.۵۴۸^**

.۴۹۰^**

.۵۴۸^**

sig

۰۰۰

۰۰۰

۰۰۰

۰۰۰

۰۰۰

با توجه به جدول فوق، رابطه بین متغیر عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای اقتصادی با طرد از شبکه ­های حمایتی (۴۸۴/۰)، طرد از ارتباط اجتماعی(۴۳۴/۰)، طرد از مشارکت اجتماعی(۴۸۰/۰) و شرمساری اجتماعی(۳۸۲/۰)، با ۹۹ درصد اطمینان معنادار بوده است همچنین این رابطه مستقیم و قابلیت تعمیم به کل نمونه را دارد. بدان معنا که با افزایش عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای اقتصادی، طرد اجتماعی نیز در همه ابعاد افزایش می­یابد. همان طور که مشاهده می­ شود عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای اقتصادی بیشترین میزان همبستگی را با طرد از شبکه ­های حمایتی داشته است.
همچنین با توجه به جدول فوق می­توان نتیجه گرفت بین متغیر عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای اجتماعی و طرد از شبکه ­های حمایتی (۴۴۲/۰)، طرد از ارتباط اجتماعی(۴۰۱/۰)، طرد از مشارکت اجتماعی(۴۷۰/۰) و شرمساری اجتماعی(۴۱۰/۰)، با ۹۹ درصد اطمینان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همان طور که مشاهده می­ شود عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای اجتماعی بیشترین میزان همبستگی را با طرد از مشارکت اجتماعی داشته است. بدین معنا هر چه این گروه از زنان از نیازهای اجتماعی بیشتری محروم شود میزان طرد اجتماعی و از همه مهم­تر طرد از مشارکت اجتماعی در بین آن­ها به نسبت قوی افزایش می­بابد.
رابطه بین متغیر عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای فرهنگی نیز با طرد از شبکه ­های حمایتی (۴۲۲/۰)، طرد از ارتباط اجتماعی(۳۶۲/۰)، طرد از مشارکت اجتماعی(۴۵۱/۰) و شرمساری اجتماعی(۴۲۳/۰)، با ۹۹ درصد اطمینان مستقیم و معناداری وجود بوده است. به این شکل هر محرومیت از نیازهای فرهنگی بیشتر باشد میزان مطرودیت در زنان سرپرست خانوار هم افزایش می­یابد. همان طور که مشاهده می­ شود عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای فرهنگی بیشترین میزان همبستگی را با طرد از مشارکت اجتماعی داشته است. بدین معنا هر چه از لحاظ فرهنگی نیاز اساسی این قشر از زنان برآورده نشود، بیشتر از مشارکت اجتماعی مطرود می­شوند.
با توجه به جدول فوق رابطه مستقیم و قوی بین عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای سیاسی نیز با طرد از شبکه ­های حمایتی (۵۲۴/۰)، طرد از ارتباط اجتماعی(۵۰۱/۰)، طرد از مشارکت اجتماعی(۴۸۲/۰) و شرمساری اجتماعی(۴۶۲/۰) وجود دارد که همه روابط با ۹۹ درصد اطمینان معنادار و قابلیت تعمیم به جمعیت نمونه را دارد. به شکلی که هر چه میزان عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای سیاسی بیشتر می­ شود میزان مطرودیت و در رأس آن طرد از شبکه ­های حمایتی در بین زنان سرپرست خانوار افزایش می­یابد. همان­طور که مشاهده می­ شود بیشترین رابطه را عدم پاسخگویی مؤثر به نیازهای سیاسی با طرد از شبکه ­های حمایتی داشته است.
در نهایت بین شاخص کل عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و طرد اجتماعی با ۹۹ درصد اطمینان معادل( ۵۴۸/۰) رابطه مستقیم و نسبتاً قوی وجود دارد. به این معنا هر چه زنان سرپرست خانوار از نیازهای اساسی زندگی خود در تمام ابعاد آن ( اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ) محروم باشند میزان طرد اجتماعی در تمام ابعاد آن ( طرد از شبکه ­های حمایتی، طرد از ارتباط اجتماعی، طرد از مشارکت اجتماعی و شرمساری اجتماعی ) در آن­ها به طور زیادی افزایش خواهد یافت.
۴-۲-۲-۳. عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها، احساس شادمانی را کاهش می­دهد.
جدول شماره(۴-۱۶۷): نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و احساس شادمانی

احساس شادمانی

عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها

همبستگی پیرسیون

-.۵۲۰^**

سطح معناداری

.۰۰۰

تعداد

۱۸۰

جدول فوق نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرهای عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و احساس شادمانی را به نمایش گذاشته است همان طور که مشاهده می­ شود رابطه بین عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و احساس شادمانی معنی­دار است و رابطه بین این دو متغیر در سطح اعتماد ۹۹ درصد و سطح معناداریsig= 0/000 برابر است با۵۲۰/۰ ـ . بنابراین رابطه بین متغیرهای عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و احساس شادمانی معکوس و بیش از متوسط است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۲-۲-۳-۱. همبستگی بین ابعاد متغیرهای عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و احساس شادمانی
جدول ذیل نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین ابعاد متغیرهای عدم پاسخگویی مؤثر به نیازها و احساس شادمانی را به نمایش گذاشته است. همان­طور که مشاهده می­ شود در بین همه ابعاد این متغیرها در سطح اعتماد ۹۹ و سطح معناداری ۰۰۰= sig ، رابطه معکوس و معناداری وجود دارد.

نمونه و روش نمونهگیری
با بهره گرفتن از روش نمونهگیری طبقهای تصادفی انجام شد .براساس روش نمونهگیری طبقه ای حجم نمونه براساس حجم جامعه تعیین میشود .یعنی هر اندازه که تعداد در طبقه اصلی جامعه بیشتر باشد، به همان نسبت تعداد درنمونه افزایش مییابد. در این جامعه که تعدادکل ۲۰۰۰ نفرمی باشد.۲۰۰ نفر انتخاب شدند. از ۲۰۰۰ نفر جامعه آماری ۱۲۹۸نفر مجرد و ۷۰۲ نفر متاهل میباشند. که انتخاب نمونه ای ۱۰%از این جامعه، بنابرروش نمونهگیری طبقه ای ۱۲۸ نفر مجرد و ۷۲ نفر متاهل را در برمیگیرد. .از جمله شرایط انتخاب حجم نمونه عبارت بودند از اینکه تحصیلات آنها از ابتدایی تا دیپلم و بالاتر در نظر گرفته شد.(یعنی همه سطوح تحصیلاتی را در برداشته باشد).
ابزار جمع آوری اطلاعات
در این پژوهش از پرسشنامه کیفیت زندگی SF-36 که توسط اصغری مقدم (۱۳۷۷)ترجمه شده است، استفاده شد.
پرسشنامه SF-36
این پرسشنامه دارای ۳۶ سوال می باشد که هشت مقیاس مربوط به سلامت را می سنجد. و به طور وسیعی در پژوهشهای مربوط به سلامت به کار گرفته شده است. این پرسشنامه را میتوان در رابطه با گروه های سنی، بیماریها و شیوه های درمانی مختلف به کارگرفت. با بکارگیری آن و نمرهگذاری پاسخهای میزان شده ای که به سوالات استاندارد داده شده است میتوان سلامت را از دیدگاه فرد به شیوه ای جامع، موثر و از لحاظ روانسنجی صحیح ارزیابی کرد .SF-36 را میتوان در مصاحبه تلفنی و مصاحبه چهره به چهره به کارگرفت. همچنین آزمودنی خود نیز میتواند به تکمیل این پرسشنامه اقدام نماید. پرسشنامه را میتوان در مورد افراد۱۴ سال به بالاتر بکار برد .نخست این پرسشنامه بطور مختصر معرفی میگردد.
۱-عملکردجسمانی^[۷۴] (PF): با ۱۰ سوال عملکرد جسمانی فرد که شامل ده قسمت سوال ۳ می باشد،سنجیده می شود. این مفهوم میزانی را که سلامت فرد فعالیتهای جسمانی وی را در اموری مانند مراقبت از خود، راه رفتن، بالا رفتن از پلهها، خم شدن، بلند کردن اشیاء و فعالیتهای شدید و متوسط محدود کرده است اندازه گیری میکند .
۲-کارکرد نقش جسمی^[۷۵] (RP ): با ۴ سوال ایفای نقش جسمی فرد که شامل تمام چهار قسمت سوال ۴ می باشد، سنجیده میشود این مفهوم میزان اختلالی را که سلامت جسمانی فرد در کار و یا سایر فعالیتهای روزمره(از جمله اموری مانند به پایان رساندن کارها کمتر از حد دلخواه، محدودیت در نوع فعالیت و یا دشواری در انجام فعالیتها ) ایجاد کرده است را اندازه گیری میکند.
۳-درد بدنی ^[۷۶](BP): با ۲ سوال درد بدنی فرد که شامل سوالات ۷و۸ می باشد، سنجیده میشود. این مفهوم شدت درد و تاثیر آن را بر فعالیتهای عادی در داخل و خارج از منزل اندازه گیری میکند.
۴-سلامت عمومی^[۷۷] (GH): با ۵ سوال سلامت جسمانی فردکه شامل سوال ۱ و تمام چهار قسمت سوال ۱۱می باشد، سنجیده میشود. این مفهوم ارزشیابی فردرا ازسلامت شامل سلامت فعلی، دیدگاه فرد نسبت به سلامت و مقاومت در برابر بیماری را اندازه گیری میکند.
۵-سر زندگی^[۷۸] (V): با ۴ سوال که شامل چهار قسمت سوال ۹ میباشد سرزندگی فردسنجیده میشود. این مفهوم احساس سرزندگی و نشاط فرد را که نقطه مقابل خستگی و فرسودگی است را اندازه گیری میکند.
۶-عملکرد اجتماعی^[۷۹] (SF): با دو سوال که شامل سوالات ۶ و۱۰ می باشد، عملکرد اجتماعی فرد سنجیده میشود. این مفهوم میزان اختلالی را که مشکلات مربوط به سلامت جسمانی و هیجانی در فعالیتهای طبیعی اجتماعی ایجاد میکند اندازه گیری میکند.
۷- کارکرد نقش-هیجانی^[۸۰] (RE): با ۳ سوال که شامل سه قسمت سوال ۵ می باشد، کارکرد نقش هیجانی فرد سنجیده میشود. این مفهوم میزان اختلالی را که مشکلات هیجانی در کار و یا فعالیتهای روزمره بوجود میآورد(از قبیل کاهش زمانی که صرف انجام کار میگردد، به پایان رساندن کارها کمتر از حد معمول و انجام کار بادقتی کمتر از آنچه عادت فرد بوده است ) را اندازه گیری میکند .
۸-سلامت روانی^[۸۱] (MH): با ۵ سوال که شامل پنج قسمت سوال۹ میباشد، سلامت روانی فرد سنجیده میشود. این مفهوم بهداشت روانی عمومی شامل افسردگی، اضطراب، کنترل هیجانی، و عاطفه مثبت عمومی را اندازه گیری میکند.
۹-تغییر وضعیت سلامت گزارش شده^[۸۲] (HT): با ا سوال تغییر وضعیت سلامت گزارش شده توسط فرد اندازه گیری میشود. این سوال وضعیت سلامت فعلی فرد را نسبت به یکسال قبل میسنجد.
شیوه نمرهگذاری پرسشنامه SF-36
به طور کلی سوالهای SF-36 به گونه ای نمرهگذاری میگردد که نمره بالاتر بیانگر وضعیت سلامت بهتر میباشد. دامنه نمرات بین ۰ تا ۱۰۰ می باشد.نمره گذاری SF-36 دارای سه مرحله میباشد.
۱-کدگذاری مجدد برای ۱۰ سوالی که به کدگذاری مجدد نیازمند است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۲-محاسبه نمره هر مقیاس از طریق جمع کردن نمره های خام همان مقیاس
۳-تبدیل کردن نمره های خام هر مقیاس به یک مقیاس ۱۰۰-۰(نمره های مقیاس تبدیل شده)
در این آزمون که به روش لیکرت نمرهگذاری میشود .نمرهگذاری برخی از ماد ها مثبت و برخی دیگراز ماده ها منفی میباشد. سوالات(۱، ۶، ۷، ۸)و سوال ۹قسمت(الف، د، ی، گ)و نیز سوال ۱۱ قسمت(ب، د)نمرهگذاری معکوس دارند. و بقیه ماده ها نمرهگذاری آنها بدون تغییر میباشد.
نمره گذاری و تبدیل مقیاسها
مقیاس مجموع ارزشهای نهایی بعد از کدگذاری مجدد
عملکرد جسمانی الف+۳ب+۳ ج+۳د+۳ی+۳و+۳ک+۳گ+۳ن+۳م
کارکرد نقش – جسمی ۴الف+۴ب+۴ج+۴د
درد بدنی ۷+۸
سلامت عمومی ۱+۱۱الف+۱۱ب+۱۱ج+۱۱د
سرزندگی ۹الف+۹ی+۹ک+۹د
عملکرد اجتماعی ۶+۱۰
کارکرد نقش – هیجانی ۵الف+۵ب+۵ج
سلامت روانی ۹ب+۹ج+۹د+۹و+۹گ
بررسی پایایی و روایی آزمون ۳۶SF-
پایایی آزمون: ضریب آلفای کرونباخ داده ها بدست آمده از ۴۰۴ نفر بین۷۰/.تا ۸۵/.می باشد، بنابراین پایایی بدست آمده از طریق ارزیابی همسانی درونی بین ۷۰/.تا۸۵/.می باشد که نشان دهنده این است که پرسشنامه SF-36 دارای ضریب همسانی درونی مطلوبی می باشد.
ارزیابی ضریب بازآزمایی
به منظور بررسی ضرایب بازآزمایی آزمون SF-36 آزمون مذکور یک هفته پس از اجرا به ۱۲۰ نفر (۶۰ دختر و ۶۰پسر ) از همان افرادی که در مرحله اول پرسشنامه را تکمیل کرده بودند، داده شد. تعداد ۸ نفر (۲ دختر و ۶ پسر) در مرحله دوم حاضر به تکمیل پرسشنامه نشدند. ضریب باز آزمایی برای ۱۱۲ نفر(کل نمونه)۴۳/.تا ۷۹/. و برای آزمونیهای دختر بین ۳۳/.تا۷۰/.و برای آزمونی های پسر بین ۵۵/.تا ۸۸/.متغیر بوده است.
روایی آزمون
به منظور بررسی اعتبار پرسشنامه SF-36 از روش به کارگیری ملاک خارجی(نظر متخصصین) استفاده شد. جامعه آماری کلیه افراد مراجعه کننده به یکی از درمانگاههای جنوب شهر تهران در بهمن و اسفند ماه سال ۷۸ بودند .با بهره گرفتن از آزمون T برای گروه های مستقل میانگین دو گروه سالم و بیمار در ۸ خرده مقیاس مقایسه شدند. یافتهها نشان میدهد که آزمون SF-36 قادر است افراد سالم و بیمار را به طور معناداری از یکدیگر جدا کند
روش اجرای پژوهش
پس از اخذ مجوز از سازمان بنیاد شهید، تعداد کل همسران بر اساس فرم مشکلات شایع سازمان به دست آمد. که حجم این جامعه آماری به ۲۰۰۰ نفر میرسید. و محقق نمونهای ۱۰% معادل ۲۰۰ نفر را بر اساس سطح تحصیلات و تاهل و تجرد انتخاب نمود.این پژوهش در شهرستانهای استان کرمانشاه و به تناسب(روانسر۱۵ نفر، جوانرود۱۵ نفر، اسلامآباد۳۰نفر، صحنه۱۵نفر، ثلاث ۱۰نفر، کنگاور۳۰نفر، هرسین۳۰ نفر و کرمانشاه ۵۵ نفر) انتخاب گردید.
پس از تعیین حجم در مرحله بعد به طور تصادفی انتخاب شدند. و با توجه به اینکه در اولین مرحله کل افراد دعوت شده مراجعه نکردند، در مرحله بعد با توجه به در دسترس داشتن اسامی آنها به طور تصادفی انتخاب گردیدند. در ابتدای هر جلسه ابتدا هدف از پژوهش بیان شد. و ضمن توجیه آزمودنیها با توجه به اینکه تحصیلات آزمودنیها از ابتدایی تا دیپلم و بالاتر بود، به دلیل تحصیلات پایین و تکمیل پرسشنامه به صورت دقیق، محقق خود به تکمیل پرسشنامه اقدام کرد. و نیزبه علت کثرت آزمودنیها تکمیل پرسشنامه ها به شکل گروهی و همچنین در طی چندین جلسه انجام گرفت.
روش آماری مورد استفاده در تحلیل داده ها
در این پژوهش به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی از جمله میانگین، انحراف استاندارد، جداول فراوانی و همچنین در آماراستنباطی از آزمون tتست برای گروه های مستقل، آزمون تحلیل واریانس یک راهه و آزمون فیشر و توکی نیز استفاده گردید.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
در این فصل به بررسی یافتهها، فرضیات عنوان شده و تحلیل آنها میپردازیم. ابتدا اطلاعات جمعیتشناختی مربوط به شرکت کنندگان در پژوهش، شاخصهای توصیفی متغیرهای پژوهش بررسی میشود و در پایان فرضهای پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد. این فصل مشتمل بر جداول و تجزیه و تحلیل اطلاعات میباشد که در دو بخش مورد بررسی قرار میگیرد.
بخش توصیفی: در این قسمت اطلاعات به دست آمده مربوط به آزمودنیها از قبیل فراوانی آزمودنیها از نظر سن، تحصیلات، حقوق و طول مدت فقدان با بهره گرفتن از آمار توصیفی طبقهبندی شده و فراوانی و درصد آنها مشخص گردیده است.
بخش استنباطی: در این قسمت با بهره گرفتن از آزمونهای آماری مناسبt تست برای گروه های مستقل،تحلیل واریانس یک راهه و آزمون فیشر و توکی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته و به این ترتیب یافتهها و نتایج مبتنی بر فرضیات پژوهشی رد یا تأیید میشود.
در این بخش اطلاعات جمعیتشناختی شرکت کنندگان پژوهش(سن، تحصیلات ،درآمد و طول مدت فقدان) بصورت توصیفی(فراوانی و درصد، میانگین و انحراف استاندارد)، ارائه میشود و در پایان فرضهای پژوهش مورد بررسی قرار میگیرد.
الف) نتایج مربوط به مشخصات آماری نمونه مورد پژوهش(آمار توصیفی)

– وایمونت^[۴۱] (۲۰۱۰) مصرف مواد را در بین جوانان روستایی مورد مطالعه قرار داد تا بر این اساس در پیشگیری یا برنامه ریزی اجتماعی برای آن پیشنهاداتی را ارائه دهد. نتایج تحقیق وی نشان داد که بین داراییهای جوانان و میزان استفاده از مواد ارتباط قوی و معنیداری وجود دارد. بر این اساس، جامعه باید استراتژیها و منابعی (از جمله راهاندازی کانونهای اجتماعی و باشگاههای ورزشی) را برای درگیر کردن جوانان در فعالیتهای اجتماعی فراهم سازد تا جوانان بتوانند در تغییر اجتماعشان تأثیرگذار باشند.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

– فریز، اُسترهاف و متزگر^[۴۲] (۲۰۱۳) ارتباطات موجود بین مشارکت در فعالیتهای سازمانیافته، موفقیت تحصیلی و مشکلات رفتاری (قاچاق مواد و تخلفات بزرگ و کوچک) را در نمونهای از جوانان غیرکشاورز (بین ۱۱ تا ۱۹ سال) در جامعه روستایی مورد مطالعه قرار دادند. این ارتباطات بر اساس جنسیت و سن تحلیل شدند. نتایج معادلات ساختاری با کنترل سن و تحصیلات والدین، نشان داد که مشارکت جوانان در باشگاههای مدرسه همراه با معدل نمرات بالاتری بود. البته، شرکت در فعالیتهای داوطلبی همراه با معدل پایینتر بود. دختران شرکتکننده در تیمهای ورزشی معدل نمرات بالاتر و مشکلات رفتاری کمتری داشتند. نکته جالب اینجاست که این یافتهها با یافته های مطالعات پیشین در بین جوانان شهری و حومه شهر متفاوت است. بر این اساس، میتوان مزیتهای منحصربه فردی را برای شرکت دختران و پسران روستایی در فعالیتهای ورزشی سازمانیافته مشاهده کرد.
– اولاد و مهدوی (۲۰۱۳) ورزش را به عنوان عاملی برای توسعه مناطق روستایی مورد مطالعه قرار دادند. در این مطالعه موردی که بر روی روستای بدره از توابع درهشهر انجام شد، فاصله زیادی بین مناطق روستایی و شهری به لحاظ وضعیت امکانات و تأسیسات ورزشی دیده شد. بر اساس این مطالعه، ورزش میتواند به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفت جوانان و آمادهسازی آنها برای مقابله با مشکلات شخصی و اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد. در استان ایلام ورزش و بازیهای محلی به عنوان بخش مهمی از فرهنگ مردم محسوب میشود و ارتباط معنیداری با آداب و رسوم این ناحیه دارد. با پیشرفت تکنولوژی و توسعه ورزشهای مدرن، بازیهای محلی به ندرت در بین ساکنان این ناحیه متداول است. بر اساس نتایج این تحقیق، ورزشها و بازیها ارتباط معنیداری با سطح تحصیلات و سن دارد به طوری که در بین افرادی با سنین بالاتر و سطح تحصیلی بالاتر، استفاده بیشتری از ورزشها و بازیها وجود دارد.
– برتلا^[۴۳] (۲۰۱۴) مطالعهای را با هدف توسعه و تبیین ابزارهای مفهومی به منظور برنامه ریزی رویدادهای ورزشی در مناطق روستایی شهر چیانتی^[۴۴] ایتالیا به اجرا در آورد. نتایج نشان داد که حرفهایسازی فرایند طراحی رویداد ورزشی باکیفیت مناسب برای جمعیت محلی و گردشگران کاملاً عملی است و نیاز به اجتماعی کردن مدل عمومی رویدادهای خردمقیاس دارد. این کار میتواند با گسترش ارتباطات و مشارکت جامعه روستایی در فعالیتهای ورزشی به توسعه سلامت و نیز جذب گردشگران و به دنبال آن توسعه بیشتر ورزش روستایی کمک کند.
۲-۱۸. جمعبندی
مرور ادبیات موجود دربارۀ ورزش روستایی نشان میدهد که مطالعات نسبتاً کمی در این زمینه، در داخل و خارج از کشور ایران انجام شده است. برخی از این مطالعات نقش ورزش بر مولفه های اجتماعی مانند پرخاشگری، رفتارهای مجرمانه، پیشرفت تحصیلی را در بین دانشآموزان روستایی و سنین مختلف روستاییان مورد مطالعه قرار دادهاند؛ برخی نیز وضعیت مشارکت و نگرش روستاییان را در فعالیتهای ورزشی مورد بررسی قرار داده و رشته های ورزشی متداول در روستا را مشخص کردهاند؛ تعدادی دیگر وضعیت نیازمندیهای ورزشی جمعیت روستایی را مطالعه کردهاند. با این حال، مطالعاتی که در داخل کشور، وضعیت استفاده از رسانه و برنامههای ورزشی را در بین جمعیت روستایی بررسی کرده باشد، بسیار اندک است. از اینرو، به نظر میرسد مطالعاتی همچون مطالعۀ حاضر که نیازمندیها، نگرش و وضعیت مشارکت و علایق روستاییان را در کنار وضعیت استفاده از رسانه بررسی کند، میتواند اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران و برنامهریزان ورزش روستایی قرار دهد.
فصل سوم:
روش شناسی تحقیق
فصل سوم:
روش تحقیق
۳-۱. مقدمه:
در این فصل از تحقیق روش های بکار رفته در پژوهش معرفی می شود. مجموعه این روش‌ها تحت عنوان کلی شامل روش اجرای تحقیق، جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری، ابزار اندازه گیری داده ها، تعیین روایی ابزارهای اندازه گیری و محاسبه پایایی آنها و روش تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، تنظیم و تدوین گردیده است.
۳-۲. روش اجرای پژوهش
روش تحقیق حاضر توصیفی از نوع پیمایشی به لحاظ هدف کاربردی است و همچنین این تحقیق با توجه به نحوه گردآوری اطلاعات به صورت میدانی انجام شد.
۳-۳. جامعه مورد پژوهش
جامعه آماری این تحقیق کلیه روستاییان شهرستان بردسکن و بخشهای شهرآباد و انابد واقع در استان خراسان رضوی بود که بر اساس آخرین آمار بهدست آمده از سایت آمار و اطلاعات روستایی تعداد جامعه آماری برابر۴۰۴۲۴نفر در سال ۱۳۹۰ بود. شهرستان بردسکن در حاشیه شمالی کویر نمک، بین ۵۶ درجه و ۱۴ دقیقه تا ۵۸ درجه و ۱۵ دقیقه طول و ۳۴ درجه و ۴۲دقیقه عرض جغرافیائی گستردگی دارد. شهرستان بردسکن با مساحت تقریبی ۷۶۶۴ کیلومتر مربع واقع بر گستره جغرافیایی استان خراسان رضوی از سمت شمال با شهرستان سبزوار، از شرق با شهرستان خلیل‌آباد، از شمال شرق با کاشمر و از جنوب با طبس در استان خراسان جنوبی و از غرب با شاهرود در استان سمنان محدود بوده و مرکز آن شهر بردسکن در ۵۷ درجه و ۵۷ دقیقه طول و ۳۵درجه و ۱۵ دقیقه عرض جغرافیائی و در فاصله ۲۶۵ کیلومتری جنوب غربی مشهد مقدس قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۹۸۵ متر است و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای ۳ مرکزی، انابد و شهرآباد، هفت دهستان و سه شهر (بردسکن، انابد و شهرآباد) و ۳۹۳ روستای دارای سکنه و خالی از سکنه می‌باشد(ویکیپدیا شهرستان بردسکن، ۱۳۹۳).
۳-۴. نمونه و روش نمونهگیری
طبق جدول مورگان حجم نمونه آماری ۳۸۰ نفر تعیین شد. نمونه گیری با توجه به مجموعه روستاهای موجود در جامعه مورد نظر تحقیق، از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی استفاده شد. به این ترتیب که ابتدا از بین هر یک از شهرهای بردسکن با ۲۳ روستا، انابد و شهرآباد با ۵۳ روستا، تعدادی روستا به شکل تصادفی انتخاب شد و در مرحله بعد اقدام به انتحاب خیابانها و کوچه ها و در نهایت منازل بطور تصادفی گردید و پرسشنامه در اختیار افراد دارای ویژگیهای مورد نظر تحقیق قرار گرفت.
۳-۵. ابزار اندازه گیری داده ها:
به منظور گردآوری داده های تحقیق، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که با توجه به اهداف تحقیق و با بهره گرفتن از مطالعات پیشین اقتباس و با توجه به محیط مورد نظر تعدیل شد. پرسشنامه های نهایی به تعداد ۴۵۰ عدد بین نمونه های تحقیق توزیع شد که در نهایت ۳۶۱ پرسشنامه قابلیت بررسی داشت و برای نتیجهگیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
این پرسشنامه شامل دو بخش متغیرهای دموگرافیک و متعیرهای اصلی تحقیق بود. متغیرهای دموگرافیک شامل هشت سوال در رابطه با محل سکونت، جنسیت، سن، وضعیت تأهل، تعداد فرزند، وضعیت تحصیل، وضعیت اشتغال و درآمد خانوار میشد. متغیرهای اصلی نیز مشتمل بر پنج بعد مشارکت (۳ سوال)، اولویت علایق (۲ سؤال)، رسانه (۴ سوال)، نیازمندیها (۵ سوال) و نگرش به ورزش (۶ سوال) و در مجموع شامل ۲۰ سوال بود. بخش مشارکت، اولویت علایق ورزشی و رسانه مورد استفاده روستاییان شامل سوالات دو گزینهای و چندگزینهای و بخشهای، نیازمندیها و نگرش نیز شامل سوالاتی در مقیاس پنجارزشی بود (پیوست ۱).
برای تعیین روایی، پرسشنامه های تحقیق به ۱۰ نفر از اساتید صاحب نظر در زمینه مدیریت ورزش ارائه و نظرات آنان اعمال شد. به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق نیز، پرسشنامه ها در مطالعهای راهنما، بین ۳۰ نفر از اعضای جامعه توزیع و پایایی آن با بهره گرفتن از آزمون آلفای کرونباخ (۷۹/۰ =α) محاسبه و از پایایی مناسب آن اطمینان حاصل شد. در این تحقیق تعداد ۴۵۰ پرسشنامه به دلیل احتمال رد کردن توزیع شد و در نهایت داده های ثبت شده در ۳۶۱ پرسشنامه قابلیت بهره برداری داشت.
جدول ۳-۱. آزمون پایایی متغیرهای تحقیق

متغیرها و ابعاد آن
ضریب پایایی

نیازمندیها

۷۲/۰

نگرش

۸۱/۰

رسانه

۷۱/۰

وضعیت مشارکت

۷۳/.

کل

۷۹/۰

▪ مواد شیمیایی جدیدی که در انعقاد پیشرفته ممکن است برای کاهش pH موردنیاز باشد، مانند استفاده از اسیدسولفوریک.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

واحدهای تصفیه در بهینه‌سازی فرایند انعقاد
با انجام انعقاد پیشرفته و تغییراتی که در دز منعقدکننده داده می‌شود، ممکن است نیاز باشد تا در مرحله‌ی اختلاط نیز اصلاحاتی صورت گیرد. در حقیقت با افزایش دز منعقد کننده، میزان لخته بیشتری تشکیل خواهدشد. به همین دلیل لازم است در مرحله لخته­سازی، به منظور جلوگیری از ته‌نشین شدن لخته‌ها، شرایط اختلاط کافی را فراهم ساخت؛ در غیراین­صورت، ته‌نشین­شدن لخته‌ها در مرحله لخته­سازی سبب کاهش مؤثر حجم حوض لخته­سازی خواهدشد. در فرایند بهینه‌سازی انعقاد، تغییراتی در مرحله اختلاط ایجاد می‌شود تا لخته‌های تشکیل‌شده به‌راحتی در مرحله‌ی ته‌نشینی و صاف‌سازی قابل جداشدن باشد. به این منظور مطالعه‌های پایلوتی برای تعیین شرایط بهینه‌ی اختلاط با اضافه کردن مواد شیمیایی، باید انجام شود.
مواردی که در اجرای انعقاد پیشرفته در طی مرحله اختلاط باید درنظر گرفته­شود به شرح زیر است:
▪ در اختلاط سریع، توزیع سریع و یکنواخت منعقدکننده‌های شیمیایی در آب خام انجام می‌شود. به‌طورمعمول زمان ماند در حدود ۱۰ تا ۳۰ ثانیه و گرادیان سرعت در حدود^۱s^– ۳۰۰ تا ۱۰۰۰ می‌باشد.
▪ مطلوب‌ترین اندازه‌ی لخته‌ها ( با اندازه مؤثر ۰.۱ تا ۲ میلی‌متر) در گرادیان سرعت^۱s^– ۲۰ تا ۷۰ برای مدت‌زمان تقریبی۲۰ دقیقه ایجاد خواهدشد.
▪ با انجام عمل اختلاط، تماس بین ذراتی که ناپایدار شده‌اند افزایش می‌یابد. به این ترتیب لخته‌های قابل ته‌نشینی یا قابل صاف­شدن ایجاد خواهدشد.
۴-۳-۲-۸ ته‌نشینی
مقادیر بالای مصرف ماده‌ی منعقدکننده و آهک در فرایند انعقاد پیشرفته، سبب ایجاد لخته‌ها و ذرات قابل ته‌نشینی و درنتیجه مقدار لجن به میزان زیادتری خواهدشد.
از مواردی که لازم است در بهبود و اصلاح فرایند ته‌نشینی متعاقب اجرای انعقاد پیشرفته درنظر گرفته­شود به شرح زیر است:
▪ کنترل و به حداقل رساندن جریان اتصال کوتاه با بهره گرفتن از سرریز یا کانال در بخش بزرگی از مخزن ته‌نشینی، اصلاح قسمت ورودی به حوض ته‌نشینی؛
▪ استفاده از صفحه‌های راه‌بند برای بهبود توربولانس در ورودی به حوض‌های ته‌نشینی؛
▪ نصب صفحه‌ها و یا لوله‌ها داخل مخزن‌های موجود سبب افزایش سطح و اصلاح واحدهای موجود خواهد شد.
۴-۳-۲-۹ صاف‌سازی
با کاربرد انعقاد پیشرفته و تغییراتی که در دز مواد شیمیایی داده می‌شود، کیفیت آب ته‌نشین­شده و درنتیجه اجرا و بهره‌برداری از صافی‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد. با تغییری که در نقطه‌ی شکست صافی‌ها، ایجاد می‌شود، سبب کاهش مدت‌زمان کارکرد صافی خواهد شد و درنتیجه میزان آب موردنیاز برای شست‌وشوی صافی‌ها افزایش خواهدیافت. در این شیوه با بهره گرفتن از مواد کمک­منعقدکننده‌ یا کمک‌صافی می‌توان کیفیت آب صاف‌شده و مدت‌زمان کارکرد صافی‌ها را افزایش داد. کاربرد انعقاد پیشرفته سبب تولید لجن بیشتر ناشی از افزایش میزان دز منعقدکننده و وجود TOC در لجن خواهدشد.
اثرات ثانویه‌ی انعقاد پیشرفته
در کاربرد انعقاد پیشرفته ممکن است نیاز به تغییر فرایند باشد که متعاقب آن ممکن است اثرات جانبی زیر را در برداشته باشد:
▪ با افزایش دز منعقدکننده، میزان لجن تولیدی بیشتر خواهد بود. کاهش و کنترل میزان تولید لجن می‌تواند با تنظیم فرایند انعقاد از طریق آزمون جار با تعیین نوع منعقدکننده‌ی مناسب pH انعقاد و دز اسید و دز منعقدکننده، استفاده از اسید و پلیمر و شدت اختلاط صورت گیرد. استفاده از اسید و پلیمر، میزان دز منعقدکننده موردنیاز را برای حذف TOC و ذرات کاهش خواهد داد. لجن حاصل از انعقاد پیشرفته، ویژگی‌های متفاوتی داشته و خاصیت آبگیری آن تغییر خواهد کرد.
با افزایش دز ماده منعقد کننده، لجن بیشتری به شکل هیدروکسید فریک یا آلوم ته‌نشین می‌گردد. استفاده از اسید برای کاهش pH، سبب افزایش میزان TOC در لجن می‌گردد و تغییر pH بر بار الکتریکی لجن تأثیر گذاشته و مدت و میزان آبگیری لجن را تغییر می‌دهد. میزان رسوبات فلزی در لجن در مقایسه با میزان ذرات گرفته‌شده توسط ماده‌ی منعقدکننده افزایش خواهد یافت. در اثر وجود مواد آلی در لجن، دانسیته­ی لجن کاهش‌یافته و آبگیری آن مشکل می‌شود.
بهبود خاصیت آبگیری لجن ممکن است با افزایش پلیمر صورت گیرد. وجود TOC در لجن خاصیت آبگیری آن را نامطلوب می­ کند، ولی با افزایش دز ماده‌ی منعقدکننده، نسبت منعقدکننده به مواد آلی در لجن افزایش‌یافته و خاصیت آبگیری آن بهتر خواهدشد.
▪ در بهینه‌سازی انعقاد با تغییر pH و میزان ذرات و مواد آلی که روی سطح لخته‌ها جذب می‌شوند، ویژگی لخته‌ها تغییر می‌کند. درواقع در فرایند انعقاد و لخته­سازی پیشرفته میزان مواد آلی بیشتری نسبت به ذرات روی سطح لخته‌ها جذب می‌شود و این باعث تشکیل لخته‌هایی با دانسیته و سرعت ته‌نشینی کمتر شده و درنتیجه کارآمدی زلال‌سازها نیز کاهش می‌یابد. برای رفع این مشکل بهتر است از کمک­منعقدکننده‌هایی که با ایجاد پل بین لخته‌ها، لخته‌های بزرگ‌تر و با قابلیت ته‌نشینی بهتر ایجاد می‌کنند استفاده شود.
کاهش تراکم لجن در کف حوض ته‌نشینی به علت تغییر در ویژگی‌های لجن کاهش زمان ماند لجن در مخزن ته‌نشینی می‌باشد. ایجاد لخته‌های سبک و کاهش کارآمدی زلال‌سازها سبب انتقال این لخته‌ها به صافی‌ها شده که این خود مدت‌زمان کارکرد صافی‌ها را کوتاه‌تر و درنتیجه میزان آب شست‌وشوی موردنیاز را افزایش می‌دهد. بنابراین در کاربرد انعقاد پیشرفته نیاز به انجام مطالعات در مقیاس پایلوت می‌باشد تا اثر انعقاد پیشرفته روی کاربرد صافی‌ها در مقیاس پایلوت و در عمل مشخص‌شده و راه‌ حل ‌های گوناگون آن‌که شامل استفاده از کمک­منعقدکننده و کمک‌صافی، کاهش بار صافی و حتی ساخت صافی‌های جدید می‌باشد مدنظر گرفته و جوانب اقتصادی آن نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد.
▪ حذف TOC در مقادیر pH پایین‌تر از pH انعقاد معمولی اتفاق می‌افتد. اگرچه پایین بودن میزان pH در حذفTOC مؤثر خواهد بود ولی خوردگی تجهیزات و سازه‌های بتنی تصفیه‌خانه، استفاده از پوشش‌های ضدخوردگی را مورد تأکید قرار می‌دهد. کنترل pH آب پس از کاهش آن در اثر انعقاد پیشرفته، یکی از راه ‌حل ‌ها برای کنترل خوردگی است.
▪ ممکن است میزان منگنز در آب افزایش یابد. وجود عنصر منگنز در کلروفریک و سولفات فریک که با کاهش pH آب، منگنز جذب‌شده روی صافی‌ها آزادشده ومنجر به ایجاد آبی قرمزرنگ بعد از خروجی آن از صافی‌ها می‌شود. همچنین میزان غلظت آهن در آب تصفیه‌شده افزایش می‌یابد.]۵۳[
۴-۳-۳ تعریف فرآیندهای غشایی
فرآیندهای غشایی به شیوه‌های جداسازی فیزیکوشیمیایی املاح مختلف از حلال با بهره گرفتن از غشاهای نیمه­تراوا اطلاق می­گردد. غشا عبارت است از لایه‌ی نازکی که دو فاز را از هم جدا می­نماید و به عنوان یک مانع انتخابی در انتقال مواد عمل می‌کند. این تعریف دربرگیرنده‌ی غشا با نفوذپذیری انتخابی می‌باشد و بیانگر آن است که یک اختلاف‌ پتانسیل شیمیایی بین دو فاز وجود دارد. در تعریف دیگر، غشا به ماده‌ای اطلاق می­گردد که از یک دیواره‌ی نازک تشکیل‌ شده­است و قادر به ایجاد مقاومت انتخابی در برابر انتقال ترکیبات مختلف یک سیال می‌باشد که با این عمل سبب جداسازی بعضی از مواد معلق و محلول از سیال می­گردد [۵۴]. روش‌های فیلتراسیون غشایی را می‌توان به دو دسته‌ی کلی غشاهای تراوا (میکرو فیلتراسیون و اولترا فیلتراسیون) و غشاهای نیمه‌تراوا (نانوفیلتراسیون و اسمز معکوس) تقسیم نمود. زمانی که هدف جداسازی ذرات بزرگ‌تر است، از روش‌های میکرو فیلتراسیون و اولترا فیلتراسیون استفاده می‌شود. برای جداسازی نمک‌های محلول در آب از روش‌های نانوفیلتراسیون و اسمز معکوس استفاده می‌گردد[۵۵].
اصول کار فیلترهای غشایی به‌گونه‌ای است که با عبور جریان از آن‌ها (جریان ورودی) بخشی از جریان از میان آن عبور می کند (جریان تصفیه‌شده) و بخش دیگری از جریان نمی‌تواند عبور کند و پس‌زده می‌شود (جریان پساب). فیلترهای غشایی دارای امتیاز حذف بسیاری از آلاینده‌ها ازجمله باکتری‌ها، املاح و فلزات سنگین از آب می‌باشند. همچنین بخش عظیمی از محصولات جانبی گندزدایی توسط فرآیندهای غشایی حذف می‌شوند. بالغ بر۸۰% غشاهای مورداستفاده، برای مصارف نمک‌زدایی از آب استفاده می‌شوند و ۲۰% بقیه برای فرآیندهای جداسازی و حذف مایعات در صنایع مختلف به کار می‌روند[۵۵].
در شکل ۴-۱۱ طرح ساده‌ی سیستم‌های غشایی نشان داده‌ شده­است.
غشا
جریان تغلیظی
جریان نفوذی
جریان خوراک
شکل ۴-۱۱ طرح ساده‌ی سیستم غشایی]۵۶[
غشاها با توجه به ساختاری که دارند به سه دسته تقسیم می‌شوند. الف) غشاهای یکنواخت: این غشاها دارای منافذی به شکل استوانه هستند. این منافذ از طریق فرایند بمباران غشا و متعاقب آن جذب شیمیایی، ایجاد می‌گردند و ترکیب شیمیایی و ساختار فیزیکی یکسان دارند. برخی از انواع آن در میکروفیلتراسیون کاربرد دارند[۵۵]. ب) غشاهای نامتقارن: این غشاها با به‌کارگیری همان مواد پلیمری، در یک مرحله، ساخته می‌شوند. در این نوع غشا، ضخامت لایه‌ی نفوذپذیر انتخابی، متناسب با ضخامت لایه‌ی غشایی جهت محدود کردن مقاومت در برابر انتقال به اندازه‌ی یک پوسته‌ی نازک کاهش می‌یابد. این لایه روی لایه‌ی دیگری که ضخیم‌تر و سست‌تر است قرار می‌گیرد. لایه‌ی دوم به منظور ایجاد غشایی با خواص مکانیکی مطلوب بدون این‌که مانع مهمی در برابر جریان آب باشد، به­کار می‌رود. این خواص مکانیکی را به طور مصنوعی با دادن یک حرکت مارپیچی به غشا به دور نگه‌دارنده بهبود می‌بخشند. با این کار لایه‌ی سست‌تر و ضخیم‌تر، محکم و مقاوم می‌گردد[۵۵]. ج) غشاهای مرکب: این نوع غشاها، از یک پوسته‌ی نفوذپذیر انتخابی که روی نگه‌دارنده‌ی متخلخل از پیش­آماده‌شده قرار گرفته­است، تشکیل‌شده‌اند. نگه‌دارنده‌ی متخلخل معمولاً غیرمتقارن می‌باشد. چون دو ماده‌ای که باهم به­کار برده می‌شوند از انواع مختلفی هستند، خواص هر یک (خواص مکانیکی یکی و انتخابی دیگری) سبب کارایی بهتر غشا می‌گردد[۵۵].
۴-۳-۳-۱ تاریخچه‌ استفاده از غشا
سابقه‌ی استفاده از صاف­سازی به اوایل قرن بیستم باز می‌گردد. در دهه سوم قرن بیستم غشاها برای جداسازی، خالص‌سازی و یا تغلیظ محلول­ها به‌ویژه سیال­های حاوی میکروارگانیسم‌ها مورداستفاده قرار گرفتند[۵۵]. اولین کاربرد غشاهای میکروپروس در دهه ۱۹۲۰ ثبت ‌شده­است و تا دهه ۱۹۵۰ در آزمایشگاه به صورت محدود استفاده می­شد. از آن‌ها عمدتاً برای حذف باکتری‌ها، میکروارگانیسم­ها و ذرات از گازها و مایعات، جداسازی و تعیین اندازه‌ی اجزای مولکول‌های بزرگ نظیر پروتئین­ها، و مطالعات پخش و انتشار به کار می­رفت. اداره‌ی بهداشت عمومی امریکا در سال ۱۹۵۷ صاف­سازی غشایی را به عنوان یک روش تشخیص باکتری‌های کلیفرم پذیرفت [۵۴].
در دهه ۱۹۵۰ صنعتگران از صاف­سازی غشایی در مقیاس صنعتی جهت استریلیزاسیون حلال‌های پزشکی و دارویی استفاده نمودند. صاف­سازی غشایی در صنایع غذایی جهت جداسازی، خالص­سازی، تغلیظ یا استریلیزاسیون انواع محصولات غذایی نظیر آب‌میوه‌ها، فرآورده ­های لبنی، روغن­های گیاهی و نوشیدنی‌ها، همچنین در فرآیندهای صنعتی و تصفیه مواد زائد نظیر تصفیه‌ی فاضلاب نفتی، تصفیه و بازیابی نمک، اسید و قلیا و سایر کاربردهای صنعتی استفاده شد[۵۴].
اولین کاربرد صاف­سازی غشایی جهت تهیه‌ی آب آشامیدنی در دهه ۱۹۸۰ به دلیل مشکلات ناشی از آلودگی میکروبی شروع شد. پیشرفت صنعتی در طراحی و بهره ­برداری ازجمله معرفی رژیم­های جریان بن­بستی، جریان فیبر توخالی خارج به داخل و سیستم شستشوی معکوس، کاربرد صاف­سازی غشایی جهت تهیه‌ی آب آشامیدنی را اقتصادی نمود[۵۴].
دلیل دیگر کاربرد صاف­سازی غشایی در سال ۱۹۸۹، تصویب قانون تصفیه‌ی آب سطحی بود. آژانس­ها به میکروارگانیسم­های منابع آب و مقدار کمتر کدورت آب توجه زیادی داشتند. سیر تکاملی این پدیده با انجام پژوهش­ها روی ساخت انواع غشاها و شناخت فرآیندها طی زمان به‌گونه‌ای ادامه‌ یافت که درحال­حاضر این فرایند یکی از شیوه ­های اصلی شیرین­سازی آب دریا محسوب می‌شود، به‌طوری‌که امروزه ۷۰ درصد کل تصفیه­خانه­های آب‌شیرین‌کن مربوط به غشاها ازجمله اسمز معکوس و نانوفیلتراسیون می­باشند. کاربرد اسمز­معکوس در شیرین­سازی آب از دهه ۶۰ شروع شد. امروزه بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه‌ی اسمز معکوس به ظرفیت ۲۵۰۰۰۰ مترمکعب در روز در Yuma امریکا و ۵۰۰۰۰ مترمکعب در Riyadl-Salbukh عربستان صعودی قرار دارند [۵۴].
۴-۳-۳-۲ طبقه ­بندی غشاها بر اساس مکانیسم جداسازی
مواد غشایی از نظر ساختار فیزیکی و شیمیایی متفاوت می­باشند، اما تمایز اصلی غشاها بر اساس مکانیسم جداسازی آن‌ها است. بر اساس خواص موادی که باید حذف شوند سه مکانیسم جداسازی وجود دارد:
الف) جداسازی بر اساس اختلاف زیاد در اندازه (اثر غربال شدن^[۱۱]): غشاهای اصلی که به این شیوه بهره ­برداری می‌شوند، میکرو فیلتراسیون، اولترافیلتراسیون و دیالیز می­باشند.
ب) جداسازی بر اساس اختلاف انحلال­پذیری و پخش­شوندگی مواد در غشا (مکانیسم پخش– انحلال^[۱۲]): از این مکانیسم نفوذ گاز (GP) و تبخیر (PV) را می­توان نام برد.
ج) جداسازی بر اساس اختلاف بار موادی که باید جدا شوند (اثر الکتروشیمیایی): از این مکانیسم الکترودیالیز (ED) و دیالیز دونان را می­توان نام برد.
بر اساس این طبقه ­بندی غشاها به سه دسته‌ی اصلی تقسیم می­نمایند: غشاهای متخلخل (اثر غربالگری)، غشاهای غیرمتخلخل یا متراکم (مکانیسم انحلال و پخش) و غشاهای باردار الکتریکی که مشهور به غشاهای تبادل یونی (اثر الکتروشیمیایی) می­باشند [۵۵] و [۵۷].
۴-۳-۳-۳ روش­های فیلتراسیون غشایی
الف) میکروفیلتراسیون (Micro-Filtration): میکروفیلتراسیون قدیمی­ترین غشا از چهار غشای تحت‌فشار می‌باشد. اولین کاربرد آن‌ها در جنگ جهانی دوم توسط آلمانی‌ها جهت تعیین آلودگی میکروبی آب آشامیدنی بود. این غشا برای جداسازی ذرات بین ۱/۰ تا ۱ میکرون به­کار می‌رود [۵۵]. ذراتی که توسط میکروفیلتراسیون (MF) جدا می‌شوند نسبت به مواد جداشده توسط اولترافیلتراسیون (UF)، نانوفیلتراسیون (NF) و اسمز معکوس (RO) بزرگ‌تر می­باشند. با توجه به اینکه غشاهای MF نمی ­توانند از عبور نمک­ها جلوگیری کنند فشار اسمزی ناچیز بوده و عمل جداسازی نیاز به اختلاف فشار نسبتاً کمی دارد. اندازه حفرات غشای MF و فلاکس حاصله از آن بیشتر از UF، NF و RO می‌باشد. در MF دو پدیده‌ی فشار اسمزی و پلاریزاسیون غلظتی که برای UF صادق است، ایجاد نمی­گردد، ولی پدیده­ای که در صاف­سازی توسط بسترهای متخلخل نسبتاً ریز یعنی انسداد منافذ در اثر تجمع مواد در داخل آن اتفاق می­افتد، در MF ایجاد می­گردد. تشکیل یک لایه کیک ناشی از ترسیب مواد موجود در آب ورودی در سطح غشا سبب افزایش قابلیت حذف اجزا توسط غشا می­گردد. با کاربرد غشای MF مصرف مواد شیمیایی مورداستفاده در تصفیه‌ی آب به‌ خصوص کلر به‌طور چشمگیر کاهش می‌یابد[۵۴].
ب) اولترافیلتراسیون (Ultra-Filtration): از این نوع فرایند برای جداسازی مایکرومولکول‌هایی با اندازه‌ی ذرات بین ۰۰۲/۰ تا ۲/۰ میکرون استفاده می‌شود. تمام نمک‌های حل‌شده و مولکول‌های کوچک‌تر از این محدوده عبور می‌کنند. ازاین‌روش جهت حذف کلوئیدها، پروتئین‌ها، مواد میکروبی بیماری‌زا و مولکول‌های آلی بزرگ استفاده می‌شود و نسبت به میکروفیلتراسیون در فشار بالاتری کار می‌کنند[۵۵]. عمل حذف به‌واسطه‌ی غربال‌شدن می‌باشد. غشای UF را با حد وزن مولکولی (MWCO^[13]) تعریف می­نمایند. غشاهای UF قادرند از عبور ذراتی با وزن مولکولی در محدوده‌ی ۳۰۰ تا ۵۰۰۰۰۰ دالتون ممانعت نمایند. در این غشاها علاوه بر اندازه‌ی مولکول­ها، جاذبه­های بین اجزا و غشا در فرایند تأثیرگذار است. فشار لازم برای انجام اولترافیلتراسیون در حد ۲ تا ۱۰ بار می‌باشد. چون غشای UF منافذ کوچک‌تری در مقایسه با غشای MF دارد، لذا فشار بهره ­برداری و گرفتگی در آن بیشتر از غشای MF می‌باشد[۵۴].
به‌طورکلی غشاهای اولترافیلتراسیون برای حذف ذرات محلول با فشار کم به­کار می­رود. چون اندازه منافذ غشای UF بزرگ‌تر از یون محلول فلزات به شکل یون هیدراته است، این یون‌ها به‌راحتی از غشای UF عبور می­ کنند. برای کارایی بالاتر حذف از Micellar Enhanced Ultra-filtration (MEUF) و Polymer Enhanced Ultra-filtration (PEUF) استفاده می‌شود. در روش MEUF از اضافه­کردن سورفاکتانت­ها به فاضلاب استفاده می­گردد. کارایی بستگی به ویژگی و غلظت فلز سنگین، pH محلول، قدرت یونی و پارامتر­های مربوط به عملیات غشایی دارد. در روش PEUF از پلیمر محلول در آب برای کمپلکس­کردن یون‌های فلزی و تشکیل ذرات با اندازه‌ی بزرگ‌تر استفاده می‌کند و توسط غشا حذف می‌شود. عوامل مؤثر شامل نوع فلز و پلیمر، نسبت فلز به پلیمر، pH و حضور سایر یون‌های فلزی در محلول می‌باشد[۵۷].
ج) الکترودیالیز معکوس (Electro Dialysis Reverse): کلمه‌ی دیالیز در لغت به معنی جداکردن مواد از یک محلول می‌باشد و روش الکترودیالیز معکوس درواقع بیانگر جداکردن املاح از آب با بهره گرفتن از انرژی برق می‌باشد. در این روش با بهره گرفتن از جریان برق DC و همچنین غشاهای آنیونی و کاتیونی، عملیات جداسازی املاح از آب صورت می‌گیرد. کلمه‌ی معکوس در انتهای نام این روش به جهت تعویض دوره­ای جهت جریان می‌باشد. در اثر عبور املاح از غشاهای سیستم، یک سری از املاح بر روی غشاها رسوب می‌نمایند. در روش قدیمی‌تر که به الکترودیالیز معروف بود از تزریق اسیدسولفوریک و آنتی اکسالانت برای جلوگیری از رسوب استفاده می‌شد. ولی در این روش به ازای حدوداً هر ۱۵دقیقه کار سیستم، پلاریته­ی سیستم یا همان جای قطب‌های مثبت و منفی تعویض می‌گردد و املاح رسوب‌کرده بر روی سیستم از آن جدا می‌شوند. نکته‌ای که در این روش قابل‌توجه می‌باشد این است که در هر مرحله‌ی تصفیه تنها ۵۰% از املاح قابل دفع می‌باشند. ازاین‌روش بیشتر برای تولید آب شرب در دنیا استفاده می‌شود[۵۵]. روش الکترودیالیز به طور مناسبی قادر به حذف فلزات سنگین Cr، Cu و Fe می‌باشد [۵۷].
د) نانوفیلتراسیون (Nano-Filtration): فرایند نانوفیلتراسیون (NF) فرایند میانی اسمز معکوس و اولترافیلتراسیون می‌باشد و اندازه منافذ آن کوچک‌تر از ۲ نانومتر و MWCO آن کمتر از ۱۰۰۰ دالتون می‌باشد. ازاین‌روش جهت حذف مواد و ذرات کوچک‌تر از ۰۰۲/۰ میکرون استفاده می‌شود [۵۴]. درواقع ازاین‌روش برای جداسازی مولکول‌های آلی با وزن مولکولی متوسط و همچنین آنیون‌ها و کاتیون‌های دو ظرفیتی و بیشتر استفاده می‌شود و نمک‌هایی که آنیون‌ها یا کاتیون‌های تک‌ظرفیتی دارند مانند Nacl کمتر گرفته می‌شوند[۵۵]. غشاهای نانوفیلتراسیون معمولاً از دو لایه تشکیل می‌شوند. لایه‌ی نازک و متراکم عمل جداسازی و لایه‌ی محافظ عمل حفاظت سیستم در برابر فشار را انجام می‌دهد. همچنین این غشاها در دو نوع باردار و غیر باردار موجود هستند. مکانیسم اصلی در حذف مولکول‌های بدون بار، خصوصاً ترکیبات آلی، بر پایه‌ی غربال‌سازی، پخش محلول و رانش استوار می‌باشد، درحالی‌که حذف ترکیبات یونی به دلیل برهم­کنش‌های الکترواستاتیکی بین سطح غشا و گونه‌های باردار صورت می‌گیرد. از روش نانوفیلتراسیون بیشتر جهت رنگ‌زدایی، حذف سختی و کاهش املاح محلول آب دریا و یا جداکردن مواد آلی از غیر آلی در صنایع غذایی و فاضلاب استفاده می‌شود[۵۵]. محققان از NF برای حذف نیکل، کروم، مس و آرسنیک استفاده می­ کنند. مزایای این روش شامل سادگی اجرا، قابلیت اعتماد، مصرف کم انرژی همراه با کارایی بالا می‌باشد [۵۷].
و) اسمز معکوس (Reverse Osmosis): اسمز معکوس عبور تحت‌فشار آب از میان یک لایه‌ی غشایی و عکس فشار اسمزی معمول می‌باشد که تحت این فرایند آب از محلول حاوی املاح جدا می­گردد. اسمز معکوس گاهی شبیه به فیلتراسیون عمل می‌کند چون هر دو فرایند ناخالصی را از آب جدا می­ کنند. فرق اصلی دو روش این است که در فیلتراسیون، فشار اسمزی خیلی کم است و اصولاً نقشی ندارد. در فیلتراسیون اندازه ذرات مهم است ولی در اسمز معکوس علاوه بر اندازه ذرات فاکتورهای دیگر نیز دخیل می­باشند. هرچه اندازه مولکول­های ناخالصی درشت­تر و درجه یونیزاسیون مولکول ناخالصی کمتر باشد، فشار اسمزی کمتر است، اما هرچه غلظت ماکرومولکول­های ناخالصی بیشتر باشد، فشار اسمزی هم بیشتر است. دما باعث افزایش فشار اسمزی می‌شود ولی در همان حال موجب کاهش ویسکوزیته ی محلول می­گردد[۵۴]. ازاین‌روش جهت حذف ذرات بین ۱ تا ۱۵ آنگستروم استفاده می‌شود. درواقع در این روش از یک غشای نیمه تراوا استفاده می­گردد که با اعمال فشاری بیشتر از فشار اسمزی جریان ورودی را مجبور به عبور از غشای اسمز معکوس می‌کنیم[۵۷]. چون ناخالصی‌ها قادر به عبور از غشا نیستند، ازاین‌رو در یک طرف غشا آب تقریباً خالص و در یک طرف دیگر، آب تغلیظ شده وجود خواهد داشت. این روش به هایپرفیلتراسیون نیز معروف می‌باشد چراکه با این روش ذراتی به کوچکی یون‌ها را نیز می‌توان جدا کرد. همچنین جهت زدودن نمک‌ها و سایر ناخالصی‌های آب و بهبود رنگ، طعم و مزه می‌توان ازاین‌روش استفاده کرد. این فن­آوری تقریباً در هر صنعتی که احتیاج به تفکیک مواد حل‌شده از حلال باشد (که معمولاً حلال آب است) عمومیت پیداکرده است[۵۵]. روش‌های مختلف فیلتراسیون غشایی به تفکیک در شکل ۴-۱۲ آمده­است.
شکل ۴-۱۲ مقایسه‌ی روش‌های مختلف فیلتراسیون غشایی]۵۵[
لازم­به­ذکر است که در حالت کلی، فرایند اسمز معکوس به سه دسته تقسیم می‌شود: الف) اسمز معکوس فشار بالا ب) اسمز معکوس فشار پایین ج) اسمز معکوس با فشار بسیار پایین.
در جدول ۴-۵ برخی قابلیت‌ها و ویژگی‌های کلی غشاها در فرآیندهای مختلف آورده شده­است[۵۵].
جدول ۴-۵ قابلیت‌های کلی فرآیندهای غشایی مختلف]۵۵[

روش پژوهش در این تحقیق بصورت کتابخانه ای ـ اسنادی وروش تجزیه و تحلیل و بررسی، به صورت تحلیلی ـ استنباطی وگرد آوری اطلاعات (کتابخانه ای،مصاحبه ای و استفاده از اقسام رسانه)نرم افزارها و سایت های اینترنتی
۱-۷- تعــریــف مفاهیم وواژگان اختصاصی
*مقایسه:سنجیدگی میان دوچیز و دو چیزرا باهم اندازه گرفتن و اندازه میان دوچیزوقیاس است.به عـبارت دیگر،چـیزی یاکسی راباچـیزی یاکسی دیگرانـدازه گرفتـن وسنجیدن (دهخدا ،۱۳۷۳ ،۱۳: ۱۸۸۱۲)ومنظورازآن،روشن کردن معنی ومفهوم،بیان شباهت هاو تفاوت ها ودرجات وویژگیهای دو امر است.
*گناه:گناه،ارتکاب کاری حرام وناپسندیا ترک عملی واجب است که به انجام آن دستورداده شده است.ازنظرحقوقی عبارت است از:خروج از قوانین ومقررات وضع شده به منظورحفظ مصلحت امت وپاسـداری ازنظـم عمومی وتضـمین بقای آن.به عبارت دیگر،می توان گفت گناه،هرگونه عملی است که فردبا ارتکاب آن ازحدود الهی تجاوزمی کند(طاهر،۱۳۸۸: ۱۷).
*عمل:هرفعل وکاری که ازحیوان ازروى قصدواقع می شود،که درمعنی اخص ازفعل است. زیرا،فعل به حیـواتاتی که کاری ازآنهابدون قصدسرمی زنداطـلاق می شودبعضاً به فعل جمادات نیزگفته می شودولى عمل، خیلى کم به فعل بدون قصدوفعل جماد گفته می شود(راغب اصفهانی، ۱۳۷۴،۲: ۶۵۱).به عبارت دیگر،بـه کارى گفته می شودکه ازروى عقل وفکرباشد.لذا،باعلم مقرون می شودولى فعل، اعمّ است. ممکن است توأم با تعقل و تفکر باشند و در برخی مواقع ممکن است که بدون تعقل و تفکر انجام پذیرد(قرشی،۱۳۷۱، ۵: ۴۵).
*انسان: انسان واژه ای است عربی،اسم جنس (عام) که برای مذکرومؤنث، جمع و مفرد یکسان به کار می رود.که بیشترزبان شناسان^[۲] آن را از ماده«إنس»می دانند علت نامگذاری این موجود به انسان هم یا این است که ازویژگی های ذاتی آن ،انس والفت گرفتن با دیگران است و یا این که انسان برخلاف جن ظاهراست(همایی،۱۳۹۲: ۱۲۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

فصل دوم

شناخت گناه و راه های ارتکاب آن و تأثیرگناه برعمل انسان
بر اساس دودیدگاه
دستغیب
و
جوادی آملی
*بخش اول-شناخت گناه وراههای ارتکاب آن
۲-۱-۱-گناه درلغت
گـر چـه دیـوار افـکــنـد سایــه دراز
بـاز گــردد ســوی او آن سایــه بــاز
ایـــن جهان کوه اسـت و فعـل ما نـدا
ســــوی مـــاآیـــد نــداهـــاراصـدا
چون که بد کـردی بترس ایمـن مبـاش
زانکه تخـم است و برو یا ند خــداش( مولوی بلخی،۱۳۸۸: ۵۴ )
گناه:[گ] (اِ) پهلوی ویناس^[۳] (گناه ، خراب کردن )، ایرانی باستان ظاهراً ویناسه(سانسکریت ویناسه)[ انقراض،زوال ]،ارمنی ونَس^[۴] ازویناس،شکل جنوب غربی ظاهراًویناته،معرب آن جناح،کُردی گوناح وگوناه^[۵] ،بلوچی گوناس،بزه ،جرم ،خطا. معصیت ،اثم ،تقصیر، قصور،غلط،بزه،نافرمانی،پای لغزه،آرد، چم،تباهکاری(دهخدا،۱۳۷۳،۱۱: ۱۷۰۰۶).
گناه،در لغت فارسی به‌معنای بزه، جرم، نافرمانی و امثال این الفاظ آمده است و در لغت عرب از آن به ذنب و اثم و معصیت تعبیر شده است.معنایی که در هردوی آنها صادق و بلکه جامع همه معانی است، همان نافرمانی و انجام عملی برخلاف قانون و یا سرپیچی از آن است.به عبارت دیگر، گناه(اثم)،منقصتی(نقصی)است که ازمخالفت امر پروردگار برای انسان حاصل می شود.(شعرانی، ۱۳۹۸ق،۱: ۶).
بنابراین گناه؛یعنی، نافرمانی و سرپیچی ازقانون چه قانون طبیعی و اجتماعی و چه قانون الهی و دینی و تخلّف از آن، موجب عقوبت و کیفر، هم در عالم دنیا و هم در روز جزاست.با این تفاوت که گناه وتخلّف ازقوانین طبیعی و اجتماعی با گناه وتخلّف از قوانین الهی ودینی ازجهاتی باهم فرق دارد(رسولی محلاتی، ۱۳۶۸: ۲و۴).
۲-۱-۲- واژه هاى گناه در قرآن
درقرآن،روایات واحادیث پیامبر(ص)و امامان (ع) ازگناه با واژه‌‌هاى مختلف،یادشده است که هرکدام ازاین واژگان گویى بخشى ازآثارناگوارگناه پرده برمى‌دارد و بیانگر گوناگون بودن گناه است. واژه‌هایی که درقرآن درموردگناه آمده، عبارتنداز:ذنب، معصیت، اثم ، سیئه، جرم، حرام، خطیئه، فسق، فساد، فجور، منکر، فاحشه، خبث، شر، لمم، وزر، ثقل وحنث .
*ذنب:
یکی ازمعناهای ذنب،جرم،معصیت وگناه است.الذنب:الإثم والجرم والمعصیه(ابن منظور، ۱۴۱۴ ق، ۱: ۳۸۹) این واژه ۳۵ باردر قرآن به کاررفته ودر آیه ی سوّم سوره ی غافر، خداوند چنین توصیف شده است: «غافِرِ الذَّنْبِ وَ قابِلِ التَّوْبِ شَدیدِ الْعِقابِ^[۶]».
*معصیت:
به معنى عصیان،ضد طاعت وفرمانبرداری(زبیدی،۱۴۱۴ق ،۱۹: ۶۸۲)خداوند می فرماید :«وَ مَن یَعْصَ اللّه َ وَرَسولَهُ ویَتَعَدَّ حُدُودَهُ یُدخِلْهُ نارا^[۷]».این واژه با مشتقاتش درقرآن ۳۳ بار آمده است.
*اثـم:
همان ذنب است وبه معنی گناه وگفته شده مرادازآن انجام کاری است که حلال نیست . خداوند در قرآن می فرماید:وَالْإِثْمَ وَالْبَغْیَ بِغَیْرِ‌ الْحَقِّ^[۸]؛ وبازدرکلام خداوند است که می فرماید: فَإِنْ عُثِرَ عَلى‏ أَنَّهُمَا اسْتَحَقَّا إِثْماً^[۹]؛ کلمه ی «اثم » به معنی گناه می باشد وجمع آن «آثام » است(ابن منظور ،۱۴۱۴ق ،۱۲: ۵). این واژه در قرآن۴۸ بار آمده است.
*شرّ:
«شر»نقیض خیر،به معنی بدی،فسادو ظلم وجمع آن شروراست(مرتضی زبیدی،۱۲۰۵ق،۷ :۱۶).
*سیئه:
«السّیّئُ» و«السّیئه»به معنى دوکار قبیح و زشت که اولی صفت برای اعمال مذکر ودومی برای مونث واقع می شودخداوندمی فرماید:«وَیَعْفُو عَنِ السَّیِّئَاتِ^[۱۰]؛ »ونیزاسم است مانند:خطیئه.والسُّوءی برورزن فُعلی ،اسم است برای«فعله» والسِّیئه به منزله ی الحسنی برای الحسنه است(فراهیدی .۱۴۰۹ق ،۷: ۳۲۷) این واژه ۱۶۵ باردر قرآن آمده است.
*جرم:
جرم؛یعنی، گناه ودر اصل به معنى کندن وچیدن خرما ازنخل است و به خرمای چیده شده
وخشک «جریم » وبه کسی که خرما را می چیند «جارم »می گویند(ابن درید،۱۹۸۸م، ۱: ۴۶۵).این
واژه ۶۱ باردر قرآن آمده است.
*حرام:
نقیض و ضدحلال.ماه های حرام؛ماه های ذی القعده ،ذی الحجه ،محرم ورجب که اعراب جنگ را درآن جایز نمی دانستند(جوهری ،۱۳۷۶ق،۵: ۱۸۹۵).لباس احرام،لباسى است که انسان در حج وعمره مى‌پوشدو ازیکسرى کارها ممنوع مى‌شود.این واژه ومشتقات آن حدود ۷۵ بار در قرآن آمده است.
*خطیئه:
این کلمه به معنی نرسیدن به صواب و اشتباه کردن به صورت غیر عمدی است(فراهیدی، ۱۴۰۹ق،۴ : ۲۹۳- ۲۹۲).نخوردن تیربه هدف درتیر اندازی،موفق نشدن درطلب حاجت و نرسیدن به هدف، گناه غیر عمدی و…آمده است(ابن منظور،۱۴۱۴ق،۱: ۶۷-۶۵).این واژه بامشتقاتش۲۲ بار در قرآن آمده است^[۱۱].
* فسق: