در این تحقیق جهت پردازش داده ها، محاسبه و آزمون های آماری و به طور کلی تجزیه و تحلیل داده ها به ترتیب از ابزار و روش های آماری و غیر آماری، مدل و نرم افزارهای زیر استفاده شده است:
۱) روش های آماری:
این روش ها در چهار دسته روش های توصیفی، تحلیل پیش فرض ها ، تعیین ارتباط بین متغیرها و نهایتا تعمیم یافته ها تقسیم می شوند، به شرح ذیل مورد استفاده قرار گرفته اند:
الف) روش های توصیفی:
که در این تحقیق از شاخص های آماری میانگین ، انحراف معیار ، حداقل و حداکثر ، ضرایب چولگی و کشیدگی استاندارد برای توصیف نمونه آماری و توصیف داده ها استفاده شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ب) روش های تحلیل پیش فرض ها :
از آنجا که به تبعیت از تحقیقات مشابه و مرتبط در حوزه مالی و حسابداری و از جمله در ارزیابی رابطه بین مازاد جریان وجوه نقد آزاد و کیفیت حسابرسی با مدیریت سود، در این تحقیق نیز از رگرسیون خطی مرکب استفاده شده و در این تحلیل رگرسیونی از داده های عملکردی سال های (۱۳۸۸-۱۳۹۲) به عنوان یک بازه زمانی ۵ ساله و در نتیجه به روش داده های تابلویی (DATA Panel ) استفاده شده است،پیش فرض های این روش مبتنی بر فروض مدل کلاسیک و نمونه های وابسته متعلق به چند مقطع زمانی به شرح زیر ارزیابی شده اند :
یک)ارزیابی نرمال بودن توزیع متغیرها:با عنایت به کمی فاصله ای و عمدتا پیوسته بودن متغیرها، از این روش برای ارزیابی نرمال بودن توزیع متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق استفاده شده و آزمون مورد استفاده با آماره کولموگروف- اسمیرونوف بوده و در مواردی که فرض نرمال بودن برقرار نبوده از تبدیل لگاریتم مجذورات متغیر بهره گرفته شده است.
دو) ارزیابی نرمال بودن توزیع باقی مانده ها: در این راستا از مقایسه هیستوگرام توزیع خطاها با منحنی متناظر نرمال استاندارد استفاده شده است. تقریبا صفر بودن میانگین و یک بودن انحراف معیار توزیع خطاها حاکی از انطباق توزیع خطاها بر توزیع نرمال تلقی شده است.
سه)آزمون ثبات واریانس ها: در این زمینه از آزمون وایت با فرض صفر همسانی یا برابری واریانس ها و نمودار پراکندگی استفاده شده است
چهار)استقلال خطی متغییرهای مستقل: به منظور ارزیابی استقلال خطی متغیرهای مستقل و به تعبیری ارزیابی برقراری فرض جمع پذیری از تحلیل همبستگی خطی پیرسون، علاوه بر ارزیابی نظری، استفاده شده است که در آن به صفر میل کردن ضرایب همبستگی حاکی از قابل اغماض بودن تاثیرات متقابل متغیرها و به تعبیری استقلال خطی متغیرهای مستقل بوده است.
پنج) همسان سازی داده ها: در ارتباط با متغیر هایی نظیر مازاد جریان وجوه نقد، از آن جهت که داده های مربوط به متغیر به صورت مطلق و بر مبنای ارزش ریالی تعریف شده بود، به منظور فراهم کردن قابلیت مقایسه ارزش های متعلق به زمان ها یا تلفیق داده های مربوط به سال های مختلف عملکردی از تعدیل داده ها به روش لگاریتمی یا در صورت امکان از تعدیل بر مبنای شاخص عمومی قیمت ها استفاده شده است.
شش)استقلال باقی مانده ها: به منظور ارزیابی استقلال باقی مانده ها یا خطاهای در برآورد رابطه خطی مرکب بین متغیرهای وابسته و مستقل از آماره دوربین واتسون بهره گرفته شده است. ملاک استقلال خطی خطاها یا اختلاف بین مدیریت سود واقعی و برآوردی، قرار گرفتن این آماره در فاصله بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ می باشد.
هفت) تعیین نوع تحلیل تابلویی: علاوه بر پیش فرض های مدل کلاسیک رگرسیونی، به جهت استفاده از داده ها در یک بازه زمانی ۵ ساله و به عبارتی ۵ نمونه وابسته و لذا به کارگیری تحلیل داده های تابلویی، به منظور انتخاب از بین روش های ثابت یا غیر ثابت و اثرات تصادفی یا غیر تصادفی از آزمون های چاو و هاسمن استفاده شده است .
ج) روش های تعیین ارتباط بین متغیر ها:
پس از ارزیابی پیش فرض ها به شرح بند قبل، در مواردی که پیش فرض نرمال بودن توزیع داده ها برقرار نبوده، با بهره گرفتن از روش های نرمال سازی، از رگرسیون خطی مرکب به روش ترکیبی یا تحلیل داده های تابلویی استفاده شده است. ضمنا به منظور اعتبارسنجی استفاده از این روش از تفسیر ضریب تعیین بهره گرفته شده که به یک میل کردن آن حاکی از قوی بودن رابطه خطی بین متغیرها بوده است.
د) روش های تعمیم نتایج:
با توجه به اینکه از نمونه گیری تصادفی استفاده شده است، برای تعمیم نتایج از آزمون خطی بودن ، معنی دار بودن پارامترهای برآوردی در رگرسیون ازآزمون فیشر استفاده شده است.
۲) سایر روش ها:
در این تحقیق از تحلیل محتوا جهت تحلیل ادبیات تحقیق، مبتنی بر تحلیل ادبیات بر اساس تشابهات و تمایزات، استفاده شده است .
۳) مدل منطقی تحقیق:
در این بخش از روش تحقیق، مدل تحقیق به عنوان چارچوب کلی تعریف متغیرها، نحوه اندازه گیری، دسته بندی آن ها، رابطه بین متغیرها و نحوه برآورد این رابطه با بهره گرفتن از دو بیان ریاضی و مفهومی استفاده شده است. مدل تحقیق حاضر بر مبنای تحقیق راسمین و دیگران(۲۰۱۴) تبیین گردیده است.
الف) رابطه‌کلی:
Y_j= f (X_1j, X_2j, X_3j, X_4j, X_5j)
ب) تعریف متغیرها
متغیرهای مورد استفاده در رابطه‌کلی به صورت زیر تعریف شده‌اند:
Yj: مدیریت سود
X1j: جریان نقد نسبی
X2j: مازاد جریان نقد آزاد
X3j: کیفیت حسابرسی
X4j: اهرم مالی
X5j: اندازه شرکت
ج) دسته بندی ‌متغیرها:
در این تحقیق، Y_j به عنوان متغیر تابعی یا وابسته و X_1j, X_2j, X_3j, X_4j, X_5j متغیرهای مستقل تلقی شده و به جهت عدم استفاده از روش های کنترلی، متغیری به عنوان متغیر کنترلی تعریف نشده است.
د) اندازه گیری متغیرها:
اندازه گیری متغیرهای مستقل و تابعی در این تحقیق وفق تحقیق راسمین و همکاران(۲۰۱۴) و به صورت زیر انجام شده است:

ردیف
شرح متغیر
نماد
اندازه گیری

۱

مدیریت سود

وجود نظام آموزشی متمرکز که برای تمام کشور، یک برنامه، یک کتاب درسی و یک نظام ارزشیابی در نظر گرفته میشود، مسائل آموزشی فراوان را مطرح کرده، از آن جمله افزایش بیش از حد نقش کتابدرسی در ایران است؛

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نامناسب بودن شرایط آموزشی مثل پر جمعیت بودن کلاسها، کمبود و حتی در بعضی موراد فقدان وسایل کارگاهی و آزمایشگاهی استفاده بیشتر از کتاب را تشدید میکند.
عدم مهارت کافی معلمان در شناخت هدفهای آموزشی و کاربرد شیوه های مناسب تدریس، باعث اتکاء بیشتر آنها، به کتاب میشود؛
نوع شیوه ارزشیابی، اغلب سؤالهای امتحانی و آزمونها نیازهای یادگیری را در حد به خاطر سپردن و فهم و درک معلومات کتاب محدود میسازند(فرنودیان،۱۳۶۸).
به هر حال مجموع این نارساییها دست به دست هم داده باعث گردیده همه برنامهها و هدفهای آموزشی منحصر به آموختن محتوای درسی گردد و هر گونه صحبتی از تغییر نظام آموزشی و هر گونه تلاشی در جهت اصلاح کیفیت آموزش و پروش در تغییر کتابهای درسی پنداشته شده و کمتر متوجه عواملی مهمی چون اصلاح تربیت معلم – اجرای شیوه های نوین تدریس – توسعه فضاهای آموزشی و تدارک تجهیزات لازم و اصلاح نظام ارزشیابی میشود. از طرف دیگر نیز به آسانی نمیتوان نقش و اهمیت کتاب را از نظر دور داشت به همین علت صرف وقت نیروهای متخصص در بررسی و تحلیل کتاب های درسی میتواند راه گشای حل بسیاری از مشکلات جاری آموزشی باشد(کیامنش،۱۳۷۳).
آشنایی با اصول تجزیه و تحلیل کتابهای درسی هم به تنظیم و ابداع شیوه های مناسب تدریس کمک مینماید. هم این توانایی را به معلمان میدهد که نقد علمی بهتری از کتب درسی نموده و همواره مسئولان آموزشی را یاری نمایند. برای رسیدن به چنین هدفی، مؤلفان و برنامهریزان کتب درسی می بایست به اصول یاددهی – یادگیری از یک طرف و اصول و مبانی تنظیم محتوا از طرف دیگر توجه کرده و مواد و محتوای مطلوب را انتخاب و به شیوه مناسب به دانشآموزان ارائه دهند. به منظور تعیین میزان مناسب بودن محتوای درسی تعیین شده برای دانشآموزان باید محتوا مورد ارزشیابی قرار گیرد(کیامنش،۱۳۷۳).
ارزشیابی صحیح از محتوای کتبدرسی با توجه به سایر عوامل موثر در کارآیی آموزشی، امکان قضاوت و تصمیمگیری در مورد مطلوب بودن محتوا را فراهم میسازد. بنابراین ضرورت توجه به ارزشیابی و تحلیل محتوای کتابهای درسی در نظام فعلی کشور و اطلاع از نظرات و دیدگاه های دبیران و کارکرد دانش آموزان و مقایسه روش های تحلیل محتوا اجتناب ناپذیر بوده و افزایش کیفیت مطالب، محتوا و ارتقاء سطح یادگیری فراگیران ارتباط مستقیمی به چنین بررسیهایی دارد. امروزه اهمیت کتاب های درسی به عنوان یک عنصر اساسی در برنامه های درسی و وسیله ای که در صورت جذاب بودن امکان یادگیری را افزایش می دهد، آشکارتر شده است. اما در این راستا توجه متعادل به عواملی چون نژادهای مختلف، اقلیتها، جنسیت (تصاویر دختر و پسر) مشاغل، حرف و طبقات اجتماعی، موضوع جدال های زیادی شده و حساسیت های زیادی را برانگیخته است. حتی تصاویر بعضی کتابها که عواطفی از قبیل ترس و خشم، درگیری و تهاجم را به یک نژاد خاص نسبت دادهاند، مورد اعتراض واقع شده است. این معیارهای ویژه (بررسی فراوانی تبعیضهای جنسی و نژادی به کار رفته در متون و تصاویر کتابها) توجه بعضی از صاحب نظران را جلب کرده است (کیامنش،۱۳۷۳).
از طرفی بعد عقلانی محتوا در کتاب درسی در ارزشیابی محتوا، اهمیت اساسی دارد. برای مثال دروس مختلف کتاب علوم چه پیام ها و مفاهیم اساسی رامطرح می کنند؟ آیا این پیامها و مفاهیم اساسی معتبر و دارای ارزش عقلانی هستند؟ آیا این دروس بیشتر بر فرایند یا محصول تاکید میکنند؟ آیا محتوای به لحاظ تربیتی هدایت کننده یا گمراه کننده است؟
اهداف درس علوم
قرار دادن رشته های عمومی علمی در یک سطح نسبتا ساده در برنامه تربیت عمومی لازم و ضروری است. آشنایی کلی به علوم در زمینه های بهداشتی، تشکیل خانواده، تربیت حرفهای و اجتماعی و به منظور بهتر زیستن کمک موثری میکند. عصر ما زمان ترقی سریع علمی است و علوم در کلیه شئون زندگی ما تاثیر دارند. مثلا آشنایی به قوانین بهداشتی، آشنایی به مبانی فیزیک در قسمت برق، گاز و غیره، آشنایی با مبانی علم شیمی و سایر رشتهای علمی در زندگی روزمره لازم و مفید است. خلاصه گنجانیدن علوم در برنامه تربیت عمومی برای نیل به هدفهای زیر مفید می باشد(شریعتمداری،۱۳۸۱).
درک حقایق و اصول علمی برای سازگار کردن وضع خود با محیط طبیعی، اجتماعی و فرهنگی؛
درک پدیده های طبیعی و اثر آنها در زندگی انسانی؛
ایجاد روح علمی در افراد و مبارزه با موهومات و خرافات معمول بین جامعه؛
ایجاد عادات صحیح و اجرای روش عملی در برخورد به مسائل زندگی؛
ایجاد روح علمی و علاقه به پژوهش و پژوهش در شاگردان؛
عادت دادن شاگردان به حل مسائل از طریق علمی؛
مطالعه و بررسی تاثیر علوم و تکنولوژی در کیله شئون زندگی انسان؛
مطالعه و بررسی حقایق علمی در زمینه های مختلف و فهم پدیده های طبیعی و اجتماعی از طریق علمی؛
ارزش سنجی و بررسی افکار و عقاید، عادات و تمایلات، آداب و رسوم ارزشها و سنتهای اجتماعی با توجه به اصول و موازین علمی؛
۱۰- استفاده از مطالعات علمی برای سازگار ساختن فرد به زندگی جمعی؛
۱۱- مبارزه با خرافات وموهومات(شریعتمداری،۱۳۸۱).
پس از بررسی چهار عنصر اصلی برنامه درسی به سه برنامه قصدشده، اجرا شده و آموخته شده پرداخته شده است تا ضمن بررسی ویژگیها، سایر عناصر برنامه درسی نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
دیدگاه ها و نظرات مختلفی نسبت به برنامهدرسی قصدشده وجود دارد که به برخی از آنان اشاره میشود.
مربیان پیشرفتگرا، برنامه درسی را عبارت از تجربه های یادگیری آموخته شده توسط دانشآموزان قلمداد میکنند و تصمیمگیری برای دانشآموزان توسط دیگران را مردود میشمارند و یا دست کم برای آن اهمیت ثانوی قائل هستند(پاکسرشت،۱۳۸۴).
سنتگرایان برای اولین بار برنامه ریزی را به عنوان علم مطرح کردند. بوبیت و تایلر از آن جملهاند.آنان اصول و همان سلسله مراتب و مدیریت علمی را گرفتند و به برنامههای درسی منتقل کردند. تمرکز اصلی سنتگرایان بر مدارس است و علاقه کمتری به گسترش نظریه برنامهدرسی دارند. حدود هفتاد درصد برنامههای درسی دنیا بر دیدگاه سنتگرایان است.
تجربه گرایان مفهومی، مفاهیم علوماجتماعی را به کار گرفته و آنها را در برنامهدرسی به طور تجربی با هدف کنترل رفتار استقرار دادهاند. معروفترین آنها شوآب است.
بازنگران مفهومی، مفاهیم اساسی برنامههایدرسی را با شیوه های خاصی تحلیل کردهاند. بازنگران مفهومی، برنامهدرسی را برابر فرهنگ زنده جامعه میدانند و نه آنچه را که برنامهریزها توصیه میکنند (سیف،۱۳۸۶).
فعالیتهای یاددهی- یادگیری و معلم از دیدگاه برنامه قصدشده
در برنامه قصد شده ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی دانشآموزان عبارت است از فرایند جمع آوری اطلاعات از آموختههای آنان و قضاوت در مورد حدود آن آموختهها تعریف میشود به عبارت دیگر معلم در فرایند ارزشیابی، اطلاعاتی جمعآوری میکند تا با تفسیر آنها تعیین کند که دانشآموز چه دانشی را فرا گرفته و چه تواناییهایی را کسب کرده است(امانی و همکاران،۱۳۸۶).
اما شیوه تدریس و فعالیتهای یاددهی- یادگیری از نوع نگاه معلم به برنامه درسی اثر میپذیرد و در مجموع فعالیت های زیر باید در فرایند یاددهی- یادگیری مورد توجه قرار گیرد:
– تعیین اهداف کلی و جزئی؛
– پیش بینی فعالیتهای مورد نیاز که به مهارت یادگیری مربوط میشود؛
– مرور کلی و سطحی بر کل فصل؛
– تدارک پیش سازماندهنده ذهنی قبل از شروع درس؛
– ایجاد وسعت دید شخصی برای معلم در رابطه با هر موضوع و بیان موضوعاتی فراتر از کتاب در صورت سئوال دانشآموز با تعبیه قسمتی تحت عنوان دانستنیهای بیشتر؛
– استفاده از روش عینی به ذهنی با انجام فعالیتها و رسیدن به مفهوم مورد نظر بعد از انجام فعالیت؛
– روش جزء به کل با انجام فعالیت جمعآوری اطلاعات متناسب با موضوع به صورت پژوهش محور؛
– تدریس به صورت پروژه در موارد ممکن؛
– استفاده از تدریس واگرا؛
– استفاده از روش الگوی کار و بحث گروهی؛
– آشنایی با الگوههای متفاوت مانند الگوههای دریافت نقش، پیش سازماندهنده، یادسپاری و دریافت مفهوم و…؛
– استفاده از تدابیری که بتوان به وسیله آنها لزوما به اهداف آموزشی رسید؛
– در استفاده از روش های مختلف به معلم آزادی لازم داده شود؛
– انجام ارزشیابی کتبی یا شفاهی در پایان هر فصل(مهرمحمدی،۱۳۸۴).
معلم در این برنامه یکی از ارکان مهم فرایند یادگیری است و مسئولیتهایی مانند سازماندهی و هدایت دانشآموزان هنگام تدریس، دادن نقش فعال به دانشآموزان در جریان آموزش، تلاش در جهت درونی ساختن آموختهها و قادر ساختن دانشآموزان در به کارگیری از آموختههای خویش در دنیای واقعی، تقویت نگرش مثبت نسبت به یادگیری، استفاده از شیوه های مناسب، نحوه تکلیف شب، استفاده از روش های مناسب ارزشیابی،کمک به دانشآموز در استفاده از فناوریها و ابزارها برای استفاده از وظایف مهم و کلیدی اوست (سلسبیلی،۱۳۸۲).
برنامهدرسی اجراشده و مبانی آن
اجرای برنامهدرسی مسیری است برای رسیدن به هدفهای مطلوب تربیتی و به عبارتی فرایندی است در طول زمان که از طریق آن افراد، رویدادها و منابع تعیین میکنند که آیا تغییر مورد نظر در عمل رخ میدهد یا خیر؟(فولن،۱۹۸۱ به نقل از مهرمحمدی،۱۳۸۴).
عوامل مؤثر در اجرا برنامه درسی:
۱- ویژگیهای مربوط به تغییرات درسی مورد نظر؛
۲- شرایط خاص حاکم بر منطقه آموزشی و آموزشگاه؛
۳- راهبردهای محلی مورد استفاده در سطوح آموزشی و آموزشگاه؛
۴- عوامل بیرونی مؤثر در امکان اجرا (خویی نژاد،۱۳۸۳).
شرایط لازم برای اجرا برنامه درسی:
۱- توزیع برنامه؛
۲- آموزش معلمان مجری در مورد کیفیت برنامه درسی، در احتمال اجرا و خوبی اجرای مؤثر آن؛
۳- معرفی برنامه به مرتبطین با برنامه؛
۴- هماهنگی با دفاتر ستادی؛
۵- عوامل خارجی؛

ضرورتی ندارد که ضرر به فعل درآید و تحقق یافته باشد بلکه حداقل ضرر بالقوه نیز برای تحقق جرم جعل ضروری است و کافی است که هنگام جعل، وقوع ضرر ممکن و محتمل باشد. لذا در جعل، اضرار آنی شرط نیست بلکه جعل در نفس خود قابل مجازات است، صرفنظر از هر نتیجه ای که از آن حاصل شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

بدین ترتیب از بین بردن سند مجعول و انصراف شخص از استفاده از سند مجعول ارائه شده به محاکم قضائی یا سازمان ثبت اسناد و مثالهم و نیز ابطال سند مجعول ارائه شده مانع از تعقیب کیفری جاعل نخواهد بود؛ لذا استفاده کننده از سند مجعول (جاعل باشد یا شخص دیگر) به نتیجه موردنظر خود هم نرسد باز هم قابل مجازات خواهد بود نظریه مشورتی ذیل مؤید مطلب فوق است :
نظریه شماره ۷۶۸۱/۷ مورخ ۱۵/۱۱/۱۳۷۳
«شرط وقوع بزه استفاده از سند مجعول حصول سود از آن نمی باشد. »
نکته مهم دیگر که در مورد عنصر ضرر در جعل باید گفت این است که، لازم نیست خود جاعل از عمل ارتکابی (جعل) منتفع شود بلکه عدم النفع نیز کفایت می کند، اگرچه اضرار به غیر شرط است. پس اگر کسی برای استفاده غیر هم مرتکب جعل شود قابل مجازات خواهد بود.
۲۶-۲ اقسام ضرر
۱ ) ضرر مادی : ضرر موضوع بزه جعل معمولاً و غالباً از نوع ضرر مادی است.^[۳۱] لیکن به نظر نگارنده ضرر موضوع بزه جعل در قانون ثبت اسناد و املاک غالباً از نوع ضرر اجتماعی است. چرا که لطمه به حس اعتماد عمومی نسبت به اسناد می باشد. که در جای خود صحبت خواهیم کرد.
ضرر مادی، شامل خسارتی است که به دارایی و اموال اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی وارد می شود.
۲ ) ضرر معنوی: ضرری است که بر عرض و شرف، اعتبار یا موقعیت اجتماعی کسی وارد می شود. کافی است که جاعل با عمل خود به موقعیت اجتماعی یا اعتبار و یا حیثیت دیگری صدمه وارد کند. مثل اینکه عمداً سردفتر ازدواج در سند نکاحیه به جای دوشیزه از کلمه دیگر استفاده کند و نشان دهنده غیرباکره بودن زوجه باشد.
۳) ضرر اجتماعی (یا عمومی): جعل اسناد قبل از اینکه به منافع فرد لطمه وارد کند ممکن است خسارتی برای اجتماع دربر داشته باشد. شک نیست که موارد خسارت مادی برای دولت زیاد است ولی مواردی هم دیده می شود که ظاهراً خسارت مادی ندارد یا ارزش آن کم است و لطمه آن متوجه مصالح دولت است و قطع نظر از نوع خسارت خود یک خیانت اجتماعی است ؛ زیرا اعتماد مردم نسبت به اسناد رسمی را سلب می نماید. پس در موردی که یک جعل به منافع مالی دولت لطمه وارد سازد قابل مجازات خواهد بود البته ایراد صدمه به منافع معنوی دولت هم برای جرم دانستن عمل کفایت می کند.
همانطور که در ضرر مادی عنوان کردیم ضرر موضوع بزه در قانون ثبت اسناد و املاک غالباً از نوع ضرر اجتماعی و عمومی است اگر چه خسارت مادی نیز می تواند داشته باشد.
اگر اسناد تنظیمی در ثبت اسناد و دفاتر اسناد رسمی به نحوی عاری از حقیقت باشد و دستخوش جعل و تزویر گردد ؛ نتیجتاً به اعتماد عمومی اُسّ، اساس زندگی اجتماعی و مصالح عمومی لطمه وارد خواهد شد. و حس اعتماد عمومی نسبت به اسناد لطمه جدّی خواهد دید.
به نظر نگارنده ضرر اجتماعی و معنوی دولت در جرائم مذکور در ماده ۱۰۰ و همچنین ماده ۱۰۳ قانون ثبت اسناد مشهود است زیرا از آثار این جرائم همانطور که گفتیم سلب اعتماد عمومی جامعه نسبت به اسناد رسمی است.
۲۷-۲ عنصر معنوی یا روانی
قانونگذار در ماده ۱۰۰ قانون ثبت از کلمه عامداً استفاده کرده است. بعضی از حقوقدانان عمد را «عبارت از هدایت اراده انسان به سوی منظوری که انجام یا عدم انجام آن را قانونگذار منع یا امر نموده است » می دانند.^[۳۲]
بعضی از حقوقدانان دیگر معتقدند : «سوء نیت Malicious , intent عمد در جرم ها را گویند یعنی شعور مجرم حین ارتکاب جرم بر اینکه کاری خلاف صورت می دهد».^[۳۳]پس سوء نیت عبارتست از قصد نتیجه مجرمانه. که بر دو قسم است :
سوء نیت عام : عبارتست از اراده آگاه عامل در ارتکاب جرم.
سوء نیت خاص : اراده آگاه نسبت به مال موضوع جرم یا شخص متضرر از جرم.
عنصر معنوی بزه جعل در ماده مذکور دارای دو قسمت است :
اول اینکه – سوء نیت مرتکب مبنی بر اینکه می داند عملی را که انجام می دهد در واقع قلب حقیقتی است (سوء نیت عام).
دوم اینکه – می داند که این عمل وی، (قلب حقیقت) ممکن است به شخص ثالث یا به جامعه ضرری اعم از مادی یا معنوی یا عمومی وارد کند. قید کلمه، عامداًً در ماده مذکور حاکی از علم مرتکب است و می توان گفت که به سوء نیت خاص تعبیر می شود.
از آنجایی که سوء نیت خاص به عنصر نتیجه باز می گردد و نتیجه در جرم جعل اعم است از ضرر مادی یا معنوی، قصد ایراد هر نوع ضرر، اعم از مادی یا معنوی یا اجتماعی به عنوان سوء نیت خاص جرم جعل کفایت می کند.
بنابراین برای مجرم شناختن مرتکب جعل در ماده ۱۰۰ قانون ثبت لازم است علاوه بر عمد در فعل، علم مرتکب به اینکه از عمل او امکان خسارت به غیر هست، باید احراز گردد.
لازم نیست که شخص خود منتفع شود یا قصد منتفع شدن را داشته باشد، بلکه قصد استفاده بردن دیگران هم کفایت می کند اگرچه ضرورتی ندارد زیرا قصد، ایراد ضرر جاعل کافی است اگرچه آن قصد تحقق نیابد.
اینکه اجزاء ثبت اسناد و مستخدمین آن یا صاحبان دفاتر رسمی ادعا نمایند از این که عمل آنها (جعل) ممکن بوده به جامعه زیانی وارد آورد بی اطلاع بوده اند و بدین جهت خود را بی گناه بدانند قابل استماع نخواهد بود و در جاعل بودن آنها تأثیر نخواهد گذاشت.
باید ذکر کرد که داعی و انگیزه مرتکب در مسئولیت کیفری آن موثر نخواهد بود. مثل اینکه سردفتر به هنگام تنظیم وکالتنامه تاریخ آن را قبل از تاریخ فوت موکل قید نماید با این انگیزه که قصد کمک به وراث را داشته است، در حالی که موکل به هنگام تنظیم وکالتنامه فوت نموده است.
۲۸-۲ مسئولیت کیفری مرتکبین اعمال (جرائم) ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد
قانونگذار در برخی موارد پاره ای از جرائم را به طور خاص مورد حکم قرار داده و مجازاتهای متناسبی برای آنها پیش بینی نموده است جرائم پیش بینی شده در ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد و املاک نیز از این قبیل جرائم می باشد؛ که به طور خاص مورد حکم قانونگذار قرار گرفته است، دلیل این امر شاید این باشد که قانونگذار احساس کرده که مرتکب این گونه اعمال (جرائم ماده ۱۰۰ قانون ثبت) باید بیشتر از مرتکبین سایر جعل ها مجازات شوند.
اگرچه مجازات این قبیل اعمال همان مجازات جعل پیش بینی شده است ولی علت اینکه می گوییم قانونگذار مجازات بیشتری نسبت به این اعمال پیش بینی کرده است این است که مجازات جعل برای این قبیل جرائم بیشتر است زیرا برخی این اعمال مثل کشیدن ورقی از دفتر املاک یا دفتر ثبت سند جعل نمی باشد لیکن به دلیل اهمیت و ارزش این دفاتر- اگرچه یک ورق آن باشد – باعث شده قانونگذار با شدت وحدت بیشتری با مرتکبین آن برخورد کند. با این مقدمه به مجازات این جرائم می پردازیم :
۱) مجازات اصلی
ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد ، مجازات مرتکبین اعمال پیش بینی شده در آن را مجازات جعل و تزویر در اسناد رسمی پیش بینی نموده است. در این صورت باید به حکم عام جعل پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی عمل نمائیم.
ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ حکم عام جعل در اسناد و نوشته های رسمی توسط مأمورین دولتی را پیش بینی نموده است.
غالب حقوقدانان ما این ماده را حکم عام جعل در اسناد و نوشته های رسمی توسط مأمورین دولتی می دانند.^[۳۴] مرتکبین اعمال ماده ۱۰۰ قانون ثبت اسناد طبق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی علاوه بر مجازات اداری و جبران خسارت وارده به حبس از یک تا پنج سال یا به پرداخت شش تا سی میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.
برخی از حقوقدانان معتقدند ؛ در صورتی که مرتکب کارمند دولت باشد طبق ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی مجازات خواهد شد « و اگر کارمند دولت نباشد طبق ماده ۵۳۳ همان قانون علاوه بر جبران خسارت وارده شش ماه تا سه سال حبس و یا سه تا هیجده میلیون ریال جزای نقدی می باشد.»^[۳۵] مجازات خواهد شد.
نگارنده به دلایل ذیل با قسمت دوم این نظر موافق نیستم آنجا که می گوید « و اگر کارمند دولت نباشد… »
اولاً : صدر ماده ۱۰۰ قانون ثبت و همچنین ماده ۱۰۳ آن به صراحت بیان کرده که هر یک از مستخدمین و اجزاء ثبت اسناد و املاک و صاحبان دفاتر رسمی عامداً یکی از جرم های ذیل را مرتکب شود … سپس مورد حکم این مادتین کارمندان و مستخدمین ثبت اسناد و املاک هستند و لا غیر.
ثانیاً : اعمال پیش بینی شده در این مادتین به گونه ای است که اشخاص غیرکارمند نمی تواند آن اعمال را مرتکب شود.
به عقیده ما به جزء بند ۵ ماده ۱۰۰، بقیه موارد مادتین در صلاحیت غیرکارمند ثبت اسناد و املاک نمی باشد ، تا بگوییم مرتکب جرم شده است : در صورت ارتکاب چنین اعمال از جانب غیرکارمند و مستخدم ثبت اسناد مشمول حکم مادتین مذکور نخواهد بود چرا که صلاحیت این اعمال را نداشته است ، به عنوان مثال به غیر از سردفتر، شخص دیگر چگونه می تواند سندی را بدون حضور اشخاصی که مطابق قانون باید حضور داشته باشند ثبت کند (؟!) در صورت ارتکاب چنین عملی آیا عنوان وی جعل در اسناد رسمی خواهد بود؟ (طبق ماده ۱۰۰).
به نظر نگارنده شخصی غیر از سردفتر صلاحیت چنین عملی را نداشته است؛ لذا عمل وی منطبق با این ماده نخواهد بود تا ما بگوییم چون کارمند دولت نیست پس طبق ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی باید مجازات شود فلذا ؛ عمل مرتکب در صورت جرم بودن باید عنوانی مستقل از این ماده داشته باشد.
یا اگر شخصی غیر از کارمند ثبت اسناد تصدیقی خلاف واقع دهد؛ چون کارمند دولتی نیست پس طبق ماده ۵۳۳ ق . م . ا . مجازات خواهد شد (!) مگر غیر از کارمند ثبت اسناد اشخاص دیگر می توانند تصدیق ثبتی دهند؟!
در مورد بند ۵ ماده ۱۰۰ نیز اگر غیرکارمند دولت (ثبت اسناد) تمام یا قسمتی از دفاتر ثبت اسناد را معدوم کند یا ورقی از دفاتر ثبت اسناد را بکشد طبق ماده ۵۳۳ قانون مجازات اسلامی مجازات نخواهد شد بلکه عمل وی عنوان مستقلی دارد ؛ که باید طبق ماده ۶۸۱ و ۶۸۲ قانون مذکور مجازات شود.
۲) مجازات تبعی و تکمیلی (تتمیمی)
منظور از مجازاتهای تبعی، مجازاتهایی هستند که به تبع محکومیت و بدون نیاز به ذکر شدن در حکم دادگاه بر محکوم علیه بار می شوند و منظور از مجازاتهای تکمیلی (تتمیمی) مجازاتهایی هستند که تنها در صورت ذکر شدن در حکم قاضی به محکوم علیه تحمیل می گردند.
با توجه به اینکه قانونگزار در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی اشعار داشته که دادگاه می تواند کسی را که به علت ارتکاب جرم عمدی به مجازات تعزیری یا بازدارنده محکوم کرده است به عنوان تتمیم حکم مدتی از حقوق اجتماعی محروم نماید.
و از طرفی در ماده ۶۲ مکرر همان قانون تصدی دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتر یاری را از حقوق اجتماعی می داند، لذا؛ چون مجازات جرم جعل در قانون ثبت نیز از نوع تعزیر می باشد، دادگاه می تواند علاوه بر مجازاتهای مقرر در ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی، مجازاتهای تتمیمی مقرر در ماده ۱۹ همان قانون را برای محکوم علیه مقرر کند.^[۳۶]
۳) شروع به جعل در اسناد رسمی
قبل از شروع این بحث به شرح واقعه ذیل می پردازیم :
شخصی با سند جعلی قصد انتقال و فروش زمینی واقع در مهرشهر کرج را می نماید ، با مراجعه به یکی از دفترخانه های شهرستان رباط کریم از طریق آن اقدام به استعلام از اداره ثبت اسناد می نماید و پاسخ آن را نیز دریافت می نماید؛ که قبل از ثبت و تنظیم سند ، اداره آگاهی تهران کپی سند جعلی را از دفترخانه کشف می نماید و سر دفتر دفترخانه را نیز دستگیر می نماید. سر دفتر در بازجویی خود اعتراف می کند که با دریافت ۲۰ میلیون ریال از افرادی اقدام به استعلام این سند جعلی کرده است و با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون ریالی آزاد می شود.^[۳۷]
با توجه به شرح واقعه:
۱) عمل سر دفتر جرم تام جعل در اسناد رسمی می باشد یا شروع به جرم مذکور ، در صورت جرم تام بودن عمل سر دفتر منطبق با کدام شق از شقوق ماده ۱۰۰ قانون ثبت می باشد؟
۲) اصولاً سر دفتر مرتکب جرمی شده است یا خیر ؟ در صورت مثبت بودن پاسخ نوع جرم ارتکابی چیست ؟
با توجه به اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها، تردیدی وجود ندارد که شروع به ارتکاب هر جرمی در صورتی قابل مجازات خواهد بود که ماده خاصی آن را جرم و قابل مجازات اعلام کرده باشد به تعبیری دیگر قانون مجازات اسلامی آن را پیش بینی کرده باشد.
اگرچه ماده ۵۴۲ قانون تعزیرات مصوب سال ۱۳۷۵ مجازات شروع به جرم جعل را حداقل مجازات تعیین شده در هر مورد دانسته و از طرفی قانون ثبت اسناد و املاک مجازات جاعل را همان مجازات حکم عام جعل یعنی مجازات پیش بینی شده در ماده ۵۳۲ قانون مجازات اسلامی (قانون تعزیرات) دانسته است لیکن، چون در قانون ثبت اسناد و املاک نسبت به مجازات شروع به جعل های پیش بینی شده ؛ حکم خاصی وجود ندارد و با توجه به اصل تفسیر به نفع متهم شروع به ارتکاب این قبیل اعمال غیرقابل مجازات خواهد بود.^[۳۸]

و مهمترین مصلحتی که شاید باعث شد که حضرت سکوت کند و راه تقیّه را در پیش گیرد حفظ اساس اسلام و حفظ وحدت میان مسلمانان بود و شاهد بر این مدّعی خطاب آن حضرت به بریده اسلمی است که می‌فرماید: یا بریده ادخل فیها دخل فیه الناس…^[۶۹]
در آن‌چه مردم وارد شدند تو هم داخل شو، زیرا امروز اجتماع آن‌ها در نزد من از اختلاف آن‌ها پسندیده‌تر است.
و به طور صریح حضرت درباره تقیّه خود می‌فرماید: انا نبشر فی وجوه قوم و ان قلوبنا تقلیهم…^[۷۰]
ما با بعضی از مردم با بشاشت ملاقات می‌کنیم. در حالیکه دل‌های ما آن‌ها را دشمن می‌دارد. برای آن‌که آن‌ها دشمن خدا هستند. [ و برخورد ما با آن‌ها از باب تقیّه] به خاطر صیانت از برادران ما هست نه [به خاطر دفاع] از جان خودمان.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

و نسبت به تقیّه سیاسی سایر ائمه ♣ به تناسب به صورت اختصار در برخی از مباحث آتی به آن اشاره می‌شود.
مبانی مشروعیّت تقیّه
مشروعیّت تقیّه سیاسی در قرآن
در رابطه با مشروعیّت تقیّه سیاسی به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌شود که دال بر بهره گرفتن از راهبرد تقیّه است. که محتوی و مضمون این آیات به عنوان یک تکلیف سیاسی برای مسلمانان اشاره دارد.
لَّا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِن دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَن یَفْعَلْ ذَالِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فىِ شىَ‏ْءٍ إِلَّا أَن تَتَّقُواْ مِنْهُمْ تُقَئهً وَ یُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَ إِلىَ اللَّهِ الْمَصِیر^[۷۱]
مؤمنان نباید کافران را- به جاى مؤمنان- به دوستى بگیرند و هر که چنین کند، در هیچ چیز [او را] از [دوستىِ‏] خدا [بهره‏اى‏] نیست، مگر اینکه از آنان به نوعى تقیّه کنید و خداوند، شما را از [عقوبت‏] خود مى‏ترساند، و بازگشتِ [همه‏] به سوى خداست.
آیه‌ی شریفه ابتدا بحث ولایت را مطرح می‌کند. و ضمن هشدار نسبت به پیوند ولایت با کافران به بحث تقیّه می‌پردازد. خطاب آیه چنین است که نباید هیچ کس از مؤمنان، کافران را حاکم، سرپرست و دوست و همراز و پشتوانه خود بگیرد، که اگر چنین کنند، رابطه‌ای با خداوند ندارند مگر این‌که تقیّه‌ای در بین باشد. مورد تقیّه در این جا استثنا شده است، چرا که در تقیّه ظاهرا ولایت و دوستی هست ولی در واقع ولایت و دوستی نیست.
دلالت این آیه بر مشروعیّت تقیّه به صورت فی الجمله مورد قبول شیعه و اهل سنّت می باشد.^[۷۲]
و در تفاسیر در رابطه با آیه فوق به نکاتی اشاره شده است که خلاصه آن چنین است.
۱- علامه طباطبایی در تفسیر المیزان ذیل آیه می فرمایند: « و فی الایه دلاله ظاهره علی الرخصه فی التقیّه، علی ما روی عن ائمه اهل البیت ♣ …
آیه شریفه دلالت روشن بر تجویز «تقیّه» ( به آن نحو که از ائمه اهل بیت ♣ رسیده) می نماید.^[۷۳]
۲- در تفسیر صافی ذیل جمله «الا ان تتقوا منهم تقاه» از کتاب «احتجاج» از امیر المؤمنین نقل کرده که در حدیثی چنین فرمود: خدا تو را دستور به تقیّه داد تا در دین خود تقیّه نمایی، خدای متعال می‌فرماید:
مبادا بواسطه ترک نمودن تقیّه ایکه بتو دستور دادم خود را به هلاکت اندازی، که در ترک آن ریختن خون خود و خون‌های برادرانت می‌باشد، نعمت خودت را زایل و نعمت‌های آنان را هم از بین می بری و با ترک نمودن تقیّه برادرانت را در دست دشمنان دین خدا ذلیل می‌کنی، با اینکه مامور به عزیز داشتن آن‌ها هستی.^[۷۴]
اهل سنّت در مقابل استفاده امامیّه از این آیه برای اثبات مشروعیّت تقیّه چند اشکال را مطرح می کند.
۱- در این آیه سخن از تقیّه مسلمانان ازکفّار به میان آمده است، نه مسلمانان از مسلمانان. لذا بعضی طبق ظاهر آیه، تقیّه را به خوف و ترس از کفّار منحصر نموده‌اند.^[۷۵]
۲- فخر رازی از مجاهد نقل می‌کند:” جواز تقیّه مربوط به، صدر اسلام و زمان ضعف مسلمانان است و بعد از نیرومندی اسلام جائز نیست”.^[۷۶]
۳- بعضی از آنان از ظاهر آیه استفاده می‌کنند که تقیّه منحصر به تقیّه گفتاری است و شامل تقیّه در عمل نمی‌شود.^[۷۷]
در مقابل مطلب اول، از بین اهل سنّت نظر شافعی نظیر رأی امامیّه است. که تقیّه را منحصر به کفّار نمی دانند. بلکه اگر حالت بین طوایف مسلمانان مانند حالت بین کفّار و مسلمانان شد. تقیّه به جهت حفظ نفس نیز جائز می باشد.^[۷۸]
و در مقابل مطلب دوم، قول حسن بصری است که تقیّه را منحصر به صدر اسلام ندانسته بلکه آن را تا روز قیامت جائز شمرده، به دلیل این که دفع ضرر از خود واجب است. و فخر رازی این نظر را از قول مقابل، بهتر تلقی می‌کند.^[۷۹]
و در مقابل مطلب سوم نیز مراغی، شمول تقیّه در این آیه نسبت به گفتار و عمل را به استنباط علما مستند می‌کند.^[۸۰] و از اطلاق آن می توان به راحتی شمول آن را استفاده کرد.
« و روی عوف عن الحسن: انّه قال: التقیّه جائزه للمؤمنین الی یوم القیامه، و هذا القول اولی لانَّ دفع الضرر عن النفس واجب بقدر الامکان»^[۸۱] این استدلال حسن در مورد ابدیت مشروعیّت تقیّه، استدلال به یک حکم عقلی است. و نشان می‌دهد که ادلّه مشروعیّت تقیّه تنها ادلّه نقلی نیست و بعضی از بزرگان عامه نیز با نظریه مشهور امامیّه در این جهت هم عقیده‌اند.
لازم به ذکر است که قرآن کریم اگرچه بر مشروعیّت تقیّه مهر تایید زده است ولی مورد آیه شریفه تقیّه نسبت به کفّار است و شامل تقیّه نسبت به مسلمانان نمی‌شود، مگر اینکه از راه تنقیح مناط « به این صورت استفاده می‌شود که صدور چنین حکمی قطعا برای حفظ نیروهای مسلمانان و جلوگیری از هدر رفتن بیهوده آنان در مقابل کفّار می‌باشد. و این علت ممکن است در بعضی از حالات بین دو گروه اکثریت و اقلیت مسلمانان نیز پیش آید که در این مورد نیز علت موجود شده و تقیّه مشروعیّت پیدا می‌کند.
در قرآن کریم ده‌ها آیه دیگر نیز در رابطه با مشروعیّت تقیّه سیاسی وجود دارد که بصورت تضمنی و به کمک روایات در مورد تقیّه بحث شده است از جمله:
۱- مَن کَفَرَ بِاللَّهِ مِن بَعْدِ إِیمَانِهِ إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئنِ‏ُّ بِالْایمَانِ وَ لَاکِن مَّن شَرَحَ بِالْکُفْرِ صَدْرًا فَعَلَیْهِمْ غَضَبٌ مِّنَ اللَّهِ وَ لَهُمْ عَذَابٌ عَظِیم^[۸۲]‏
هر کس پس از ایمان آوردن خود، به خدا کفر ورزد [عذابى سخت خواهد داشت‏] مگر آن کس که مجبور شده [ولى‏] قلبش به ایمان اطمینان دارد. لیکن هر که سینه‏اش به کفر گشاده گردد خشم خدا بر آنان است و برایشان عذابى بزرگ خواهد بود
این آیه طبق نقل اکثر قریب به اتفاق مفسران شیعه و اهل سنّت اوایل اسلام در مورد عمار یاسر در مکه نازل شده است. که کفّار با شکنجه او را به بیزاری جستن از پیامبر اکرم ☺ و به نیکویی یاد کردن از بت‌هایشان مجبور کردند و او بعد از رهایی از دست آن‌ها چنین تصور کرد که واقعا کافر شده است. و هنگامی که گریه‌کنان نزد پیامبر شتافت و از گفتار خود نزد پیامبر خبر داد. پیامبر اکرم او را دلداری داد و فرمود: اگر باز مورد شکنجه واقع شدی، همان کاری را بکن که این بار انجام دادی.^[۸۳]
بر اساس مفاد آیه، کسانی که پس از ایمان کافر می‌شوند و به اصطلاح راه ارتداد را پیش می‌گیرند، مورد غضب الهی قرار می‌گیرند، مگر کسانی که از روی اکراه و اجبار، به ظاهر، کفر را بر زبان جاری می‌کنند. ولی حریم قلب آن‌ها مملو از ایمان و اطمینان نسبت به پروردگار است. روشن است که این استثناء « إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئنِ‏ُّ بِالْایمَانِ » مفادی جز تقیّه ندارد.
روایت بکر بن محمد، عن ابی عبدالله ☻ قال: إِنَّ التَّقِیَّهَ تُرْسُ الْمُؤْمِنِ وَ لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا تَقِیَّهَ لَهُ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى إِلَّا مَنْ أُکْرِهَ وَ قَلْبُهُ مُطْمَئِنٌّ بِالْإِیمانِ قَالَ وَ هَلِ التَّقِیَّهُ إِلَّا هَذَا^[۸۴]
با توجه به توضیحات بالا و حدیث امام صادق ☻ این آیه به خوبی دلالت بر مشروعیّت و مجاز بودن تقیّه می‌کند. اگرچه اباحه مطرح شده در آیه، اباحه به معنا الاعمّ است و منافاتی با این ندارد که در مواردی تقیّه واجب و یا مستحب و … باشد.
۲- وَ قَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ إِیمَانَهُ أَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً أَن یَقُولَ رَبىّ‏َِ اللَّهُ وَ قَدْ جَاءَکُم بِالْبَیِّنَتِ مِن رَّبِّکُمْ وَ إِن یَکُ کَذِبًا فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَ إِن یَکُ صَادِقًا یُصِبْکُم بَعْضُ الَّذِى یَعِدُکُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا یهَدِى مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّاب‏ ^[۸۵]
در این میان مردی با ایمان که از خاندان فرعون بود و ایمانش را از آنان پوشیده می‌داشت، گفت: آیا مردی را به خاطر این‌که می‌گوید: فقط خدا پروردگار من است، می‌کشید؟ در حالی که او برای شما از جانب پروردگارتان دلایلی روشن بر مدعای خویش آورده است؟ اگر او دروغ‌گو باشد دروغش به زیان او خواهد بود، و اگر راست‌گو باشد، دست‌کم برخی از آن‌چه به شما وعده می‌دهد به شما خواهد رسید. قطعا خدا کسی را که تجاوزکار و دروغ‌پرداز باشد، هدایت نمی‌کند.
این آیه دلالت دارد بر این که یکی از درباریان فرعون ایمان خود را کتمان کرد و افشا نکرد، در ظاهر با آداب و رسوم و فرهنگ فرعونی، هماهنگ بود اما در باطن خداپرست بود. و از موسی ☻ حمایت می‌کرد و این امر تا زمانی که فرعون، تصمیم به قتل موسی گرفت ادامه داشت.
شیوه رفتاری مؤمن آل فرعون شیوه‌ی تقیّه‌ای بود که بوسیله آن، جان و ایمان خود را از تجاوز و تعدّی، فرعونیان نجات داد.^[۸۶]
هر چند سیاق آیه در جهت تایید عمل مؤمن آل فرعون است. لکن دلالت آیه به تقیّه‌ی کتمانی اختصاص دارد. و شامل سایر اشکال تقیّه نمی‌شود.
۳- أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَبَ الْکَهْفِ وَ الرَّقِیمِ کاَنُواْ مِنْ ءَایَاتِنَا عجَبًا
إِذْ أَوَى الْفِتْیَهُ إِلىَ الْکَهْفِ فَقَالُواْ رَبَّنَا ءَاتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً وَ هَیئّ‏ِْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا^[۸۷]
آیا گمان کردى اصحاب کهف و رقیم از آیات عجیب ما بودند؟!
زمانى را به خاطر بیاور که آن جوانان به غار پناه بردند، و گفتند: «پروردگارا! ما را از سوى خودت رحمتى عطا کن، و راه نجاتى براى ما فراهم ساز!»
در روایات در مورد اصحاب کهف وارد شده است که امام صادق ☻ فرمودند:
مَا بَلَغَتْ تَقِیَّهُ أَحَدٍ تَقِیَّهَ أَصْحَابِ الْکَهْفِ إِنْ کَانُوا لَیَشْهَدُونَ الْأَعْیَادَ وَ یَشُدُّونَ الزَّنَانِیرَ فَأَعْطَاهُمُ اللَّهُ أَجْرَهُمْ مَرَّتَیْن^[۸۸]‏
«تقیّه نمودن کسی به درجه تقیّه اصحاب کهف نرسد. آن‌ها در اعیاد (بت‌پرست‌ها) حاضر می‌شدند و زنّار^[۸۹] می‌بستند( با آن‌که خدا شناس و موحد بودند) از این رو خدا پاداششان را دوبار داد.
و این نوع تقیّه نیز از نوع تقیّه سیاسی است. یعنی این که انسان ده سال یا بیش‌تر با یک قومی معاشرت کند و ایمان خود را کتمان کند تا روزی که حساس‌ترین روزهاست بیاید و موضع خود را آشکار کند.
تقیّه سازنده
از تعبیرات آیات فوق استفاده می‌شود که اصحاب کهف اصرار داشتند که در آن محیط کسی از موقعیّت آن‌ها آگاه نشود. تا مبدا آن‌ها را مجبور به قبول آیین بت‌پرستی کنند. و یا به بدترین وضعی آن‌ها را به قتل برسانند. یعنی سنگسارشان کنند. آن‌ها می‌خواستند ناشناخته بمانند تا از این طریق بتوانند نیروی خود را برای مبارزات آینده و یا لااقل برای حفظ ایمان خویش نگهدارند.
این خود یکی از اقسام تقیّه سازنده است. زیرا حقیقت تقیّه این است که انسان از به هدر دادن نیروها جلوگیری کند و با پوشاندن عقیده خویش موجودیّت خود را حفظ کند. تا در موقع لزوم بتواند به مبارزات مؤثر خود ادامه دهد.^[۹۰]

در این روابط پارامترهای بکار گرفته شده بشرح زیر می باشند:
-h حداقل فاصله مجاز عمودی بین کراس آرم ها، متر
-a حداقل فاصله هوائی، متر
-Vسرعت باد، متر بر ثانیه
-di قطر هادی بر حسب متر
-diiضخامت یخ در دور هادی
-g جرم مخصوص یخ، تن بر متر مکعب
– زاویه انحراف زنجیره مقره ها، بر حسب درجه
w – وزن یک متر از طول هادی، کیلوگرم
طبیعی است با افزایش ضخامت یخ در روی هادیها ضمن اینکه بر وزن هادیها افزوده می‌گردد، سبب افزایش سطح بادخور نیز می شود که در مجموع باعث افزایش زاویه انحراف زنجیره مقره‌ها می‌گردد.
۴-۳-۲- روش دوم- مدل لگارتیمی (خطوط ساده و باندل)
مدل ارائه شده در این روش بر پایه آزمایشات انجام شده بر روی نمونه های مختلفی از خطوط انتقال نیرو تدوین گردیده است. در این مدل دامنه نوسانات هادیها برای خطوط انتقال ساده یک تا تک سیمه (یک هادی در هر فاز) به صورت تابعی از فلش و قطر هادیها تعریف و بصورت مدل زیر ارائه گردیده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

(۴-۱۳)
در این رابطه :
– ماکزیمم دامنه جهش پیک تا پیک هادیها بر حسب متر
di – قطر هادی بر حسب متر
F – فلش هادی بر حسب متر
در خطوط انتقال نیرو باندل که بجای استفاده از یک هادی از چند هادی در هر فاز استفاده می‌شود، ماکزیمم جهش هادیها بصورت رابطه زیر محاسبه می‌شود :
(۴-۱۴)
همانطور که روابط بالا نشان می دهند گرچه دامنه نوسانات گالوپینگ بصورت مستقل از سرعت باد تعریف شده است، اما چون این روابط بدترین شرایط تدوین شده اند، عملاً سرعت باد در مدل سازی منظور گردیده است. لذا دامنه نوسانات گالوپینگی که از این طریق محاسبه می شود برای شرایطی مناسب است که مدل بر اساس آن تدوین گردیده است که از جمله می توان به سرعت باد اشاره کرد که بیشتر موارد (بجز یک مورد که حدود ۱۵ متر بر ثانیه بود) کمتر از ده متر بر ثانیه بوده است. ضمناً این مدل در محدوده معینی از پارامتر اسپن هادی (CSP=Conductor Span Parameter) که بصورت زیرمی باشد، دارای دقت کافی می باشد. در رابطه زیر h برای خطوط ساده برابر یک و برای خطوط باندل مساوی ۱۵/۰ می باشد:
البته این روابط تقریبی می باشند و طبیعتاً درصد عمده ای از نوسانات هادیها را پوشش می‌دهند اما ممکن است در برخی موارد نوسانات هادیها از مقادیر محاسبه شده فراتر رفته و احتمال برخورد فازها را به همراه داشته باشد. لذا اگر قرار باشد فواصل فازی بر مبنای اتفاقات نادر محاسبه شود، سبب افزایش بی‌رویه فواصل فازها می گردد که عملاً باعث ازیاد ابعاد، وزن و قیمت برجها می شود و در نتیجه طراحی خطوط انتقال را از حالت اقتصادی خارج می سازد.
۴-۳-۳- روش سوم- مدل مرتبط با سرعت باد و فلش
این مدل که در بسیاری از مراجع به آن اشاره شده است، حداکثر دامنه جهش هادیها بصورت تابعی از سرعت باد و فرکانس نوسانات و بصورت رابطه زیر بیان بیان نموده است :
(۴-۱۵)
در این رابطه ضریب ۲۶/۰ برای محاسبه بالاترین دامنه نوسانات هادیها پیشنهاد شده است، اما با پذیرش ریسک بیشتر این ضریب می‌تواند کاهش یابد و در برخی موارد مقدار آم تا ۱۰/۰ نیز تقلیل می‌یابد. ضمناً رابطه (۴-۱۵) دامنه نوسانات هادیها بر حسب سرعت باد و فرکانس نوسانات تعریف شده است. اما چون فرکانس نوسانات خود تابعی از دیگر مشخصه‌ های خطوط انتقال می باشد، لذا با جایگذاری مقدار معادل آن در رابطه (۴-۱۵)، می‌توان رابطه مناسب تر دیگری را برای محاسبه دامنه جهش هادیها بدست آورد:
(۴-۱۶)
(۴-۱۷)
(۴-۱۸)
با تبدیل کشش هادی از نیوتن به کیلوگرم، مقدار f یا فرکانس نوسانات هادیها در اثر وقوع پدیده گالوپینگ بصورت رابطه زیر در می‌آید:
(۴-۱۹)
با جایگذاری مقدار f در رابطه (۴-۱۵) و با توجه به رابطه (۴-۱۹) مقدار دامنه ماکزیمم گالوپینگ بصورت رابطه (۴-۲۲) در می آید:
(۴-۲۰)
(۴-۲۱)
(۴-۲۲)
رابطه (۴-۲۲) برای گالوپینگ تک حلقه دارای دقت خوبی نمی‌باشد و معمولاً در محدوده زیر دارای کاربرد بهتری می‌باشد:
این رابطه نشان می‌دهد که برای مقادیر معینی از نسبت فلش به اسپن رابطه (۴-۲۲) دارای دقت مناسبی است بعنوان مثال برای اسپن ۳۰۰ متری مقدار فلش هادیها باید در محدوده ۳ تا ۵/۴ متر باشد چون در غیر اینصورت رابطه فوق دارای دقت خوبی نمی‌باشد.
در این روابط:
– فاصله پیک تا پیک دامنه نوسانات جهشی هادیها بر حسب متر
فرکانس نوسانات هادیها بر حسب هرتز
شتاب زاویه ای
تعداد حلقه های گالوپینگ در هر اسپن. معمولاً برای اسپن های کوتاه (حدود ۱۰۰ متر) گالوپینگ بصورت تک حلقه اتفاق می افتد اما برای اسپن های طولانی بر حسب مورد ممکن است به دو یا چند حلقه افزایش می یابد.
سرعت وزش باد بر حسب متر بر ثانیه
کشش هادیها، بر حسب نیوتن
کشش هادیها، بر حسب کیلوگرم
اسپن یا فاصله پایه ها بر حسب متر
وزن یک متر از هادی بر حسب کیلوگرم
فلش هادی بر حسب متر
در صورتیکه از رابطه (۴-۲۲) برای محاسبه دامنه نوسانات گالوپینگ استفاده شود، مقدار بیش از مقادیری واقعی خواهد بود. این اختلاف موقعی که سرعت باد و فلش هادیها زیاد باشد بیشتر مشهود می‌شود. اما در عمل با افزایش سرعت باد و فلش، تعداد حلقه‌های گالوپینگ هم افزایش می‌یابند، که به این ترتیب مقدار کمتر می شود که لازم است در محاسبات به کلیه نکات توجه گردد.
۴-۳-۴- روش چهارم- مدل خطی با قطر هادی
مؤلفین مرجع بر این عقیده اند که دامنه نوسانات گالوپینگ که از رابطه (۴-۱۵) بدست می آید به مراتب بیش از مقادیر واقعی است به همین دلیل محدودیت های زیر را اعمال نمودند:
(۴-۲۳)
(۴-۲۴)
در فصل مشترک دو محدوده بالا یعنی هر دو رابطه دارای جواب واحد می‌باشند. با توجه به رابطه فوق حد دامنه نوسانات گالوپینگ برای هادیهای متداول در خطوط انتقال نیرو کشور که قطر آنها از ۷۸/۲۱ میلیمتر (هادی Hawk-447 KCM) تا ۱۶/۳۶ میلیمتر (هادی Martin-1354 KCM) در محدوده ۷۲ تا ۱۱۹ سانتیمتر تغییر می کند که این ارقام نیز معقول نمی‌باشند. در چنین مقادیر واقعی سرعت باد و فرکانس نوسانات، نسبت به مراتب بیشتر از ارقام فوق تغییر نماید اما در این مدل دامنه نوسانات گالوپینگ در حد معینی معدود می گردد که این نشانگر تقریبی بودن روابط ارائه شده می‌باشد ضمن اینکه مؤلفین مقاله مرجع بر این عقیده اند وقتی سرعت باد از حد معینی تجاوز می‌کند، دامنه نوسانات گالوپینگ تقریباً ثابت می‌ماند.
اگر دامنه گالوپنیگ به کمک رابطه (۴-۲۲) محاسبه شود، مقدار بیش از مقادیری خواهد بود که از روابط (۴-۲۳ و ۴-۲۴) حاصل می شود، که این تفاوت ناشی از تقریبی بودن مدل های ارائه شده برای محاسبه نوسانات گالوپینگ می باشد.
۴-۳-۵- روش پنجم- مدل غیر خطی با قطر (خطوط ساده و باندل)
این مدل بر اساس مقادیر اندازه گیری شده از دامنه جهش هادیهای خطوط انتقال نیرو ساده و باندل تدوین شده است. سرعت باد و قطر یخ پوشاننده هادیها مربوط به شرایط خاص زمان اندازه گیری بوده و طبیعتاً اگر شرایط جوی و محیطی تغییر نمایند بر فرم مدل ارائه شده نیز تأثیر می‌گذارد. در این مرجع دامنه جهش هادیهای خطوط انتقال باندل را بصورت تابع از قطر هادیها، قطر باندل و نسبت فرکانس نوسانات عمودی به پیچشی و بصورت زیر ارائه داده است: