طراحی یک برنامه مقاومتی یک فرایند پیچیده است که نیازمند ترکیبی از چندین حرکات حاد است(۱۸). برنامه ریزی برای هر ورزش نیاز به درک اصولی و اساسی علمی درگیر در آن رشته ورزشی دارد. چندین نوع آموزش در اصول کلیدی و حاکم بر مقاومت در برابر برنامه های ترتیبی و بی خطر وجود دارد که از مهمترین آن ها می توان به سازگاری ، پیشرفت و جلوگیری از آسیب دیدگی اشاره کرد(۵۹).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

به طور معمول ورزشکاران قدرتی به دنبال بهبود عضلات ، قدرت ، هیپرتروفی و ورزش های خاص تناسب اندام هستند که تقریبا به طور کامل در بر گیرنده تمرینات مقاومتی است. اگر چه اثرات و مزایای تمرینات مقاومتی اجزای آمادگی جسمانی روشن شده است. اما درحال حاضر فرم محبوبی از تمرینات مقاومتی توسط کالج طب ورزش آمریکا ، انجمن قلب آمریکا و انجمن قلب و عروق و توانبخشی ریوی آمریکا^[۲۶] در رابطه با روش های دیگر ورزش ، به عنوان مثال (هوازی، انعطاف پذیری) برای حفظ و بهبود سلامت و عملکرد افراد ارائه شده است(۱۹). به خصوص که یک راه حل جامع از طریق تمرینات مقاومتی برای تناسب اندام باعث کاهش عوامل خطر مرتبط با بسیاری از بیماری های جسمانی، افزایش کیفیت زندگی و بهبود ظرفیت عملکردی می شود (۵۲). علاوه بر این می تواند باعث بهبود عملکرد ورزشی در توان ، سرعت ، اندازه ، استقامت ، تعادل و هماهنگی افراد شود(۸۶).
ویژگی های تمرینات مقاومتی به منظور حداکثر رساندن منافع حاصل از این آموزش نیاز به پایبندی در ۳ اصل:

1. 1. پیشرونده ۲- مخصوص به رشته ورزشی ۳- تفاوت های فردی

اصل پیشرونده اولین مرحله از آغاز تمرینات مقاومتی قرار می گیرد و نشان دهنده افزایش تدریجی فشار در تمرینات است به طوری که برای بهبود مؤثر در سلامت و عملکرد بدن انسان تمرینات مقاومتی باید به طور مستمر افزایش یابد تا بتوان به نیازهای فیزیولوژیکی بالاتر دست یافت، بنابراین افزایش تدریجی باید همیشه در تمرینات مقاومتی اجرا شود تا بتواند بهبود طولانی مدت در سلامت ، تناست اندام و عضلات از دست نرود در نتیجه سازگاری های فیزیولوژیک در طی تمرینات مقاومتی در عضلات خاص حفظ شود(۴۸). مؤثر ترین عوامل که برای سازگاری درنظر گرفت از قبیل: سرعت حرکت ، دامنه حرکتی ورزش ، گروه عضلانی آموزش دیده ، سیستم های درگیر و شدت حجم آموزش می باشد(۱۲۷).
مؤثرترین روش تمرینات مقاومتی برنامه هایی هستند که به صورت جداگانه و با سازگاری در تنوع و تغییر سیستماتیک برای محرک های آموزشی خاص استفاده می شود. تنوع در برنامه های سیستماتیک برای پیشرفت بلند مدت موثر است(۱۱۸).
بهبود سلامت و عملکرد در تمرینات مقاومتی به ساختار ژنتیکی ، طراحی برنامه و اجرا ، وضعیت آموزش و سطح تناسب اندام افراد بستگی دارد. میزان افزایش عملکرد در افراد آموزش ندیده و آموزش دیده متفاوب است. به صورتی که هر چه فرد آموزش دیده تر باشد میزان افزایش عملکرد کندتر است(۷۳). این عوامل نشان می دهد که برای طراحی تمرینات مقاومتی و پیشرفت در آن باید تمام عوامل را مورد ارزیابی قرار داد(۱۲۷).
۲-۲-۳-۲ سازگاری های فیزیولوژیکی به تمرینات دایره ای
پاسخ های فیزیولوژی به ورزش های پویا و هوازی افزایش مصرف اکسیژن و ضربان قلب و به موازات آن افزایش منحنی برون ده قلبی می باشد. از دیگر فعالیت ها ، افزایش پیشرونده در فشار خون سیستولیک و حفظ یا اندکی کاهش در فشار خون دیاستولیک و گسترش همزمان فشار نبض می باشد. همچنین روند سوق دادن جریان خون از احشاء بدن به سمت عضلات اسکلتی فعال که در آن افزایش استخراج اکسیژن باعث تناوب در عملکرد شریان سیستماتیک می شود. بنابراین با بالابودن حجم عضله قلب باعث بالا بردن ظرفیت هوازی ورزشکاران می شود(۹۲).
فعالیت ایزومتریک شامل انقباضات پایدار در برابر فشار غیر ثابت و یا مقاومت بدون تغییر در گروه های عضلانی درگیر و مفاصل است . ضربان قلب و فشار خون در پاسخ به فعالیت های ایزومتریک به جای آنکه واکنش های مطلق داشته باشند تا حد زیادی متناسب با واکنش های حداکثر انقباض ارادی ^[۲۷] گروه عضلانی توسعه یافته اند(۹۲). حجم ضربه ای تا حد زیادی بدون تغییر در سطوح بالایی از تنش ۵۰ درصد حداکثر انقباض ارادی باقی می ماند که ممکن است کاهش یابد در نتیجه افزایش در برون ده قلبی درحد متوسط و با افزایش کمی و یا بدون تغییر در سوخت ساز بدن همراه است. افزایش خروجی جریان خون قلب به عضلات غیر منقبض به طور قابل توجهی افزایش می یابد که این امر احتمالاً بدلیل انقباض رفلکسی در ترکیب انقباض عروق و افزایش برون ده قلبی باعث افزایش نامتناسب در سیستولیک و دیاستولیک فشار خون متوسط می شود(۹۲). بنابراین احتمالاً با یک فشار تغییر قابل توجهی بر روی قلب در افزایش خون رسانی فعال به انقباض عضلات اسکلتی رخ می دهد(۹۲).
۲-۲-۳-۳ سازگاریهای متابولیک
اکثر برنامه های تمرین مقاومتی که شامل تکرارهای پویا ، متحد المرکز و خارج المرکز ، اقدامات عضله و حرکات ایزومتریک عضله در طول یک رشته ورزشی نقش دارند(۱۸). مطالعات متعدد نشان داده تغییرات قدرت عضلانی پویا در مورفولوژیکی عضله بیشتر در هنگام تمرینات مقاومتی در حرکات متحد المرکز و خارج المرکز اتفاق می افتد. کرامر و همکارانش نشان دادند که در حرکات شدید مقاومتی به خصوص در حرکات متحدالمرکز ترشح هورمون رشد بیشتر اتفاق می افتد(۴۵،۱۰۳).
تغیرات عضلات تمرین کرده مقاومتی عموماً محدود به ساز و کار ساختارهای انقباضی معمولاً با افزایش اساسی در نیروی عضلانی و توان عضلانی در سراسر دامنه حرکتی معینی همراه است ، در توان عضلانی رابطه وراثتی بین تولید توان عضله و سرعت انقباض وجود دارد(۱۴). افزایش تنش نیروی عضلانی اولین نیاز ضروری برای شروع رشد یا حجیم شدن عضله توسط تمرین است. افزایش اندازه عضله از طریق افزایش ساخت پروتئین در طول تمرین مقاومتی یک سازگاری بیولوژیکی زیر بنایی برای بار افزایش یافته در مردان و زنان، بدون توجه به سن است(۴۲،۵۴،۵۵). رشد عضله در پاسخ به تمرین اضافه بار ، ابتدا از بزرگ شدن تارهای انفرادی آغاز می شود(۲۰). مراحل حجیم شدن مستقیماً مربوط به ساخته شدن اجزای سلولی به ویژه الیاف پروتئینی است. ضخامت و افزایش تعداد تارچه ها و سارکومرهای اضافی توسط تسریع ساخت پروتئین و کاهش همزمان تجزیه آن شکل می گیرد(۱۶). همچنین افزایش معنی داری در ذخایر موضعی آدنوزین تری فسفات و کراتین ^[۲۸]و گلیکوژن ملاحظه می شود(۹۵). بدون شک این ذخایر انرژی بی هوازی بین سلولی به میزان سرعت انتقال انرژی مورد نیاز تمرین مقاومتی کمک می کند(۱۲۴). تمرین مقاومتی منظم کل پروتئین انقباضی و ترکیب های تولید انرژی را بدون افزایش های موازی در شبکه مویرگی و حجم کل میتوکندری یا آنزیم های میتوکندریایی داخل تارهای عضله تمرین کرده ا افزایش می دهد(۱۲۰). در مجموع می توان گفت که با اصلاح رویکرد استاندارد تمرین مقاومتی می توان مقدار کالری مصرفی تمرین را به منظور دستیابی به بهبودها در جنبه های مختلف آمادگی جسمانی افزایش داد(۷۱). این رویکرد که به تمرین مقاومتی دایره ای خوانده می شود به جای تأکید روی فواصل کوتاه اضافه بار سنگین موضعی ، آمادگی کلی تر برای ترکیب بدن ، قدرت ، استقامت عضله و آمادگی قلبی عروقی فراهم می آورد(۲۵).
۲-۲-۳-۴٫ سازگاری های عصبی
سطح افزایش یافته تسهیل عصبی احتمالاً مربوط به افزایش قدرت سریع و معنی دار در اوایل برنامه تمرینی است که ضرورتاً با افزایش اندازه و سطح برش مقطعی عضله همراه نیست(۱۴). این سازگاری های عصبی با تمرین مقاومتی می تواند نتیجه عوامل ذیل باشد:
الگوهای صحیح عصبی مؤثرتر ، افزایش فعالیت های دستگاه عصبی مرکزی ، بهبود هم زمان واحدهای حرکتی ، پایین آمدن بازتاب های بازداری عصبی ، بازداری اندامهای تاندونی گلژی
مجموعه ای از آزمایشهای منحصر به فرد ، اهمیت عوامل روانی در بروز قدرت عضلانی را نشان داد. محققان عقیده دارند که بهبودهای قدرت در تدابیر تجربی گوناگون ناشی از تغییرات موقت در کارکرد دستگاه عصبی مرکزی است. اعتقاد بر این است که اکثر افراد به طور طبیعی در سطح معینی از بازداری عصبی عمل می کنند و احتمالاً علت این است که ساز و کارهای بازتابی حمایتی از بروز ظرفیت های واقعی قدرت آن ها جلوگیری می کند(۱۴).
جدول ۲-۱٫ خلاصه ای از سازگاری های فیزولوژیکی حاصل از تمرینات مقاومتی.

متغییر
دستگاه

متغییر
دستگاه

افزایش

ذخایر سوختی درون عضله ای آدنوزین تری فسفات

نامشخص

تعداد تارهای عضله

افزایش

ذخایر سوختی درون عضله ای فسفو کراتین

افزایش

اندازه تارهای عضله

افزایش

ذخایر سوختی درون عضله ای گیلکوژن

نامشخص

نوع تارهای عضله

«پرستش الهه- مادر یکی از ریشه دارترین اعتقادات مذهبی در طول حیات بشر میباشد که قدیمی تر از ظهور خدایان متعدد و قبل از تجسم خدایی در مظاهر مذکور و پدر خدایی بوده و در نخستین مراحل تمدن بشر یعنی دوران کهن سنگی گسترش یافته است.^[۳۲]»
«زن در نظر مردم ایران قدیم، مظهر حیات و آفرینش بوده و بدین مناسبت مجسمه های زیادی از این مظهر آفرینش و بقا که در طول این دوران مظهر فراوانی و باروری و گاهی قهر و غضب نیز بوده، در نقاط مختلف از تپههای ما قبل تاریخ به دست آمده است^[۳۳].» «هر نوع تقدس و الوهیت، منهای عنصر زنانه، قادر نیست انسان را به سرچشمه زلال رضایت و خرسندی برساند^[۳۴].»
۲-۴-۱- اسطورههای اهورایی
در ایران باستان سه الهه به صورت ممتاز مورد پرستش قرار میگرفت: ۱٫ الهه مادر که «دئنا» نامیده میشد. ۲٫ الهه همسر که «آرمیتی» نامیده میشد. ۳٫ الهه دختر که معروف به «آناهیتا» بود^[۳۵].
«دئنا» یکی از بانو خدایان زرتشتی، همسان ساخته «چیستی» بانو خدای دانایی و آگاهی آیین میثره است.^[۳۶]»
«سپند آرمئتی، بانو خدای طبقه شبانان است. زمین با چراگاههای فراوان و آن چه از زمین به دست میآید در حیطه نگهبانی اوست او مظهر فرمانبرداری مؤمنان است.^[۳۷]»
«آناهیتا» یا «ناهید» فرشتهی نگاهبان عنصر آب است اسم کامل او «اردوی سور آناهیتا» به معنی رود قوی پاک، آب توانای بی آلایش است^[۳۸]. «در ایران باستان مقام الوهیت آناهیتا از سایر خدایان دیگر بالاتر بوده و در حقیقت او هم شان اهورا مزدا، بزرگترین خدا بوده و برایش در سراسر ایران و کشورهای هم جوار عظیم ترین پرستشگاه برپا شده است. و جشن مهرگان برای آناهیتا برپا میداشتهاند»^[۳۹].

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

«میترا» یا «مهر» فرشتهی عهد و میثاق و فروغ و فرشتهی مهر و دوستی و روشنایی داشتهاند. مهر را نمایندهی جنگاوری و دلیری برای حمایت از صلح و صفا و دوستی و پیمان بود^[۴۰].»
۲-۴-۲- اسطورههای اهریمنی
از اسطورههای اهریمنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
«اودگ» نام ماده دیوی است که «مردم را به گفتن سخنان بیهوده و نابجا وا میدارد»^[۴۱]. «پریان» «ماده دیوی است که در راستای خواستهای اهریمن کار میکند»^[۴۲] از مشهورترین زن دیوان اساطیری «جهی» و «خنه ئیتی» است. «جهی» ماده دیو اهریمنی، جادوگر شهوت انگیز، حامی گناه کاران و از یاران نزدیک اهریمن است^[۴۳].
در پهلوی به معنی روسپی است «چه اهریمن را بر آن داشت که در بدن کیومرث زهر پدید آرد و بار احتیاج و گرسنگی و رنج و جز آن را گریبانگیر کیومرث کند.^[۴۴]». «جهی یا جهیکا بسیار بد پندار و بسیار بدگفتار و بسیار بد کردار و بد آموخته در دوزخ است.^[۴۵]»
«از موجودات زیانکار در فرهنگ عامه نیز باید به «پریزاد» که دختری زیباروی با موهای بلند است و به کسی آزار نمیرساند مگر او را آزار دهند^[۴۶].» «و «ملمداس» که همتای جهی و زنی زیبا است که به قصد فریب جوانان پدیدار میشود^[۴۷].»
تردیدی نیست که در نظام دولتی ایران باستان جای زیادی برای زنان نبوده و آنان نمیتوانستهاند آزادانه به مقامات عالی برسند و این حقیقت در شاهنامه نیز انعکاس یافته و مقامات دولتی عمده در دست مردان است. اما هر بار که فرصت آن بوده است که زنی برای دفاع از عدالت وارد میدان شود، فردوسی از آن استقبال کرده است.
با توجه به داستانهای شاهنامه یکی از برجسته ترین خصوصیات زنان، پاکدامنی و آزادگی و فداکاری آنان است اینکه زنان در عشق پیشقدم میشوند و به همراه مرد محبوب خود فرار میکنند و به او وفادار میمانند نکته قابل توجه و مهم به حساب میآید.
بخش دوم:
جایگاه زن در اسلام
۲-۲-۱- جایگاه زن در اسلام
از دیدگاه اسلام، زن و مرد هر دو انسانند، هر دو را خدا آفریده است، هر دو برای دست یابی به کمال و معنویت انسانی، در تعبد الهی و رسیدن به کرامت انسانی برابرند. زن و مرد هر دو در بنیاد خانواده و بقای نسل به یک اندازه سهم دارند.
زن نشانهی عاطفه و مهر الهی است و بی تردید مورد لطف و توجه خداوندی است. تا قبل از ظهور اسلام زن موقعیتهای متفاوتی را، از خدایی تا بندگی، تجربه کرده بود.
قرآن کریم حقیقت هر انسانی را روح او دانسته و بدن را ابزار وی میداند و بدن را که فرع است به طبیعت خاک و گِل، نسبت میدهد و روح را که اصل است به خداوند نسبت میدهد و میفرماید: «قل الروح من امر ربی»^[۴۸] قهراً روح انسان منزه از ذکورت و اُنوثت میباشد.
به زن قبل از اسلام هیچ بهایی داده نمیشد و همیشه با چشم حقارت نگریسته میشد.
در جامعه عرب جاهلیت قبل از ظهور اسلام زن هیچ استقلالی نداشت، «حرمت و شرافتی جز حرمت و شرافت خانواده برای او نمیشناختند، به زنان ارث نمیدادند و تعدد زوجات را مانند یهود بدون هیچ تحدیدی جایز میدانستند و همچنین طلاق را بدون هیچ قید و شرطی تجویز میکردند و دختران را زنده به گور میکردند.^[۴۹]». همچنین کلمات زن و ناتوانی خواری با هم مترادف شده بود^[۵۰].
زنده به گور کردن دختران در میان گروهی از اعراب رواج داشت. آنها، به خاطر حماقت و جهل، دخترانشان را زنده به گور میکردند، قرآن کریم دلیل اصلی کشتن فرزندان را فقر و نداری و تنگدستی میداند. «وَ لاَ تَقْتُلُواْ أَوْلادَکُمْ خَشْیَهَ إِمْلاقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَإِیَّاکُم (اسراء/۳۱)» فرزندانتان را از بیم تنگدستی مکشید. ما به آنان و به شما روزی میرسانیم.
قرآن کریم درباره وضع زن و جاهلیت و عکس العمل مرد نسبت به او چنین میفرماید: «وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالأُنثَى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ کَظِیمٌ (نحل ۵۸)» وقتی به مردی خبر داده میشد که دختری پیدا کرده، رنگش از خشم تیره میشد و از روی شرمندگی از انظار مردم پنهان میگشت. سپس با نهایت بی علاقگی از دختر نوزاد نگهداری میکرد و یا کودک بی گناه را زیر خاک پنهان مینمود.
یکی از شبهاتی که پیرامون موضوع زن همواره مطرح میشود. مضمون روایتی در نهج البلاغه است که در آن از زنها به بدی یاد کرده و فرموده است: «زن ایمانش ناقص است، عقلش کم است. زیرا شهادت دو زن معادل یک مرد است، و حظّ مالی او نیز نصف سهمیه مرد است مشابه این مضمون از رسول خدا (ص) نیز رسیده است. «نمیتوان حکم کلی داد که مردان دو برابر زنان ارث میبرند بلکه در بعضی موارد زنان ارث بیشتر میبرند (مادر)، در بعضی موارد مساویاند (خواهر و برادر ناتنی از یک مادر، از هم) و در بعضی موارد مرد از زن بیشتر ارث میبرد (رابطه فرزندی)^[۵۱].»
در مورد شهادت دو زن در حکم شهادت یک مرد است نه برای آن است که زن عقل و درکی ناقص دارد و در تشخیص اشتباه میکند بلکه، اگر یکی از این دو فراموش نمود دیگری او را تذکر دهد.
زیرا زن مشغول کارهای خانه و مشکلات مادری بوده و ممکن است صحنهای را که دیده فراموش کند.
آنچه در قرآن کریم راجع به تفاوت موجودات بیان شده این است که:
اولاً باید زندگی به احسن وجه اداره شود و ثانیاً تا تسخیر متقابل بین موجودات محقق نشود و هماهنگی بین طبقات متفاوت ایجاد نگردد نظام به احسن وجه اداره نمیشود.
اگر زن در مقابل مرد و مرد در مقابل زن به عنوان دو صنف مطرح است هرگز مرد قوام و قیّم زن نیست. و زن هم در تحت قیمومیت مرد نیست.
حضور زن در صحنه هر روز و همیشگی است و همین حیات اجتماعی زن است که میتواند در مسأله جهاد و دفاع سهم موثری را ایفا کند.
۲-۲-۲- زن در قرآن
اسلام ملاک فضیلت و برتری انسان را (چه مرد و چه زن) تقوا و پرهیزگاری میداند:
«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُم مِّن ذَکَرٍ وَ أنثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ» (حجرات/ ۱۳)
ای گروه مردم! ما شما را به صورت مرد و زن آفریدیم و شما را قبیلهها و ملتها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید. به راستی، نزد خدای، گرامی ترین شما کسی است که پرهیزگارتر است.
خداوند متعال در این آیه شریفه فقط تقوا و پرهیزگاری را ملاک برتری انسان قرار داده است و از مفهوم آیه چنین استفاده میشود که زن و مرد از هر لحاظ برابر و مساویاند.
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَکَرٍ أَوْ أنثَى وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاهً طَیِّبَهً وَ لَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُم بِأَحْسَنِ مَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ» (نحل/ ۹۷)
هر مرد و زن با ایمان که کردار شایسته و نیک داشته باشد، هر آینه، او را به زندگی پاکیزه، زنده میداریم و به بهتر از آنچه که در دنیا انجام میدادند پاداششان میدهیم.
در این آیه شریفه، زن مانند مرد به حساب آمده است و در انجام دادن وظایف دینی با مردان، برابر و شریک است و اگر با ایمان بمیرد، در آخرت از نعمت بهشت و زندگی پاکیزه برخوردار میشود.
پس نوع دستورهایی که اسلام به زن و مرد میدهد در عین حال که یک راه مشترکی برای هر دو قائل است ولی راه مخصوص را هم از نظر دور نمیدارد. وقتی احترام به پدر و مادر را بازگو میکند برای گرامی داشت مقام زن، نام مادر را جداگانه و مستقل طرح میکند.
پس اگر انسانی وارسته شد الگوی دیگر انسانها است اگر مرد است الگوی مردم است نه مردان و اگر زن باشد باز الگوی مردم است نه زنان.
قرآن برای نمونه دو زن بد زن لوط و زن نوح را معرفی میکند و نمونه خوب از زنان زن فرعون است و مقام ویژه در قرآن برای حضرت مریم است.
در داستان حضرت ابراهیم همان گونه که خلیل الله با فرشتهها سخن میگوید و بشارت فرشتگان را دریافت میدارد همسر او نیز مژده ملائکه را دریافت میکند.
زنان در راه ذکر و مناجات که راه دل است و راه عاطفه و علاقه و محبت است اگر موفق تر از مردها نباشند یقیناً همتای مردها هستند.

از جوان مردی که بود او نامدار

هم به وام او خانقاهی ساخته

خان و مان خانقه در باخته»

«مولوی، ۲۱۸:۱۳۸۵»
محمّدبن منوّر در کتاب اسرار التوحید، داستان‌هایی از وام‌گیری حسن مؤدب، خادم و متصّدی امور خانقاه ابوسعیدابوالخیر آورده که به دستور مرشد خود برای رفع احتّیاجات‌شان از دیگران وام می‌گرفت و گاه هم به دلیل دیر پرداختن این وام‌ها ناراحت می‌شد.«حسن مؤدب گفت که … مرا وام بسیار جمع آمده بود. دلم بدان مشغول بود که تقاضا می‌کردند و هیچ چیز معلوم نبود. » (محمّدبن منوّر، ۱۸۰:۱۳۸۴ ).در مورد وام گیری حسن مؤدب گاه هم، ابوسعید ابوالخیر به ناچار، در هنگام مجلس گفتن برای پرداخت وام، از حاضران مجلس کمک می طلبید چنان که در جایی گفتند: «حسن را سیصد دینار قرض است و پیرزنی می‌گوید: من بدهم. » (همان: ۲۳۱ )صوفیان و مشایخ آنها برای پرداخت وام‌هایی که می گرفتند گاه به در‌یوزه و گدایی هم می‌پرداختند و آن چنان بوده که اگر خادم خانقاه برای پذیرایی از صوفیان مقیم و مسافر به چیزی نیاز داشت، پولی از دیگران قرض می گرفت و نیازش را رفع می‌کرد بعد از طریق در‌یوزه آن وام را پرداخت می- کرد. باخرزی این مطلب را شرح می دهد: «شرط ُاولی آن است که چون خادم به چیزی محتاج شود قرض کند و آن را بر قوم صرف کند به وجه مصروف، ‌یعنی نه فراخ دارد و نه اسراف کند و بعد از آن بیرون آید و سؤال کند و آن قرض را بگذارد، و این وجه به سلامت اقرب است. » (باخرزی، ۲۶:۱۳۸۳)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۳-۶-فتوح
فتوح در مفهوم اقتصادی در مسلک صوفیان عبارت بود از: حصول چیزی از جایی که انتظار آن نمی‌رود مانند پول و هر چیز دیگری که بدون رنج به دست آید. کیانی در این باره گفته: «صوفیان به انواع کمک‌های مادی که از سوی دیگران به آنها داده می‌شد، اصطلاحاً فتوح می- گفتند. »(کیانی، ۲۸۶:۱۳۶۹)کاشانی در مورد فتوح آورده: «حقّیقت فتوح آن است که از حقّ ستانند نه از خلق؛ خواه به واسطه از دست مردم بود و خواه نه، خواه سبب آن معلوم و خواه نه؛ به شرط آنکه نفس را در مقدّمه‌ی آن تطلّعی و تشوّقی نبود. شیخ‌الاسلام آورده است که وقتی مردی نزدیک «ابوالسّعود» آمد و گفت: «می خواهم که مقداری معین تا از نان مؤظّف گردانم که هر روز به خدمت آرند و لکن می اندیشم که صوفیان گویند «المعلومُ شومُ» شیخ گفت: ما نگوییم؛ چه هر چه معلوم که حقّ- سبحانه- از بهر ما اختیار کند، ما در مشاهده‌ی فعل او کنیم، آن را مبارک دانیم نه شوم. » (کاشانی، ۱۷۸:۱۳۸۸).از آن‌جا که کانون‌های خانقاهی به عنوان مراکز اجتماعی و انسان ساز به شمار می‌رفت، کمک کردن به چنین مؤسساتی هم از نظر دینی و هم از نظر منطقی کاری پسندیده بود. کیانی نوشته: «یا دیگران به عنوان انفاق کردن و هدیه و زکوه و صدقه دادن و ادای نذر به صورت نقدی و جنسی و اطعام به صوفیان کمک می‌کردند و همه‌ی این‌ها در تحت عنوان فتوح قرار می گرفت. » (کیانی،۱۳۶۹: ۲۸۷) ‌یاری کنندگان به صوفیان علاوه بر کمک مالی و جنسی، گاه می‌شد که عدّه ای از صوفیان را به مهّمانی می‌بردند و از آنها پذیرایی می‌کردندیا این‌که خوراک و طعام به کانون ایشان می‌بردند. شیخ شهاب الدین سهروردی در این‌باره نوشته: «یکی از بازرگانان شهر ری که به صوفیان علاقمند بود حاتم اصم و ۳۲۰ نفر از‌یاران او را به میهمانی برده و از آنها پذیرایی می‌کند. » (سهروردی، ۳۵:۱۳۸۴)
۴-۳-۷-کمک رجال سیاسی
از دیگر منابع اقتصادی صوفیان، کمک مالی رجال سیاسی بود. چنان که برخی از فرمان‌روایان و رجال سیاسی به مشایخ و صوفیان توجّه می‌کردند و برایشان کمک مالی می‌فرستادند. گاه هم برایشان خانقاه می‌ساختند. توجّه رجال سیاسی به صوفیان بنابر دلایلی خاص صورت می گرفت:‌یکی، برای بهره‌مند شدن از دعای خیر مشایخ و صوفیان. دوّم، چون اکثر صوفیان جهانگرد بودند بهره‌مند شدن از ثروت آن‌ها باعث می شد که صوفیان ذکر خیرشان را از ناحیه‌ای به ناحیه‌ای دیگر منتقل کنند. چنان که به طور غیر مستقیم برایشان تبلیغ مثبت انجام می‌دادند. از نمونه‌های این رجال سیاسی می‌توان موارد زیر را معرفی کرد: خواجه نظام‌الملک طوسی که بارها به درویشان و سالکان کمک کرده. که محمّدبن منوّر در این‌باره نوشته: «خواجه برای هزینه‌ی آرامگاه بوسعید، صد خروار غلّه و صد دینار نقد حواله می‌کند. » (محمّدبن منوّر، ۳۵۹:۱۳۸۴)اوحدالدین کرمانی نیز خاطر نشان کرده که: «مستضر خلیفه عباسی، برای اصحاب اوحدالدین کرمانی ۶۳۵ هـ جامه تهیّه می‌کند. » (اوحدالدین کرمانی، ۱۵۰:۱۳۷۸)«جلال الدین قراطایی ۶۵۲ هـ . از امرای علاءالدین کیقباد سلجوقی، برای ابن عربی و شیخ شهاب الدین سهروردی، و شیخ سیف الدین باخرزی، هر ساله به ترتیب دوازده و دوازده و هفت هزار عدد سکه می فرستد. » (همان: ۱۸۶)
۴-۳-۸-بهره وری از ثروت اعضای توانگر
از دیگر منابع اقتصادی در زندگی مشترک درویشان، می توان به بهره مند شدن از اموال سالک توانگر و سالکی که به تازگی وارد مسلک طریقت و تصوّف می‌شد اشاره کرد. زیرا ‌یکی از مختصات آیین طریقت و تصوّف با توجّه به این که صوفیان باید در زندگی خود، مواسات و مساوات نسبت به دیگر اخوان خود را مدّ نظر قرار می‌دادند، ترک مال و ماه خود و توزیع آن میان درویشان و مستمندان بود. باخرزی نوشته: «مشایخ فرموده اند: که فقر فقیر صحیح نشود، تا آنچه او را باشد، از مال و جاه بذل نکند. » (باخرزی، ۲۵۸:۱۳۸۳) تعبیر ابوسعید ابوالخیر نیز بیانگر این مهم می‌
باشد که گفتند: «سالک إلی الله باید آن‌چه در سر و دست و در دل دارد بنهد. » (محمّدبن منوّر، ۲۹۷:۱۳۸۴)پس سالک با فقر و تهی دستی تمام به مسلک درویشی وارد می‌شد. چون با حفظ ثروت و مقامات دنیوی، فراهم شدن حضور قلب و جمعیّت خاطر برای او امکان پذیر نبود. هجویری خاطر نشان کرده: «هر چند درویش دست تنگ‌تر بود حال بر وی گشاده‌تر بود. ازیرا چه، وجود معلوم مرد درویش شوم بود تا حدّی که هیچ چیز را در بند نکند، إلّا بدان مقدار اندر بند شود. » (هجویری، ۳۰:۱۳۸۸)
از جمله صوفیانی که ثروت خود را به درویشان بخشیده اند می توان به حسن مؤدب اشاره کرد.«در آن وقت که خواجه حسن مؤدب رحمه الله علیه به ارادت شیخ بگفت در نیشابور و به خدمت شیخ بایستاد و هر چه داشت از مال دنیا در راه شیخ صرف کرد و شیخ او را به خدمت درویشان فرمود. » (محمّدبن منوّر، ۱۱۶:۱۳۸۴)
۴-۳-۹-نذور
کیانی در شرح اصطلاح نذوز در مسلک و آیین طریقت نوشته: «نذور جمع واژه‌ی نذر است، به معنی پیمان و عهد و وعده و آن چه انسان بر خود واجب گرداند، از قبیل روزه و صدقه و جز آن، نذر و نیاز عبارت است از آن چه برای مرشدان و مردمان صاحب نفس هدیه می‌آورند. » (کیانی، ۲۸۹:۱۳۶۹) ‌یکی از راه های تأمین هزینه‌ی خانقاه و تأمین لوازم زندگی درویشان استفاده از نذرهای مردمی بود. محمّدبن منوّر نوشته: «جوانی به خادم بوسعید گفت: من نذر کرده- ام که، اگر از دست دزدان خلاص‌یابم، ‌یک خروار مویز، به صوفیان میهنه بدهم. اکنون از آن بلا خلاص‌یافتم، بیایید و ببرید. » (محمّدبن منوّر، ۱۶۶:۱۳۸۰)حافظ نیز در مورد مصرف فتوح و نذر گفته:

«نذر و فتوح و صومعه در وجه می نهیم

دلق ریا به آب خدا بات برکشیم. »

(حافظ، ۲۵۹:۱۳۸۳)
علاوه بر این در بین مردم نیز مشهور بوده که پیران صوفی مستجاب الدّعوه هستند. برخی از مردم به نیّت برآمدن و روا شدن حاجت‌هایشان نذر می‌کردند و بعد از رسیدن به هدف خود، نذرشان را ادا می‌کردند. سعدی در گلستان به مستجاب الدّعوه بودن درویشان اشاره می کند: «درویشی مستجاب الدّعوه در بغداد پدید آمده حجاج‌یوسف را خبر کردند بخواندش و گفت: دعای خیر بر من بکن. گفت خدایا جانش بستان. گفت: از خدا، این چه دعایست؟ گفت دعای خیر است تو را و جمله مسلمانان را. » (سعدی، ۶۷:۱۳۸۴)
۴-۳-۱۰-مخالفان کمک پذیری صوفیان
برخی از مشایخ صوفیه مخالفت کمک پذیری از دیگران بودند و از دریافت کمک دیگران احتراز می‌کردند. آنها برای گذراندن زندگی خود، به کسب و کار می پرداختند و با قناعت تمام زندگی می‌کردند. آنان کمک گرفتن از دیگران و اینکه آن را به دیگران بدهند را، نوعی دخالت در امر روزی دادن حقّ‌متعال به بندگان خود می دانستند. عوفی در مورد سهل تستری در همین راستا در جوامع الحکایات نوشته: «تستری بیماری‌ یعقوب لیث را علاج کرد در برابر بدو هزاردینار دادند. نپذیرفت و گفت: ما این عزّت به ناستدن یافته ایم نه با حرص و گرفتن.‌یعقوب او را با مرکب خاص خویش روانه کرد. خادم در راه به او گفت: اگر آن مال بستدی و به درویشان دادی روا بودی. گفت: بندگان خدای را خدایشان روزی دهد. سهل را با فضول چه کار». (عوفی، ۱۳۶۳: ۶۹-۶۸)
برخی از مشایخ و فقیهان صوفی می گفتند که بهره‌وری از کمک‌های دیگران و زکات، باید مبتنی بر دستورات شرعی و مستندات دینی باشد. امام محمّد غزالی در مورد استفاده از زکات و صدقه نوشته: «مستحقّ زکات را ستدن زکاه روا بود. » « سؤال بی ضرورت حرام است. » (غزالی، ۴۴۸:۱۳۶۴)
۴-۳-۱۱-موافقان کمک پذیری صوفیان
علاوه براین می توان گفت که صوفیان کمک پذیرنده، برای توجیه کمک پذیری خود می- گفتند اصلاً به کمک و شخص کمک کننده توجّهی ندارندو آنچه به آنها می‌رسد، همه از سوی خداست و کمک دهنده مأموری بیش نیست و اراده‌ی او در این مورد دست حقّ متعال است. حافظ شیرازی در این باره گفته:

«بر در شاهم گدایی نکته ای در کار کرد

گفت: بر هرخوان که بنشستم خدا رزّاق بود. »

(حافظ، ۱۳۸۴ : ۱۴۰)

– افزایش تعداد شعب پرداخت کننده سرمایه و غرامت
– فروش تلفنی و اینترنتی بیمه نامه ها

۲-۱۲-۳) فرایند:

روش خاص عملیات یا مجموعه ای از فعالیت ها که در بر گیرنده مراحلی است که برای اینکه اتفاق بیفتد باید به صورت متوالی تعریف شود. زیر مؤلفه های آن عبارت اند از:

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

– فراهم نمودن تسهیلات برای انجام معاینات پزشکی متقاضیان بیمه نامه ها
– کاهش تشریفات اداری و کاغذبازی و افزایش سطح اتوماسیون اداری شرکت
– فروش بیمه نامه ها در محل حضور مشتریان

۲-۱۲-۴) بهروری و کیفیت:

بهره وری یعنی چگونه به شکلی کارا، ورودی های خدمات به خروجی هایی که برای مشتری ارزش افزوده دارد تبدیل می شود. کیفیت نیز میزان رضایت مشتریان از برآورده شدن نیازها، خواسته ها و انتظاراتشان است ( لاولاک و رایت، ۱۳۸۲). زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
– انجام به موقع و سریع تعهدات و پاسخگویی مطلوب در ارائه خدمات
– قابل اعتماد بودن شرکت و پرسنل آن
– نحوه تعامل با مشتری و درک احساسات و عواطف او در حین ارائه خدمات و پس از آن

۲-۱۲-۵) نیروی انسانی:

کارکنان، کسانی که در تولید خدمات سهیم هستند. زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
– انتخاب و استخدام پرسنل مجرب
– وجود دوره های آموزشی ضمن خدمت برای پرسنل جهت افزایش سطح توانایی و مهارت هی آنها و آشنایی با علوم روز
– استخدام پرسنل خوش برخورد و با ظاهری آراسته

۲-۱۲-۶) ارتقا و آموزش مشتری:

فعالیت های ارتباطی و انگیزشی طراحی شده جهت ایجاد مزیت رقابتی برای مشتری، برای یک خدمت خاص یا تهیه کننده خدمت. زیر مؤلفه های آن عبارت اند از:
– آموزنده بودن تبلیغات برای مشتری و ارائه اطلاعات و توصیه های لازم در متن تبلیغ
– برگزاری سمینارها و برنامه های آموزشی جهت آشنایی سازمان ها و افراد با بیمه و مزایای آن
– اعطای جوایز و هدایا به مناسبت های مختلف (از جمله اعیاد ) در جهت تشویق بیمه گذار به مراجعه مجدد و اقدام در زمانی برای خرید بیمه نامه ها

۲-۱۲-۷) شواهد فیزیکی:

نشانه های بصری یا سایر نشانه های محسوس که گواهی کیفیت خدمات را مهیا می کند. زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
– شواهد فیزیکی قابل مشاهده داخلی شرکت ( مانند مبلمان اداری شرکت)
– شواهد فیزیکی قابل مشاهده بیرونی شرکت ( مناظر و نمای بیرونی ساختمان )

۲-۱۲-۸) قیمت و سایر هزینه های خدمات:

مصرف پول، زمان و تلاشی که مشتریان در خرید و مصرف خدمات متحمل می شوند. زیر مؤلفه های آن عبارتند از:
– کاهش میزان حق بیمه پرداختی
– دادن تخفیف به مناسبت های مختلف
– تفاوت نرخ بهره اعطایی بانک ها به سپرده گذاران بلند مدت با بهره منظور شده در محاسبه حق بیمه توسط شرکت های بیمه (رضائیان و رضازاده برفوئی، ۱۳۸۶ ).

۲-۱۳) ریشه لغوی بیمه

در مورد واژه بیمه و ریشه لغوی آن تا حدودی اختلاف نظر وجود دارد. بعضی معتقدند که بیمه از کلمه «بیما» از زبان هندی گرفته شده است و برخی دیگر نظر داده اند که بیمه از کلمه بیم و ترس اخذ شده است و چنین استدلال می کنند که چون اولین بار روس ها از ایران امتیاز بیمه گرفتند و بعدها نیز دو شرکت روسی در ایران مشغول فعالیت بیمه ای شدند، کلمه بیمه از لغت استراخوانی که به معنی بیم و ترس است اخذ گردیده است و برخی از مؤلفین نیز کلمه بیمه را یک واژه پارسی قدیم می دانند و به استناد کتاب مسالک و ممالک تألیف ابواسحق اصطهری می گویند که بیمه نام شهری در دیار طبرستان و دیلم بوده است (محمود صالحی، ۱۳۷۲). واژه بیمه که در زبان فرانسه assurance و در زبان انگلیسی insurance نامیده می شود، ظاهراً به کلام فارسی شباهت دارد. لغت شناسان معتقدند که واژه های انگلیسی و فرانسه از ریشه لاتین secures که به معنای اطمینان است گرفته شده و علاوه بر عقد بیمه در معنای تضمین، تأمین، اعتماد یا اطمینان به کار رفته است. با این حال به نظر می رسد که ریشه اصلی واژه بیمه همان بیم است، زیرا عامل اساسی انعقاد بیمه، ترس و گریز از خطر است و به سبب همین ترس و به منظور حصول تأمین، عقد بیمه وقوع می یابد ( کریمی، ۱۳۷۶).

۲-۱۴) تعریف بیمه

در فرهنگ معین بیمه چنین تعریف شده است : «عملی است که اشخاص با پرداخت وجهی، قراردادی منعقد می کنند که در صورتیکه موضوع بیمه گذاشته به نحوی در مخاطره افتد شرکت بیمه از عهده خسارت برآید » و یا در فرهنگ عمید درباره این لغت می نویسد : «عملی است که شخص هرگونه خطر و زیان و خسارتی را که ممکن است به جان یا مال او وارد شود با پرداخت حق معینی به عهده شرکتها یا بنگاه های مخصوص اینکار بگذارد که هرگاه آن خطر یا خسارت به او رسیده بیمه کننده غرامت آن را بدهد » (سراج و شناسه، ۱۳۷۷).
بیمه عبارت است از قراردادی که طبق آن بیمه گر خود را مکلف می سازد در ازای حق بیمه ای که از بیمه گزار دریافت کرده، او را در مقابل خسارت احتمالی بیمه نماید (نخعی، ۱۳۴۶). طبق ماده اول قانون بیمه ایران مصوب اردیبهشت ۱۳۱۶ « بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می کند که در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمه گر، طرف تعهد را بیمه گذار، وجهی را که بیمه گذار به بیمه گر می پردازد حق بیمه و آن چه را که بیمه می شود موضوع بیمه نامند ». در تعریف مشابه دیگر: « بیمه عملی است که به موجب آن یک طرف بنام بیمه گر با متشکل کردن گروهی از افراد بنام بیمه گزار دریک سازمان منظم بنام مؤسسه بیمه تعهد می کند در ازای وجه یا وجوهی بنام حق بیمه که هر یک از افراد این گروه به مؤسسه مذکور می پردازد، در صورت وقوع حادثه معینی برای هر یک از آنها خسارات وارده را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد (طالقانی و تقی زاده، ۱۳۸۹).

۲-۱۴-۱) بیمه گر

مؤسسه یا شخص حقوقی است که در مقابل دریافت حق بیمه از بیمه گذار، تعهد جبران خسارت را در صورت وقوع حادثه به عهده می گیرد. بیمه گر شخصی حقوقی است که جهت انجام حرفه بیمه گری باید شرایط خاصی را که قانون تعیین می کند دارا باشد. در این خصوص ماده ۳۱ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران مصوب خرداد ماه ۱۳۵۰ مقرر می دارد که: «عملیات بیمه در ایران به وسیله شرکتهای سهامی عام ایرانی که کلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت این قانون و قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهند گرفت».

۲-۱۴-۲) بیمه گذار

بیمه گذار طرف تعهد بیمه گر است، شخصی که با پرداخت حق بیمه جان یا مال یا مسئولیت خود را نزد بیمه گر زیر پوشش قرار می دهد، ضمناً بر خلاف بیمه گرکه الزاماً باید شخص حقوقی باشد، بیمه گذار می تواند هم شخص حقیقی و هم شخص حقوقی باشد.

۲-۱۴-۳) موضوع بیمه

به موجب ماده ۴ قانون بیمه موضوع بیمه ممکن است مال باشد اعم از عین یا منفعت یا حق مالی یا هر نوع مسئولیت حقوقی، مشروط بر اینکه بیمه گذار نسبت به بقاء آنچه بیمه می دهد ذینفع باشد و همچنین ممکن است بیمه برای حادثه یا خطری باشد که از وقوع آن بیمه گذار متضرر می گردد (طباطبائی و صفری گیری،۱۳۷۹).

۲-۱۵) تاریخچه بیمه

۲-۱۵-۱) تاریخچه پیدایش بیمه در جهان

بشر از سپیده دم تاریخ همواره در معرض خطرات و حوادث گوناگون قرار داشته است. بیم از سوانح و بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان، مرگ و بی سرپرست ماندن اعضای خانواده وبه طور کلی بیم از حوادث غیرقابل پیش بینی، عواملی است که آرامش و آسایش را از انسان سلب می کند و زندگی او را قرین نگرانی و دلهره و تشویش می سازد.بنابراین باید وسیله مطمئن و همیشگی در اختیار باشد تا با آثار حوادث و سوانح مقابله کند و زیان دیدگان را مورد حمایت قرار دهد. نیاز به اطمینان خاطر و جبران خسارت را می توان علت پیدایش فکر بیمه در جهان دانست. در جوامع مختلف انجام چنین خدماتی بر عهده مؤسسات بیمه می باشد. بیمه به عنوان یک صنعت در رشد و توسعه اقتصادی پایدار کشور نقش مهم و تأثیرگذاری دارد. امروزه بیمه یکی از ابزارهای مهم اقتصادی و اجتماعی است که اتکاء به آن دربخش های مختلف تجاری، خدمات و اقتصادی اجتناب ناپذیر است. ضمن اینکه از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی در بسیاری از تحلیل ها بیمه را معیاری برای رشد و توسعه اقتصادی و عدالت اجتماعی ذکر می نمایند (طالقانی و تقی زاده، ۱۳۸۹).

شرکت ها برای سرمایه گذاری احتیاج به منابع مالی دارند، اما منابع مالی و استفاده از آنها باید به خوبی تعیین شود و این وظیفه مدیر مالی است که منابع مالی و نحوه استفاده از آن ها را تعیین کند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۶-۱-تامین مالی درون سازمانی و برون سازمانی
منابع تامین مالی شرکت ها براساس سیاست تامین مالی آن ها به دو بخش منابع مالی درون سازمانی و منابع مالی برون سازمانی تقسیم می شود. منابع مالی درون سازمانی، شامل جریان های نقدی حاصل از عملیات و وجوه حاصل از فروش دارایی ها است. در حقیقت شرکت از محل سود کسب شده اقدام به تامین مالی می کند، یعنی به جای تقسیم سود بین سهامداران، سود را در فعالیت های عمدتاً عملیاتی شرکت، برای کسب بازده بیشتر به کار می گیرد. منابع مالی برون سازمانی شامل استقراض از بازارهای مالی و انتشار سهام می باشد؛ شکل ۲-۲ منابع مالی و جریانات نقدی مربوطه را در یک واحد تجاری نشان می دهد(عبدالهی ، ۱۳۹۱ ).
منبع : عبدالهی ، ۱۳۹۱
نمودار۲- ۲ منابع مالی و جریان های نقدی یک واحد تجاری
۲-۲-۶-۲-تامین مالی کوتاه مدت و بلند مدت
معمولا روش های تامین مالی از نظر زمانی در دو گروه تامین مالی کوتاه مدت و بلند مدت مورد مطالعه قرار می گیرند.
۲-۲-۶-۲-۱-تامین مالی کوتاه مدت
منابع مالی کوتاه مدت برای تامین نیازهای کوتاه مدت است. تعهدات کوتاه مدت معمولا در یک دوره عادی عملیات (سالانه) پرداخت می شوند. بنابراین ضرورت دارد این منابع در فعالیت های کوتاه مدت (سرمایه در گردش) به کار گرفته شود تا در یک دوره عادی عملیات، برگشت شده تا پاسخگوی تعهدات کوتاه مدت باشد. تصمیم گیری در خصوص بکار گیری روش های تامین مالی کوتاه مدت و موفقیت مالی شرکت در این امر به شناسایی انواع راه های تامین منابع مالی کوتاه مدت، ریسک و بازده منجر می شود. هر یک از این راه ها و تاثیر آن ها، بر فعالیت بنگاه تجاری بستگی دارد.
۲-۲-۶-۲-۲- تامین مالی بلند مدت و میان مدت
شرکت ها معمولا برای خریداری های جدید یا بازپرداخت بدهی های سررسید شده خود به منابع مالی میان مدت و بلند مدت روی می آورند. در عرصه مدیریت مالی دوره کوتاه مدت معمولا به دیونی مربوط می شود که سر رسید آن ها، در فاصله کمتر از یک سال است.
اما اصطلاح تامین مالی بلند مدت به طور دقیق تعریف نشده است. برخی واحدهای تجاری، اصطلاح دوره میان مدت را برای تاریخ های سررسید بیش از یک سال و کمتر از ۱۰ سال به کار می برند. برای برخی اشخاص وام ۸ ساله کوتاه مدت و برای برخی دیگر بلند مدت محسوب می شود. ولی به طور کلی وام های دارای سررسید بیش از یک تا دو سال، بلند مدت نامیده خواهند شد.
۲-۲-۷-شیوه تامین مالی از نظر ساختار مالی شرکت ها
شیوه تامین مالی در شرکت ها را از نظر ساختار مالی، می توان به تامین مالی از طریق بدهی و از طریق سهام تقسیم نمود:
۲-۲-۷-۱-تامین مالی از طریق سهام
سهام جدید به دو صورت وارد بورس اوراق بهادار می شود:
۱)از طریق شرکت هایی که سهام آن ها فعلا به طور خاص در اختیار سرمایه گذاران گذارده می شود و تصمیم گرفته اند عرضه سهام خود را به طور عمومی و از طریق بورس اوراق بهادار انجام دهند به این گونه از سهام جدید، سهام غیر رایج یا IOP ^[۸]اطلاق می شود.
۲)انتشار سهام جدید توسط شرکت هایی است که در بورس فعال هستند و تصمیم گرفته اند که سرمایه خود را افزایش دهند؛ به این گونه سهام جدید؛ سهام رایج یا SEO ^[۹]می گویند.
۲-۲-۷-۲-تامین مال از طریق بدهی
در انتخاب تامین مالی کوتاه مدت یا بلند مدت، قاعده سر انگشتی مورد استفاده شرکت این است که “از سرمایه گذاری های کوتاه مدت برای وجوه کوتاه مدت، و از سرمایه گذاری های بلند مدت برای وجوه بلند مدت تامین مالی می شود. ” این امر به این معنا است که استقراض کوتاه مدت ارزان، در زمانی که ریسک کمتری وجود دارد، به کار گرفته شود؛ اما از طریق تامین مالی بلند مدت برای سرمایه گذاری های بلند مدت استفاده می شود(مدرس وعبداله زاده،۱۳۹۱).
۲-۲-۸-تامین مالی نوآوری در ایران
اصطلاح “سرمایه گذاری مخاطره پذیر” سابقه حضور چندانی در ادبیات حقوقی وقانونی کشور ندارد. آشنایی با این پدیده و گنجاندن آن در دل قوانین به سال ۱۳۸۲ و قوانین بودجه آن سال باز می گردد. تأمین مالی نوآوری و بالاخص تأمین مالی پژوهش و تحقیقات در رده های مختلف آن، موضوعی است که از همان دهه اول پس از انقلاب، در اذهان قانون گذاران و مسئولان اجرایی وجود داشته و حرکتهای مختلف در جهت آن انجام شده است.
در کشور ما نیز مانند بسیاری از دیگر کشورها و بخصوص کشورهای برخوردار از درآمد نفتی، نظام مدیریت فنآوری و فراتر از آن نظام ملی نوآوری، کمبودها و نقایصی دارد. این کمبودها هم در نهادها هم در نهادها و هم در روابط بین آنها به چشم می خورد. در زیر به بخشی از مشکلات نظام نوآوری ایران اشاره شده است:
الف. درونزا نبودن نیاز های داخلی و مدیریت فنآوری
ب. دیوان سالاری دولت
ج. ضعف روابط خارجی
د. تداخل وظایف
و. نا مشخص بودن اولویت های فنآوری
ز. ضعف در کنترل و ارزیابی
۲-۲-۸-۱-اصول تأمین مالی اسلامی:
در تأمین مالی اسلامی، ارتباط بین تأمین مالی کننده و متقاضی مانند ارتباط بین خریدار و فروشنده، عامل و مدیر، یا سرمایه گذار و کارآفرین است. این ارتباط مانند ارتباط بین وام دهنده و وام گیرنده همان طور که در بانکداری غربی وجود دارد نیست. اصولی که بر اساس احکام شریعت باید در معاملات و کسب و کار رعایت شود به شرح زیر است
الف. ممنوعیت سود حاصل از قرارداد وام (بهره، ربا)
ب. مشارکت در ریسک
ج. قمار و بازی های مبتنی بر شانس
د. عدم اطمینان بسیار زیاد در معاملات و قراردادها (غرر)
و. تعهد نسبت به مفاد قرارداد
۲-۲-۸-۲-ابزارهای مالی اسلامی
با توجه به حرمت ربا در نظام اقتصادی اسلام و ممنوعیت بکارگیری ابزارهای مبتنی بر نرخ بهره، مسلمانان برای برآوردن نیاز خود و ایجاد سود به روشی منطبق بر شریعت، می توانند از قراردادهای گوناگون که مورد تأیید شرع قرار دارداستفاده کنند. این قراردادها به دو دسته کلی عقود مبادله ای و مشارکتی تقسیم می شوند. عقود مبادله ای که سود مشخص و ثابتی دارند، مثل اوراق مرابحه، اجاره، سلم و استصناع؛ و گروه دوم عقود مشارکتی که سود آن قطعی نیست، شامل اوراق مشارکت، مضاربه، مزارعه و مساقات است (طالبی و اسمعیلی گیوی ، ۱۳۸۹).
۲-۳-سرمایه گذاری:
در خصوص سرمایه گذاری، مباحث و روش های تشریحی و کمی زیادی وجود دارد. برخی از این روشها فوق العاده موثر هستند، برخی دیگر با وجود اینکه ابتدایی اند، اما برخوردار از مفاهیم سرمایه گذاری کاربردی هستند، در حالیکه برخی دیگر ممکن است بی ارزش باشند.
تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری، باعث ارتقای رفاه اقتصادی خواهد شد.
۲-۳-۱-ماهیت سرمایه گذاری
واژه “سرمایه گذاری^[۱۰]” می تواند دامنه وسیعی از فعالیتها را شامل شود. این واژه می تواند شامل سرمایه گذاری در گواهی سپرده، اوراق قرضه، سهام عادی یا صندوق های مشترک سرمایه گذاری باشد. اگر چه کسانی که به صورت حرفه ای به سرمایه گذاری می پردازند از دارایی های دیگری، از قبیل گواهی خرید^[۱۱]، برگ اختیار خرید و فروش سهام^[۱۲]، اوراق قابل تبدیل و دارایی های مشهود مانند طلا و اشیأ قیمتی برای انجام سرمایه گذاری استفاده می کنند. سرمایه گذاری می تواند دارای درجات مختلف ریسک پذیری باشد و هر فردی، خواه شخصی با تحصیلات دانشگاهی، و خواه یک شهروند عادی، می تواند با توجه به شرایط خود از تصمیمات سرمایه گذاری استفاده کند.
سرمایه گذاری ^[۱۳]عبارت است از، تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی که برای مدت زمان آتی نگه داری خواهد شد. بنابراین سرمایه گذاری مستلزم مطالعه فرایند سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری مستلزم مدیریت ثروت سرمایه گذاران است. این ثروت شامل مجموع درآمد فعلی و ارزش فعلی درآمدهای آتی است.
منظور از “سرمایه گذاری”، سرمایه گذاری در دارایی های مالی و به خصوص اوراق بهادار قابل معامله است. دارایی های مالی ^[۱۴]به صورت اوراقی هستند که توسط دولتها و شرکت ها منتشر می شود. از طرف دیگر دارایی های دیگری وجود دارد که به آنها دارایی واقعی ^[۱۵]می گویند. این دارایی ها مشهود بوده و به صورت طلا، نقره، الماس، اثار هنری (تابلو و … ) و مواردی از این قبیل را شامل می شود.