۶) استانداردسازی بهترین تجربه ها: ضرورت به اشتراک گذاری دانش های ساختاری در شرکت ملی نفت ایجاب می نماید تا بهترین تجربه‌های مربوط به فرایندهای انجام کار و قوانین و مقررات استانداردسازی گردد.
۷) ایجاد بستر بومی به اشتراک گذاری دانش: صنعت نفت به دلیل سابقه بیش از ۱۰۵ سال در کشور و ویژگی ها و اعتبار خاصی که نسبت به دیگر بخش ها دارد، دارای سرمایه انسانی خبره و دانشکاران زیادی می باشد که انگیزه بالایی برای کار در یک محیط کاری دانش محور و ایجاد سازمانی یادگیرنده دارند. عدم وجود بستر بومی برای این امر و به اشتراک گذاری دانش موجب کاهش رضایت و انگیز آنها می شود که توسعه شبکه های دانش می توانند تا حدود زیادی این مسأله را پاسخگو باشد و موجب ارتقای فرهنگ دانش محوری و نوآوری در صنعت نفت گردد.

۸) پیاده سازی جزیره ای مدیریت دانش: بر اساس گزارش گروه مدیریت دانش موسسه مطالعات بین المللی انرژی وزارت نفت در ابتدای سال ۱۳۹۰، با عنایت به احساس ضرورت به کارگیری مدیریت دانش در صنعت نفت توسط مدیران بخش های مختلف، طی چند سال اخیر برخی از شرکت های تابعه صنعت نفت به صرف هزینه هایی اقدام به طراحی و راه اندازی سیستم های نرم افزاری مدیریت دانش به صورت مستقل و جزیره ای نموده اند. همچنین بر اساس آمار منتشر شده در مطالعات مقدماتی فاز صفر مدیریت دانش صنعت نفت، تا کنون بیش از ۱۸۸ فعالیت پژوهشی (شامل پروژه پژوهشی، پایان نامه و مقاله علمی) مستقل در زمینه مدیریت دانش در وزارت نفت شناسایی شده است (موسسه مطالعات بین المللی انرژی، ۱۳۹۱). این اقدامات اگرچه به صورت مقطعی و تنها در همان شرکت تابعه می تواند اثرات مثبتی داشته باشد، اما با نگاهی کلان و راهبردی در صورتی که این سیستم ها در قالب یک الگوی کلی در صنعت نفت تعریف شوند و به صورت شبکه با یکدیگر مرتبط باشند، می توانند موجب ایجاد هم افزایی و ارتقاء بهره وری در کل صنعت نفت گردند.
۲-۲٫ مرحله دوم: بیان موقعیت توسط کنشگران
دومین مرحله از روش شناسی سیستم های نرم، بیان موقعیت مشکل دار توسط کنشگران و تصمیم گیرندگان کلیدی می باشد. همانطور که در گزارش فصل سوم اشاره شد، به منظور بیان موقعیت در طراحی الگوی شبکه های دانش برای هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت، از روش نگاشت شناختی برای ۸ نفر از خبرگانی که کنشگران و تصمیم گیرندگان اصلی با جایگاه سازمانی کلیدی در این زمینه در وزارت نفت بودند استفاده شده است.
به همین منظور بر اساس مطالعه ای که بر روی ساختار سازمانی و سوابق خبرگان انجام شد و با توجه به شناختی که پژوهشگر از حضور مستقیم در وزارت نفت دارد و همچنین با مشورت مشاورین صنعتی رساله حاضر، این خبرگان در سطح مدیران ارشد معاونت پژوهش و فناری و و هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت (شامل پژوهشگاه صنعت نفت، دانشگاه صنعت نفت و موسسه مطالعات بین المللی انرژی) انتخاب شدند و به منظور بیان موقعیت، نقشه شناختی آنها در خصوص شبکه های دانش در صنعت نفت ترسیم شد.
۲-۳٫ مرحله سوم: انتخاب مفاهیمی که ممکن است مرتبط باشند
در این مرحله، روش شناسی سیستم های نرم از دنیای واقعی خارج شده و به دنیای سیستم ها وارد می گردد، چکلند این گام را گام تعریف ریشه ای می داند و چالش برانگیزترین مرحله روش شناسی می باشد (Checkland, 1981). در مرحله سوم تحلیل گر بایستی با بهره گرفتن از اطلاعات گام های قبل، مسئله را به گونه ای بررسی نماید که اطمینان حاصل شود که بین دنیای حقیقی و دنیای سیستمی ارتباط مناسبی ایجاد شده است.
در تحقیق حاضر به منظور انتخاب مفاهیمی که ممکن است با موضوع توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت مرتبط باشند، نقشه شناختی خبرگان در قالب دو جناح فکری مختلف ترسیم شد. همانطور که پیش از این اشاره شد، نگاشت شناختی یک روش مدلسازی جهت نمایش فضای مسأله توسط مجموعه ای از نقشه های علّی متصل به یکدیگر می باشد. نقشه ها شامل گراف های جهت دار دو بعدی هستند و از گره هایی تشکیل شده اند که شامل متونی است که با توجه به ارتباط علّی و معلولی که بین آنها وجود دارد به یکدیگر متصل شده اند.
نقشه شناختی اولیه عموماً از طریق مصاحبه با فرد یا افراد درگیر در مسأله ساخته می شود. بدین صورت که با پرسش یکسری سئوالات کلیدی مرتبط با مسئله، میان مصاحبه کننده و مصاحبه شونده/گان طوفان فکری ایجاد می شود. جمع آوری اطلاعات با این روش را اصطلاحاً جمع آوری دیده نشده^[۳۱۹] می نامند؛ زیرا افراد درگیر در مسأله بدون آنکه لزوماً در فرایند مصاحبه با یکدیگر تعامل داشته باشند، به طور ناخودآگاه و گاه همزمان ایده ها و افکار خود را به اشتراک می گذارند.
بدین منظور در خلال مصاحبه به دو روش می توان افکار و ایده های مصاحبه شوندگان را در مورد مسأله مورد نظر استخراج نمود. مصاحبه کننده می تواند با ضبط صدای مصاحبه شونده تمامی جزئیات را به ثبت رسانده و سپس آنها را طبقه بندی نماید. در حالتی دیگر می توان با قرار دادن کارت های مخصوص مصاحبه و اختصاص فضایی برای پاسخ سئوالات، پس از مطرح کردن پرسش ها از افراد درخواست کرد که به سئوالات پاسخ داده و هر یک بدون دسترسی به پاسخ دیگری، نظرات خود را در مورد سوال مطرح شده ثبت نماید. در نتیجه بدین ترتیب می توان به طیف گسترده ای از اطلاعات و ایده ها دست پیدا کرد. در مرحله بعد مفاهیم طبقه بندی شده به فرد مصاحبه شونده نشان داده می شود و ایده ها و مفاهیمی که از قلم افتاده به آن افزوده می شود. این دو مرحله از طوفان فکری به همان اندازه که به گسترش فضای مسأله و شفاف سازی مفاهیم کمک می کند، منجر به ساخت ایده های مرتبط با مسئله، با تکیه بر افراد درگیر در مسأله نیز می شود.
پس از آنکه مفاهیم استخراج شده توسط مصاحبه شوندگان به تایید رسید، اتصالات علّی میان مفاهیم افزوده می شود. با افزودن اتصالات می توان مفاهیم کلیدی را از دیگر مفاهیم متمایز کرد. بدین صورت که پس از اتصال مفاهیم توسط پیکانها می توان مشاهده کرد که مفاهیم کلیدی بیشترین ورودی و خروجی را نسبت به دیگر فعالیت ها خواهند داشت.
در طول فرایند مصاحبه و استخراج نقشه های شناختی، انتخاب نوع فعالیت در هر یک از نقاط خاص، به بینش مصاحبه شونده در مورد اولویت اطلاعات مورد نظر و آنچه بیشتر مناسب فضای مصاحبه می باشد بستگی دارد. در نگاشت شناختی و استخراج نقشه های شناختی، تکیه اصلی فرد به مصاحبه کننده جهت شکل دهی به هر یک از مراحل می باشد زیرا روش سختگیرانه و قاعده مندی در این مورد وجود ندارد. در طول این فرایند افراد درگیر در مسأله و ذینفعانی که با آنها مصاحبه می شود، می بایست در چندین فعالیت طوفان فکری متفاوت درگیر شوند که عبارتند از: ساختاردهی به ایده های استخراج شده از طوفان فکری با طبقه بندی مفاهیم و اتصال آنها به یکدیگر، شماره گذاری مفاهیم، شناسایی مفاهیم کلیدی جهت توسعه بیشتر آنها، ارزیابی آنها از طریق بحث و گفتگو، بنا نهادن اهداف و گزینه ها، انتخاب عملکرد مناسب، و در نهایت توافق بر سر راه های پیش رو. شایان ذکر است که مصاحبه کننده در استفاده از نگاشت شناختی برای دستیابی به تمام موارد اشاره شده محدودیتی ندارد (Westcombe et al. 2002).
بر همین اساس در تحقیق حاضر نیز جهت تشکیل نقشه شناختی الگوی توسعه شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت، ابتدا مفاهیم اصلی مرتبط با شبکه های دانش با کمک مرور ادبیات نظری تحقیق شناسایی شده است. سپس در طی انجام مصاحبه های عمقی و با کمک پرسشنامه نیمه ساختاریافته به ساخت نقشه شناختی خبرگان با روش نگاشت معنایی پرداخته شده است.
به همین ترتیب در این پژوهش پس از انجام مصاحبه های عمقی و نگاشت شناختی با مجموعاً ۸ نفر از خبرگان و مدیران ارشد هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت و معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت (نمونه پرسشنامه نیمه ساختاریافته این مرحله در پیوست شماره یک آورده شده است)، نقشه های شناختی جداگانه ای در خصوص طراحی الگوی بومی توسعه شبکه های دانش در جلسات مصاحبه ترسیم شد که در دور اول در مجموع دو نوع دیدگاه و جناح فکری مختلف در این زمینه حاصل شد. بر اساس بررسی های انجام شده، این طبقه بندی جناح های فکری بر اساس نوع نگرش متفاوتی است که خبرگان و مدیران ستادی با خبرگان و مدیران عملیاتی (شاغل در هاب های پژوهش و فناوری) دارند.
به عبارت دیگر در این مرحله از تحقیق، پاسخ ها و نقشه شناختی ۸ نفر از خبرگان مورد مطالعه با روش تحلیل محتوا بررسی شد و با تجزیه و تحلیل هم گرایی ها و واگرایی های بین گفتمان خبرگان، در نهایت دو جناح فکری مختلف بدست آمد.
نقشه شناختی جناح فکری اول مربوط به ۴ نفر از خبرگان و مدیران عملیاتی (شاغل در پژوهشگاه صنعت نفت، دانشگاه صنعت نفت و موسسه مطالعات بین المللی انرژی) می باشد که در نمودار زیر نشان داده شده است.
نمودار ۴-۱: نقشه شناختی جناح فکری اول در خصوص توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت
همانطور که در نمودار فوق نشان داده شده است، بر اساس نقشه شناختی جناح فکری اول، ابعاد اصلی شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری شامل ساختار شبکه، ابزارهای مدیریت دانش، دانش آشکار، دانش پنهان و قابلیت های سازمانی می باشد. همچنین مولفه های مربوط به هرکدام از این ابعاد در نمودار فوق نشان داده شده است.
بر اساس نقشه شناختی به دست آمده برای جناح فکری اول، می توان اینطور تفسیرنمود که از دیدگاه خبرگان و مدیران عملیاتی، توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت در بعد ساختاری مستلزم توجه به قطب های علمی که همکار هاب ها هستند، توسعه دهندگانی که نتایج پژوهش ها و فناوری تولید شده در هاب ها را تجاری سازی می کنند، درخت دانشی موجود در هاب ها و خوشه های صنعتی موجود در کشور می باشد. یکی دیگر از ابعاد توسعه شبکه های دانش مربوط به قابلیت های سازمانی است که شامل فرهنگ توسعه مدیریت دانش، ساختار سازمانی و حمایت مدیریت ارشد از توسعه شبکه های دانش در هاب ها می باشد. بعد دانش پنهان نیز شامل مولفه های دانش تجربی، سرمایه اجتماعی و دانش شهودی موجود در هاب ها می باشد. دانش آشکار نیز شامل دانش پروژه، دانش رسمی و دانش عملیاتی موجود در هاب ها می باشد. همچنین ابزارهای مدیریت دانش که در هاب ها مورد استفاده قرار می گیرند شامل فناوری اطلاعات، خدمات فنی و فناوری می باشد.
نکته قابل تامل در این زمینه این است که علی رغم تعاریف عمومی موجود که فناوری اطلاعات جزئی از فناوری سازمان می باشد، اما خبرگان و مدیران هاب های پژوهش و فناوری معتقدند فناوری اطلاعات در مدیریت دانش نقش جداگانه و مشخصی دارد و فناوری شامل تجهیزات و تسهیلات تخصصی مورد استفاده در صنعت نفت می باشد که معمولاً در آزمایشگاه های هاب های پژوهش و فناوری برای انجام پروژه های صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.
همچنین نقشه شناختی جناح فکری دوم مربوط به ۳ نفر از خبرگان و مدیران ستادی (شامل معاون پژوهش و فناوری، مدیرکل فناوری و مدیرکل پژوهشی وزارت نفت) می باشد که در نمودار زیر نشان داده شده است.
نمودار ۴-۲: نقشه شناختی جناح فکری دوم در خصوص توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت
همانطور که در نمودار فوق نیز نشان داده شده است، بر اساس نقشه شناختی جناح فکری دوم، ابعاد اصلی شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری شامل توسعه دهندگان، سامانه های اطلاعاتی، درخت فناوری، محیط، هاب پژوهشی و قطب علمی می باشد. همچنین مولفه های مربوط به هرکدام از این ابعاد در نمودار فوق نشان داده شده است.
بر اساس نقشه شناختی به دست آمده برای جناح فکری دوم، می توان اینطور تفسیرنمود که از دیدگاه خبرگان و مدیران ستادی، توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت بایستی مطابق با اجزای نظام جامع پژوهش و فناوری ابلاغ شده در وزارت نفت باشد. در این نگرش، هاب های پژوهش و فناوری تعریف شده در نظام نامه جامع، قطب های علمی که از معاونت پژوهش و فناوری مجوز مکتوب دارند و مشخصات آنها در سامانه قطب بندی ثبت شده است، توسعه دهندگانی که در وندور لیست های شرکتهای اصلی و فرعی وزارت نفت تعریف شده اند، سامانه های اطلاعاتی و درخت فناوری که در اسناد پشتیبان نظام جامع پژوهش و فناوری وزارت نفت تعریف شده اند تاثیر مستقیم در توسعه شبکه های دانش در این صنعت خواهند داشت. همچنین محیط خارجی وزارت نفت شامل بازیگران ملی و فرهنگ علمی پژوهشی غالب در کشور، در کنار محیط داخلی وزارت نفت شامل فرهنگ سازمانی خاص صنعت نفت، فناوری اطلاعات و سرمایه انسانی موجود، بعنوان دیگر ابعاد تاثیرگذار در توسعه شبکه های دانش شناخته می شوند.
همانطور که در نقشه شناختی جناح های فکری مختلف در ستاد وزارت نفت و هاب های پژوهشی مشاهده می شود، خبرگان مورد مطالعه معتقدند الگوی توسعه شبکه های دانش شامل ابعاد ساختاری و محتوایی و محیطی بوده و کارکردهای آن در سرفصلی جداگانه بایستی بحث شود، چراکه شبکه های دانش، در شرایط مختلف هاب های پژوهشی ممکن است کارکردهای متفاوتی داشته باشد. برهمین اساس کارکردهای مورد نظر خبرگان برای شبکه های دانش در فصل پنجم و در پاسخ به سوال فرعی چهارم تحقیق، تشریح شده است.
۲-۴٫ مرحله چهارم: جمع آوری مفاهیم در یک ساختار ذهنی
در این مرحله از تحقیق به منظور جمع آوری مفاهیم در یک ساختار ذهنی از روش ساخت مدل اجماع وظیفه اولیه استفاده شده است. همانطور که در فصل سوم اشاره شد، جهت حصول اجماع نظر میان جناح های فکری و در نهایت دستیابی به نقشه شناختی گروهی، پس از استخراج نقشه های شناختی جناح های فکری خبرگان، به ساخت مدل اجماع وظیفه می پردازیم.
جهت ساخت مدل اجماع وظیفه اولیه، ابتدا می بایست یکسری از فعالیت ها را که نسبت به دیگر افعال از اهمیت بیشتری برخوردارند و نشان دهنده اجماع نظر میان جناح های فکری گوناگون می باشند را مشخص نمود. با توجه به تعاریف ارائه شده، “سیستم وظیفه اولیه خنثی” مجموعه ای از فعالیت هاست که سازمان می بایست آنها را انجام دهد تا بتواند ماهیت خود را به عنوان یک سازمان خاص حفظ کند. این فعالیت ها در نقشه های شناختی اولیه نمایش داده شده است که از میان آنها، ابعاد و فاکتورهای اصلی شبکه های دانش به عنوان مجموعه ای که اجماع سراسری در مورد آنها وجود دارد انتخاب شده اند.
دسته دوم ابعاد شبکه های دانش، را آنهایی می نامیم که در مورد آنها اجماع صد درصدی وجود دارد. این دسته را مجموعه ای از ابعاد تشکیل می دهند که به عنوان یک مفهوم برای سازمان در نظر گرفته می شوند. به عبارت دیگر تمامی افراد در گروه های نگرشی گوناگون در مورد آنها اجماع نظر دارند.
دسته سوم را فعالیت هایی تشکیل می دهند که گروه های نگرشی دو به دو در مورد آنها به اجماع رسیده اند. این مجموعه از فعالیت ها را با نام افعالی که در مورد آنها اجماع محلی وجود دارد، نام گذاری می کنیم (Wilson, 1993).
همانطور که اشاره شد، ابعاد و مولفه های مطلوب و مشترک در نقشه های شنناختی استخراج شده، تا کنون مشخص گردیدند و در قالب مدل وظیفه اولیه آزمایشی به نمایش درآمده اند. پس از این مرحله تعریف ریشه ای مرتبط با شبکه های دانش بر مبنای مدل وظیفه اولیه آزمایشی بدست آمد و با توجه به آن، مدل آزمون ساخته شد. در این مرحله برای ساخت مدل اجماع وظیفه اولیه می بایست در مدل آزمون انسجام لازم برقرار گردد. بدین منظور طی جلسه ای که با گروه های نگرشی مختلف برگزار شد، نقشه های شناختی اولیه جناح های فکری (در معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت و هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت) به آنها ارائه شد و جهت حصول اجماع، یکسری ابعاد غیر ضرور حذف و یکسری ابعاد مکمل مورد اجماع به مدل تحقیق افزوده شد.
از سوی دیگر، پس از شروع به ساخت مدل اجماع وظیفه اولیه، گروه های نگرشی پیوند عمیق تری را میان دیدگاه های یکدیگر احساس کردند که این موضوع منجر به برقراری ارتباطات بیشتری میان ابعاد و فعالیت های موجود در مدل آزمون گردید. این موضوع خصوصاً در نزدیک شدن نگرش های موجود در هر کدام از هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت و معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در این مرحله همچنین تعدادی از ابعاد تکمیلی در جلسه گروهی خبرگان مطرح گردید و به مدل اضافه شد که نتایج اعمال این سه دیدگاه و محدودیت های توسعه آنها را به طور واضح تری انعکاس می داد.
بر اساس اصول علمی فرایند نگاشت شناختی، با پیاده سازی روش ذکر شده، مدل های مفهومی در هر تعدادی که باشند می توانند به یک مدل واحد، که مورد قبول تمامی جناح های فکری باشد، کاهش یابند که از طریق تعامل با مدیران مربوطه می توان به عنوان یک مدل اجماع وظیفه اولیه مرتبط با یک سازمان خاص، در زمینه اجتماعی مخصوص به خود آن سازمان، دفاع پذیر باشد. از آنجایی که چنین مدلی بر مبنای تحلیل چندین برداشت قرار دارد، یک “واقعیت ساخته شده” را به معرض نمایش می گذارد (Wilson, 1993).
۲-۵٫ مرحله پنجم: بکارگیری این ساختار جهت کشف موقعیت
مرحله پنجم از روش شناسی سیستم های نرم، بکارگیری ساختار بدست آمده جهت کشف موقعیت می باشد. در این مرحله تحلیل گر با بهره گرفتن از نتایج مرحله ی قبل “به آنچه که سیستم باید انجام دهد” می پردازد. جهت رسیدن به این هدف برای هرکدام از جناح های فکری یک مدل مفهومی ایجاد شده و بسته به سطح جزئیات مورد نظر مدل مفهومی نهایی می تواند در چندین سطح بیان گردد.
در تحقیق حاضر پس از طی مراحل فوق الذکر جهت حصول اجماع میان جناح های فکری مختلف، نقشه شناختی گروهی مدیران ارشد و خبرگان ستادی در معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت، و همچنین خبرگان عملیاتی در هاب های موسسه مطالعات بین المللی انرژی، پژوهشگاه صنعت نفت و دانشگاه صنعت نفت به شکل زیر نهایی شده و ابعاد، مولفه ها و شاخص های الگوی توسعه شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت استخراج شده است.
پس از تشکیل نقشه های شناختی برای هرکدام از جناح های عملیاتی و ستادی،، جلسات مباحثه با حضور نمایندگان دو جناح فکری تشکیل شده و تمامی فعالیت های مدل های مفهومی ایجاد شده توسط جناح های فکری مورد بررسی قرار می گیرد و فعالیت های مطلوب انتخاب می گردند. فعالیت های مطلوب، فعالیت هایی هستند که بر روی آن ها اجماع وجود دارد.
همانطور که در فصل سوم اشاره شد، سه نوع اجماع میان جناح های فکری وجود دارد که عبارتند از اجماع سراسری، اجماع صد درصدی و اجماع محلی. به توجه به طی مراحل حصول اجماع میان جناح های فکری مختلف با دونگرش ستادی و عملیاتی به موضوع شبکه های دانش در پژوهش حاضر، در نهایت در خصوص ابعاد و مولفه های نقشه شناختی زیر اجماع صد درصدی حاص شده است. چرا که در اجماع صد درصدی به دیدگاه های گوناگون نسبت به یک سیستم منحصر به فرد پرداخته شده و این اجماع صد درصدی بیانگر اشتراکات جناح های فکری مختلف با نگرش های ستادی و عملیاتی نسبت به یک سیستم خاص (شبکه های دانش) است.
نمودار ۴-۳: نقشه شناختی گروهی شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت
همانطور که در نمودار فوق نشان داده شده است، نتایج نگاشت شناختی در این تحقیق و ترسیم نقشه شناختی گروهی مدیران ارشد و خبرگان صنعت نفت و تفسیر آنها از ابعاد، مولفه ها و شاخص های الگوی توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت نشان می دهد این الگو در درجه اول شامل ابعاد سه شاخگی زمینه ای، محتوایی و ساختاری می باشد.
بعد زمینه ای متشکل از مولفه های محیط کلان (شامل شاخص های تصمیم گیرندگان کلان پژوهش کشور، قوانین و مقررات ابلاغی هیئت دولت، فرهنگ تولید و به اشتراک گذاری دانش در کشور، جهت گیری های سیاسی کلان کشور، و وضعیت اقتصاد کلان کشور)، محیط بخشی صنعت نفت (شامل شاخص های قوانین و مقررات حاکم بر صنعت نفت، تعاملات شرکتهای نفتی مصرف کننده محصولات دانشی، و استراتژی و نقشه راه فناوری) و محیط سازمانی هاب های پژوهش و فناوری (شامل شاخص های فرهنگ سازمانی مناسب برای تولید و به اشتراک گذاری دانش، حمایت مدیران ارشد، فناوری اطلاعات، و ساختار سازمانی مستقل و منعطف) می باشد.
بعد ساختاری نیز متشکل از مولفه های قطب های علمی (شامل شاخص های تعاملات دانشگاه های مرتبط با صنعت نفت با شبکه دانش و تعاملات مراکز علمی پژوهشی دارای مجوز از وزارت علوم)، توسعه دهندگان محصول در سطح تجاری (شامل شاخص های تعاملات سازندگان تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت تعاملات پیمانکاران صنعت نفت)، سامانه های اطلاعاتی (شامل شاخص های سامانه مدیریت دانش، سامانه CPMIS، سامانه ارزیابی عملکرد BSC و سامانه قطب بندی مراکز علمی پژوهشی) و درخت دانشی (شامل شاخص های دانش های فنی و دانش های راهبردی تعریف شده در نظام جامع پژوهش و فناوری صنعت نفت) می باشد.
همچنین بعد محتوایی متشکل از مولفه های دانش سازمانی (شامل شاخص های سرمایه ساختاری، سرمایه انسانی، و سرمایه ارتباطی)، بانک دانشی (شامل شاخص های مرکز اسناد و پایگاه های داده ای)، دانش افراد (شامل شاخص های تجربیات مستند شده و دانش های ضمنی) و دانش طرح ها و پروژه های صنعت نفت (شامل شاخص های گزارش مکتوب پروژه و محصول تولید شده پروژه) می باشد.
۲-۶٫ مرحله ششم: تعریف تغییرات برای موقعیت مورد نظر
در این مرحله، روش شناسی مجدداً به دنیای حقیقی باز می گردد و به سنجش تفاوت ها میان مدل مفهومی حاصله و دنیای واقعی می پردازد. مدل های مفهومی بر مبنای تعاریف ریشه ای، به بیان آن چه که بایستی رخ دهد می پردازند، لذا تحلیل گر بایستی به این بپردازد که آیا آن چه در دنیای حقیقی رخ می دهد، همان است که بایستی رخ دهد و جهت رسیدن به این هدف، وی باید چگونگی رخدادها را مورد بررسی قرار دهد.
در این بخش از تحقیق جهت تعریف تغییرات برای موقعیت مورد نظر (حل مسئله)، از جدول استاندارد مقایسه مدل مفهومی شبکه های دانش با دنیای واقعی و ارائه پیشنهادات تغییر استفاده شده است. از همین رو بر اساس روش شناسی سیستم های نرم، هر یک از ابعاد و مولفه هایی که در مدل اجماع وظیفه اولیه و نقشه شناختی گروهی بدست آمده را در جداول استاندارد مقایسه قرار می دهیم. لذا سایر ابعاد و مولفه هایی که در مدل اجماع وظیفه اولیه وجود ندارد، در این جداول مقایسه نیز مورد بحث قرار نگرفته است. نتایج انجام این مقایسه ها در جدول های زیر نشان داده شده است.
یکی از ابعاد مهمی که هسته اصلی نخستین گروه نگرشی نیز محسوب می شود، ابعاد ساختاری شبکه های دانش است. نتیجه مقایسه این بعد در جدول زیر نشان داده شده است.
جدول ۴-۱: مقایسه بعد ساختاری شبکه های دانش

شکل ۴-۶۲- نتایج مدل­سازی در خاک ترکیبی با ردیاب ویولت کوواسول در پیزومتر ۱٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۷۹
شکل ۴-۶۳- نتایج مدل­سازی در خاک ترکیبی با ردیاب ویولت کوواسول در پیزومتر ۲٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۷۹
شکل ۴-۶۴- نتایج مدل­سازی در خاک ترکیبی با ردیاب ویولت کوواسول در پیزومتر ۳٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۸۰
شکل ۴-۶۵- نتایج مدل­سازی در خاک ترکیبی با ردیاب ویولت کوواسول در پیزومتر ۴٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫٫۸۰
شکل ۴-۶۶- نتایج مدل­سازی در خاک ترکیبی با ردیاب ویولت کوواسول در مخزن پایین دست…………………………۸۱
VII
فصل اول
مقدمه و کلیات
۱-۱- مقدمه
امروزه ردیابی در مسائل آب و خاک در مقایسه با گذشته کاربردی بسیار گسترده­تر یافته است. بررسی ارتباط هیدرولیکی و ویژگی­های هیدرودینامیکی سفره ­های آب زیرزمینی، ارزیابی منشاء و گسترش آلودگی از مهم­ترین کاربردهای این روش هستند. در کشور ما نیز همگام با فرایند توسعه و با رشد فزآینده صنعت سدسازی و مطالعات منابع آب و خاک در حوضه­های گوناگون، روش ردیابی در آب­های سطحی و زیر سطحی نیز افزایش یافته است.
در گذشته کاربرد عمده ردیاب­ها در آب­های زیرزمینی در پی بردن به مواردی همچون جهت، مسیر، سرعت و زمان عبور آب بوده است. امروزه با توجه به روند رو به افزایش آلودگی منابع آب­های سطحی و زیرزمینی، افزون بر موارد فوق مواردی همچون پخشیدگی و انتقال آلاینده­ها نیز مورد توجه می­باشد. به منظور شناخت و حفاظت کیفی منابع آب داشتن اطلاعات دقیق از رفتار مواد آلاینده در درون این سیستم ضروری است که به کمک روش­های ردیابی می توان این رفتار را تا حدود زیادی شبیه سازی نمود.
۱-۲- کلیات پژوهش
آزمایش­های ردیابی از جمله روش­های تکمیلی است که در مراحل پایانی مطالعات سیستماتیک منابع آب و خاک و ژئوتکنیک به کار می­رود. در این مطالعات با توجه به گسترش منطقه مورد مطالعه ممکن است از ایزوتوپ­های محیطی و ردیاب­های مصنوعی (شیمیایی، رنگی) استفاده شود. باید توجه داشت اگر عملیات ردیابی مطابق دستورالعمل و با رعایت احتیاط­های لازم انجام نگیرد، نه تنها مفید نبوده، بلکه نتایج گمراه­کننده ­ای را نیز بدنبال خواهد داشت (بی­نام، ۱۳۸۸).
مطالعات ردیابی آب­های زیرزمینی همیشه بعد از انجام مطالعات کلاسیک هیدروژئولوژی و انجام بررسی­های ژئوفیزیکی و ژئوتکنیکی معمول انجام می­پذیرد، همچنین به کارگیری ردیاب­ها در منابع آب و خاک براساس ویژگی‌های محیط و خصوصیات ردیاب صورت می­گیرد. گاهی اوقات خصوصیات هیدرولوژیکی مکان مورد استفاده محدودیت­هایی را برای استفاده از برخی ردیاب­ها به وجود می ­آورد. افزون بر ویژگی­های فوق عوامل دیگری مانند اثرات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی نیز ممکن است بر نتایج ردیابی تأثیرگذار باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در مناطق خشک و نیمه خشک منابع آبی با کیفیت مطلوب کمیاب هستند و این منابع بیشتر به تأمین آب شهری اختصاص داده شده اند .به همین دلیل در این مناطق ممکن است به مصرف آب­های زیرزمینی با کیفیت کم، پساب زهکشی و دیگر پساب­ها روی آورده شود (بلتران^[۱]،۱۹۹۹). کاربرد پساب­ها در مزارع ممکن است منجر به بهبود و پایداری تولیدات کشاورزی شود. در عین حال، آبیاری با پساب می ­تواند خطراتی برای تولیدات و محیط خاک داشته باشد.کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک ممکن است خطر شوری خاک را در این مناطق تشدید کند. زیرا آب کافی برای آبشویی نمک وجود ندارد. کیفیت پایین آب­ها و پساب­های در دسترس در این مناطق خطر فوق را باز هم شدت می­بخشد. بنابراین به منظور جلوگیری از شوری ثانویه خاک به علت آبیاری با آب با غلظت نمک بالا، نمک­های اضافه شده باید به خارج از ناحیه بالایی ریشه که در جذب آب و مواد غذایی فعا ل­تر است، شسته شوند. نمک­های حل شده در آب نفوذ عمقی یافته می ­تواند در قسمت­ های عمیق تر خاک تجمع یابد و از طریق زهکشی طبیعی یا سیستم­های زهکشی زیر سطحی تخلیه شود (بلتران، ۱۹۹۹).
با توجه به محدودیت منابع آبی در مناطق خشک و نیمه خشک، علیرغم مسئله شوری استفاده از منابع آبی با کیفیت پایین­تر امری لازم است ولی باید ضمن استفاده از منابع آبی با کیفیت پایین به آلودگی محیط زیست و حرکت املاح و مواد شیمیایی در خاک و مسئله­ شوری خاک توجه شود و امر فوق جزء با اعمال مدیریت آبیاری صحیح امکان پذیر نمی ­باشد. مدیریت آبیاری می ­تواند نقش مهمی درحرکت املاح و آلاینده­ها به اعماق خاک و به طرف آب­های زیرزمینی و همچنین نقش مهمی در شوری خاک بویژه درناحیه توسعه ریشه­ گیاهان داشته باشد، بهترین مدیریت آبیاری باید مقدار شوری در آب آبیاری، درخاک و در ناحیه ریشه­ گیاهان و حرکت آلاینده­ها به طرف آب­های زیرزمینی را در نظر بگیرد (ذکری^[۲]، ۲۰۰۵).
باتوجه به مطالب فوق بررسی حرکت املاح درخاک از لحاظ اقتصادی، اکولوژیکی و سلامتی محیط زیست امری اجتناب ناپذیر است. بنابراین حرکت آب و املاح در خاک از سال­های پیش مورد توجه بوده است. این مسئله توجه بسیاری از پژوهش­های دانشگاهی را درچند دهه­ اخیر به خود جلب نموده است و اما از دهه­ پنجاه قرن بیستم بطور جدی به آن پرداخته شده است. پژوهش در این خصوص در دو دهه­ اخیر به عنوان یکی از مباحث قابل توجه مطرح بوده به طوری که اخیرًا حجم زیادی از مطالعات در زمینه­ خاکشناسی را به خود اختصاص داده است.
در بیشتر مطالعات انجام شده درمورد حرکت املاح و شبیه سازی آن با بهره گرفتن از مدل به عناصر سنگین از قبیل کادمیم و سرب و حرکت آفتکش­ها و علفکش­ها درخاک پرداخته شده است. این ترکیبات درخاک در معرض پدیده های تولید و تخریب و رسوب وجذب سطحی کلوئیدهای خاک قرار می­گیرند. در مطالعات دیگر به بررسی حرکت آنیون­ها درخاک، که کمتر در معرض پدیده های تولید و تخریب درخاک هستند و سریع­تر همراه آب درخاک حرکت می­ کنند به ویژه کلر و برم پرداخته شده است. از برماید به دلیل پایین بودن مقدار زمینه آن در خاک مناطق خشک و نیمه خشک نسبت به کلر، غیر فعال بودن در خاک و سادگی تعیین غلظت آن در خاک بیشتر استفاده می­ شود.
ردیاب­ها انواعی از ماده یا انرژی هستند که به منظور تعیین توزیع زمانی و مکانی آب و مواد آلاینده آن در منابع آب و خاک به کار می­روند.
از جمله ویژگی­های عمده ردیاب­ها عبارتند از (بی­نام، ۱۳۸۸):
− پایداری ردیاب در طول مدت عملیات ردیابی
− بی خطر بودن برای محیط زیست حتی در غلظت کم
− امکان استفاده توام از ردیاب­های مختلف
− امکان آشکارسازی با دقت بالا در غلظت کم
− انحلال پذیری در آب
− قابلیت جدایش از محیط زیست
۱-۳- ضرورت انجام پژوهش
از آنجا که امکان بررسی دقیق و شناخت قسمت­ های مختلف و لایه­ های زیر سطحی خاک برای ما مقدور نیست. از این رو، استفاده از روش­های زود یافت کمک شایانی به تشخیص مسیر اصلی حرکت جریان آب می­نماید. روش­های ردیابی دقیق­ترین روش برای شناسایی جریان­های زیرسطحی می­باشند، که بر اساس اصول فیزیکی حرکت ماده ردیاب و اندازه ­گیری زمان پیمایش خصوصیات جریان مانند سرعت را به دست می­دهد. در بحث تراوش جریان از لایه­ های زمین­­شناسی، سدهای خاکی و انتقال املاح از مزارع کشاورزی استفاده از مواد ردیابی می ­تواند نتایج سودمندی به دست آورد. استفاده از ردیاب­های جدید با اهداف اقتصادی و مقرون به صرفه بودن از یک طرف و از طرف دیگر بی­خطر بودن برای محیط زیست همواره دغدغه اصلی مهندسان و پژوهش­گران بوده است.
در معرفی ردیاب­های جدید در مقیاس آزمایشگاهی قابلیت آشکار­سازی ردیاب در غلظت­های کم، یک هدف مهم و اساسی است و دیگر اینکه نسبت به عوامل بیرونی مانند نور خورشید، دما، رطوبت و سایر عوامل اقلیمی کمترین حساسیت را داشته باشد. لذا تحقیق حاضر به دنبال ارائه و معرفی ردیاب­های جدیدی است که معایب ردیاب­های قدیمی را نداشته باشد و از نظر فنی، اقتصادی و کاربردی قابل استفاده باشند.
۱-۴- سوالات اساسی تحقیق
۱-آیا می­توان ردیاب­های جدیدی با قابلیت آشکارسازی قابل توجه و خطرات زیست محیطی کمتر برای حرکت
ردیاب­ها درون خاک در مقیاس آزمایشگاهی شناسایی و معرفی کرد؟
۲-آیا ردیاب جدید قابلیت کاربرد در محیط­های مختلف را دارا می­باشد؟
۱-۵-اهداف تحقیق
۱-.ارائه ماده جدید و سهل الوصول در بحث انتقال املاح با توجه به قابلیت آشکارسازی بالا در غلظت­های کم.
۲- محاسبه پارامترهای مربوط به انتقال املاح برای ردیاب­های جدید.
۳- مقایسه کاربرد ردیاب معرفی شده با ردیاب های رایج و آشکارسازی نقاط ضعف و قوت آنها.
۴- مقایسه نتایج حاصل از مدل­سازی عددی حرکت جریان و ردیاب با یافته­های آزمایشگاهی
فصل دوم
پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه
امروزه ردیابی در مسائل آب و خاک در مقایسه با گذشته کاربردی بسیار گسترده­تر یافته است. بررسی ارتباط هیدرولیکی و ویژگی­های هیدرودینامیکی سفره ­های آب زیرزمینی، ارزیابی منشاء و گسترش آلودگی از مهم­ترین کاربردهای این روش هستند. در کشور ما نیز همگام با فرایند توسعه و با رشد فزآینده صنعت سدسازی و مطالعات منابع آب و خاک در حوضه­های گوناگون، روش ردیابی در آب­های سطحی و زیر سطحی نیز افزایش یافته است.
در گذشته کاربرد عمده ردیاب­ها در آب­های زیرزمینی در پی بردن به مواردی همچون جهت، مسیر، سرعت و زمان عبور آب بوده است. امروزه با توجه به روند رو به افزایش آلودگی منابع آب­های سطحی و زیرزمینی، افزون بر موارد فوق مواردی همچون پخشیدگی و انتقال آلاینده­ها نیز مورد توجه می­باشد. به منظور شناخت و حفاظت کیفی منابع آب داشتن اطلاعات دقیق از رفتار مواد آلاینده در درون این سیستم ضروری است که به کمک روش­های ردیابی می توان این رفتار را تا حدود زیادی شبیه­سازی نمود.
۲-۲- استفاده از ردیاب­ها در مطالعات حرکت املاح
در سال ۱۸۷۲ بیماری واگیردار تیفوس در منطقه لوزان^[۳]، سوئیس شروع شد که منشأ آن با آزمایش ردیابی توسط نمک طعام مشخص شد (هاگلر^[۴]، ۱۸۷۳).
اولین آزمایش ردیابی رنگی در جنوب آلمان در سال ۱۸۷۷ برای اثبات اتصال آب­شناسی رودخانه دانوب^[۵] و آچ اسپرینگ^[۶] انجام شد. از رنگ فلئورسین برای این منظور استفاده گردید. فلئورسین همچنین در سال ۱۸۷۱ توسط شیمیدان آلمانی به عنوان ردیاب استفاده گردیده زیرا یک فلئورسانس قوی است و جذب محدودی در خاک دارد ( کنوپ^[۷]، ۱۸۷۸).
در سال ۱۸۹۶ رنگ فلئورسین/اورانین و متیلوزن در ترکیب با ردیاب­های باکتریایی استفاده شدند، برای بررسی ظرفیت فیلتراسیون خاک­های کانا­ل­های تأمین آب آشامیدنی برای تورنیو ایتالیا انجام گرفت ( ابا^[۸]، ۱۸۹۹).

یک ارزیابی امنیتی برای شناسایی داراییهای محاسباتی حساس شرکت خود انجام دهید. مشخص کنید که در صورتی که یک سیستم از دسترس خارج شود یا اینکه داده های محرمانه آن افشا گردد، چه تاثیری بر سازمان میگذارد. یک تکنیک، استفاده از مقیاس عددی احتمال وقوع (از ۱ تا ۵) و میزان تاثیر گذاری آن (از ۱ تا ۵) است که ۱ نشان دهنده کمترین خطر/هزینه و ۵ نشان دهنده بیشترین خطر/هزینه است. این دو را با هم جمع زده و خطرها را به شکل عددی و از زیاد به کم منظم کنید. زمان بیشتری برای محافظت از سیستمهایی که حساستر هستند صرف کنید و گامهای اضافی برای امن کردن این سیستمها در نظر بگیرید. در صورت امکان، صاحبان سیستمها نیز باید در تعیین حساسیت دخیل باشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

استفاده از سیاستهای قوی برای حسابهای کاربری
حسابهای کاربری بدون استفاده یا حسابهایی با کلمه عبور ضعیف، پتانسیل ویژه ای برای وقوع رخدادهای امنیتی دارند. سیاستهای تعیین کلمات عبور قوی را تعریف و اجرای آن را اجباری نمایید. این سیاستها شامل انقضای یک کلمه عبور، قوانین پیچیدگی کلمه عبور و تاریخچه کلمات عبور است که از یک کلمه عبور دو بار استفاده نشود.

انجام یک بازبینی حقوقی بر سیاستها و روالها
اگر تیم پاسخگویی به رخدادهای امنیتی در نظر دارد که کارهای قانونی در برابر یک رخداد انجام دهد، سیاستها و روالهای شما باید توسط متخصصین حقوقی بازبینی شود.
جلب نظر و پشتیبانی مدیریت
توجه داشته باشید که تا زمانی که پشتیبانی مدیریت سازمان را به همراه نداشته باشید، به دست آوردن زمان، پول و پشتیبانی سیاسی برای فعالیتهای مدیریت رخداد بسیار سخت و حتی غیر ممکن خواهد بود.
تهیه یک برنامه پاسخگویی به رخداد امنیتی به طور مدون و رسمی
ایجاد یک برنامه رسمی مدیریت رخداد این اطمینان را ایجاد میکند که تمامی افراد درک میکنند که رخدادهای امنیتی چگونه مدیریت خواهند شد. این برنامه باید به طور منظم به روز رسانی شده و شامل سناریوهای رخدادهای معمول و راه حلهای آنها، به همراه یک لیست تماس باشد.
تشریح یک رخداد به صورت گرافیکی
برای نمایش یک یا دو رخداد در پوشه خود زمان صرف کنید. یک نمودار ایجاد کنید که نشان دهد مهاجمان از کجا آمده اند، آسیب پذیریهای مورد استفاده آنها چه بوده است و به چه چیزهایی دسترسی پیدا کرده اند. به عوامل تصمیم گیرنده در سازمان خود کمک کنید که درک درستی از نتایج عدم کشف یک رخدا پیدا کنند. این فعالیت به مدیریت شما قدرت بیشتری میدهد. چرا که زمانی که آنها یک رخداد را درک کنند و بتوانند آن را برای همتایان خود توضیح دهند، به یک فرد آگاه در این زمینه تبدیل میشوند.
ایجاد اختیارات لازم برای گروه پاسخگویی به رخداد های امنیتی
داشتن اختیارات لازم برای تصمیم گیریهای سخت در میانه یک بحران، میتواند شما را از شکست به پیروزی برساند. سطح اختیارات گروه مدیریت رخداد برای اخذ تصمیمات حیاتی را مشخص کنید. این اختیارات شامل قطع کردن سرورها و شبکه نیز میشود. اطمینان حاصل کنید که مدیریت سطح اختیارات گروه مدیریت رخداد را درک کرده و در صورت وقوع یک رخداد از آن پشتیبانی میکند. این اختیارات را در برنامه مدیریت رخداد رسمی سازمان خود مستند نمایید.
انتخاب و ساماندهی اعضای گروه تیم پاسخگویی به رخدادهای امنیتی
مدیریت رخداد یک کار تک نفره نیست. انتخاب افراد صحیح در مکانهای صحیح و با آمادگی کافی می تواند بسیاری شرایط را به نفع گروه تغییر دهد.

شناسایی افراد مجرب برای پیوستن به گروه
نام و اطلاعات تماس افرادی را که به نظرتان میرسد یادداشت نمایید. با همکاران و مدیریت سازمان خود در مورد شکل دادن یک گروه مدیریت رخداد محلی صحبت کنید. گروهی انتخاب کنید که صرفا شامل مدیران سیستمها با مسئولیتهای امنیتی نباشد. این گروه باید شامل مدیریت آموزش دیده و نمایندگانی از امنیت اطلاعات، مدیریت بحران، منابع انسانی و بخش حقوقی سازمان باشد تا بتوانند در مورد خاموش کردن یا نکردن سیستمهای تجاری مرکزی برای نجات دادن سازمان از خطرهای بزرگتر و ضررهای بیشتر تصمیم گیری نمایند. متخصصان این زمینه ها را شناسایی کرده و اطلاعات تماس آنها را در یک فایل نگهداری کنید.

شناسایی افراد مناسب درروابط عمومی
گروه روابط عمومی مسئول پاسخگویی به سوالات عمومی در مورد فعالیتهای سازمانی است. زمانی که یک رخداد امنیتی رخ میدهد، این مسئولیت روابط عمومی نیز هست که اطلاعات مناسب را برای همگان منتشر نماید. گروه روابط عمومی شما همچنین میتواند یک پشتیبان ارزشمند برای مدیریت رخداد باشد. آنها معمولا دسترسی بسیار خوبی به مدیریت ارشد دارند و میتوانند در هماهنگی ارتباطات بین گروه و مدیران ارشد کمک کننده باشند.
ایجاد یک طرح ارتباطی اورژانس
نگهداری ارتباطات و آگاه نگاه داشتن افراد مرتبط، کارهای بسیار مهمی هستند که پیش از این به خوبی توضیح داده شده اند. اما در هنگام مواجهه با رویدادهای جدید و غیر منتظره ای که در طول رخدادها ممکن است رخ دهند، ممکن است کانالهای ارتباطی طبیعی قطع گردند.

ایجاد یک لیست تماس تهیه کرده و روشهایی برای اطلاع رسانی سریع
از فرمهای ارتباطی برای ثبت شماره تلفنها و تماسها استفاده کنید. یک فرد جایگزین برای هریک از مدیران سیستمها تعیین کرده و اطلاعات تماس هر مدیر سیستم و افراد شبکه را در اختیار داشته باشید. شماره محل کار، تلفن موبایل و منزل کارمندان و تلفنهای جایگزین برای زمانی که این افراد ممکن است در دسترس نباشند را برای مواقع ضروری ثبت کنید. شماره پیجر و ایمیل افراد را نیز ثبت نمایید.

نگهداری نسخه پشتیبان لیست تماس و درخت تماس خارج از محل
نسخه هایی از لیست تماس و درخت تماس را خارج از محل نگهداری کنید و اطمینان حاصل کنید که اعضای گروه پاسخگویی به رخداد محل این اطلاعات را میدانند. بعلاوه متخصصین باتجربه پاسخگویی به رخداد باید اطلاعات تماس را همه جا همراه خود داشته باشند.
ایجادیک نقطه تماس اولیه و یک مرکز ارتباطی
هماهنگی موثر نیاز به یک نقطه تماس واحد دارد. در غیر اینصورت کسی نمیداند که چه کسی مسئول است. این مرکز باید محلی با تعداد زیادی خط تلفن، صندوقهای پست صوتی و فکس باشد. برخی از این خطوط تلفن و فکس باید خطوط خارجی باشند و از طریق سوئیچ تلفن سازمان شما مسیریابی نگردند. ژنراتورهای قابل حمل، تلفنهای سلولی و باتریهای یدکی نیز بهتر است در این محل وجود داشته باشند. در این محل همچنین باید کپیهایی از تمامی روالهای رخدادها و اطلاعات تماس نگهداری شود.
شناسایی رخداد
شناسایی یعنی تصمیم گیری در مورد اینکه آیا واقعا یک رخداد امنیتی اتفاق افتاده است یا خیر، و اینکه اگر رخدادی اتفاق افتاده است، طبیعت آن رخداد چیست. به طور طبیعی مرحله شناسایی پس از اینکه یک نفر متوجه یک وقوع امر غیر عادی در یک سیستم یا یک شبکه میشود آغاز میگردد. این مرحله همچینن شامل اطلاع رسانی و درخواست کمک از افرادی که میتوانند مساله را درک کرده و آن را حل نمایند نیز میگردد. تشخیص این مساله که هر امر غیر عادی در شبکه یا سیستم یک رخداد امنیتی محسوب نمیشود مهم است. در اغلب موارد مردم سریعا نتیجه گیری میکنند که پشت هر مشکلی یک دشمن قرار گرفته است.[۱۱]
خلاصه فصل دوم
دراین فصل با مروری بر انواع تیمهای پاسخگویی به رخدادهای امنیتی و ساختار سازمانی و نقاط ضعف و قوت آنها به تشریح نحوه ارائه خدمات تیمهای پاسخگویی به رخدادهای امنیتی پرداخته شده و نیازمندیهای استقرار یک تیم پاسخگویی به رخدادهای امنیتی در جدولی گرداوری و به نمایش در آمده است.
فصل سوم: بررسی کارهای پیشین
در اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی ، زمانی که آژانس پروژه های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی کشور ایلات متحده امریکا مرکز هماهنگی گروه پاسخگویی به رایانه را در موسسه مهندسی نرم افزا ر( SEI) دانشگاه Carnegie Mellon ایجاد نمود،نیاز برای ایجاد انجمنی از گروه های پاسخگویی به رخدادهای امنیتی رایانه ای (CSIRT) کاملا احساس گردید. با انتشار گستردهی کرم موریس در سال ۱۹۸۸، انگیزه اصلی برای ایجاد اولین گروه واکنش رخداد امنیت ایجاد شد. نحوه مقابله با این کرم نشان داد که مراکز دانشگاهی به شکل بهتری قادر به تحلیل موفقیتآمیز رخدادهای رایانه ای هستند. به دنبال آن طراحی برای توسعه یک مرکز مقابله با رخدادهای دنیای اینترنت تحت عنوان ” گروه واکنش گویی به رخدادهای اضطراری رایانه ای” (CERT) ارائه شد و انستیتوی مهندسی نرمافزار دانشگاه Carnegie Mellon به عنوان میزبان این مرکز جدید انتخاب شد. پس از مدتی CERT به یک سرویس تجاری این دانشگاه تبدیل شد و نام آن به مرکز هماهنگی واکنشگویی به رخدادهای غیرمترقبه رایانه ای (CERT/CC) تغییر یافت. از آن سال تاکنون، متناسب با نیازمندیهای مختلف، مراکز واکنش رخداد زیادی در نقاط مختلف دنیا راهاندازی شدهاند و به تدریج دامنه فعالیت و محدوده خدماترسانی آنها افزایش یافته است. [۳]
۳-۱-بررسی کارهای مربوط به تشکیل گروه های پاسخ به رخدادهای امنیتی مالی
در حال حاضر تعدادگروههای پاسخگویی به رخدادهای امنیتی رو به افزایش می باشد و نیاز به پاسخگویی به رخدادهای امنتی در امور مالی و بانکداری از حساس ترین و مهمترین زمینه های فعالیت این گروه ها است. بر این اساس بسیاری از بانک ها و موسسات مالی اقدام به تشکیل و ره اندازی مرکز پاسخگویی به رخدادهای امنیتی مالی جهت حفظ ایمین و امنیت فعالیتهای خود نموده اند. که از این جمله می توان به تیم پاسخگویی به حوادث مالی برزیل (CSIRT Banco Real) و یا تیم پاسخگویی به رخدادهای آلمان (COMCERT-commerzbank) و یا بانک ملی استرالیا (NABITSAR) اشاره نمود.
در ادامه جهت آشنایی وبررسی کارهای پیشین انجام شده در زمینه تیم های پاسخگویی به رخدادهای امنیتی مالی به بررسی تعدادی از این تیمها پرداخته می شود:
آژانس امنیت مالی کشور کره KFCERT
این موسسه به طور عمده حفظ ایمنی تراکنش های مالی انجام شده توسط مشتریان و موسسات مالی کره ای را مهتمرین ماموریت و هدف خود می داند. این آژانس در راستای برنامه های جامع دولت در حوزه مالی تاسیس گردیده و در تقویت تراکنش های الکترونیکی مالی به فعالیت می پردازد. ساختار این موسسه به طور کلی پس از هیات مدیره و مدیرعامل شامل چهر گروه کلی مدیریت احراز هویت و گروه فناوری اطلاعات و گروه روابط عمومی و گروه مدیریت تجاری می باشد. از مهترین اقدامات این موسسه می توان به ایجاد یک پروسه برای انجام اصولی عملیات رشد و توسعه و همچنین ایجاد سیستمهاو مقیاسهایی برای بررسی تخلفات موجود در تراکنشهای الکترونیکی مالی به شرح ذیل را نام برد.

طراحی و پیاده سازی مقیاس های اولیه برای بررسی تخلفات موجود در تراکنشهای مالی
ارائه قابلیت تست برای بررسی تناسب میان محصولات امنیت اطلاعات و عملکرد موسسات مالی
تحقیق و توسعه در زمینه حفظ و نگهداری سیستمهای مالی مبتنی بر فناوری اطلاعات
ایجاد یک کانال هماهنگ سازی میان سازمانهای مرتبط با امنیت اطلاعات در داخل و خارج از کشور
پشتیبانی از آموزش، کمک های فنی و مشاوره در زمینه حفظ اطلاعات مالی
این تیم گزارشات حوادث را از دو طریق پست الکترونیکی و خط تلفن در یافت می کند و برای گزارش های حوادث ورودی دو دسته بندی کلی در نظر می گیرد که شامل گزارش های نفوذ و گزارشهای توراندازی می باشند. این گروه تمامی گزارش های ورودی را با دقت بررسی کرده و از انتشار آنها بدون توافق با ارائه کننده مطالب پرهیز می کند.این گروه با در یافت حوادث از طرق مختلف در هر ساعت از روز و در همه ایام هفته پاسخو می باشد.
اداره فناوری اطلاعات وابسته به وزات ارتباطات دولت هند (INFICERT)

سازماندهی فرایند توسعه محصولات جدید
طراحی
مؤثر
مدیریت هزینه‌های مولد ارزش
اختیارات و قدرت پشتیبانی از محصول
توسعه به‌موقع
بخش دوم
مروری بر صنعت پوشاک ورزشی
-۲-۲۴-۱ چرا پوشاک ورزشی؟
صنعت ورزش با ارزشی حدود ۶۰۰ میلیارد دلار در سطح جهان، صنعتی وسیع و در حال رشد است. با اینکه این صنعت تحت تأثیر رکورد جهانی قرارگرفته است، همچنان فرصت‌ها در حال شکل گیری هست به‌ویژه “فرصت‌های مهیج و بسیار با ارزش برای طرفداران ورزش، تولید کنندگان پوشاک و تجهیزات ورزشی” به وجود می‌آیند (پلانکت^[۸۲], ۲۰۰۹). تنها در ایالات متحده ورزش دارای ارزشی حدود ۴۰۰ میلیاردمیباشد که شامل درامد حاصل از ورزش های حرفه ای، فروش تجهیزات ورزشی، ابزار و لباسهای ورزشی هست. (پلانکت، ۲۰۰۹). برخی شرکت‌های مالی افزایش حدود ۴ درصدی مخارج جهانی ورزش را بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ از ۱۴ میلیارد دلار به ۱۳۳ میلیارد دلار تخمین می زنند. (کلارک^[۸۳], ۲۰۱۰).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

عوامل بسیاری مصرف ورزش را تحت تأثیر قرارداده اند. استندون^[۸۴] و دکنوب^[۸۵] (۱۹۹۹) به «ورزشی شدن جامعه» اشاره می‌کنند که با تعییرات در نحوهی تفکر مردم و ارزش‌ها به وجود آمده است (گکسون^[۸۶], ردموند^[۸۷]۱۹۹۱, شر^[۸۸], بتی^[۸۹], ۲۰۰۱) و به‌علاوه تغیرات به وجود آمده در سیاست و اقتصاد نیز قابل ملاحظه هست (کالینز^[۹۰].۱۹۹۱؛ کوپر و همکاران.۱۹۹۳؛ ناروک^[۹۱].۱۹۹۶)
درنتیجه منحصر بفرد بودن ورزش و ماهیت کارآفرینانه و توجه روز افزون به توسعه محصولات جدید در پوشاک و تجهیزات ورزشی آن فرصتی را برای مطالعه و بررسی هرچه بیشتر را فراهم می‌آورد.
-۲-۲۴-۲ صنعت پوشاک
صنعت پوشاک کشور ما با توجه به غنی بودن فرهنگ ایرانی می‌تواند در بازارهای داخلی و جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد لذا با تمسک به این سازوکارها می‌تواند امیدوار به بهبود این صنعت بود تا هم تولیدات داخلی بهتری داشته باشیم و هم جلوی واردات را بگیریم. با این تمهیدات، جدا از ایجاد اسم و رسم کشور در بازارهای جهانی، می‌تواند از خروج ارز از کشور جلوگیری نمود و باعث بهبود تراز اقتصادی کشور نیز شد.
نتایج تحقیق حاضر پیشنهادهای مفیدی به سیاست گذاران جهت تهیه­ برنامه­ی مدون حمایتی در صنعت پوشاک ورزشی ارائه می­دهد. همان‌طور که در کشورهای دیگر (ازجمله ترکیه در سال‌های اخیر) شرکت‌های فعال در صنعت پوشاک عملکردشان را بهبود داده و باعث توسعه اقتصادی در کشور خود شده ­اند، شرکت‌های موجود در کشور ما نیز می­توانند با بهره گرفتن از سازوکارهای بررسی عوامل موفقیت عملکرد خود ارتقا بخشند. در این راستا حمایت­های سیاست­گذاران از شرکت‌هایی که از اصول اصلی موفقیت و مدیریتی استفاده می‌کنند، می‌تواند انگیزه­ لازم را در بین فعالان این صنعت ایجاد نموده و آن‌ها را به ادامه مسیر در جهت پیشرفت اقتصاد کشور خوش بین سازند.
بازار مصرف پوشاک ایران نگاهش را به آن سوی آبها دوخته است. اگرچه بخشی از پوشاک موردنیاز نسل جوان ایرانی توسط کارگاههای کوچک و تعدادی از کارخانه صنعتی تهیه می‌شود، اما تولید در مقیاس واردات هنوز نتوانسته جوابگوی مصرف موجود باشد (سایت وزارت صنایع و معادن، ۱۳۸۳). هم اکنون بازار پوشاک ایران در اختیار واردکنندگان است. کارشناسان مشکلات بسیاری ازجمله عدم توجه به برند سازی، ناکافی بودن حمایت از تولیدکنندگان، نداشتن نوآوری، عدم اجرای برنامه‌های بازاریابی، گرانی مواد اولیه و قوانین دست و پاگیر را بر می شمرند (سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۴)
-۲-۲-۴- ۳ کارکرد های پوشاک
۲-۲-۴-۳-۱ کارکردهای پایه ای پوشاک
برخی از نیازهایی که با پوشاک ارضا می‌شود ارتباط مستقیمی با کارکردهای آن دارد (اسپورلس^[۹۲]، ۱۹۹۴). مطالعات پوشاک انجام گرفته درزمینهٔ روانشناسی پوشاک چهار کارکرد برای پوشاک شناسایی کرده‌اند. حفاظت، عفت، خودنمایی و زینت (فلوگل^[۹۳]، ۱۹۳۰)
حفاظت
کارکرد پایه ای پوشاک، کارکرد حفاظتی آن است که از ویژگی‌های ذاتی آن یعنی پوشش بدن نشایت می‌گیرند. (بارنارد^[۹۴]، ۱۹۸۲، فلوگل، ۱۹۳۰، اسپورلس ۱۹۹۴).
پوشاک واکنشی فرهنگی به نیاز اساسی انسان بوده است؛ به‌عبارت‌دیگر فرهنگ ها واکنش های متفاوتی به نیازاساسی انسان داشته‌اند. هزاران نمونه از اینکه چگونه رابطه بین پوشاک و نیاز به حفاظت در فرهنگ های مختلف متنوع بوده اند وجود دارد؛ مثلاً مردم بومی سرزمین شعله در برف لباس روشن میپوشند یا پوشیدن دامن کوتاه در فصل زمستآن‌که در جوامع کنونی مشاهده می‌شود، دلیلی براین است که رابطه بین پوشاک و حفاظت از شرایط بد جوی، رابطه ای مطلق نیست. (فلوگل، ۱۹۳۰)
عفت^[۹۵]/خودنمایی
دیگر کارکرد ذاتی پوشاک شامل عفت و خودنمایی می‌شود. عفت از مفاهیم نجابت، درستی و تناسب و این ایده که نخش های خاصی از بدن شرم اور است و بایستی پوشانده شود نشایت می‌گیرند. پوشاندن بدن همچنین می‌تواند موجب میل به دوری از گناه و شرمساری باشد. (بارنارد، ۱۹۹۰).
از طرف دیگر خودنمایی، استفاده از لباس برای جلب‌توجه دیگران به بدن یابخش‌های خاصی از بدن است (اسپورلس ۱۹۹۴). در اینجا بیان می‌شود که پوشاک می‌تواند هم به‌عنوان پوشش بدن و هم به‌عنوان جذب کننده توجه دیگران را در یک‌زمان ((مثل شلوار جین یا لباس ورزشی)) عمل کند (داویس^[۹۶]، ۱۹۹۲). شاید با کارکرد حفاظتی، کارکرد عفت/ خودنمایی پوشاک نیز با توجه بع ارزشها و باورهای اجتماعی در خصوص نجات و اخلاقیات تعریف می‌شود. علاوه بر این، عقاید در خصوص نجات در یک جامعه و فرهنگ با گذشت زمان تغییر میابد. (اسپورلس ۱۹۹۴) در پایان آنچه در هرزمان به‌عنوان عفت یا خودنمایی مطرح می‌شود وابسته به موقعیت است؛ مثلاً ان لباس که در تعطیلات و مسافرت به‌عنوان لباس عفیف شناخته می‌شود در محل کار خلاف عفت عمومی شناخته می‌شود، مدها میتوانند در پذیرش اجتماعی لباسهایی که قبلا پذیریفته نمیشوند تأثیر داشته باشند.
زینت^[۹۷]
از دیگر کارکردهای پوشاک زینت بودن آن است. پیرایش شخصی می‌تواند برای افزایش جذابیت مقام و هویت اجتماعی یا افزایش اعتماد فردی به کار رود. علاوه بر این میل زیبا شناختی برای ساخت و نمایش زیور آلات لباس وجود دارد. زینتهایی که پوشاک اصلی اضافه می‌شود می‌تواند برای افزایش قد یا حجم بدن، برجسته ساختن حرکت بدن و …استفاده شود. (رواچ^[۹۸]، ۱۹۱۹). این کارکرد پوشاک نیز توجه به فرهنگ خاص هرجامعه تعریف می‌شود.
۲-۲-۴-۳-۲ کارکردهای روانشناسی –اجتماعی
وابستگی اجتماعی
از مهم‌ترین نیازهایی که با پوشاک تأمین می‌شود نیاز به وابستگی اجتماعی است. برخی مواقع اعضای گروه‌های اجتماعی از یک سبک پوشاک استفاده می‌کنند؛ که به روش شناختن گروه جدول میشودافرادی که میخواهند پذیرش مقبولیت و حس تعلق گروه را به دست اورند آن را حفظ کنند بایستی هنجارهای پوشش گروه را رعایت کنند (اسدردس^[۹۹]، ۱۹۹۴)
همچنین افراد ممکن است با گروه مرجعی که به آن تعلق دارند و رفتار پوششی که به‌وسیله گروه به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرند شناخته شوند. این شامل حفظ هماهنگی با گروه و تقلید از رفتار اعضایی که در گروه مورد تحسین قرار میگیرندعمیشود (کایسر^[۱۰۰]، ۱۹۹۷)
موقعیت اجتماعی
پوشاک و مد همچنین به‌عنوان نشانگر موقعیت اجتماعی، فاصله قدرت و پرستیژ استفاده می‌شود. مردم معمولاً ارزش و مقام اجتماعی دیگران را با توجه به ان چیزی که میپوشند قضاوت می‌کنند. (کامورا^[۱۰۱]، ۲۰۰۵)
آگاهی فرد نسبت بع ان چیزهایی است که در محیطش رخ میدهد (دیچتر^[۱۰۲]، ۱۹۸۵). نهایتا نیازی برای فرار از ملالت و یکنواختی وجود دارد. بویژه در جوامع پیشرفته تر که زمان فراغت زیاد منجر به جستجوگری و تنوع طلبی می‌شود. (اسپورلس ۱۹۹۴).
لی و دیگران (۲۰۰۶) معتقدند از /انجا که پوشاک یک کالای پرستیژی است که اغلب مصرف کنندگان با آن درپی نشان دادن مقام و موقعیت خود هستند. هنجارگروهی تأثیر بسیار زیادی بر انتخاب آن‌ها دارد. همچنین معتقدند مصرف کنندگانی که بع خرید محصولات از مارکهای شناخته‌شده تمایل دارند، پوشاک خارجی را با کیفیت تر و با ارزش احسلسی بالا تصور می‌کنند که این امر منجر به تمایل به خرید محصولات خارحی در آن‌ها میگردد. (لی و دیگران^[۱۰۳]، ۲۰۰۶).

• • لباس ورزشی را همان‌طورکه از نامش پیداست، بیشتر هنگام ورزش می‌پوشند. از طرف دیگر، ازآنجاکه امکان تعریق در ورزش دوچندان می‌شود، انتخاب جنس مناسب لباس ورزشی برای پیشگیری از عرق‌سوز شدن بدن و ابتلا به بیماری‌های قارچی پوستی اهمیت زیادی دارد

۲-۲-۴-۴ استانداردهای لباس ورزشی
استاندارد ویژگی‌های البسه ورزشی که توسط کمیسیون‌های مربوط تهیه و تدویم شده و در هشتادمین جلسه کمیته ملی استاندارد پوشاک و فرآورده‌های نساجی و الیاف مورخ ۲۲/۶/۷۹ مورد تصویب قرارگرفته است. اینک به استناد بند یک ماده ۳ قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ به‌عنوان استاندارد ملی ایران منتشرشده است.
هدف
هدف از تدوین این استاندارد تعیین ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، بسته بندی و نشانه گذاری البسه گرمکن ورزشی می‌باشد.
دامنه کاربرد
این استاندارد برای البسه گرمکن ورزشی (کاپشن شلوار) کاربرد دارد که جنس پارچه مصرفی برای دوخت آن به شرح زیر باشد، پارچه‌ای با بافت حلقوی که روی آن پارچه ۱۰۰% پلی استرو پشت پارچه با قسمتی از پارچه که با بدن در تماس است مخلوط پنبه پلی استر با حداقل ۳۰% پنبه و یا ویسکوزپلی استر با حداقل ۳۰% ویسکوز باشد این استاندارد شامل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی البسه ای می‌باشد که تکمیل شده و قابل عرضه به بازار است.
پارچه البسه در برابر عوامل مختلف مکانیکی، طبیعی و شیمیایی باید طبق جدول ۲-۲ باشد.

عنوان آزمون
حداقل درجه لکه گذاری
درجه تغییررنگ
شماره استاندارد

1. 1. نظریه برابری قدرت خرید

رهیافت دیگر در تعیین نرخ ارز در بلندمدت نظریه‎ای است که نرخ مبادله ارز میان دو کشور را نسبتی از سطح عمومی قیمت‎ها در آن دو کشور می‏داند. براساس این رویکرد نرخ ارز باید به گونه‎ای تعیین شود که قیمت یک کالای یکسان در دو کشور، یکسان شود (قانون قیمت واحد).
این نظریه فروضی ضمنی، از جمله عدم وجود هزینه‏ های حمل و نقل، تعرفه‏ها یا سایر محدودیت‏های تجاری دارد. به نحوی که تمام کالاها در سطح بین‏الملل قابل مبادله‏اند و هیچ تغییر ساختاری نیز رخ نمی‏دهد. در نتیجه در صورتی که نرخ ارز موجود قانون قیمت واحد را رعایت نکند با آرییتراژ^[۲] کالا، نرخ ارز به نرخ تعالی خود می‏رسد.
به دلیل فروض مطلق این نظریه، نظریه دیگری با عنوان برابری قدرت خرید نسبی پدید آمد که در آن تغییرات نرخ ارز را با تغییر نسبی سطح قیمت‎های دو کشور متناسب می‏داند. به‎گونه‎ای که با داشتن نرخ ارز در سال پایه می‎توانیم با توجه به تغییرات سطح عمومی قیمت‎ها در دو کشور در فاصله سال پایه تا زمان حال، نرخ ارز تعادلی فعلی را مشخص کنیم.
البته نظریه برابری قدرت خرید نسبی، مانند نظریه برابری قدرت خرید مطلق، با مشکلات روبه‎رو است از جمله اینکه تمام کالاها و خدمات قابل تجارت نیستند. کالاها و خدمات به دو دسته قابل تجارت و غیرقابل تجارت تقسیم می‎شوند، قابل تجارت بودن یعنی در مکانی دور از جایی که تولید شده‎اند، قابل فروش باشند. مسکن و مستغلات و خدماتی مانند آرایشگری و تاکسیرانی نمونه‎هایی از کالاهای غیرقابل تجارت هستند. در نتیجه مبادله یک کالای غیرقابل تجارت ممکن نیست و قانون قیمت واحد رعایت نخواهد شد.
از آنجا که شاخص عمومی قیمت‎ها شامل قیمت کالاها و خدمات تجاری و غیرتجاری می‎شود و قیمت کالاها و خدمات غیرتجاری حتی با آزادی تجارت بین‎الملل در کشورها مساوی نخواهد شد (در کشورهای توسعه یافته بیش از کشورهای در حال توسعه است)، لذا نظریه برابری قدرت خرید در کشورهای توسعه یافته کمتر از واقعیت در کشورهای در حال توسعه بیشتر از واقعیت تخمین زده می‎شود هر چه اختلاف کشورها از نظر توسعه‎یافتگی بیشتر باشد، انحراف میان این تخمین‎ها نیز بیشتر است.^[۳]۲

1. 1. رویکرد پولی

در این رویکرد، پول نقش اساسی را در ایجاد تغییرات بلندمدت‎تر از پرداخت‎ها و تعیین نرخ ارز ایفا می‎کند. عدم تعادل عرضه و تقاضای کل پول ملی موجب عدم تعادل تراز پرداخت‎ها شده و براساس نوع نظام ارزی کشور بر نرخ ارز یا تراز پرداخت‏ها تاثیر می‎گذارد تا مجدداً تعادل عرضه و تقاضای پول را برقرار سازد. در این دیدگاه عرضه پول تابعی از جزء داخلی پایه پول ملی، جزء خارجی آن و ضریب فزاینده است:
MS = m(D+F)
در این معامله MS عرضه پول ملی m ضریب فزاینده پول D جزء داخلی و F جزء خارجی پایه پول ملی هستند.
سطح تقاضای پول نیز تابعی از درآمد حقیقی، سطح عمومی قیمت‎ها و نرخ بهره است. البته در بیان ساده این رویکرد تنها به دو متغیر درآمد حقیقی و سطح عمومی قیمت‏ها اشاره شده که هرچقدر میزان آنها بیشتر باشد تقاضای پول از سوی اشخاص و ینگاه‎ها برای انجام معاملات روزمره بیشتر خواهد شد. معامله رویکرد ساده تقاضای پول به شرح ذیل است:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در این معامله Md تقاضای پول V سرعت گردش پول PY تولید یا درآمد ملی اسمی است.
در یک نظام نرخ ارز ثابت اگر تقاضای پول فزونی یابد و مقامات پولی کشور جزء داخلی پایه پول ملی را به میزانی که این افزایش تقاضا را پاسخ دهد، افزایش ندهند، این امر موجب جریان ورودی ذخایر بین‎المللی و مازادتر از پرداخت‎ها می‎شود، ورود جریان ذخایر بین‎المللی موجب افزایش جزء خارجی پایه پول ملی و عرضه پول شده و تا تعادل مجدد عرضه و تقاضای پول ادامه می‎یابد. در مقابل افزایش میزان عرضه پول در مقابل تقاضای آن منجر به جریان خروج سرمایه و کسری تراز پرداخت‎ها به میزانی می‎شود که مازاد عرضه پول را در کشور از بین ببرد. بنابراین در بلندمدت و تحت نظام ارز ثابت، مقامات پولی کنترلی بر عرضه پول نخواهند داشت. تحت یک نظام نرخ ارز شناور، عدم تعادل در عرضه و تقاضای پول موجب عدم تعادل ترازپرداخت‎ها می‎شود اما این عدم تعادل به سرعت با تغییر نرخ ارز از بین رفته و جریان بین‎المللی پول یا ذخیره، ایجاد نمی‎شود و مقام پولی نیر بر عرضه پول و سیاست‎های پولی تسلط خود را حفظ می‎کند. در نتیجه نرخ ارز به نرخ رشد عرضه و تقاضای پول یک کشور در مقابل عرضه و تقاضای پول دیگر کشورها بستگی خواهد داشت. شایان ذکر است که در مدل پیچیده رویکرد پولی تقاضای پول (و در نتیجه نرخ ارز) از انتظارات تورمی و تفاوت نرخ بهره کشورها نیز تأثیر می‎پذیرد.^[۴]۱ رویکرد پولی نیز در تعیین نرخ ارز تغییرات آن در دوره پس از سال ۱۹۷۳ با ابهاماتی روبه‎رو شد. این رویکرد بیش از حد بر نقش پول تاکید می‎کند و نقش تجارت را به عنوان عنصر مهم و تعیین‎کننده نرخ ارز به ویژه در بلندمدت نادیده می‎گیرد. همچنین در این رویکرد دارایی‎های مالی خارجی و داخلی از جمله اوراق قرضه جانشین کاملی برای یکدیگرند که در واقع چنین نیست.

1. 1. رویکرد تراز موجودی اوراق بهادار

افراد و بنگاه‎ها ثروت مالی خود را به صورت ترکیبی از پول داخلی و اوراق قرضه داخلی و خارج نگه می‎دارند.
نگهداری ثروت مالی به شکل نقد (پول داخلی) ریسک صفر دارد؛ اما شخص را از نرخ سود احتمالی محروم می‎کند. البته افراد همواره مقداری پول نقد برای انجام معاملات نگاه می‏دارند.
در رویکرد تراز موجودی اوراق بهادار با توجه به معادلات ریاضی تقاضای افراد کشور برای پول داخلی و اوراق قرضه‎های داخلی و خارجی، به رابطه زیر برای تعیین نرخ ارز دست می‎یابیم که در آن R نرخ ارز i نرخ بهره داخلی i* نرخ بهره خارجی W کل ثروت جامعه F نرخ اوراق قرضه خارجی و cیک ضریب است.
براساس فرمول بالا نرخ از تابع مستقیمی از نرخ بهره خارجی و کل ثروت جامعه و تابعی معکوس از نرخ بهره داخلی و اوراق قرضه خارجی است. از کاستی‎های اصلی مدل به فرم ارائه شده در بالا، درنظر نگرفتن مبادلات تجاری، درآمد حقیقی و انتظارات درمدل است.
با توجه به رویکردها و نظریه‎های بالا و همچنین مزایا و معایب نظام‎های مختلف ارزی می‎توان عنوان کرد به‎رغم مطالعات متعددی که – درخصوص الگوهای مختلف تعیین نرخ ارز- انجام شده؛ نتایج یکسانی حاصل نشده و گاهی نتایج متفاوت و مغایر یکدیگر نیز بوده‎اند. براساس شواهد تجربی این الگوها موفقیت چندانی در تبیین گذشته نرخ ارز و پیش‎بینی روند آتی آن نداشته‎اند و این امر جهت‏گیری‏های جدیدی در باره الگوسازی نرخ ارز ایجاد کرده است.
«در جهت‎گیری‏های جدید الگوسازی نرخ ارز سعی شده در بلندمدت از متغیرهای اساسی اقتصاد (سطح قیمت‎ها، نرخ‎های بهره، تراز پرداخت‎ها و عرضه پول) و در کوتاه مدت از تحلیل‎های تجربه‎گرایانه نیز استفاده شود. در بلندمدت اساس الگوسازی نرخ ارز مبتنی بر نظریه‎های برابری قدرت خرید، الگوهای پولی و غیره است. تحلیل‎های کوتاه‎مدت دراین الگوها تلفیقی از متغیرهای بنیادی و تحلیل‎های تجربه‎گرانه است. در جهت‎گیری‎های جدید عمدتاً سعی بر آن است تا نوسانات کوتاه‎مدت ارز در قالب یک الگوی مبتنی بر عوامل غیراقتصادی مورد بررسی قرار گیرد» (صمصامی، ۱۳۷۸).^[۵]۱
۱-۸-تعاریف متغیرها و اصطلاحات تحقیق
الف) تعریف نظری:

• • نرخ ارز

نرخ ارز از برابری قیمت واحد پول یک کشور با واحد پول کشورهای دیگر به دست می آید. تجارت بین کشورها مستلزم داد و ستد متقابل واحد پول کشورها می باشد و داد و ستدهایی که در بازار ارز انجام می شود، نرخ ارز را تعیین می کند. در بازار ارز دو نوع معامله صورت می گیرد که نوع رایج آن معاملات نقدی می باشد و نوع دیگر معاملات تحویل آتی است که مستلزم تحویل کالا و تسویه معامله در آینده می باشد. به منظور معاملات آنی از نرخ ارز آنی و برای معاملات آتی از نرخ ارز آتی استفاده می شود. در مواقعی که واحد پول کشوری ارزش بیشتری داشته باشد، کالاهای تولیدی این کشور در خارج گرانتر می شود و کالاهای خارجی در آن کشور ارزانتر خواهند شد و هنگامی که ارزش واحد پول یک کشور کاهش یابد، کالاهای آن کشور در خارج ارزانتر و کالاهای خارجی در آن کشور گرانتر می شود. افزایش ارزش پول یک کشور باعث می شود که تولیدکنندگان داخلی نتوانند به راحتی کالاهای خود را به خارج بفروشند و در داخل نیز به دلیل این که قیمت تمام شده کالاهای خارجی کمتر است باید در برابر کالاهای خارجی به رقابت بپردازند (طهماسبی و همکاران، ۱۳۸۹).

• • مدل سه شاخگی:

مدلی است که در زمینه آسیب شناسی و شناسایی عوامل موثر در حوزه های مختلف توسط میرزایی اهرنجانی طراحی شده است و شامل سه شاخه، ساختاری؛ محتوا یا رفتار؛ زمینه یا محیط می باشد.
شاخه ساختاری^[۶] :
علل و عواملی که ساختارها را در معرض بحران قرار می دهند؛ آسیب های ساختاری نامیده می‌شوند. ساختارها مسیرها، کانالها و ظروفی هستند که فرآیندها وعملیات در آنها جاری می‌شوند. شاخه ساختاری در برگیرنده همه عناصر، عوامل و شرایط فیزیکی و غیرانسانی می باشد که با نظم، قاعده و ترتیب خاصی بهم پیوسته و چارچوب و قالب فیزیکی ومادی سازمان را می سازند (میرزایی اهرنجانی، ۱۳۷۱).
شاخه محتوا یا رفتار^[۷]:
همانطورکه اشاره شد ساختار به مثابه ظرف فعالیتها و حرکات است. محتوا یا ماده های که در ظرف سازمان می ریزد، همان کار یا رفتار عوامل مدیریتی و انسانی است. بنابراین محتوای اصلی سازمان را رفتار انسانی تشکیل می دهد و فعالیتها و رفتارهای انسان نیز برای نیل به اهداف از قبل تعیین شده انجام می پذیرند، برآیند کار و انرژی انسان و اهداف در کارکردها یا وظایف اصلی تبلور پیدا می کند. در شناخت عوامل رفتاری، کانون توجه به کارکردها و عملکردهاست و باید آن دسته از عواملی بررسی شود که کارکردهای سازمانی را مختل و یا عملکرد انسانها را از حالت طبیعی منحرف کرده و به اثربخشی آنها به قدری صدمه می زنند که درسازمان ایجاد بحران کرده و سازمان را به طور کلی از رشد سالم باز می دارند (میرزایی اهرنجانی، ۱۳۷۱).
شاخه زمینه یا محیط^[۸]:
شاخه زمینه در تئوری سه شاخگی جایگاه خاص دارد. اولاً مهمترین ویژگی، اهمیت وسعت و قدمت این شاخه نسبت به شاخه های ساختار و محتوا است. در اهمیت زمینه و محیط همین بس که دو شاخه دیگر وجود و پیدا شدن خود را وابسته به شاخه محیط می دانند. مفهوم زمینه که در تئوری سیستمی معادل و مترادف مفهوم محیط است، به قدری مهم است که از سطح مفهوم به سطح تئوری ارتقاء یافته و امروزه محققین و تئوری پردازان نظریه های سازمانی، تئوری های مهمی درباره محیط ارائه داده اند. اصلی ترین کار عوامل زمینه یا محیطی تنظیم روابط سازمان با سیستم های بالاتر از خود است. چون هر سیستم یا سازمانی درجایگاه خاص خودش همواره با سیستم های بالاتر از خودش درکنش و واکنش دایمی است و نسبت به سیستم های بالاترسیستم فرعی محسوب می شود. بنابراین، همه علل و عواملی که موجبات برقراری، تنظیم و واکنش به موقع و مناسب سازمان نسبت به سیستم های اصلی تر را فراهم می آورند، زمینه یا محیط نامیده می شوند. بنابراین، عوامل زمینه­ای یا محیطی آسیب هایی هستند که رابطه و تعامل مناسب و درست و یا به عبارت سیستمی، واکنش به موقع و درست سازمان را با سیستم های همجوار محیطی اش بر هم زده و در این روابط ایجاد بحران می نمایند (میرزایی اهرنجانی، ۱۳۷۱).
ب) تعریف عملیاتی:
با بهره گرفتن از مبانی نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده، پرسشنامه ای محقق ساخته، تدوین و متغیرهای تحقیق مورد سنجش قرار می گیرند.
۱-۹-ساختار تحقیق
پژوهش حاضر در پنج فصل تنظیم و ارائه گردیده است.
فصل اول: در این فصل مفاهیم کلی درخصوص طرح پژوهش، تعریف مسأله، اهمیت موضوع، اهداف و فرضیه های پژوهش و تعریف متغیرها و اصطلاحات تحقیق ارائه گردیده است.