۴]
همانا برای خدا عقوبت‌هایی در قلب‌ها و بدن‌هاست. سختی در معیشت، سستی در عبادت و هیچ بنده‌ای به عقوبتی بزرگ‌تر از قساوت قلب دچار نشده است.
امام صادق۷ در روایتی به نقل از نبی مکرّم اسلام۶ می‌فرمایند:
مِنْ عَلَامَاتِ الشَّقَاءِ … قَسْوَهُ الْقَلْبِ…^[۲۴۵]
از علامت‌های شقاوت قساوت قلب است.

۱٫۳٫ عوامل ایجاد قساوت قلب

با جست و جو در قرآن و کلمات نورانی اهل بیت:، درمی‌یابیم که عوامل مختلفی در پدید آمدن این حالت قلبی تأثیرگذار اند که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۶-۲-۲۹مطلوبیت محیط داخلی بانک
یک محیط خوب می تواند بر رشد ارزش های کارکنان و افزایش توان و بهره وری آنان اثرگذار باشد . با متنوع شدن فعالیت های بانکی، سازماندهی محیط کار و ایجاد محیطی آرام و بهره ور در سازمانها به صورتی که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی انسانی، شادابی آنها، کاهش افسردگی ها، رشد خدمات مثبت و در نهایت دستیابی به بهره وری مورد نظر شود، ضروری به نظر می رسد . در بانکداری نوین، این امر از دغدغه های مدیران اجرایی و مدیران ارشد بانک ها می باشد. بانک ها برای جذب بیشتر منابع مالی مشتریان می بایست به محیط های کاری مناسب که دارای شاخص های محیط کاری از نظر فیزیکی، روانی و اجتماعی باشد، مجهز شوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۷-۲-۲۹مطلوبیت محل استقرار مکانی بانک
باتوجه به افزایش و شدت رقابت، ارائه خدمات در مکان و محل های مورد نظر مشتریان، عامل تعیین کننده در جذب و نگهداری مشتریان است. به همین دلیل، امروزه بانک ها و دیگر سازما نهای خدماتی به ایجاد شعب در مناطق مختلف پرداخته اند تا ضمن ارائه خدماتی بهتر، حوزه وسیعتری را تحت پوشش قرار دهند. مکان استقرار شعب بانک ها و مؤسسات مالی، محرکی مهم در جذب مشتریان است وبازاریابان بانکی باید آن را به دقت مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند. بنابراین، بانکها برای احداث شعب نیاز به ارزیابی علمی و امکان سنجی دقیق دارند و برای اماکن فعلی نیز باید بازاریابی بانکی به عمل آید. واقع شدن شعب یک بانک در فاصله مکانی و زمانی مناسب، استقرار شعب یک بانک در اماکن مهمی مانند شهر ک های صنعتی و مسکونی و اماکن تجاری و استقرار شعب در نزدیکی پارکینگهای عمومی، از جمله پارامترهایی هستند که بر سپرده گذاری مشتریان در بانک ها تأثیر می گذارند(ونوس و صفاریان؛۱۳۸۳) .
۲-۳۰ مدل مفهومی تحقیق

شکل۱- مدل مفهومی تحقیق
بخش دوم : پیشینه تحقیق
الف) پیشینه داخلی
همتی( ۱۳۸۷) ؛ طی مقاله ای به بررسی” سیاستها و ابزارهای امنیتی در بانکداری الکترونیک ” پرداخت .در این پژوهش سعی شده تا عواملی که سبب پذیرش و استفاده بیشتر افراد از خدمات بانکداری الکترونیک می شود با تاکید بر امنیت بررسی گردد. هدف این پروژه به دست آوردن درک و دانش لازم جهت مشتریان و افراد از ابزارهای امنیتی در بانکداری الکترونیک می باشد که کاربرد بسیار زیادی در جامعه امروزه خواهد داشت. با توجه به اینکه خدمات بانکداری الکترونیک از طریق کانالهای مجازی و عمومی همچون تلفن، اینترنت، تلفن همراه و .. صورت می گیرد و افراد با آن آشنایی و به آن عادت ندارند لذا فقدان امنیت بر عملکرد اینگونه سازمانها و نیز عدم اعتماد افراد به این خدمات آثار مخرب و نامطلوبی با خود به همراه خواهد داشت. بنابراین امنیت از مهمترین عناصری است که باعث اثر گذاری در تراکنشهای بانکی می گردد و براعتماد واستفاده مشتریان از این خدمات اثر می گذارد. از این رو ضرورت مدیریت امنیت در سیستمهای بانکی مشخص می گردد. بر این اساس علاوه بر امنیت داده ها عوامل متعددی همچون فرهنگ سازی ، بکارگیری سیاستها و ابزارهای امنیتی و رعایت امنیت فیزیکی، کیفیت در ارائه خدمات و پشتیبانی، آموزش، سهولت در استفاده از خدمات، تبلیغات و سیاستهای تشویقی قابل توجه می باشدکه به عنوان متغیرهای پژوهش طی مدل ارائه گردید. جهت بررسی مدل، پرسشنامه طراحی و برای تجزیه تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss استفاده شد. پس از انجام تحلیلهای صورت پذیرفته متغیرهای مورد تحقیق به لحاظ اهمیت، رتبه بندی شدند. علاوه بر آن مشخص گردید بانکها جهت تامین امنیت کاملتر تراکنشها در بانکداری الکترونیک ، بایستی در کنار رعایت سیاستهای امنیتی مثل محرمانگی ، سندیت ، تمامیت و … از ابزارهای امنیتی همچون تکنیکهای رمز نگاری ، استفاده از کد کاربری و رمز عبور، گواهی هایدیجیتال، امضای دیجیتال، نرم افزارها و پروتکلهای امنیتی بهره گیرند.
دهکردی و خلیلی برکویی(۱۳۹۱) طی پژوهشی به بررسی” عوامل مؤثر بر اعتماد مشتریان در بانکداری الکترونیکی” پرداختند. این تحقیق به شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر براعتماد مشتریان به بانکداری الکترونیکی پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش مشتریان بانکداری اینترنتی بانک صادرات استان یزد می باشند. داده های به دست آمده از روش میدانی،با بهره گرفتن از روش های رگرسیون خطی چند متغیره، تحلیل عاملی تأییدی مورد روش تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج پژوهش نشان داد که به ترتیب اولویت ابعاد اعتماد به سیستم، نفوذ اقتصاد – اجتماعی، خود کارآمدی، ابعاد فردی و ابعاد وب سایت بیشترین تأثیر مثبت را بر اعتماد مشتریان دارند و ریسک درک شده تأثیری منفی بر اعتماد دارد ولی تأثیر آن چندان قابل توجه نیست. بعلاوه ابعاد سازمانی و ابعاد تعاملی تأثیر معنی داری بر اعتماد مشتریان ندارند.
ملک اخلاق و همکاران(۱۳۹۱) طی پژوهشی به “شناسایی و رتبه بندی عوامل موفقیت بانکداری الکترونیکی”پرداختند . باتوجه به ضرورت بانکداری الکترونیکی، پژوهش حاضر به شناسایی و اولویت بندی عوامل موفقیت بانکداری الکترونیکی میپردازد. به دین منظور پساز مطالعه ادبیات موضوع و مصاحبه با اساتید و متخصصان بانکی، ۷۷ عامل موفقیت شناسایی و سپس این عوامل در ۶ بعد طبقه بندی شدند. پس از طراحی و توزیع پرسشنامه میان متخصصین بانکی، اولویت و اهمیت هریک از این عوامل بااستفاده از روش های SAW, TOPSIS, ELECTRE مورد ارزیابی قرار گرفت. باتوجه به اینکه نتایج حاصل از اجرای روش های فوق در مواردی با یکدیگر هم خوانی نداشت، برای رسیدن به یک اجماع کلی از رتبه بندی عوامل، از تکنیکهای ادغامی که شامل روش های میانگین، بردا و کپلند است، استفاده شد. درنهایت بازمهندسی فرایندها مهمترین عامل موفقیت و بهترتیب توسعه بازارهای جدید، به وجود آوردن اعتماد برای نام و ادغام کانالهای متعدد، قابلیت سادهسازی و شخصی سازی سیستم در رتبه های بعدی اهمیت قرار گرفتند.
آماده و جعفرپور طی پژوهشی به بررسی” تبیین موانع و راهکارهای توسعه بانکداری الکترونیکی” پرداختند .این مقاله به دنبال شناسایی عمده ترین دلایل و موانع توسعه بانکداری الکترونیکی در کشور است و به همین منظور پس از نمونه گیریتصادفی طبقه ای متناسب، فرایند تحقیق اجرا گردید . عمده موانع شناسایی شده بنابر ادبیات موجود ، موانع فرهنگی– اجتماعی، موانع مدیریتی، موانع مالی و مو انع فنی – فن آورانه هستند که با انجام فرایند تحقیق فرضیه نخست مبنی بر وجود موانع فرهنگی – اجتماعی و فرضیه دوم مبنی بر وجود موانع مدیریتی در راه
توسعه بانکداری الکترونیکی مورد تایید قرار گرفت . ضمن آن که فرضیه سوم این تحقیق مبنی بر وجود موانع مالی و همچنین فر ضیه چهارم این تحقیق مبنی بر وجود موانع فنی – فن آورانه در راه توسعه بانکداری الکترونیکی در کشور مورد تایید قرار نگرفت.
سیدجوادین و شمسی(۱۳۸۴) طی تحقیقی به بررسی ” عوامل موثر بر قصد استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی (مطالعه موردی بانک سامان) ” پرداختند .این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر ”قصد“ استفاده مشتریان از خدمات بانکداری اینترنتی و با بهره گرفتن از مدل پذیرش تکنولوژی دیویس انجام گرفته است . طبق مدل پذیرش تکنولوژی،رفتار استفاده از یک تکنولوژی اطلاعاتی، به ”قصد“ استفاده از یک سیستم خاص مربوط بوده و قصد استفاده نیز به نوبه خود به وسیله میزان مفید بودن تکنولوژی مورد نظر از دیدگاه مصرف کننده و ادراکات وی در مورد سهولت استفاده از سیستم تعیین می شود. در واقع دیویس بیان می کند که ادراکات فرد در مورد مفید بودن یک تکنولوژی خاص و سهولت استفاده از آن، در پذیرش تکنولوژی مورد نظر، بسیار مهم هستند. در این پژوهش با بهره گرفتن از روش تحقیق ”توصیفی- پیمایشی “ نمونه ای متشکل از ١٢٠ نفر از مشتریان بانک سامان مورد بررسی قرار گرفته و با بهره گرفتن از روش های آمار توصیفی و استنباطی به بررسی عوامل مؤثر بر قصد استفاده مشتریان از خدمات بانکد اری اینترنتی پرداخته شده است . در این تحقیق تاثیر متغیر خارجی، خود اثربخشی استفاده از کامپیوتر بر ادراکات فرد، در مورد سهولت استفاده و مفید بودن این خدمات مورد بررسی قرار گرفت. یافته های این تحقیق نشان داده است که مدل پذیرش تکنولوژی مدل مناسبی برای شرح رفتار استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی است و در واقع ادراکات فرد در مورد سهولت استفاده از خدمات بانکداری اینترنتی و مفید بودن این خدمات و نیز ”خود اثربخشی “ فرد در استفاده از رایانه با قصد استفاده از این خدمات رابطه مستقیم دارد.
حیدری وهمکاران(۱۳۹۰)درپژوهشی به بررسی”تاثیراینترنت بربازاریابی(بانک کشاورزی) پرداختند.طی این پژوهش با توجه به نقش مهم فضای اینترنت و لزوم بهره گیری اصولی اصولی و هدفمند از این پدیده در این نوشتار فعالیتهای بانک کشاورزی ایران را درفضای کسب و کار اینترنتی تجزیه و تحلیل شده است. و نحوه نگرش و اهمیت این بانک به مقوله تجارت الکترونیکی تشریح شده است.نتایج نشان داد محیط فناورانه مثل رایانه ؛ دستگاه های خودپرداز وشبکه های ارتباطی در بازاریابی موثر این بانک تاثیرچندانی دارند.
الهیاری فرد در تحقیقی با عنوان “خدمات بانکداری الکترونیک و نیازهای اجرایی آن در مقایسه تطبیقی هزینه های عملیات خدمات مختلف بانکی” به بررسی شیوه های بانکداری الکترونیک (اینترنتی، اینترانتی و موبایل) پرداخته است و بهای تمام شده خدمات در انواع سیستمهای بانکداری در ایران را محاسبه کرده است. براساس نتایج این تحقیق ،متوسط مدت زمان لازم جهت انجام هر تراکنش در بانکداری اینترنتی و اینترانتی نسبت به بانکداری سنتی به طور معنی داری کاهش یافته است.
شکرگزار(۱۳۸۲) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان “بررسی امکان سنجی بانکداری الکترونیک در بانکها”، با طرح این موضوع که کشور ما از نظر شاخص سهولت و دسترسی به تجارت الکترونیک در میان ۶۰ کشور جهان در رتبه ۵۸ قرار دارد، امکان سنجی بانکداری الکترونیک براساس عوامل اقتصادی، فنی و نیروی انسانی را مورد بررسی قرار داده است. برای بررسی متغیر فنی، فاکتورهایی مانند: امکان استقرار در بانکها، امکان نرم افزاری و سخت افزاری، امکان ایجاد امنیت کافی، امکان بالابردن سرعت و …، برای بررسی متغیر اقتصادی، فاکتورهایی مانند: هزینه بدست آوردن نرم افزارها، کاهش هزینه خدمات به مشتریان، میزان بودجه های بلندمدت برای خرید یا تولید نرم افزار و …، برای بررسی متغیر نیروی انسانی، فاکتورهایی مانند: نیروی متخصص که توانایی طراحی، تحریه وتحلیل، پیاده سازی و … را داشته باشد، پشتیبانی مدیریت ارشد و … را در نظر گرفته است .
رحیم نیا(۱۳۸۹)طی تحقیقی ضمن بررسی اجزای بانکداری الکترونیکی، روابط بین این اجزا و بررسی مدلی کاربردی در زمینه عوامل موثر بر استفاده مشتریان از خدمات الکترونیک، تحقیقی در این ارتباط در بانکهای دولتی شهرستان شیراز انجام داده است . نتایج تحقیق حاکی از آن است که عامل فناوری در میان عوامل تاثیر گذار بر استفاده از خدمات الکترونیک از تاثیر بیشتری برخوردار بوده است. در مورد آزمونهای بوم شناختی نیزنتایج تحقیق به تفکیک در مورد متغیرهای جنسیت، درآمد، تحصیلات و سن افراد با روش های آماری متنوع مورد بررسی قرار گرفته است.
ناظمی و همکاران(۱۳۹۲) در تحقیقی به بررسی نقش شیوه های نوین ارائه ی خدمات بانکی در جذب مشتری وبهبود کارایی بانکها با تأکید بر هزینه و وقت کارکنان در شعب بانک سپه شهرستان مشهد پرداختند. در این مطالعه ی با درنظر گرفتن دو جامعه ی مشتریان و مدیران و با بهره گرفتن از روش نمونه گیری طبقه بندی مضاعف بر حسب مناطق ، نمونه های آماری به ترتیب به تعداد ۴۱۶ و ۳۹ انتخاب و از پرسشنامه برای جمع آوری نظر های نمونه ی آماری در تحقیق استفاده گردید .نتایج نشان داد که شیوه ی های نوین ارائه ی خدمات بانکی باعث افزایش رضایت مشتریان بانک های سپه شهرستان مشهد شده ؛ ولی این خدمات به افزایش کارایی (کاهش هزینه و وقت کارکنان) در شعب بانک منجر نشده است.
اصغری زاده و امین(۱۳۹۲) به بررسی موضوع “افزایش بهره وری خدمات بانکی با اولویت بندی مشتریان با بهره گرفتن از تکنیکهای کمّی”پرداختند. در این مقاله ضمن بیان مفاهیم بهره وری و بازاریابی رابطه مند، مدلهای مفهومی اولویت بندی مشتریان بانکها، مدل هرم مشتریان و مدل تعدیل یافته گروه مشاوران بوستون (BCGC) ^[۸۰] بر ای مشتریان تشریح شده و سپس اولویت بندی مشتریان بانک برای ارائه بهره ور خدمات از طریق مدلهای MADM ^[۸۱]تشریح شد نتایج نشان داد تنوع در گروه های مشتریان نظام بانکی، درخواستها و نیازهای مشتریان و تنوع در خدمات نظام بانکی، این نظام را وادار می کند تا از یک سو نسبت به اولویتبندی مشتریان و از سوی دیگر به اولویتبندی خدمات قابل ارائه اقدام کند.
الهیاری فرد(۱۳۸۴)در پژوهشی با عنوان “بهای تمام شده خدمات بانکی در بانکداری سنتی ونوین”به مقایسه هزینه بانکداری سنتی ،نیمه مکانیزه اینترانتی )ماشین های خود پرداز (واینترنتی ،با بهره گرفتن از داده های بانک ملی ایران وبا لحاظ نمودن شاخصهای بین المللی در بانکداری اینترنتی برای دوره۱۳۷۹تا۱۳۸۱پرداخته اند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که متوسط بهای تمام شده هرتراکنش در بانکداری سنتی ونیمه مکانیزه ،بیش از صد برابر هزینه تمام شده هر تراکنش در بانکداری اینترنتی است.هم چنین میزان صرفه جوئی درهزینه های پرسنلی حاصل از بکارگیری بانکداری اینترنتی واینترانتی نسبت به وضع موجود )بانکداری سنتی ونیمه مکانیزه (بانک ملی ایران به قیمت های سال ۱۳۸۳ به ترتیب۲۲۹۱و۴۴۴۷ میلیارد ریال است.
واثق نیا(۱۳۸۹)در پژوهشی تحت عنوان “تاثیر بانکداری الکترونیک بر سودآوری سیستم بانکی در بانکهای خصوصی ودولتی”انجام داد،ارتباط بین توسعه خدمات بانکداری الکترونیک وسودآوری بانکهای خصوصی ودولتی درایران را در بازه زمانی۱۳۸۱تا۱۳۸۷به روش رگرسیون مبتنی بر داده های تابلوئی موردبررسی قراردادوشاخصهای بانکداری الکترونیک درسه مرحله کلیه بانکها،بانکهای خصوصی وبانکهای دولتی مورد آزمون قرارداد.. نتایج بدست آمده از برآورد الگو،درحالت اول بررسی حاکی از تاثیرمثبت گسترش بانکداری الکترونیک بر سودآوری بانکهای کشور می باشد . همچنین نتایج در حالت دوم وسوم بررسی نشان دادند،گسترش بانکداری الکترونیک بر سودآوری در بانکهای خصوصی نسبت به بانکهای دولتی از نقش پررنگ تری برخوردار است.
در مطالعه دیگری در اداره تحقیقات بانک سپه با عنوان “صرفه جویی کاربرد بانکداری الکترونیک در بانکداری سنتی” به بررسی مقایسه ای صرفه جویی زمانی ناشی از پرداخت قبوض آبونمان در شهر تهران توسط عابربانک و شعبه( پرداخت الکترونیکی و سنتی )پرداخته شده است. بر اساس نتایج حاصله در صورت پرداخت این قبوض توسط عابربانک تقریباً ۸۹۴۵۲۶ ساعت ویا ۱۱۱۸۱۶ روز کاری و یا ۳۷۲ سال کاری صرفه جویی در زمان را می توان انتظار داشت.
موناخادمی درسال ۱۳۸۶به بررسی راهکارهای افزایش اقبال عمومی نسبت به بانکداری الکترونیک درایران مطالعاتی انجام دادکه نتیجه تحقیق حاکی ازاین بودکه بانکداری الکترونیک درایران به طورروزافزون مورداقبال بیشترمردم قرارگرفته است .
اسفیدانی و همکاران(۱۳۹۰)طی پژوهشی به بررسی “اثر اینترنت بر عملکرد بازاریابی بیمه عمر” پرداختند. هدف از این مقاله بررسی میزان استفاده از اینترنت در صنعت بیمه و تاثیر آن بر عملکرد بازاریابی بیمه عمر است.نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که استفاده از اینترنت باعث افزایش عملکرد بیمه عمر می گردد.
ب)پیشینه خارجی
تریلمیر^[۸۲]وهمکاران (۲۰۰۶) در پژوهشی در مورد اهمیت وفاداری الکترونیکی ؛ اعتماد؛ کیفیت وب سایت ؛ کیفیت خدمات ورضایتمندی تحقیق نموده و عواملی را که مشتریان را به استفاده از بانکداری الکترونیکی بجای استفاده از بانکداری سنتی سوق می دهد را مورد آزمون قرار می دهد. یافته های این پژوهش نشان می دهند که درک منافع و اطلاعات بانکداری الکترونیکی از وب سایت ؛ محرکهای اصلی پذیرش بانکداری الکترونیکی است.
ونگ^[۸۳]وهمکارانش(۲۰۰۹) مطالعه ای را با عنوان “اعتماد یا عدم اعتماد؛معمای غیر قابل حل مصرف کنندگان با بانکداری الکترونیکی”صورت دادند که در آن به این پرسش پاسخ دادند که آیا آگاهی مشتریان از ریسک موجود در اینترنت می تواندبر اعتماد اثرگذاشته و مشتریان را به استفاده از بانکداری الکترونیکی متمایل سازد؟در چارچوب نظری این تحقیق فقط یک نگاه اجمالی به یافته های مطالعات قبلی شده و پذیرش و اصلاح ابزارهای آنها همان متغیرها؛ در حوزه ایران بازآزمون شده است.نتایج نشان داد بانکداری الکترونیکی بیش از آنکه یک مزیت باشد یک ضرورت است.
آماده^[۸۴]و همکاران(۲۰۰۹) در مطالعه ای در خصوص بانکداری الکترونیکی به بررسی “موانع توسعه بانکداری الکترونیکی در چشم انداز ۲۰ ساله” پرداختند.در این پژوهش ۴ مانع اصلی در توسعه بانکداری الکترونیکی گزارش شده است. دومانع مدیریتی و فرهنگی-اجتماعی که جزء عوامل نرم حساب می شوند و در واقع آنهایی که اندازه گیری و ارزیابی آنها دشوار بوده بر بلند مدت تاکید دارند ودو مانع دیگر مالی و فنی- فناورانه که جزء عوامل سخت هستند ودر واقع بیشتر سیستم گرا بوده و نقش حمایتی برای عوامل نرم دارند.با توجه به نتایج تحقیق دو مانع فرهنگی-اجتماعی و مدیریتی مورد پذیرش بوده و دو مانع مالی فنی- فناورانه از موانع توسعه بانکداری الکترونیک گزارش نشده است.
کریشنانگرو^[۸۵] و دیگران(۲۰۱۴)در مطالعه ای که به منظور سنجش شیوه های نوین ارائه ی خدمات بانکی توسط برخی استادان دانشگاه چند رسانه ای (مولتی مدیا )مالزی^[۸۶] انجام شده ، توسعه ی تکنولوژی های ارتباطی و مخابراتی عامل جهش و تغییرعمده در بخش بانکی مالزی را معرفی کرده اند . نتیجه ی این تغییر استفاده ی گسترده از شیوه های نوین ارائه ی خدمات بانکی مثل عابربانک، تلفن بانک و بانکداری خانگی بوده است. این تغییرات عمده به منظور جلب رضایت مشتریان بانک صورت گرفته است . در بین خدمات ارائه شده بیشترین استقبال و استفاده از عابربانک و کمترین آن از تلفن بانک بوده است . برطبق مطالعات این محققان ، بانکداری اینترنتی هنوز در مالزی ایجاد نشده است ؛اما به نظر می رسد دولت درپی ایجاد شرایط پیاده سازی آن است .
ایوانس^[۸۷] و دیگران(۲۰۱۴) به همراه تنی چند از اساتید ؛ضمن بررسی بانکداری اینترنتی به مقایسه ی سیستم بانکی اردن و ایالات متحده امریکا پرداخته اند و تفاوت عمده بین کاربردهای شبکه های بانکی اردن و آمریکا را مشخص کرده اند . این مطالعه تفاوت بین سیستم بانکی کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه را به خوبی نشان می دهد.یافته های این تحقیق تفاوت این دو سیستم را به نحوه ی ارائه ی خدمات متفاوت در وب سایت آنها مربوط می داند. بانکهای آمریکا در وب سایتهای خود علاوه بر امکان ارائه ی خدمات بانکی،شرایط سرمایه گذاری، خرید سهام، پرداخت صورتحساب محاسبات مالی و … را فراهم آورده اند. درحالی که در بانکهای اردن ضعف های بسیار عمده در این خصوص دیده می شود.
هلدن وآلبانانی^[۸۸](۲۰۱۴)در پژوهشی تحت عنوان”سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات ودیگر عوامل موثر بر سود آوری بانکها در انگلستان”به بررسی نقش بانکداری الکترونیکی در سود آوری ۳۱ بانک انگلستان پرداخته اند.آنها بایک مدل رگرسیونی درقالب داده های تابلویی سالهای۱۹۹۶تا۱۹۷۶تاثیر متغیرهای مختلف ازجمله دستگاه های خودپرداز به عنوان شاخص بانکداری الکترونیک، سودآوری بانکهارابررسی کرده اند .در این تحقیق ماشینهای خود پرداز به عنوان موثرترین شاخص بانکداری الکترونیک وآسان ترین وپرطرفدارترین ابزار الکترونیکی بین مشتریان بانکها در نظر گرفته شده است که بصورت۲۴ساعته ،بدون نیاز به حضور در محل شعبه ومراجعه به کارمند بانک استفاده می شود .نتیجه این تحقیق مبنی بر تاثیر مثبت افزایش تعداددستگاههای خودپرداز ATMبرسودآوری بانکها از طریق کاهش هزینه های نیروی کار وکاهش هزینه های انجام تراکنش می باشد.
ساهوت^[۸۹](۲۰۱۳)در مطالعه ی دیگری که با همکاری مؤسسه ی ملی ارتباطات فرانسهو دانشگاه زیلینا اسلوواکی انجام داده اند ؛ نقش عوامل مؤثر در جذب مشتریان خدمات بانکداری الکترونیکی را مورد بررسی قرار گرفته داده اند.براساس مطالعات این گروه در فرایند ارائه ی خدمات بانکی شناخت رفتار مشتریان وعوامل مورد نظرشان در افزایش کیفیت خدمات الکترونیکی مؤثر شناخته شده است . برای افزایش کیفیت خدمات بانکی اینترنتی محققین توجه به چند عامل را مؤثر دانسته اند که عبارتند از زمان پاسخ گویی ، دامنه ی خدمات، ارتباط با مشتری، وجود اطلاعات مالی در دسترس، سهولت استفاده، امنیت، طراحی یک محیط گرافیکی مناسب از عوامل مؤثر برای جذب مشتریان اینترنتی است .

فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱مقدمه
امروزه بر همگان روشن است که پژوهش بنیان تمامی علوم است .پژوهش ؛بررسی نظامند،کنترل شده وتجربی پدیده های طبیعی است که روابط بین این پدیده ها را از طریق نظریه یا فرضیه مشخص می کند . پژوهش اساسا فرآیندی فعال وپویا محسوب می شود که می تواند منجربه نظریه پردازی گردد یا برعکس نظریه ها خود موجب اجرای پژوهش شوند .بنابراین رابطه پژوهش و نظریه یک رابطه دو سویه است .از سوی دیگر هر پژوهش را نمی توان پژوهشی علمی تلقی کرد. پژوهش علمی دارای ویژگیها وملاکهای خاصی است که آن را از سایر مقولات مشابه منفک می کند. پژوهش فرآیندی تجربی است که دارای شکل های مختلفی است که باید دارای اعتبار و پایایی بوده و نظام یافته باشد (فراهانی،۱۳۸۴) .
بی گمان برای دست یافتن به حقائق وحل مسائل؛ نیاز به دانستن روش های تحقیق است .استفاده از روش های تحقیق در قلمروی علوم انسانی از قرن بیستم به صورت علمی تحقق یافته است.در این فصل روش تحقیق و مراحل اجرایی پژوهش مطرح می شود .بر اساس موضوع تحقیق، روش تحقیق با دلایل لازم ارائه داده می شود .پس از آن جامعه آماری و محیط پژوهش بیان می شود. سپس روش های گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آماری وروایی و پایایی پژوهش ارائه می گردد (خلیلی شورینی،۱۳۸۳).
روش در برابر کلمه متود ^[۹۰]به‌کار می‌رود که خود برگرفته از دو واژه یونانی متا ^[۹۱]و هودوس^[۹۲] است و از مجموع آن معنای “در جست‌وجوی مقصود” مستفاد می‌شود. در اصطلاح به مجموعه‌ای از تدابیر، فنون و ابزارها اطلاق می‌گردد که برای نیل به هدف هر تحقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد .با افزودن پسوند لوژی^[۹۳] به معنای مطالعه و شناسایی،کلمه متودولوژی ^[۹۴]پدید آمده است که درفارسی روش‌شناسی خوانده می‌شود و معنای آن مطالعه روشهایی است که برای کسب معرفت به‌کار می‌رود. بنابراین روش‌شناسی را می‌توان راهبردهای استفاده از روش های گوناگون گردآوری داده‌ها همراه با حفظ حد مطلوب اعتبار و پایایی دانست.به طور کلی روش های تحقیق در علوم رفتاری را می توان از سه منظر هدف، میزان کنترل متغیرها و روش گردآوری داده ها مورد بررسی قرار داد.
۳-۲ روش تحقیق
این تحقیق از لحاظ هدف ؛کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع پژوهش های توصیفی می باشد.در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی – پیمایشی استفاده شده و نوع تحقیق از نوع کاربردی است.
۳-۲ جامعه آماری و نمونه آماری تحقیق
جامعه آماری عبارت است از گروهی از افراد ؛ اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک خصلت یا ویژگی مشترک هستند (دلاور،۱۳۷۱) . جامعه آماری این پژوهش مدیران وکارکنان بانک سپه درسطح شهربوشهر طی شش ماهه اول سال ۹۳می باشند.جامعه آماری مدیران و کارکنان بانک پس از بررسی شامل ۱۴۴نفرمی باشندواز آنجا که حجم جامعه آماری محدود است از نمونه گیری صرفنظر و حجم جامعه بعنوان نمونه در نظرگرفته شده است.(سرشماری).
۳-۳ روش وابزارجمع آوری اطلاعات
روش های گرد آوری اطلاعات در این پژوهش به صورت تفکیکی به دو صورت زیر است:

(اسورز و لیدون ،۲۰۱۴) (اسچیپرز و همکاران،۲۰۰۸) (کوراتکو و هودگیتز، ۲۰۰۷)..

حرکت از من به ما

(اسورز و لیدون ،۲۰۱۴).

روحیه گسترش سازمانی

(اسورز و لیدون ،۲۰۱۴) (اسچیپرز و همکاران،۲۰۰۸).

ایجاد سازمان پایدار

(اسچیپرز و همکاران،۲۰۰۸) (یداللهی، ۱۳۸۷)
(باقریا و زیاداتول، ۲۰۱۳)

توجه بهبود مهارت های کارآفرینانه

(یداللهی، ۱۳۸۷) (آنتونسدی و هیسدریچ،۲۰۰۱).

تقویت ریسک پذیری

(هیندونن و کدورو ا،۲۰۰۲) (آنتونسدی و هیسدریچ،۲۰۰۱).

ایده و نوآوری

. (اسچیپرز و همکاران،۲۰۰۸) (باقریا و زیاداتول، ۲۰۱۳)

سوابق تحقیق
تحقیق های محدودی درباره ی رفتارهای کارآفرینانه ی مدیران که به سازمان ها و شرکت هایشان برای تبدیل شدن به سازمان کارآفرین کمک می کنند، انجام شده است. برای مثال در مطالعه ای میدانی پیرس، کارمر و رابینز، رفتارها و شایستگی های رهبران کارآفرین را شناسایی و تحلیل کرده اند. آنها بر اساس نتایج تحلیل عاملی، یازده قابلیت رهبری کارآفرینانه را شناسایی کرده اند (روبینز،کرامر،پییرس^[۸۲]،۱۹۹۷) که ایراد مطرح شده برای تحقیق آنان آن است که قابلیت های شناسایی شده تنها بیانگر مشارکت غیر مستقیم و غیر فعال رهبر کارآفرین در فرایند کارآفرینی بوده اند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کرامر و روبینر(۱۹۹۷) در مطالعه خود به بررسی رفتارها و شایستگی های رهبران کارآفرین پرداخته که به این منظور به بررسی این فاکتورها در بین جامعه آماری ۸۸۳ نفره اقدان نموده است. بر اساس این مطالعه با به کارگیری تکنیک تحلیل عاملی به شناسایی یازده رفتار مدیریتی کارآفرینانه پرداخته شده است. اما لازم به ذکر است که تمامی این رفتارها بیان گر تنها نقش تسهیل گری رهبری کارآفرین بوده اند.
ایچولز و نیک نیز (۱۹۹۸) در مطالعه خود به بررسی اثرگذاری رفتارها و ساختارها بر موفقیت کارآفرینی سازمانی پرداخته اند و یافته های آنان به شناسایی سه نوع رفتار کارآفرینانه ی رهبران ختم گردیده شده است که عبارت بوده اند از: کشف فرصت، تسهیل فرصت و انگیزه ی بهره برداری از فرصت.
لومکین و دیز نیز (۲۰۰۱) در پژوهشی ازطریق مصاحبه با۱۲۴کارشناس و۹۴ شرکت به بررسی ارتباط بین دو بعد گرایش کارآفرینانه وعملکرد شرکت، نقش تعدیل گر محیط و چرخه عمر صنعت پرداخته و بررسی فرایند ایجاد راهبردهای مرتبط با فعالیت های کارآفرینانه فاکتورهایی به این شرح را نشان داده است: استقلال طلبی، نوآوری خطرپذیری، پیشگامی و رقابت تهاجمی. لازم به ذکر است که یافته های آنان همچنین نشان دهنده رابطه مثبت پیشگامی با عملکرد و ارتباط بسیار کم رقابتی تهاجمی با عملکرد شرکت بوده است.
تورنبری نیز (۲۰۰۶) در مطالعه خود تحت عنوان مانند یک کارآفرین، رهبری کنید به ایفای نقش های فعال و تسهیل گر توسط رهبر کارآفرین در شناسایی، ارزیابی و بهره برداری از فرصت های کارآفرینانه و تمرکز انرژی کارآفرینانه در داخل یا خارج سازمان پرداخته است. و در پایان نیز به ارائه الگوی توصیفی راهبردهای چهارگانه ی رهبری کارآفرینانه مبتنی بر ( شتاب گری، کاوش گری، جستجوگری، تلفیق گری ) ختم گردیده است.
برخی تحقیقات که تا حدی مرتبط با موضوع تحقیق می باشند به شکل جدول ذیل خلاصه شده اند:
جدول ۲-۶: خلاصه­ی برخی از نتایج تحقیق های رهبری کارآفرینانه و گرایش کارآفرینانه

عنوان تحقیق

خلاصه روش و نتایج تحقیق

رفتارها و شایستگی های رهبران کارآفرین (روبینز،کرامر،پییرس،۱۹۹۷)

شناسایی یازده نوع با به کارگیری تکنیک تحلیل عاملی رفتار مدیریتی کارآفرینانه (n=883).همه ی این رفتارها بین گر تنها نقش تسهیل گری رهبری کارآفرین بوده اند.

اثرگذاری رفتارها و ساختارها بر موفقیت کارآفرینی سازمانی(اچلس و نیک^[۸۳]،۱۹۹۸)

شناسایی سه نوع رفتار کارآفرینانه ی رهبران: کشف فرصت، تسهیل فرصت و انگیزه ی بهره برداری از فرصت.

۲-۶-۱ تاریخچه دلفی
واژه دلفی بـه معبـدی بـه نـام دلفـی (Delphi Oracle) در یونان باستان باز می گردد که در آنجا از فرد برگزیده ای که دارای ویژگی معصومیت و لغزش ناپذیری بود و از آینـده خبر می داد و مردم یونان و سـایر نقـاط دنیـا درآن زمـان برای کسب اطلاعـات و آگـاهی از آینـده شـان بـه آنجـا مراجعـه می کردنـد و از وی راهنمـایی و مـشورت می گرفتند نگه داری می کردند [۲۷] . کـاپلان بـه اصـلی از اصول معبد با عـنوان “پیـشگویی غـیرقابل تحریف” (non-falsifyable prediction) اشـاره مـی کنـد کـه فاقـد ویژگی راست و دروغ است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-۶-۲ تعریف دلفی
دلفی فنی است که برای ایجاد یک فرایند ارتباطی ساختارمند که جهت حل یک مـشکل پیچیـده بـه کـار بـرده می شود. دالکی، هلمر و گوردون معتقدند که این فـن بـر پایه روش پرسش جدلی و دیـالکتیکی(Dialectical Inquiry) استوار است؛ یعنی تـز (مطـرح کـردن یـک ایـده و نظـر(، آنتی تز(برخورد ایده ها و نظرات) و سرانجام سـنتز(توافـق اجماع جدید). سپس خود سنتز تبدیل به تز جدید شـده، برای رسیدن به اجمـاع دربـاره یـک موضـوع پیچیـده و خاص کمک می کند. در این روش، بدون اینکه به حضور فیزیکی و ملاقات شرکت کننـدگان بـا یکـدیگر نیـازی باشـد، یـک گـروه متخصـصان^[۱۷] مجموعه ای از فرضیه ها را درباره وضــعیت آتــی و آینــده موضــوع تحــت بررســی، فرمـول بنـدی مـی کننـد. مجموعـه فرضـیه هـا بـین شرکت کنندگان توزیع می شود و ناشناس بودن آنـان برای سایر شرکت کنندگان باعث می شود تا آنان به جرح و تعدیل مجموعه فرضیه های طرح شـده بپردازنـد و ایـن فرایند تکراری تا رسیدن به اجماع درباره فرضیه هـا ادامـه می یابد. روش دلفی، برپایه بررسی ها و مطالعات ساختاری استوار بوده، در آن به اطلاعات شهودی دسترس پذیر کیفی و کمی دست یافته، عناصر اکتشافی، پیشگویی و حتـی دسـتوری را درخـود داراسـت. مشخصاً نمی توان گفـت کـه تنهـا یـک روش دلفـی وجود دارد، بلکه گونه های مختلفـی بـا کاربردهـای متنوع از این روش ارائه شده است. با وجود این، در این باره که در روش دلفی بررسی نظر متخصصان در دو یا چند دور انجام می شود، کـه هـر دور، در آخـر مورد بررسی قرار گرفته، نتایج آن به عنوان بازخورد، به اعضای شرکت کننـده در تحقیـق ارائه مـی شـود اتفاق نظر وجود دارد. بدین ترتیب، پاسخ متخصصان و دیدگاه های آنان از دور دوم، تحـت تـأثیر نظـرات همکـاران شـرکت کننـده در تحقیـق کـه از دور اول گردآوری شده قرار می گیـرد. بنـابراین، روش دلفـی یک فرایند ارتباط گروهی با ساختاری نـسبتاً محکـم و قضاوت متخصصان درباره موضـوعاتی اسـت کـه به طور طبیعی، دانش کافی در آن باره وجود نـدارد و یا جو نایقینی بر آن حاکم است. کولس به نقل از وچسلر، یک روش دلفی استاندارد را اینگونـه تعریـف می کند: «مطالعـه و بررسی که به وسیله یک گروه نظارت کننده، رهبری وهدایت می شود و شامل چندین دور است. با بهره گرفتن از یک گروه، متخـصص انجـام می شود کـه بـرای همدیگر ناشناس هستند و هدف ایـن روش رسـیدن به یک اجمـاع نظـر در بـین گروهـی از متخصـصان، براساس شناخت شهودی و ذهنی آنان است، که پس از هر دور یک بازخورد استاندارد آمـاری از میانـه های قضاوت گروه به اعضا ارائه می شود».
روش دلفی یک فرایند پیش بینی است. به علت اهمیت آن، در سایر حوزه ها نیز استفاده های زیادی از آن به عمـل می آید. به نظـر لینـستون تـوراف [۲۶] موارد استفاده از این روش عبارتند از:
۲-۶-۳ موارد استفاده دلفی

• • جمع آوری اطلاعـات جـاری و تـاریخی ناشـناخته وغیرقابل دسترس؛

• • بررسی وآزمون اهمیت حوادث تاریخی؛

• • ارزیابی بودجـه احتمـالی اختـصاص یافتـه؛ انتخـاب برنامه ریزی محلی و منطقه ای؛

• • برنامــه ریــزی مجتمــع هــای دانــشگاهی و گــسترش برنامه ها؛

• • ترکیب ساختار یک مدل؛

• • ارائه دلایل موافق و مخالف برای یک انتخاب بالقوه؛

• • شـرح و بـسط روابـط در پدیـده هـای پیچیـده اقتصادی و اجتماعی؛

• • تعیین و روشن کردن محرک های عینی و ادراک شـده انسانی؛

• • تعیین اولویت های اهداف اجتماعی و ارزش هـای فردی؛

۲-۶-۴ ویژگیهای عمده روش دلفی
این روش با این هدف ابداع شده است که حداکثر استفاده از نظرات گروهی به عمـل آورده، مخالفت و ناسازگاری را به حداقـل برسـاند. لو^[۱۸] [۲۸] برای این روش پنج ویژگی عمده برمی شمارد:

1. 1. نمونه، شامل گروهی است که با دقت زیاد از میان متخصصان انتخاب شده، طیف وسیعی از نظرات را درباره موضوع یا مشکل مورد بررسی ارائه می دهد.

1. 1. شرکت کنندگان معمولاً ناشناس هستند؛

1. 1. میانجی(برای مثال، پژوهشگر) پرسشنامه های دارای ساختار را تدوین کرده، گزارش های بازخورد را در طول پژوهش به اعضای گروه عرضه می کند.

1. 1. در مطالعه یک فرایند تکراری وجـود دارد کـه اغلـب شامل سه یا چهار بار تکـرار یـا چهـار دور پرسـشنامه و گزارش های بازخورد است؛

1. 1. مطالعه دارای یک نتیجه نهایی است و نوعاً بـه شـکل

یک گزارش تحقیق که شامل نتایج دلفی، پیش بینـی هـا، انتخاب برنامه های خـط مـشی بـه همـراه نقـاط قـوت و ضعف، توصیه هایی به مدیران بالا و احتمـال طـرح هـای عملی برای تکامل و اجرای برنامه ها و خط مشی هاست. لانگ^[۱۹] [۲۴] تنها چهار ویژگی عمده برای آن ذکر کرده است که عبارتند از:

1. 1. پرسشنامه ساختارمند؛

1. 1. تکرار؛

1. 1. بازخورد کنترل شده؛

1. 1. ناشناس و گمنام بودن پاسخ دهندگان؛

در مطالعه دلفی نیز مانند سـایر پژوهش هـای عـملی، باید به برنامه ریزی جزئی و نیز اجرای مؤثر مطالعـه،توجه ویژه ای بشود. چهـار فعالیـت کلیـدی در ایـن روش عبارتند از:

1. 1. تعیین مسئله؛

1. 1. انتخاب گروه؛

1. 1. تعیین اندازه گروه؛

1. 1. اجرای دورهای دلفی.

۲-۶-۵ انواع دلفی
در اکثر منــابع، ایــن تکنیــک بــه ســه دســته: کلاســیک^[۲۰]، سیاســی^[۲۱] و تصــمیم^[۲۲] تقسیم بندی شده است [۲۹]. دلفــی کلاســیک دارای مشخصــات: گمنــامی متخصصــین، تکرار یا بازگویی، بازخورد کنترل شده، گزارش آماری پاسخ های گروه و تمرکز بر اجماع اسـت [۳۰, ۳۱]، و گـاه بـرای بـرآورده ساختن نیاز محققین تعدیل شده که “دلفی کلاسیک تعـدیل شـده”^[۲۳] نـام مـی گیـرد [۳۲]. بعضـی از مشخصات روش های تعدیل شده: تعاملات گروه بدون گمنـامی پاسخ دهنده ها، عدم نیاز در رسـیدن بـه اجمـاع، نـوع سـؤال (بـاز/ بسته) و روش آنالیز (کیفی/ کمی) بکار رفتـه اسـت [۳۳]. دلفـی سیاسی ابزار تسهیل سازی بوده و داده هـا در اینجـا کلامـی و رسیدن به اجماع و متخصص بودن شرکت کنندگان لازم نیست، و هدف نهایی، انتخاب مناسبتـرین سیاسـت اسـت [۳۴]. دلفـی تصــمیم، گروهی متشــکل از افــراد در موقعیــت تصــمیم گیــری است [۳۲]. یکی از جدید ترین روش های دلفی “دلفی برخط” یا “دلفی بلادرنگ”^[۲۴] است. گوردون و پیس^[۲۵]، روش پیشرفته ای به عنوان یک راه ابتکاری برای انجام مطالعات دلفی تعریف کردند که شامل “دور های” پی در پی نیست و در نتیجه با توجه به چارچوب زمانی مورد نیاز برای انجام چنین مطالعاتی به یک سطح بالاتری از بازده منجر می شود [۳۵]. فریدوالد، فون اورتزن، و کوهلز^[۲۶] تاکید کرده اند که با بهره گرفتن از “دلفی بلا درنگ “، شرکت کنندگان تنها دو بار قضاوت نمی کنند بلکه زمانی که نتایج نظرات دیگر شرکت کنندگان را دیدند می توانند بارها و بارها نظر خود را تغییر دهند [۳۶]. بنابراین، مشخص است که روش دلفی بلا درنگ نیاز به محاسبات و ارائه پاسخ های گروه به صورت بلا درنگ دارد. این روش در مواردی در دنیا در حال استفاده است که برای نمونه “پروژه پیش بینی فناوری”^[۲۷] [۳۷] با بهره گرفتن از یک گروه متشکل از ۱۰۰ کارشناس در سراسر جهان به پیش بینی پیشرفت در تمام زمینه های علوم و فن آوری می پردازد [۳۸]. نمونه دیگر، “پروژه افق”^[۲۸] [۳۹] است که در آن آینده نگاران در حوزه آموزش، با بهره گرفتن از همکاری برخط به روش دلفی، پیشرفت های فناوری در حوزه آموزش و پرورش را برای استفاده در چند سال آینده پیش بینی می کنند.
۲-۶-۶ اهداف و کاربردها
هدف اصلی دلفی، پیش بینی آینده بود [۴۰] اما در زمینه های تصمیم گیـری و افـزایش اثربخشـی آن، قضـاوت، تسـهیل حـل مسأله، نیازسنجی، هدف گذاری، کمک بـه برنامـه ریـزی، تعیـین اولویـت، پیش بینـی آینـده، خلاقیـت، سـازماندهـی ارتباطـات گروهـــی، جمـــع آوری گروهـــی اطلاعـــات، آمـــوزش گـــروه پاسخ دهنده، تعیین سیاست ها، تخصصـیص منـابع و اجمـاع یـا توافق گروهی نیز به کار می رود [۴۱, ۴۲, ۴۳, ۴۴, ۴۵, ۳۱] همچنـین بـه عنوان روش تحقیق: تحقیـق کمـی در مطالعـات توصـیفی، روش تحقیق کیفی و تلفیقی ذکر شـده اسـت [۲۹, ۴۶, ۴۷] در منـابع بـه مصاحبه دلفی به عنوان نوعی مصاحبه اتنوگرافیک نیـز اشـاره شده است [۴۸].
۲-۶-۷ شرایط کاربرد
مهمترین شرایط مورد نیـاز بـرای کـاربرد دلفـی: نیـاز بـه قضاوت متخصصان و نظرات گروه وسیع، توافـق گروهـی در دستیابی به نتایج، وجود مشکل پیچیده، بزرگ و بـین رشـته ای و عــدم توافــق یــا ناکامــل بــودن دانــش، در دســترس بــودن متخصصین با تجربه و متخصص،حتی از نظر جغرافیایی پراکنده، لزوم گمنامی در جمع آوری داده ها، عدم محدودیت زمانی و عدم وجـود روش با هزینه اثربخش دیگری است [۴۹, ۵۰, ۴۱].
۲-۶-۸ اجزای اصلی دلفی
اجـزای اصـلی دلفـی شـامل تکـرار یـا بـازگویی^[۲۹]، پرسشنامه، متخصصین، بازخورد کنترل شده، گمنامی، آنالیز نتایج، اجماع، زمان و تیم هماهنگ کننده است [۵۱, ۵۲, ۵۳] که در زیـرهر یک به اختصار شرح داده می شود.
بازگویی یا تکرار : منظــور تکــرار یکســری دورها بــه صــورت فراینــدی، سیستماتیک و نوشتاری به وسیله پرسشنامه و با هدف روشن تا اجماع نظرات اسـت [۵۱] کـه متخصصـین حـداقل دو بـار در مــورد ســؤال مشــابه نظــر داده [۴۴] و بــا دریافــت اطلاعــات از سایرین، امکان تجدید نظردر پاسخ های خود را دارند که باعـث توسعه کار گروهی بدون آگاهی از وجود سایرین می شود [۴۲] و در اصـــل، از تـــأثیر منفـــی نفـــوذ شخصـــیت و وضـــعیت شرکت کنندگان در پاسخ های سایرین اجتناب می گردد [۳۲]. از نظر تعداد دورها، مقالات ۲ تا ۱۰ دور را گـزارش داده انـد [۳۳]. اما دلفی کلاسیک در برگیرنـده چهـار دور بـوده کـه محققـین معمولاً برای دستیابی به اهداف تحقیق خود، آن را به دو تا سه راند کوتاه می نمایند [۴۴, ۵۱]. در هر صـورت، تصـمیم گیـری در مورد تعداد دورها تا حد زیادی عملی یا تجربی بوده و بسـتگی به زمان در دسترس و نوع سؤال آغازین دارد [۲۹, ۲۳, ۴۹]. گرچه با افزایش دورها، صحت افزایش یافته اما اغلب بعد از سه دور، خستگی ایجاد می کند و معمولاً نتایج جدید و مفیـدی بـه دسـت نمی آید. همچنین شیوه تکرار در طی دورها نوشـتاری و به طور معمـول مـداد و کاغـذی، از طریـق پسـت معمـولی و یـا پسـت الکترونیک و دورنگار است [۳۴]
۲-۷ منطق فازی
از آن زمانی که انسان اندیشیدن را آغاز نمود، همواره کلمات و عباراتی را بر زبان جاری ساخته که مرزهای روشنی نداشته اند. کلماتی نظیر “خوب”، “بد”، “جوان”، “پیر”، “بلند”، “کوتاه”، “قوی”، “ضعیف”، “گرم”، “سرد”، “خوشحال”، “باهوش”، “زیبا” و قیودی از قبیل ” معمولاً”،”غالباً”، “تقریباَ”، “بندرت”. روشن است که نمی توان برای این کلمات مرز مشخصی یافت، برای مثال در گزاره “علی باهوش است ” یا ” گل رز زیباست ” نمی توان مرز مشخصی برای “با هوش بودن” و “زیبا بودن” در نظر گرفت. اما در بسیاری از علوم نظیر ریاضیات و منطق، فرض بر این است که مرزها و محدوده های دقیقا تعریف شده ای وجود دارد و یک موضوع خاص یا در محدوده آن مرز می گنجد یا نمی گنجد. مواردی چون همه یا هیچ، فانی یا غیرفانی، زنده یا مرده، مرد یا زن، سفید یا سیاه، صفر یا یک، یا “این” یا “نقیض این”. در این علوم هر گزاره ای یا درست است یا نادرست، پدیده های واقعی یا “سفید” هستند یا “سیاه”. این باور به سفید و سیاه ها، صفر و یک ها و این نظام دو ارزشی به گذشته باز می گردد و حداقل به یونان قدیم و ارسطو می رسد.
در سال ۱۹۶۵ پروفسور لطفی زاده مقاله “مجموعه های فازی” را در مجله اطلاعات و کنترل منتشر ساخت در این مقاله لطفی زاده چیزی را که برتراند راسل،جان لوکاسیه ویچ و ماکس بلک و دیگران آن را “ابهام” یا “چند ارزشی” نامیده بودند “فازی” نامید مجموعه های فازی با مثال مجموعه قد انسان آغاز به کار کرد این مورد اولین مجموعه فازی معرفی شده توسط لطفی زاده بود. لطفی زاده مفهوم بلندی قد انسان را با منحنی متناسب آن بیان کرد .