ارتباط ضعیف علم و صنعت: عدم آشنایی کامل پاسخگویان با مفاهیمی چون قابلیت بازاریابی حاکی از ارتباط ضعیف علم و صنعت است، که در دنیای رو به رشد کنونی دور از انتظار می‌باشد.
عدم دسترسی به مدیران ارشد یا میانی: ماهیت پرسشنامه‌های مورد استفاده در تحقیق ایجاب می‌نمود که پرسشنامه‌های موصوف توسط افراد خاصی مانند مدیران ارشد و میانی شرکت‌ها تکمیل گردند، اما به علت عدم دسترسی به برخی از مدیران، این کار توسط جایگزین آن‌ ها انجام گردید.
۵-۶- خلاصه و جمع‌بندی فصل پنجم
در این فصل از پایان‌نامه به بحث و نتیجه‌گیری پیرامون یافته‌های حاصل از فرضیه‌های تحقیق پرداخته شد. به‌طورکلی این نتیجه به دست آمد که ارتباط بین ارتباطات مبتنی بر همکاری و معیارهای عملکرد رابطه‌ای (متمرکز بر مشتری، همکاری مشتری و مالی) غیرمستقیم و شرطی است. در ادامه پیشنهادهای کاربردی برای مدیران واحدهای صنعتی به‌ویژه مدیران بازاریابی و پیشنهاد‌هایی برای پژوهشگران آتی ارائه گردید. در پایان نیز محدودیت‌های تحقیق مطرح شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

منابع و مآخذ
الف) منابع فارسی

1. 1. آذر، عادل (۱۳۸۱)، تحلیل مسیر و علت‌یابی در علم مدیریت، مجله‌ی مجتمع آموزش عالی قم، سال چهارم، شماره‌ی ۱۵، صص ۵۹-۹۶٫

1. 1. امیرشاهی، میر احمد؛ یزدانی، حمیدرضا؛ خان‌محمدی، محبوبه. (۱۳۹۱)، بررسی وضعیت ارتباطات یکپارچه بازاریابی و عوامل مؤثر و متأثر از آن (موردپژوهی: بانک ملت)، فصلنامه چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، شماره ۱۰، صص ۶۸-۵۱٫

1. 1. باشکوه، محمد و شکسته‌بند، میترا. (۱۳۹۱)، بررسی تأثیر عناصر ارتباطات یکپارچه‌ی بازاریابی بر قوت نام تجاری در صنعت بانکداری (مطالعه‌ی موردی: بانک ملی استان اردبیل)، فصلنامه دانشکده مدیریت دانشگاه تهران، دوره ۴، شماره ۳، صص۴۲-۲۱

1. 1. حاجی پور، بهمن؛ درزیان عزیزی، عبدالهادی و شمسی گوشکی، سجاد، (۱۳۹۱)، تبیین استراتژی محصول- بازار و قابلیت‌های بازاریابی شرکت بر عملکرد بازار، فصلنامه علمی- پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، شماره ۷، صص ۸۷-۵۴

1. 1. حدادیان، علیرضا؛ کفاش‌پور، آذر و نورالهی، سمیه؛ (۱۳۹۲)، بررسی تأثیر قابلیت‌های بازاریابی بر عملکرد بازار به‌واسطه متغیر خلق ارزش برای مشتری در صنایع غذایی شهرک صنعتی توس مشهد، همایش علوم مدیریت نوین

1. 1. حقیقی، محمد؛ قارلقی، ابراهیم؛ میراسدی، سمانه و نیکبخت، ف اطمه (۱۳۸۹). بررسی رابطه میان ویژگی های بیانیه ی مأموریت سازمان و عملکرد سازمانی (مورد مطالعه در شرکت های فعال صنایع غذایی تهران). پژوهش نامه ی مدیریت تحول، سال ۲، ش ۴، ص ۱۷۵

1. 1. حنفی زاده، پیام؛ زارع رواسان، احد (۱۳۹۱)، روش تحلیل ساختارهای چند سطحی با بهره گرفتن از نرم‌افزار SmartPLS، انتشارات ترمه.

1. 1. داوری، علی؛ رضازاده، آرش (۱۳۹۳)، مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی

1. 1. رضایی دولت آبادی، حسین و خائف الهی، احمد علی، (۱۳۹۱)، تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر بهبود عملکرد سازمان، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دور۱۰، شماره ۱

1. 1. سامانه اطلاع‌رسانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان www.znj.mimt.gov.ir

1. 1. سفیانیان، معصومه و احمد امیرشاهی، “شناسایی موانع و محدودیتهای اجرای بازاریابی رابطه مند در شرکتهای بیمه دولتیدر ایران”، مجله مدیریت بازرگانی، ش۲، ۱۳۸۶، ص ۱-۱۶

1. 1. صنوبر، ناصر و مهدیزاده اصل، نسرین، (۱۳۸۸)، رابطه توجه به مسولیت اجتماعی و عملکرد بازاریابی شرکت‌های صادرکننده نمونه صنایع غذایی، مجله مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره ۵۹، صص۸۶-۷۱

1. 1. عباسی، جواد، “بررسی نقش و جایگاه عوامل موثر بازاریابی رابطه مند بر رضایت مشتریان کلیدی بانک ملت استان تهران“، پایان نامه رشته مدیریت بازرگانی، دانشگاه تهران، ۱۳۸۱٫

1. 1. فاریابی، محمد؛ تجویدی، رعنا و تجویدی، مینا (۱۳۹۰)، بررسی رابطه بازارمحوری و مزیت رقابتی در گروه صنایع تراکتورسازی ایران، مجله فراسوی مدیریت، سال پنجم، شماره ۱۷، صص ۱۶۰-۱۳۱٫

1. 1. قاضی‌زاده، مصطفی؛ ابراهیم‌پور، حبیب؛ سعادتمند، محمد و حسینی‌فر، سید مجتبی، (۱۳۹۰)، فصلنامه علمی- پژوهشی توسعه مهندسی بازار گستران آتی، شماره ۵۲، صص ۹۸-۷۳

1. 1. کاتلرفیلیپ، آرمسترانگ گری ( ۱۳۷۶). “اصول بازاریابی” ،ترجمه بهمن فروزنده، اصفهان.

1. 1. کاتلر، فلیپ (۱۳۸۵)، “مدیریت بازاریابی“، ترجمه ی بهمن فروزنده، نشر آموخته، اصفهان، چاپ ششم.

1. 1. موسی خانی، مرتضی؛ نایبی، امین و بخشی، جواد ( ۱۳۸۶ ). ارائه ی یک متدولوژی فازی جهت ارزیابی عملکرد تأمین کنندگان در فرایند برونسپاری. نشریه ی دانش مدیریت، سال ۲۰ ، ش ۷۷، ص ۱۲۵

1. 1. نعمتی، محمدعلی؛ زنگیان، سمیه؛ فیض، داود و جبلی، اشکان (۱۳۹۱)، تاثیر قابلیت‌های بازاریابی بر پیامدهای عملکردی شرکت‌های کوچک و متوسط کارآفرین، فصلنامه علمی پژوهشی نوآوری و ارزش آفرینی، جلد ۱، شماره ۰ و ۱، صص ۲۸-۱۹

1. 1. نوع‌پسند اصیل، سید محمد؛ ملک اخلاق، اسماعیل و حسینی مهروانی. (۱۳۹۳)، بررسی رابطه‌ی مدیریت استعداد و عملکرد سازمانی، فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال ۶، شماره ۱، صص ۵۱-۳۱

ب) منابع انگلیسی

1. 1. Ailawadi, K. L., Lehmann, D. R., & Neslin, S. A. (2003). Revenue premium as an outcome measure of brand equity. Journal of Marketing, 67(4), 1–۱۷

1. 1. Allen, R. S., Dawson, G., Wheatley, K. and White, C.S. (2008). Perceived diversity and Organizational Performance. Employee Relations, Vol.30, No.1, P. 20.

1. 1. Amaratunga, D. & Baldry, D. (2002). Moving from Performance Measurement to Performance Management, Facilities, Vo.20.No.5/6.p.217.

1. 1. Anderson, E. W., Fornell, C., & Rust, R. T. (1997). Customer satisfaction, productivity, and profitability: Differences between goods and services. Marketing Science, 162

1. 1. Anderson, E., & Weitz, B. (1992). The use of pledges to build and sustain commitment in distribution channels. Journal of Marketing Research, 29(1), 18–۳۴٫

1. 1. Atuahene-Gima, K, (1993), “Determinants of technology licensiny intentions: an empirical Analysis of Australian engineering firms”, Journal of Product Inovation Management, No. 10,pp.230-240.

1. 1. Atuahene-Gima, K. (2005). Resolving the capability-rigidity paradox in new product innovation. Journal of Marketing, 69(4), 61–۸۳٫

1. 1. Babu John Mariadoss., Patriya Silpakit Tansuhaj., Nacef Mouri. (2011). Marketing capabilities and innovation-based strategies for environmental sustainability: An exploratory investigation of B2B firms. Industrial Marketing Management ۴۰ (۲۰۱۱) ۱۳۰۵–۱۳۱۸

1. 1. Ballantyne, D., & Varey, R. J. (2006). Introducing a dialogical orientation to the service-dominant logic of marketing. In Robert F. Lusch, & Stephen L. Vargo (Eds.), The service-dominant logic of marketing: Dialog, debate and directions. New York: M.E Sharpe.

1. 1. Baker W.E., Sinkula J.M.; “Learning orientation, market orientation and innovation: integrating and extending models of organizational performance”; Journal of Market Focused Management, No. 3, 1999.

1. 1. Barksdale H.C., Darden W.; “Marketing attitudes toward the marketing

۵-وضعیت زهکشی
۶-شکل ذرات
۷-سن زمین شناسی و خصوصیات زمین ریخت شناسی
۸-شرایط تاریخچه ای(سیمانی شدن،نسبت پیش تحکیمی و ضریب فشار جانبی)
۹-فشار همه جانبه
۳-۲-۱- شناخت عوامل قید شده در بخش ۳-۲ به صورت اجمالی
با توجه باینکه روانگرائی بیشتر در خاکهای اشباع اتفاق می افتد بنابراین تراز آب زیرزمینی مهمترین عامل در استعداد روانگرائی سا ختگاه پروژه ها می باشد. همچنانکه در جدول ۳-۱ نیز مشخص است در عمق های پائین تر از ۱۵متر استعداد روانگرائی بسیار پائین است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۳-۱-استعداد روانگرائی نهشته های طبیعی به صورت تابعی از تراز آب زیرزمین

عمق تراز آب زیر زمینی
استعداد روانگرائی نسبی

کمتر از ۳ متر

بسیار بالا

۳ تا ۶ متر

بالا

۶ تا ۱۰ متر

متوسط

۱۰ تا ۱۵ متر

کم

بیش از ۱۵متر

بسیار کم

در مورد نوع خاک که به دو دسته خاکهای دانه ای و ریزدانه تقسیم می شود، از مدتها قبل مشخص شده بود که خاکهای ماسه ای تمیز با مقداری ریزدانه به صورت ذاتی در معرض آسیب روانگرائی ناشی از زلزله هستند، با این وجود مجادله ها و سردرگمیهای قابل توجهی در ارتباط با پتانسیل روانگرائی خاکهای رسی –سیلتی و همچنین خاکهای سیلتی، خاکهای رسی، سیلتی و همچنین خاکهای درشت تر شنی و سنگریزه ای وجود دارد.
رابطه اولیه مقاومت روانگرائی را با بهره گرفتن از تراکم نسبی خاک و شتاب سطح زمین که در شکل ۳-۱آمده است نشان داده اند.
شکل۳-۱- رابطه بین شتاب حداکثر زمین و تراکم نسبی ماسه مستعد روانگرائی
این نمودار گامی بلند در زمینه ارزیابی پتانسیل روانگرائی برای مهندسان ژئوتکنیک بود.
دانه بندی را به عنوان یکی از آیتمهای موثر در روانگرائی می توان نام برد، در این حالت ضریب یکنواختی را تعریف نموده و ملاک عمل قرار می گیرد که از رابطه ۳-۱ به دست می آید.
۳-۱
با توجه به شکلهای ۳-۲ و ۳-۳ خاک تنها وقتی به عنوان غیر روانگرا شناخته می شود که منحنی دانه بندی در منطقه “امکان وقوع روانگرائی” قرار نگرفته باشد.
شکل۳-۲- محدوده روانگرائی احتمالی(ضریب یکنواختی بزرگتر یا مساوی ۵/۳)
شکل۳-۳- محدوده روانگرائی احتمالی(ضریب یکنواختی کوچکتر از۵/۳)
در مورد زهکشی میتوان گفت هرچه شرایط زهکشی موجود باشد در نتیجه مسیر زهکشی کاهش یابد امکان وقوع روانگرائی کاهش می یابد. در مورد شکل ذرات می توان گفت هرچه ذرات خاک گرد گوشه تر باشند تمایل بیش تری به تراکم دارند در نتیجه استعداد روانگرائی بیشتری نسبت به ذرات تیز گوشه دارند.
با توجه باینکه لایه های زمین از رسوبات تاریخچه ای زمین شناسی تشکیل شده است هرچه سن زمین بیشتر باشد امکان وقوع روانگرائی پائین می باشد بنابراین سن زمین شناسی را میتوان به عنوان یکی از عوامل موثر در روانگرائی بررسی نمود. معیارهای زمین شناسی و زمین ریخت شناسی مورد استفاده برای تشخیص پتانسیل روانگرائی نهشته های خاکی تهیه شده توسط سه دانشمند به صورت مختصر در جدولهای ۳-۲ و ۳-۳ آمده است.
جدول ۳-۲- جدول ارائه شدهدرمورد روانگرائی درحرکات لرزه ای شدید.

یکی از بحث برانگیزترین مسائل مربوط به خشونت علیه زنان، جواز خشونت فیزیکی علیه زنان برای شوهر در شرایط خاص می باشد که برخی از معاندان و اسلام ستیزان، آیه سی و چهارم سوره نساء را شاهد بر آن می آورند و این شبهه را بسیار مطرح کرده و می‌کنند، که در آیه ۳۴ سوره نساء خداوند این اجازه را به مرد می دهد تا زن را مورد ضرب قرار دهد واین خلاف حس انسان دوستی است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

چنین طرحی درعصر حاضر، ازسوی برخی منتقدان، خلاف حقوق بشر و در تضاد با آزادی زنان شناخته شده است. گروهی سعی کرده اند که با بزرگ نمایی این طرح، ازآن ادعا نامه ای علیه اسلام بسازند، جمعی تلاش داشته اند تا با تکیه بر این فهم از آیه، روش های نادرست و ناعادلانه را در مورد زن جایز شمارند، برخی نیز اهتمام داشته اند تا با توجیهات علمی، ساحت دین را از هرگونه برنامه ی ناعادلانه منزه شمارند و جلوی سوء استفاده ها را بگیرند.^[۱۶۰]
آیه‌ی مربوطه و ترجمه آن به شرح ذیل است:
(الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ وَ بِما أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حافِظاتٌ لِلْغَیْبِ بِما حَفِظَ اللَّهُ وَ اللاَّتی‏ تَخافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَ اهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضاجِعِ وَ اضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبیلاً إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیًّا کَبیراً)؛ « مردان به واسطه آن چه که خدا بعضى را بر بعضى دیگر فضیلت داده و به جهت آن چه از اموال خود که به مصرف می‌رسانند سرپرست زنانند. پس زنان شایسته فرمان‌بردار و فروتن و خویشتن را به وسیله آن چه که خدا در نهان نگاه داشته، محافظت می‌کنند. و آن گروهى از زنان را که از سرکشى ایشان خوف دارید اولاً پند و اندرز دهید، و ثانیاً از بسترهاى آنان دورى گزینید، و ثالثا ایشان را بزنید. پس اگر از شما اطاعت نمودند از هیچ طریقى بر آنان ستم نکنید! زیرا خدا حتماً برتر و بزرگوار است‏.»
این آیه مبارکه شبهات و سئوالات بسیاری را در زمینه تجویز خشونت مردان علیه زنان در خانواده برانگیخته است. منتقدان، کلمه « واضربوهن » در این آیه را مبین مجوز خشونت علیه زنان در دین اسلام بیان کرده اند. در حالی که چنین برداشتی از آیه با مبانی اسلامی نظیر تکریم انسان^[۱۶۱] ، احیای مقام زن با توجه به وضع قوانین مهریه^[۱۶۲] و نفقه^[۱۶۳] و … و مبارزه تاریخی اسلام با شکستن حرمت زنان و زنده به گور کردن دختران^[۱۶۴] منافات دارد.
آنچه درباره زدن زن در قرآن کریم آمده است با آنچه در اذهان خطور می کند و یا توسط بعضی از مسلمانان اعمال می شود، منطبق نیست، بلکه مطلبی است بسیار دقیق و منطقی که در روابط اجتماعی توسل به قوه قهریه گاهی اجتناب ناپذیر است و اسلام آن را ابداع نکرده و آنچه اسلام در اینجا آورده است مشروعیت بخشیدن به یک امر طبیعی و درونی بشر می باشد و سرّ تشریع آن محدود نمودن آن بوده است. به دیگر سخن از آنجا که توسل به قوه قهریه امری طبیعی و معمولی است عده ای شاید افراط کنند، از این رو، اسلام ضمن صحه گذاشتن بر این اصل طبیعی، آن را تحت قانون در آورده است تا قابل تعریف باشد.
در ادامه ضمن بررسی و بیان نظرات مفسران و فقیهان در مورد این آیه سعی خواهیم نمود تا شبهه ای را که برخی از منتقدان در زمینه خشونت علیه زنان مطرح نموده اند را پاسخ گوییم.

نشوز در لغت و اصطلاح

ابتدا برای فهم بیشتر آیه ببینیم که نشوز چیست؟ نشوز در لغت به معنای بلندی و ارتفاع است و زن ناشزه در اصطلاح به زنی گفته می شود که خود را در برابر همسرش در موضع بالا ببیند و تن به اطاعت او ندهد.
عالمان لغت اصل در این واژه را ارتفاع و علو دانسته اند .^[۱۶۵]
راغب می گوید: « نشوز المرأه بغضها لزوجها و رفع نفسها من طاعته و عینها عنه الی غیره» .^[۱۶۶]نشوز زن عبارت است از کینه و نفرت او نبست به شوهرش و سرتافتن از اطاعت او و چشم داشتن بجز او.
در قاموس قرآن نشوز این گونه معنی شده است : « برتری و عصیان کردن مرد است بر زن و زن است بر مرد». ^[۱۶۷] در مجمع البیان در توضیح کلمه نشوز آمده است : زنانى که از عصیان آنها مى‏ترسید و بیم دارید که در صدد تسلط بر شما برآیند و با شما بمخالفت پردازند. ^[۱۶۸]
علامه طباطبایی در معنای نشوز آورده است : کلمه «نشوز» به معناى عصیان و استکبار از اطاعت است، و مراد از خوف نشوز این است که علائم آن به تدریج پیدا شود، و معلوم گردد که خانم مى‏خواهد ناسازگارى کند. ^[۱۶۹]
چنان که دیده می شود نشوز زن عصیان و سرباز زدن او از اطاعت شوهر تعریف شده است. بنابراین تحقق و عدم تحقق نشوز، بستگی به فهم حدود و گستره اطاعت همسر دارد؛ زیرا هرچه دایره اطاعت گسترده تر باشد، زمینه نشوز بیشتر مهیاست و بعکس هرچه دایره اطاعت شوهر تنگتر و محدودتر باشد، زمینه تحقق نشوز کمتر فراهم می شود. اکنون باید دید محدوده اطاعت زن از همسر تا کجاست؟

نشوز از دیدگاه مفسران و فقیهان

اینکه نشوز در خانواده چه مصادیقی را شامل می شود و عالمان آن را در چه دامنه و گستره ای دیده اند نیازمند مروری سریع بر ایات نشوز و نیز بررسی و تحلیل آراء عالمان در عرصه فقه و تفسیر است. از تعبیرهایی که مفسران و فقیهان در این باره داشته اند، می توان سه دیدگاه را نتیجه گرفت:
۱ – گستره اطاعت شوهر به اندازه گستره اوامر و نواهی اوست یعنی هر دستوری که شوهر می دهد زن باید اطاعت کند، چه مربوط به زندگی خانوادگی باشد چه نباشد و چه درباره حق بهره وری جنسی باشد چه نباشد.
نویسنده تفسیر المنار در این زمینه آورده است: بیشتر فقیهان، نشوز شرعی را که مجوز زدن به هنگام نیاز است به چند مورد خاص محدود ساخته اند؛ مثل سرباز زدن از خواسته مرد در بستر، بیرون رفتن از منزل بدون ضرورت و برخی آرایش نکردن زن را از مصادیق نشوز شمرده اند. همچنین گفته اند مرد حق دارد زن را به خاطر ترک تکالیف دینی مثل غسل و نماز بزند. اما نشوز معنایی گسترده تر از اینها دارد و هرگونه عصیان و سرکشی از سوی زن را که انگیزه اش تکبر و خودکامگی باشد شامل می شود. و آیه شریفه نیز که می فرماید: «پس اگر از شما اطاعت کردند، دیگر راهی برایشان مجویید» همین را می رساند. ^[۱۷۰]
بر اساس این دیدگاه، نشوز زن در دایره حقوق همسری محدود نشده است، بلکه هرگونه سرفرازی و اطاعت نکردن از دستور و خواست شوهر، نشوز به شمار می آید؛ چه آن دستور مربوط به حقوق همسری باشد چه نباشد.
۲ – اطاعت شوهر تنها در حدود حقوق است و نه بیشتر؛ بنابراین نشوز زن آنگاه تحقق می یابد که این حقوق رعایت نشود.
حضرت امام خمینی می نویسد: نشوز در مورد زن عبارت است از اطاعت نکردن از همسر در جایی که واجب است بر او؛ مثل تمکین نکردن، نپیراستن خود از چیزهایی که تنفرآمیز است و با بهره وری و لذت بردن از او ناسازگار می باشد، نیز نظافت نکردن و آرایش نکردن در صورتی که شوهر خواستار آن باشد و همچنین بیرون رفتن از منزل او بدون اجازه شوهر و مانند اینها. اما با اطاعت نکردن تنها، در صورتی که واجب نباشد نشوز تحقق پیدا نمی کند، بنابراین اگر از انجام دادن کارهای خانه سرباز زند یا نیازهای مرد را که ارتباطی با بهره گیری جنسی ندارد مثل جاروکردن، خیاطی، آشپزی و … برآورده نسازد، نشوز صدق نمی کند.^[۱۷۱]
صاحب جواهر نیز می نویسد: ظاهر این است که نشوز، با بیرون رفتن هر یک از زن و شوهر از وظایف واجب بر یکدیگر تحقق می یابد.^[۱۷۲]
۳ – فرمانبری از شوهر تنها در استمتاع جنسی است و نه بیشتر. بر اساس این نظریه نشوز ضد تمکین است.
صاحب جواهر در تعریف تمکین می نویسد: تمکین کامل، عبارت است از خود را در اختیار شوهر قرار دادن به گونه ای که عدم نشوز تحقق یابد؛ آن عدم نشوزی که به اتفاق شرط وجوب نفقه است، بلکه مسئله اجماعی است. بنابراین اگر زن به گونه ای که گفته شد تمکین کرد، به گونه ای که محل خاص یا دقت خاصی را از جایها و زمان های مناسب بهره گیری جنسی تعیین نکند، بر مرد انفاق واجب است وگرنه واجب نیست.^[۱۷۳]
بنابراین نشوز وقتی صورت می گیرد که زن تمکین نکند و تن به تمتعات مرد ندهد؛ اما اگر تمکین کرد در این صورت ناشزه شمرده نمی شود، اگرچه از جهات دیگر مقصر باشد.
این نظریه راجع به نشوز که با مبانی فقهی نیز سازگارتر به نظر می رسد، از یکسو زمینه نشوز را بشدت محدود می کند، زیرا تنها سرباز زدن از حق جنسی مرد را نشوز می داند و نه مخالفت با هرگونه خواسته های حق و ناحق او را، ولی از سوی دیگر، دامنه آن را توسعه می دهد به هر گونه رفتار و گفتاری که باعث بی میلی مرد نسبت به زن شود و در نتیجه به محرومیت از استمتاع بیانجامد.

بررسی آیه ۳۴ سوره نساء

با مشخص شدن معنای نشوز و تأمل در مفهوم آیه و برخی از روایات می توان به نتایجی رسید:
۱ـ تنبیه بدنی در قرآن، اختصاص به « نشوز» دارد و نشوز حالت طغیان و سرکشی است و مقصود از آن وضعی است که زن به وظایف خود در برابر همسر عمل نمی کند؛ از این رو در توقعات فراتری که شوهر دارد، نه اطاعت لازم است، و نه در صورت مخالفت، نشوز تحقق می یابد. زن با عقد ازدواج می پذیرد که به درخواست های جنسی همسر پاسخ دهد، و در صورتی که مانعی برای این کار وجود نداشته باشد، برای تخلف عذری ندارد.البته در دیگر مسائل زندگی مشترک، تصمیم گیری به خودِ او مربوط است و نظر زوج، تعیین کننده نیست.
۲ـ تنبیه در قرآن، ماهیت «تأدیبی» دارد و صرفا به انگیزه «اصلاح روحیه طغیان» و تغییر یک رویه غلط انجام می شود. چنین اقدامی هرگز نمی تواند جنبه «عقده گشایی» داشته و یا از سرِ کینه توزی، و یا به هدف انتقام جویی انجام شود. بلکه نوعی هشدار یا اعلام تنفر از رفتار زن می باشد، بدون آنکه قصد انتقام یا تحقیر در میان باشد . در فقه گفته شده است: شوهر حق ندارد به قصد تشفّی و انتقام تنبیه کند، و اگر هر قصد و انگیزه ای، غیر از اصلاح داشته باشد، مرتکب حرام شده است.
شهید ثانی می نویسد: زدن زن به قصد اشباع ، انتقام جویی و خودخواهی و دل خنک کردن که هیچ نقش اصلاحی برای دو طرف ندارد، حرام است.^[۱۷۴]
۳ـ تنبیه بدنی در قرآن، «آخرین مرحله» اقدام است، و قبل از آن باید اصلاح از طریق «گفتگوی مشفقانه» انجام شود: «فَعِظُوهُنَّ»، و در صورتی که این شیوه به نتیجه نرسد، باید از روش های منفی استفاده کرد مثلاً شوهر می تواند در بستر خواب، از همسر خود روی برگرداند: «و اهْجُروهُنّ فی المضاجع». اگر این رفتار عاطفی در جلوگیری از تعدی و سرپیچی اثری نداشته باشد، نوبت به تنبیه بدنی می رسد. مفسرانی مانند علامه طباطبایی توضیح داده اند که تا وقتی امکان تأثیرگذاری از دو شیوه پیش وجود داشته باشد، تنبیه جایز نیست. « دلیل بر این که رعایت تدریج و ترتیب لازم است این است که ترتیب نامبرده به حسب طبع نیز وسایل گوناگونى از کیفر دادن است، هر کس بخواهد کسى را کیفر کند طبیعتا اول از درجه ضعیف آن شروع مى‏کند، و سپس به تدریج کیفر را شدید و شدیدتر مى‏سازد». ^[۱۷۵]
۴ـ تنبیه بدنی مشروع، تنبیهی است که هیچ آسیبی وارد نکند اما در صورتی که آسیبی به بدن زن برسد، شوهر مسئول بوده و مورد مؤاخذه قرار می گیرد. او در این صورت موظف به «پرداخت غرامت» است و حتی «قصاص» می شود. درباره چگونگی زدن زن با توجه به روایات فراوانی که در این زمینه رسیده است همه مفسران و فقیهان بر این مطلب توافق و تأکید دارند که زدن باید «غیرمبرّح» باشد؛ یعنی آسیب و آزار جسمی نرساند و گرنه موجب دیه خواهد بود. بر همین اساس گفته اند: اولاً، در هنگام زدن باید از مواضع حساس مثل صورت، چشم و … پرهیز شود. ثانیاً، زدن در یک موضع نباشد بلکه باید پخش شود.
طبرسی در تفسیر مجمع البیان از ابن عباس نقل کرده است که زن را به کتاب خدا موعظه کنید و به او بگویید که از خدا بترسد و از شما اطاعت کند اگر قبول نکرد با او درشتی کنید وگرنه طوری او را بزنید که بدنش زخم نشود و استخوانش شکسته نشود.^[۱۷۶]
در تفسیر المیزان و نمونه نیز آمده است: شایسته است که هنگام زدن از مواضع حساس مانند صورت، پهلو و شکم دوری کند و همچنین از زدن یک موضع بپرهیزد، بلکه بر مواضع مختلف پراکنده شود… ^[۱۷۷]
زدن در آیه به گونه غیرمبرّح تفسیر شده؛ یعنی زدنی که سخت دردآور نباشد که درواقع زدن نیست، بلکه دست کشیدنی است با ظرافت ویژه. و از همین رو مقید شده که با تازیانه و چوب و وسیله دیگر نباشد، مگر چوب نازک مسواک که انسان با آن مسواک می زند. ^[۱۷۸]
حضرت امام خمینی درباره مرحله ضرب زنان می فرمایند : «اگر زوجه باز هم از ایفای وظایف خاص زوجیت یعنی تمکین در امور زناشویی امتناع ورزد، نشوز محقق شده و زوج می تواند با وارد کردن ضربه هایی که موجب تغییر رنگ پوست بدن نشود زوجه را به انجام وظایفش وادار سازد و لازم است این کار به قصد اصلاح باشد نه انتقام».^[۱۷۹]
۵ـ تنبیه بدنی از نظر اسلام، اختصاص به«زنان متخلف» ندارد، بلکه اگر مردان هم از وظایف خود سرپیچی کنند، به عنوان «نشوز» ، زن حق مطالبه حقوق خویش را دارد و در این مسیر با موعظه مرد، و پند و اندرز وی و گفتگویی صمیمانه، مرد را با انجام وظایفش ترغیب می‌کند و اگر به سرکشی خود ادامه داد، زن با مراجعه به حاکم شرع و دستگاه قضایی، مرد را به وظایفش آشنا می‌کند. حاکم نیز مرد را ملزم به پذیرش حقوق زن و انجام تکالیفش می کند و در این مسیر، می‌تواند تا تعزیز – به هر شکلی که تشخیص داد- پیش رود و حتی می‌تواند برخی از دارایی‌های مرد را برای تأدیه حقوق زن بفروشد^[۱۸۰].
اگر مرد مشکل‏ساز و ناشز شد، نباید زن بسوزد و بسازد. وی می‏تواند به حاکم شرع رجوع کند. حاکم عادل، مرد را موعظه یا به انجام وظیفه وادار می‏کند و اگر زندگی تحمّل‏ناپذیر گردد و زن تقاضای طلاق کند و مرد موذیانه خودداری کند، حاکم شرع آن زن را طلاق می‏دهد. فقها بر پایه روایات مربوط به این مباحث، فروع پرشماری را مطرح کرده‏اند.
چنانچه زنی بخواهد با ناداری شوهر بسازد، زهی فضیلت و صفاست؛ ولی اگر نخواست بسازد، نباید او را وادار کنند که با شقاق مستمر، دست به گریبان باشد و پیامدهای دشواری بدتر از طلاق داشته باشد، چون شوهر را می‏توان به طلاق واداشت، وگرنه ـ به عللی مانند عدم دسترسی به او ـ امام مسلمین می‏تواند طلاق را بر عهده بگیرد، زیرا حاکم شرع در طلاق دادن زنی که گرفتار چنین شوهری شده باشد، نایب امام معصوم(علیه‌السلام) است. این در فرضی است که مشکل تنها اقتصادی باشد؛ ولی اگر افزون بر فقر خانوادگی، جوانی زن و زمینه آلودگی به فساد هم فراهم باشد، یقیناً طلاقش جایز است، بلکه باید او را آزاد کنند تا همسر دیگری برگزیند. در صورتی که شوهر هزینه‏ های متعارف زندگی همسرش را تأمین نکند، قیّم بودن او نسبت به زن با مشکل روبه‏رو می‏شود، و اگر زن با چنان وضعی نساخت و شکایت کرد، حاکم شرع، شوهر را به پرداخت هزینه‏ ها و نهایتاً به طلاق وامی‏دارد.^[۱۸۱]
۶ـ تنبیه بدنی زن، بر خلاف حدود و تعزیرات، یک «حکم شرعی» نیست و امر «اضربوهن» دلالت بر «وجوب» یا «استحباب» نمی کند، بلکه این اقدام فقط یک «حق» است و مرد برای تنبیه«مجاز» است^[۱۸۲]. اسلام هیچ گونه تشویقی برای مبادرت مردان به استفاده از این حق ندارد، بلکه دستورهایی که در زمینه عفو و گذشت وجود دارد، آنان را از چنین رفتاری باز می دارد.
از آنچه گفته شد به دست مى آید که وعظ و هجر و ضرب, نه حکم واجب است و نه حقى براى مرد. و هجر و ضرب, نه کیفر و عقوبتى براى زن خواهد بود و نه مرحله اى از مراحل نهى از منکر, بلکه راه حلى است براى مشکله اى بر سر راه خانواده که بنیاد آن را تهدید کرده خطر فروریزى آن با طلاق را گوشزد مى کند و این راه حل بى هیچ الزامى به گونه ارشاد و رهنمود از سوى خداوند ارائه شده است.
۷ـ بالاخره نباید فراموش کنیم که این روش، یک شیوه «پسندیده» نیست؛ حتی وقتی پس از مرحله نصیحت و روی گردانی، نوبت به زدن می رسد، باز از نظر «اخلاقی»، یک کار «ناپسند»است. در روایاتی که از پیامبر(ص) در این باره نقل شده، به این زشتی، تصریح گردیده است. حضرت پس از اجازه ضرب در مورد نشوز، فرمود: «ولی«بدترین شما»، چنین کاری انجام می دهد.»^[۱۸۳]
۸ – نکته دیگری که از آیه شریفه به دست می‏آید، این است که دستور فوق جنبه موقت و گذرا دارد و نباید به آن مداومت بخشید؛ زیرا به دنبال این عمل اگر زن به حقوق مرد وفادار شود، در این صورت قرآن می‏فرماید: (فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلا)^[۱۸۴]؛ «اگر به اطاعت درآمدند بر آن‏ها ستم روا مدارید»؛ یعنی، اگر زن در برابر حقوقی که بر آن پیمان بسته است، تسلیم شد دیگر مقابله زدن او، ظلم و تجاوز است.
در پایان شایان ذکر است که دیدگاه کلی شارع نسبت به زدن همسر، نگرشی منفی است و نصوص زیادی در نهی از این عمل وارد شده است. این روایات همه در زمانی بیان شده که خشونت علیه زنان از توهین و فحاشی گرفته تا ضرب و جرح و حتی قتل رواج داشت و اسلام آنها را تحریم و مستوجب مجازات فقهی و قضایی در دنیا و عذاب آخرت دانست. برخی از این روایات عبارتند از:
۱ – پیامبرصلی الله علیه وآله فرمود: «من در شگفتم از کسی که زن خود را می‏زند، در حالی که خودش برای کتک خوردن، سزاوارتر است. زنانتان را مزنید که قصاص دارد». «اِنّی‏ اَتَعَجَّبُ مِمَّنْ یَضْرِبُه اِمْرَأَتَهُ وَ هُوَ بِالضَّرْبِ اُولی‏ مِنْها لا تَضْرِبُوا نِساءَکُمْ بالاخَشَبِ فَاِنَّ فیه القَصاصِ»^[۱۸۵].
۲ – از امام صادق‏علیه السلام از پدرش روایت شده که گفت: «وقتی با زنی ازدواج می‏کنید، احترامش کنید. زن مایه آرامش شما است. زنان را آزار ندهید و حقوق آنان را ضایع نکنید».« مَنْ اِتَّخَذَ اِمْرَأهً فَلْیَکْرِمْها فَاِنَّما اِمْرَأهُ اَحَدِکُمْ لُعْبَهٌ فَمَنْ اتَّخَذَها فَلا یُضَیِّعْها».^[۱۸۶]

رس عادی تحکیم یافته

۱۰۰

Chi Chi-Taiwan

۹/۱۰۶

۸/۳۳۴

T13

رس پیش تحکیم یافته

۱۰

Northridge

۶/۱۸۸

۰/۶۴۷

T14

رس پیش تحکیم یافته

۱۰

Chi Chi-Taiwan

۰/۱۱۳

۸/۳۲۶

T15

رس پیش تحکیم یافته

۱۰۰

Northridge

۷/۱۵۹

۱/۵۱۳

T16

رس پیش تحکیم یافته

۱۰۰

Chi Chi-Taiwan

۵/۱۰۹

۹/۳۴۱

با بررسی و مطالعه نیروهای حداکثر ایجاد شده در پوشش ها موارد زیر قابل استحصال است:
الف- شتاب نگاشت زلزله Northridge که در این مدلسازی مورد استفاده قرار گرفت. نسبت به شتاب نگاشت زلزله Chi Chiدر فاصله نزدیک ‌تری از گسل ثبت شده است. با مقایسه دامنه فوریه مربوط به هریک از زلزله‌ها مشخص می‌گردد که شتاب نگاشت مربوط به زلزله Northridge محتوای فرکانسی بیشتری را شامل می‌شود. به همین دلیل بر اثر زلزله Northridge نیروی بیشتری در المان‌های پوششی تونل ایجاد می‌شود. به عنوان مثال می‌توان نتایج حاصل از مدل‌های T11 و T12 را مشاهده نمود. در شکل ۵-۳ طیف فوریه مربوط به شتاب نگاشت هریک از زلزله‌ها نشان داده شده است. همچنین تاثیر نوع زلزله در خاک‌های رسی بیشتر از خاک‌های ماسه‌ای است.
الف
ب
شکل ۵-۳) دامنه فوریه زلزله های اعمالی الف- زلزله Northridge ب- زلزله Chi Chi
ب- به طورکلی با مقایسه نتایج تحلیل‌ها می‌توان دریافت که در صورت ثابت بودن تمام شرایط، در زلزله Northridge با محتوای فرکانسی بیشتر، هرچه فاصله‌ی سنگ بستر تا تونل کمتر باشد برش و خمش بیشتری در اثر زلزله به المان‌های پوششی اعمال می‌گردد. این در حالی است که در زلزله‌ی Chi Chi تاثیر فاصله از سنگ بستر محسوس نخواهد بود. به عنوان مثال می‌توان به نتایج مدل‌های T5 و T7 برای زلزله Northridge، T14 و T16 برای زلزله (Chi Chi) اشاره کرد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ج- با اعمال زلزله‌ی( Chi Chi ) در حالتی که فاصله‌ی تونل از سنگ بستر زیاد باشد(۱۰۰ متر) نوع خاک تاثیری در مقادیر برش و خمش ایجاد شده در پوشش تونل ‌ها نخواهد داشت.به عنوان مثال می‌توان به نتایج مدل‌های T4، T12 اشاره کرد.
د- در صورت ثابت بودن شرایط مدل از نظر نوع زلزله و عمق سنگ بستر زیاد(۱۰۰ متر)، در رس ها تفاوتی در نیروهای ایجاد شده در المان‌های پوشش بتن، مشاهده نمی‌شود.‌به عنوان مثال می‌توان به نتایج مدل‌های T11، T15 اشاره کرد.
۵-۲-۲ طراحی پوشش های تونل
در این قسمت برای نشان دادن نحوه طراحی پوشش ها مدل T6 به عنوان نمونه انتخاب شد. پوشش تونل در این مدل براساس حداکثر مقدار لنگر خمشی و نیروی برشی نهایی ایجاد شده در اثر بارهای استاتیکی و دینامیکی و با ضریب بار ۲/۱ طراحی گردید. مقدار حداکثر لنگر خمشی این مدل برابر است با وحداکثر نیروی برشی برابر با است.
نیروهای طراحی عبارت است از : و
-طراحی و کنترل بر مبنای مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
کنترل برش:
(۵-۱)
(۵-۲)
جدول ۵-۳) طراحی برشی پوشش های بتنی تونل

اﺳـﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ، ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﺳﺒﺰ ﺷﺪه و اﺳﺘﻘﺮار ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪ ﺳﺒﺰ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﻣﻮﻓﻖ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
مشکل علف­های­هرز و کنترل آنها با آنکه در کشور ما ایران سابقه ای بسیار طولانی دارد امّا تا دهه­های اخیر به عنوان فعّالیتی جنبی به حساب می آمد. در سالهای اخیر با افزایش سریع جمعیّت، نقش علف­های­هرز در افزایش عملکرد باعث شد که توجه به کنترل آنها بیشتر شود بطوری که امروزه تلاش کشاورزان در جهت کنترل علف­های­هرز مبتنی بر روش های علمی است که در کشورهای توسعه یافته رایج می­باشند.
Rapistrum rogosum L. 3. . Phalaris minor L ۲. . spp Lolium 1.

1. 1. Hordeum spontaneum6. L. Secale cereal ۵. L. Descurainia Sophia ۴.

1. 1. L. Hordeum murinumcommutatus Schrad. Bromus 7.

امروزه در کشورهای پیشرفته مدیریت علفهای­هرز به صورت علمی مجزا در کشاورزی مطرح است و کنترل تلفیقی علفهای­هرز بااستفاده از تکنولوژی روز جایگاه ویژه خود را یافته است. از طرف دیگر، مشکلات زیست محیطی ناشی از کاربرد مواد شیمیایی سبب شده است که در رابطه با کنترل علفهای­هرز قبل از هر چیز توجه ویژه ای به بیولوژی و اکولوژی علفهای­هرز شود.
وجود علف­های­هرز در مزارع یکی از مهمّترین عوامل کاهش عملکرد محسوب می­ شود. در این ارتباط دامنه کاهش عملکرد غلّات از نابودی کامل مزرعه تا خسارت­های ناچیزی است که به راحتی قابل اندازه گیری نیستند. مقایسه عملکرد گیاهان زراعی در شرایط دارای علف هرز و بدون علف هرز اختلاف قابل ملاحظه ای را نشان داده است. به عنوان مثال عملکرد برنج در شرایط بدون علف هرز از ۱/۴ به یک تن در هکتار در حضور علفهای­هرز کاهش یافته است. در شرایط مشابه وجود علف هرز در مزرعه ذرّت عملکرد را از ۱/۵ به ۵۳/۰ تن در هکتار کاهش داده است (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰). نتایج فوق نشان می­دهد که کنترل دقیق علف­های­هرزمی­تواند نقش زیادی در افزایش عملکرد داشته باشد؛ امّا، به این نکته نیز باید توجّه کرد که مدیریّت علفهای­هرز هنگامی موفقیّت آمیز است که در فصل رشد و همچنین در سالیان متمادی تلفیقی از روش های مختلف به کار گرفته شود.
در سالهای اخیر عوامل متعدّدی باعث تغییر پوشش علف­های­هرز مزارع غلّات شده است مهمّترین این عوامل به قرار زیر است :
۱ . استفاده وسیع ازیک نوع علف­کش باعث جایگزینی تعداد دیگری از علفهای­هرز می­ شود.
۲. تمایل به کشت مداوم غلّات، باعث شیوع علفهای­هرزی می­ شود که در پاییز جوانه زده و نیاز به فصل رشد طولانی داند.
۳. کاهش عملیّات شخم کمک به جوانه زنی گونه ­هایی از علف­هرز می­ کند که در لایه­ های سطحی خاک جوانه زده و یا بذر آنها طول عمر کمی داد.
۱-۲: اثر علف­های­هرز بر غلّات
رقابت برای کسب فاکتورهای تولید از مهّمترین اثرات علفهای­هرز بر گیاهان زراعی محسوب می­ شود. غلّات در اوایل دوره ی رشد حسّاسیت بیشتری نسبت به رقابت داشته و در کشت پاییزه آنها علفهای­هرزی همچون یولاف وحشی^۱، دم روباهی موشی^۲، جارو علفی نازا^۳، می­توانند در مراحل اوّلیّه رشد و به خصوص در مزارعی که عمایّات شخم کمتری در آنها صورت پذیرفته رقیب جدّی محسوب ­شوند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تعادل عاملهایی که رشد نسبی گیاه زراعی و علف­هرز را تحت تأثیر قرار می­ دهند، می­توانند روی میزان رقابت نیز مؤثر واقع شوند. به عنوان مثال چنانچه پس از کاشت گیاه زراعی هوا خشک باشد جمعیّت علفهای­هرز کاهش پیدا می­ کند و به دنبال آن گیاه زراعی قادر خواهد بود مراحل حسّاس اوّلیّه را سپری نموده و در رقابت با علفهای­هرز پیروز شود. در موارد دیگر چنانچه بذر گیاه زراعی در عمق زیاد کشت شود، به آهستگی جوانه می­زند. در این حالت بذور و علف­های­هرزی که در سطوح بالایی تر خاک قرار گرفته­اند سریعتر جوانه زده و رقیب جدّی تری برای گیاه زراعی خواهند بود. بسیاری از علف­های­هرز نقش میزبان آفات و بیماریها را به عهده داشته و در این ارتباط عاملی برای شیوع آنها در مزرعه محسوب می­شوند. ریزوم علف­های­هرزی همچون بید گیاه^۴ و علف بوریا^۵ میزبان مناسبی برای قارچ مولد بیماری غش غلّات^۶ هستند. این قارچ آسیب­های زیادی به مزارع گندم و جو وارد می­سازد (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰).
قارچ سپتوریا^۷ نیز از دیگر عوامل بیماریزایی است که به مزارع گندم خسارت زیادی وارد می­سازد. میزبان این قارچ نیز تعداد زیادی از علفهای­هرز برگ باریک مانند چمن معمولی^۸ هستند.

1. 1. Avena fatua ۲. Alopecurus myosuroidez ۳. Bromus sterilis

1. 1. Agropyron repens 5. Agrostis spp 6.Gaeumannomyces graminis

۷.Septoria tritici 8. Poa trivialis
وجود علف­های­هرز ، برداشت غلّات را نیز با مشکل روبرو می­سازد. هزینهء برداشت ، پاک کردن و خشک نمودن بذرهایی که از یک مزرعهء آلوده به علفهای­هرز برداشت می­شوند بیشتر از بذرهایی است که از مزارع عاری از علف­هرز برداشت شده است. علاوه بر این ، در چنین مزارعی عملیّات برداشت با مشکلاتی همراه است که این مسأله به خصوص در فصول مرطوب و هنگامی که زمان از نظر مساعد بودن شرایط آب و هوایی برای برداشت با ارزش است ، حادتر خواهد بود. علف­های­هرز رونده همچون پیچک^۱، هفت بند^۲ ، جارو علف نازا ^۳ ، و ماشک گل خوشه ای^۴ و بی تی راخ^۵ با اتصّال به گیاه زراعی موجب ورس در آنها می­شوند که در نهایت برداشت محصول را با مشکلات زیادی همراه می­سازد (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰).
۲-۲: روش های کنترل علف­های­هرز غلّات
روش های کنترل علفهای­هرز در مزارع غلّات می ­تواند شامل انتخاب تاریخ کاشت مناسب ، جلوگیری از تولید ، انتشار و گسترش بذر و یا اندامهای رویشی علفهای­هرز ، انجام عملیّات شخم و تهیّه مناسب بستر بذر ، انتخاب تراکم و استفاده از بذر خالص ، استفاده از ارقام سریع الرّشد ، مدیریّت صحیح ، تناوب زراعی و در نهایت کنترل شیمیایی باشد.
اغلب کشاورزان بنا به دلایل مختلف تمایل به کاشت هر چه زودتر غلّات پاییزه دارند. تعجیل در کاشت گیاه زراعی ، زمان لازم برای مبارزه با علفهای­هرز را در قبل از کاشت کاهش داده و بدین ترتیب احتمال جوانه زنی و رشد بیشتر علفهای­هرز افزایش خواهد یافت. تأخیر در کاشت تا هنگام جوانه زنی بذر علفهای­هرز این فرصت را به کشاورزان خواهد داد تا با انجام یک شخم سطحی ، با بهایی ارزان و به طور مؤثرتر بسیاری از علفهای­هرز را از بین ببرند؛ امّا، از طرفی نیز ممکن است تأخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد غلّات شود.

1. 1. Convolvulus arvcnsis2. polygonum avicular ۳. Bromus sterilis

1. 1. Vicia villosa 5. Galium aparine

این اعتقاد که باید مزرعه­ای عاری از علف­هرز داشته باشیم عملی نبوده و حتّی در صورت امکان اقتصادی نیز نخواهد بود؛ امّا، می­توان با اعمال روش های صحیح جمعیّت گونه خاصی از علف­های­هرز (مثل یولاف وحشی در گندم) و یا گروهی از آنها (مثل برگ باریکهای چند ساله) را چنان کاهش داد تا رقابت آنها با گیاه زراعی به حدّاقل برسد. برای رسیدن به این هدف باید از تولید بذر در این گیاهان جلوگیری کرده و مانع استقرار کامل آنها را در مزرعه شویم (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰).
با توّجه به مشکلات زیست محیطی ایجاد شده در اثر استفاده از علفکش­ها ، کنترل زراعی و مکانیکی علفهای­هرز اعّم از شخم زمین­های آلوده ، وجین دستی و قطع علف­های هرز، استخوان بندی فن آوری جدید کنترل علف­های هرز محسوب می­ شوند.
رقابت و تداخل نیز از جنبه­ های مهّم اکوبیولوژیکی علف­های هرز به شمار می­آیند. چنانچه ما از چگونگی واکنش علف­های هرز در رقابت با سایر گیاهان آگاه باشیم ، قادر به طراحی استراتژی و برنامهء مدیرّیتی مناسبی هستیم. اگر گیاه زراعی دارای رشد سریع باشد و در حدّ امکان به صورت متراکم کشت شود ، خود قادر به رقابت با علف­های هرز، بوده و آن را حذف خواهد کرد. به عنوان مثال غلّات ریز دانهء زمستانه و همچنین علف­های چمنی سرما دوست قادراند به خوبی با علف­هرز قیاق^۱ رقابت و موجب کاهش رشد آن شوند (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰).
۳-۲: مدیرّیت پایدار علف­های هرز
کنترل علف­های هرز یکی از مهّمترین جنبه­ های تولید در هر نظام کشاورزی است. هر چند که کشاورزان در طول تاریخ کشاورزی راه های مختلفی را جهت مقابله با علف­های هرز تجربه کرده ­اند؛امّا، امروزه به دلیل تمایل بیشتر آنها به استفاده از روش های شخم حداقل و همچنین عدم امکان شخم به موقع به دلیل افزایش سطح مزارع نسبت به گذشته و کاهش تنوع محصولات انتخاب جهت کشت و کار ، کاربرد علفکش­ها جهت مبارزه با علف­های هرز به طور روز افزون بیشتر شده است. امّا همچنانکه در قبل نیز اشاره شد کنترل شیمیایی

1. 1. Sorghum halepense

علف­های هرز تنها راه علاج و بهترین روش حلّ مشکل علف­های هرز و مدیرّیت آنها نیست. استفاده مداوم از علفکش­ها با توجه به اثرات جانبی و توصیه­های فراوانی که امروزه در جهت توسعه سیستم­های پایدار کشاورزی و حفظ محیط زیست می­ شود از اهمیّت کمتری برخوردار است. علاوه بر موارد متعددی که تاکنون در ارتباط با مشکلات ناشی از مصرف مداوم علفکش­ها بیان شده است به این نکته نیز باید توجّه کرد که در هر سال زراعی تنها حدود شش تا نه درصد بذر علف­های هرز، موجود در خاک جوانه میزنند، لذا علفکش­ها تأثیر چندانی بر کاهش جمعیّت بذور علف­های هرز داخل خاک نخواهند داشت. به علاوه با مصرف مداوم علفکش­ها این امکان وجود دارد که در آینده به دلیل ورود ژنهای مقاوم به علفکش­ها و سایر ژنها از گیاهان زراعی به علف­های هرز خویشاوند با مشکلات جدی­تری مواجه شویم. بدین ترتیب و در شرایط فعلی مسئولان و متولیان بخش کشاورزی و همچنین بسیاری از کشاورزان زبده به این درک رسیده ­اند که باید در کنار استفاده از سموم شیمیایی روش های دیگری را نیز برای کنترل­ علف­های هرز مورد استفاده قرار داد (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰).
جهت دستیابی به مدیرّیت پایدار علف­های هرز کاربرد دامنه ای از تکنیکهای کنترل اعم از فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بدون بها دادن به یک روش خاص که در اصطلاح مدیریّت تلفیقی نامیده می­ شود؛ کار ساز خواهد بود. کنترل بیولوژیکی ، فیزیکی و زراعی علف­های هرز در کنار کنترل شیمیایی راه های مناسبی جهت رسیدن به این هدف خواهد بود. در مدیریّت تلفیقی علف­های هرز اصراری بر استفاده توأم و مداوم چهار روش فوق نیست بلکه یک مدیر باید بسته به امکانات موجود، ترکیب مناسبی از این روشها را به کار ببندد. بنابراین مدیرّیت پایدار علف­های هرز عبارتست از : ایجاد نوعی تغییر بیولوژیکی ، تلفیقی از روش های فیزیکی کنترل و استفاده از سموم علفکش ، تنها هنگامی که این مواد با شرایط محیطی منطبق بوده و از نظر اقتصادی نیز مصرف آنها ضروری باشد. در این ارتباط مؤثر واقع شدن روش یا روش های مورد استفاده مستلزم سازگاری کامل آنها با محیط ، موفق بودن در عمل ، زمان مناسب اجرا؛ و آگاهی از روابط پویای بین گیاه زراعی، علف­هرز و محیط آنها خواهد بود.
در مدیریّت تلفیقی علف­های­هرز مفهوم آستانه خسارت و توانایی تخمین آن یک اصل مهّم مدیریّتی محسوب می­شوند. آستانه خسارت در واقع حداقل تراکمی از علف­هرز است که بتواند موجب خسارت اقتصادی شود. به بیان دیگر آستانه خسارت تراکمی از علف­هرز است که سود حاصل از کنترل آن بیش از هزینه لازم برای مبارزه با آن باشد. بدین ترتیب آستانه اقتصادی نیز از اهمیّت فراوانی برخوردار می­باشد. بنابراین با توّجه به اینکه تلفات عملکرد گیاهان زراعی با افزایش جمعیّت علفهای­هرز کم و بیش و به طور خطی افزایش می­یابد، لازم است در نهایت دقّت نسبت به تعیین این آستانه، اقدام تا بیشترین سود عاید شود. البته باید به این نکته نیز توجّه کرد که به دلیل تأثیر بسیار زیاد عواملی چون شرایط زراعی و آب و هوایی، مرحله نموی گیاه و وجود سایر آفات و بیماریها آستانه خسارت ثابت نخواهد بود (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰).
۱–۳–۲: اثر تراکم
انتخاب تراکم مناسب از جمله راههایی است که به خاطر سایه اندازی و کاهش جذب نور توسط علف­های هرز موجب افزایش عملکرد گیاهان زراعی می­ شود. بیشترین ممانعت از رشد علف­های هرز با توجه به میزان کاشت هنگامی بدست خواهد آمد که مقدار بذر مصرفی در حداکثر مقدار توصیه شده برای رقم مورد نظر با توجه به شرایط آب و هوایی و تاریخ کاشت باشد. علاوه بر تراکم گیاه زراعی فواصل ردیف و فاصله بوته­ها روی ردیف کاشت نیز بر جمعیّت علف­های هرز اثر قابل توجهی دارند. به طور معمول آرایش کاشت مربعی موجب کسب بهترین نتیجه خواهد شد. این عوامل بیشتر در ارتباط با گیاهان زراعی ردیفی ثمربخش است ولی در مورد گیاهان زراعی که با تراکم بالا کشت می­ شود بر قدرت رقابت علف­های هرز اثری نخواهد داشت. در مزارعی که از علفکش­ها استفاده نمی­ شود، فاصله بین ردیف­های کاشت در مقایسه با فاصله بوته­ها در روی ردیف­ها اثر بیشتری بر عملکرد خواهد داشت، یعنی در حالت کاشت مستطیلی رقابت علف­های هرز کمتر از حالت مربعی خواهد بود. در این حالت کاهش جذب نور توسط کانوپی علف­های هرز از مهمترین عواملی است که قدرت رقابت آن را به حداقل می­رساند. در ردیف­های باریک و در مقایسه با ردیف­های عریض تر قدرت تولید بذر در علف­های هرز کاهش خواهد یافت. جهت کنترل مؤثر علف­های هرز همراه با تنظیم تراکم ویا فاصله ردیف­های کاشت از علفکش­ها نیز استفاده خواهد شد. در این صورت می­توان با بهره گرفتن از تراکم­های بالاتر و ردیف­های باریک میزان علفکش­ مورد نیاز را به مقدار قابل توجهی کاهش داد.
چنانچه بذر گیاه زراعی در عمق زیاد کشت شده باشد ، به آهستگی جوانه زده و گیاهچه­های ضعیف تولید خواهد کرد . در این صورت علف­های هرزی که از سطح خاک سر در آورده اند قدرت رقابت بیشتری نسبت به گیاه زراعی دارند. در هر صورت هنگامی که از علفکش­های آمیخته با خاک (مثل ترفلان و دیوران) استفاده می­ شود ، بذر گیاه زراعی باید در عمقی پایین تر از محل استقرار علفکش­ قرار گرفته باشد.
سرعت جوانه زنی بذور و توسعه کانوپی و علاوه بر این حجم و دوام کانوپی گیاه زراعی توانایی رقابت آن با علفهای­هرز را تحت تأثیر قرار می­ دهند. هر قدر رقم انتخاب شده جهت کاشت، زودتر سبز شود و ارتفاع آن بیشتر و توسعه جانبی کانوپی بیشتر باشد قدرت رقابت گیاه جهت کسب نور بیشترخواهد بود. رشد سریعتر و گسترده ریشه­ها نیز قدرت رقابت جهت جذب آب و موادّغذایی را افزایش خواهد داد. این مهم از دو طریق انتخاب رقم مناسب جهت کاشت و در دسترس بودن منابع غذایی و آب برای گیاه زراعی به دست می ­آید و از این طریق قدرت و توانایی رقابت با علفهای­هرز در گونه­ های زراعی افزایش خواهد یافت. رقابت اولیه بین گیاه زراعی و علف­هرز برای کسب ازت است. چنانچه این کود به صورت نواری و در کنار بذر گیاه زراعی قرار گیرد، سریعتر آنرا جذب نموده و ضمن رشد بیشتر قدرت رقابت بالاتری پیدا خواهد کرد.
در مجموع می­توان نتیجه گرفت که امروزه، در رابطه با بهبود استراتژی مدیریّت تلفیقی و کنترل علفهای­هرز بیولوژی و اکولوژی علفهای­هرز حایز اهمیت زیادی بوده و باید در جامعه تحقیقاتی علم علف­های­هرز به عنوان یک فعالیت علمی پذیرفته شود. کنترل علفهای­هرز پدیده ای مداوم بوده و نیاز به پیش ­بینی روش های جدید و برنامه ریزی­های متعدد دارد که بر اثر کار به روی اکولوژی و بیولوژی گونه به گونه و تقابل آنها با اکوسیستم حاصل می­ شود. جهت نتیجه گیری از تحقیقات باید دیدگاهی مکانیستی با مرکزیت علفهای­هرز اقتباس شده و هدف برای مدیریّت تلفیقی این باشد که آنها را کمتر و کم تولیدتر کنیم.
وجود علف­های هرز فرصت طلب در گیاهان زراعی مختلف محدود کننده عملکرد هستند. طبق برآورد ونز (۲۰۰۰)، وجود علف­های هرز در غلات سبب افزایش ۳۰ درصدی هزینه­ های تولید می­گردد. به طور کلی تولید بهینه محصولات زراعی در مزرعه به دلیل وجود شرایط نامساعد و تنش­زای محیطی در مورد گیاهان زراعی مختلف و در مناطق مختلف، مستلزم رویکردی جامع در مدیریت سیستم­های زراعی است. در این زمینه مدیریت برای افزایش توانایی رقابت گیاه زراعی با علف­های هرز یک جزء مهم از سیستم­های تلفیقی مدیریت علف­های هرز است.
۲–۳–۲: اثر رقابت
اهمیت رقابت، توصیف کننده نقش رقابت در مقایسه با سایر فرآیندهای تاثیرگذار بر فراوانی، تراکم یا ترکیب گونه آتی جامعه گیاهی است (رادوسویچ و همکاران، ۱۳۸۳). پدیده رقابت بین گیاه زراعی و علف­های هرز در سامانه­های زراعی فرایند بسیار پیچیده­ای است، زیرا عوامل بسیاری در ایجاد و پیامدهای آن دخالت دارند. آب، مواد غذایی و نور به­عنوان سه عامل اصلی در ایجاد رقابت شناخته شده است (داگوویچ و همکاران، ۱۹۹۹). علف­های هرز در طول مراحل رشد با گیاه زراعی برای استفاده از عوامل رشد رقابت می­ کنند و با جلوگیری از استفاده آنها توسط گیاه زراعی، باعث کاهش عملکرد آن می­شوند (اینامورا و همکاران، ۲۰۰۳). برای تأمین امنیّت غذایی باید به افزایش توان تولید و حفظ حداکثر پتانسیل موجود توجه شود. یکی از روش­های موثر در حفظ پتانسیل تولید، مدیریت علمی علف­های هرز، به­جای سعی در جهت حذف علف­های هرز در مدیریت جوامع علف­های هرز می­باشد که خود مستلزم شناخت دقیق روابط پویای علف­هرز با گیاه زراعی است. رقابت علف­های هرز با گیاهان زراعی یک فرایند پویا است و عوامل متعددی در غلبه رقابت بین گیاه زراعی و علف­های هرز موثر است به این دلیل که گونه­ ها عکس العمل متفاوتی به تغییرات میزان منابع و شرایط محیطی از خود نشان می­ دهند. به­عبارت دیگر عکس العمل رشد گیاهان به مقادیر قابل دسترس مواد غذایی یک واکنش انعطاف پذیر است. این مرحله هم بر عملکرد و هم روی تولید بذر علف­های هرز تاثیر می­گذارد. به طور کلی رقابت بین افراد یک گونه گیاهی و یا در بین دو گونه گیاهی مجاور هم (رقابت درون گونه ­ای یا رقابت برون گونه ­ای)، اتفاق می­افتد (رادوسویچ و همکاران، ۱۳۸۳). گیاهان زراعی و علف­های هرز برای بدست آوردن مواد غذایی، آب، انرژی خورشید و فضای لازم جهت رشد با یکدیگر رقابت می­ کنند (راجکان و سوآنتون، ۲۰۰۱ و رشدی همکاران، ۲۰۰۸). هنگامی که گیاه زراعی و علف­ هرز نزدیک به یکدیگر رشد می­ کنند، رقابت شروع می­ شود و وقتی که تأمین هر یک از عوامل ضروری رشد کمتر از مقدار مورد نیاز علف­ هرز شود، علف­ هرز با خصوصیت سازگاری بیشتر و رشد سریع تر می ­تواند رشد گیاه زراعی را در زیستگاه اصلی تحت تأثیر قرار داده و پتانسیل تولید آنرا کاهش دهد (ساتوره و اسلافر، ۱۳۸۴). هم چنین ونگریس و همکاران (۱۹۹۵) در مطالعات خود نشان دادند که در برخی از موارد از همراه بودن علف­های هرز با گیاهان زراعی، علف­های هرز ممکن است در مقایسه با گیاه زراعی ، عناصر غذایی را به میزان بیشتری مورد استفاده قرار دهند.
چیکوی و همکاران (۱۹۹۶) دریافتند که رقابت علف­های هرز -گیاه زراعی باید بر اساس وجود و کارایی استفاده از منابع توسط هر کدام از گونه­ های رقابت کننده توصیف شود. مطالعات اگزلی و اسنایدون (۱۹۹۲) نشان دادند که گیاهان عمدتاً برای نیتروژن رقابت می­ کنند. در این ارتباط ساتور و اسنایدون (۱۹۹۲) تلاش کردند که نوع منبع و یا منابعی که گندم و یولاف وحشی برای آن رقابت می­ کنند را مجزا نمایند. آنها دریافتند که رقابت برای منابع زیرزمینی به خصوص نیتروژن نسبت به رقابت برای نور بیشتر اتفاق می­افتد. زمانی که سایر منابع موجود باشند، رقابت بین گیاه زراعی و علف­ هرز بیشتر برای نور حادث می­ شود. به طور کلی علاوه بر نوع منابع رقابت، فراوانی نسبی آنها نیز، رقابت برای منابع موجود را تحت تاثیر قرار می­دهد.