منبع: (اسدی و نادری مهدیی، ۱۳۹۰).
۹-۲ مفهوم کشاورزی زیستی
کشاورزی زیستی^[۳۳] به عنوان یکی از مصادیق کشاورزی پایدار با هدف استفاده کمتر از نهادههای بیرونی مطرح میباشد و دو نقش حیاتی و مهم را در کشاورزی ایفا میکند که شامل: تولید محصولات سالم در کشاورزی و حفاظت از محیطزیست میباشد(رامش ^[۳۴]و همکاران، ۲۰۰۵). کشاورزی زیستی، یک نظام تلفیقی مبتنی بر اصول زیستی و بومشناسی میباشد. در این نظام به جای استفاده از نهادههای خارجی نظیر انواع کودهای شیمیایی و آفتکشها، از تناوب زراعی با بقولات، مالچ، انواع کودهای آلی نظیر کودسبز، کمپوست، کودهای حیوانی و کودهای زیستی استفاده میشود تا ضمن ذخیره موادغذایی در خاک، علفهای هرز و آفات، کنترل شوند(خرمدل و همکاران، ۱۳۸۹). همچنین جهت افزایش عملکرد محصول از نهادههای زیستی به جای نهادههای شیمیایی استفاده میشود که افزودن این نهادهها به خاک سبب بهبود کیفیت خاک و افزایش باروری خاک و عملکرد محصول میشود(سینگ و همکاران^[۳۵]، ۲۰۱۳). تعاریف کشاورزیزیستی در جدول شماره ۳-۲ ارائه شده است.
جدول ۳-۲ تعاریف کشاورزی زیستی

سال
محقق
تعاریف

۱۳۸۴
کوچکی و همکاران
یک نظام مدیریتی جامع است که کمیت و کیفیت محصولات از تولید تا فراوری و انتقال به مصرفکننده، سلامت خاک، گیاه، حیوان، انسان، میکروارگانیسمها و محیط سیارهی زمین به عنوان یک موجود زندهی واحد، اصول بومشناسی و محیطزیست، اصول عدالت و روابط اجتماعی و احترام به مخلوقات و اصول پایداری زیستی در آن مدنظر است.

۲۰۰۵
رامش و همکاران
به حداقل رساندن استفاده از نهادههای خارج از مزرعه و استفاده از نهادههای درون مزرعهای به منظور افزایش سلامت کشاورزی و حفظ محیطزیست.

۲۰۰۷
اسکوبار و هیو^[۳۶]
یک نظام تولید موادغذایی با بهره گرفتن از مواد طبیعی به منظور حفظ سلامت انسان و حفاظت از منابعطبیعی و محیطزیست برای نسلهای آینده در حالی که از نظر اقتصادی پایدار و بادوام است .

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲۰۱۰
گافسی^[۳۷] و همکاران
از نهادههای شیمیایی استفاده نمیکند وبه بهبود فرایندهای زیستی و زیستمحیطی و حفظ سلامت موجودات زنده کمک میکند .

۱۳۹۱
سواری و همکاران
یک نظام تولیدی است که از مصرف کودهای معدنی مصنوعی، مواد شیمیایی، تنظیم کنندههای رشد و افزودنیهای خوراک دام اجتناب میورزد و از روشهایی همانند تناوب زراعی، استفاده از بقایای گیاهی و کودهای دامی، تناوب با بقولات، پسماندههای آلی و کنترل زیستی برای حذف تعادل استفاده میکند. این نوع کشاورزی دلالت بر زنده بودن دارد و مزرعه را به عنوان موجودی زنده تلقی میکند که تمام اجزای تشکیل دهندهی آن بر یکدیگر اثر متقابل میگذارند.

منبع: محقق
۱۰-۲ اهداف کشاورزی زیستی
کشاورزیزیستی که از سالهای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به عنوان یک کشاورزی کاملأ خاص مطرح بوده و دارای روش های ویژهای میباشد، در سالهای اخیر تقریبا در تمام کشورهای جهان به طور گسترده و روزافزونی مورد توجه قرار گرفته است و در سطح دنیا هر روزه کشاورزان بیشتری به نظامهای تولیدی زیستی روی میآورند. استانداردها در کشاورزی زیستی شامل اصول، قواعد، اهداف، پیشنهادها و ضرورتهایی هستند که باید در کلیهی مراحل تولید و فراوری تا مصرف رعایت شوند(قربانی و همکاران، ۱۳۸۸). از جمله اهداف کشاورزی زیستی موارد زیر را شامل میشود.
پایداری کشاورزی بومی
حفظ تنوع ژنتیکی نظامهای تولید
سازگاری با محیط زیست
تولید غذا با کیفیت و کمیت کافی و مناسب
کنترل علف‌های هرز، بیماری‌ها و آفات با تأکید عمده بر استفاده از روش‌هایی چون تناوب زراعی، بکارگیری دشمنان طبیعی، تنوع کوهای آلی و کودهای زیستی
به حداکثر رساندن تکیه بر منابع تجدیدپذیر مشتق شده از مزرعه
حفظ سلامتی کشاورزان و تولیدکنندگان از طریق ایجاد زیستبوم سالم
اتکا بر منابع محلی
اهداف کشاورزی زیستی
تنوع یا گوناگونی کشت
بازیافت زبالههای حیوانی و گیاهی به عنوان کود برای برگرداندن مواد مغذی به خاک
استفاده معقول از منابع طبیعی
حفاظت از منابع آب و گونه های زیستی و بهرهبرداری صحیح از آنها

۲-۱۱-۷) مدل سیندی ویگلزورث (۲۰۰۴/۲۰۰۸):
ویگلزورث ۱۲ مهارت را برای هوش معنوی در نظر گرفت و بر اساس همین مهارتها مدلی را نیز ارائه نمود.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۲-۹: مدل هوش معنوی از دیدگاه سیندی ویگلزورث(ویکی پدیا)

خودآگاهی برتر
آگاهی از مشاهده جهان خویشتن
آگاهی ازدهدف زندگی
آگاهی از سلسله مراتب ارزشها
پیچیدگی تفکر درونی
آگاهی از خود/فراخود

آگاهی فراگیر
آگاهی از بهم پیوستن همه زندگی
آگاهی از جهانبینی دیگران
وسعت نظر ادراک فضا/زمان
آگاهی از محدودیتها/نیروی ادراک بشر
آگاهی ازقوانین معنوی
تجارب یگانگی ماوراء

خود والاتر/رهبری فراخود
تعهد نسبت به رشد معنوی
حفظ خود والا در مسئولیت
زندگی هدفمند
پایداری در اعتقادات
راهنمایی خواستن از معنویت

پیشگاه معنوی/رهبری اجتماع
یک عارف و معلم/مربی معنوی موثر
یک عارف و مامور تحولی موثر
غمخواری کردن و داوری آگاه
آرامش، حضور آرام و امن
همتراز بودن باگردش زندگی

مدل هوش معنوی ویگلزورث و ارزیابی اندازه گیری آن به طور موفقیت آمیزی در شرکت ها مورد استفاده قرار گرفته است (ویکی پدیا؛ بنقل از جهانی، ۱۳۸۹).
۲-۱۱-۸) مدل آمرام ( ۲۰۰۷ ) :
آمرام یک تئوری بنیادی جهانی، در خصوص هوش معنوی ارائه نمود. او با ۷۱ نفر از پیروان سنتهای مختلف معنوی (بودیسم، مسیحیت، بتپرست، اسلام، صوفی، هندوئیسم، تائوئیسم، یوگا و …) که از نظر اطرافیانشان هوش معنوی داشتند، مصاحبه کرد. اکثریت آنها از اساتید مذهبی بودند (شیخ، روحانی، کشیش و…) بعضی نیز متخصصین طب یا رهبران تجاری بودند، به طوری که معنویت را با زندگی خود آمیخته بودند. او با هر یک از آنها حداقل چهار مصاحبه انجام داد و از آنها در مورد سوالات زیر توضیح خواست؛ چگونه معنویت شان را بر اساس اعمال روزانه افزایش میدهند؟، معنویت چگونه کار و روابط آنها را شکل میدهد؟، چگونه از معنویت برای انجام وظایف روزانه خود کمک میگیرند؟ و در پایان از شرکت کنندگان خواسته شد انتقادات خود را در مورد موضوعات مطرح شده در مصاحبه های قبلی مطرح کنند. آمرام با بهره گرفتن از تئوری داده بنیاد و از طریق کدگذاری باز ۷ بعد از هوش معنوی و زیر شاخه های آن را استخراج کرد. این ۷ بعد شامل هوشیاری^[۸۵]، متانت^[۸۶]، معناداری^[۸۷] ، تعالی^[۸۸]، صداقت^[۸۹] تسلیم شدن (تن در دادن) صلح آمیز به خود^[۹۰] و هدایت درونی^[۹۱] است ( آمرام، ۲۰۰۷: ۳ و آمرام، ۲۰۰۹: ۴؛ بنقل از زارعی متین و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۱۲) هوش معنوی در اسلام
در اسلام به طور ضمنی هوش معنوی مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. برای مثال عوامل مؤثر بر هوش معنوی در متون اسلامی تقوا و پرهیزگاری به همراه تمرینات روزمره از قبیل تدبر در خلقت، تدبر در آفاق و انفس، روزه داری، عبادات، خواندن قرآن و تدبر صادقانه در آیات قلمداد شده است (سهرابی، ۱۳۸۷ ). قرآن به افراد باهوش معنوی بالا، صفت اولوالالباب میدهد، که منظور افرادی هستند که به جوهره حقیقت پی برده اند و از پرده های اوهام عبور کرده اند. به طورکلی، اصولی که در دین مبنایی مطرح شده است، مانند دستیابی به وحدت در ورای کثرت ظاهری، یافتن پاسخ در مورد مبدأ هستی و تشخیص الگوهای معنوی و تنظیم رفتار بر مبنای آنها، محورهای اصلی هوش معنوی هستند. ما میتوانیم با رشد هوش معنوی، انسانهای دینداری پرورش دهیم. هوش معنوی به افراد، دلسوزی، مهربانی، یکپارچگی در تفاوتها و اتکا به معناداری را میآموزد (سلیمی و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۱۳) اندازه گیری هوش معنوی
ناسل (۲۰۰۴) معتقد است سازه هوش معنوی به تازگی در ادبیات روانشناسی پدیدار شده است. این سازه علائق ذهنی مربوط به معنویت را با تجربه های مقدس، دل جویی و دل مشغولی های وجودی و تکالیف بیرونی جهان واقعی ادغام می کند و زمینه عمیق تر و وسیع تری را برای استفاده از هوش های شناخته شده فراهم می کند. هوش معنوی با مفهوم تقدس در ارتباط می باشد و به واسطه کاربرد عملی منابع و توانایی های مرتبط با معنویت ابراز می شود (ناصری، ۱۳۸۶).
هر چند تحقیقات زیادی در حیطه رشد و تحول هوش معنوی صورت نگرفته است و نیازمند تحقیقات تجربی- کیفی است، ولی به نظر می رسد که استعداد هوش در افراد مختلف متفاوت است و مانند هوش فرهنگی و هوش هیجانی در اثر برخورد با محیط های غنی که سوالات معنوی را بر می انگیزاند، به تدریج تحول یافته و شکل می گیرد (حمیدی و صداقت، ۱۳۹۱).
پرسشنامه هوش معنوی جامع آمرام و درایر^[۹۲] ( ۲۰۰۷ ): این پرسشنامه توسط آمرام و درایر ساخته شده و دارای ۴۵ عبارت و هفت مؤلفه کلی از جمله هوشیاری، خوبی، جهت گیری درونی، معنا و مفهوم، وجود و شخصیت، حقیقت و صداقت و تمامیت و کلیت دارد.
کینگ (۲۰۰۸) نیز به بررسی هوش معنوی و ارائه مدل اندازه گیری آن پرداخت. وی برای ارائه مدل هوش معنوی که شامل ابعاد تفکر انتقادی، تولید معنای شخصی، بسط هوشیاری و آگاهی متعالی بود، ابتدا سیاهه ای شامل ۸۴ مولفه تنظیم و بین ۶۱۹ نفر از دانشجویان دوره کارشناسی توزیع نمود و پس از تحلیل داده ها، مولفه های دارای همپوشانی حذف شدند و ۴۲ مولفه باقی مانده به ۳۰۵ دانشجوی مقطع کارشناسی ارائه کرد که نتیجه تجزیه و تحلیل مجدد منجر به کاهش مولفه های دیگری شدو در نهایت مدل SISRI را که مدلی خودگزارشی در پژوهش های هوش معنوی است با ۲۴ مولفه با قابلیت اطمینان مناسب برای تحقیقات آینده پیشنهاد نمود (حریری و زرین آبادی، ۱۳۹۰).
در پرسشنامه ناصری در ابتدا با مطالعه ی کتابخانه ای مبانی نظری تحقیقات انجام شده در خصوص هوش معنوی و برای توضیح مؤلفه های هوش معنوی در فرهنگ ایران، اصلی ترین متون دینی فرهنگ غالب کشور ایران مورد مطالعه قرار گرفتند و در مجموع هشت مؤلفه به عنوان مولفه های اصلی هوش معنوی در فرهنگ غالب ایران در نظر استخراج شدند. هشت مولفه عبارتند از: به نام شکیبایی، باورها و اعمال معنوی و مذهبی، معنا و هدف در زندگی، الوهیت، آرامش درون، تجربیات معنوی، شناخت خود و بخشش. سپس با بهره گرفتن از متون موجود درباره مفهوم هوش معنوی و منابع داخلی، پرسشناه ۱۰۸ سوالی برای سنجش هر یک از عوامل در سال ۸۶-۸۷ تهیه و اجرا شد و بعد از بررسی نهایی و با توجه به فرهنگ ایران پرسشنامه ای ۹۷ سوالی تهیه و تنظیم گردید.
در نمره گذاری این پرسشنامه از روش لیکرت استفاده می شود که از الگوی یک تا چهار پیروی می کند. به عبارتی دیگر گزینه هرگز نمره (۱)، به ندرت (۲)، اغلب (۳)، تقریبا همیشه (۴) دریافت می کند ( حسینیان و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۱۴) ویژگی های هوش معنوی و رویه های افزایش آن
جدول ۲-۱۰: ویژگی های هوش معنوی و رویه هایی که می توان آن را افزایش داد: ( سیسک، ۲۰۰۸)

موانع زمانی بررشدو توسعه ورزش های پایه مدارس تاثیر معنیداری دارد.
موانع انگیزشی بررشدو توسعه ورزش های پایه مدارس تاثیر معنیداری دارد.
موانع جسمانی_روانی بررشدو توسعه ورزش های پایه مدارس تاثیر معنیداری دارد.
اولویت بندی بین موانع رشد وتوسعه ورزش های پایه مدارس معنیداری وجود دارد.
۶.۱. محدوده تحقیق
محدوده زمانی: زمان اجرای این پژوهش در سال ۱۳۹۳-۱۳۹۲بوده است.
محدوده جامعه آماری: جامعه آماری این پژوهش تنها به مدیران آموزش و پرورش و معلمان تربیت بدنی مدارس ابتدایی شهر تهران محدود شده است.
محدوده جمع آوری اطلاعات: برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از آزمودنی ها، تنها از پرسشنامه به عنوان ابزار اندازگیری استفاده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

محدوده جغرافیایی تحقیق: این پژوهش تنها در شهر تهران مناطق ۱و۴و۸و۱۳ آموزش پرورش انجام گرفته است.
۷.۱. تعاریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق
ورزش^[۲۸]
کلمه ورزش در زبان فارسی همانطوری که از علامت مصدر آن (ش) مشخص میشود اسم مصدری است از فعل ورزیدن که در”فرهنگ فارسی عمید” بدین گونه معنی شده است:کارپیاپی، پیاپی کاری کردن برای تمرین و عادت، حرکت پیاپی اعضای بدن برای تقویت اعصاب و عضلات، هرگونه عمل و حرکتی که برای تقویت اعضاء و به منظورحفظ تندرستی به تنهایی یا دسته جمعی انجام داده شود(سعدی سیوکی،۱۳۸۸).
ورزش می تواند به عنوان تمام اشکال فعالیت بدنی که مربوط به به آمادگی جسمانی، روانی، رفاهی و تندرستی و تعامل اجتماعی تعریف شود که این شامل بازی، تفریح ​​و سرگرمی، سازمان یافته، ورزش گاهگاهی و یا رقابتی و ورزش های بومی می باشد(انجمن ورزشی استرالیا^[۲۹]،۲۰۱۳).
ورزش پایه^[۳۰]
ورزش پایه به ورزش های شنا، ژیمناستیک و دومیدانی که در مدارس انجام می گیرد اطلاق می شود.
موانع^[۳۱]
موانع به کلیه عواملی اطلاق می شود که فرد را از اجرا و عدم اجرای فعالیتی باز می دارد.
در این تحقیق منظور از موانع مشکلاتی است که در ورزش های پایه در مدارس شهر تهران وجود دارد که به ۷ دسته زیر تقسیم شده است:
موانع فرهنگی
موانع مدیریتی
موانع مالی
موانع زمانی
موانع مدیریتی وبرنامه ریزی
موانع ساختاری
موانع. انگیزشی
توسعه^[۳۲]
پیشرفت و رشد ورزش های پایه در مدارس استان تهران.
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینۀ تحقیق
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۱.۲. مقدمه
در فصل حاضر مبانی نظری و پیشینه تحقیق مورد بحث قرار می گیرد که در مبحث مبانی نظری ابتدا به تعریف ورزش، تعاریف، اهداف و توسعه ورزش، مدل های توسعه ورزش و سپس در انتها نیز درباره ورزش پایه و ورزش در مدارس و تحقیقات انجام شده در داخل اشاره می شود و در ادامه به تحقیقات و پژوهش های انجام شده در سایر کشور ها و در پایان به جمع بندی پرداخته می شود.
۲.۲. ورزش
ورزش به معنای ورزیدن و مهارت یافتن و معادل واژه Sport در زبان رایج انگلیسی برگرفته از واژه disport انگلیسی می‌باشد که خود از کلمه desport فرانسه قدیم و مرکب از پیشوند نفی des و فعل port به معنای حمل کردن، بردوش کشیدن، زیربار بودن است. بنابراین در آغاز disport به معنای رها شدن و رستنی از فشارهای معمول زندگی بوده است(سازمان تربیت بدنی ایران،۱۳۸۱). ورزش عبارت است از انجام دادن حرکات بدنی و تکرار آن‌ها به گونه‌ای که موجب افزایش توان و ورزیدگی بیشتر می‌شود(کاشف،۱۳۷۵).
کمسیون ورزش های استرالیا^[۳۳] ورزش را فعالیت انسانی که نیازمند به اعمال توانایی یا مهارت جسمانی برای دستیابی به نتیجه و برحسب ماهیت خود رقابتی است، تعریف می نماید. در گذشته این طرز تفکر که ورزش به عنوان یک پدیده ی فرهنگی در مجموعه ی فرهنگ زندگی قرار گرفته و همچنین، چه رقابتی و چه غیر رقابتی، به عنوان یک پدیده اجتماعی تعریف می شود که فعالیت های بدنی را در بر می گیرد(کمیسیون ورزش استرالیا،۲۰۰۴).
همچنین در برنامه دوم توسعه کشورمان نیز ورزش و تربیت بدنی این چنین تعریف شده است: تربیت بدنی و ورزشی بخشی از آموزش و پرورش است که از فعالیت‌های جسمانی به عنوان وسیله آموزشی استفاده می‌کند. تربیت بدنی و ورزش، پیکار در زندگی است برای گریز از کسالت، رخوت و سستی و متعادل نگاه داشتن اعضاء و جوارح بدن. تربیت بدنی و ورزش، مجموعه‌ای از حرکات و فعالیت‌های پرورش دهنده جسم و تقویت کننده روح و روان است(سازمان تربیت بدنی ایران،آذر،۱۳۸۱).
امروزه ورزش به عنوان پدیده ای مهیج، برانگیزاننده، موجد اتحاد ملی، عامل توسعه و ارتقای سلامت در جامعه، جایگاه مهمی در جامعه بر عهده دارد(مکچنسی^[۳۴]،۲۰۱۳). زندگی در دنیای ماشینی حرکت انسان ها را محدود و به تدریج افراد را از فرصت های لازم برای فعالیت های بدنی محروم کرده است. ورزش به عنوان یکی از مفاهیم اجتماعی وبا توجه به کارکردهای خاص آن در زمینه مختلف، مورد توجه بسیاری از دانشمندان و محققان قرارگرفته است(مظفری،۱۳۹۲). ورزش به عنوان ابزار چند بعدی با تاثیرات گسترده و نقش ارزشمند، یکی از شیوههایی است که افراد میتوانند با بهره گرفتن از آن بر فشارهای جسمانی، روحی و روانی و اجتماعی فایق آیند. تحقیقات متعددی روشن ساخته اند که پرداختن به تفریحات سالم ، به ویژه فعالیتهای ورزشی، آثار مثبت فراوانی در سلامتی جسمی و روحی انسان دارد. شرکت افراد به سمت ورزش منجر به بهبود وضعیت جسمانی ،سلامت روحی وسرگرمی بهینه افراد می شود(سان^[۳۵]،۲۰۱۳). ورزش، سلامت جامعه و محیط را تحت تاثیر قرار می دهد. در حقیقت توجه سیاستگذاران به جامعه، دست کم در بعضی جهات به میزان امکانات فراهم شده برای جامعه بستگی دارد. در بعد اقتصادی نیز توجه ورزش برای سیاستگذاران منشاء فوایدی شده است. رابطه ورزش تفریحی و تولید ناخالص ملی^[۳۶] ۹/۸ میلیارد دلار یا ۲۲ درصد تولید ناخالص ملی در کانادا است. ۲ درصد مجموع مشاغل در این کشور در حیطه ورزش و تفریحات ایجاد می شود. در همین کشور، ورزش و صنایع وابسته به آن از نظر ایجاد شغل مقام دوم و از نظر سهم در تولید ناخالص ملی مقام هشتم را در مجموع صنایع به خود اختصاص داده است(رانکین^[۳۷]،۲۰۱۲). تاثیر ورزش و فعالیت های ورزشی بر سلامت جسمانی و روانی انکارناپذیر است، کاهش وزن و بیماریهای قلبی، دیابت، افزایش فشارخون، افزایش کلسترول و بیماری های دیگر از تاثیرات جسمانی ورزش می توان نام برد(آریزونا دپارتمان^[۳۸]،۲۰۱۱). ترویج ورزش، قطعا عامل مهمی جهت رشد اقتصادی می باشد. ورزش حتی به عنوان یک شیوه مستقل درمانی یا به عنوان بخشی از درمان و نیز به عنوان پیشگیری از افسردگی، ناتوانی و کاهش بازده کار در دنیای امروز مورد توجه است(اصفهانی،۱۳۷۵). ورزش کانون خوبی برای بازی جوانمردانه به شمار می رود و بروز هر گونه رفتارهای پرخاشگرانه و غیر اخلاقی را مورد انتقاد قرار می دهد. فعالیت های بدنی به مردم می آموزد تا در جهت حفظ سلامت بدن خود تلاش کنند و همچنین با تمرین و رقابت به اهداف بالاتری دست یابند(غفوری،۱۳۸۲).
ازینرو ورزش از فعالیت های مهم انسانی است که تقریبا درهرجامعه بشری به گونه ای موجود بوده است. بشر در طی اعصارگوناگون با این پدیده آشنائی وهر تمدن رویکردی خاص به آن داشته است. اندیشمندان مسائل تربیتی در روزگاران پیشین به جنبه های ارزشی ورزش و نیروی عظیم آن در اجتماعی شدن انسان و بهنجارسازی او و ساختن شخصیت متوازن اجتماعی پی برده بودند. ارتباط فعالیت های ورزشی وتمرینات با بهداشت و سلامت از دیر باز شناخته شده است. در عصرجدید، به ورزش نگاهی فراگیر و همه جانبه و در مجموع به صورت یک نظام اساسی با ابعاد و نقش های مختلف افکنده می شود. نظام ورزش برای موفقیت باید؛ دارای دوام یا استمرار نسبی باشد. اهداف آن برای اکثریت افراد جامعه مشخص شود و با بقیه آحاد و نهادهای اساسی جامعه سازگاری و هماهنگی داشته باشد. ورزش در پرتو عوامل سازش دهنده آن با دیگر نظام های درون نظام اجتماعی، کسب موفقیت می کند؛ زیرا ورزش یکی از جنبه های نمونه نظام اجتماعی و جزء مکمل بافت اجتماعی است و از کلیهء عوامل و جنبه های تشکیل دهندهء این نظام متاثر می شود. بنابراین، ضعف اقتصاد، بی گمان در ورزش تاثیر می نهد. چنان که تائید و پشتیبانی نکردن دین از ورزش، آن را به ضعف می کشاند(سازمان تربیت بدنی،۱۳۸۲).
۱.۲.۲. اهداف تربیت بدنی وورزش
دسته اول شامل اهداف اختصاصی تربیت بدنی میباشد که توسعه قابلیت‌های جسمانی(قدرت، استقامت، انعطاف پذیری، سرعت و …) و توسعه قابلیت‌های روانی (آرامش روانی، اعتماد به نفس، ایجاد شخصیت مطلوب و …) را مورد توجه قرار میدهد. دستهای دیگر شامل اهداف عمومی(همکاری، گذشت، تشریک مساعی، تواضع، احترام به قوانین و مقررات و …) می باشد. از جمله اهداف ویژه تربیت بدنی در حوزه علوم اجتماعی میتوان از توسعه اعتماد به نفس و اراده، ایجاد آرامش روان، بیدار نمودن حس فعالیت و کار، تربیت استعداد، ایجاد حس همکاری و تعاون، احترام به زندگی فردی و اجتماعی، اطاعت از قوانین و مقررات، پیدا نمودن حس فرمانبرداری و ایجاد مدیریت صحیح، ایجاد شخصیت مطلوب، ایجاد تهور و شجاعت و غلبه بر ترس نام برد.مطالعه نظری اهداف تربیت نشان میدهد که اگر چه کشورها دارای اهداف گوناگون تربیت بدنی میباشند، ولی در مورد اهداف زیر همه کشورها دارای یک نظر مشترک هستند(خدادادکاشی،۱۳۸۱).
فعالیتهای ورزشی برای رشد ایدهآل جسمانی، هوشی، روانی و اجتماعی و ساختن یک شخصیت متعادل انسانی.
توسعه مطالعات آکادمیک برای یک اجتماع فنی
افزایش آمادگی جسمانی و مهارتهای جنگی برای نیروهای دفاعی
کسب مهارتهای جسمانی برای گذرانیدن اوقات فراغت
شرکت در فعالیتهای ورزشی قهرمانی توسط به انجام رسانیدن تمرینات ورزشی وکسب افتخار در میادین بین المللی ورزش.
۲.۲.۲. سلسله مراتب ورزش
در رویکرد سلسله مراتبی ورزش، بخشی از فعالیت های ورزشی پایه و اساس دیگر فعالیت های ورزشی بحساب می آیند. رشد، توسعه و بقای آنها به رشد و توسعه ورزش های پایه بستگی دارد. برای روشن تر شدن موضوع به بررسی مدل مول و همکاران ^[۳۹] که یکی از مدل های شناخته شده در این زمینه است می پردازیم. این پژوهشگران در کتاب « مدیریت اوقات فراغت » مدلی را برای چهار بخش (ورزش پرورشی، تفریحی، قهرمانی و حرفه ای) متصور شده اند. در مدل ارائه شده میزان گستردگی هر کدام از ورزش ها تعیین شده است. در قاعده هرم ورزش پرورشی و در راس آن ورزش حرفه ای قرار دارد. بیشترین سطح شرکت کننده گان مربوط به قاعده هرم است و هر چه به سمت راس هرم نزدیک شود، از تعداد شرکت کنندگان در ورزش کاسته می شود. به عبارت دیگر، در بخش ورزش پرورشی، تعداد تماشاچیان، کمترین و در ورزش حرفه ای، بیشترین است. این مدل ادعا می کند که گسترش ورزش پرورشی و پس از آن همگانی باعث مشارکت عموم خواهد شد. در صورتی که ورزش حرفه ای گسترش یابد، تعداد کمتری در آن می توانند شرکت کنند و اغلب باید به تماشای آن بپردازند(مول و همکاران،۱۹۹۸). در مورد ورزش همگانی و تفریحی می توان گفت که تعداد شرکت کنندگان آن بیشتر از ورزش قهرمانی و حرفه ای است. از منظر تعامل ورزش های چهار گانه نیز می توان به ساختار پیشنهادی مول و همکاران نگریست. بدین معنی ورزش پرورشی در سطح گسترده انجام می شود. پس از آن علاقه مندان به سمت ورزش همگانی رهنمون می شوند. از این طریق، افراد با استعداد به سمت ورزش قهرمانی و افراد نخبه به ورزش حرفه ای صعود خواهند کرد. ورزش پرورشی و همگانی، به عنوان پشتوانه ای برای ورزش قهرمانی و حرفه ای بشمار می آید. عکس این رابطه بین چهار ورزش یاد شده در سطوح ساختار برقرار نیست. مخالفان حرفه ای گرایی ورزش قهرمانی ادعا می کنند که روند حرفه ای شدن ورزش، رابطه و پیوستگی آن را با ورزش همگانی مختل می سازد. بیم آن می رود که توجه بیش از حد به تعدادی از ورزش ها سبب شود تا ورزشکاران به بازیگران صنعت نمایش ورزشی بدل شوند.این روند با آرمان های ورزشی لطمه می زند . در نتیجه بسیاری از ورزشکاران مهارت کمتر و کسانی که شانس پیوستن به این جریان حرفه ای گرایی را ندارند، از صحنه بدور رانده می شوند. بدین ترتیب، از شمار افرادی که می توانستن در فعالیت های ورزشی شرکت کنند کاسته خواهد شد و در حال خوش بینانه، آنها به تماشاچی بدل می شوند(لارسن^[۴۰]،۲۰۰۲).
نمودار ۱.۲ مدل سلسله مراتبی ورزش

شکل۱.۲. مدل سلسله مراتبی بخش‌های اصلی ورزش
۳.۲.۲. مشکلات ناشی از عدم فعالیت جسمانی
فعالیت بدنی از ملزومات سلامتی است. ورزش و فعالیت بدنی سلامتی را افزایش داده، طول عمر را افزون نموده، روحیه را با نشاط کرده، از بسیاری بیماری های قلبی، حس پیری و رخوت جلوگیری می کند. فعالیت بدنی بی خوابی، اضطراب، افسردگی و سایر بیماری های روحی را کاهش داده به انسان حس نشاط و سر زندگی می دهد و باعث حفظ بهبود اعتماد به نفس مثبت می شود. هنگام فعالیت بدنی نه تنها با رسیدن اکسیژن بیشتر به مغز فعالیت این عضو افزایش پیدا کرده از بیماری هایی مانند آلزایمر و فراموشی جلوگیری می شود و از طریق تأثیر بر سیستم عصبی حس سلامتی و امید در شخص زنده می گردد(استالسبرگ و پدرسن^[۴۱]،۲۰۱۰). بطوریکه فعالیت بدنی با کاهش فشار خون، فیبرینوژن پلاسما، ویسکوزیته، سبب بهبود در متابولیسم گلوکز و سطح چربی خون و جلوگیری از بیماری های قلبی عروقی می شود(طلایی و همکاران،۲۰۱۳). همچنین مشارکت افراد در فعالیت های فیزیکی و بدنی سبب توسعه اجتماعی، شناختی و روانی و در سطح بالاتر سبب بهبود تناسب اندام می گردد(سوهن و همکاران^[۴۲]،۲۰۱۴). درنتیجه عدم فعالیت بدنی به طور فزاینده ای به عنوان یک پیش ساز مهم بیماری مزمن به رسمیت شناخته شده و هزینه های زیادی را برای افراد و جامعه در پی دارد. سازمان بهداشت جهانی(WHO) تخمین می زند که عدم فعالیت بدنی به عنوان یک عامل خطرناک در مرگ و میر زودرس شناسایی شده است و باعث ۱.۹میلیون مرگ در هر سال در سراسر جهان و ۱۶ درصد از سرطان سینه، سرطان روده بزرگ و دیابت، و در حدود ۲۲ درصد از بیماری های کرونری قلب و سایر موارد بیماری می شود. اهمیت ورزش و فعالیت بدنی به عنوان عوامل تعیین کننده سلامت در ادبیات پزشکی و عمومی به خوبی بیان شده است(فارل و همکاران^[۴۳]،۲۰۱۳) بطوریکه داس و هورتون^[۴۴] (۲۰۱۲) استدلال نمودند که عم فعالیت های ورزشی و بدنی یک عامل مهم و خطرناک در بیماری های قلبی می باشد. با توجه به نفوذ و تاثیر قابل توجهی از فعالیت های فیزیکی در سلامت یک فرد، بسیار مهم است که عواملی که سطح فعالیت بدنی را تحت تاثیر قرار می دهد مورد درک و شناسایی قرار دهند(کوهن و همکاران،۲۰۱۴). هزینه های پزشکی عدم فعالیت جسمانی در سال ۲۰۰۰ بیش از ۷۵ میلیارد دلار بوده است. مرکز کنترل بیماری ها، گزارش می کند که حدود ۲۵۰ هزار مرگ از تمام مرگ های سالانه در آمریکا به علت عدم انجام فعالیت های جسمانی است. در ایران مشکلات ناشی از عدم فعالیت جسمانی به طور دقیق مشخص نیست. در بررسی شهر تهران ۸۰ درصد مردان و ۸۵ درصد زنان هیچ گونه فعالیت بدنی خارج از محیط کار یا منزل، حتی به صورت قدم زدن منظم را انجام نمی دهند(سنایی نسب، ۱۳۸۸).
۳.۲. توسعه
واژه توسعه (مصدر مرخم عربی) در ادبیات فارسی و به معنی وسعت، فراخی و گشادگی آمده و به صورت فعل، همراه با پیدا کردن، دادن، ویافتن به کار می رود(رحیمی،۱۳۸۳). معادل انگلیسی توسعه، کلمه Development با معانی مختلفی چون؛ رشد، توسعه، گسترش، عمران، پیشرفت و استعداد است(باطبی،۱۳۷۱). توسعه به معنای عام یعنی تغییرمشابه (معنی دار) در مشخصه های کمی و کیفی موضوع(سازمان تربیت بدنی،۱۳۸۲). معنای لغوی توسعه خروج از ” لفاف ” است و لفاف همان رسانه های جمعی جامعه سنتی و ارزشهای مربوط به آن است(مرادی،۱۳۸۹).
برخی از ابعاد توسعه درفرهنگ علوم سیاسی، عبارتند از؛ بهبود، رشد و گسترش همه شرایط وجنبههای مادی و معنوی زندگی اجتماعی و فرایند بهبود بخشیدن به کیفیت زندگی افراد (آقابخشی،۱۳۷۴). واژه توسعه پس از جنگ جهانی دوم و درکنار شور استقلال طلبی کشورهای مستعمره همه گیر شد. رهبران کشورهای تازه استقلال یافته جهان سوم با انبوهی از مشکلات سعی کردند تا با ناسیونالیسم و شور انقلابی مردم، بازسازی را آغاز و فاصله خود را با کشورهای صنعتی کم کنند؛ اما چون، هیچ گونه تجربه ای در این زمینه نداشتند، بار دیگر، متوجه نظریات تئوری پردازان کشورهای صنعتی شدند که هرکدام، راه کاری را ارائه می کردند و تعریف خاصی از توسعه داشتند. یکی توسعه را در گرو بخش کشاورزی و دیگری درصنعت می دانست. گروهی استراتژی صنعتی شدن از طریق جایگزینی واردات و گروهی دیگر صنعتی شدن با جهت گیری صادراتی را مفید می دانستند و خلاصه آنقدر راه حل و پیشنهاد، پیش پای رهبران کشورهای “توسعه نیافته” قرار گرفت که آنها با مشکل انتخاب مواجه شدند و آنقدر تعاریف مختلفی از توسعه ارائه شد که این واژه به تدریج به واژه مبهمی تبدیل شد؛ به طوریکه معنای آن، هم اکنون صرفا به بافت و زمینه ای که در آن به کار می رود، بستگی دارد. با وجود این، واژه توسعه هم اکنون در ذهن عوام و خواص جا افتاده است و همواره از تغییری مطلوب، همچون گذر از ساده به پیچیده، از پست به عالی و از بدتر به بهتر حکایت می کند(رحیمی،۱۳۸۳). به هرحال، مسلم آن است که مفهوم توسعه در دید همگان یکی نیست و هر صاحب نظری، تعریفی خاص از آن ارائه می دهد، ولی منظور همگان در نهایت رسیدن به مرحله ایست که در آن رفاه بیشتری برای انسانها وجود داشته باشد و قطعا این مراحل، پایان پذیر نیست و هر مرحله، مقدمه مرحله بعد خواهد بود(قاسمی،۱۳۸۶).
۱.۳.۲. توسعه و گسترش ورزش

در این دیدگاه بعد فرهنگی به عنوان زیرمجموعه ابعاد سازمانی و انسانی، و خصوصیات فردی و گروهی و عوامل تشویقی نیز زیرمجموعه بعد انسانی در نظر گرفته شده اند. با بررسی پژوهش های صورت گرفته در حوزه به اشتراک گذاری دانش می توان اینطور جمع بندی نمود که تا سال ۲۰۰۹ بیشتر به مرور ادبیات پرداخته شده و توجه کمتری به تحلیل های عمیق و پژوهش های اجرایی شده است. در حقیقت تعداد اندکی از مطالعات تجربی به تاثیر عوامل تاثیرگذار بر به اشتراک گذاری دانش پرداخته اند (Wang and Noe, 2010).
در همین زمینه شبکه های دانش به عنوان کارآمدترین و اثربخش ترین راهکار به اشتراک گذاری دانش، دارای ابزارهایی مانند پایگاه دانش، ویدئوکنفرانس، پست الکترونیک چند رسانه ای، تخته های گچی مشترک، نرم افزارهای کاربردی و گروهی به اشتراک گذاری و… می باشد که وظیفه برقراری ارتباطات و تعاملات دانشی بین افراد و پایگاه های دانش مختلف را (در درون و بیرون از سازمان) دارد و به سازمان این امکان را می دهد که از منابع دانش داخلی و خارجی در قالب یک شبکه استفاده نماید.
شبکه دانش یکی از راهکارهای مدیریت دانش محسوب می شود که منطق ایجاد آن، ایجاد اثرات هم افزایی از طریق ترکیب موثر پایگاه های دانش شرکتهای هم پیمان است. درنتیجه انتظار می رود پایگاه های دانش شرکت های مرتبط گسترش یابد زیرا شرکت ها به طور همزمان بهترین راهکارها را مبادله نموده و قابلیت های مبتنی بر دانش جدید ایجاد خواهند نمود که در نهایت موجب تسهیل در امور روزمره کاری خواهد شد (Johnson, 2009). در شرکت هایی که به صورت شبکه ای سازماندهی شده اند، دانش ثبت، کدگذاری، ذخیره و طبقه بندی می شود تا در کل سازمان جهت کاربردهای مختلفی جریان یابد و مورد استفاده قرار گیرد. شبکه دانش یک راهکار مناسب برای تبادل دانش فردی و گروهی محسوب می شود. بدین منظور ایجاد شبکه های دانش گروهی در بخش های مختلف می تواند یک راهکار مناسب برای تسهیل در دسترسی و تبادل اطلاعات باشد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

در حال حاضر تقریباً در اغلب سازمان های کشور ما به شیوه های سنتی به اشتراک گذاری دانش انجام می شود که هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت نیز از این قاعده مستثنی نیستند. اما عدم وجود ارتباط شبکه ای در بستر فناوری اطلاعات جهت به اشتراک گذاری دانش میان این شرکت ها، موجب شده تا بعضاً دوباره کاری هایی صورت پذیرد و شرکت ها نتوانند به صورت مستمر و با یک رویه کاری مشخص از دانش های خلق شده یکدیگر بهره مند گردند.
از طرفی بر اساس مطالعات محقق، به طور کلی دو رویکرد اصلی در مدیریت دانش وجود دارد. اول رویکرد درونی است که معطوف به فرایند مدیریت دانش در درون سازمان می باشد و دوم رویکرد بیرونی است معطوف به تعاملات دانشی با بیرون از سازمان می باشد. در شرایط محیطی کنونی به خصوص در صنایع بزرگ مانند صنعت نفت، امکان استفاده از رویکرد اول وجود ندارد و سازمان ها برای بقاء خود ناچار به همکاری و برقراری تعاملات و ارتباطات دانشی با دیگر سازمان ها می باشند. این موضوع در حالیست که اغلب پژوهش ها ی انجام شده در کشور در زمینه مدیریت دانش (شامل پایان نامه های دانشجویی، کتاب ها، مقالات، پروژه های پژوهشی و…) تنها با رویکرد اول و در جهت ایجاد بانک دانشی درون سازمانی انجام می شود. لذا شبکه های دانش مناسبترین راهکار موجود دنیا برای بهره گیری از راهکار دوم مدیریت دانش و بیرونی است که هنوز در کشور ما به آن توجه چندانی نشده است.
فناوری های اطلاعاتی مانند پایگاه های داده ای، سیستم های مخابراتی جدید، و نرم افزارهای تحلیل اطلاعات، گستره پهناوری از اطلاعات را برای هر تعداد از اعضاء سازمان به ارمغان می آورد. کنترل انحصاری مدیریت بر دانش به طور مداوم در حال کاهش است، که بخشی از آن به دلیل کاهش اندازه سازمان ها و کاهش تعداد لایه ها در سلسله مراتب سازمان ها است. این روندها، و نیز پیشرفت های دربرگیرنده وب و شبکه های اجتماعی، موجب شده تا مدیران شرکت های پیشرو جهانی به این فکر باشند که چگونه شبکه های دانش غیر رسمی در سازمان بر خلق، کسب، ذخیره سازی، انتشار و کاربرد دانش تاثیر گذارند، و چگونه افراد آن را دریافته و به اشتراک می گذارند.
در سال های اخیر به دلیل حذف مدیریت میانی در سازمان های پیشرو و تغییرات دیگر در ساختار رسمی سازمان، رشد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی، و رقابت فزاینده در اقتصاد جهانی، توسعه شبکه های دانش در سازمان ها اهمیت شایانی یافته است. شبکه های دانش می تواند در شکل های متنوعی مانند تیم های پروژه ای، گروه های تحقیقاتی، شبکه های پیشنهادات، انجمن های حرفه ای، انجمن های تجربی، گروه های حمایتی، و غیره نمود پیدا کند. امروزه افراد بیش از پیش درمی یابند که باید در مورد انتخاب های آتی از اکنون به تصمیم گیری بپردازند. از این رو آنها با استخراج اطلاعات حاصل از شبکه های فردی خود به دانش مورد نیاز برای تعیین استراتژی عملکرد شان در جهان پیچیده امروز دست می یابند. آگاهی از عملکرد شبکه های دانش به معنی دقیق کلمه ابزاری مهم برای بقای فرد در سازمان محسوب می شود. در این راستا، اعمال و یادگیری افراد نحوه تطبیق سریع سازمان ها با شرایط در حال تغییر و خلاقیت آنها را در مواجه با چالش های جدید تعیین می کند.
بر اساس تعاریف موجود در منابع معتبر علمی، شبکه های دانش در عوض خلق دانش بیشتر بر اشتراک دانش درون سازمان و یکپارچگی منابع خارجی تاکید دارد (Seufert et al., 1999). مفهوم شبکه دانش پاسخ به ضرورت وجود یک مرکز یا قطب انسانی است برای دانستن اینکه چه کسانی چه چیزهایی را می دانند و چه چیزهایی در سازمان آموخته شده است (Earl, 2001). شبکه های دانش ابزار ایجاد ارتباط بین خبرگان و متخصصان درون شرکت به منظور تبادل دانش برای دستیابی به هدفی خاص می باشد (Enkel, 2005). از زمانی که شبکه ها، سازمان هایی با قابلیت دسترسی به دانش، منابع و فناوری را فراهم آوردند به عنوان منبع کلیدی رسیدن به دستاوردهای رقابتی شناخته شده اند(Inkpen & Tsang, 2005). شبکه دانش ابزاری است که توسط آن دانش منتشر و خلق می شود(Johnson,2009).
از طرفی هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت بعنوان توسعه دهنده دانش و فنآوری برای شرکتهای اصلی و تابعه صنعت نفت ایفای نقش کرده و وظیفه اجراء و شکست کار پروژه ها و بهره گیری از توان قطب های پژوهش و فناوری و شرکتهای توسعه دهنده دانش را متناسب با توانمندیهای آنها برعهده دارند.
هم اکنون هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت موضوع مدیریت دانش را به طور مستقل در دستور کار خود قرار داده اند. با عنایت به حجم بالای دانش های تولید شده در هر کدام از هاب ها و حوزه های دانشی متنوع و گسترده ای که در هر کدام از این هاب ها وجود دارد، به لحاظ نرم افزاری این هاب ها قادر نخواهند بود از یک پایگاه داده و دانش مشترک برای پشتیبانی سیستم مدیریت دانش خود استفاده نمایند.
در چنین شرایطی شبکه های دانش با قابلیت هایی که دارد می تواند با سرعت لحظه ای و دقت بسیار بالا تمام افراد و بخش های این هاب ها را از طریق شبکه کردن پایگاه های دانشی هر کدام از آنها به یکدیگر متصل نماید تا در تمام مسائل خود بتوانند از دانش ها و تجربیات یکدیگر استفاده نمایند. این موضوع برای کلیه بخش های صنعت نفت کشور نیز بسیار ضروری و حیاتی است و می تواند موجب انباشت دانش ها تحت شبکه، به اشتراک گذاری در کل مجموعه صنعت نفت با قابلیت های دسترسی متفاوت، بکارگیری دانش های تولید شده، ایجاد هم افزایی و جلوگیری از دوباره کاری در این شرکت ها گردد.

1. 1. بیان مسأله و اهمیت آن

در عصر دانش بنیان این دانش های فردی و سازمانی است که می تواند یک مزیت رقابتی ایجاد کند، لذا مدیریت کردن دانش برای شرکت ها بسیار با اهمیت می باشد. از این رو امروزه برای استفاده صحیح از این منبع پر ارزش، موضوع مدیریت دانش در دستور کار سازمان های پیشرو قرار گرفته است.
از یک دهه پیش تا کنون صنعت نفت و گاز در جهان از پیشرفت های مدیریت دانش بهره گرفته و هم اکنون به عنوان مبحثی علمی با انواع رویکردهای انسانی، سازمانی و فناوری مورد توجه نهادها و سازمان های گوناگون قرار گرفته است. هنگامی که شرکت های صنعت نفت و گاز به فناوری جدید، استفاده از منابع خارجی، گرفتن شرکای جدید، ارزیابی مدیریت، مقررات دولتی، مدیریت ظرفیت ها، کاهش هزینه ها و مسائل محیطی تاکید می کنند، تیم های مدیریت دانش می توانند آنها را با بهره گرفتن از فناوری و انتقال دانش در پیش بینی، برنامه ریزی و فرایند و نوآوری های فنی بسیار یاری دهند.
تعریف شرکت شورون^[۳] به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های نفتی جهان از مدیریت دانش در بیشتر بخش های صنعت کاربرد دارد : “فرایند ها، ابزارها و رفتارهایی که محتوا و مفهوم درست را به افراد درست در زمان درست و در وضعیت های درست می دهد”. بنابرین آنها می توانند بهترین تصمیمات را بگیرند و از فرصت های موجود بهره برداری کنند و ایده های نوآور را ترویج دهند.
سابقه دیرپای صنعت نفت نیز در میهن اسلامی ایران و پویایی این صنعت به خصوص در دوران ۳۰ سال پس از انقلاب اسلامی مملو از دانش ها، تجربیات و نوآوری های بیشمار بوده است و حفظ و نگهداری و اشاعه ی این گنجینه گران بها کاری ارزشمند و ماندگار می باشد. به منظور رقابت در محیط پویا و پیچیده اقتصاد جهانی در عصر دانش محور؛ دانش و اطلاعات به عامل تعیین کننده ای در موفقیت پایدار سازمان ها تبدیل شده است. خصوصاً با افزایش تاکید دولت بر ایجاد جامعه دانشی و اولویت حرکت به سوی اقتصاد های دانش محور در سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور و برنامه های چهارم و پنجم توسعه، مسأله مهمی که بوجود آمده درک این موضوع است که چگونه می توان از دانش، تجارب و مهارت‌های موجود در سازمان به عنوان یک منبع مهم مزیت رقابتی استفاده کارآمد؛ مؤثر و بهینه نمود.
وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران و شرکت های تابعه ی آن، با بهره گیری از دانش، تخصص و تجربه طیف گسترده ای از متخصصان رشته های مختلف اعم از نفت، گاز، پتروشیمی، پالایش و پخش فرآورده های نفتی، حفاری، مدیریت، فناوری اطلاعات و غیره، و در بخش های مختلف اکتشاف، استخراج، انتقال و بهره برداری مشغول به انجام پروژه های متعددی با موضوعات بسیار متنوع در ارتباط با صنعت نفت کشور می باشند. در این شرکت ها (به ویژه به دلیل گستردگی فعالیت ها)، حجم عظیمی از دانش با اجرای پروژه های مختلف تولید می شود که قسمتی از این دانش در قالب اسناد و مدارک، گزارش ها، نرم افزارها، دستورالعمل ها و غیره ثبت می گردد و قسمتی از آن نیز به صورت نا ملموس بوده و در قالب تجربیات، روابط، مهارت ها، بینش ها و غیره در ذهن افراد پنهان مانده و احتمال اندکی برای انتقال و به کار گیری مجدد می یابند. عدم تسهیم و به کارگیری مجدد دانش تولید شده در فعالیت ها و سرمایه های دانشی موجود در صنعت نفت (شامل سرمایه های انسانی؛ سرمایه های ساختاری و سرمایه های ارتباطی)، در حقیقت هدر دادن هزینه ها و نشان دهنده ی عدم بهره وری در این صنعت می باشد. از سوی دیگر، از آنجا که بخش مهمی از دانش موجود در صنعت نفت نا ملموس بوده و به صورت سرمایه فکری در ذهن افراد پنهان است، با خروج این افراد از صنعت (به دلیل بازنشستگی، انتقال، تعدیل و…) عملاً این دانش ها نیز از این صنعت خارج می شود. لذا از جمله مقولاتی که هم اکنون نگرانی هایی را برای صنعت نفت ایجاد نموده است از دست رفتن تجربه و دانش مدیران و کارشناسان خبره این صنعت با خروج آنان و عدم به اشتراک گذاری دانش های تولید شده در فعالیت های خود می باشد.
در همین زمینه مسأله اساسی که هم اکنون در صنعت نفت کشور وجود دارد، عدم وجود ارتباطات اطلاعاتی و دانشی مناسب و به اشتراک گذاری دانش بین بخش های مختلف و حتی شرکت های تابعه با ماموریت مشابه می باشد. این در حالیست که ساختارهای رسمی صنعت نفت که در نمودارهای سازمانی نمود می یابد، قطعاً کل جریان های واقعی دانش در صنعت را نشان نمی دهد و شبکه های غیررسمی در انجام فعالیت ها و انتقال دانش ها نقش حیاتی دارند. در سال های اخیر شبکه های غیررسمی در سازمان ها توجه بسیاری از مدیران ارشد را به خود جلب کرده اند. سازمان ها آگاه شده اند که بسیاری از فعالیت ها به صورت همکارانه و از طریق این شبکه های غیر رسمی انجام می شود. با وجود این، بسیاری از سازمان ها از نحوه مدیریت این شبکه های غیررسمی اطلاع ندارند، زیرا آن ها را غیرقابل مشاهده و غیرقابل کنترل یافته اند.
ارزش دانش به کاربرد آن است و سیستم ها و استراتژی های مدیریت دانش باید جریان دانش را به محل کاربرد آن، تسهیل کنند. با این وجود مهمترین چالش و مسأله ای که در مدیریت دانش وجود دارد ترغیب افراد سازمان به عضویت در سیستم مدیریت دانش و به اشتراک گذاشتن دانش هایشان می باشد. مطالعات انجام شده در سازمان های ایرانی نیز بر این موضوع در کشور صحه می گذارد و تاکید می شود که بزرگترین چالش موفقیت سیستم های مدیریت دانش عوامل زمینه ای فرهنگی و تمایل پایین اغلب افراد سازمان ها برای مستندکردن و به اشتراک گذاری دانش هایشان می باشد. بر اساس تحقیقات پیشین محقق (تولایی و دیگران، ۱۳۸۸) این مسأله در صنعت نفت کشور نیز مهم و حیاتی می باشد. در این میان شبکه های دانشی کارآمدترین و اثربخش ترین راهکار برای مدیریت دانش است که به منظور به اشتراک گذاری دانش میان افراد و پایگاه های دانشی مختلف طراحی می شود.
در این مرحله از تحقیق می‏توان مهمترین مسائل موجود صنعت نفت در زمینه مدیریت کردن دانش و توسعه شبکه های دانش را به صورت مختصر به شرح ذیل عنوان نمود:
۱) رقابت جهانی: صنعت نفت در کشور ایران یک صنعت ملّی است اما سطح فعالیت و بازار رقابتی آن بین المللی می باشد. به همین منظور جهت حضور در بازار رقابت جهانی باید از تمامی پتانسیل‏های صنعت نفت و همچنین تجارب و دانش خبرگان این صنعت استفاده لازم را نمود. اما هم اکنون متاسفانه به دلیل عدم اولویت دادن به کاربرد و تاثیر ابزارهای نوین مدیریتی در افزایش کارایی و بهره‏وری، این توانایی سلب شده است. جایگاه صنعت نفت به عنوان یکی از صنایع پیشرو در جهانی سازی صنایع و سازمانهای ایرانی، موجب گردیده است که این سازمان، به عنوان یکی از اولین سازمان های ایرانی، موضوع ایجار راه کارهایی برای مدیریت کردن دانش و ایجاد شبکه های دانش را مورد توجه قرار دهد.
از طرفی صنعت نفت کشور بایستی با احساس مسئولیتی که دارد، بیشتر بعد نظارتی خود را افزایش داده تا حجم بوروکراسی کم شده و بازدهی و توان مدیریتی بالا رود. به علاوه باید بقای مبتنی بر توسعه را به عنوان اولویت سیاست خود انتخاب نماید، زیرا با اولویت یافتن سیاست تولید ثروت مبتنی بر تکنولوژی اطلاعات، ضریب فاصله کشورها بیش از پیش می‏شود. بنابراین توسعه و پیشرفت نه یک سیاست از روی انتخاب که سیاستی از روی الزام می‏باشد، زیرا با تغییر و تحولات بسیار زیادی که در عرصه جهانی رخ می‏دهد، بقای این صنعت در بازارهای بین‏المللی نیز در راستای توسعه و پیشرفت آن رقم خواهد خورد.
۲) هرم نیروی انسانی: بر اساس آمار منتشر شده توسط مسئولان وزارت نفت (گزارش مدیرکل توسعه مدیریت وزارت نفت، ۱۳۹۰) بنا بر دلایل مختلف از جمله عدم استخدام نیروهای جدید در اوایل دهه ۷۰ شمسی در وزارت نفت، هم اکنون میانگین سن مدیران صنعت نفت کشور بالای ۵۰ سال می باشد و صنعت نفت تا پنج سال آینده شاهد بازنشستگی جمع عظیمی از مدیران و کارشناسان باتجربه خود خواهد بود. از سویی در سال‏های اخیر نیز بسیاری از خبرگان باتجربه صنعت نفت بازنشسته یا به سازمان‏های دیگر (داخل و خارج از کشور) منتقل شده‏اند.
این در حالی است که مطالعات در ایران نشان می دهد بخش اعظم سرمایه های دانشی سازمان ها در مستندات کاغذی و الکترونیک موجود نبوده و تنها در اذهان خبرگان سازمانی مستتر است (نظافتی، ۱۳۸۸). از سویی دیگر، طبق آخرین تحقیقات هر دانشکار، به طور متوسط هر دو هفته، حداقل یک آموزه ارزشمند خلق می کند. این آموزه ها اگر به سرعت استخراج و بازیابی نگردد روز به روز کمرنگ تر گردیده و پس از سه سال حتی از یاد خود شخص نیز خواهد رفت(Hislop, 2010) . با وجود مسائل مطرح شده فوق، این سیستم های مدیرت دانش در صنعت نفت هستند که می توانند با ثبت دانش ها و تجربیات مدیران و کارشناسان در گذشته و حال، و همچنین به اشتراک گذاری و انتقال این دانش ها تجربیات از طریق شبکه های دانش، به دیگر کارکنان و نیروهای جدیدالاستخدام، امکان ابقای دانش و حفظ حافظه سازمانی و همچنین استفاده از این تجارب در موقعیت های مورد نیاز را فراهم آورند.
۳) عدم تعادل اطلاعات در بخش‏های مختلف صنعت نفت: صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران از شرکت های متعددی تشکیل شده که پراکندگی جغرافیایی زیادی در سطح کشور دارند و هر یک از این شرکت ها بر اساس ماموریت های تعریف شده (که بعضاً مشابه هم می باشند) بطور مستقل تصمیم گیری و عمل می کنند. لذا به اشتراک گذاری دانش می تواند موجب کاهش دوباره کاری ها و افزایش کارایی و اثربخشی در تصمیم گیری ها و عملیات ها در کلیه شرکت های تابعه صنعت نفت گردد.
۴) پایین بودن سطح یکپارچگی: بر اساس نتایج مطالعات فاز صفر (امکان سنجی) پروژه اصلاح ساختار، سیستم ها و روش های شرکت ملّی نفت ایران که توسط شرکت مشاور ایتالیایی Bain & Company در موسسه مطالعات بین المللی انرژی وزارت نفت انجام شده است، مهمترین چالش ساختاری شرکت ملّی نفت موضوع یکپارچگی مجموعه عظیم و گسترده صنعت نفت در سرتاسر کشور می باشد. یکی از راهکارهایی که می تواند به ایجاد یکپارچگی در شرکت ملی نفت کمک کند، طراحی و توسعه شبکه های دانشی در این شرکت می باشد.
۵) خلق ارزش افزوده: بر اساس نتایج مطالعات انجام شده در پروژه اصلاح ساختار شرکت ملی نفت که توسط شرکت ایتالیایی Bain انجام شده است؛ مدیریت دانش یکی از سیستم های نوین مدیریتی مهم است که می تواند برای شرکت ملی نفت ایجاد ارزش افزوده نماید.
۶) استانداردسازی بهترین تجربه ها: ضرورت به اشتراک گذاری دانش های ساختاری در شرکت ملی نفت ایجاب می نماید تا بهترین تجربه‌های^[۴] مربوط به فرایندهای انجام کار^[۵] و قوانین و مقررات استانداردسازی گردد.
۷) ایجاد بستر بومی به اشتراک گذاری دانش: صنعت نفت به دلیل سابقه بیش از ۱۰۵ سال در کشور و ویژگی ها و اعتبار خاصی که نسبت به دیگر بخش ها دارد، دارای سرمایه انسانی خبره و دانشکاران زیادی می باشد که انگیزه بالایی برای کار در یک محیط کاری دانش محور و ایجاد سازمانی یادگیرنده دارند. عدم وجود بستر بومی برای این امر و به اشتراک گذاری دانش موجب کاهش رضایت و انگیز آنها می شود که توسعه شبکه های دانش می توانند تا حدود زیادی این مسأله را پاسخگو باشد و موجب ارتقای فرهنگ دانش محوری و نوآوری در صنعت نفت گردد.
۸) پیاده سازی جزیره ای مدیریت دانش: بر اساس گزارش گروه مدیریت دانش موسسه مطالعات بین المللی انرژی وزارت نفت در ابتدای سال ۱۳۹۰، با عنایت به احساس ضرورت به کارگیری مدیریت دانش در صنعت نفت توسط مدیران بخش های مختلف، طی چند سال اخیر برخی از شرکت های تابعه صنعت نفت به صرف هزینه هایی اقدام به طراحی و راه اندازی سیستم های نرم افزاری مدیریت دانش به صورت مستقل و جزیره ای نموده اند. همچنین بر اساس آمار منتشر شده در مطالعات مقدماتی فاز صفر مدیریت دانش صنعت نفت، تا کنون بیش از ۱۸۸ فعالیت پژوهشی (شامل پروژه پژوهشی، پایان نامه و مقاله علمی) مستقل در زمینه مدیریت دانش در وزارت نفت انجام شده است (موسسه مطالعات بین المللی انرژی، ۱۳۹۱). این اقدامات اگرچه به صورت مقطعی و تنها در همان شرکت تابعه می تواند اثرات مثبتی داشته باشد، اما با نگاهی کلان و راهبردی در صورتی که این سیستم ها در قالب یک الگوی کلی در صنعت نفت تعریف شوند و به صورت شبکه با یکدیگر مرتبط باشند، می توانند موجب ایجاد هم افزایی در کل صنعت نفت گردند.
هم اکنون توسط معاونت پژوهش و فناوری وزارت نفت، دستورالعملی با عنوان “مدیریت دانش طرح ها و پروژه های پژوهش و فناوری صنعت نفت ” ابلاغ شده که هدف اصلی آن توسعه شبکه های دانشی صنعت نفت با تاکید بر تجمیع و انباشت دانش است. این دستورالعمل بخشی از نظام جامع راهبری پژوهش در صنعت نفت است و طی آن نقش مجریان سطح یک شامل هاب های تجمیع دانش و مراکز فناوری مشخص شده است. یکی از محورهای کلیدی این دستورالعمل، تسهیم دانش های سازمانی و ایجاد فرصت های خلق دانش همراه با کاربرد و توسعه افقی و عمودی دانش طرح ها و پروژه های صنعت نفت می باشد. انجام رساله دکتری حاضر به طراحی الگوی بومی مناسبی برای توسعه شبکه های دانش در صنعت نفت و تحقق عینی محورهای یاد شده منجر خواهد شد.

1. 1. پرسش های اصلی و فرعی

پرسش اصلی تحقیق حاضر این است که الگوی مناسب برای توسعه شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت دارای چه مشخصه هایی است؟
همچنین پرسش های فرعی عبارتند از:
۱- الگوی توسعه شبکه های دانش دارای چه ساختاری می باشد و اجزای تشکیل دهنده آن چه رابطه ای با یکدیگر دارند؟
۲- محیط داخلی (مانند منابع انسانی،‌تکنولوژی، فرایندها و…) هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت چه تاثیری بر ساختار الگوی توسعه شبکه های دانش دارد؟
۳- محیط خارجی (مانند قوانین و مقررات، شرایط اقتصادی، زیرساختهای ملی و…) هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت چه تاثیری بر ساختار الگوی توسعه شبکه های دانش دارد؟
۴- الگوی طراحی شده دارای چه کارکردهایی برای هاب های پژوهش و فناوری صنعت نفت می باشد؟

1. 1. هدف های تحقیق

هدف اصلی تحقیق حاضر طراحی الگوی توسعه شبکه های دانش در هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت و تشریح الزامات آن می باشد.
همچنین دیگر اهداف تحقیق عبارتند از:
۱- شناسایی ابعاد، مولفه ها و شاخص های الگوی توسعه شبکه های دانش
۲- مشخص نمودن رابطه اجزای مختلف الگوی توسعه شبکه های دانش و برازش آن
۳- زمینه سازی برای ارتباطات دانشی هاب های پژوهش و فناوری وزارت نفت با یکدیگر به منظور دستیابی به هم افزایی و جلوگیری از دوباره کاری ها.
۴- زمینه سازی برای استفاده از منابع دانشی و قطب های علمی خارج از صنعت نفت.

در جامعه ی امروز نمی توان از ورزش فوتبال دور ماند. بسیاری از مردم در این ورزش و امور مربوط به آن احاطه شده اند، به تماشای مسابقات و رویدادها می روند، در این ورزش مشارکت کرده و با دوستان خود درباره ی فوتبال بحث می کنند. به همین ترتیب این ورزش توانسته در کشور های پیشرفته ی جهان به صورت یک صنعت مهم و درآمد زا درآید که گاه رتبه ی آن در برخی کشورها بالاتر از صنایع اتومبیل سازی با بیش از ۵۰ سال پیشینه قرار می گیرد.به طوری که به صورت یک صنعت بین المللی و جهانی درآمده و شاغلان متعددی را به طور مستقیم و غیرمستقیم به خود جذب نموده است (۵۲).
امروزه سازمان­ها ناگزیرند به طور دائم بر رویدادهای داخلی و خارجی نظارت کنند تا بتوانند در زمان مناسب و بر حسب ضرورت، خود را با تغییرات وفق دهند. سازمان­ها بایستی به شیوه­ای اصولی این تغییرات را شناسایی کنند و خود را با آن­ها وفق دهند.در دنیای کنونی که با سرعتی سرسام آور در حال تغییر است، دیگر نمی­ توان از تصمیم گیری­های یکباره و مبتنی بر قضاوت­های شهودی و تجربی استفاده کرد.امروزه سازمان­هایی موفق خواهند بود که بتوانند از علم و مدیریت استراتژیک استفاده کنند. بنابراین همه سازمان­ها ناگزیرند که عهده دار مدیریت راهبرد یا راهبردی شوند.گاهی راهبردهایی از موضع قدرت تعریف می­شوند و زمانی برای فایق آمدن بر مسائل بروز می­ کنند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

دانشمندان بسیاری اهمیت برنامه­ ریزی استراتژیک را از جنبه­ های مختلف مورد بررسی قرار داده­اند و همگی روی همبستگی برنامه ریزی استراتژیک با عملکرد مطلوب سازمان­ها توافق نظر دارند.به اعتقاد آن­ها برنامه ریزی استراتژیک فرایندی پویا و منطقی است.
فرای و استونر و فرد دیوید برنامه­ ریزی استراتژیک را ابزار مدیریتی توانمندی تعریف می­ کنند که برای کمک به سازمان­های کوچک طراحی می­ شود تا آن­ها به صورت رقابتی خود را با تغییرات پیش بینی شده محیط تطبیق دهند. از نظر لرنر برنامه ریزی استراتژیک فرایند تغییر سازمانی مستمر و پیچیده است که نگاه به آینده دارد و بر پیش بینی آینده تمرکز می­ کند (۶۰).
به عقیده ماچادو^[۱] برنامه­ ریزی استراتژیک عنصری کلیدی برای برتری سازمانی است. این فرایند روی اهداف استراتژیک و عملیاتی، اهداف و استراتژی­ های مبتنی بر خط­مشی­های سازمانی، برنامه­ ها و فعالیت­های تدوین شده برای دستیابی به اهداف و نتایج مورد انتظار سازمان تمرکز دارد و ابزاری بسیار مهم برای اثربخشی سازمانی است (۲۹).
پفر^[۲] برنامه­ ریزی استراتژیک را فرایند ایجاد و توسعه رویه­ ها و عملیات ضروری برای دستیابی به آینده تعریف می­ کند. وی بین برنامه­ ریزی بلندمدت که به صورت واکنشی است و برنامه­ ریزی استراتژیک که سازمان را مجاز به خلق آینده­اش می­ کند، تفاوت قائل می­ شود.
برنامه­ ریزی استراتژیک باعث می­ شود تا سازمان فعالیت­ها و خدماتش را برای برآوردن نیازهای در حال تغییر محیط تطبیق دهد. این برنامه­ ریزی نه تنها چارچوبی برای بهبود برنامه­ ها ارائه می­ کند بلکه چارچوبی برای ساختاردهی مجدد برنامه­ ها، مدیریت و همکاری­ها و نیز برای ارزیابی پیشرفت سازمان در این زمینه­ ها ارائه می­ کند (۶۰).
۱-۲-بیان مسأله
توسعه فوتبال، از مهم­ترین برنامه ­های کنفدراسیون­های قاره­های مختلف جهان است.از جمله­ این برنامه­ ها می­توان به طرح آسیا ویژن مربوط به کنفدراسیون فوتبال آسیا اشاره کرد.این نهاد به منظور توسعه و پیشرفت فوتبال در قاره­ی آسیا اهداف مختلفی مانند امور استعدادیابی و سطوح پایه، بهبود رهبری، آموزش و تربیت پرسنل از جمله داوران و سایر کارشناسان و غیره را دنبال می کند.همچنین ۱۱ عنصر را که به عناصر ۱۱گانه­ی ویژن آسیا معروف است برای توسعه فوتبال در این قاره معرفی کرده است.این عناصر شامل فدراسیون فوتبال، بازاریابی، امور پزشکی، داوران، مربیان، رده­های سنی پایه و جوانان، فوتسال، مردان، زنان، طرفداران و رسانه ها هستند (۷۳).
از طرف دیگر ریشه و هسته­ی اصلی توسعه فوتبال در درون باشگاه­ها شکل می گیرد و در واقع باشگاه­ها سازنده­ی اصلی بازیکنان برای خود، و حتی تیم­های ملی کشور خود هستند.روشن است که هرچه وضعیت باشگاه­ها در کشوری مطلوب تر و آن باشگاه­ها به معیارها یا استانداردهای حرفه ای نزدیک­تر باشند، متعاقب آن مسابقات لیگ حرفه­ای نیز از سطح بالاتر و کیفیت برتری برخوردار خواهد شد (۲۷). چون باشگاه های حرفه ای فوتبال، بنگاه­های اقتصادی صنعت فوتبال به شمار می روند بنابراین توسعه باشگاه های حرفه­ای نقش مهمی در توسعه اقتصادی صنعت فوتبال ایفا می­ کند (۱۱). هم­چنین فوتبال جدا از ساختار مدیریتی خود، از نیروی انسانی مهمی چون ورزشکاران، مربیان، تماشاچیان، طرفداران، داوران وغیره تشکیل شده است (۳۸). از این رو برای بررسی وضعیت توسعه فوتبال در هر کشوری می توان شاخص­ های مرتبط با طرح آسیا ویژن، وضعیت باشگاه­ها و نیروی انسانی را در نظر گرفت.
ایران از جمله کشور­هایی است که فوتبال، دل مشغولی بسیاری از مردم است و پیشرفت یا عدم پیشرفت در عرصه­ فوتبال با غرور ملی، احساس رضایت، خشنودی و امیدواری آحاد مردم ارتباط نزدیکی دارد و رشد و توسعه این رشته نیازمند حرکتی منسجم، همراه با برنامه ریزی دقیق و متناسب بر اساس نگرش­ها و رویکردهای رایج در فوتبال جهان است.شناخت رویکردها و نگرش­های حاکم بر توسعه فوتبال، ما را در یافتن جهت و مسیر حرکت فوتبال کشور راهنمایی می کند و رویکرد مناسبی را برای توسعه فوتبال کشور بر اساس اهداف حاکم بر ورزش و تربیت بدنی به ما نشان می دهد تا دستیابی به اهداف ورزش در جامعه واقع گرایانه­تر شده و از شعارگرایی­ها و هدف­گذاری­های غیر واقعی که به تخریب ورزش، جامعه و نظام تربیتی ورزش منجر خواهد شد، اجتناب شود (۵۹).
با توجه به اهمیت روز افزون ورزش فوتبال به عنوان پر­طرفدارترین و محبوب ترین ورزش که از آن یک پدیده­ سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ساخته و جزء لاینفک زندگی بسیاری از افراد در سراسر جهان گشته، شناخت دلایل موفقیت یا عدم موفقیت آن در یک کشور و پیدا کردن راه حل­های مناسب برای رفع ضعف­ها و تقویت نقاط مثبت، دارای اهمیت بسیار زیادی است (۱۹). استان گیلان به دلیل داشتن دو تیم باشگاهی مطرح در سطح اول فوتبال کشور و با توجه به معرفی بازیکنان شاخص و بزرگ، دارای جایگاه خاصی در فوتبال ایران است.با توجه به این مساله، لزوم نگاه حرفه ای وتلاش برای ارتقاء شاخص های توسعه و تدوین استراتژی مناسب به منظور پیشرفت بیشتر این ورزش اجتناب ناپذیر است.
یکی از راه­های شناخت وضعیت سازمان­ها، بررسی محیطی است، که عبارتست از نظارت، ارزیابی و نشر اطلاعات حاصله درباره محیط سازمانی میان افراد کلیدی و مؤثر سازمان؛ و ابزاری است برای جلوگیری از شوک­های راهبردی و تامین سلامتی بلند مدت سازمان.در چنین محیطی سازمان­ها با عوامل بیرونی مانند محیط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی و عوامل درونی مانند مدیریت، بازاریابی و امور مالی سر و کار دارند.
از شیوه ­های متداول شناسایی این عوامل، استفاده از تحلیل SWOT است که معرف قوت­ها، ضعف­ها، فرصت­ها و تهدید­های سازمان است.این روش امکان مقایسه­ تنگناها، تهدیدها و جنبه­ های آسیب زننده به سازمان، فرصت­ها، تقاضاها و موقعیت­های محیط بیرونی را با ضعف­ها و قوت­های سازمان به­ وجود می ­آورد (۲۹)
از این رو پژوهشگر در این پژوهش در صدد است به این سوالات پاسخ دهد که چه شاخص­ هایی را می توان برای توسعه فوتبال در استان گیلان در نظر گرفت؟وضعیت توسعه یافتگی فوتبال در شهرهای استان گیلان تا چه اندازه است؟و در نهایت، آیا می­توان با بهره گرفتن از وضعیت توسعه یافتگی فوتبال استان، استراتژی خاصی را برای فوتبال گیلان طراحی کرد؟
۱-۳-ضرورت و اهمیت تحقیق
با توجه به مسائل بیان شده، می توان گفت که شناسایی شاخص­ های توسعه فوتبال در استان گیلان می تواند باعث پیشرفت هرچه بیشتر این رشته ورزشی در این استان شود.ارائه­ گزارشی دقیق و کارشناسانه، از وضعیت شاخص­ های توسعه فوتبال در استان گیلان، می تواند به عنوان ابزاری مناسب برای برنامه ریزی هرچه بهتر این رشته در آینده، مورد استفاده قرار گیرد. این تحقیق سعی دارد با شناسایی این شاخص ها، راهنمایی برای مدیران این استان جهت تصمیم گیری های صحیح برای توسعه فوتبال در استان گیلان باشد.
بنابراین برای تدوین برنامه­ی واقعی و عملیاتی فوتبال استان، باید ارزیابی دقیقی از وضعیت فوتبال گیلان داشته باشیم تا با آسیب شناسی و مشخص کردن قوت­ها، ضعف­ها، فرصت­ها و تهدید­ها و تعیین موقعیت راهبردی فوتبال استان بتوانیم برای دست یابی به وضعیت مطلوب، برنامه­ی واقع گرایانه و عملی طراحی کنیم (۵۹).
۱-۴-اهداف تحقیق
۱-۴-۱-هدف کلی
هدف این پژوهش طراحی استراتژی توسعه فوتبال در استان گیلان بر اساس مدل SWOT است.
۱-۴-۲-اهداف اختصاصی
شناسایی قوت­های ورزش فوتبال در استان گیلان
شناسایی ضعف­های ورزش فوتبال در استان گیلان
شناسایی فرصت­های موجود برای ورزش فوتبال استان گیلان
شناسایی تهدید­های موجود برای ورزش فوتبال در استان گیلان
برآورد وضعیت موجود هر یک از گویه ­های عوامل دونی و بیرونی فوتبال استان گیلان
تعیین وضعیت مطلوب هر یک از گویه ­های عوامل دونی و بیرونی فوتبال استان گیلان
۱-۴-۳-سؤال­های پژوهش
چه شاخص­ هایی در توسعه فوتبال استان گیلان نقش دارند؟
نقاط قوت ورزش فوتبال در استان گیلان کدام است؟
نقاط ضعف ورزش فوتبال در استان گیلان کدام است؟
فرصت­های موجود برای ورزش فوتبال در استان گیلان کدام است؟
تهدید­های موجود برای ورزش فوتبال در استان گیلان کدام است؟
وضعیت موجود گویه ­های عوامل درونی و بیرونی در ورزش فوتبال استان گیلان چگونه است؟
وضعیت مطلوب گویه ­های عوامل درونی و بیرونی فوتبال استان گیلان چگونه باید باشد؟
۱-۵-تعریف واژه ­ها و اصطلاحات تحقیق
تحلیل SWOT: عبارت است از بررسی و شناسایی قوت­ها، ضعف­ها، فرصت­ها و تهدید­های هیأت فوتبال استان گیلان که با بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه و نظرسنجی از ذینفعان اصلی و نخبگان انجام گرفت.
نقاط قوت: عبارتند از فعالیت­های مثبت و منابع مفید هیأت فوتبال استان گیلان که با بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه و نظرسنجی از ذینفعان اصلی و نخبگان شناسایی شدند.
نقاط ضعف: عبارتند از فعالیت­های منفی یا فقدان منابع مورد نیاز هیأت فوتبال استان گیلان که با بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه و نظرسنجی از ذینفعان اصلی و نخبگان شناسایی شدند.
فرصت­ها: عبارتند از عوامل مثبت محیط بیرونی هیأت فوتبال استان گیلان که با بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه و نظرسنجی از ذینفعان اصلی و نخبگان شناسایی شدند.
تهدیدها: عبارتند از عوامل منفی محیط بیرونی هیأت فوتبال استان گیلان که با بررسی اسناد و مدارک، مطالعه ادبیات پیشینه و نظرسنجی از ذینفعان اصلی و نخبگان شناسایی شدند (۲۹).
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
در این فصل با توجه به اهداف و سؤال­های پژوهش، گزیده ادبیات پژوهش مربوط به هرکدام از آن­ها، ارائه شد. تعاریف برنامه­ ریزی و همچنین مزایا و معایب آن مورد بحث قرار گرفت. همچنین پیرامون استراتژی و انواع مدل­های تدوین استراتژی مواردی ذکر شد.به طور کلی مطالب این فصل در دو بخش ارائه گردید. در بخش اول به مبانی نظری پژوهش پرداخته و در بخش دوم مروری بر خلاصه­ای از تحقیقاتی که در زمینه تدوین استراتژی توسعه در ایران و جهان صورت گرفته پرداخته شد.