سیر تکامل نیروی انسانی
حوزه مدیریت منابع انسانی بطور ناگهانی پدید نیامد طی هزاران سال از زمان حضرت موسی تا انقلاب صنعتی، تعداد کمی از سازمان‌های بزرگ به جز گروه‌های مذهبی یا دولتها وجود داشته است، اکثر فعالیتها در گروه‌های کوچک انجام می‌گرفت. واحد اولیه کار، خانواده بود، هم در مزارع و هم در فروشگاه‌های کوچک یا در خانه. در این مرحله نیازی برای مطالعه رسمی مدیریت منابع انسانی وجود نداشت. ولی، انقلاب صنعتی ماهیت کار را تغییر داد. کارخانه‌های بزرگ نساجی، ذوب آهن، و معادن در انگلستان و سپس در آمریکای شمالی تاسیس شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تجهیزات گران قیمت، ماشین بخار و ابداعات دیگر مستلم تعداد نفرات زیادی بودند که با یکدیگر کار کنند تا مقیاس‌های اقتصادی بدست آید. انسان بطور دسته جمعی هنوز منبعی مهمی به حساب می‌آمد، ولی انقلاب صنعتی به مفهوم اتوماسیون بیشتر و شرایط ناخوشایند کاری برای بسیاری از کارگران بود. زیرا اواخر سال‌های ۱۸۰۰، تعداد کمی از کارفرمایان با ایجاد پست متصدی رفاه، نسبت به مشکلات انسانی ناشی از صنعتی شدن واکنش نشان دادند. متصدیان رفاه به کارکنان در مورد مشکلات شخصی آنها کمک می‌کردند. ضمناً این پسشگامان متخصص پرسنلی در پی بهبود شرایط کاری نیز بودند. پیدایش مسئولین رفاه قبل از سال ۱۹۰۰ نشان می‌دهد که فعالیت‌های پرسنلی در سازمان‌های بزرگ آن قدر بزرگ شده بود که مدیران اجرایی دیگر نمی‌توانستند آن را اداره کنند. بنابراین پیدایش متصدیان اجتماعی نقطه آغازی در شکل‌گیری متخصصین مدیریت منابع انسانی بود (جزئی، ۱۳۸۰).
مدیریت استراتژیک منابع انسانی
ما از مدیریت استراتژیک منابع انسانی چنین استنباط می‌کنیم که مدیریت یک روش مبتنی بر شایستگی است که مدیر از آن زاویه به کارکنان نگاه می‌کند و بر توسعه منابع انسانی تاکید می کند یعنی مناسبی با دوام، غیر قابل معامله و چیزی که نمی‌توان نسخه کامل یا دومی از آن تهیه کرد. رمز مزیت رقابتی با ثبات یا پایدار توسعه دادن منابعی با این ویژگی‌هاست (بارنی، ۱۹۹۱). به ویژه بدان سبب که افراد یا انسان‌ها در محمل‌های شایسته اصلی سازمان هستند (پراهالد و همل، ۱۹۹۰).
در سازمان، مدیریت استراتژیک منابع انسانی، به عنوان روشی در فرایند مدیریت افراد، نمی‌تواند با استراتژی منابع انسانی ربط نداشته باشد. در واقع، فرایند تدوین و اجرای استراتژی منابع انسانی به منظور مرتبط ساختن سیاست‌ها و روش‌های منابع انسانی با هدف‌های استراتژیک و هدفهای سازمان (تراس و گراتان، ۱۹۹۴).
رکن اصلی مدیریت استراتژیک منابع انسانی را تشکیل می‌دهند.
بنابراین، اگر مدیریت استراتژیک منابع انسانی فرایندی است که سازمان می‌خواهد بدان وسیله بین سرمایه انسانی، اجتماعی و هوشی اعضا با نیازهای استراتژیک سازمان ارتباط برقرار کند. در آن صورت استراتژی منابع انسانی که جزیی یا بخشی از سازمان است نقشه راه‌هایی می‌شود که رهبران سازمانی برای حفظ این رابطه از آن استفاده می‌کنند، و استراتژی منابع انسانی، جاده یا راهی است که طی شده است (بامبرگر و مشولم، ۱۳۸۹).
استراتژی منابع انسانی
الگوی تقسیم‌ها، سیاست‌ها و رویه‌هایی که به سیستم منابع انسانی مرتبط است. استراتژی ممکن است اتخاذ شود اما محتمل است که پیاده نشود استراتژی در نیروی انسانی به معنای به کارگیری منابع انسانی به روش راهبردی در چارچوب هدفهای سازمان است (سولومن،۱۹۹۶).
استراتژی‌های منابع انسانی: یک مفهوم
با توجه به تغییرات پویا در بخش منابع انسانی که روز به روز بر میزان راهبردی بودن ذاتی این بخش می‌افزاید، نیاز شدیدی نسبت به وجود راهبردهای منابع انسانی حس می‌شود. شرکت‌هایی که دارای موفقیت دیرپا می‌باشند، ان‌هایی هستند که از همان ابتدا در فعالیت‌های خود یک موضع رقابتی منحصر به فرد در رابطه با منابع انسانی را تعریف کر ده و در آن گنجانده‌اند. در خلال عدم قطعیت به هنگام توسعه صنعتی، بهره‌وری شرکت ایجاد یا از نو ایجاد می‌شوند. رشد انفجاری سرسام‌‌آور می‌توانند چنین زمانی را برای بسیاری از شرکت‌ها به عنوان زمان سودآور تبدیل کند ولی این سود موقتی خواهد بود چرا که تقلید و تبدیلات راهبردی نهایتاً سوددهی را از بین خواهد برد و درست در اینجاست که موضع‌گیری راهبردی بخش منابع انسانی می‌تواند به عنوان یک راهبر عمل کند. آشوین پار مدیر شرکت KPMG Peat Mrvik اشاره می‌کند که راهبردهای موثر مدیریت منابع انسانی برای موفقیت طراحی مجدد حیاتی می‌باشند (سریوستاوا،۱۹۹۴).
توسعه راهبردهای منابع انسانی یک صنعت نوظهور می‌باشد و در انقلاب اقتصادی موجود در تغییرات فناورانه یک موضوع رعب‌آور می‌باشد. در چنین شرایطی مدیران با سطح بالایی از عدم قطعیت درباره نیازهای کارمندان، سیاست‌هایی که مطلوب بودن آن‌ ها به اثبات رسیده و بهترین نحوه آرایش فعالیت‌ها و فناوری برای دستیابی به این سیاست‌ها، مواجه می‌شوند. به دلیل وجود تمامی این عدم قطعیت‌ها، تغییرات و رفتن کارمندان، بازیابی دوباره عناصر بهینه انسانی و بسیاری دیگر از عوامل، دارای اهمیت حیاتی می‌باشند. به عنوان مثال، نیاز برای راهبردهای منابع انسانی در صنعت نرم‌افزار به علت وجود تغییرات مداوم تکنیکی که حیات و رشد آن خود وابسته به دانش انسانی است به وجود آمد. راهبردهای منابع انسانی نمایانگر جهت حرکت بخش منابع انسانی در بلند مدت می‌باشد. این راهبردها توصیف‌گر بهترین گزینه‌هایی است که برای مدیر یت منابع انسانی یک شرکت با توجه به سیستم‌های موجود، فرایندها، منابع و محیط آن، مناسب می‌باشد.
راهبردهای منابع انسانی شرکت را قادر می‌سازد که در مدیریت افراد با توجه به محیط متغیر تجاری به صورت موثر و کارامد باقی بماند. راهبردهای منابع انسانی یک رویکرد جامع است که شامل تمامی مسایل حیاتی مانند مدیریت تغییر «مانند تغییرات محیطی‌ای که در داخل و یا خارج سازمان اتفاق می‌افتد»، ایجاد توانش، تغییرات فرهنگی و غیره می‌باشد. بسیاری از سازمان‌ها در سراسر جهان این امر را درک کرده و از این رو به صورت راهبردی بر روی مسایل مربوط به منابع انسانی تمرکز می‌کنند. به عنوان مثال در کشور هند سازمان‌هایی مانند SAIL و L&T جزو اولین سازمان‌هایی بودند که مسایل مربوط به راهبردهای منابع انسانی را مطرح کردند و امروزه به صورت گسترده در جهان شناخته شده و مورد قبول می‌باشند.
راهبردهای منابع انسانی دیدگاهی راهبردی نسبت به بخش منابع انسانی و بخش‌های اقتصادی سازمان هستند. راهبرد سازمانی شامل تغییر، بینش، مأموریت، بخش، تعریف خریدار، معیار طراحی، روابط، فرایند انتقال، الزامات سهامداران می‌باشد. تعریف خریدار و به صورت کلی مأموریت منابع انسانی با وجود اینکه فوق العاده دردسرساز می‌باشد ولی نهایتاً در ایجاد یک استراتژی منسجم به ما کمک خواهد کرد. سازمان به صورت شفاف مشخص می‌سازد که کارمندان شرکت قادرند تا شرکت را به یک منشور مبتنی بر اقتصاد منابع انسانی تبدیل کنند (رنگریز و حاج کریمی، ۱۳۸۵).
مدل‌های مدیریت استراتژیک منابع انسانی
مدل‌های مدیریت استراتژیک منابع انسانی، متعددند و بنابراین هنگام طراحی استراتژی‌های منابع انسانی می‌توان یک مدل یا ترکیبی از مدل‌ها را بر گزید. سه مدل اساسی عبارتنداز:
۱- مدل مدیریت تعهد بالا: شکلی از مدیریت که بر ایجاد تعهد تاکید می‌کند، بنابراین خود کارکنان رفتار خود را تعدیل می‌کنند و کسی رفتار آنها را کنترل و از طریق تهدید و فشار تغییر نمی‌دهد، ضمن اینکه روابط داخل سازمان بر سطح بالایی از اعتماد استوار است.
۲- مدل مدیریت عملکرد بالا: هدف مدیریت عملکرد بالا، تاثیرگذاری بر عملکرد شرکت است از طریق افزایش بهره‌وری، کیفیت کار و خدمات ارائه شده و …
۳- مدل مدیریت مشارکت بالا: این روش شامل برخورد با کارکنان به مثابه شرکا می‌شود که منافعشان مورد توجه و احترام قرار بگیرد و حق رای در مسایل مربوط به خود را داشته باشند. این روش بر ارتباط با کارکنان و مشارکت آنها تاکید می‌کند (آرمسترانگ، ۱۳۸۱).

طرح‌های اجرایی سال پنجم

طرح‌های اجرایی سال چهارم

طرح‌های اجرایی سال سوم

طرح‌های اجرایی سال اول

فروش شخصی

-انتقال اطلاعات در زمینه کالا و خدمت به مشتریان جهت متقاعد کردن آنها برای خرید

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

-ارتباطات شفاهی مستقیم (فرد به فرد) بین فروشندگان و مشتریان بالقوه و انجام مذاکرات تجاری
-دارای مزایایی همچون توانایی واکنش به خواسته های مشتریان، تمرکز بر مشتریان بالقوه، منجر شدن به فروش واقعی
-هزینه نسبتا بالا با صرف وقت و انرژی

بازاریابی مستقیم

-بازاریابی از راه دور ابزار اساسی بازاریابی مستقیم
-توسعه روابط مستقیم و مستمر با مشتریان از طریق تلفن، ایمیل و وب سایت
-تمرکز بر بازار هدف و کسب وفاداری مشتریان

ارتباطات کلامی

-ارتباط غیررسمی میان فردی بین دو یا چند شخص به منظور انتشار اطلاعات
-تعاملی، سریع و فارغ از پیش داوری های تبلیغات تجاری
-دربرگیرنده ی تبلیغات شفاهی هدفمند
-از جمله موثرترین و کارآمدترین شیوه های تبلیغاتی
-کاهش ریسک و هزینه و مناسب برای بنگاه های کوچک و متوسط
-افزایش قابلیت دیده شدن بنگاه، اعتبار بخشی به محصول و خدمت آن
-مصرف کنندگان برای کسب اطلاع و خرید محصول از شبکه های اجتماعی استفاده می کنند نظیر دوستان، آشنایان و افرادی که کالا را خریده اند.

بازاریابی الکترونیک

-کمک به برنامه ریزی و اجرای کارآمدتر سیستم ترفیع کالاها و خدمات
-استفاده از بازاریابی اینترنتی و تبیغات اینترنتی تعاملی
-مناسب برای کسب و کارهای کوچک و متوسط

بازاریابی پارتیزانی

-استفاده خلاقانه از منابع موجود و آمیخته بسیار هدفمندی از نوآوری و تکنیک های موثر ارتباطات، شبکه سازی و انرژی
-کم هزینه و مناسب برای بنگاه های کوچک و متوسط

بازاریابی ویروسی

-اثرگذار بر جامعه با ایجاد آگاهی و ایجاد همهمه و شایعه در میان مردم جهت گرایش افراد به کالا و خدمات
-استفاده از گروه های پیشتاز و نامدار
-در معرض دید قرار دادن شرکت
-کم هزینه و موثر

منبع:رضوانی و خرمشاهی، ۱۳۹۰
با توجه به مطالب مذکر یکی از ابزارهای اصلی و اساسی ترفیع، تبلیغات بازرگانی و فعالیت های پیشبرد فروش می باشند که در ادامه به تشریح و توضیح این ابزارها پرداخته خواهد شد.
۲-۲-۳) تعریف تبلیغات
کاتلر^[۳۷] (۲۰۰۲)، تبلیغات را هرگونه ارائه و عرضه ی ایده ها، کالاها یا خدمات از یک واحد تبلیغاتی، فرد یا موسسه که مستلزم پرداخت هزینه باشد، تعریف می کند اما در این میان تبلیغی اثزبخش است که بتواند توجه مخاطب را جلب کرده، تاثیری خاطره انگیز داشته باشد و کنش خرید مخاطبان را تحریک نموده و دریافت حسیِ مخاطبان را بیدار نماید. بدین منظور استفاده از مجموع عواملی لازم است که بتوانند حس و ادراک مخاطبان را تحت تاثیر قرار دهند و به اهداف مورد انتظار تبلیغ، تحقق بخشند. اثربخشی تبلیغات تجاری در یک الگوی علمی مشخص با توجه به اهداف تبلیغاتی تبیین می گردد و درجه یا میزانی که دهنده ی سفارش به هدف های مورد نظر خود دست می یابد و دارای فرایند برنامه ریزی مشخص و مرحله ای تحقیقاتی شامل: تعیین اهداف، تخصیص بودجه، تصمیم گیری راجع به پیام و رسانه و مقایسه با اهداف از پیش تعیین شده، می باشد. چنانچه تمام مراحل به درستی طی شود، میزان اثربخشی تبلیغات تا حد قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت. از مراحل مهم این نوع فرآیندها، انجام تحقیقات به منظور تعیین میزان تاثیر تبلیغ بر مخاطبان است که طی آن عواملی که در اثربخشی تبلیغات نیز موثرند، مشخص می گردند (صمصام شریعت و همکاران، ۱۳۸۶).
می‌توان تعاریف دیگری را برای تبلیغات بدین صورت بیان کرد:

• تلاش برای ارائه آموزه ها، ایده ها، دلایل، شواهد یا ادعاها، با سبک هایی از طریق رسانه های ارتباطی، برای تقویت هدف یا مبارزه با ضد هدف.

• پیام های دیداری گفتاری، که با سبکی خاص، از طریق وسایل تبلیغاتی، مردم را به طریقی علاقمند و موافق یک نوع محصول، خدمت، فکر، دیدگاه یا مارک بخصوص می‌کند.

• کلیه اشکال ترغیب عمومی، برای ایجاد تقاضا و بازار برای یک محصول یا خدمت که بوسیله صاحب کالا یا موسسه، برای خریداران احتمالی ، بوسیله پیام مستقیم یا از طریق وسایل تبلیغاتی، انجام میگیرد.

• تکنیکی که برای تأثیر گذاردن بر رفتار انسان، ماهرانه از نمادها و نشانه ها استفاده می‌کند.

• انجمن تجارت آمریکا : تبلیغات هر شکلی از پرداخت است که به صورت غیرشخصی تقدیم و پیشرفت عقاید، خوبی ها و خدمات را با یک سری کارهای معین، ضمانت می‌کند.

• فرانک جفکینز : مفهوم تبلیغات یعنی آنچه که ما می‌خواهیم هنگام خرید یا فروختن بدانیم.

• رابرت زاچر: تبلیغات به معنی ارتباطات و اطلاعا ت وابسته به تولیدات خدمات یا عقاید است که در طی تماسهای فردی و براساس پرداختهای ناشی از فروش محصول یا در طی کسب اعتبار مناسب حاصل می‌شود (علیئی ، ۱۳۹۰).

۲-۲-۳-۸-۱) مزایای تبلیغات بازرگانی
در یک جمع بندی موافقان و مدافعان نقش مثبت تبلیغات در اقتصاد و بازرگانی را با مزایای زیر مطرح می کنند.

1. 1. البته مزایا و آثار آن زیاد است که در زیر به برخی از آنها می پردازیم.

1. 1. به مصرف کننده نسبت به ویژگیهای کالای تولیدی آگاهی می دهد.

1. 1. میزان فروش را افزایش می دهد.

1. 1. باعث بهره برداری از صرفه جویی مبتنی بر مقیاس تولید می شود.

1. 1. در فروش ثبات ایجاد می کند و ریسک تولید را کاهش می دهد.

1. 1. به بازگشت سرمایه و گردش موجودی انبار سرعت می بخشد.

1. 1. 1. از تکنیکهای نوین برای معرفی کالا استفاده می کند.

      ( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

1. 1. قلمرو تقاضا برای کالاهای تولیدی را افزایش می دهد.

1. 1. از میزان آزمون مصرف کننده می کاهد.

1. 1. هزینه های توزیع را کاهش می دهد.

1. 1. استفاده از ظرفیت تولیدی را افزایش می دهد.

1. 1. به اشاعه اطلاعات و تعالی فرهنگ عمومی کمک می کند.

1. 1. باعث تنوع محصول و نوآوری می گردد.

1. 1. باعث ایجاد رابطه عاطفی بین تولید کنندگان، توزیع کنندگان، مصرف کنندگان و وسایل ارتباط جمعی و مشاورین حرفه ای می شود.

1. 1. برخورد کاسبکارانه را به برخورد علمی و اقتصادی مبدل می سازد.

1. 1. در مصرف کننده اعتماد ایجاد کرده و به خرید او کمک می کند.

۲-۲-۳-۸-۲) معایب تبلیغات بازرگانی
از طرف دیگر مخالفان و منتقدان تبلیغات تجاری در اقتصاد معایب زیر را مطرح می کنند:

1. 1. در مواردی به مصرف کننده اطلاعات نادرست و فریبنده می دهد.

1. 1. سلیقه مصرف کننده و رجحان وی را تغییر می دهد، یعنی آزادی انتخاب مصرف کننده را خدشه دار می سازد.

1. 1. رقابت را کاهش داده و ممکن است که به انحصار منتج شود.

1. 1. به علت ایجاد شهرت برای یک مارک تجاری خاص عملاً از ورود دیگران به آن رشته تولیدی جلوگیری می کند.

1. 1. به مصرف زدگی دامن می زند.

1. 1. رسانه های گروهی و وسایل ارتباط جمعی را از اهداف عمومی و اجتماعی خود دور ساخته و آنها را به رویه های تجاری و منفعت طلبانه سوق می دهد. ( روستا ، ۱۳۸۸).

۲-۲-۳-۹) تاثیر تبلیغات بر متغیرهای اقتصادی
تبلیغات با تغییر ترجیحات مصرف کننده، می تواند بر متغیرهای اقتصادی اثرگذار باشد. در اینجا به برخی از آثار مهم اقتصادی تبلیغات اشاره می شود:

• • تبلیغات می تواند با افزایش تمرکز، مانع ورود سالیرین به بازار شده و یا با کاهش تمرکز، تسهیل کننده ی ورود به بازار تلقی گردد.

• • تبلیغات می تواند بر کارکرد بازار و سود اقتصادی بنگاه تاثیر داشته باشد.

• • هدف بنگاه های اقتصادی از انجام تبلیغات، کسب سود اقتصادی است. تبلیغات با تغییر ترجیحات مصرف کننده باعث می شود مه مصرف کنندگان درخصوص خرید کالاهای تبلیغ شده تمایل بیشتری نسبت به خرید کالاهایی که درمورد آنها تبلیغی انجام نشده، از خود نشان می دهند.

• • تبلیغات موجب افزایش میل نهایی به مصرف و مصرف کل و در نتیجه بالا رفتن تقاضا می شود.

• • تبلیغات می تواند عامل کاهش رقابت قیمتی در بازارهای انحصار چندجانبه باشد.

• • تبلیغات می تواند نوآوری و خدمت رسانی شرکت ها را بهبود بخشد.

• • تبلیغات می تواند عامل بهبود کیفیت کالاها در بازار گردد.

• • تبلیغات با ایجاد برندسازی، موجب مسئولیت پذیری تولیدکننده و فراهم کننده ی شرایط پاداش و تنبیه اقتصادی بنگاه ها در بازار شود.

• • تبلیغات می تواند مطلوبیت نهایی مصرف کننده را از مصرف کالایی که درمورد آن تبلیغ صورت گرفته، نسبت به کالای مشابهی که تبلیغی درمورد آن انجام نشده است، افزایش دهد.

• • تبلیغات می تواند علاوه بر دارایی های فیزیکی بنگاه، دارایی جدیدی با عنوان نام تجاری یا علامت تجاری را برای بنگاه ها ایجاد نماید (دهقانی و همکاران، ۱۳۸۳).

۲-۲-۳-۱۰) تاثیر تبلیغات بازرگانی بر رفتار مصرف کننده
تبلیغات یکی از عواملی است که بر رفتار مصرف کنندگان اثر می گذارد ولی اندازه گیری اثر آن دشوار است. زیرا تبلیغات معمولاً قادر به وادار کردن مردم به تصمیم گیری برای خرید کالانیست و اصولاً نفوذ تبلیغات بتدریج و به آهستگی انجام می گیرد اما ارزیابی آن برای برنامه ریزی، اصلاح و تعدیل فعالیت های بازاریابی بسیار ضروری است. به همین دلیل محققین با روش های گوناگونی در صدد تعیین اثر تبلیغات بر رفتار مصرف کننده برآمدند. اکثر محققین فرض می کنند که تبلیغ از طریق طی مراحلی بر افراد اثر می گذارد. این گونه مدلها, سلسله مراتب واکنش نامیده می شوند. مدل آیدا^[۴۳] یکی از معروفترینمدل های سلسله مراتبی برای ارزیابی اثربخشی تبلیغات است. این مدل برای سنجش تبلیغات، الگویی چهار مرحله ای را پیشنهاد می کند که عبارت است از جلب توجه^[۴۴] ، ایجاد علاقه^[۴۵]، تحریک تمایل^[۴۶] و سوق دادن به خرید . ^[۴۷]از دیگر مدل های سلسله مراتبی مدل سلسله مراتب تاثیرات^[۴۸] است که شبیه مدل آیدا بوده اما از نظر تعداد مراحل مفصل تر می باشد. مدل های دیگر عبارتند از مدل
پذیرش ابداع^[۴۹] که دارای پنج مرحله آگاهی^[۵۰], علاقه مندی^[۵۱], ارزیابی , آزمون, پذیرش است. مدل داگمار^[۵۲] که دارای چهار مرحله آگاهی^[۵۳]، درک^[۵۴]، متقاعد شدن^[۵۵] و رفتار خرید^[۵۶] است. مدل منشور آثار ارتباطات که دارای مراحل آگاهی و دانش، علاقه، ترجیح، آزمایش و خرید مجدد است (Belch and Belch, 2004). مدل ۴P، که شامل مراحل تصویر^[۵۷]، وعده^[۵۸]، گواه^[۵۹]، به جلو راندن^[۶۰] می باشد. مدل های دیگری که می توان نام برد، مدل WBLY است که دارای مراحل جلب توجه^[۶۱] ، ایجاد ارتباط^[۶۲] و متقاعد ساختن^[۶۳] می باشد. مدل درک / تجربه ، حافظه که دارای مراحل دریافت ذهنی, تأثیرگذاری و رفتار است و حافظه که دارای مراحل دریافت ذهنی, تأثیرگذاری و رفتار است و در نهایت مدل ایجاد ارتباط با مشتری می باشد که این مدل دارای ۴ مرحله آگاهی، شناسایی، تهعد و وفاداری و قطع رابطه است (دهدشتی و نیاکان، ۱۳۸۸).
۲-۲-۴) فعالیت های پیشبرد فروش
پیشبرد فروش به عنوان یک ابزار ارتباطی بازاریابی، مزایای مختلفی دارد. علاوه بر ایجاد مزایای محسوس برای خریدار، ریسک خریدار را در رابطه با محصول کاهش می دهد. از دیدگاه شرکت، پیشبرد فروش فراهم کننده پاسخگویی بهتر به مشتریان است. بسیاری از شرکت ها در دهه اخیر بیش از ۷۰% بودجه ارتباطات بازاریابی خود را به پیشبرد فروش اختصاص داده اند. امروزه دگرگونی های زیادی همراه با گسترش رقابت، مشاهده می شود که موجب بروز تغییرات شگرف توام با فرصت ها و تهدیدهایی بر جذب مشتری است که یکی از مهمترین اهداف سازمانی است که در سایه ی آن سازمان می تواند به هدف وجودی خود که سودآوری بیشتر است، دست یابد. ابزارهای پیشبرد فروش اثربخش موجب کسب سهم بیشتر شرکت ها از بازار کالا و در نتیجه فروش بیشتر و سودآوری شرکت از طریق ترغیب و تشویق مصرف کنندگان به رفتارهای متفاوت خرید می گردند. از سوی دیگر، توجه به رفتارهای مصرف کننده هنگام خرید و دوره های پس از خرید از مباحث مهم هر سازمان به شمار می رود زیرا حفظ و بقای هر سازمان در گرو مشتریان آن سازمان می باشد (کوهی فایق، ۱۳۸۹).
امروزه سهم مهمی از بودجه پیشبرد فروش شرکت ها به صورت پیشبرد بازرگانی به فروشگاه های بزرگ و دیگر خرده فروشان در قالب اعتبار، تخفیف ویژه و پاداش اعطا می شود. اینگونه پاداش های ویژه، بخش مهمی از سود و درآمد خرده فروشان را تشکیل می دهند. در دوره های اجرای پیشبرد بازرگانی، خرده فروشان حجم بیشتری از کالاهای مورد نیاز خود را خریداری می کنند و خرید ایشان در دیگر دوره ها کاهش می یابد. این امر بر روی برنامه تولید و نگهداری موجودی در کارخانه ها نیز اثر می گذارد. برنامه پیشبرد فروش ویژه مصرف کنندگان هم اجرا می شود و کالاها در زمان های خاصی با قیمت ویژه عرضه می گردند. این امر سبب می شود تا مشتریان خریدهای خود را بیشتر به آن دوره اختصاص دهند. بنابراین، همواره پیگیرند تا ببینند که کدام کالا با قیمت ویژه به فروش خواهد رسید. شرکت ها همواره بیم دارند که با تفاوت در مقدار و چگونگی اجرای برنامه های پیشبرد فروش از رقیبان وا بمانند. البته بهتر است که افزون بر هزینه های پیشبرد فروش و تبلیغات، در زمینه نوآوری نیز به اندازه کافی بودجه مصرف شود و از این راه به جلب مشتری بپردازند (کاتلر، ۱۳۸۷).
بلاتبرگ و نسلین (۱۹۹۰)، پیشبرد فروش را اینگونه تعریف کرده اند: یک فعالیت که روی رویدادهای بازاریابی تمرکز دارد و هدف آن گذاشتن یک اثر مستقیم بر روی رفتار مصرف کنندگان است. تعریف نسبتا عملی از پیشبرد فروش عبارت است از: فعالیت های بازاریابی که معمولا مخصوص یک دوره زمانی، مکان یا گروه مشتریان است که یک پاسخ مستقیم از مشتری یا واسطه بازاریابی را از طریق عرضه مزایای اضافی ترغیب و تقویت می کند (کوهی فایق، ۱۳۸۹).
۲-۲-۴-۱) انواع پیشبرد فروش مصرف کننده
براساس نظر تلیس (۱۹۹۸)، پیشبرد فروش به دو دسته تقسیم شده است:

• • پیشبرد فروش نقدی

پیشبرد فروش نقدی شامل: تخفیفات طبقه ای قیمت، کوپن ها، کم کردن و تخفیف قیمتی است که منجر به فراهم شدن یک پاداش منصفانه و فوری برای مشتری می گردد.

روش خسته کننده است، وقت گیر بوده، ذراتی تولید می شود که به لحاظ شکل و اندازه نامنظم می باشند.

روشی ساده است، نیاز به مهارت خاصی ندارد، ناخالصی ناچیز بوده.

توده­ای

عاری کردن محصول از ذرات بسیار ریز حلال در پایان سخت است، انتخاب حلال کاملاً بی اثر سخت است، طولانی شدن زمان انجام کامل واکنش.

انتقال حرارت کم، بوجود آمدن پدیده ژل در این سیستم ها ناچیز است، کنترل دمایی با سهو لت بیشتری انجام می­ شود.

پلیمریزاسیون محلولی

شرایط پلیمریزاسیون بدقت کنترل شود، حلال مصرفی در این روش زیاد است، زمان پلیمریزاسیون طولانی.

گرمای کمتری تولید می شود، در مقیاس های صنعتی بیشتر استفاده می شود، ذرات پلیمری کروی شکل می شود.

پلیمریزاسیون رسوبی

آب با بیشتر تولیدات قالبی ناسازگار است، جزءبندی فازهای سیستم سخت است، سورفکتانت ویژه پلیمریزاسیون مورد نیاز است.

کروی بودن اندازه ذرات، کوچک بودن اندازه ذرات، فاز پیوسته عموماً آب است.

پلیمریزاسیون امولسیونی

همزدن مکانیکی و حضور عوامل معلق کننده برای معلق نگاه داشتن مونومر ضروری می باشد،

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اندازه و میزان تخلخل ذرات پلیمری با تغییر شرایط پلیمریزاسیون قابل تنظیم می­باشد، تولید ذرات کروی شکل به حالت انبوه و متراکم، روشی مؤثر است زیرا تعداد زیادی از قطرات ریز با این روش پلیمریزه می­شوند.

پلیمریزاسیون تعلیقی

شکل (۱-۱۱) پلیمریزاسیون توده­ای [۲۷]

شکل (۱-۱۲) پلیمریزاسیون تعلیقی[۲۷]

۱-۹-۲-۲- روش پلیمریزاسیون محلولی

برای رفع مشکلات موجود در پلیمریزاسیون توده­ای ، از روش پلیمریزاسیون محلولی استفاده می­ شود. در این روش، مونومر و پلیمر هر دو در یک حلال، محلول بوده و به علت وجود محیط حلالی، ویسکوزیته مخلوط نسبت به پلیمریزاسیون توده­ای کمتر است که در نتیجه نه تنها اختلاط بهتر انجام گرفته و کارآیی شروع کننده افزایش می­یابد، بلکه مسائلی مانند انتقال حرارت کم و بوجود آمدن پدیده ژل در این سیستم ها ناچیز است. به همین دلیل می­توان در این گونه سیستم ها به مقادیر تبدیل بالاتری رسید.به عبارت دیگر، از روش­های غلبه بر مشکلات موجود در پلیمریزاسیون توده­ای ، حل کردن مونومر در یک حلال مناسب است. از آنجا که در این روش، در مقایسه با پلیمریزاسیون توده­ای ، کنترل دمایی با سهولت بیشتری انجام می­ شود، مشکلات مربوط به گرمازا بودن واکنش، رفع خواهد شد. به عبارت دیگر در این روش به دلیل این که مونومر با یک مایع بی­اثر رقیق می­ شود، کنترل دمای واکنش بسیار آسان­تر خواهد شد. گرمای حاصل از واکنش را می­توان با بازگرداندن و یا رفلاکس حلال، از محیط واکشن خارج نمود. البته، معایبی نیز برای پلیمریزاسیون محلولی وجود دارد. عاری کردن محصول از ذرات بسیار ریز حلال در خاتمه عمل، با مشکل همراه است. انتخاب حلال کاملا بی­اثر، به آسانی امکان­ پذیر نیست، بدین معنا که همواره انتقال زنجیر به حلال و محدود شدن وزن مولکولی محصول وجود خواهد داشت. این نکته، دارای اهمیت زیادی بوده و دلیل کاربرد کم روش محلولی در تولید پلیمرهای مهم اقتصادی است. همچنین دمای پلیمریزاسیون به نقطه جوش حلال محدود می­ شود و در بسیاری از موارد این مسئله منجر به طولانی شدن زمان انجام کامل واکنش می­گردد. به عبارت دیگر دمای واکنش از نقطه جوش حلال به کار رفته بالاتر نخواهد رفت و این امر سرعت واکنش را محدود می­ کند[۲۷و۲۸].

۱-۹-۲-۳- پلیمریزاسیون تعلیقی (سوسپانسیونی)

در حقیقت این روش نیز برای جبران نقایص پلیمریزاسیون توده­ای به کار می­رود. این روش، بسیار شبیه به پلیمریزاسیون محلولی است، با این تفاوت که مونومر به جای حل شدن در یک مایع بی­اثر (مانند آب) با بهره گرفتن از یک حلال پخش کننده به صورت معلق در آن در می ­آید. انتقال حرارت و کاهش ویسکوزیته مانند پلیمریزاسیون محلولی است، همچنین همزدن مکانیکی و حضور عوامل معلق کننده برای معلق نگاه داشتن مونومر، ضروری می­باشد. این روش، روشی مؤثر است زیرا تعداد زیادی از قطرات ریز با این روش پلیمریزه می­شوند. روش فوق منجر به تولید ذرات کروی شکل به حالت انبوه و متراکم می­ شود، و در صورتی که سیستم به اندازه کافی رقیق باشد، ذرات کره مانند متحدالشکل ریزی تولید می­شوند (در محدوده ۵ تا ۵۰ میکرومتر). در این روش پلیمریزاسیون، اندازه و میزان تخلخل ذرات پلیمری با تغییر شرایط پلیمریزاسیون قابل تنظیم می­باشد[۲۷]. نمونه ­ای از پلیمر تهیه شده با این روش در شکل (۱-۱۲) نشان داده شده است.

۱-۹-۲-۴- روش پلیمریزاسیون امولسیونی

در یک پلیمریزاسیون امولسیونی، مونومرها به صورت ذرات بسیار ریز (فاز ناپیوسته) در یک فاز پیوسته سیال، توسط عوامل پایدارکننده سطحی (به صورت معلق) از طریق واکنش رادیکال آزاد پلیمریزه می­شوند. فاز پیوسته عموما آب بوده و ذرات معلق کلوئیدی در اندازه­ای بسیار کمتر از یک میکرون می­باشند. کروی و کوچک بودن اندازه ذرات، یکی از مزایای عمده این نوع پلیمریزاسیون است. در این سیستم نیز از آب به عنوان حامل استفاده می­ شود. در اینجا نیز برخی عوامل معلق ساز به نام سورفکتانت به سیستم افزوده می­ شود. معلق سازها در واقع مایسل­هایی ایجاد می­ کند و به این ترتیب قسمت عمده­ای از مونومر را که به صورت قطره­های کوچک پراکنده می­شوند انحلال­پذیر می­ کند. رادیکال­های شروع کننده که در آب حل می­شوند به درون مایسل­هایی که مملو از مونومر هستند، نفوذ می­ کنند و پلیمریزاسیون شروع می­ شود. مایسل­ها مانند مکان­هایی که در آن­ها مونومر به پلیمر تبدیل می­ شود عمل می­ کنند[۲۸].

شکل (۱-۱۳) پلیمریزاسیون ته­نشینی[۲۷]

۱-۹-۲-۵- پلیمریزاسیون ته­نشینی (رسوبی)

این روش از جمله روش­های پلیمریزاسیون هست که باعث بدست آمدن ذرات پلیمری کروی شکل می­ شود. دراین روش پلیمریزاسیون هنگامی که پلیمر تشکیل شده به لحاظ اندازه یا وزن به یک حد مشخص می­رسد، شروع به ته نشینی می­ کند و اغلب اندازه ذرات بیشتراز ۱۰ میکرو متر نمی­ شود. در این روش برای بدست آوردن محصول با کیفیت بالا باید شرایط پلیمریزاسیون به دقت کنترل شود. پلیمریزاسیون ته­نشینی، تقریباً مشابه روش پلیمریزاسیون توده­ای می­باشد با این تفاوت که حجم حلال مصرفی در این روش بسیار بیشتر می­باشد (در حدود ۲ تا ۱۰ برابر). در نتیجه استفاده از حجم­های بیشتر حلال، شانس تماس بین گونه هدف و مونومر عاملی نیز کمتر می­ شود که منجر به زمان پلیمریزاسیون طولانی­تر این روش در مقایسه با روش توده­ای می­ شود. همچنین از آنجایی که فاصله بین گونه هدف و مونومر عاملی در این روش نسبتا زیاد می­باشد و در نتیجه گرمای کمتری نیز در این روش سنتزی در مقایسه با سایر روش­ها تولید می­ شود که باعث کاربرد بیشتر این روش درمقیاس­های صنعتی می­ شود. در این روش عموماً ذراتی در ابعاد۳/۰ تا ۱۰ میکرومتر تولید می­شوند[۲۶]. از جمله معایب این روش می­توان به زمان بر بودن آن، همچنین نیاز به شرایط ویژه برای آن اشاره کرد. نمونه ­ای از پلیمر تهیه شده با این روش در شکل (۱-۱۳) نشان داده شده است.

۱-۱۰- اهمیت و کاربردهای پلیمرهای قالبی

در تحقیقات انجام شده در زمینه پلیمرهای قالبی، جدای از اهمیت گونه الگوی به کار رفته (داروها، سموم، ترکیبات آلی، کاتیون ها و…) توسعه دانش فنی ساخت پلیمرهای قالب مولکولی یا یونی بسیار حائز اهمیت است. این پلیمرهای هوشمند، پلیمرهای سنتزی با گزینش­پذیری بالا برای مولکول الگو هستند. با توجه به مزایایی نظیر گزینش­پذیری، آزادی عمل برای طراحی مولکولی، پایداری مکانیکی و شیمیایی، سادگی و ارزان قیمت بودن، تحقیقات گسترده­ای در این زمینه صورت گرفته، که منجر به کاربردهای متعدد این روش شده است. از طرفی، بسیاری از مفاهیم مربوط به این علم نیز ازجمله نوع برهمکنش­ها، ویژگی نانوحفره­ها و … با انتخاب مولکول­های الگوی متفاوت به دست آمده است. در گذشته برای سنتز ترکیباتی که برهمکنش مناسبی با گونه مورد نظر داشته باشند یا حفره مشابهی با گونه مورد نظر داشته و از آن­ها بتوان برای اندازه گیری یا جداسازی این گونه­ ها استفاده کرد، طی مدت­های طولانی با روش­های پیچیده، پرهزینه و چند مرحله­ ای این مواد تهیه می­شدند. در صورتی که با دستیابی به دانش فنی ساخت پلیمرهای قالب مولکولی برای بسیاری از مواد می­توان به راحتی، با هزینه پایین و در زمان کمتر، این آنتی بادی­های مصنوعی را ساخت. امتیاز دیگر این روش، گزینش پذیری بالای آن است که نسبت به روش های دیگر بسیار بیشتر است. اهمیت دیگر پلیمرهای قالب مولکولی در روش های جداسازی و اندازه ­گیری داروها، سادگی این روش­ها و امکان اتوماسیون روش­هاست. از آنجا که پلیمرهای قالب مولکولی یا یونی ، توانایی جذب کاملا گزینشی گونه هدف را دارند، امکان جداسازی گزینشی گونه هدف در ماتریس­های پیچیده به طور مستقیم وجود دارد. این روش نسبت به روش­های دیگر مبتنی بر روش استخراج مایع -مایع حد تشخیص را ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ برابر پایین می­آورد. در ادامه به بعضی از کاربردهای این نوع پلیمرها اشاره می­ شود.

۱-۱۰-۱- جداسازی

کاربرد پلیمرهای قالب مولکول به عنوان فاز ساکن در کروماتوگرافی، بیشترین کار پژوهشی روی آن صورت گرفته است. قالب زنی یک راه ساده و مستقیمی را برای جداسازی انتخابی مواد فراهم می‎کند. لیست مولکول‎هایی را که مورد آزمون قرارگرفته‎اند شامل بیوملکول‎های نظیر آمینواسید‎ها[۹و۲۹] پپتیدهای کوچک[۳۰[، پروتئین­ها[۳۱]، کربوهیدرات­ها[۳۲] و تعدادی از مولکول­های دارویی کوچک می­باشند. در زمینه جداسازی، مسئله تفکیک انانتیومرها با بهره گرفتن از پلیمرهای قالب در مرکز توجه بسیاری از پژوهش‎ها بوده است. شماری از فازهای ساکن کایرال تجاری وجود دارند که برای جداسازی انانتیومرها استفاده می‎شوند. فازهای ساکن کایرال قالبی یک نظم وترتیب شویش قابل پیش بینی دارند که فازهای ساکن کایرال تجاری موجود فاقد آنند. اولین نمونه استفاده از پلیمرهای قالب ملکول به عنوان فاز ساکن کایرال قالب زنی توسط مسباخ وهمکارانش[۲۴] گزارش شد. در این گزارش مسباخ جداسازی انانتیومری مستقیم β- گیرنده (-)-تیمولول (شکل(۱-۳)) را با بهره گرفتن از یک فاز ساکن کایرال تهیه شده به روش قالب زنی مولکولی انجام داد.

شکل (۱-۱۴) ساختار گیرنده بتا- آدرنرجیک تیمول، اتنول و پروپانول[۲۴]

شکل (۱-۱۵) تصویر میکرووسکوپ الکترونی غشای نفوذپذیر یون اورانیل]۳۳[

با وجودی که عمده پژوهش های جداسازی بر روی تهیه فاز های ساکن برای HPLC متمرکز شده است[۲۵]، پلیمرهای قالب ملکول نیز برای تکنیک‎های تجزیه‎ای دیگری مورد استفاده قرار گرفته اند. یکی از کاربردهای مهم پلیمرهای قالب ملکول در استخراج فاز جامد است. انتخاب­گری ار پیش تعیین شده پلیمر‎‎‎‎‎های قالبی و داشتن انتخاب­گری بالای جاذب‎ها می‎تواند این سیستم­ها را بسیار کارا سازد. مواد استخراج فاز جامد قالب مولکولی توانایی خود را برا بهبود حساسیت برای آنالیز نمونه‎ های زیست محیطی مقادیر بسیارکم از طریق استخراج حجم‎های بزرگ نمونه نشان داده است. الکتروفورز کاپیلاری با بهره گرفتن از فاز ساکن قالب مولکولی و رانش فاز متحرک الکترواسمزی نیز بررسی شده‎اند[۳۴]. این روش پتانسیل را دارد که عمل­کرد بهتری نسبت به HPLC داشته باشد و نیز مزیت به حداقل رسانی مصرف مواد شیمیایی به ویژه مولکول الگو را دارد. استفاده از غشاهای پلیمر قالب مولکولی برای انتقال مولکول‎ها زمینه تحقیقات وسیعی است. جداسازی برپایه غشاها بالقوه دارای کارایی بیشتر نسبت به تکنیک­های جداسازی رقیب است. کاربرد‎های بالقوه آن در صنایع جداسازی گازها، پتروشیمی و دارویی وجود دارد.

۱-۱۰-۲- ساخت غشاء

استفاده از تکنولوژی پلیمر قالب مولکولی و یونی در ساخت غشاهای مختلف ازدیگر کاربردهای جدید آن­ها می­باشد. غشاهای ساخته شده با این روش تمایل به جذب بالاتر و انتخاب­گری بالاتر در نفوذ مولکول­ها و یون­های هدف نشان می­ دهند. اولین غشاء با بهره گرفتن از پلیمر قالب یونی در سال ۲۰۰۱ به وسیله کیمارو^[۲۷]و همکارانش جهت جداسازی یون اورانیل از طریق پلیمریزاسیون رسوبی ساخته شد[۳۴]. شکل (۱-۱۵) تصویر میکرووسکوپ الکترونی^[۲۸] غشای نفوذپذیر یون اورانیل را به خوبی نشان می­دهد.

۱-۱۰-۳- ساخت حسگر یا الکترود

ساخت حسگرهای شیمیایی، الکتروشیمیایی و زیستی از جمله کاربردهای جدید پلیمرهای قالب مولکولی و یونی در تشخیص­های پزشکی، تجزیه نمونه­های محیطی و غذایی و کنترل آلودگی می­باشد. براساس نوع مبدل، حسگرها براساس خواص الکتروشیمیایی یا خواص طیف سنجی هستند. پلیمرهای قالبی با گستره وسیعی از انتقال دهنده­های علائم پتانسیومتری و آمپرومتری ترکیب شده ­اند. اولین الکترود یون گزین بر اساس تکنولوژی پلیمر قالب یونی و خواص الکتروشیمیایی جهت تشخیص یون­های کلسیم و منیزیم در سال۱۹۹۱به وسیله روساتزین ^[۲۹]و همکارانش ساخته شد که با روش پتانسیومتری این یون­های کلسیم و منیزیم با فاکتور گزینش­پذیری به ترتیب ۶ و۷/۱ تشخیص داده شدند[۳۵] و اولین حسگر بر اساس تکنولوژی پلیمر قالب یونی و مبدل طیف سنجی (فلئورسانس) نیز در سال۱۹۹۷ به وسیله موری^[۳۰] و همکارانش برای یون سرب ساخته شد[۳۶].
بازنگری جدیدی، حسگرهای الکتروشیمیایی مبتنی بر پلیمرهای دارای قالب مولکولی را تحت پوشش قرار می­دهد. بدین صورت که در طراحی این حسگرها درصدی از پلیمرهای قالب مولکولی به عنوان اصلاح­گر اضافه می­ شود. حالا از این حسگر در محلول حاوی آنالیت مورد نظر که در ساخت پلیمر از آن استفاده شده و این پلیمر قابلیت جذب آن را دارد به عنوان الکترود شناساگر استفاده می­ شود. بر این اساس، شاهد کاربرد روزافزون این مواد پلیمری در حسگرهای الکتروشیمیایی (پتانسیومتری، آمپرومتری، هدایت سنجی) و همچنین حسگرهای نوری می­باشیم.
پلیمرهای قالب ملکول به عنوان عناصر تشخیص در ابزارهای حسگرهای شیمیایی استفاده می‎شوند. حسگرهای زیستی از عنصر تشخیصی مثل یک آنتی­بادی یا آنزیم به همراه یک مبدل استفاده می‎برند. یک سیگنال شیمیایی حاصله از پیوند آنالیت به گیرنده که بعداً به یک سیگنال الکتریکی یا نوری تبدیل می­ شود را بتواند رصد شود. در بسیاری موارد، توسعه اجزاء تشخیص دهنده فراتر از روش­های تبدیل سیگنال نظیر نوری، مقاومتی، موج اکوستیک سطحی یا اندازه‎گیری ظرفیت الکتریکی قرار می‎گیرد. پتانسیل قابل توجهی برای ابزارهای حسگر شیمیایی چنانچه اجزاء تشخیص دهنده موجود باشند.
مزیت‎های بالقوه‎ای که با بهره گرفتن از پلیمرهای قالب ملکولی به عنوان عنصرتشخیص دهنده به جای گیرنده‎های بیولوژیکی حاصل می‎شود. از آنجایی­که پلیمرهای قالب ملکولی گیرنده‎هایی مصنوعی‎اند، ذخیره‎ای مجازی از آنالیت‎ها دارند. بعلاوه، پلیمرهای قالب ملکولی در مقابل شرایط نامساعد پایدارند که قابل قیاس با حسگر های برپایه بیولوژیکی نیست . مضافا، قابلیت آن­ها برای بکارگیری عنصر سیگنال دهنده، نظیر میله فلوئورسانس، که درمجاورت سایت پیوندی می‎توان در سنسور استفاده کرد. ممکن است سنسورهایی با آرایه­ای از پلیمرهای قالبی برای تعدادی از آنالیت‎ها جهت ساخت یک سنسور تکی که قادر به شناسایی مواد متعدد باشد، به کار برد. استفاده از اسپکتروسکپی لومینسانس ترکیب شده با فایبر اپتیک سیستم‎هایی برای کاربرد حسگرها مهیا می­ کند. استفاده از پلیمر قالب‎زنی مولکولی در ترکیب با این سیستم می‎تواند انتخاب­گری شیمیایی را به این نوع حسگرها اضافه کند. این تکنولوژی برای تشخیص انواع زیادی از ترکیبات شامل عوامل عصبی^[۳۱]، علف کش^[۳۲]، مولکول­های دارویی[۳۶] و بیومولکول­­ها به کار می‎رود[۳۷]. مسباخ و همکاران با بهره گرفتن از یک ابزار حسگر الیاف نوری بر پایه پلیمرهای قالب ملکولی یک آمینو اسید فلوئورسانس­نشان (دانسیل-ال-فنیل آلانین) را نشان دادند. این مواد با بهره گرفتن از متاکرلیک اسید^[۳۳] و ۲- وینیل­پیریدین^[۳۴] بعنوان مونومر ها و اتیلن­گلیکول­دی­متاکریلات^[۳۵] به عنوان مونومر شبکه کننده تهیه شدند. یک سیستم ساخته شد که درآن ذرات پلیمر در مقابل نوک الیاف نوری با بهره گرفتن از یک تور نایلون نگه داشته شد[۳۹]

^aA08/1± ۴/۹۳

^aA88/0± ۸/۹۴

۲۰

^eC87/7± ۸/۱۰

^eB87/1± ۷/۱۵

۴

VLLP-4

^dC98/0± ۶/۲۳

^dC89/0± ۷/۱۹

۸

^cC76/0± ۵/۴۳

^cD66/1± ۷/۲۵

۱۲

^bC90/0± ۷/۵۰

^bD98/1± ۴/۴۳

۱۶

^aC72/1± ۶/۶۱

^aC90/0± ۷/۵۸

۲۰

اعداد نشان دهنده میانگین داده ­ها ± انحراف معیار می­باشند.
حروف A-D به این معنی است که فراکسیون­های VLLP در آزمون چند دامنه­­ای دانکن تفاوت معنی­داری (p < 0.05) نشان داده­اند. و حروف a-e نشان­ دهنده اختلاف معنی­دار بین سطوح مختلف غلظت می­باشند.

۲ و VLLP-3 به ترتیب ۷/۴۵ و ۴/۳۱ درصد به دست آمد که نشان دهنده پتانسیل بیشتر فراکسیون ۲ در این غلظت می­باشد. اما در غلظت­های بالاتر از mg/ml 12 درصد مهار رادیکال DPPH توسط VLLP-2 در حالی روند کاهشی نشان می­دهد که VLLP-3 افزایش محسوسی در مهار این رادیکال نشان داده است (نمودار ۴-۷).
۴-۹ بررسی خواص ضد میکروبی پلی­ساکارید هفت­کول
هی و همکاران (۲۰۱۰) در مطالعه­ ای که به منظور بررسی مکانیسم اثر ضد­میکروبی پلی­ساکارید انجام دادند، پلی­ساکارید موجود در مایع سلولی استرپتومایسس ویرجینیا ^[۱۵۸]را استخراج کرده و استافیلوکوکوس اورئوس را تحت تیمار با این پلی­ساکارید و نشاسته (به عنوان شاهد) قرار دادند. عکس­های گرفته شده توسط میکروسکوپ الکترونی (TEM^[159]) نشان می­ دهند که دیواره سلول تحت تأثیر پلی­ساکارید میکروبی کاملا شکسته شده و تحلیل رفته است (شکل ۴-۱۲-ب)، در حالی که باکتری­ های تحت تیمار با نشاسته آسیبی ندیده­اند. این محققان با بررسی پروتئین نشت کرده به فضای خارج سلولی و بررسی DNA پلاسمیدی که تحت تیمار با این پلی­ساکارید قرار گرفته به این نتیجه رسیدند که خاصیت ضد­میکروبی پلی­ساکارید مربوط به تخریب دیواره سلولی، انحلال پروتئین و افزایش نشت آن به فضای خارج سلولی و شکستن DNA مربوط می­ شود که نهایتاً منجر به مرگ سلول خواهد شد.

شکل ۴-۱۱-الف: سلول استافیلوکوکوس اورئوس تحت تیمار با نشاسته و ب: تحت تیمار با پلی­ساکارید استخراج شده از استرپتومایسس ویرجینیا (هی و همکاران، ۲۰۱۰)
اثر پلی ساکارید خام هفت­کول بر تعدادی باکتری­ (اشرشیا­کلی، انتروکوکوس فکالیس، سالمونلا تیفی)، کپک (آسپرژیلوس فومیگاتوس) و مخمر (کاندیدا آلبیکانس) مورد بررسی قرار گرفت. همان گونه که در شکل ۴-۱۲ دیده می­ شود پلی­ساکارید هفت­کول نتوانست به طور کامل از رشد میکروارگانیسم­ها جلوگیری کند و تنها باعث کاهش جمعیت میکروبی در منطقه بازداری گردید.

شکل ۴-۱۲منطقه بازداری ایجاد شده در محیط کشت حاوی اشرشیا­کلی در غلظت ۲۰ میلی­گرم بر میلی­لیتر پلی­ساکارید خام هفت­کول
مقاوم­ترین باکتری در برابر این پلی­ساکارید باکتری سالمونلا تیفی بود و پلی­ساکارید بر این باکتری کاملاً بی­اثر بود. بعد از سالمونلا تیفی مقاوم­ترین میکروارگانیسم مخمر کاندیدا آلبیکانس بود. اما همان طور که در نمودار ۴-۸ دیده می­ شود حساس­ترین میکروارگانیسم اشرشیا­کلی بوده که در غلظت mg/ml 20 قطر منطقه بازداری آن به طور میانگین ۲۲/۱۶ میلی­متر بوده است. این نتایج با گزارش ارائه شده توسط هی (۲۰۱۰) مطابقت دارد. اما زی (۲۰۱۲) اثر پلی­ساکارید استخراج شده از سایکلوکاریا پالیوروس^[۱۶۰] را بر تعدادی میکروارگانیسم بررسی نمود. اشرشیا­کلی در این آزمون از دیگر میکروارگانیسم­ها حساس­تر بود (که با نتایج این پژوهش تطابق دارد) ولی پلی­ساکارید یاد شده بر قارچ­های آسپرژیلوس نایژر، موکور و پنی سیلیوم بی اثر بود (که با نتایج این مطالعه بر آسپرژیلوس فومیگاتوس مغایرت دارد). همچنین وانگ (۲۰۱۴) اثرات ضد­میکروبی پلی­ساکارید تراکساکوم آفیسینالی^[۱۶۱] را تحت بررسی قرار داد. این پلی­ساکارید توانست از رشد اشرشیا کلی و سالمونلا تیفی موریوم جلوگیری کند. اما در پژوهش حاضر پلی­ساکارید هفت­کول هیچ اثری بر سالمونلا تیفی نداشت.
نمودار ۴-۸ مقایسه اثر بازداری غلظت­های مختلف پلی­ساکارید خام هفت­کول بر تعدادی میکروارگانیسم در آزمون آنتی بیوگرام
در ادامه اثرات ضد­میکروبی فراکسیون­های خالص­سازی شده پلی­ساکارید هفت­کول در آزمون آنتی بیوگرام مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج به دست آمده در جدول ۴-۶ آورده شده است.
جدول ۴-۶ خاصیت ضد­­میکروبی VLLP-1، VLLP-2، VLLP-3، VLLP-4

قطر منطقه بازداری (mm)

غلظت
(mg/ml)

نوع
پلی­ساکارید