شکل (۱-۲): مثالی از تشخیص چهره در تصاویر مات با بهره گرفتن از روش بیان شده در [۱]
(الف) تصویر با مات شدگی شدید (ب) تصویر با مات شدگی ضعیف (ج) تصویر شفاف
ضرورت انجام تحقیق و هدف پایان نامه
همانطورکه گفته شد سیستم­های بازشناسی چهره در مورد تصاویری که مات هستند بسیارضعیف عمل می­ کنند. بنابراین بهسازی چنین تصاویری کمک زیادی به افزایش دقت بازشناسی آنها می­ کند. در این پایان نامه هدف ما طراحی و شبیه­سازی روشی جهت بهسازی تصاویر چهره مات شده به منظور بهبود کارایی سیستم­های بازشناسی چهره است. با توجه به مروری که در فصل بعد برای این روشها آورده شده است ملاحظه می­ شود که تعداد روش های موجود برای بهسازی تصویر چهره مات شده به منظور افزایش کارایی سیستمهای بازشناسی چهره بسیار اندک است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ساختار بقیه پایان نامه به این صورت است که در فصل۲ به مروری بر روش­های موجود می­پردازیم؛ در فصل۳ به معرفی روش پیشنهادی در این پایان نامه می­پردازیم. در فصل۴ نیز نتایج حاصل از شبیه­سازی روش پیشنهادی جهت شناسایی تابع گسترش نقطه­ای^[۶] (PSF) مات کننده تصاویر چهره ورودی مات و رفع ماتی از آن­ها به منظور کاربرد در یک سیستم بازشناسی چهره بررسی می­ شود. فصل۵ به بیان نتیجه ­گیری و پیشنهاد راهکار آینده اختصاص داده شده است.
فصل دوم
مروری بر روش­های موجود
مقدمه
همانطور که گفته شد تمام شرایط محیطی مثل تغییر نور محیط یا مات شدن تصویر، در روش­های بازشناسی چهره تاثیر گذار است، لذا بررسی تاثیر روش­های رفع ماتی تصاویر ورودی در ارتقاء صحت بازشناسی الگوریتم­های بازشناسی چهره اهمیت ویژه­ای خواهد داشت.
ماتی تصاویر چهره وارد شده به سیستم­های بازشناسی چهره، دو مشکل مهم برای بازشناسی این تصاویر ایجاد می­ کند. اولا همانطور که در شکل (۲-۱) دیده می­ شود ویژگی­های تصویر هر شخص به طور جدی تحت تأثیر عوامل مات کننده تصویر، تغییر می­ کنند؛ دوما تصاویر چهره اشخاص مختلف در هنگام ماتی به هم شباهت بیشتری پیدا می­ کنند (شکل (۲-۱)) و بنابراین بازشناسی این تصاویر دارای خطای قابل توجهی می­باشد.
شکل‌ (۲-۱):­­‌‌‌ تاثیر عوامل مات کننده برروی تصاویر چهره [۲۰]
با وجود اینکه این دو مشکل دقت سیستم­های بازشناسی چهره را به مقدار زیادی کاهش می­ دهند، اما روش­های اندکی جهت مقابله با این مشکلات ارائه شده و هیچ یک از آن­ها نتایج رضایت بخشی را در از بین بردن ماتی مربوط به تصاویر چهره خصوصا در کاربرد جهان واقعی، و افزایش دقت بازشناسی دربر نداشته­اند.
در این فصل به منظور آشنایی بیشتر با روش­های رفع ماتی از تصاویر، ابتدا در بخش ۲-۲ روش­های نوین رفع ماتی از تصاویر عمومی را بررسی می­کنیم. سپس در بخش ۲-۳ به بررسی روش­های رفع ماتی از تصاویر چهره می­پردازیم.­
روش های رفع ماتی از تصاویر عمومی
موضوع رفع ماتی تصویر طور وسیع در حوزه­ هایی از قبیل پردازش تصویر، گرافیک کامپیوتری، و بینایی ماشین مطرح می­ شود. در حال حاضر رفع ماتی تصویر از جنبه­ های گوناگونی مانند نوع کاربرد تصاویر (پزشکی، صنعتی و….)؛ نوع عامل مات کننده (حرکت دوربین یا سوژه، خارج زوم دوربین بودن سوژه نسبت به دوربین، عدم تنظیم لنز دوربین، نویز، شرایط محیطی نامساعد و….)؛ کاربرد دنیای واقعی یا کامپیوتری، سرعت عملکرد، پیچیدگی محاسبات و … مورد ارزیابی قرار می­گیرد.
اولین روش­ها در زمینه رفع ماتی از تصاویر، تکیه بر روش دیکانولوشن (عکس پیچش) [۴-۲] دارد که شامل الگوریتم لوسی– ریچاردسون [۶-۵]، فیلتر وینر^[۷] [۷]، و فیلتر مبتنی بر دیکانولوشن کوچکترین مربعات^[۸] می­باشد.
روش­های مرسوم جهت رفع ماتی تصویر به دو دسته کلی شامل روش­های رفع ماتی متکی بر دیکانولوشن و روش­های رفع ماتی مبتنی بر دیکانولوشن کور تقسیم می­شوند .
در روش­های رفع ماتی متکی بر دیکانولوشن فرض بر آن است که ما عامل مات کننده و مشخصات آن را می­شناسیم. حال این عامل که با تصویر اصلی کانوالو شده را از طریق عکس عمل کانولوشن یعنی دیکانولوشن، حذف می­کنیم. از جمله این روش­ها می­ شود به روش فیلتر وینر و فیلتر حذف نویزگوسی شعاعی اشاره کرد.
در روش­های رفع ماتی متکی بر دیکانولوشن کور، عامل مات کننده مشخص نیست و ما بر اساس یک الگوریتم یادگیری سعی می­کنیم به تخمینی از این عامل برسیم. مهم ترین نقص این روش­ها وابستگی زیاد کیفیت رفع ماتی به تخمین کرنل مات کننده تصویر می­باشد. در امر یادگیری پارامترها، جهت تخمین کرنل مات کننده دو نوع یادگیری تحت نظارت و بدون نظارت وجود دارد. در یادگیری تحت نظارت ما اطلاعاتی از قبیل نوع عامل مات کننده، مقدار واریانس و یا میانگین عامل مات کننده، اندازه کرنل عامل مات کننده و… در مورد عامل مات کننده داریم. اما در یادگیری بدون نظارت فرض می­کنیم هیچ گونه اطلاعاتی در مورد عامل مات کننده وجود ندارد و قرار است هرگونه تصویری که به الگوریتم داده شود شفاف شود.
یکی از مشکلات موجود در امر رفع ماتی تصاویر، مبحث رفع ماتی تصاویر جهان واقعی است که ممکن است در آنِ واحد تصویر بر اساس چندین عامل مات کننده (مثلا نویز و حرکت و عوامل محیطی)، مات شود که برای برطرف کردن آن­ها باید معادلاتی غیر خطی و پیچیده حل و مورد بررسی قرار گیرد. از این رو برای اجتناب از این کار، بیشتر الگوریتم­هایی که مورد بررسی قرار می­گیرند دارای کاربردی محدود در زمینه­ای خاص می­باشند. البته راه حل­هایی برای این کاربرد ارائه شده که در آن­ها استفاده از شبکه عصبی نقش مهمی را جهت انجام یادگیری بر عهده دارد[۸].
در [۹] جهت انجام یادگیری تحت نظارت برای تخمین کرنل مات کننده، مجموعه ­ای از تصاویر شفاف و تصاویر مات شده متناظر با آن­ها جمع آوری شده و هر زوج تصویر مات و شفاف به چند قسمت تقسیم می­شوند و درون پنجره­هایی ذخیره می­شوند. سپس در مرحله آموزش، طبق معیار بیزین^[۹] دو ماتریس L,R (مربوط به سمت راست و چپ هر تصویر) از آموزش الگوریتم بدست می ­آید، که توسط این دو ماتریس یک نگاشت در چهار چوب فرضی توسط رگرسیون ماتریس از فضای مات به فضای شفاف جهت رفع ماتی تصویر صورت می­پذیرد. سپس به منظور تقویت جزئیات و لبه­های تصویر رفع ماتی شده توسط روش رگرسیون ماتریس، روش گرادیان تکاملی برروی تصویر اعمال شده و در نهایت تصویری شفاف حاصل می­ شود. البته ما در این پایان نامه پس از شبیه­سازی این روش به این نتیجه رسیدیم که کیفیت تصاویر بهسازی شده توسط این روش تا حد زیادی به صحت تخمین PSF مات کننده تصویر بستگی دارد. همچنین مدت زمان لازم برای رفع ماتی از تصاویر توسط این روش نسبتا طولانی است (به طور متوسط بیش از ۶۰ ثانیه برای هر تصویر چهره با ابعاد ۹۲×۱۱۲ لازم است).
مرجع [۱۰] سعی در بهبود کیفیت تصاویر رادیولوژی مات شده در هنگام تصویربرداری می ­پردازد. در این مرجع از مدل میانگین متحرک خودکار^[۱۰] (ARMA)جهت انجام دیکانولوشن برروی تصاویر مات شده به صورت غیر خطی، و همچنین از یک شبکه عصبی^[۱۱](NN) جهت آموزش داده ­ها با استفاده ازالگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات^[۱۲] که کلونی زنبورهای مصنوعی^[۱۳] (ABC) نامیده می­ شود، استفاده می­ شود. سپس به پیاده­سازی الگوریتم پیشنهادی خود برروی آرایه دریچه­ای برنامه پذیر میدانی^[۱۴] (FPGA) می ­پردازد.
از مجموعه­ بررسی­ها در عرصه رفع ماتی از تصاویر عمومی، به اهمیت این امر در موضوعات پردازش تصویر و جایگاه آن به عنوان یک سیستم پیش پردازش جدایی ناپذیر در بیشتر کاربردهای دنیای مجازی یا واقعی پی برده می­ شود. در ادامه به یکی از کاربردهای این سیستم پیش پردازش در موضوع بازشناسی چهره اشاره می­کنیم.
روش­های رفع ماتی از تصاویر چهره در کاربرد بازشناسی چهره
همانطورکه در قسمت های قبل نیز اشاره شد مات بودن تصویر، در عملکرد روش­های بازشناسی چهره تاثیرگذار است و الگوریتم­های مختلف تاثیرپذیری­های مختلفی دارند. لذا بررسی روش­های رفع ماتی تصاویر ورودی به الگوریتم­های بازشناسی چهره به منظور ارتقا صحت بازشناسی اهمیت ویژه­ای خواهد داشت.
از بررسی­های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که برای مقابله با تاثیر مخرب ماتی تصویر برروی بازده سیستم­های بازشناسی چهره پنج روش کلی وجود دارد که این پنج روش عبارت­اند از:
الف) بهسازی تک تصویر بدون استفاده از اطلاعات مرحله آموزش:
برای مثال، در [۱۱] دو عامل ماتی بر اثر حرکت و عامل اتمسفری را به عنوان مهم­ترین عوامل تاثیرگذار بر عملکرد سیستم­های بازشناسی چهره به صورت بلادرنگ، معرفی می­ کند. در این مرجع برای از بین بردن اثر عوامل مات کننده به ارائه روش تخمین خودکار عامل ماتی بر اثر حرکت و عامل ماتی اتمسفری، به صورت همزمان با بهره گرفتن از یک خط لوله مشترک در کاربرد بلادرنگ بازشناسی چهره می ­پردازد. در این مرجع برای تخمین پارامترهای کرنل ماتی بر اثر حرکت و تخمین تابع گسترش نقطه­ای مربوط به عامل مخرب اتمسفر از یک تصویر ورودی استفاده می­ کند و سپس با بهره گرفتن از روش­هایی مثل فیلتر وینر جهت حذف اثر مخرب این عوامل اقدام می­ شود. اساس کار تخمین خودکار کرنل ماتی بر اثر حرکت در این مرجع بر پایه این نکته است که اکثر توابع گسترش مربوط به تصاویر مات دارای صفرهای متناوب در حوزه فرکانس می­باشند که با توجه به [۱۲] از این خاصیت می­توان جهت تخمین میزان طول و زاویه کرنل مات کننده استفاده کرد. البته باید به این نکته توجه داشت که وجود نویز همراه با تصویر روی کارایی این روش اثر دارد و در واقع باید یک تبادلی بین میزان سرعت در اجرا و پیچیدگی محاسبات و تحمل پذیری در برابر عوامل ناخواسته مثل نویز، توسط طراح صورت پذیرد.
در [۱۳]، چان و وانگ با بهره گرفتن از روش تنظیم انحراف مجموع، پس از یافتن PSF مات کننده تصویر به بهسازی آن می­پردازند. سایر روش­های ارائه شده در زمینه­ بهسازی تک تصویر، به یافتن PSF مات کننده تصویر از روی پروفایل شدت روشنایی تصویر در اطراف لبه­ها می­پردازند. به طور مثال در [۱۴] و [۱۵]، PSF مات کننده تصویر از روی شدت روشنایی و با بهره گرفتن از تغییرات مقیاس گوسی شناسایی می­ شود. در [۱۶] و [۱۷] با بهره گرفتن از ضرایب تبدیل موجک، در [۱۸] از مجموع مشتق­های تصویر، و در [۱۹] از روی مقدار آلفا () به نمایندگی از شفافیت نقاط مرزی اشیا، PSF مات کننده تصویر شناسایی می­ شود.
به خاطر اینکه روش­های ذکر شده به اندازه کافی از اطلاعات قبلی در مورد شناسایی PSF مات کننده تصویر استفاده نمی­کنند، در شناسایی این تابع تا حدی دچار خطا شده و در نتیجه کیفیت تصاویر بهسازی شده توسط این روش­ها، در بیشتر موارد پایین می­باشد [۲۰]. در [۲۱] با آزمایش این روش­ها در سیستم­های بازشناسی تصویر، این نتیجه به دست آمده که استفاده از روش­های نام­­ برده شده به عنوان یک سیستم پیش پردازش در سیستم­های بازشناسی تصویر مناسب نمی ­باشد.
ب) استخراج ویژگی­های ثابت و غیر حساس به عامل مات کننده جهت بازشناسی تصاویر مات شده:
در [۲۲] گوپالان و همکارانش ابتدا به ایجاد فضای ویژگی بر پایه اطلاعات مربوط به ویژگی­های ثابت و غیر حساس به عامل مات کننده، از روی شدت روشنایی تصاویر می­پردازند. سپس با بهره گرفتن از روش منیفلد گراسمن^[۱۵]، به بازشناسی تصاویر از روی نمونه­های مات می­پردازند. اگرچه این روش نسبت به روش­های بررسی شده دارای نتایج قابل قبول­تری است، اما ویژگی­های استخراج شده از روی شدت روشنایی پیکسل­ها برای داشتن یک سیستم بازشناسی قدرتمند خصوصا در شرایط نویزی مناسب نمی ­باشد [۲۳].
در [۲۳] سان و همکارانش به طراحی یک سیستم بازشناسی چهره بر اساس استخراج ویژگی از روی تصاویر مات، با بهره گرفتن از انجام تبدیل STFT از روی تصاویر می­پردازند. اما با وجود بازده نسبتا بالای این روش در بازشناسی تصاویر مات شده (بازده بیش از ۹۰ درصد در شرایط بدون نویز)، بازهم این روش در شرایط نویزی خوب عمل نمی­کند و همچنین با توجه به استفاده از تبدیل محلی STFT به عنوان سیستم استخراج کننده ویژگی سرعت اجرای الگوریتم پایین است.
در [۲۴] چان و همکارانش ابتدا با بهره گرفتن از ایجاد فضای ویژگی براساس اطلاعات متشکل از چهارچوب چند مقیاسی^[۱۶] کوانتیزه کننده فاز به صورت محلی^[۱۷] (MLPQ)، و همچنین چهار چوبی دیگر شامل اطلاعات الگوی دودویی محلی چند مقیاسی^[۱۸] (MLBP) از روی تصاویر می­پردازند. سپس با بهره گرفتن از روش تجزیه و تحلیل جدا کننده تابع ^[۱۹] (KDA) به تلفیق ویژگی­های استخراج شده توسط دو روش پرداخته و بر اساس اطلاعات این فضای ویژگی به بازشناسی چهره می­پردازند. با وجود اینکه در این مرجع آزمایشات گسترده­ای برروی پنج پایگاه داده مختلف صورت گرفته، اما نه در مورد دقت بازشناسی تصاویر مات در شرایط نویزی، و نه در مورد سرعت اجرای الگوریتم اطلاعاتی منتشر نشده است.
تخمین PSF مات کننده تصاویر در یک سیستم بازشناسی مورد نظر و ایجاد پایگاه داده از روی تصاویر مات شده با همان PSF:
از جمله این روش­ها می­توان به روش ارائه شده در [۲۵] که توسط استیون و همکارانش ارائه شد، اشاره کرد. طی این روش ابتدا مجموعه ­ای از تصاویر مربوط به افرادی که بعدا باید تصویر آن­ها توسط سیستم بازشناسی چهره شناسایی شوند، تهیه و ذخیره می­ شود. سپس از روی هر تصویر نمونه­هایی که به صورت مصنوعی مات شده ­اند، ایجاد و به عنوان تصاویر معرف هر شخص در نظر گرفته می­شوند. حال تصویر چهره ورودی ناشناس، با هریک از تصاویر ایجاد شده مقایسه و بازشناسی انجام می­ شود. اگر چه این روش می ­تواند در مقابل تغییرات ایجاد شده در تصاویر چهره توسط عامل مات کننده به خوبی مقاومت کند، اما در خصوص مساله افزایش شباهت تصاویر چهره اشخاص مختلف در هنگام ماتی به کلی بی اثر است. به همین دلیل، نتوانسته بازده سیستم بازشناسی چهره را به صورت قابل توجهی افزایش دهد.
د) افزایش ویژگی­ها به صورت مستقیم:
طی روش ارائه شده در [۲۶] با بهره گرفتن از تصویر­برداری چندگانه از صحنه­های مشابه و مقایسه آن­ها با یکدیگر، به شناسایی PSF مات کننده تصویر پرداخته می­ شود؛ اما باید توجه داشت که پیاده­سازی این روش در خصوص سیستم­های بازشناسی تصویر، کاربرد این سیستم­ها را محدود می­ کند.
ه) رفع ماتی و افزایش تباین تصاویر با بهره گرفتن از اطلاعات مرحله آموزش:
همانطور که ملاحظه می­کنید بیشتر روش­های بیان شده به اندازه کافی از اطلاعات قبلی در مورد شناسایی PSF تصویر استفاده نمی­کنند. از طرفی تشخیص دادن لبه­های مات شده تصویر از روی پروفایل شدت روشنایی آن به منظور یافتن PSF مات کننده تصویر(به ویژه در شرایط نویزی)، مشکل و دارای خطای زیاد است؛ در نتیجه PSF مات کننده تصویر، به خوبی شناسایی نشده و بنابراین، کیفیت تصاویر بهسازی شده توسط این روش­ها، در بیشتر موارد پایین می­باشد.
در [۲۰] یکی از روش­های جدید و دارای نتایج نسبتا رضایت بخش جهت بازشناسی تصاویر چهره مات، که استنتاج بهسازی تصاویر چهره^[۲۰] (FADEIN) نام دارد، معرفی شده است. در این روش محققان به شناسایی PSF مات کننده تصاویر چهره با بهره گرفتن از فراگیری مدل آماری مبتنی بر تغییرات ناشی از تاثیر ماتی برروی تصاویر چهره، پرداخته­اند. ما در این پایان نامه، روش پیشنهادی خود را با روش FADEIN مقایسه می­کنیم.
در این پایان نامه برای مقابله با مشکلات موجود در روش­های مذکور، از دانش قبلی برای شناسایی PSF مربوط به عامل مات کننده تصاویر چهره استفاده می­کنیم. در روش پیشنهادی ابتدا در مرحله آموزش، جهت شناسایی مشخصات PSF، مجموعه ­ای از تصاویر چهره را با بهره گرفتن از چند PSF مشخص و استاندارد، به صورت مصنوعی مات کرده و پس از نگاشت این تصاویر به فضای ویژگی، به استخراج ویژگی از این تصاویر در این فضا جهت آموزش و یادگیری وزن­های یک شبکه عصبی MLP می­پردازیم. حال در مرحله آزمایش، تصویر چهره مات ورودی که دارای PSF نامشخص و تصادفی می­باشد را به فضای ویژگی بیان شده در مرحله آموزش نگاشت داده و پس از استخراج ویژگی، آن­ها را به عنوان ورودی به شبکه عصبی آموزش داده شده در مرحله قبل، اعمال می­کنیم. با بهره گرفتن از این شبکه، مشخصات PSF مات کننده تصویر ورودی شناسایی می­ شود.
از نکات بارز و قابل توجه روش پیشنهادی در این پایان نامه، افزایش همزمان سرعت و دقت شناسایی مشخصات PSF مات کننده تصاویر چهره، نسبت به سایر روش­های نوین ارائه شده در این زمینه می­باشد، که این خود به دلیل استفاده از روشی خاص جهت استخراج ویژگی و همچنین استفاده از شبکه عصبی جهت شناسایی این تابع می­باشد.
فصل سوم
روش پیشنهادی
مقدمه

کنوانسیون سازمان ملل متحد برای بیابان زدایی در کشورهایی که به طور جدی با خشکسالی و یا بیابان زایی مواجه می باشند به ویژه در آفریقا

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بیابان زایی بعد از دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین، به عنوان سومین چالش مهم جامعه جهانی در قرن بیست ویکم به حساب می آید(وحیدی،۱۳۸۹:۱). به دنبال بروز خشکسالی ها وقحطی های شدید اواخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل ۱۹۷۰ آفریقا، این موضوع به عنوان یک معضل جهانی و درد مشترک صدها میلیون انسان به خصوص در کشورهای توسعه نیافته در سطح بین المللی مطرح شد و مجمع عمومی سازمان ملل متحد را بر آن داشت تا در سال ۱۹۷۴ اولین قطعنامه رسمی را برای جلب افکار عمومی به بحران بیابان زایی و مقابله با آن تصویب کند. متعاقب آن، برنامه محیط زیست ملل متحد بلافاصله اقدامات وسیعی را در چهار قاره آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اروپا آغاز کرد که شامل تهیه طرح و اجرای برنامه های مهار بیابان زایی و طرح های حفاظت آب و خاک با کمک کشورهای پیشرفته باشد. ارزیابی های بعدی در سال ۱۹۹۱ نشان داد که با وجود پیگیری های انجام شده از طریق سازمان ملل و برگزاری کارگاه های آموزش نحوه مقابله با بیابانزایی و سمینارها و جلسات مختلف به صورت منطقه ای و بین المللی از طریقUNEP ، این اقدامات متناسب با نیازهای جامعه جهانی نبوده است. از این رو، درکنفرانس ریو، در قطعنامه پایانی کنفرانس، دستور کار۲۱ ، فصل دوازدهم به بیابانزایی اختصاص یافته و از سازمان ملل متحد خواسته شده که با این موضوع به عنوان معضل جهانی برخورد جدی به عمل آید. در همین ارتباط سازمان ملل متحد در اجلاس چهل وهفتم مجمع عمومی، قطعنامه شماره ۷۱۹/۴۷ رابه تصویب رساند که در آن تشکیل کمیته ای به نام(کمیته بین الدول مذاکرات برای تدوین پیمان جهانی مهار بیابان زایی و مقابله با اثرات خشکسالی) در کشورهایی که با مشکل بیابان زایی و خشکی مواجه هستند، به ویژه در آفریقا و نهایتا ً تدوین کنوانسیون پیش بینی شده بود که سرانجام متن آن در ۱۷ ژوئن ۱۹۹۴ نهایی شده و از طرف سازمان ملل متحد این روز به عنوان روز جهانی مبارزه با بیابان زایی نام گذاری شد. نام کامل این کنوانسیون(کنوانسیون سازمان ملل متحد برای بیابان زدایی در کشورهایی که به طور جدی با خشکسالی و یا بیابان زایی مواجه می باشند به ویژه در آفریقا). از آنجاکه بیابان زایی و خشکسالی از طریق ارتباطات متقابل خود بامسایل مهم اجتماعی مانند فقر، بهداشت و ایجاد بحرانهای زیست محیطی همانند توفان های فصلی و دایمی، بر روی توسعه پایدار اثر نامطلوب می گذارد و با توجه به اصل دوم اعلامیه ریو که در مورد محیط زیست و توسعه بیان می دارددولت ها، برطبق منشور ملل متحد و اصول حقوق بین الملل، نسبت به اقدام برای استحصال منابع خود در راستای سیاست های زیست محیطی و توسعه ای خود حق حاکمیت دارند و همچنین مسئولیت دارند تا اطمینان یابند که فعالیت های داخل در حوزه قضایی و یا کنترل آنها سبب خسارت به محیط زیست سایر دول و مناطق خارج ازمحدوده حوزه قضایی ملی آنها نگردد. جامعه بین المللی رابرآن داشت تا با تصویب چنین معاهده ای از روند چشمگیر افزایش بیابان زایی جلوگیری نمایند و عمده تلاش خود را در جهت بهبود شرایط کشورهای درگیر با این پدیده مبذول نمایند(حسینی،پیشین،۴).
بیابان زایی وخشکسالی، معضلاتی با ابعاد جهانی هستند که تمام مناطق جهان را تحت تأثیر قرار می دهد واغلب از جامعه بین المللی خواسته می شود که با اقداماتی هماهنگ به مقابله با این معضلات بپردازند. درکنوانسیون بیابان زدائی، بیابان زایی به عنوان تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه خشک وخشک نیمه مرطوب به علت عوامل مختلف ازجمله تغییرات اقلیمی وفعالیت های انسانی می باشد( ماده اول). این کنوانسیون اعلام می دارد که مناطق خشک، نیمه خشک وخشک نیمه مرطوب درکل،بخش وسیعی ازسطح کره زمین رادربرمی گیرند وزیستگاه ومنبع معاش برای جمعیت فراوانی می باشد. این کنوانسیون اعلام می داردکه نیاز به همکاری بین المللی وتوافقاتی می باشد تا بتوان به توسعه پایدار دست یافت. این امر مستلزم راهبردهای یکپارچه درازمدتی است که براحیاء، حفاظت ومدیریت پایدارمنابع آب وخاک متمرکز هستند. ویژگی اصلی این کنوانسیون این است که درآن، چگونگی دستیابی کشورها به توسعه برنامه های اقدام ملی، جلب همکاری های فنی وعلمی( مواد۱۸-۱۹) واقدامات حمایتی(مواد۱۹-۲۱) تشریح می شوند. این طرح ها وبرنامه ها می توانند بسیاری از موضوعات مهم تخریب خاک وروش های مناسب برای حفاظت ومدیریت خاک رابیان کنند.

هدف اصلی این کنوانسیون پیکار با پدیده بیابان زایی و کاهش اثرات خشکسالی بر کشورها به ویژه کشورهای آفریقایی است. براین اساس بخش وسیعی ازکشورهای درحال توسعه به ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته رادرمیان آن دسته از کشورهایی می داند که خشکسالی یابیابان زایی شدید را تجربه کرده اند. در راستای این اهداف، کنوانسیون در بند ب ماده۳ از طرف های کنوانسیون خواسته است با روح همبستگی بین المللی و مشارکت، همکاری وهماهنگی را در سطوح منطقه ای، زیرمنطقه ای و بین المللی بهبود بخشیده و منابع مالی، انسانی، تشکیلاتی و فنی را در جایی که ضرورت دارد متمرکز نمایند و همچنین در بند پ ماده۴ بر همکاری زیرمنطقه ای، منطقه ای وبین المللی بین کشورهای مبتلا به در زمینه های حمایت محیط زیست که مربوط به بیابان زایی می باشد تاکید شده است. وجود این عبارت بیانگر نقش مهم و اساسی اصل همکاری و حسن همجواری است که به عقیده کنوانسیون حل معضل بیابان زایی تنها از طریق همکاری منطقه ای و بین المللی کشورهای عضو قابل حل می باشد. این کنوانسیون در راستای اصل نهم اعلامیه استکهلم درباره محیط زیست درماده۶ از کشورهای پیشرفته خواسته است که از جهت فراهم نمودن منابع مالی و انتقال دانش و فناوری توسط این کشورها به کشورهای در معرض خطر درحال توسعه یا کمتر توسعه یافته تلاش نمایند. از آنجایی که در اصول نهم و دهم اعلامیه ریو بر نقش تبادل دانش علمی و فناوری و همچنین اطلاع رسانی و مشارکت افراد مورد توجه واقع شده است، ماده ۱۶ کنوانسیون،جمع آوری، تحلیل و مبادله اطلاعات و آمار کوتاه مدت و بلندمدت مربوطه را بین اعضا مورد توجه قرار داده و همچنین اعضا بایستی اطمینان یابند که جمع آوری، تحلیل و مبادله اطلاعات جوابگوی نیازهای جوامع محلی ونیازهای تصمیم گیرندگان، با هدف حل مسائل خاص و اینکه جوامع محلی در این فعالیت ها مشارکت دارند، می باشد. بنابراین اطلاعات قابل دسترسی، از کلیه منابع عمومی در رابطه با بیابان زدایی و کاهش اثرات خشکسالی بایستی بصورت کامل، آشکار و صریح در دسترس عموم مردم قرار بگیرد. از دیدگاه کنوانسیون مردم محلی بهتر از هرکسی دررابطه با بوم سازگان شکننده و حساس منطقه ای که آنها درآن زندگی می کنند خبر دارند، پس بهتر می توانند درراستای بیابان زدایی قدم بردارند. بنابراین همسو با اصل بیستم و بیست و دوم اعلامیه ریو کنوانسیون در ماده ۱۹بر ساختن و توسعه ظرفیت ها در تمام سطوح بخصوص در سطح محلی از طریق مشارکت کامل مردم محلی و بومی به ویژه زنان و جوانان با همکاری سازمان های غیر دولتی و محلی تاکید نموده است.

• • ساختار

مطابق ماده ۲۲ کنوانسیون کنفرانس اعضاءعالی ترین مرجع تشکیلات کنفرانس به شمار می آید. این کنفرانس صلاحیت اصلاح معاهده را مطابق این ماده دارا می باشد. آخرین جلسه کنفرانس اعضااز دهم تا بیست و یکم اکتبر سال ۲۰۱۱ در کره جنوبی برگزار شده است. کلیه امور مربوط به کنوانسیون در سطح ملی از طریق یک دبیرخانه انجام می شود که در رأس آن مرجع ملی مقابله با بیابان زایی قرار دارد. تاکنون سه گزارش ملی توسط این دبیرخانه تهیه و به کنوانسیون ارسال گردیده است. در ضمن با توجه به راه اندازی ۶ شبکه موضوعی درمنطقه آسیا که مسئولیت آن به شش کشور منطقه با هدف حمایت از اجرای برنامه اقدام ملی و برنامه اقدام منطقه ای واگذار شده، ایران مسئولیت شبکه موضوعی مدیریت مراتع و تثبیت شن های روان را بر عهده گرفته است. هدف این شبکه جمع آوری و تدوین اطلاعات وارتقاء ظرفیت های منطقه ای جهت احیاء سیستم های پایدار برای مدیریت مراتع و تولیدات دامی بر اساس شرایط اجتماعی و اقتصادی برابر در کشورهای منطقه بوده است. اگر چه این کنوانسیون به طور مستقیم مقررهای در رابطه باگرد و غبار مطرح ننموده است، اما از آنجاکه دلیل اصلی پدیده گرد و غبار فرسایش خاک می باشد.اجرای صحیح این کنوانسیون و تقویت نهادهای آن عاملی کلیدی در کنترل بحران ریزگردها به شمار می آید(حسینی،پیشین،۵-۶).
بند۳ الحاقیه اجرایی کنوانسیون بیابان زدایی برای کشورهای آسیایی نکاتی را مورد تأکید قرار داده است که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• • تشکیلات ونهادهای مناسبی مأمور تهیه، هماهنگی واجرای برنامه عمل شوند.

• • جمعیت ها وگروه های محلی درتدوین، هماهنگی واجراء ازطرق مختلف مشارکت داشته باشند والویت های اجرای کار در مناطق مشخص شود.

• • برنامه های گذشته وحال بیابان زدایی با مشارکت گروه های مبتلا به ارزیابی شود واین ارزیابی، پایه ای برای طراحی واجرای برنامه های بعدی باشد.

راهبرد عمومی برنامه عمل باید با تأکید بر برنامه های جامع توسعه محلی ومبتنی بر روش مشارکتی وهمگام با استراتژی کاهش فقر باشد.
بنابراین اطلاعات قابل دسترسی، از کلیه منابع عمومی در رابطه با بیابان زدایی وکاهش اثرات خشکسالی بایستی به صورت کامل، آشکار وصریح در دسترس عموم مردم قرار بگیرد. ازدیدگاه کنوانسیون مردم محلی بهتر ازهرکسی در رابطه با بوم سازگان شکننده وحساس منطقه ای که آنها درآن زندگی می کنند خبر دارند. بنابراین همسو با اصل بیستم وبیست دوم اعلامیه ریو کنوانسیون درماده۱۹ برساختن وتوسعه ظرفیت ها درتمام سطوح بخصوص در سطح محلی تأکید دارد(رضوانی خلیل آباد،۱۳۹۱:۶۶).
مواد۳ ،۴ و۱۲ کنوانسیون تأکید بسیار برمشارکت درتصمیم گیری وتصمیم سازی دارند. در راستای اهداف، کنوانسیون در بند ب ماده ۳ ازطرف های کنوانسیون خواسته است با روح همبستگی بین المللی ومشارکت همگانی را درسطوح منطقه ای، زیرمنطقه ای وبین المللی بهبود بخشیده است ومنابع مالی، انسانی، تشکیلاتی وفنی رادر جایی که ضرورت دارد متمرکز نمایند. همچنین در بند ب ماده۴ برهمکاری زیرمنطقه ای، منطقه ای وبین المللی بین کشورهای درگیر درزمینه های حمایت محیط زیست که مربوط به بیابان زایی می باشند تأکید شده است. وجود این عبارت بیانگر نقش مهم واساسی اصل همکاری وحسن همجواری ا که به عقیده کنوانسیون حل معضل بیابان زایی تنها از طریق همکاری منطقه ای و بین المللی کشورهای عضو قابل حل است.
کنوانسیون طبق ماده ۵ کشورهای مبتلا را ملزم نموده است که:

• • سطح اگاهی عمومی را ارتقاء داده ومشارکت جوامع محلی به ویژه زنان وجوانان رابا حمایت سازمان های غیر دولتی درکوشش هایشان برای بیابان زدایی وکاهش اثرات خشکسالی تسهیل کنند.

• • از طریق تقویت قوانین موجود به نحو مطلوب ودر صورتی که چنین اولویتی وجود ندارد، با تهیه قوانین جدید وایجاد سیاست های دراز مدت وبرنامه های عملی، یک محیط کار ایجاد نمایند(رضوانی خلیل آباد، پیشین:۷۵).

این کنوانسیون در راستای اصل نهم اعلامیه استکهلم درباره محیط زیست درماده۶ از کشورهای پیشرفته خواسته است که از جهت فراهم نمودن منابع مالی وانتقال دانش وفناوری توسط این کشورها به کشورهای درمعرض خطر درحال توسعه یاکمتر توسعه یافته تلاش نمایند. ازآنجایی که دراصول نهم ودهم اعلامیه ریو برنقش تبادل دانش علمی وفناوری وهمچنین اطلاع رسانی ومشارکت افراد مورد توجه واقع شده است.
ماده۱۶ کنوانسیون، جمع آوری، تحلیل ومبادله اطلاعات وآمار کوتاه مدت وبلند مدت رامورد توجه قرار داده است وهمچنین اعضاء بایستی اطمینان یابند که جمع آوری، تحلیل ومبادله اطلاعات جوابگوی نیازهای جوامع محلی ونیازهای تصمیم گیرندگان، باهدف حل مسائل خاص واینکه جوامع محلی دراین فعالیت ها مشارکت دارند می باشد(رضوانی خلیل آباد، پیشین:۹۴).
مواد۸،۱۰،۱۲،۱۶،۱۸،۱۹ به همکاری کشورها وتبادل اطلاعات بین کشورهای عضو اشاره دارند. آنچه دراین کنوانسیون حائز اهمیت است، اینست که؛ این سند بیشتر به تبادل اطلاعات اشاره داشته است تا اطلاع رسانی درشرایط اضطراری، که به نظر می رسد بروز طوفان های گردوغبار نمونه ای ازاین شرایط باشد.
ماده۸ طرح پیش نویس ۲۰۰۱ درمورد جلوگیری ازخسارت های فرامرزی ناشی از فعالیت های خطرناک، کشور منشاء ضرر را موظف نموده است که درشرایطی که خطر بروز خسارت فرامرزی جدی وجود داشته باشد، کشورهایی که احتمالاً از این زیان متأثر می شوند رادرجریان امور قرار دهد(رضوانی خلیل آباد، پیشین :۶۵).
کنفرانس اعضاء متعاهد کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی واثرات خشکسالی ملل متحد در قطعنامه صادره درپنجمین نشست خود، به منظور کمک به بررسی منظم واجرای کنوانسیون یادشده درسایه تجارب موجود درسطح ملی، زیرمنطقه ای وبین المللی ونیز جهت تسهیل تبادل اطلاعات درخصوص اقدامات اتخاذ شده توسط اعضا متعاهد کنوانسیون، براساس ماده۲۶ کنوانسیون بررسی اجرای کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی واثرات خشکسالی را تشکیل دادند. هدف این کمیته نتیجه گیری وپیشنهاد و توصیه هایی به کنفرانس اعضاء جهت قدم های بعدی دراجرای کنوانسیون می باشد^[۱۱].
با توجه به مناسبت قوانین ملی مدیریت وکنترل بیابان زایی، کمیته مذکور به این نتیجه دست یافت که قوانین ملی فاقد توانایی لازم جهت تحقق این هدف بوده وبراین اساس به منظور بهبود هرچه سریع تر قابلیت قوانین ملی وسیستم های سازمانی، راهکارها وپیشنهادات کلیدی ومهمی را ارائه نمود. اقدام به منظور بهبود سیستم های قانونی جهت مدیریت بیابان زایی می تواند به طورمستقیم استفاده پایدار خاک را به گونه ای که ذیلاً بیان می شود منتفع سازد.

• • تدوین خلاصه ای جامع از قوانین جهت آشنایی با تعهداتی که دولت ها درچار چوب ملزومات ومقتضیات گسترده وفراگیر کنوانسیون عهده دار شده اند، ضرورت دارد. لزوم وجود اصول قانونی منسجم تر وقابل فهم تر ، ابزارهای سیاست گذاری وچارچوب های استراتژیک مرتبط با مدیریت پایدار زمین ازجمله بازنگری درخصوص مطابقت مفاد قوانین ملی با کنوانسیون مبارزه با بیابان زایی ملل متحد، به عنوان یکی از چالش ها وفرصت های مهم فرایند کنوانسیون مذکور مطرح گردید.

• • سیستم های انگیزشی، نظام های مالکیت زمین واصول حفاظت ازمنابع طبیعی باید درصورت ضرورت به منظور تلفیق ابعاد مربوط به تخریب زمین، بیابان زایی وخشکسالی، شناخت نقش کنو انسیون مبارزه با بیابان زایی وخشکسالی ملل متحد وتأکید بر اقدامات پیشگیرانه مورد بررسی قرار گیرند.

• • علیرغم پیشرفت های حاصله درخصوص قوانین زیست محیطی، انجام ارزیابی اثرات اجرای این قوانین به منظور ارزیابی کارآمدی آنها ضرورت دارد. این ارزیابی به وضوح روشن می سازد که اقدامات قانونی چگونه به تقویت روند مبارزه با بیابان زایی کمک می کند.

• • اجرای قوانین وتطابق به سبب محدودیت های موجود در زمینه منابع انسانی جهت اجرای مؤثرآنها، به عنوان یک تنگنای بالقوه محسوب شده است. کشورهای عضو کنوانسیون باید به منظور طرح این موضوع نیازهای خودرا ازنقطه نظر ظرفیت سازی وطرح های آموزشی مشخص نماید.

به منظور تحکیم معیشت پایدار در مناطق متأثر بیابان زایی وتهییج بخش خصوصی به مشارکت در برنامه های مبارزه با بیابان زایی، اقدامات قانونی باید حقوق بهره برداری پایدار از زمین وتأمین امنیت سرمایه گذاری دراین بخش رامدنظر قرار دهند.
کنوانسیون تنوع زیستی
کنوانسیون تنوع زیستی درسال۱۹۹۵ لازم الاجرا شد. هدف آن عبارت است از: حفظ تنوع زیستی، حمایت از بهره برداری پایدار اجزای آن وتقسیم عادلانه ومطلوب منافع حاصل از استفاده از منابع ژنتیکی شامل دسترسی مناسب به منابع ژنتیکی وانتقال مناسب فناوری های مرتبط. این کنوانسیون حقوق مختلفی رابرای آن منابع قائل است(ماده اول). این کنوانسیون از نظر حفاظت خاک از فرسایش وآلودگی فرامرزی ناشی از ریزگردها حائز اهمیت است چراکه اعلام می دارد: دولت ها مسئولیت حفظ تنوع زیستی خود واستفاده پایدار از منابع زیستی( که درآن خاک جزء کلیدی محسوب می شود) رابرعهده دارند. دراین خصوص، عنصر اکولوژیکی خاک به طور ضمنی در متن دو تعریف کلیدی کنوانسیون ذکر شده است:

• • تنوع زیستی به معنی: گوناگونی میان موجودات زنده در تمام منابع شامل اکوسیستم های خشکی، دریایی ودیگر اکوسیستم های آبی ومجموعه اکولوژیکی که بخشی ازآنها هستند، تنوع زیستی شامل گوناگونی در گونه ها وبین اکوسیستم ها نیز می شود.

• • منابع زیستی شامل: موجودات زنده، جمعیت ها یا هر جزء زنده اکوسیستم ها می شود. نکته مهم درمورد کنوانسیون تنوع زیستی این است که دراثر فعالیت های انسانی، تنوع زیستی به شدت کاهش یافته ویکی از فعالیت های واضح، فرایند تخریب خاک است.

این کنوانسیون اعلام می دارد که به منظور حفظ تنوع زیستی به سرمایه گذاری های زیادی نیاز است که حاصل این سرمایه گذاری ها، کسب منافع گسترده زیست محیطی، اقتصادی واجتماعی خواهد بود(بندهای۶-۱۰). همچنین بر اهمیت و نیاز به تقویت همکاری های منطقه ای، بین المللی وجهانی میان کشورها، سازمان های بین المللی وبخش غیر دولتی برای حفاظت از تنوع زیستی وبهره برداری پایدار از اجزای آن(بند۱۶) تأکید می کند واز دولت ها می خواهد که راهبردهایی را برای اجرای کنوانسیون تنوع زیستی تهیه نمایند.
درمورد کنوانسیون تنوع زیستی به منظور ارائه نقش گسترده تر و دقیقتر به آن در خصوص بهره برداری پایدار از خاک، باید پیش نویس مقرراتی برای حفاظت از خاک دربرابر فرسایش، تدوین وبه صورت یک پروتکل به کنوانسیون الحاق گردد. این قوانین باید برکارکردهای اکولوژیکی خاک که برای حفاظت از تنوع زیستی وحفظ بقای انسان لازم هستند متمرکز گردند.
کنوانسیون تغییر اقلیم
این کنوانسیون بیان می دارد که تغییر اقلیم کره زمین و اثرات مخرب آن، نگرانی عمومی بشر هستند. مهمتر آنکه، برنقش اکوسیستم های خشکی به عنوان محل مصرف وذخیره گاه گازهای گلخانه ای تأکید دارد وبیان می کند که فعالیت های انسانی به شدت بر غلظت گازهای گلخانه ای در اتمسفر افزوده اند. دو منبع اصلی گازهای گلخانه ای عبارتند از: تغییرات در پوشش زمین وتغییرات کاربری اراضی. مشخص شده است که خاک ذخیره گاه اصلی کربن زمین است وفعالیت های کشاورزی عمده که درانتشار گازهای گلخانه ای وبه راه انداختن یا تشدید تخریب خاک وآلودگی های فرامرزی نقش دارند عبارتند از: جنگل زدایی، سوزاندن زیست توده، استفاده از کودهای آلی، کاربردکودهای نیتروژن دار وچرای دام. از بین رفتن پوشش گیاهی که عامل اصلی تخریب خاک می باشد یکی از موضوعات کلیدی کنوانسیون تغییر اقلیم است. معنی عبارت( اثرات مخرب تغییر اقلیم)، ذیل بند اول کنوانسیون ، ارتباط مستقیمی با فعالیت هایی داردکه باعث تشکیل ریزگردها می شود. نکته مهم درمورد این کنوانسیون، مسئولیت دولت ها برای حفاظت از سیستم اقلیمی از طریق انجام اقدامات احتیاطی به منظور پیش بینی، جلوگیری یا به حداقل رساندن عوامل تغییر اقلیم وتعدیل اثرات مخر آن است( بند۴). این بند راجب، توافق ضمنی برای کشورهای توسعه یافته درجهت تصویب سیاست ها وقوانین باهدف برگرداندن سطوح انتشار گازهای گلخانه ای به مقدار آنها در دهه۱۹۹۰ می باشد.
کنوانسیون بیان می کند که: تخریب دراثر فرسایش آبی وبادی خاک سبب تشدید انتشار ریزگردها به اتمسفر می شود. مشکل اصلی کنترل ریزگردها درسطح جهان درکشورهای درحال توسعه است چرا که از سویی کمترین توانایی را دربرطرف ساختن این معضل دارند واز سوی دیگر بیشترین تخریب خاک دراین مناطق است.
علیرغم اینکه کنوا نسیون تغییر اقلیم بر تغییرات محیط خشکی تأکید دارد، اما نمی توان آن را به عنوان بهترین سند بین المللی برای حفاظت از خاک ها وافزایش ریزگردها دانست چراکه تأکید اول آن برایجاد تغییر دربخش صنایع است تا بخش های غیر صنعتی وکشاورزی. به همین دلیل چه به لحاظ سیاسی وچه درعمل، تلاش برای استفاده از این سند دربهره برداری پایدار خاک تحت شعاع منافع صنعتی قرار می گیرد.

۲-۴) مدل پژوهش
با توجه به تعاریف ارائه شده شده و ذکر پژوهش‌های گذشته، پژوهشگران، مدل مفهومی زیر را به منظور بررسی نحوه تأثیر سیستم های اطلاعاتی بر زنجیره تأمین با میانجی گری مدیریت دانش به شرح زیر ارائه می‌گردد:
نمودار (۲-۱): مدل مفهومی پژوهش
مدل مفهومی پژوهش شامل متغیر سیستم اطلاعاتی (مقیمی،۱۳۹۰) دارای ۱۹ گویه و چهار بعد برنامه ریزی و بودجه بندی، گزارشدهی عملکرد/مالی، کنترل هزینه و کنترل یکپارچه است ، متغیر زنجیره تأمین (ابراهیمی،۱۳۸۶) در ۱۸ گویه طراحی شده است و چهار زیر ساخت های سازمانی،تکنولوژی اطلاعات،سیستم پشتیبانی تصمیم گیری و روابط بین سازمانی است و در نهایت متغیر مدیریت دانش (بردبار،۱۳۹۱) دارای ۳۳ گویه و شامل پنج بعد کسب دانش، ثبت دانش، انتقال دانش، خلق دانش و کاربرد دانش میباشد.
با توجه به مطالب بیان شده در سه بخش که به ادبیات سه متغیر سیستم اطلاعاتی بر زنجیره تأمین و همچنین مدیریت دانش پرداخته شد که در بخش سیستم اطلاعاتی به این مورد اشاره شد که سیستم اطلاعاتی در شرکت ها فعالیت های کل شرکت را پوشش میدهد و جهت دسترسی به اطلاعات شرکت های نیاز دارند که سیستم اطلاعاتی قوی داشته باشند و همچنین در بخش زنجیره تأمین به این مورد اشاره شد که زنجیره تأمین و مدیریت آن منجر به نظم در شرکت می شود و میتواند فعالیت های هر بخش و روابط بین آنها را مدیریت کند و در نهایت در بخش مدیریت دانش به این مسأله پرداخته شد که هر سازمانی جهت موفقیت و رقابت نیاز دارد که در سازمان و شرکت خود به خلق دانش و توسعه دانش بپردازد و به طور مداوم باید با دانش روز آشنا باشد و از آن استفاده ببرد بنابراین جهت موفقیت و رسیدن به اهداف ، شرکت ها به هر سه متغیر نیاز مبرم دارند حال در این پژوهش به بررسی تأثیر سیستم اطلاعات بر زنجیره تأمین با میانجی گری مدیریت دانش پرداخته میشود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

با توجه به اینکه فرضیه اصلی پژوهش به بررسی تأثیر سیستم های اطلاعاتی بر زنجیره تأمین با میانجی گری مدیریت دانش میپردازد بنابراین جهت بررسی این فرضیه در مدل ابتدا سیستم اطلاعاتی آمده است و فلش ها به سمت زنجیره تأمین و مدیریت دانش رفته که این نشان دهنده این است که در این پژوهش میخواهیم تأثیر سیستم اطلاعاتی را بر دو متغیر زنجیره تأمین و مدیریت دانش بسنجیم و همچنین تأثیر مدیریت دانش را بر زنجیره تأمین بسنجیم.
۲-۵) جمع بندی
در این فصل پیشینه ای از اطلاعات نظری موجود در زمینه پژوهش حاضر ارائه شد. در بخش اول تعاریف و مبانی نظری و رویکردهای مختلف در رابطه با متغیرهای تحقیق (سیستم اطلاعات ، زنجیره تأمین و مدیریت دانش) ارائه شدو در بخش دوم بخشی از پژوهشهای داخلی و خارجی مرتبط و مشابه با موضوع تحقیق ارائه شد و در نهایت مدل مفهومی پژوهش ارائه شده است.
فصل سوم
داده ها و روش ها
۳-۱) مقدمه
هر رشته ی علمی رویکردها و راهبردها و روش های خاصی برای شناسایی و تحلیل و راه حل یابی مسائل مربوطه دارد. دستیابی به هدف‌های تحقیق میسر نخواهد بود مگر زمانی که جستجوی شناخت با روش شناسی درست صورت پذیرد. پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می‌رود. روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار‌ها و راه های معتبر (قابل اطمینان) و نظام یافته برای بررسی واقعیت‌ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است (براری،۱۳۹۲). لذا در این فصل از گزارش پژوهش، روش های مورد استفاده در طراحی و اجرای پژوهش معرفی میگردند بنابراین در این فصل به توصیف روش تحقیق، جامعه آماری، روش نمونه‌گیری، ابزار اندازه‌گیری، بررسی پایایی، روایی و هم‌چنین روش‌های آماری بکار رفته در تحقیق می‌پردازیم.
۳-۲) روش پژوهش
از آنجایی که هدف پژوهش کشف روابط علّی میان متغیرهای سیستم های اطلاعاتی، زنجیره تأمین و مدیریت دانش می‌باشد، پس پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر مدل‌سازی معادلات ساختاری^[۴۰] است. این پژوهش توصیفی است چرا که به توصیف وضعیت متغیرها و نیز روابط میان آنها می‌پردازد. از نوع همبستگی است، چرا که با بهره گرفتن از تحلیل همبستگی و مدل معادلات ساختاری متغیرها را آزمون و تبیین می کند.
۳-۳) متغیرهای پژوهش
در مدل تحلیلی پژوهش متغیر های سیستم های اطلاعاتی متغیر مکنون برونزا و متغیرهای زنجیره تأمین و مدیریت دانش متغیر مکنون درونزا هستند؛ و از جهتی دیگر متغیر سیستم اطلاعاتی به عنوان متغیر مستقل و متغیرهای زنجیره تأمین و مدیریت دانش به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
۳-۴) محیط پژوهش
پژوهش فوق در نمایندگی های سایپا اصفهان انجام شده است.
۳-۵) ابزار گردآوری اطلاعات
مهم ترین روش‌های گردآوری اطلاعات در این پژوهش بدین شرح است:
۳-۵-۱) مطالعات کتابخانه‌ای: که جهت گردآوری اطلاعات در زمینه تنظیم مبانی نظری پژوهش، از منابع کتابخانه ای نظیر مقالات، بررسی پایان نامه‌ها و پژوهش‌های مرتبط با موضوع پژوهش و مطالعه متون تخصصی از طریق کتب، نشریات و جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی استفاده شده است.
۳-۵-۲) پژوهش‌های میدانی: که به منظور جمع آوری داده‌ها و اطلاعات برای تجزیه و تحلیل از پرسشنامه استفاده گردیده است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این پژوهش سه پرسشنامه است.
۳-۵-۲-۱) پرسشنامه زنجیره تأمین (ابراهیمی،۱۳۸۶). این پرسشنامه توسط ابراهیمی در سال ۱۳۸۶ برای سنجش زنجیره تأمین در ۲۰ گویه طراحی شده است و چهار زیر ساخت های سازمانی،تکنولوژی اطلاعات،سیستم پشتیبانی تصمیم گیری و روابط بین سازمانی را بر اساس طیف پنج درجه ای لیکرت میسنجد.
۳-۵-۲-۲) پرسشنامه سیستم های اطلاعاتی (مقیمی،۱۳۹۰). این پرسشنامه جهت سنجش سیستم های اطلاعاتی تهیه شده است. که دارای ۳۰ گویه و شامل چهار بعد برنامه ریزی و بودجه بندی، گزارشدهی عملکرد/مالی، کنترل هزینه و کنترل یکپارچه و براساس طیف پنج گزینه ای لیکرت میباشد.
۳-۵-۲-۳) پرسشنامه مدیریت دانش (بردبار،۱۳۹۱). این پرسشنامه جهت سنجش مدیریت دانش تهیه شده است که دارای ۳۳ گویه و شامل پنج بعد کسب دانش، ثبت دانش، انتقال دانش، خلق دانش و کاربرد دانش و براساس طیف پنج گزینه ای لیکرت میباشد.
همچنین جدول (۳-۱) گویه‌های مربوط به متغیرها و ابعادشان را به تفکیک نشان می‌دهد.
جدول ۳-۱. گویه‌های مربوط به هر متغیر در پرسشنامه

متغیر
ابعاد
شماره گویه ها
گویه های معکوس
جمع
زنجیره تأمین

زیرساخت های سازمانی

۱ تا ۴

ندارد
۱۸

تکنولوژی اطلاعات

۵ تا ۱۱

• راهبرد مدیریت سرمایه های فکریکه بر به کارگیری و ارتقای سرمایه هایی که از قبل در سازمان وجود دارند، تأکید دارد.

• • راهبرد مسئولیتبرای سرمایه دانش فردی که از کارکنان حمایت و آنها را ترغیب می کند تا مهارت ها و دانش خود را توسعه دهند و دانش خود را با یکدیگر درمیان گذارند.

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• راهبرد خلق دانشکه بر نوآوری و آفرینش دانش جدید از طریق واحدهای تحقیق و توسعه تأکید می کند.

• راهبرد انتقال دانشکه به عنوان بهترین فعالیت در بهبود کیفیت امور و کارایی سازمان مورد توجه قرار گرفته است.

• راهبرد دانش مشتری- محورکه با هدف درک ارباب رجوع و نیازهای آنها به کار گرفته می شود تا خواسته آنها به دقت فراهم شود(شائمی و همکارانش،۱۳۹۲).

۲-۲-۳-۴) تعریف مدیریت دانایی
تحقیق در ادبیات مدیریت، نشان می‌دهد که هیچ تعریف مورد توافقی از مدیریت دانایی وجود ندارد. تعاریف عمدتاً بر قابلیت‌های سازمانی در خصوص تولید ثروت از دارایی‌های دانایی‌مدار متمرکز هستند. و نقش مدیریت دانایی، اکتساب، جمع‌ آوری و استفاده از دانایی فنی سازمانی و درس‌های آموخته شده‌است. کمی بیش از ده سال از عمر ابداع مفهوم کلی مدیریت دانایی می‌گذرد و در این مدت، تعاریف گوناگونی در این خصوص ارائه گردیده که هر یک ابعادی از این موضوع را نمایش می‌دهند. در ذیل به بیان مهم‌ترین این تعاریف می‌پردازیم:

• مدیریت دانایی، کسب دانایی درست برای افراد مناسب در زمان صحیح و مکان مناسب است، به‌گونه‌ای که آنان بتوانند برای دستیابی به اهداف سازمان، بهترین استفاده را از دانایی ببرند.

• مدیریت دانایی، بنایی سنجیده، صریح و اصولی برای تجدید و استفاده از دانایی در جهت افزایش تأثیر و بازگشت دانایی مربوط به سرمایه دانایی است.

• تعریف مدیریت دانایی، اغلب به حوزه‌های تخصصی نویسندگان مقالات وابسته‌است. مدیریت دانایی را به صورت فرایند مستمر اطمینان از توسعه تجربی سازمان‌ها در جهت بهبود قابلیت حل مشکلات سازمانی، و حمایت از مزیت رقابتی تعریف می‌کنند. مدیریت دانایی را به عنوان قابلیت خلق ارزش افزوده از طریق دارایی‌های ناملموس سازمانی تعریف می‌کنند. والتز^[۳۲]عقیده دارد که مدیریت دانایی، به محدوده‌های سازمانی، فرآیندها و فناوری‌های اطلاعاتی مختلفی مربوط است که برای دستیابی، خلق و نشر دانایی جهت تحقق مأموریت سازمانی، اهداف کسب و کار و استراتژی‌ها به کار گرفته می‌شوند.

• فرایند خلق، انتشار وبکارگیری دانش به منظور دستیابی به اهداف سازمانی.

• فلسفه‌ای که شامل مجموعه‌ای از اصول، فرایندها، ساختارهای سازمانی وفناوریهای به کار گرفته شده که افراد را به منظور اشتراک و بکارگیری دانششان جهت مواجهه با اهداف آنها یاری می‌رساند .

• مدیریت دانایی مجموعه فرایندهایی است که خلق، نشر و کاربری دانایی راکنترل می‌کنند.

• مدیریت دانایی، رسمی سازی و دسترسی به تجربه، دانایی و دیدگاه های استادانه را که قابلیت‌های جدید، قدرت کارایی بالاتر، تشویق نوآوری و افزایش ارزش مشتری را در پی داشته باشند، هدف قرار می‌دهد.

• مدیریت دانایی، دانستن ارزش دانایی، فهم اطلاعات سازمان، استفاده از سیستم‌های تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات به منظور حفظ، استفاده و کاربرد دوباره دانایی می‌باشد.

• مدیریت دانایی شامل فرایند ترکِیب بهینه دانش و اطلاعات در سازمان و ایجاد محیطی مناسب به منظور تولید، اشتراک و به کارگیری دانش وتربیت نیروهای انسانی خلاق و نوآور است.

• مدیریت دانایی، مدیریت اطلاعات و داده به همراه مهار تجربیات ضمنی و نهایی افراد جهت تسهیم، استفاده و توسعه توسط سازمان است که به بهره‌وری بیشتر سازمان منجر می‌گردد.

• مدیریت دانایی به مثابه چتری است که مباحث متعدد مربوط به ارزش دانایی به عنوان یک عامل تولیدی را در بر می‌گیرد.

• مدیریت دانایی، فرایند کشف، کسب، توسعه و ایجاد، نگهداری، ارزیابی و به کارگیری دانایی مناسب در زمان مناسب توسط فرد مناسب در سازمان است که از طریق ایجاد پیوند میان منابع انسانی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و ایجاد ساختاری مناسب برای دستیابی به اهداف سازمانی صورت پذیرد (منصوری و همکاران،۱۳۹۰).

۲-۲-۳-۵) تعاریف مدیریت دانش
یکی از تعریف هایی که از مدیریت دانش عرضه شده است : از آن به عنوان «عمل مدیریتی » یاد می کند که« سرمایه فکری یک سازمان را به کار می گیرد تا آن را قادر سازد رسالت و ماموریت خود را تحقق بخشند».
در تعریف دیگر، متعلق به رشته مدیریت ، مدیریت دانش«تلاش استراتژیکی سازمان » دانسته شده که سعی می کند از راه کنترل و استفاده از دارایی های فکری که در نزد کارکنان و پشتیبان سازمان وجود دارد، در رقابت به برتری دست یابند . به دست آوردن ، ذخیره کردن و توزیع دانش (مدیریت دانش) موجب می شود که کارکنان سازمان هوشمند تر کار کنند ، از دوباره کاری بکاهند، و در نهایت تولیدات و خدمات خلاقانه تری تولید کنند که نیاز مشتریان را بهتر بر آورند . از تعاریف بالا ، نکات زیر را می توان استنباط کرد:
نخست آنکه مدیریت دانش چیزی است که در محیط سازمانی رخ می دهد؛ دوم آنکه مواد کار آن «دانش سازمانی » یا « سرمایه فکری » یا «دارایی فکری» است (نگودری و یعقوبی،۱۳۹۰).
۲-۲-۳-۶)فرایند مدیریت دانش
دالکر(۲۰۰۵) بیان میدارد که “مدیریت دانش، فرایندی است که به افراد و سازمان ها یاری می رساند، اطلاعات مهم را بیابند، گزینش ، سازماندهی و منتشر کنند و برای فعالیت هایی چون حل مسئله، یادگیری مادام العمر و برنامه ریزی راهبردی در پاسخ به تغییر و انطباق با محیط متغیر امروزی، ضروری است”. در واقع مدیریت دانش بر چگونگی سازماندهی و استفاده از دانش در جهت بهبود عملکرد فرد و سازمان، تمرکز دارد. از مدیریت دانش، به عنوان فعالیتی برای فراهم آوردن محیط اجتماعی و فنی برای تولید و تسهیم دانش یاد شده است و فرآیندی غیر خطی، پویا و چرخه ای است که طی آن کارمندان یک سازمان آموزشی پیوسته با اطلاعات سر و کار دارند، دانش جدید کسب می کنند و برای اصلاح تصمیمات از آن استفاده می کنند. هدف از مدیریت دانش معرفی راه کارهایی است که اعضای یک سازمان آموزشی را در نیل به اهدافشان یاری می رساند. در واقع هدف کلی از مدیریت دانش استفاده ی بیش از یک فرد از یک دانش به خصوص است مثلا تمام کارکنان یک سازمان آموزشی. سازمان های موفق، دریافته اند که دانش مهمترین دارایی آنهاست و به مدیریت دانش به عنوان عامل کلیدی موفقیت سازمان خود می نگرند. اگر چه مدیریت دانش در ابتدا به عنوان مفهومی تجاری مطرح شد و برای سازمان هایی انتفاعی و با هدف افزایش سود به کار رفته است، اما در پی شناخته شدن نقش آن در موفقیت سازمان ها، برای رسیدن به اهداف متفاوت به کار گرفته شده است. لذا می توان گفت مدیریت دانش در یک سازمان و موسسه ی آموزشی مانند مدرسه و حتی دانشگاه ها و سایر مراکز آموزشی نیز هم می تواند کاربرد داشته باشد. فقط لازم است که متناسب با اهداف آموزشی سازمان یا موسسه آموزشی،طراحی شده باشد(منصوری،۱۳۹۰).
۲-۲-۳-۷)رویکردهای مدیریت دانش
رویکردهای مدیریت دانش به پنج دسته تقسیم می شوند، رویکرد فناوری اطلاعات، رویکرد افراد مدیریت دانش، رویکرد ماشینی به مدیریت دانش، رویکرد فرهنگی یا رفتاری به مدیریت دانش و رویکرد سیستماتیک به مدیریت دانش. از میان این پنج دسته به توضیح مختصر دربارهی رویکرد افراد مدیریت دانش که در آموزش و سازمان ها و موسسات آموزشی بیشتر کاربرد دارد می پردازیم. این رویکرد به معنی مدیریت افراد است. افرادی که به این رویکرد معتقدند بیشتر به ارزیابی تغییر، بهبود و اصلاح مهارت ها می پردازند. در این دیدگاه دانش برابر است با فرآیندها، مهارت ها و دانش عملی که به طور مستمر تغییر می کنند. طرفداران این رویکرد مایلند که بدانند یادگیری چگونه صورت می گیرد و چگونه این قابلیت ها را می توان اداره کرد، البته این رویکرد بسیار قدیمی است (عسگری،۱۳۸۴).
۲-۲-۳-۸) اهدف مدیریت دانش
ایجاد یک سازمان یادگیری و شراکت با ایجاد جریانی بین مخازن اطلاعات ایجاد شده توسط افراد قسمت های مختلف شرکت (مالی، عملکرد، هوش رقابتی و غیره؟ ) و مرتبط کردن آنها به یکدیگر است . بیشتر افراد و سازمان ها
مدیریت دانش را به دلایل ذیل به کار میگیرند:

• افزایش همکاری.

• بهبود بهره وری .

• تشویق و قادر ساختن نوآوری.

• غلبه بر اطلاعات زیادی و تحویل فقط آنچه مورد نیاز است.

• تسهیل جریان دانش مناسب از تأمین کنندگان به دریافت کنندگان بدون محدودیت زمان و فضا.

• تسهیل اشتراک دانش میان کارمندان و بازداشتن آنان از اختراع دوباره چرخ به کرات.

• تصرف و ثبت دانش کارکنان قبل از اینکه آنان شرکت را ترک نمایند، اطمینان یافتن از اینکه دانش با ارزش بهنگام ترک کارمند از دست نمی رود.

• افزایش آگاهی سازمانی از خلأهای دانش سازمان .

• کمک به شرکت ها که سبقت جو باقی بمانند با افزایش آگاهی آنان از استراتژی ها، محصولات و بهترین کارکردهای رقیبانشان.

• بهبود خدمات مشتری (نگودری و یعقوبی،۱۳۹۰).

۲-۲-۳-۹)موانع ایجاد مدیریت دانش در سازمان ها
بسیاری از سازمان ها ظاهراً برای دانش ارزش و اعتبار قائل هستند؛ اما باور قلبی برای اجرای آن ندارند. مدیریت دانش در سازمان ها موفق نخواهد شد، مگر اینکه عزمی جدی و اقدامی عملی برای برطرف کردن موانع موجود در برسر راه آن برداشته شود. این موانع به پنج دسته تقسیم می شوند که می توانند موانع ایجاد مدیریت دانش در سازمان های آموزشی نیز شوند:

ه- فرضیات
۱- حقوق بین‌الملل بعضی از جدایی طلبیها را مشروع میداند و مبنای آن بدون تردید حق تعیین سرنوشت میباشد.
۲- جدایی طلبان با شرایطی استحقاق جدایی از دولت مرکزی را دارند.
۳- جدائی چاره سازتنهادر شرایط بسیار استثنائی ان هم در مواردی که نقض سیستماتیک حقوق بشر و اقدامات تبعیض آمیز خشونت بار به صورت مداوم علیه مردم ارتکاب مییابد، قابل قبول است.
ٍو- اهداف تحقیق
این تحقیق در پی یافتن رویکرد حقوقی در حقوق بین‌الملل معاصر مرتبط با موضوع جدایی طلبی است. این رویکردها میتواند از حوزه های مختلفی از حقوق بین‌الملل شامل حقوق بشر، حقوق مخاصمات مسلحانه، حقوق بین‌الملل معاهدات، حقوق بین‌الملل عرفی، حقوق جانشینی و غیره استخراج شده و با یکدیگر سنجیده شود. تا بتوان سرفصلی تحت عنوان جدایی طلبی در حقوق بین‌الملل را به نظم کشید. در نهایت این وظیفه کمک خواهد کرد تا خلاء آشکار موجود در رابطه با مسائل جدایی طلبی تا حدی پر شده و شاید قدمی باشد برای کوشش های بیشتر جهت نظاممند کردن این پدیده ی سیاسی و حقوقی در حقوق بین‌الملل معاصر.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ح- تقسیم مطالب و ساختار تحقیق
این تحقیق به دو فصل تقسیم گردیده است. فصل اول آن کلیات شامل: مفهوم حق تعیین سرنوشت و ابعاد حقوقی آن، موارد کاربرد حق تعیین سرنوشت خارجی، گذر تاریخی حق تعیین سرنوشت وتجزیه‌طلبی، ارتباط حق تعیین سرنوشت وتجزیه طلبی، حیطه اعمال حق تعیین سرنوشت در حقوق بین‌الملل میباشد. در فصل دوم مشروعیت وعدم مشروعیت تجزیه‌طلبی، شامل: مبانی حقوقی و فلسفی تجزیه‌طلبی، تئوری جدائی جبرانی(چاره ساز) و شرایط اجرای آن و در نهایت رویکرد نوین حقوقبین‌الملل در خصوص تجزیه‌طلبی با تأکید بر آرای دیوان عالی کانادا در پرونده جدایی کبک، کوزوو، ابخازی واوستیای جنوبی، جنوب سودان، رویه وواکنش جامعه بین‌المللی در این رابطه مورد تحلیل قرار میگیرد. در پایان جمعبندی مختصری در خصوص مباحث عنوان شده، ارائه خواهد شد.
فصل اول
کلیات (تعاریف و مفاهیم)
تعریف مفاهیم
در این تحقیق به تعریف مفاهیمی اشاره خواهد شدکه فهم حقوقی آنها پیش از نوشتار ضروری است.
استقلال: اعلامیه حقوق و وظایف دولتها که در سال ۱۹۴۹ توسط کمیسیون حقوق بین‌الملل تهیه شد، استقلال را به عنوان «اهلیت یک دولت برای تأمین رفاه و توسعه خود به دور از سلطه دیگر دولتها مشروط بر آنکه حقوق مشروع آنها را تضعیف یا نقض نکند» تعریف کرده است .
حاکمیت: حاکمیت به معنی قدرت برتر، قدرت مافوق و قدرت مطلق و انحصاری هر کشور است در نظام بین‌المللی نیز حاکمیت به معنای عدم وابستگی به قدرت دیگر است.
شناسایی: روش و تشریفاتی است که به طور سنتی از قرن هجدهم به بعد در روابط بین‌المللی معمول گردیده و آن، به