شکل ۵-۲-موقعیت مخروطه افکنه ها به سایر عوامل هیدروژئومورفولوژیکی۹۶
جدول۳-۱-لایه های استفاده شده در تحقیق ۵۶
جدول ۳-۲-وزن دهی به عوامل براساس ارجعیت به صورت مقایسه زوجی۶۰
جدول ۳-۳-شاخص ناسازگاری تصادفی
جدول۴-۱-امتیازبندی عمق آب زیرزمینی به متر۶۹
جدول ۴-۲-ماتریس اولیه وزن دهی به معیارها با بهره گرفتن از روش مقایسه دوتایی۷۲
جدول ۴-۳-ماتریس نرمال مقایسه معیارها و ضریب اهمیت۷۱
جدول۴-۴- ارزش لایه های مورد استفاده در روش بولین ۷۵
جدول ۴-۵- امتیاز بندی عمق آب زیرزمینی۸۲
جدول۴-۶- امتیاز بندی فاصله از آبهای سطحی۸۲
جدول۴-۷- امتیاز بندی فاصله از جاده۸۲
جدول۴-۸- امتیاز بندی فاصله از شهر۸۲
جدول۴-۹- امتیاز بندی فاصله از روستا۸۲
جدول ۴-۱۰- امتیاز بندی کاربری اراضی۸۲
جدول ۴-۱۱- امتیاز بندی فاصله از گسل ها ۸۳
جدول ۴-۱۲- امتیاز بندی شیب۸۳
جدول ۵-۱-ویژگی های سه مکان بدست آمده جهت دفن پسماند شهر بیستون به روش بولین۹۲
جدول ۵-۲-ویژگی های سه مکان بدست آمده جهت دفن پسماند شهر بیستون به روش AHP92
مقدمه
افزایش روزافزون جمعیت موجب افزایش تولید انواع زباله‌ها در محیط‌های شهری و روستایی شده است. لذا مکان‌یابی محل‌های مناسب دفن پسماند از اقدامات مهم در فرایند مدیریت جامع پسماندهای شهری است. با توجه به اثرات زیست‌محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی محل‌های دفن پسماند شهری انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت بگیرد. اگرچه دفن آخرین گزینه در سلسله‌مراتب مدیریت پسماندهای شهری است اما در کشورهای توسعه‌یافته دفن یک روش معمول می‌باشد و در کشور ایران نیز دفن به عنوان آسان‌ترین و ارزان‌ترین گزینه‌ی مدیریت مواد زائد همواره مورد توجه بوده است. (منوری، ۱۳۷۰). کاربرد این روش، به ویژه در اشکال تلنبار در مقایسه با دیگر گزینه‌ها، به دلیل ارزان بودن و ساده‌ترین نحوه مدیریت موجب گردیده که بدون برنامه‌ریزی‌های اصولی، دفع پسماندها اغلب در مکان‌های غیر آماده و کنترل نشده صورت گیرد (۱۹۹۰ Karbanda. E). این امر مشکلاتی مانند خروج شیرابه، آلودگی خاک، آتش‌سوزی، پراکندگی زباله، در معرض آلودگی قرار گرفتن آب‌های زیرزمینی و غیره را به وجود آورده است. خروج شیرابه از محل‌های دفن زباله و ماندآب‌های حاصل از آن‌ها معمولاً شامل مقدار قابل‌توجهی مواد آلاینده می‌باشد که ممکن است وارد سفره‌های آب زیرزمینی شده و کیفیت آب را کاهش دهد که برای سلامتی انسان بسیار خطرآفرین است. در صورتی که عملیات دفن بهداشتی پسماندها، فرایندی است با مراحل حساس و نیازمند دقت نظر و مطالعات تخصصی و طراحی در مراحل مکان‌یابی، آماده سازی و اعمال مدیریت صحیح در مرحله بهره‌برداری می‌باشد (فتایی، ۱۳۸۵(غالباً تمامی اثرات زیان‌بار پر اهمیت که در طول ارزیابی اثرات محیط‌زیستی نمایان می‌شوند باید در طول فرایند مکان‌یابی مورد توجه قرار گیرند (۲۰۰۵ Ball J.M,) به جرئت می‌توان گفت که یک مکان‌یابی صحیح می‌تواند بیش از نیمی از نگرانی‌های موجود در یک محل دفن را مرتفع سازد (حیدر زاده، ۱۳۸۳).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دفن بهداشتی زباله عبارت است از انتقال مواد زائد جامد به محل ویژه‌ی دفن آن‌ها در دل خاک به نحوی که خطری متوجه محیط‌زیست نشود، در هر منطقه‌ای که زمین کافی و مناسب وجود داشته باشد این روش می‌تواند به خوبی مورد استفاده قرار گیرد. دفن بهداشتی زباله یک روش کاملاً قابل‌قبول مطمئن برای دفع زباله‌های شهری است و به عنوان یک جایگزین در مقابل تلنبار کردن زباله مطرح است. پوشاندن مواد به طور موثر از تماس حشرات، جوندگان، حیوانات دیگر و پرندگان با زباله‌ها جلوگیری به عمل می‌آورد (عمرانی،۱۳۸۵).
بنابراین لازم است مطالعات وسیعی برای برنامه‌ریزی طراحی و مکان‌یابی محل دفن زباله‌های شهری با توجه به فاکتورهای موثر در این راستا انجام گیرد در این زمینه معیارها و عوامل متعددی دخالت دارند که هر کدام به نوبه خود از اهمیت خاصی برخوردارند و محدودیت‌های را در انتخاب مکان ایجاد خواهند کرد. از مهم‌ترین این معیارها می‌توان به عوامل مختلفی نظیر معیارهای هیدروژئومورفیک منطقه از جمله مخروطه افکنه، فاصله از آب‌های سطحی، فاصله از چاه‌ها، آب‌های زیرزمینی، لیتولوژی، کاربری اراضی، شیب، اراضی ناپایدار، بارش، فاصله از مناطق مسکونی و جاده‌ها اشاره نمود دفن بهداشتی پسماندهای شهری مانند هر پروژه مهندسی دیگر به اطلاعات پایه و برنامه‌ریزی دقیق نیازمند است. در انتخاب فاکتورهای متعدد جهت مکان‌یابی دفن بهداشتی مواد زائد تصمیم گیران را به طور ناخودآگاه به سوی استفاده از سیستمی سوق می‌دهد که علاوه بر دقت بالا از نظر سرعت و سهولت انجام در حد بالایی قرار داشته باشد. از جمله این رویکردها استفاده توأم از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی است (پناهنده و همکاران ۱۳۸۸) بنابراین به منظور مکان‌یابی محل مناسب دفن پسماند شهر بیستون از نرم‌افزار ARC GIS و مدل AHP استفاده‌شده است. این مدل یک روش ساده محاسباتی بر روی ماتریس‌هاست که با ایجاد سلسله‌مراتب مناسب و پردازش گام به گام مراحل و ترکیب‌بندی آن می‌توان ضرایب وزنی گزینه‌های مختلف را برآورد نمود.
هدف از این پژوهش مکان‌یابی دفن زباله در شهر بیستون با بهره گرفتن از معیارهای هیدروژئومورفولوژی منطقه و از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS ومدل AHP می‌باشد. این پژوهش سعی دارد تا به مکان‌یابی بهینه محل دفن پسماند شهری که مناسب‌ترین و درعین‌حال با کمترین آثار مخرب زیست‌ محیطی وانسانی راشناسایی و به صورت نقشه ارائه نماید.
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱ – بیان مسئله
افزایش جمعیت و توسعه و گسترش شهرها نیاز انسان به مواد مصرفی را روزبه‌روز افزایش داده است. زیادشدن مواد مصرفی موجب افزایش پسماندها می‌شود که انسان به طور فزاینده ای وارد محیط‌زیست می کند. این پسماندها یکی از عوامل مهم آلودگی به حساب می‌آید که با گذشت زمان کیفیت مواد زائد جامد تغییریافته و حجم پسماندها و مواد غیرقابل تجدید افزایش یافته است.) عبدلی۱۳۸۵)
تحول صنایع و تکنولوژی و برخورداری جوامع بشری از وسایل نوین زندگی که موجب رفاه و آسایش بیشتر انسان‌ها گردیده است به نوبه خود مسائل و مشکلاتی را نیز مطرح ساخته که باید در بطن این پیشرفت‌ها و تحولات مورد توجه قرار گیرد. توجه به محیط‌زیست و از آن جمله مواد زائد جامد مسئله‌ای است که در سالهای اخیر مورد توجه خاص جهانیان قرار گرفته است. یکی از اثرات افزایش تدریجی جمعیت در مناطق شهری افزایش میزان زباله و مشکل دفع آن است دفن به عنوان ساده‌ترین و در بسیاری از مناطق کم هزینه‌ترین روش‌های دفع است ۲۰۰۵ ) ( Kontos et al,بنابراین در گذشته برای دفع مواد زائد بیشتر بر آن تکیه شده است. هدف اصلی دفن، دفع مطمئن و طولانی مدت مواد زائد جامد از نقطه نظر سلامتی و زیست‌محیطی است (عبدلی. ۱۳۷۹) بنابراین به منظور کاهش مخاطرات بهداشتی عمومی و اثرات سوء بر محیط‌زیست، وضعیت محیط‌زیست طبیعی و شرایط اجتماعی و اقتصادی منطقه دفن مورد بررسی دقیق قرار می‌گیرد. (امینی، ۱۳۸۵)به منظور غربال سازی سایتهای مناسب در میان مجموعه مکان‌های انتخابی، در این بخش براساس معیارها و پارامترهای حاکم نسبت به اولویت دهی محل‌های انتخاب‌شده در محدوده وسیع مورد مطالعه اقدام می‌گردد. معیارها و پارامترهای تعیین‌کننده در انتخاب محل‌های دفن زائدات جامد هر کدام به نوبه خود از اهمیت خاصی برخوردار بوده و محدودیت‌ها و اولویت‌های از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی انتخاب محل‌های مناسب دفن زائدات ایجاد می‌نمایند. هدف نهایی همه این معیارها یافتن محلی با کمترین اثرات سوء زیست‌محیطی محل دفن زباله شهر می‌باشد. امروزه دفن پسماندهای جامد شهری یکی از مسائل اساسی جوامع شهری و روستایی محسوب می‌گردد. بهبود وضع بهداشت عمومی، ارتقاء سطح زندگی، گسترش فرهنگ مصرف‌گرایی در میان مردم، فزونی روزافزون مراکز صنعتی، کارگاه‌ها و کارخانه‌ گوناگون سبب شده است تا روزانه مقدار زیادی پسماند به صورت جامد وارد فضای عمومی شهر شده و سلامت مردم را در معرض خطر قرار دهد. منظور از پسماند شهری، پسماندهایی است که به صورت معمول از فعالیت‌های روزمره انسان در شهرها، روستاها و خارج از آن‌ها تولید می‌شود از قبیل زباله‌های خانگی، نخاله‌های ساختمانی، پسماندهای بیمارستانی، صنایع و کارخانه‌ها می‌باشد. (چوبانوگلوس ,۱۳۹۰) هنوز در بسیاری از شهرهای دنیا از جمله در شهر بیستون زباله‌ها پس از جمع‌ آوری در نزدیک‌ترین محل روی هم انباشته می‌شود که اغلب این مکان‌ها پتانسیل پذیرش مواد زائد به خصوص پسماندهای سمی را نداشته لذا مشکلاتی برای محیط‌زیست و شهروندان ایجاد می‌کند. به همین دلیل مدیریت دفن بهداشتی زباله یکی از روش‌هایی است که در حال حاضر هم پای بازیافت مورد توجه مدیران قرار گرفته است. لازم است که مطالعات وسیعی برای برنامه‌ریزی، و اجرای جایگاه انجام‌شده و فاکتورهای مؤثر در این برنامه‌ریزی و طراحی را در جهت حفظ سلامت و بهداشت شهروندان و منافع آن‌ها و حفظ محیط‌زیست مورد توجه قرارداد. مکان‌یابی یک محل دفن فرآیندی پیچیده است زیرا باید تمامی پارامتر های اجتماعی، زیست‌محیطی و فنی را دارا باشد. هدف از پروسه مکان‌یابی این است که مناطقی با حداقل خطر برای سلامت عموم و محیط‌زیست شناسایی گردند و از لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشند. یک مکان مناسب دفن باید بتواند معیارهای مختلف زیست‌محیطی، سیاسی، اقتصادی، هیدرولوژی، توپوگرافی و دیگر معیارها را برآورده سازد. متأسفانه در کشور ما دستورالعمل مدونی در ارتباط با ضوابط و معیارهای یک مکان دفن بهداشتی وجود ندارد. (عبدلی ۱۳۹۰)
هیدروژئومورفولوژی به مطالعه ناهمواری‌هایی که تحت تأثیر آب به وجود آمده‌اند می‌پردازد. (ولایتی). در ارزیابی محل دفن باید شاخص‌های مختلف هیدرولوژیکی و زمین‌شناسی محل شامل چاه‌های آب و تراز بالای آب زیرزمینی، فاصله محل دفن از دریاچه‌ها و رودخانه‌ها، دشت‌های سیلاب گیر، وضعیت فیزیکی محل دفن، فاصله محل دفن از مناطق دارای گسل، شیب عمومی زمین و جنس خاک و هم چنین ساختارهای سنگ آهک، کربناته، سنگ شکافته شده یا دیگر ساختارهای سنگی متخلخل که ساختارهای سستی در مقابل تراوش شیرابه و انتشار گازهای تولیدشده به حساب می‌آیند در نظر گرفته شود.( عبدلی ،۱۳۹۰) مکان نادرست برای دفن زباله می‌تواند به هزینه‌های زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی منجر شود. از این رو روش‌های مناسب در شناسایی سایت های بالقوه برای دفن زباله به برنامه‌ریزان، مهندسان عمران و توسعه‌دهندگان کمک می کند. نرم‌افزارهای GIS می‌تواندبا انتخاب مکان مناسب به حفاظت از آلوده شدن زمین و سطح آب، آلودگی هوا و بوی مضر از تخمیر مواد زائد تجزیه نشده در جوامع، دود ناشی از سوختن زباله، بهداشت عمومی و کاهش بار مالی در جهت مکان‌یابی محل دفن بهینه پسماند کمک نماید. (Solmon Gbanie,2013 )
در شهر بیستون روزانه در حدود چهار تن زباله تولید می‌شود که به دلیل عدم وجود تجهیزات بازیافت تمامی آن تلنبار یا سوزانده می‌شود. این خود می‌تواند زمینه بروز مشکلات زیست‌محیطی بهداشتی و اجتماعی فراوان شود. چنانچه محل اولیه دفع زباله در حدود ده سال پیش در کنار کارخانه قند و رودخانه دینور در نزدیک به خروجی شهر مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی عدیده‌ای را به وجود آورده بود. این مکان در کنار رودخانه اصلی شهر بوده و باعث آلودگی آب میشد و هم چنین به دلیل نزدیکی به شهر چهره نامناسبی به شهر توریست پذیر بیستون بخشیده بود و بوی نامطبوع زباله ساکنین شهر را به شدت آزار می‌داد.
مشکلات احتمالی موجود در محل دفن پسماند در شهر بیستون شامل احتمال بروز آلودگی آب‌های زیرزمینی به دلیل واقع بودن بر روی خاک‌ها و سنگ‌های آهکی و وجود چشمه‌های کارستی در اطراف آن، احتمال بروز آلودگی در آب‌های سطحی به دلیل احتمال نفوذ شیرابه و یا ورود رواناب به محل دفن زباله، اشراف داشتن محل دفن به اراضی روستایی پایین‌دست که منجر به انتقال آلودگی به داخل روستاها می‌شود. این پژوهش سعی در پاسخگویی به این مسئله دارد که با توجه به کارستی بودن منطقه، مخرو طه افکنه ها موجود در منطقه مورد نظر مکان‌های مناسبی برای دفن پسماند شهری محسوب می‌شوند یا نامناسب هستند. با توجه به مشکلات عنوان‌شده مکان مناسب برای دفن بهینه پسماندهای شهری مشخص می‌شود چرا که مکان‌یابی مناسب می‌تواند بسیاری از مشکلات قابل پیش‌بینی در یک محل دفن را به شکل قابل‌توجهی مرتفع سازد. روند دفع زباله در سالهای اخیر در شهر بیستون حاکی از عدم توجه به مسائل زیست‌محیطی، بهداشتی اقتصادی و اجتماعی ناشی از دفع غیراصولی زباله‌ها در این شهر است. تلنبار غیراصولی زباله‌ها در نزدیکی شهر بیستون و در ورودی شهر، کنار رودخانه دینور سپس انتقال آن به نزدیکی یکی از روستاهای اطراف حاکی از لزوم انجام مطالعات برای مکان‌یابی محل مناسب دفن پسماند این شهر می‌باشد.
۱ -۲- سؤالات تحقیق
۱-شاخص‌های هیدروژئومورفولوژیکی موثر در امر مکان‌یابی محل دفن پسماندهای جامد شهر بیستون کدامند؟
۲-آیا مکان‌های فعلی دفن پسماندهای شهری بیستون مطابق معیارهای هیدروژئومورفولوژیکی می‌باشند؟
۳- پهنه‌های مناسب برای دفن زباله‌های جامد در منطقه مورد مطالعه کدام‌اند؟
۱-۳–فرضیه‌های تحقیق
۱-محل کنونی دفن پسماندهای شهری با شاخص‌های هیدروژئومورفولوژیکی منطبق نیست.
۲-وزن شاخص‌های هیدروژئومورفولوژیکی در انتخاب محل مناسب دفن پسماندها بیش از سایر عوامل است.
۳-مخروطه افکنه های منطقه مکان‌های مناسبی برای دفن زباله هستند.
۱-۴–هدف اصلی از اجرای این تحقیق
هدف اصلی از اجرای این تحقیق اعمال انواع عملیات تحلیل‌های مکانی با بهره‌گیری از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکان‌یابی محدوده‌های بهینه با حداقل اثرات سوء زیست‌محیطی برای دفن پسماند شهری بیستون است. بررسی نتایج نشان می‌دهد مدل منتج از روش AHP ضمن انتخاب مکان دفن زباله در منطقه قابل‌قبول، سایر مناطق را نیز پیشنهاد می‌کند و در نهایت بهترین و به صرفه‌ترین مکان را از نظر زیست‌محیطی و اقتصادی معرفی می کند.
۱-۵–دلایل توجیهی و ضرورت انجام تحقیق
تا سال ۱۳۸۵ زباله‌های شهر بیستون در کنار پل خروجی شهر در مجاورت رودخانه دینه ور رود در ورودی شهر با مساحتی حدود یک کیلومتر تلنبار می شده است. به دلیل مشکلات ایجادشده از جمله مدفون شدن پل تاریخی بیستون معروف به «پل صفوی» که قدمت آن به دوره ساسانی می‌رسد در انباشت زباله‌های شهر بیستون، که تأثیرات شیمیایی زباله‌ها و فعل و انفعالاتی که صورت می‌گیرد، آسیب‌های زیادی به این اثر ارزشمند تاریخی رسانده و همچنین باعث آلودگی آب رودخانه‌های «دینه ور» و «گاماسیاب شده بود. تأثیر این زباله‌ها به اضافه پساب کارخانه قند در شهرک سر پل بیستون که به رودخانه «گاماسیاب» وارد می‌شود، موجب مرگ هزاران ماهی و همچنین آسیب رساندن به محیط‌زیست شده است. پسماندهای تلنبار شده به دلیل منظره نامناسب، بوی نامطبوع و مشکلات بهداشتی و زیست‌محیطی که برای ساکنان شهر به وجود آورده بود محل دفع زباله تغییر یافت و در دره‌ای نزدیک روستای کمینجه برای دفع زباله در نظر گرفته شد که با مخالفت ساکنان روستا مواجه شد. در حال حاضر زباله‌ها در چاله هرسین – صحنه دفع می‌شود. که شهرداری بیستون سعی در بستن قرارداد با شرکت بازیافت کرمانشاه دارد لازم به ذکر است که قبلاً نیز اقداماتی جهت عقد قرارداد صورت گرفته است ولی به دلیل تغییر مدیریت و وضعیت نامناسب مالی شهرداری بیستون با شکست مواجه شده است.
با توجه به مشکلات بهداشتی، زیست‌محیطی پیش‌آمده بررسی فاکتورهای مختلف انسانی و طبیعی از جمله معیارهای هیدروژئومورفولوژی برای مکان‌یابی بهینه محل دفن پسماند شهری بیستون ضرورت می‌یابد.
۱-۶–پیشینه تحقیق
۱-۶-۱–پیشینه تحقیق در جهان
در زمینه مکان‌یابی محل دفن مواد زائد شهری تألیفات و تحقیقات متعدد و مختلفی در قالب کتاب و مقالات علمی و پایان‌نامه صورت گرفته است و در کشورهای پیشرفته مدت‌هاست که از GIS در مکان‌یابی اراضی شهری استفاده می‌شود و تحقیقات زیادی نیز صورت گرفته است که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
در سال ۱۹۹۲ ویلیام هندریکس و دیوید باکلی^[۱] در پژوهشی با عنوان کاربرد GIS در مکان‌یابی محل دفن مناسب زباله در ایالت ورمونت امریکا، منطقه‌ای ۲۱۰ هکتاری را از لحاظ شاخص‌های فیزیکی و اقتصادی چون خاک مناسب، عمق سنگ مادر، کاربری زمین، آب‌های سطحی، پهنه بندی ارتفاعی و… مورد ارزیابی قرار داده و مکان مناسب دفن زباله را در اطراف ناحیه Mad شناسایی نمودند.
گارنر و همکاران (۱۹۹۹) ^[۲]در زمینه به‌کارگیری روش AHP در مکان‌یابی محل دفن تحقیقی انجام داده‌اند که در آن تلفیقی از روش فازی در محیط رستری برای غربال اولیه مکان‌های دفن در کشور تایلند

پیشینه­ای از چگونگی تولد روش طراحی لرزه­ای بر مبنای سطح عملکرد
در حوالی سال ۱۹۹۰و در پی عدم توانایی آیین­ نامه­ های مربوط به طراحی ساختمان­های جدید در ارزیابی و تقویت ساختمان­های موجود، ایدۀ طراحی بر اساس سطح عملکرد مطرح شد و بعضی از پژوهشگران تحقیقات خود را به این سمت هدایت کردند. در همین راستا بنیاد مدیریت بحران فدرال آمریکا (FEMA) برای کاهش خطرات ناشی از زلزله در رابطه با سازه­های موجود، تهیۀ مجموعه ­ای از شیوه ­ها و راهکارها برای طراحی بر اساس سطح عملکرد را در دستور کار خود قرار داد که در نتیجه آن چندین دستورالعمل را در همین زمینه منتشر ساخت. همزمان با فعالیت­های FEMA، انجمن مهندسان سازه کالیفرنیا نیز با فعالیت در این زمینه، اقدام به انتشار مجموعه Vision 2000 ]2[ تحت عنوان «مهندسی لرزه­ای بر اساس سطح عملکرد برای ساختمان­ها» نمود؛ که یک چارچوب طراحی لرزه­ای بر اساس سطح عملکرد برای طراحی ساختمان­های جدید را توصیف می­نمود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شاخص آسیب
شاخص آسیب از جمله موضوعات مهم در زمینۀ طراحی لرزه­ای بر اساس سطح عملکرد است که مورد توجه پژوهشگران قرار دارد. این شاخص به دو صورت کلی شاخص­ های آسیب موضعی که در مقیاس مفصل­های پلاستیک و اعضای سازه­ای کاربرد دارد و شاخص­ های آسیب کلی که به بررسی آسیب در کل قاب یا زیرمجموعه­های آن مانند طبقات می ­پردازد ارائه شده است. در این فصل شاخص­ های آسیب موضعی و کلی ارائه شده از زمان­های گذشته تا کنون به صورت اجمالی مورد بررسی قرار گرفت و روابط مربوط به چند شاخص آسیب شناخته­شده­تر معرفی شد. علاوه بر این سه نوع از شاخص­ های آسیب به صورت مقایسه­ ای بررسی شدند.
نحوه مدل­سازی رفتار سازه­
نحوۀ مدل­سازی رفتار سازه جهت تحلیل­های غیر­خطی از جمله مباحث مهم در ارزیابی عملکرد سازه است که ارزیابی عملکرد سازه به نوبه خود یکی از مراحل مهم در رویکرد طراحی لرزه­ای بر اساس سطح عملکرد می­باشد. این مسئله بخصوص در رابطه با سازه­های بتن­آرمه به علت پیچیدگی رفتار و منابع متعدد غیر­خطی اهمیت ویژه­ای پیدا می­ کند. چند روش­ مختلف مدل­سازی اعضای تیر و ستون در قاب­های خمشی بتن­آرمه و نحوه در نظر گرفتن اثرات غیرخطی ناشی از مصالح در عناصر تیری در این فصل معرفی شد.
بررسی مود زوال قاب­های بتن­آرمه
در طراحی سازه­ها برای حالت حدی مقاومت در برابر زمین­لرزه، تحلیل مود زوال در محاسبه قابلیت اعتماد سیستم ساز­ه­ای مفید و اجتناب­ناپذیر می­باشد. چندین مود زوال می ­تواند برای سازه­ها مطرح شود که تنها مود زوال لرزه­ای غالب در احتمال زوال سیستم شرکت می­ کند در حالی­که احتمال وقوع سایر مودها بسیار اندک است. مسئله اصلاح مود زوال لرزه­ای سازه­ها موضوع مهمی است که در این بخش مورد بررسی قرار گرفت.
فصل سوم
۳- نحوه مدل­سازی و انجام تحلیل غیرخطی
۳-۱- پیش­گفتار
در انجام این پژوهش، قاب­های منظم سه طبقه و سه دهانه بتن­آرمه مورد بررسی قرار گرفته­اند. مدل­سازی و انجام تحلیل­های غیرخطی با بهره گرفتن از نرم­افزار OpenSees صورت گرفته است. از میان روش­های مختلف تحلیل­های استاتیکی غیرخطی بارافزون، روش تحلیل استاتیکی غیرخطی بارافزون با کنترل جابجایی تا لحظه زوال قاب مورد استفاده قرار گرفته است. توضیحات بیشتر راجع به نحوه انجام این پایان نامه در ادامه این فصل ارائه شده است.
۳-۲- معرفی نرم­افزار OpenSees
انتخاب نرم­افزار مناسب جهت انجام محاسبات تحلیل­های غیرخطیِ استاتیکی و دینامیکیِ قاب­های بتن­آرمه از اهمیت خاصی برخوردار است. نرم­افزاری که با دقت مناسب پاسخ سیستم را تحت اثر بارهای دینامیکی و یا استاتیکی در کمترین زمان ممکن تخمین بزند، نرم­افزاری که بتوان در آن قاب­های بتن­آرمه را به راحتی و به­ طور مناسب مدل نمود. بر این اساس از میان نرم­افزارهای موجود و قابل دسترس، نرم­افزار ^[۸۸]OpenSees انتخاب شده است. در ادامه قسمتی از قابلیت ­های این نرم­افزار تشریح می­ شود.
نرم­افزار OpenSees با بهره گرفتن از روش اجزاء محدود به تحلیل انواع سازه­ها می ­پردازد. این نرم­افزار توسط زبان برنامه­نویسی C# تولید شده است و زبان برنامه­نویسی کاربران در آن با زبان TCL/TK است که قابلیت گسترش و تولید انواع مقاطع سازه­ای و غیرسازه­ای در خصوص تحلیل را داراست که کاربر می ­تواند توسط این روش به اصل سیستم نرم­افزاری راه داشته باشد و می ­تواند توسط نوشتار هندسه مدل، بارگذاری، ساختار کمی، مواد استفاده شده و روش آنالیز را تعریف کند. این نرم­افزار توسط اعضای واحد تحقیقاتی NEES وابسته به دانشگاه برکلی کالیفرنیا تهیه و پخش شده است که در این خصوص هیچ شرکت و کمپانی دخیل نمی ­باشد و این هیأت هیچ ضمانتی در خصوص نتایج حاصل از تحلیل ارائه نداده است. هدف از تهیه نرم­افزار OpenSees پیشبرد هر چه بیشتر تحقیقات می­باشد که دانشگاه­ های جهان روزانه با آن درگیر هستند. زبان برنامه­نویسی TCL از یک سری رشته­ها تشکیل شده است که ویژگی­های زیر را می­توان در آن تعریف کرد:
متغیرها و جایگزینی مقادیر آن­ها
انجام محاسبات و نمایش آن­ها
استفاده از روابط شرطی (for each, if, while, for)
روش­های تحلیل
ساختن دستی فایل به صورت تایپ آن
در نهایت برای استفاده بهینه از زبان برنامه نویسی TCL ، باید این زبان برنامه­نویسی با روش اجزاء محدود همگرا شود که طبقه ­بندی زیر پس از این همگرا شدن به دست خواهد آمد:
مدل­سازی (modeling): تعریف گره­ها، تعریف عناصر، تعریف بارگذاری و همسازی­ها.
تحلیل (analysis): مشخص کردن روش تحلیل
خروجی­ها output specification)): انتخاب خروجی­هایی که لازم است پس از انجام عملیات تحلیل نمایش داده شوند.
در OpenSees واحد خاصی برای تعریف اعداد وجود ندارد، شما واحد را از اول یک مقدار تعیین می­کنید و مقادیر را بر حسب واحد اختیاری وارد می­کنید و تا انتها تمامی نتایج بر اساس واحد­های داده شده خروجی داده می­ شود.
برخی از امکانات موجود در این نرم­افزار در (پیوست یک) آمده است. جهت اطلاعات بیشتر می­توان به راهنمای نرم­افزار مراجعه نمود.
۳-۳- معرفی و مدل­سازی قاب­های دو بعدی بتن­آرمه مورد مطالعه
در این قسمت قاب­های انتخابی از نظر هندسه، سیستم باربری، مشخصات مصالح به کار رفته و نوع بارگذاری معرفی شده و نحوه مدل­سازی آن­ها در نرم­افزارOpenSees به طور مختصر توضیح داده می­ شود.
۳-۳-۱- مشخصات فیزیکی قاب­های دو بعدی انتخابی
قاب­های مورد مطالعه از نظر هندسه کاملاً یکسان انتخاب شده ­اند. به این صورت که همه آن­ها قاب­های خمشی منظم سه طبقه و سه دهانه بوده، ارتفاع طبقات ۳ متر و عرض دهانه ۵ متر در نظر گرفته شده است. در همه مدل­ها تقارن کاملاً رعایت شده است و در هر مدل مقاطع تیرها با هم و مقاطع ستون­ها نیز با هم یکسان هستند و این مقاطع به صورت مربعی انتخاب شده ­اند، بار ثقلی طبقات نیز در هر مدل یکسان می­باشد. تفاوت مدل­های مختلف در ابعاد مقاطع تیر و ستون­ها، درصد میلگردهای طولی و عرضی آن­ها و همین­طور بار ثقلی طبقات می­باشد.
۳-۳-۲- نحوه بارگذاری قاب­ها
از آنجا که در این تحقیق بررسی اثر P-∆ نیز مدنظر بوده است، بار ثقلی به عنوان یکی از پارامترهای متغیر در نظر گرفته شد. مقدار این پارامتر برای هر طبقه از ۳۰۰ تا ۱۲۰۰ کیلونیوتن تغییر کرده است. البته این محدوده برای بررسی اولیه قاب­ها بود، در قاب­های انتخابی نهایی این مقدار بین ۵۰۰ تا حدود ۹۰۰ کیلونیوتن می­باشد (غیر از دو مدل که در آن­ها وزن طبقه ۳۰۰ کیلونیوتن در نظر گرفته شده است).
در مورد بارگذاری جانبی، در این تحقیق از الگوی بار جانبی آیین­ نامه­ای یعنی توزیع مثلثی معکوس استفاده شده است.
۳-۳-۳- چگونگی مدل­سازی قاب­های دو بعدی بتن­آرمه در نرم­افزار OpenSees
مدل کردن قاب­های دو بعدی بتن­آرمه در نرم­افزار OpenSees، به تعریف مصالح مورد استفاده، نوع مقاطع و عناصر مورد نظر و جزئیات مربوط به آن­ها نیاز دارد. در این پژوهش برای تعریف مصالح بتن و میلگردهای مسلح­کننده فولادی در نرم­افزار OpenSees به ترتیب از مصالح Concrete04 و Steel02 استفاده شده است. استفاده از مصالح Concrete04 برای بتن مستلزم داشتن اطلاعاتی از قبیل بیشینه مقاومت مشخصه فشاری بتن، کرنش متناظر با مقاومت فشاری بیشینه، کرنش پوسته شدن^[۸۹] بتن و سختی اولیه بتن می­باشد. همه این اطلاعات برای بتن محصور نشده^[۹۰] (پوشش بتنی مقطع) به استثنای سختی اولیه بتن که از طریق رابطه­ای به مقاومت مشخصه فشاری بتن مرتبط می­ شود به صورت عدد ثابت به برنامه معرفی شده که مقادیر آن در جدول ۳-۱ ارائه شده است. اما محاسبه این اطلاعات در مورد بتن محصور شده^[۹۱] هسته^[۹۲] مقطع نیاز به استفاده از یک مدل شناخته شده برای بتن دارد. در این پژوهش از میان مدل­های ارائه شده برای بتن محصور شده و غیر محصور از مدل مندر^[۹۳] استفاده شده است. توضیحات کامل راجع به این مدل و چند مدل دیگر شناخته شده برای بتن و فولاد در (پیوست دو) ارائه شده است.
اطلاعات لازم برای استفاده از مصالح Steel02 شامل تنش تسلیم فولاد، مدول الاستیسیته آن، نرخ سخت­شدگی کرنش^[۹۴] و تعدادی پارامتر ثابت می­باشد که برای کنترل انتقال منحنی تنش-کرنش فولاد از شاخه ارتجاعی به شاخه پلاستیک آن به کار می­رود. همه این مقادیر در جدول ۳-۱ ارائه شده است.
لازم به ذکر است که تصمیم ­گیری برای استفاده از این مصالح و نیز تعیین پارامترهای ثابت مورد نیاز پس از انجام تنظیم کردن نرم­افزار از طریق مقایسه نتایج حاصل از تحلیل غیرخطی یک ستون طره در نرم­افزار OpenSees و نتایج آزمایشگاهی صورت گرفته است.
در رابطه با نوع عنصر و مقاطع مورد استفاده در مدل­سازی اعضای تیر و ستون، پس از انجام تحلیل حساسیت نتایج بدست آمده حاکی از این بود که از عنصر nonlinearBeamColumn و مقطع Fiber برای تیرها و ستون­ها استفاده شده و هر عضو با یک عنصر و ۵ نقطه انتگرال­گیری مدل شود.
از آنجا که اثرات P-∆ تأثیر قابل توجهی در افزایش تغییر مکان­های جانبی دارند، لحاظ کردن این اثر در تحلیل قاب­های خمشی کاملاً تأکید شده است. در این پژوهش نیز اثر P-∆ در تمامی مدل­های ساخته شده لحاظ شده است.
جدول ۳- ۱ مشخصات فیزیکی مصالح در مدل­های مورد استفاده برای بتن و فولاد

مقاومت مشخصه فشاری بتن محصور نشده

f^’_c = ۲۸ MPa

کرنش متناظر با مقاومت فشاری بیشینه بتن محصور نشده

ε_c = ۰.۰۰۲

کرنش پوسته شدن بتن محصور نشده

_cs = ۰.۰۰۵ε

سختی اولیه بتن ( )

E_c = ۵۰۰۰√۲۸ MPa

(۱۶۹-۵)

ترجمه :
پیامبر اکرم در روز حشر امور امّت خود را بررسی می کند. (حشر به معنی جمع شدن وگرد آمدن با نشر به معنی پراکنده شدن متضاد است.)
۳-واج آرایی
واج آرایی آن است “که سخنور آوایی (حرف ) را پی درپی در سخن خود بیاورد و بدین سان آن را خنیایی ویژه ببخشد^[۶۰] .”
شاعران توانا برای غنا بخشی موسیقی درونی و القای مفاهیم ذهنی خویش واج ها را جولانگاه تاخت وتاز خیال خویش قرار می دهند و با تکرار صامت ها یا مصوت های واژه های یک مصراع یا یک بیت به این هدف می رسند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

حافظ چون هنر مندی توانا در این عرصه،به شهسواری خویش مهر صحّه می گذارد و تا ابد بر تارک آسمان شعر وادب می درخشد.او با” صوت های بم و زیر” آشنا بوده ست هر جا کلامش با ابّهت و وقار و شکوه است از صوت‌های “بم”(مصوتoیاu) بهره می‌گیرد و با آهنگی متین و موقر سخن را ادا می کند.
حافظ :
کنون که در چمن آمد گل از عدم به وجود بنفشه در قدم او نهاد سر به سجود
بنوش جام صبوحی به ناله دف وچنگ ببوس غبغب ساقی به نغمه نی وعود
(۲۱۹-۲و۱)
و آن جا که سخنش نشاط آور است و سرمستی می بخشد از صوت‌های” زیر” (مصوت هایé و i) استفاده می کند :
رسید مژده که آمد بهار و سبزه دمید وظیفه گر برسد مصرفش گل است و نبید
صفیر مرغ بر آمد بط شراب کجاست فغان فتاد به بلبل نقاب گل که کشید ^[۶۱]
(۲۳۹-۲و۱)
” هنگامی که احساس های ما به طور غیر مستقیم از اشکال زندگی و فعالیتی بر می خیزند که در ذهن انسان با پدیده های زبان پیوند دارند ، تاثیر های تجسّمی خوانده می شوند . وقتی حافظ می گوید :
۱
صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را که سر به کوه و بیابان تو داده ای ما را
(۴-۱)
آیا تاثیر این سخن طبیعی و تنها از رهگذر دلالتهای مستقیم زبان است ؟
همه می دانند که چنین نیست . … یافتن ده صدای “آ” که به طور مساوی در دو مصراع تقسیم شده است ، بخشی از تاثیر تجسّمی شعر را ظاهر می سازد^[۶۲]“.
رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار دستم اندر دامن ساقی سیمین ساق بود
(۲۰۶-۸)
تکرار واج “س” صدایی را که از گسستن تسبیح بر می خیزد تداعی می کند.
نه من زبی عملی در جهان ملولم و بس ملالت (ملامت ) علما هم زعلم بی عملست
(۴۵-۳)
تکرار واج ها، ملامت و سرزنش را در ذهن تداعی می کند.
“محوی ” به اهمیت واج ها در غنای موسیقی شعری و القای مفاهیم آشنایی کامل داشته است امّا نمی توان تصریح کرد که همچون حافظ در این زمینه موفق بوده است .
طربناک است آن شوخ غضبناک ار بریزد خون که غیظ از می کشیدن رفته بیرون از دل غایظ
(۵۰۸-۶)
واج های (ز ض ظ ) بغض و غیظ را تداعی می کند.
۴- جناس تام
“آن است که الفاظ متجانس در گفتن و نوشتن یعنی حروف و حرکات یکی و فقط در معنی مختلف باشند ^[۶۳]“
بخواه جان و دل از بنده و روان بستان که حکم بر سر آزادگان روان داری
میان نداری و دارم عجب که هر ساعت میان مجمع خوبان کنی میان داری
(۴۵۵ -۳و۲)
نه من از پرده تقوی بدر افتادم وبس پدرم نیز بهشت ابد از دست بهشت
(۸۰-۶)
محوی :
تؤوی سهرخستوه بن خاکه، سهرئهفرازیی بهر ههر له رِیَطهی تهلَهبا بؤ سهری دانا، دانا
(۳۵-۱)
ترجمه :
حاصل سرسبز نتیجۀ بذری است که زیر خاک جای گرفته است،مرد دانا در راه طلب تسلیم محض است.
(دانا در مصراع اوّل ،فعل است به معنای پایین آورد و در مصراع دوم صفت جانشین موصوف ،انسان دانا)
محوی :
تیر مژه افتاده زپیکار چوبیکار ای بازِنگه ،باز تو ازلانه بیرون آ
(۴۷۳-۵)
۵-جناس مرکّب
“آن است که یکی از دو رکن جناس، بسیط یا درحکم بسیط و دیگری مرکب باشد^[۶۴] “
حافظ :
چراغ روی تورا شمع گشت پروانه مرا زحال تو با حال خویش پروا ، نه
(۴۲۷-۱)

پایه ششم

پایه پنجم

پایه چهارم

۱۸۵/۰

۱۷۸/۰

۰۳۰/۰-

آزمون بارفیکس و ترکیب توده ی بدن

جدول ۴-۲۷٫ نتیجه ی آزمون ضریب همبستگی بین بارفیکس و ترکیب توده ی بدن برای پایه ی چهارم ، پنجم و ششم مدارس غیرانتفاعی

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

پایه ششم

پایه پنجم

پایه چهارم

۱۴۴/۰

۲۱۷/۰

۱۵۶/۰

آزمون بارفیکس و ترکیب توده ی بدن

با توجه به جدول (۴-۲۶) که نتیجه ی آزمون فرضیه ی سوم برای پایه ی چهارم مدارس دولتی را نشان می دهد ، می توان گفت : از آنجایی که مقدار سطح معنی داری برای این آزمون بیشتر از ۵ درصد می باشد ( sig = 0.671) ، بنابراین بین دو متغیر بارفیکس و ترکیب توده ی بدن رابطه معنی داری وجود ندارد.
با توجه به جدول (۴-۲۷) که نتیجه ی آزمون فرضیه ی سوم برای پایه ی چهارممدارس غیرانتفاعی را نشان می دهد ، می توان گفت : از آنجایی که مقدار سطح معنی داری برای این آزمون بیشتر از ۵ درصد می باشد ( sig = 0.027) ، بنابراین بین دو متغیر بارفیکس و ترکیب توده ی بدن رابطه معنی داری وجود دارد.
با توجه به جدول (۴-۲۶) که نتیجه ی آزمون فرضیه ی سوم برای پایه ی پنجم مدارس دولتی را نشان می دهد ، می توان گفت : از آنجایی که مقدار سطح معنی داری برای این آزمون کمتر از ۵ درصد می باشد ( sig = 0.012) ، بنابراین بین دو متغیر بارفیکس و ترکیب توده ی بدن رابطه معنی داری وجود دارد.
با توجه به جدول (۴-۲۷) که نتیجه ی آزمون فرضیه ی سوم برای پایه ی پنجم مدارس غیرانتفاعی را نشان می دهد ، می توان گفت : از آنجایی که مقدار سطح معنی داری برای این آزمون کمتر از ۵ درصد می باشد ( sig = 0.002) ، بنابراین بین دو متغیر بارفیکس و ترکیب توده ی بدن رابطه معنی داری وجود دارد.
با توجه به جدول (۴-۲۶) که نتیجه ی آزمون فرضیه ی سوم برای پایه ی ششم مدارس دولتی را نشان می دهد ، می توان گفت : از آنجایی که مقدار سطح معنی داری برای این آزمون کمتر از ۵ درصد می باشد ( sig = 0.009) ، بنابراین بین دو متغیر بارفیکس و ترکیب توده ی بدن رابطه معنی داری وجود دارد.
با توجه به جدول (۴-۲۷) که نتیجه ی آزمون فرضیه ی سوم برای پایه ی ششم مدارس غیر انتفاعی را نشان می دهد ، می توان گفت : از آنجایی که مقدار سطح معنی داری برای این آزمون کمتر از ۵ درصد می باشد ( sig = 0.042) ، بنابراین بین دو متغیر بارفیکس و ترکیب توده ی بدن رابطه معنی داری وجود دارد.
۴-۶-۴- فرضیه ی چهارم
H₀ :بین رکورد های حاصل از آزمون دو ۵۴۰ متر دانش آموزان دختربا ترکیب بدن آنها رابطه معنی داری وجود ندارد.
H₁ :بین رکورد های حاصل از آزمون دو ۵۴۰ متر دانش آموزان دختربا ترکیب بدن آنها رابطه معنی داری وجود دارد.
جدول ۴-۲۸٫ نتیجه ی آزمون ضریب همبستگی بین دوی ۵۴۰ متر و ترکیب توده ی بدن برای پایه ی چهارم ، پنجم و ششم مدارس دولتی

پایه ششم

پایه پنجم

پایه چهارم

منابع
منابع فارسی ۱۱۷
منابع لاتین ۱۱۸
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱ : ملاک های تشخیصی دوره افسردگی اساسی براساس DSM-IV-TR 15
جدول۲-۲ : اجزا نظریه شناختی در اختلال افسردگی اساسی ۲۱
جدول۲-۳: تفاوت های بین معنا و مضمون در GAD 42
جدول۲-۴: ملاکهای تشخیصی GAD 45
جدول۲-۵ : فراوانی علایم شناختی و رفتاری در بیماران مبتلا به GAD 50
جدول۲- ۶: ویژگیهای سبک پردازش فراشناختی و عینی در S-REF 62
جدول ۲-۷ : مقایسه اختلال و سبک شخصیت خودشیفته ۷۱
جدول ۲-۸: ویژگیهای اختلال شخصیت خودشیفته ۷۲
جدول ۲-۹: روی آوردهای مختلف به خود شیفته ۷۹
جدول ۲-۱۰: تفاوت بین طرح واره های شرطی و غیرشرطی ۸۲
جدول۲-۱۱: معرفی طرحواره های چهار ذهنیت کودکانه ۹۰
جدول ۲-۱۲: ذهنیت های مقابله ای ناسازگار ۹۱
جدول ۲-۱۳: ذهنیت های والد ناکارآمد ۹۱
جدول ۴-۱ توزیع فراوانی و درصد وضعیت جنسیت در سه گروه مورد مطالعه ۱۰۰
جدول ۴-۲ توزیع فراوانی و درصد وضعیت تاهل در سه گروه مورد مطالعه ۱۰۰
جدول ۴-۳ توزیع فراوانی و درصد وضعیت تحصیلات در سه گروه مورد مطالعه ۱۰۱
جدول۴-۴: میانگین و انحراف استاندارد مولفه های شخصیت خودشیفته در سه گروه ۱۰۲
جدول۴-۵: میانگین و انحراف استاندارد مولفه های طرحوارههای ناسازگار اولیه در سه گروه ۱۰۳
جدول ۴-۶: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه های خودشیفته ۱۰۴
جدول ۴-۷: نتایج آزمون لوین برای مولفه های شخصیت خودشیفته در سه گروه ۱۰۵

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۴-۸: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه های خودشیفته ۱۰۶
جدول ۴-۹: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه های طرحوارههای ناسازگار اولیه در سه گروه ۱۰۷
جدول ۴-۱۰: نتایج آزمون لوین برای مولفه های طرحوارههای ناسازگار اولیه در سه گروه ۱۰۸
جدول ۴-۱۱: نتایج آزمون معناداری تحلیل واریانس چندمتغیری نمرات مولفه های طرحوارههای ناسازگار اولیه در سه گروه ۱۰۹
جدول ۴-۱۲: مقایسهی طرحوارههای ناسازگار اولیه در سه گروه با بهره گرفتن از آزمون LSD 110
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل۲-۱: نظریه طرحواره‌ها از اختلالات هیجانی ۲۶
شکل۲-۲: حلقه معیوب بر پایه رابطه متقابل بین تفسیرهای منفی از تجارب و خلق افسرده ۳۲
شکل۲-۳: فعال سازی شیوه فقدان اولیه در افسردگی ۳۶
شکل۲-۴: پیکربندی قفل درونی افسرده ساز در دیدگاه زیرسیستم های شناختی متعامل……………………… ۴۰
شکل۲-۵: فرایند بیمناکی اضطراب برانگیز ۵۲
شکل۲-۶: مدل شکل گیری آسیب پذیری در برابر اضطراب ۵۴
شکل۲-۷: مدل آسیب پذیری GAD 55
شکل۲- ۸ : مدل فراشناختی GAD 64
شکل۲-۹ : شکل بندی مشکل بیمار GAD در قالب مدل فراشناختی ۶۵
مقدمه
اضطراب و افسردگی دو اختلال روانی شایع محسوب می شوند که در قلمرو آسیب شناسی روانی پژوهش های فراوانی را به خود اختصاص داده اند، لیکن هنوز هم عوامل موثر بر بروز و تداوم این اختلالات به خوبی روشن نشده است. مشخص است که افسردگی و اضطراب با هم ارتباط نزدیکی دارند اما علل، پیامدها و عملکردهای متفاوتی می توانند داشته باشند، مثلا اضطراب و افسردگی اثرات متفاوتی بر پردازش اطلاعات دارند(بک، فریمن و دیویس^[۱]، ۲۰۰۳).
اختلالات خلقی یکی از شایع ترین اختلالات روانپزشکی است که به صورت خلق پایین در دوره های افسردگی و خلق بالا در دوره های شیدایی نمود پیدا می کند (سادوک و سادوک^[۲]، ۲۰۰۳).
اختلالات خلقی به اختلالات افسردگی ، اختلالات دو قطبی و دو اختلال مبتنی بر آسیب شناسی (اختلال خلقی به علت یک حالت طبی عمومی و اختلال خلقی ناشی از مصرف مواد) تقسیم می شود (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۰۰).
دامنه بالینی افسردگی از افسرده خویی^[۳] تا افسردگی عمده^[۴] می باشد. شیوع طول عمر اختلال افسردگی اساسی ۲/۱۶ درصد و شیوع سالیانه آن ۶/۶ درصد می باشد. این اختلال در زنان دو برابر مردان می باشد و بیشترین احتمال خطر برای ابتلا به افسردگی بین ۴۰-۲۰ سالگی می باشد (بلازر۵، ۲۰۰۰) که با نشانه هایی چون خلق افسرده، از دست دادن علاقه، کاهش قابل ملاحظه وزن ، انرژی و غیره مشخص می شود (سادوک و سادوک، ۲۰۰۳). اختلالات اضطرابی نیز از جمله شایع ترین اختلالات روانپزشکی است. میزان شیوع طول عمر اختلالات اضطرابی ۵/۳۰ درصد و شیوع سالیانه آن ۷/۱۷ درصد می باشد(سادوک و سادوک، ۲۰۰۳).اختلالات اضطرابی نیز انواع مختلفی دارد که از آن جمله میتوان به اختلال اضطراب فراگیراشاره کرد. این اختلال با اضطراب مداوم و فراگیر مشخص می شود که وابسته به شرایط خاص نیست هرچند به وسیله برخی از شرایط وخیمتر می شود. این اختلال در زنان دو برابر مردان می باشد و شیوع طول عمر این اختلال ۵ درصد شیوع سالیانه آن ۳ درصد میباشد (تایرر و بالدوین
^[۵]، ۲۰۰۶). به نظر می رسد پرداختن به عوامل زمینه ساز و مسبب در بروز این دو اختلال شایع می تواند نقش بسزایی در پیشگیری از بروز و بهبود و ارتقائ روش های درمانی داشته باشد. از جمله عوامل تاثیرگذار بر بروز، تشدید و یا عود اختلالات میتوان به شخصیت فرد اشاره داشت که به عنوان الگوی پایدار تجربه درونی تعریف می شود و الگوی رفتاری است که انحراف قابل توجهی از فرهنگ دارد و منجر به ناراحتی و کاهش عملکرد می گردد. اختلالات شخصیت در طول زمان پایدار است و شروع آن مربوط به اوایل بلوغ و نوجوانی است. از جمله این اختلالات می توان به اختلال شخصیت خودشیفته اشاره داشت که الگوی فراگیر بزرگ منشی، نیاز به تحسین و فقدان همدلی است که با نشانه هایی چون اعتقاد به بی همتایی، انتظارات غیرمنطقی از دیگران، خیال پردازی های مربوط به قدرت و غیره مشخص می گردد (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۰۰). همچنین از عوامل اساسی دیگر در ایجاد و حفظ یک اختلال ساختارهای شناختی افراد است. طبق نظر بک باید به طرحواره های ناسازگار اولیه به عنوان پایه ای ترین و اساسی ترین سطوح شناختی توجه نمود (بک و همکاران، ۲۰۰۳). بنا به نظر یانگ آسیب روانی از شکل گیری و ثبات طرحواره های ناسازگارانه اولیه ناشی می شود (استفا و واترز^[۶] ، ۲۰۰۵).
بنابراین هدف این پژوهش مقایسهی طرحوارههای ناسازگار اولیه و شخصیت خودشیفته در بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر و افسرده عمده و افراد بهنجار میباشد.
بیان مساله
با توجه به میزان شیوع بالای اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر جالب توجه است که اختلال افسردگی اساسی با اختلال اضطراب فراگیر همپوشی بالایی دارد و این موجب افزایش بی اعتمادی در رابطه با یک تشخیص مجزا و جداگانه برای اختلال اضطراب فراگیر می شود (کسلر، نلسون، گوناگل، لیو، شوارت و بلازر^[۷]، ۱۹۹۶). برخی از تحقیقات نشان دهنده ی آن است که این دو اختلال از بسیاری از لحاظ مانند عوامل نگهدارنده و ایجادکننده آن یا حداقل از لحاظ ژنتیکی یکسان می باشند و ممکن است دو اختلال جداگانه نباشند (کندلر، نیل، کسلر، هیث و ایرث^[۸]، ۱۹۹۲).
از این رو برای تفکیک این دو اختلال لازم است که به بررسی عوامل اساسی در ایجاد و نگهداری آنان پرداخت که از آن جمله می توان به تیپ شخصیتی افراد اشاره کرد.