سهم خانوارهای دچار هزینه ها فاجعه بار در مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۲ درصد و۳ درصد بوده است. سهم خانوارهای دچار هزینه ها فاجعه بار یا در معرض خطر یعنی کسانی که بیش از۴۰درصد ظرفیت پرداخت خود را صرف هزینه های درمانی می کنند (گرو ههای ۳ و ۴ در تقسیم بندی سازمان بهداشت جهانی) ، در مناطق روستایی ۱۰.۳۵ درصد بوده که به طور قابل ملاحظه ای بیش از مناطق شهری(۶.۵ درصد)است(۵) .
– در مطالعه محاسبه میزان خانوارهای مواجه با هزینه های کمرشکن در کرمانشاه از ۱۸۹ نفر خانوار حجم نمونه ، ۴۲ خانوار معادل ۲/۲۲ درصد با هزینه های کمرشکن مواجه بوده اند بطوریکه معیار مواجهه نیز بالاتر از ۴۰ درصد بودن توان پرداخت در نظر گرفته شده است(۶).
– در مطالعه طولی اندازه گیری مواجه خانوارها با هزینه های کمر شکن سلامت در شهر تهران بین سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶مشخص گردید که نسبت خانوارهای مواجه با هزینه های کمرشکن سلامت از ۱۲.۶ درصد در سال ۱۳۸۲ به ۱۱.۸ درصد در سال ۱۳۸۶ کاهش یافته است. بدون آنکه معناداری در این تفاوت وجود داشته باشد . استفاده از خدمات بستری پرهزینه و خدمات دندانپزشکی ضروری موجب افزایش میزان مواجه خانوارها با هزینه های کمرشکن شده است . فقیرترین گرو ه های اقتصادی با وجود مصرف کمتر خدمات گران قیمتی مانند دندان پزشکی مواجه بالاتری با هزینه های کمرشکن داشته اند که دال بر پایین تر بودن توانایی پرداخت آنها می باشد به طوری که برای این خانوارها حتی هزینه های نه چندان بالای سلامت نیز کمرشکن به حساب می آید(۱۰).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

مطالعات انجام شده در سایر نقاط جهان:
– در سال ۲۰۰۳ خانم کی زو و همکارانش هزینه کمرشکن خانوار را در یک تحلیل چند کشوری مورد بررسی قرار دادند. آنها داده ها را از سرشماری هزینه خانوار در ۵۹ کشور به دست آوردند و بوسیله تحلیل رگرسیونی اثر متغیرهای مورد نظر را بر هزینه کمرشکن خانوار بررسی کردند. هنگامی که سهم مالی خانوارها از نظام سلامت هزینه های بهداشتی ودرمانی خانوار) بیش از ۴۰ درصد) از مخارج خانوار را شامل شود) بعد از حذف نیازهای معیشتی( خانوارها در دام هزینه کمرشکن یا اسفبار قرار می گیرند.آنها به این نتیجه رسیدند که سهم پرداخت های کمرشکن به صورت پرداخت از جیب گستره وسیع و متنوعی در میان کشورها دارد. بالاترین نرخ های پرداخت کمرشکن در بعضی از کشورهای در حال گذار و آمریکای جنوبی قرار داشت(۴).
– در مطالعه ای که در سال ۲۰۱۰در هندوستان انجام گرفت به طور متوسط هزینه خانوارهای آسیب دیده در مراقبت بستری در منطقه روستایی تقریبا ۱۱.۵% هزینه کل سالانه خانوارها می باشد. هزینه های پزشکی برای مراقبت های سر پایی ، بیماری مزمن و زایمان به ترتیب ۴.۰۳% و ۵.۷۳% و ۳.۹۶% درصد از کل هزینه های خانوار بود. داده ها به وضوح و همان طور که مورد انتظار بود بار بالاتر در مان بستری را به صورت نا متناسبی نشان می دهد. نتایج نشان می دهد که بیشتر از ۳۰% خانوار ها ی تحت تاثیر بیشتر از ۴۰% هزینه های غذایی سالانه(ظرفیت پرداخت خانوار) را در مراقبت های سرپایی هزینه می کنند . هزینه های متناسب برای آنهایی که فقط در مراقبت سرپایی یا درمان بیماری مزمن هزینه کرده بودند بسیار پایین تر است. خانوارهایی که از خانه های پرستاری خصوصی یا بیمارستان خصوصی برای مراقبت پرستاری استفاده کرده اند بیشتر از ۲۵%هزینه های سالانه خانوار را هزینه کرده اند در حالیکه استفاده کنندگان از امکانات دولتی تنها ۷% هزینه کل را گزارش دادند(۱۲).
– در مطالعه ای در کشور گرجستان نیز یکی از علل افزایش درصد خانوارهای مواجه شده با هزینه های کمرشکن سلامت بین سال های ۲۰۰۷ – ( %۲/۸)۱۹۹۹ (۷/۱۱ درصد ) تفاوت ابزار گردآوری داده در این دو سال عنوان شده است(۱۴).
– در سال ۲۰۰۷ اکمان از سوئد در مطالعه خود چند نشانه غیرمعمول از یک کشور با درآمد پایین در مورد پرداخت های کمرشکن سلامت و بیمه سلامت آورده است. هدف مطالعه، تحلیل کمی نقش بیمه در پرداخت های کمرشکن سلامت در یک کشور با درآمد پایین می باشد. این مطالعه از آخرین داده های بودجه ای خانوار در زامبیا استفاده کرده است. مهم ترین نتیجه این مطالعه برخلاف انتظار این بود که بیمه سلامت، ریسک قرار گرفتن خانوار در دام هزینه های کمرشکن را کاهش نمی دهد(۱۷).
– در مطالعه ای که با عنوان بررسی هزینه های کمرشکن سلامت با تحلیل اطلاعات ۵۲ کشور توسط دیوید اوان و همکارانش انجام شد. یافته ها حاکی از آن بود که درصد هزینه های کمرشکن در بین کشورها بسیار متنوع بود ، هزینه های کمرشکن در کشورهای آمریکای لاتین به شدت بالا بود که به علت ۳ مسئله بود: ۱ فقر پرداخت های بیمه ای ۲ توانایی کم افراد برای پرداخت از جیب و در نهایت فراهمی خدمات بهداشتی مرتبط با پرداخت های مستقیم از جیب. در نهایت نتیجه گیری این شد که خانوار کم در آمد می بایست در مقابل این هزینه ها حمایت شوند و حمایت مالی بیشتری برای این خانوارها فراهم گردد. سیاستهای حمایتی در این کشورها می بایست مورد توجه قرار گیرد. هم چنین مطالعه ای در گرجستان نشان داد برای تامین خدمات سلامت ۱۹ درصد افراد مجبور به گرفتن قرض و یا وام می شوند. هم چنین نتایج نشان داد ۱۶ درصد افراد قادر نبودند که هزینه های سلامت خود را تامین نمایند(۱۸).
– در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۳ در برزیل انجام شد که این مطالعه محدود به جامعه شهری
بود، میزان مواجه هزینه های کمرشکن سلامت بین ۲ تا ۱۶ درصد برآورد شده است که این میزان در میان فقرا بیشتر بود.بیشترین نسبت مواجه با هزینه های کمرشکن سلامت در مرکز برزیل بود در حالیکه در جنوب و جنوب شرقی این کشور این میزان بسیار کمتر برآورد شد(۱۹).
– در کشور برزیل دارو و ویزیت پزشکی ۷۰ درصد از هزینه های پرداخت از جیب را شامل می شود که منجر به افزایش هزینه های کمرشکن سلامت شده است(۲۰).
– در مطالعاتی که در گرجستان انجام گرفته نشان می دهد که میزان مواجه با هزینه های کمرشکن بین سالهای ۱۹۹۹تا ۲۰۰۷ از ۲.۸ درصد تا ۱۱.۷ درصد متغیر بوده است،که البته این تغیر ممکن است به دلیل اختلاف در متدولوژی پژوهش های انجام گرفته باشد.این سطح بالای هزینه های کمرشکن ممکن است به علت سهم پایین پیش پرداخت های بیمه ای و سطح بالای فقر در این کشور باشد.فاکتورهای اصلی مواجه با هزینه های کمرشکن مربوط به بیماری هایی است که منجر به بستری شدن در بیمارستان، و همچنین خانوارهایی با افراد دارای بیماری مزمن و وضعیت فقر خانواده باشد(۲۱).
– در مطالعه ای که در نیجریه در رابطه با هزینه های کمرشکن انجام شد، آنالیز داده ها حاکی از آن بود که هزینه های کمرشکن سلامت در این کشور به علت توزیع نابرابر درآمد و عدم پوشش کافی بیمه ای از ۸ درصد تا ۴۳ درصد برآورد شد که این رقم بسیار بالا می باشد که سیاست گذاری مناسب در جهت کاهش این هزینه ها امری اجتناب ناپذیر می باشد(۲۲).
در ویتنام میزان پرداخت از جیب مستقیم^[۴] مردم بعنوان سهمی از کل هزینه سلامت ، همواره نرخ بالایی را داشته است . میزان پرداخت از جیب در ویتنام بین ۵۰ تا ۷۰ درصد می باشد که موجب بروز مسائل بی عدالتی مانند ایجاد هزینه های کمرشکن سلامت برای مردم و ایجاد فقر می شود . خانوارهایی که در روستا زندگی می کنند و یا در خانواده خود افراد مسن بیشتری دارند بیش از دیگران در معرض خطر ایجاد هزینه های کمرشکن سلامت و فقر هستند . خانوارها برای جبران هزینه های سلامتی خود ناچار هستند که از هزینه های ضروری زندگی خود بکاهند . مهم ترین عامل ایجاد چنین وضعیتی پایین بودن سطح حفاظت مالی^[۵] برنامه های بیمه اجتماعی سلامت در ویتنام می باشد . لذا ضروری است روش های نوینی در حفاظت مالی خانوارها در برابر هزینه های کمرشکن سلامت بکارگرفته شود .(۲۳)
سهم تامین هزینه از بخش خصوصی –پرداخت از جیب – در ویتنام بیشتر از سایر کشورهای واقع در منطقه آسیا اقیانوسیه مانند تایلند است .

تامین هزینه های سلامت در ویتنام

محل تامین مالی

توضیحات

بودجه ایالت ها

۲۵ درصد از کل هزینه سلامت کشور و ۱۰.۲ درصد از هزینه ایالت (بدون احتساب بیمه) را تامین می نماید.

بیمه ملی سلامت
(شروع از ۱۹۹۲)

اجباری

بیمه اجتماعی سلامت برای کارکنان رسمی ، صندوق حمایت از فقرا^[۶]

کودکان زیر ۶ سال خدمات بهداشتی درمانی رایگان

اختیاری

بیمه غیر انتفاعی زیر نظر ایالت جهت شاغلین مستقل که بطور رسمی یا غیر رسمی فعالیت می نمایند .

پوشش

پوشش جمعیتی از ۱۸ درصد در سال ۲۰۰۲ به ۶۰ درصد در سال ۲۰۱۰ ارتقا یافته است . میزان پوشش هزینه ۱۸ درصد از کل هزینه های سلامت می باشد .

در مطالعه هوانگ وان مین (۲۳ ) عوامل موثر بر هزینه های کمرشکن سلامت و ایجاد فقر شامل :
بیمه داشتن ، تعداد اعضاء خانوار، داشتن افراد پیرتر در جمع اعضاء خانواده ، داشتن فرزند زیر ۶ سال و مان زندگی روستایی نسبت به شهری ، بودن در بالاترین چارک نسبت به پایین ترین چارک برای هزینه کمرشکن و بودن در چارک دوم نسبت به چارک اول برای ایجاد فقر . میزان پرداخت از جیب مستقیم برای مراقبت های بهداشتی درمانی ، مهم ترین شاخصی است که سطح حفاظت مالی مردم را در یک کشور نشان می دهد .نظام پرداخت مبتنی بر خدمت موجب ایجاد تقاضای القایی ارائه کنندگان خدمات می گردد و این تقاضا ممکن است موجب ایجاد منفعت برای بیمار گردد و یا بدون منفعت باشد .این سیستم پرداخت موجب تشدید خودگردانی مالی ارائه کنندگان می شود . از سوی دیگر هزینه مراقبت با رشد سطح تکنولوژی در حال افزایش است .بخش خصوصی تشویق به توسعه یافتن پیدا می نماید .که موجب انتقال بار مالی تامین سلامت به خانوارها می شود .قیمت های بالای دارو ها و عدم دسترسی به برخی داروها در بیمارستان منجر به افزایش هزینه های مستقیم خانوار می شود .برای اینکه پرداخت از جیب نقش اصلی را در تامین مالی ایفا نکند باید به دنبال روش های جدید تامین مالی بود.خانوارهایی که جمعیت بیشتری دارند چون اعضا خانوار می توانند از یکدیگر مراقبت نمایند و در نتیجه منجر به کاهش استفاده از خدمات درمانی می شود لذا افرادی که عضو این خانواده ها هستند کمتر دچار هزینه های کمرشکن می شوند علاوه براین خانوارهای بزرگتر به دلیل داشتن شبکه اجتماعی گسترده تر ، در صورت نیاز می توانند منابع بیشتری را در هنگام بیماری جمع آوری نمایند. سالخوردگان گروهی آسیب پذیر هستند که نیازمند مراقبت بیشتر وگرانتر هستند و لذا ضروری است سیاستی روشن جهت این گروه در بخش سلامت تدوین شود .سیاستگذاری ارائه خدمات بهداشتی در روستا باید با سیاست های توسعه روستا یکپارچه گردد .داشتن بیمه ارتباط معناداری با نرخ هزینه های کمرشکن ندارد و بیمه موجب کاهش میزان پرداخت از جیب نمی شود .(۳۴)

بسته خدمات سلامت^[۲۲]:
خدمات بهداشتی درمانی ، یا توانبخشی پایه و دارای اولویت که توسط پزشک خانواده یا تیم سلامت ارائه یا فراهم می شود .کالاها یا خدماتی که در پوشش فهرست ملی انواع مراقبتها، چه پیشگیرانه و چه درمانی، قرار دارند و هزینه ی آنها به سبب اساسی بودن یا برخورداری از اولویت توسط جامعه پرداخت می شود در حالی که هزینه ی سایر خدمات باید توسط فرد یا طرح های بیمه مکمل و به طور اختیاری تامین شود.(۲۸)
پرداخت از جیب^[۲۳]:
به میزان هزینه ای که خانوار مستقیما هنگام دریافت خدمت به ارائه دهنده پرداخت می نماید را پرداخت از جیب گویند. این پرداخت اگر بصورت قانونی باشد بعنوان پرداخت رسمی^[۲۴] مطرح می شود و اگر غیر قانونی باشد بصورت پرداخت غیر رسمی^[۲۵] بیان می گردد.(۲۹)
سازمانهای بیمه گر پایه:
منظور سازمانهایی است که خدمات درمانی پایه را برابر فهرست تعهدات مصوب شورای عالی بیمه خدمات درمانی کشور ارائه میکنند و مشتمل است بر سازمان تامین اجتماعی،سازمان بیمه خدمات درمانی، سازمان بیمه خدمات درمانی نیروهای مسلح و کمیته امداد امام (ره) است.(۲۸)
خدمات پاراکلینیک: خدماتی شامل خدمات تصویربرداری ، فیزیوتراپی ، آزمایشگاهی ، دارویی و … را که مکمل خدمات سرپایی و بستری است ، گفته می شود.
فقر^[۲۶] :
در تعریف جامعه‌شناسی آن، به معنی عدم برخورداری از حداقل امکانات معاش، یا به تعبیر دیگر، عدم برخورداری از میزان درآمدی است که در سطوح معیشت مورد نیاز انسان باشد. اندازه‌گیری میزان فقر مشکل است، ولی با روش تحقیق تا حدودی امکان‌پذیر است، اما فقر مطلق را فراتر از کمبود درآمد می‌دانیم و آن شامل سوءتغذیه، کمبود بهداشت، افزایش بی‌رویه جمعیت، بیکاری پنهان و آشکار، مهاجرت نخبگان و جوانان تحصیلکرده به خارج از کشور.(۳۰)
هزینه بقاء:
به حداقل هزینه لازم برای امرار معاش یک خانواده که شامل هزینه های لازم برای تغذیه و سکونت و انرژی می باشد گفته می شود.(۳۱)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

سلامت^[۲۷]:
عبارتست از برخورداری از آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط نداشتن بیماری و نقص عضو. تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامتی، یک تعریف ایده‌آل و عملا دست نیافتنی است زیرا با توجه به این تعریف نمی توان فردی را پیدا کرد که در هر سه بعد جسمی، روانی و اجتماعی کاملا سالم باشد، ضمن اینکه در عمل هم نمی توان مرزی بین سلامت و بیماری در نظر گرفت، در حقیقت این تعریف مشابه قله مرتفعی است که هیچ کس نمی تواند آن را فتح نماید ولی تلاش همه افراد باید به سمت آن باشد و از طرفی باید برای سطح سلامتی، طیفی قائل شد.
با توجه به تعریف سلامتی (تعریف WHO) متوجه می‌شویم که سلامتی یک مسئله چند بعدی است حتی امروزه علاوه بر بعد جسمی، روانی و اجتماعی، جنبه معنوی را هم در نظر می‌گیرند. و باید توجه داشت که ابعاد مختلف سلامتی و یا بیماری بر یکدیگر اثر کرده و تحت تاثیر یکدیگر قرار دارند. چنانچه مشکلات جسمی بر روان فرد مشکلات روانی بر جسم او و نیز هر دوی آنها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر سلامتی اثر می‌گذارند لذا اقدامات انجام شده برای ارتقای سلامتی باید به تمام جوانب سلامتی فردی (جسمی و روانی و معنوی) و سلامت کلی جامعه توجه داشته باشد.(۲۹)
عوامل اثرگذار بر سلامت: ویژگی های چند بخشی داشته و آثار دگرگونی سیمای سلامت در کشور اثر این عوامل را تشدیدمی‌کند.همچنین عواملی مانند فقر و خشونت، صنعتی شدن ، تغییر شیوه زندگی ، آلودگی محیط زیست ، تغییر عادت‌ها ، حوادث و سوانح جاده ای ، استرس و …) بر این عوامل اثر هم افزایی دارد (۲۷).
خط فقر^[۲۸]
عدم تامین حداقل نیازهای تغذیه ای، بهداشتی، آموزشی، مسکن و حمل و نقل یک خانواده است که حداقل غذای مورد نیاز یک خانوار ایرانی دو هزار کالری در روز است و این رقم مبنای محاسبه خط فقر در نظر گرفته شده است.(۳۰)
عدالت در تأمین منابع مالی^[۲۹]:
به لحاظ مفهومی عدالت در مشارکت مالی تمرکز و توجه به این نکته دارد که آیا هر خانوار متناسب با استطاعت مالی و درآمدش در تامین هزینه های بهداشتی و درمانی مشارک دارد یا اینکه مشارکت خانوارها تناسب منطقی با سطح رفاهی و درآمد آنها ندارد.(۳۲)
بیمه :^[۳۰] عقدی است که بموجب آن یک طرف تعهد می کند در ازاء دریافت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارده براو را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد . بیمه در واقع راه حلی برای پاسخ به نیازهای جوامع بشری در مقابل بروز حوادث ناگهانی می باشد . جوامع بشری در طول تاریخ بهترین و موثرترین وسیله برای مقابله با زیانهای عظیم را ، تعاون و همیاری اجتماعی به منظور سرشکن کردن زیان فرد یا افراد معدود بین همه افراد گروه و یا جامعه یافتند تا در این راستا هیچ فرد از افراد جامعه بیمه شده به تنهایی در مقابل خسارت ناشی از حادثه ناگهانی قرارنگیرد و از این طریق تمام افراد به آسایش خیال دست یابند . برای مثال در اوایل قرن صنعتی در اروپا کارگران صنعتی و معادن در محیط کار با آسیب دیدگی ، نقص عضو و فوت روبرو بودند و بارسنگین نگرانی از وضعیت مالی خانواده در صورت بروز حادثه آنها را بر آن داشت تا صندوقی در محل کار تعبیه کنند و ماهانه به سهم خود مبلغی ناچیز به صندوق بریزند و در موقع حادثه آسیب دیدگان از اندوخته صندوق به نفع خانواده های خود استفاده کنند و با این ترتیب نه تنها غرامت آسیب دیدگان جبران می شد بلکه همه افراد آن جامعه به آسایش خیال دست یافتند و در واقع خود را بیمه حوادث نمودند . شرکت های بیمه در واقع همان صندوق تعبیه شده می باشند .(۳۳)
حق بیمه : شرکتهای بیمه با بهره گرفتن از آمار ، احتمال وقوع حادثه را مشخص کرده ، حق بیمه را براساس احتمال وقوع حادثه و میزان سرمایه مورد بیمه محاسبه می کنند .(۳۳)
دو دیدگاه در مورد ماهیت حق بیمه :
الف ) حق بیمه بعنوان هزینه : حق بیمه ، گرچه در ماهیت هزینه است ولی در واقع باعث کاهش هزینه های عظیم در بلند مدت میگردد . حق بیمه چون واکسنی است که از بیماریهای بزرگ جلوگیری می کند .
ب ) حق بیمه بعنوان پس انداز : حق بیمه در ماهیت ، پس انداز پنهانی است که در روز بروز حادثه که تمام سرمایه ها از بین رفته این پس انداز پنهانی به کمک می آید و سرمایه از بین رفته را جایگزین می نماید . (۳۳)
حق سرانه :^[۳۱] مبلغی است که بر مبنای خدمات مورد تعهد به مشمولین بیمه خدمات درمانی، برای هر فرد در یکماه تعیین می گردد . (۳۳)
فرانشیز :^[۳۲] قسمتی از هزینه درمان است که بر مبنای تعرفه مصوب، بیمه شده باید درزمان دریافت خدمات پرداخت نماید . (۳۳)
فصل چهارم:
یافته ها
همانطور که در بخش روش شناختی تحقیق به آن اشاره شد در این مطالعه و به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه باز استفاده گردید . سوالات اولیه پرسشنامه با توجه به اهداف تحقیق توسط محقق طراحی گردید و پس از اخذ نظرات خبرگان و متخصصین حوزه بهداشت و درمان نهایی شدند.
سوالات به شرح زیر می باشند :
سازه های موثر بر افزایش میزان پرداخت از جیب بیمه شدگان به طور کلی چیستند ؟
سازه های موثر بر افزایش میزان پرداخت از جیب بیمه شدگان در بخش های بستری،دارو، دندانپزشکی و… چیست؟
سازه های موثر بر کاهش میزان پرداخت از جیب بیمه شدگان به طور کلی چیستند ؟
سازه های موثر بر کاهش میزان پرداخت از جیب بیمه شدگان در بخش های بستری ، دارو ، دندانپزشکی و.. چیست؟
سوال ۱ : سازه های موثر بر افزایش میزان پرداخت از جیب بیمه شدگان به طور کلی چیستند ؟
در پاسخ به این سوال در ۲۶ استان مورد بررسی مدیران بیمه عوامل موثر بر افزایش پرداخت از جیب را در حیطه مقولات مطرح شده در جدول۱ بیان نمودند.
جدول ۱ : سازه بندی کدهای مستخرج از سوال ۱

سوال تحقیق سازه ها

سازه های افزایش میزان
پرداخت از جیب بیمه شدگان چیست؟

ضعف سیستم های نظارت بر درمان

اختلاف زیاد تعرفه خدمات درمانی بخش دولتی با خصوصی

منبع: (لامبرت و کوپر، ۱۹۹۸، ۳۴)
ساختار شبکه زنجیره تامین، از شرکتهای عضو و ارتباطات بین آنها تشکیل شده است. فرایندهای کسب و کار، فعالیت­هایی است که خروجی مشخصی، به صورت یک ارزش برای مشتری ایجاد می­ کند و مولفه­های مدیریت، متغیرهای مدیریتی هستند که به وسیله آنها فرایندها یکپارچه شده و زنجیره تامین اداره می­ شود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۲-۲-۱- ساختار شبکه زنجیره تامین
همه شرکتها از مرحله مواد خام تا مصرف ­کننده نهائی در زنجیره تامین مشارکت دارند. عوامل مختلفی نظیر پیچیدگی محصول، تعداد تامین­کنندگان موجود و در دسترس بودن مواد اولیه، میزان مدیریت و کنترل مورد نیاز، این زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار می­ دهند. علاوه بر این، طول زنجیره تامین و تعداد تامین­کنندگان و مشتریان در هر رده، ابعادی هستند که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد. سطح ارتباط شرکت مرکزی با بقیه شرکتها در زنجیره تامین متفاوت خواهد بود و مدیریت نیازمند انتخاب سطحی از شراکت مناسب برای ارتباطات زنجیره تامین خواهد بود. همه ارتباطات در سرتاسر زنجیره تامین باید هماهنگ و یکپارچه شوند. مقصود از ساختار در زنجیره تامین، چگونگی ارتباط و تعامل میان عناصر زنجیره تامین است. چنانچه ساختار به شکل یکپارچه کامل باشد، نوع خاصی از روابط میان اجزا به وجود می ­آید که در آن تمامی تراکنش­ها بصورت ارتباطات داخلی است و خرید و فروشی میان عناصر ایجاد نمی­ شود. ذکر این نکته لازم است که در این ساختار، نیازی نیست تمامی اجزا تحت مالکیت یک شرکت باشند و می­توانند بصورت مشارکتی با یکدیگر همکاری کنند. در طرف مقابل، در ساختار کاملا مستقل همه عناصر بصورت منفک از همدیگر عمل کرده و برنامه­ ریزی مشترکی بین آنها موجود نیست و ارتباط میان عناصر از طریق بازار آزاد انجام می­ شود. باید توجه داشت که بین این دو ساختار حدی وابسته و مستقل، شکل­های مختلف دیگری از ارتباطات ممکن است وجود داشته باشد که با عنوان ساختارهای نیمه­یکپارچه از آنها یاد می­ شود. ساختارهای نیمه­یکپارچه به دو صورت ساختارهای نیمه­یکپارچه بالادستی و پایین­دستی ممکن است وجود داشته باشند. بدین صورت که در ساختار نیمه­یکپارچه پایین­دستی مرحله تولید با مرحله پایین­دست خود (توزیع) یکپارچه بوده و ازمرحله بالادست خود (تامین­کنندگان) مستقل است. در حالت نیمه­یکپارچه بالادستی، برعکس مرحله تولید از پایین­دست خود (توزیع) مستقل است و به بالادست خود (مادر یا تامین­کنندگان) متصل است. شرط اتصال به توزیع و استقلال از تامین، شرط لازم جهت قرار گرفتن ساختار در حالت نیمه­یکپارچه پایین­دستی است. بقیه اجزای ساختار بصورت اختیاری می­توانند با این اجزا یکپارچه شده یا از آنها مستقل باشند. در حالت نیمه­یکپارچه بالادستی نیز شرط لازم اتصال مرحله تولید به مرحله تامین و مستقل بودن از توزیع است (امینی، ۲۰۱۲، ۳۰۱).
تعیین اینکه کدام یک از بخشهای زنجیره تامین، سزاوار توجه مدیریت است، به قابلیت‌های شرکت و اهمیتی که به آن شرکت داده می­ شود، بستگی دارد. ساختار شبکه زنجیره تامین دارای سه بعد است: اعضای زنجیره تامین، ابعاد ساختار شبکه و انواع متفاوت ارتباطات فرایند در طول زنجیره تامین.
اعضای زنجیره تامین، شامل همه شرکتها یا سازمانهائی است که شرکت مرکزی، به طور مستقیم یا غیر مستقیم از طریق تامین­کنندگان یا مشتریان، از نقطه آغاز تا مصرف، با آنها در ارتباط است.
همچنین برای توصیف و تجزیه و تحلیل زنجیره تامین، سه ساختار می­توان برای آن در نظر گرفت که عبارتند از: ساختار افقی، ساختار عمودی و جایگاه افقی شرکت درون زنجیره تامین. ساختار افقی به تعداد رده­ها در طول زنجیره تامین بر می­گردد که ممکن است طولانی با تعداد زیادی از اعضاء و یا کوتاه با تعداد کمی از اعضاء باشد. ساختار عمودی به تعداد اعضای تامین کننده یا مشتری بر می­گردد که در هر رده وجود دارد. یک شرکت می ­تواند ساختار عمودی محدود با تعداد کمی از شرکتها در هر رده یا ساختار عمودی گسترده با تعداد زیادی از تامین کنندگان و مشتریان در هر رده داشته باشد. بعد سوم، جایگاه افقی شرکت درون زنجیره تامین است. یک شرکت می ­تواند نزدیک منابع اولیه تامین یا نزدیک مشتری نهائی و یا بین آنها باشد.
در مورد بعد سوم ساختار شبکه زنجیره تامین همانطور که قبلا گفته شد، یکپارچه سازی و کنترل همه ارتباطات موجود در فرایند در طول زنجیره تامین کار مناسبی نیست. از آنجائی که یکپارچه­سازی در هر جائی با انگیزه خاصی صورت می­گیرد و در هر ارتباط با ارتباط دیگر متفاوت خواهد بود، سطوح یکپارچه­سازی باید در هر ارتباط با ارتباط دیگر و در طول زمان متفاوت باشد. بستگی به نوع شرکت برخی ارتباطات، مهمتر از بقیه هستند بنابراین در امر تخصیص منابع محدود، در ارتباطات موجود در فرایند زنجیره تامین، اهمیت زیادی پیدا می­ کنند: چهار نوع رابطه کاملا متفاوت را می­توان در میان اعضای یک زنجیره تامین مشخص کرد. این روابط عبارتند از: روابط تحت مدیریت^[۴۰]، روابط تحت نظارت^[۴۱]، روابط مدیریت نشده^[۴۲] و روابط با شرکتهای غیر عضو^[۴۳] (لامبرت و کوپر، ۱۹۹۸، ۳۵).
۲-۲-۲-۲- فرایندهای کسب و کار زنجیره تامین
مدیریت زنجیره تامین به عنوان مجموعه کاملی از فرایندها تعریف شده است که محصولات و خدمات را تولید و به مشتری نهائی ارائه می­ کند(کوپر و همکاران، ۱۹۹۷،۳۷). مدیریت زنجیره تامین فرصتهای هم­افزائی برای یکپارچگی و مدیریت درون و بیرون سازمانی را فراهم می­ کند.
بنابراین مدیریت زنجیره تامین با تعالی فرایندهای کسب و کار جامع سر و کار داشته و روشی جدید برای مدیریت کسب و کار و روابط با دیگر اعضای زنجیره تامین ارائه می­ کند. این بینش از مدیریت زنجیره تامین در شکل ۲-۳ ارائه شده است (لامبرت و کوپر،۱۹۹۷، ۳۸).
مدیریت زنجیره تامین در شکل ۲-۳ ارائه شده است (لامبرت و کوپر،۱۹۹۷، ۳۸).
مدیریت روابط مشتری
مدیریت خدمت مشتری
مدیریت تقاضا
مدیریت ارائه سفارش
مدیریت جریان تولید
توسعه محصول و تجاری کردن
مدیریت روابط تامین کننده
مدیریت بازگشت
جریان اطلاعات
مشتری تولید­کننده تامین­کننده
شکل ۲-۳- فرایند مدیریت زنجیره تامین از دیدگاه لامبرت
منبع: (لامبرت و کوپر، ۱۹۹۷، ۳۸)
شکل شماره ۲-۳، به فعالیت­هایی که به منظور تولید یک کالا یا ارائه خدمت به مشتری در درون یا بیرون از شرکت انجام می­ شود، بر می­گردد. اعضای زنجیره تامین می­توانند در فعالیتهای مختلف مشارکت داشته باشند. از آنجا که اغلب فعالیتها فراتر از مرزهای یک سازمان است، ممکن است شکسته یا از هم گسیخته شوند، بنابراین لازم است هماهنگی لازم بین سازمانها وجود داشته باشد.
لامبرت و کوپر (۱۹۷۷) فرایند مدیریت زنجیره تامین را بصورت زیر مشخص کرده ­اند:
مدیریت روابط مشتری^[۴۴]: ساختاری برای چگونگی ایجاد رابطه با مشتری و توسعه و حفظ این ارتباط است.
مدیریت ارائه خدمت به مشتری^[۴۵] : وجهه سازمان را به مشتری نشان می­دهد و در ارتباط با اجرای توافقات مربوط به محصول/خدمت که توسط تیم­های مشتری طی فرایند ارتباط با مشتری شکل گرفته است، آخرین اطلاعات مربوط به موعد تحویل و موجودی کالا را در اختیار مشتریان می­گذارد.
مدیریت تقاضا^[۴۶]: ساختاری برای ایجاد تعادل بین نیازهای مشتری با قابلیت ­های تامین است و شامل کاهش تغییر­پذیری تقاضا و افزایش انعطاف­پذیری تولید و پیش ­بینی تقاضا است.
برآورده کردن سفارش^[۴۷]: شامل همه فعالیتهای ضروری برای تعریف نیازمندی­های مشتری، طراحی یک شبکه و توانمند کردن شرکت برای برآورده کردن این سفارشات است به طوری که هزینه کل تحویل کمینه شود و فعالیتهای ایجاد، ثبت، پردازش، بسته­بندی، تحویل و مدیریت سفارشات مشتری را در بر دارد.
مدیریت جریان تولید^[۴۸]: شامل همه فعالیتهای ضروری برای دستیابی، به­ کارگیری و مدیریت انعطاف­پذیری تولید و حرکت محصولات از طریق کارخانه­ها در زنجیره تامین است و ساخت محصولات و تعیین انعطاف­پذیری مورد نیاز تولید برای ارائه محصولات در بازارهای هدف را شامل می­ شود.
مدیریت روابط تامین­کننده^[۴۹]: ساختاری برای چگونگی ایجاد رابطه با تامین­کننده، توسعه و حفظ این ارتباط است.
توسعه محصول و تجاری کردن^[۵۰]: ساختاری برای توسعه محصول و ارائه آن به بازار به طور مشترک با مشتریان و تامین­کنندگان است.
مدیریت بازگشت^[۵۱]: تعیین فرصتهای بهبود بهره­وری و پروژه­ های پیشرفت، بازنگری در دستورالعمل­های رسمی قانونی و محیطی و مدیریت روزانه فعالیتهای برگشت را شامل می­ شود.
۲-۲-۲-۳-مولفه­های مدیریتی مدیریت زنجیره تامین
مولفه­های مدیریتی مدیریت زنجیره تامین، سومین عنصر در چارچوب مدیریت زنجیره تامین می­باشند. سطح مدیریت و یکپارچه­سازی ارتباطات زنجیره تامین، تابعی از سطح و تعداد مولفه­هایی است که به این ارتباط اضافه می­شوند.
ادبیات مهندسی مجدد فرایندها، روابط خریدار – تامین­کننده و مدیریت زنجیره تامین مولفه­های زیادی را پیشنهاد می­ کنند که هنگام مدیریت روابط زنجیره باید به آنها توجه شود. برخی از این مولفه­ها که می­توانند در موفقیت مدیریت زنجیره تامین نقش داشته باشد، عبارتند از: برنامه­ ریزی و کنترل، ساختار کار، ساختار سازمان، ساختار تسهیلات جریان محصول، ساختار تسهیلات جریان اطلاعات، روش های مدیریت، ساختار قدرت و رهبری، ساختار پاداش و ریسک و فرهنگ و نگرشها (الرام و کوپر، ۱۹۹۳، ۱۴۰).
۲-۲-۳- انواع زنجیره تأمین
در ادبیات زنجیره تامین، طبقه ­بندی­های مختلفی از انواع زنجیره­های تامین آورده شده است که در زیر برخی از مهمترین آنها آورده شده است:
۲-۲-۳-۱- زنجیره تأمین ناب^[۵۲]
در یک زنجیره تأمین ناب بر بهبود مستمر فعالیت­ها توجه می­ شود. این زنجیره بر تلاش­هایی معطوف است که به کمک آنها بتوان کارآیی ساخت داخلی­، تولید اقتصادی­، سودآوری و انعطاف­پذیری ساخت را ارتقا داد و به دنبال آن زمان­های راه ­اندازی و هزینه­ها راکاهش داد. کاهش زمان راه ­اندازی باعث افزایش انعطاف­پذیری داخلی نیز می­ شود (تارکت^[۵۳]، ۲۰۰۱، ۴۸). یک زنجیره تامین ناب ممکن است توجهی به تقاضای مشتری و به عبارت دیگر انعطاف­پذیری خارجی ننماید زیرا انعطاف­پذیری خارجی به معنی انعطاف­پذیری درطراحی محصول، برنامه­ ریزی، زمان­بندی، توزیع و همچنین ساخت می­باشد (بات^[۵۴] ، ۱۹۹۶، ۸۲).
۲-۲-۳-۲- زنجیره تأمین چابک
زنجیره تأمین چابک^[۵۵] تمرکز خود را معطوف به پاسخ سریع به تغییرات پیش ­بینی نشده بازار نموده و از طریق حمل سریع و انعطاف­پذیر نمودن زمان­های تأخیر و به­ کارگیری تکنولوژی­های جدید، نسبت به حل مسائل غیرقابل پیش ­بینی اقدام می­نماید. این رویکرد مرتبط با تقابل بین شرکت و بازار و یک چشم­انداز بیرونی به انعطاف­پذیری می­باشد. پیاده­سازی موفق این رویکرد مستلزم پاسخگویی سریع و مستمر به تغییرات بازار، پویایی سازمان، توجه به رشد و انعطاف پذیری سازمان­ها و انتظارات مشتری می­باشد (کریستوفر و تاویل، ۲۰۰۰، ۷۳). در این زنجیره استفاده وسیعی از سیستم­ها و تکنولوژی­های اطلاعاتی پیشنهاد می­گردد و همچنین با بهره گرفتن از تبادل الکترونیکی داده، اطلاعات را به سرعت به اجزای زنجیره منتقل می­نماید تا از این طریق سیستم بتواند تصمیمات بهتری را اتخاذ نماید. تمرکز ویژه این رویکرد همانند سیستم­های دانش و توانمندسازی بر روی مسائل مربوط به سازمان و کارکنان می­باشد. به طور کلی رویکردی سیستماتیک است که کسب و کار را منسجم نموده، ابداعات در سازمان را افزایش داده و موجب بوجود آمدن سازمان­های مجازی بر اساس نیازهای مشتری می­گردد (وندرمیس و همکاران، ۲۰۰۶، ۶۱).
۲-۲-۳-۳- زنجیره تأمین ترکیبی
علاوه بر زنجیره تأمین ناب و زنجیره تأمین چابک، یک نوع زنجیره تأمین دیگر که بینابین این دو نوع است نیز وجود دارد که “زنجیره تأمین ترکیبی” نامیده می­ شود. این رویکرد عموماً مربوط به محصولاتی می­گردد که با توجه به سفارش مشتری مونتاژ می­گردند زیرا میزان پیش بینی تقاضا آن محصولات دارای نوسان بسیار پایین و دقت نسبتاً بالایی می­باشد­(نایلور و همکاران، ۱۹۹۹، ۳۰).
در این زنجیره باتوجه به حجم بالای سفارش، از محصولات متنوعی جهت مونتاژ محصول نهایی استفاده می­گردد. زنجیره تأمین ناب و چابک از تکنیک­هایی استفاده می­ کنند که در آن اجزای محصول دارای مشخصه­های گوناگونی می­باشند. به عنوان مثال کیسه­های هوا در یک زنجیره تأمین ناب تولید می­گردند. درحالی که موتورهای الکتریکی در یک زنجیره تأمین چابک تولید می­شوند.
۲-۲-۴- ارزیابی عملکرد زنجیره تامین
ارزیابی در لغت به معنی یافتن ارزش و بها، سنجش و بررسی حدود و برآورده کردن ارزش می­باشد. ارزیابی در حالت کلی رویه ای است که به صورت نمادین، جهت نمایش جوانب واقعیتها در جهان تحلیلی محقق استفاده می­گردد. هدف از ارزیابی، انتقال مشخصه­ها و خواص رویدادهای تجربی در شکلی است که بتواند توسط محقق مورد تجزیه و تحلیل واقع شود. از دیدگاه مدیریتی، ارزیابی به عنوان یکی از نگرشهای علمی و یکی از مهمترین فعالیتهای مدیریت در راستای کمی نمودن روابط متغیرها و معیارهای مهم به عنوان اساس تحلیل، برنامه­ ریزی، کنترل فعالیتها و تصمیمات مدیریت به شمار می­رود (راجات^[۵۶]، ۲۰۰۷، ۴۱).
امروزه با توجه به نگرشهای مختلفی که در خصوص حوزه مورد کاربرد ارزیابی وجود دارد، این فرایند را می­توان در حوزه زنجیره تأمین نیز مورد استفاده قرار داد. عملکرد مناسب زنجیره تأمین نقش کلیدی در موفقیت یک سازمان و دستیابی پایدار به اهداف و به ویژه سودآوری آن دارد. در این راستا استقرار یک سیستم ارزیابی زنجیره تأمین در بهبود مستمر آن توصیه می­گردد. بسیاری از محققان بر این عقیده­اند که بهبود مستمر در سازمان تنها با تکیه بر ارزیابی می­باشد. ارزیابی به مثابه ابزاری است که شرکت برای خود فراهم می­سازد تا بدان وسیله بداند: آیا زنجیره تأمین آنها بهبود (ارتقاء) یافته یا تنزل پیدا کرده است(شکاری وهمکاران، ۱۳۸۷، ۲۴).
زنجیره های تأمین، سیال هستند و به طور پیوسته خود را با تغییرات موجود در عرضه و تقاضای محصولاتی که با آنها سر و کار داریم، تنظیم می­ کنند (هوگوس، ۲۰۰۳، ۳۱۴).
برای دستیابی به عملکرد مورد انتظار از زنجیره­های تأمین نیاز است که عملکرد مدیریت آنها مورد ارزیابی قرار گیرد. هفت اصل در طراحی، به کارگیری و در نهایت ارزیابی نظام زنجیره تأمین به عنوان مبنای مدیریت زنجیره تأمین وجود دارد که عبارتند از (نایون، ۲۰۰۶، ۶۴):

قوانین و هنجارهای مطلوب جامعه برای مصرف مواد، اسلحه و ارتکاب جرم

شرایط جامعه: نابسامانی همسایگان^[۱۶۷]، فقر بیش از‌اندازه، تبعیض نژادی، بیکاری زیاد

(منبع: برنارد^[۱۶۸]، ۱۹۹۱؛ کوتلیارنکو^[۱۶۹] و همکاران، ۱۹۹۷؛ لوتر^[۱۷۰] و زیگلر^[۱۷۱]، ۱۹۹۲؛ روتر^[۱۷۲]، ۱۹۸۷؛ به نقل از PAHO ،۲۰۰۱، صص ۱۹-۱۸).
طبقه بندی مازلو از نیازهای انسان و دلالتهای آن بر آموزش مهارتهای زندگی
آبراهام مازلو^[۱۷۳] (۱۹۷۰) نیازهای انسان را به دودسته تقسیم می‌کند: نیازهای کمبود یا کاستی^[۱۷۴] و نیازهای رشد یا بالندگی^[۱۷۵]. مازلو نیازهای دسته اول را نیازهای اساسی^[۱۷۶] و نیازهای دسته دوم را فرا نیازها^[۱۷۷] نام گذاری کرده است.
الف) نیازهای کمبود یا اساسی: علت این نام گذاری آن است که نیازهای کاستی زمانی که ارگانیسم در رابطه با یک نیاز کمبودی دارد (مثلاً غذا یا آب) بر انگیخته می‌شود. این نیازها چهار دسته‌اند:
نیازهای جسمانی، شامل نیاز به آب، غذا، خواب، حرارت مناسب وغیره
نیازبه امنیت یا ایمنی، شامل نیاز به داشتن محیط امن و به دور از تهدید.
نیاز به عشق و تعلق، شامل نیاز به ایجاد روابط متقابل میان دیگران و محبت کردن و مورد محبت واقع شدن.
نیاز به عزت نفس یا احترام به خود، شامل احساس کسب توفیق و تأیید، احساس شایستگی و احساس کفایت و مهارت؛ یعنی نیاز فرد به ایجاد تصور مثبتی در دیگران نسبت به خودش
ب) فرانیازها یا نیازهای مربوط به خود شکوفایی:
برخلاف نیازهای کاستی که از محرومیت‌های انسان سرچشمه می‌گیرند، فرا نیازها نیروی شان را از میل آدمی به رشد و بالندگی کسب می‌کنند. فرا نیازها به نیازهای مربوط به خود شکوفایی یا تحقق خویشتن^[۱۷۸] نیز معروفند. اینها عبارتند از نیازهای فرد برای رسیدن به آنچه که در حداکثر توان و استعداد دارد. نیازهای خود شکوفایی مواردی چون کنجکاوی، اشتیاق به شناخت یادگیری، کسب حقیقت، دانش‌اندوزی، تجربه کردن، درک زیبایی و نظم و هماهنگی را شامل میشوند (سیف، ۱۳۷۹، صص۳۵۲- ۳۵۰).
انواع نیازهای مازلو بصورت سلسله مراتبی در دنبال هم قرار میگیرند؛ یعنی اینکه نیازهای رده پایین باید حداقل تاحدودی ارضا شوند تا اینکه فرصت برای ارضای نیازهای سطح بالاتر فراهم آید. وقتی همه نیازهای اساسی برآورده شوند، انسان به فکر خود شکوفایی می‌افتد؛ یعنی می‌کوشد تا تواناییها و استعدادهای خودش را کشف کند و آرمانهایش را محقق سازد.
مازلو ویژگی‌های افراد خود شکوفا را به شرح زیر بیان کرده است:
داشتن درک درستی از واقعیت، توانایی پذیرش خود و دیگران، طبیعی بودن، مشکل محور بودن به عوض خود محور بودن، علاقمند به تنهایی و خلوت، مقاومت در برابر همشکل شدن با دیگران، همدلی نسبت به دیگران (همان منبع، صص ۳۵۳-۳۵۲).جولییات. وود^[۱۷۹] (ترجمه فیروز بخت، ۱۳۷۹) سطح بالاتری را نیز اضافه می‌کند که عبارتست از «شرکت مؤثر در یک جامعه متنوع» او نیازها را با محوریت ارتباط بین فردی بررسی می‌کند و در توضیح نیاز سطح ششم میگوید: در آستانه قرن جدید ما نیاز داریم راه و رسم زندگی در یک جامعه متنوع را بیاموزیم. دنیای ما از اقوام، جنسیتها، طبقات اجتماعی، سلایق جنسی، گروه های سنی و فرهنگهای مختلف تشکیل شده است.برای زندگی و عملکرد مناسب در یک چنین دنیای متنوعی محتاج و متکی به ارتباطات هستیم. شرکت مؤثر در دنیای اجتماعی متنوع، نقش بسیار مهم و حساسی در زندگی حرفه ای دارد زندگی در یک دنیای متنوع مثل سایر نیازهای مازلو وقتی بیشتر جلوه می‌کند که نیازهای اساسی برآورد شده باشند. درگیر شدن در این تنوع می‌تواند برخی از نیازهای اساسی انسان را برآورده کند (ادیب، ۱۳۸۲، ص۳۷).
دلالتهای نظریه مازلو بر آموزش مهارتهای زندگی
از نیازهای اساسی مطرح شده توسط مازلو می‌توان مهارتهای زندگی را استخراج نمود که می‌توانند در ارضاء نیازها مؤثر باشند. این مهارتها به شرح ذیل است:
نیازهای جسمانی(فیزیولوژیکی)^[۱۸۰]:
قابلیت‌های حرفه ای، بهداشت جسمی و روانی
نیاز به امنیت یا ایمنی^[۱۸۱]:
مهارتهای ارتباطی و روابط بین فردی، بهداشت و سلامت جسمی و روانی، رعایت نکات ایمنی
نیاز به عشق و تعلق^[۱۸۲]:
مهارتهای ارتباطی و بین فردی، مشارکت و همکاری، همدلی، تحمل،آزادی و مهارتهای شهروندی
نیاز به عزت نفس یا احترام به خود^[۱۸۳]:
مهارتهای ارتباطی و بین فردی، خودآگاهی و داشتن هدف در زندگی، افزایش عزت نفس
نیاز به خود شکوفایی یا تحقق خویشتن^[۱۸۴]:
مهارتهای خود آگاهی و داشتن هدف در زندگی، تفکر خلاق، تفکر انتقادی و مهارتهای ارتباطی و بین فردی
مشارکت مؤثر در یک جامعه متنوع:
مهارتهای ارتباطات اجتماعی و روابط بین فردی، همکاری، مشارکت، همدلی
همانطور که ملاحظه می‌گردد مهارتهای ارتباطی و روابط بین فردی وجه مشترک همه نیاز‌ها می‌باشند. به عبارت دیگر برقراری ارتباط با دیگران، ابزار اصلی و اولیه برای مرتفع ساختن نیازهاست.
جمع‌بندی نظریه های یادگیری
به طور خلاصه هر یک از تئوری‌ها مبنایی را برای توجیه توسعه مهارتها و دیدگاه های متفاوت دربارۀ اینکه چرا این مهارتها مهم هستند، فراهم می‌کند.‌اندکی توجه بیشتر روی پیامدهای رفتاری نشان می‌دهد که توسعه مهارتها به عنوان روشی برای حرکت نوجوانان و جوانان به سمت رفتارهایی است که انتظارات مربوط به رشد، زمینۀ فرهنگی^[۱۸۵] و هنجارهای اجتماعی^[۱۸۶] را بطور مناسب برآورده می‌سازد. نکته دیگر تمرکز بیشتر روی اکتساب مهارتها^[۱۸۷] به عنوان خود هدف می‌باشد. چونکه شایستگی در حل مسأله، ارتباط میان فردی و حل تعارضات می‌تواند به عنوان عناصر بسیار مهم رشد انسان سالم در نظر گرفته شود. سرانجام اینکه، برخی دیدگاه های نظری، مهارتهای زندگی را به عنوان روشی برای مشارکت فعالانه نوجوانان در فرایند رشد خودشان و فرایند ساخت هنجارهای اجتماعی می‌دانند. با آموزش به جوانان درباره اینکه چطور فکر کنند^[۱۸۸] تا اینکه چه چیزی را فکر کنند^[۱۸۹]، با مجهز کردن به ابزارهای حل مسائل، تصمیم‌گیری‌ها و کنترل عواطف، و با درگیر کردن آنها از طریق روش‌های مشارکتی، توسعه مهارتها می‌تواند به عنوان ابزار قدرت^[۱۹۰] قلمداد شود. جدول صفحه بعد مفاهیم ضمنی هر یک از تئوری‌ها را برای برنامۀ مهارتهای زندگی مشخص می کند:
جدول ۲-۲: مفاهیم ضمنی تئوریها برای توسعه مهارتهای زندگی

مفاهیم ضمنی تئوریها برای توسعه مهارتهای زندگی

آموختن مهارتهای زندگی نیاز به تکرار فرایندهای طبیعی بوسیله کودکان که رفتار (الگوگیری، مشاهده، تعامل اجتماعی) را یاد می‌گیرند، دارد.
کودکان و نوجوانان نیاز به توسعه مهارتهای درونی (خویشتن‌‌داری، کاهش استرس، مدیریت خود، تصمیم‌گیری) می‌باشند تا بتوانند رفتارهای بیرونی مثبت را حمایت کنند.

تئوری یادگیری اجتماعی

رفتارهایی که بوسیله ارزشها، باورها و نگرش‌های فرد، و ادراک دوستان و خانواده درباره آن رفتارها تحت‌تأثیر قرار گرفته‌اند. بنابراین مهارت در روشن‌سازی ارزشها و تفکر انتقادی (ارزیابی کردن خود و ارزشهای محیط اجتماعی) جنبه مهمی از برنامه‌های مهارتهای زندگی می‌باشند.

تئوری مسأله- رفتار

ماسه لای دار ۶۵/۰
ماسه رس دار ۵/۰

ون ایمپ (۱۹۸۹)

اسلوکمب (۱۹۹۳) رابطه بین عمق مؤثر بهسازی و شدت انرژی را بصورت غیرخطی ارائه کرد. معادله بهترین منحنی برای داده ­های شکل (۲-۱۶) بصورت زیر است [۲۱]:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

(۲-۳)
این رابطه دارای ضریب همبستگی ۹/۰ بوده و نشان دهنده همبستگی خوب این داده ­ها است. تحقیقات بعدی او نشان داد که منحنی مربوطه به خصوصیات سفتی و یا دانسیته خاک نیز وابسته است. بطوریکه در شکل (۲-۱۷) در محدوده یکی برای خاکهای سست یا ضعیف و دیگری برای خاکهای سفت یا متراکم ارائه نمود [۴].
شکل (۲-۱۶) ارتباط بین عمق مؤثر بهسازی و ریشه دوم انرژی سقوط برای پروژه­ های انجام شده
شکل(۲-۱۷) رابطه بین عمق مؤثر بهسازی و ریشه دوم انرژی سقوط
لوکاس (۱۹۸۶) معتقد است که افزایش تعداد دفعات کوبش در یک نقطه باعث متراکم شدن مصالح می­گردد اما عمق بهسازی را افزایش نمی­دهد [۸].
۲-۱۰ توزیع تنش در اثر ضربه
هنگامی که وزنه­ای به جرم m از ارتفاع H سقوط آزاد می­ کند، با فرض ناچیز گرفتن مقاومت هوا تمام انرژی پتانسیلی که به هنگام بالا بردن وزنه در آن ذخیره شده به انرژی جنبشی تبدیل می­ شود. بنابراین در لحظه برخورد با زمین انرژی پتانسیل برابر انرژی جنبشی است.
(۲-۴)
(۲-۵)
(۲-۶)
در روابط بالا، g شتاب ثقل زمین، E_k و E_p انرژی پتانسیل و جنبشی، m جرم وزنه، H ارتفاع سقوط وزنه و V₀ سرعت وزنه در لحظه برخورد با زمین است.
همانطور که در شکل (۲-۱۸) نشان داده شده است وزنه در اثر برخورد به زمین، داخل زمین فرو رفته و بعد از گذشت زمان کوتاهی (t_f) سرعت آن به صفر می­رسد و متوقف می­ شود [۲۲].
شکل (۲-۱۸) نفوذ وزنه در اثر ضربه
تغییر اندازه حرکت وزنه در اثر نفوذ به داخل زمین mV₀ بوده و معادل نیرویی است که در این مدت زمان باعث تغییر اندازه حرکت شده است [۲۲].
(۲-۷)
در رابطه (۲-۷) F(t) نیروی ضربه در لحظه t، t_f مدت زمان میرایی ضربه (زمانی که وزنه متوقف می­ شود)، m جرم وزنه و V₀ سرعت در لحظه برخورد می­باشد.
تغییرات نیرو با زمان هنگام نفوذ وزنه مانند شکل (۲-۱۸ الف) است. در این شکل سطح زیر منحنی برابر تغییر اندازه حرکت وزنه است. بر اساس قانون دوم نیوتن در حرکت رابطه زیر نتیجه می­ شود:
(۲-۸)
(۲-۹)
در رابطه (۲-۹)، a(t) شتاب وزنه در لحظه t می­باشد. این رابطه سطح زیر منحنی شتاب-زمان را نشان می­دهد (شکل ۲-۱۸ ب) [۲۲]. با توجه به رابطه بالا، تغییرات a(t) از صفر تا t، برابر سرعت کند شونده­ی وزنه درون زمین است لذا سرعت در هر لحظه V(t) برابر است با:
(۲-۱۰)
اگر میزان نفوذ نهایی وزنه در اثر برخورد با سطح زمین P باشد با بهره گرفتن از رابطه (۴-۱۱) مقدار آن برابر است با:
(۲-۱۱)
سطح زیر منحنی در شکل (۲-۱۸ ج) معادل میزان نفوذ (P) است که در واقع بخشی از V₀t_f می­باشد.
با بهره گرفتن از شکل (۲-۱۸) میزان نفوذ وزنه به سادگی با رابطه (۲-۱۲) قابل محاسبه است.
(۲-۱۲)
a ضریب ثابتی است که بین صفر تا یک تغییر می­ کند و به شرایط زمین وابسته است. در زمین­هاس سست مقدار a بیشتر از زمینهای سفت است. تغییرات شتاب کند شونده با زمان در زمین ماسه­ای با عدد نفوذ استاندارد ۵ که بوسیله وزنه ۲۵ تنی، سطح قاعده ۴ متر مربع و ارتفاع سقوط ۱، ۲، ۵ و ۱۰ متر متراکم شده است در شکل (۲-۱۹) نشان داده شده است. با افزایش ارتفاع سقوط حداکثر شتاب کند شونده افزایش می­یابد ولی تداوم ضربه (t_f) برای ارتفاع های مختلف ثابت است [۲۲].
(ج) (ب) (الف)
(شکل ۲-۱۹) الف- تغییرات نیرو با زمان، ب- تغییرات شتاب با زمان و ج- تغییرات سرعت با زمان
(شکل ۲-۲۰) تغییرات شتاب کند شونده وزنه در اثر برخورد به زمین با گذشت زمان
با توجه به شکل (۲-۲۰) با بکارگیری یک تقریب ساده می­توان تغییرات شتاب- زمان را بصورت یک مثلث در نظر گرفت و با توجه به متناسب بودن تغییرات شتاب- زمان با تغییرات نیروی دینامیکی-زمان (۲-۱۹ الف) می­توان مساحت مثلث را معادل تغییر اندازه حرکت دانست [۲۳].
(۲-۱۳)
(۲-۱۴)
با توجه به اینکه سرعت وزنه در لحظه برخورد از رابطه (۲-۶) محاسبه می­ شود لذا:
(۲-۱۵)
اگر فرکانس طبیعی سیستم بصورت رابطه (۲-۱۶) باشد؛
(۲-۱۶)
(۲-۱۷)
(۲-۱۸)
بنابراین حداکثر نیروی دینامیکی برابر خواهد بود با [۲۳]:
(۲-۱۹)
در روابط (۲-۱۸) و (۲-۱۹)، k سفتی قائم سیستم، r₀ شعاع وزنه، ν ضریب پوآسون، G مدول برشی دینامیکی و T دوره تناوب سیستم است. به عقیده هانسبو^[۲۲] مدول برشی منطبق بر تغییر شکل­های ایجاد شده در اثر تراکم دینامیکی تقریباً ۱/۰ مدول برشی تعیین شده از آزمایشات ژئوفیزیکی است () [۲۳].