بیت ششم:
فردای قیامت وقتی خاک مردگان را در صحرای محشر به صورت انسان در می آورند و در آن جان می‎دَمَند، ای باد، خاک مرا جز در کوی یار نخواهی یافت. فردا:قید زمان-منظور روز قیامت است/خاک مرده:اضافه ی تخصیصی /حشر:مراد زنده کردن مردگان است/آدمی کنند: به صورت ادم و انسان خلق کنند/مَطَلَب: از مصدر طلبیدن، مجوی/جز: قید استثنا/
بیت هفتم:
سعدی در شب جدایی و فراق چراغ روشن نمی کند زیرا می ترسد که دیده باز کند وهر چیز یا کسی را ببیند بجز جمال معشوق زیباروی. می نکند:نمی کند/شب فراغ اضافه توضیحی/جز:قید استثنا/روی دوست: اضافه ی تخصیصی/بین چراغ وشب: مراعات نظیر/
وزن غزل:
این غزل بر وزن مفعول و فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن و در بحر مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف سروده شده است.
قافیه:
کلمات قافیه در این غزل عبارتند از: (کی، روی، سوی، خوی، موی، بوی، کوی، روی) و کلمه ردیف (دوست)می باشد.
ویژگی سبکی غزل:
سادگی و بی پیراگی و در عین حال شیرینی زبانی سعدی مانع تبین سبک شخصی دشوار سعدی نمی شود، سعدی فرمانروای بی منازع غزل فارسی محسوب می شود و سعدی علاوه بر اینکه صاحب سبک است همواره رهبر یک جریان شعری هم بوده است، حتی تا امروز: خلاصه اینکه ویژگی سبک عراقی در قرن هفتم، خصوصیت جداناپذیر آثار سعدی می باشد و برای رسیدن به مفهوم کلام و بررسی سبکی آن باید دست به دامان علم ادبیات فارسی شد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۱-۲۵٫

صُبح دم خاکی به صحرا بُرد باد از کوی دوست بوستان از عنبر سارا گرفت از بوی دوست
دوست گر با ما بسازد دولتی باشد عظیم وَر نسازد می بباید ساختن با خوی دوست
گر قبولم می کند مملوک خود می پرورد ور براند پنجه نتوان کرد با بازوی دوست
هر که را خاطر به روی دوست رغبت می کند بس پریشانی بباید بردنش چون موی دوست
دیگران را عید اگر فرداست ما را این دَم است روزه داران ماه نو بینند و ما ابروی دوست
هر کسی بی خویشتن جولان عشقی می کند تا به چوگان که در خواهد فتادن گوی دوست
دشمنم را بد نمی خواهم که آن بدبخت را این عقوبت بس که بیند دوست هم زانوی دوست
هر کسی را دل به صحرایی و باغی می رود هر کس از سویی به در رفتند وعاشق سوی دوست
کاش باری که باغ و بستان را که تحسین می کنند بلبلی بودی چو سعدی یا گُلی چون روی دوست
درون مایه اصلی کل غزل:
سعدی در این غزل عاشق و حاضر به خدمت در کوی دوست است و از حسن کمالات معشوق اشاره هایی برده و با خود امید پذیرش در درگاه معشوق را دارد و می گوید هر کس عاشقی را انتخاب کرد باید تحمل سختی ها و جفای یار را هم داشته باشد، و بودن در کنار معشوق را مانند عید می داند. سعدی خود و رقبایش را در صحنهء مبارزه برای بدست آوردن معشوق می بیند، و نتیجهء مبارزه نتیجهءمبارزه را انتخاب و نظر و عنایت معشوق می داند، تا چه کسی را بپذیرد. سعدی در مقام عاشق، برای رقیب و دشمنش آرزوی بد نمی کند و می گوید همین بس که دشمن عاشق و معشوق را کنار هم می بیند. و دلخوشی و گشت و گذار عاشق را، دیدن روی معشوق و بودن در کنار معشوق می داند، در بیت آخر گویی سعدی از خود تعریف می کند و می گوید باغ و بستان (ظواهر عالم)که مردم در حیرت آن هستند و از آن تعریف می‎کنند، نسبت به معشوقی زیبا روی داشت یا بلبل نغمه خوانی چون سعدی داشت. غزل دارای آرایه های درونی و بیرونی مخصوص به خود است که از نظر صاحب نظر پنهان نمی ماند.
بافت معناعی و آرایه های ادبی:
بیت اول:
هنگام صبح، باد گرد و خاکی از کوی یار را به دشت و باغ برد وبا بوی خوش یار، گلستان را چنان معطّر کرد که انگار آن را در عَنبَر ناب فرو برده باشد. به اعتقاد قُدما گلها به هنگام صبح در اثر وزیدن باد صبح دم ویا همان نسیم صبا شکفته می شوند و پیداست که در این صورت فضای گلستان سخت عطر آگین می‎شود. شاعر در اینجا حُسن تعلیل به خرج داده و گفته است که بوی خوش گلستان در اثر خاک کوی یار همچون انبر خالص سخت معطّر است، زیرا یار بر آن قدم می گذارد. (برگ نیسی ۱۹۳:۱۳۸۰). صبح دم:هنگام صبح، در اصل دَم یعنی نفس و این تعبیر والصبح اذا تنفس «سوره ی تکویر آیه ۱۸» از قرآن است پس تلمیح دارد. /عنبر:ماده ای چرب و خوش بو که در روده ی نوعی وال به نام ماهی عنبر تشکیل می شود و در صنعت عطر سازی به کار می رود. /در عنبر سارا گرفت:در عنبر خالص و ناب فرو بُرد/بین (صحرا، کوی و بوستان) آرایه مراعات نظیر وجود دارد. /بوی دوست:اضافه ی تخصیصی است. /
بیت دوم:
اگر معشوق با عاشق مدارا کند، سعادتی بزرگ است که نصیب ما «عاشق» می شود و اگر مدارا نکند، ما (برای اینکه در کنار معشوق باشیم مجبوریم)اخلاق بی مهر و محبّت و آزار دهنده معشوق را تحمل کنیم. می باید: از مصدر باستن، لازم و ضروری و واجب/بساز ونساز:تضاد/خوی دوست: اضافه تخصیصی/دوست جناس تکرار/ساختن:کنایه از کنار آمدن، قبول کردن، مدارا و تحمل کردن/دولتی عظیم:ترکیب وصفی است./
بیت سوم:
اگر یار مرا بپذیرد و به خود راه دهد، در حق غلام زر خرید خود لطف کرده است و اگر مدارا نکند، عاشق چاره ای ندارد جُز آنکه با اخلاق آن بسازد. مملوک: غلام زر خرید/می پرورد:کنایه از مورد لطف ومحبّت و مهر خود قرار بدهد/براند:طرد کند/پنجه کردن:کنایه از زور آزمایی کردن، حریف شدن/بین پنجه و بازو: آرایه تناسب معنایی ومراعات نظیر وجود دارد.
بیت چهارم:
هر کس که دلش به دیدار یار مایل است، باید مانند زلف پریشان یار، پریشانی های بسیاری را تحّمل کند. خاطر:دل/روی دوست:اضافه تخصیصی/رغبت می کند:میل دارد/بس:مخفف بسیار است/بُردَنَش:تحمّل کردن، به دوش کشیدن/ موی دوست:اضافه ی تخصیصی/پریشانی:تشبیه صریح برای موی دوست/ دوست: معشوق، جناس تکرار/
بیت پنجم:
اگر برای مردم روزه دار عید فردا است «عید فطر» برای ما عاشقان همین حالا که نزد معشوق هستیم عید است. (عید روزه داران با دیدن حلال ماه آغاز می شود و عید عاشقان با دیدن روی زیبای معشوق)بین (عید، روزه و ماه نو): آرایه مراعات نظیر و تناسب معناعی وجود دارد/فردا:قید زمان/روزه داران اسم جمع/ ابروی دوست اضافه تخصیصی/
بیت ششم:
هر کسی از روی بی خودی و شوریده گی در راه عشق تلاش و تکاپو می کند. یا ببینیم گوی یار به چوگان چه کسی می افتد «چه کسی به وصال معشوق می افتد» جولان:به هر سوی، در اینجا یعنی تلاش کردن، تکاپو کردن/تا ببینیم، خدا می داند/چوگان:چوبی با دسته راست و باریک سر کج که در چوگان بازی برای زدن گوی به کار می رود. /فتادن گوی دوست به چوگان کسی:کنایه از اینکه معشوق کسی را (از بین عاشقان) انتخاب کند و آن را بپذیرد است/بین چوگان و گوی:آرایه تناسب و مراعات نظیر وجود دارد.
بیت هفتم:
من سعدی عاشق برای دشمنم آرزوی بد نمی کنم، زیرا بری آن بدبخت همین شکنجه کافیست عاشق را همنشین معشوق بداند. بین دشمن و دوست آرایه تضاد/دوست جناس تکرار /زانوی دوست: اضافه تخصیصی/ بد وبدبخت:مترادف مراعات نظیر ، تناسب وجود دارد. /بس:کافی/
بیت هشتم:
دل هر کسی به سوی دشت و باغی کشیده می شود و هر کس برای گشت وگذار به طرفی روانه می گردد، عاشق نیز به سوی معشوق روانه می شود زیرا (گشت و گذار و دیدن باغ گل برای عاشق، همان دیدن روی معشوق است هر کسی را در دل:دل هر کسی، (را) برای فکّ اضافه آمده است. /به در رفتند:بیرون رفتن/بین صحرا و باغ: آرایه مراعات نظیر و تناسب معنایی وجود دارد /
بیت نهم:
مردم باغ و بوستان را تحسین می کند:کاهش لاأقل باغ و بوستانی که از آن تعریف و تمجید می کنند، یا گُلی به زیبایی معشوق داشته باشد ویا بلبل نغمه خوانی مانند سعدی (که در این غزل عاشقانه می سراید) باغ و بستان و گل و بلبل:مراعات نظیر/روی دوست:اضاضه تخصیص/تحسین:قید/کاش:قید/
وزن غزل:
این غزل بر وزن فاعلاتن فاعلاتن فا علاتن فاعلن و در بحر رمل مثمن محذوف سروده شده است.
قافیه:
کلمات قافیه در این غزل عبارتند از: (کوی، بوی، خوی، بازوی، موی، ابروی، گوی، زانوی، سوی، روی) و کلمهء ردیف (دوست) می باشد.
ویژگی سبکی غزل:
غزل در عین عاشقانه بودن، رنگ و بویی هم از عرفان داشته و دلنشینی خاصی به اوزان هماهنگ آن بخشیده است. همینطور در این غزل هم مثل کل آثار سعدی سادگی و بلیغ بودن را حس کرد و بطوری که کلمه و جمله در دست او حکم موم را دارد و به لحاظ معنایی با پیچیده گی مفهوم و از لحاظ سبک شناسی تبیین سبک شخصی سعدی با دشواری روبه رو ست.

۴-۱-۲۶٫

به جهان خُرّم از انم که جهان خُرّم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
به غنیمت شِمُر ای دوست دَم عیسی صبح
تا دل مرده مگر زنده کُنی کین دَم از اوست
نه فلک راست مُسَلَّم نه ملک را حاصل

نخست، بی مبالغه باید اذعان کرد که پس از ابتهاج (ﻫ . الف. سایه) بهمن صالحی نامورترین شاعر گیلانی روزگار ماست، و اگر انصاف باشد و تعارفات متداول را فراموش کنیم، در طیفی از شعرها درخشش و برجستگی بیش‏تری را در کارنامه دارد.
«در طول چند دهۀ اخیر، به ویژه در دهه‏های چهل و پنجاه هیچ یک از همگنان و هم سالان او، و هیچ یک از پسینیان و از پی آمدگانش- علی رغم بهره وریِ برخی از حمایت ژورنالیسم مقتدر پایتخت و انزواگراییِ صالحی و بی نصیبی اش از روابط عمومی و خصوصی- هرگز به مرتبتِ شعری او دست نیافتند. صد البته، آینده بر ما نامکشوف و ناپیداست، ای بسا شاعرانی دیگر افق های والاتری را فتح کنند. نکتۀ دیگر این که بی شک هر خواننده ای در دیدار با هر شاعری، بخشی از کارنامۀ او را بیش‏تر می‏پسندد، همان‏گونه که ممکن است بخشی را کم‏تر بپسندد یا این که نپسندد. افزون بر این، بار گذرِ زمان در چشم خود شاعر نیز، برخی شعرها تنها در اندازه های یک خاطرۀ شخصی جذّابیت می‏یابند و نه بیش از آن، این امر دربارۀ این قلم و این شاعر نیز صادق خواهد بود، امّا با این همه انصاف آن است که در صورت فراهم آمدن گزینه‏ای شایسته، دفتری موفق و ارزشمند از بهمن صالحی به یادگار می‏ماند، با برگ‏هایی معطّر و دلاویز در باغستانِ هزار رنگ شعر معاصر ایران» (همان: ۱۹-۱۸).
اینک بهمن صالحی، شاعرِ عزیز و ارجمند روزگار ما در هفتمین دهۀ عمر به عددِ پُر رمز و راز چهارده می‏رسد؛ با زمزمه‏های آدینه؛ ترانه خوانِ معصوم چهاردهم؛ سفرنامۀ صمیمانۀ حنجره‏ای عاشق از پرسه‏های سبز در ساحتِ گل نرگس …
این دفتر در پیوست با «نخل سرخ» و «بانوی آب»، سه گانۀ عاشقانه ای است که در ریشه در عشقی یگانه دارند برخی از شعرهای این کتاب، سال‏ها پیش از انقلاب در جرایدی نظیر فردوسی به چاپ رسیده‏اند، به هر تقدیر سال ۱۳۳۹ سال آغاز این زمزمه‏هاست که در سفرِ عمر رفیق راه و روح شاعر بوده‏اند. … و حرف آخر این است که، کلمات فقیر، تنها به رسم حقگزاری تقدیم شد تا پیش درآمدی باشد بر «زمزمه های آدینه»، هر چند خواندن و باز خواندنِ این زمزمه‏ها- چونان سرودن شان- پیش درآمدی نمی‏خواهد الّا شیدایی و انتظار که توشۀ راهِ هر دو سراست.
برای همۀ شاعرانی که عاشقانه و دور از ریب و ریا به خاندان نور و کرامت و والایی عشق می‏ورزند، توفیق در شعر و زندگی آرزو می‏کنم و امید آن که شاعر پیش کسوت ما جناب بهمن صالحی در پناه حضرت حق هم چنان بپاید و به خوشدلی بِی انقطاع، آدینه به آدینه بر این زمزمه‏ها برگ‏هایی دگر بیفزاید. چنین باد! (همان: ۲۰-۱۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۳-۱-۱ آشنایی با کتاب‏های بهمن صالحی
کتاب‏ها:
باد سرد شمال
کسوف طولانی
نخل سرخ
میثاق عاشقان
بانوی آب
خطوط دلتنگی
گزیده ادبیات معاصر
مردی از گیلان
افق سیاه
باغ کاغذی
خنجر گل سرخ

۳-۱-۱-۱ خطوط دلتنگی
«خطوط دلتنگی» دفتر غزل‏های بهمن صالحی، شاعر توانمند و صمیمی خطّه سبز گیلان، بی هیچ مجادله و تعارفی یکی از دفترهای شعر موفق روزگار ماست.
شاعر، در خطوط این دفتر، گزیده چهار دهه از لحظه‏های پر شور تغزّلش را به شیفتگان غزل هدیه می‏کند. این غزل‏ها با حال و هوای متفاوت و فراز و فرودهایشان، بازتاب تجربه‏های گوناگون و آینه تحول و زبان شاعر درگذر ایامند. غزل‏های صالحی به گواهی این دفتر، خصوصاً در سال‏های نزدیک به انقلاب اسلامی از درخشش حماسی خاصی بهره‏ور می‏شوند که از هر نظر قابل تأمل است (صالحی، ۱۳۷۲: ۵).
۳-۱-۱-۲ سردار قبیله شقایق
این کتاب که متضمن شرح حال اجمالی کوتاه میرزا کوچک جنگلی – با زبانی ساده – و نیز بهترین مدایح و مراثی شاعران متعهّد درباره اوست، در واقع برای نسل جوان بعد از انقلاب تدوین گردیده است. نسلی که ظلم ستیزی و عدالت خواهی را از نیاکان خویش میراث برده و به سابقه سنت‏های فرهنگی و ادبی، همه بار حماسی قهرمانان خود را در ادبیات منظوم جستجو می‏کند.
هر چند دسترسی به همه اشعار سروده شده غیرممکن و در صورت امکان‏ نیز چاپ تمامی آن‏ها را در حوصله حجم اندک انی دفتر نیست امّا همین اندازه می‏تواند بیانگر احساسات و عواطف شاعران راستین و ظلم‏ستیز ایران باشد که نه تنها در زمان حال این‏که همواره در طول قرون متمادی و در سیاه‏ترین ادوار تاریخ استیلای اقوام بیگانه – همانند جاودان یاد شعر فارسی، حافظ – منادی آزادی‏خواهی و مبشّر رهایی انسان ایرانی از قید ستم و استبداد – در راستای ترویج فرهنگ شیعی‏– بوده‏اند (صالحی، ۱۳۸۲: ۹).
امید که مؤلف در انجام این رسالت که شناخت هرچه بیشتر جوانان نسبت به مسائل تاریخی و معرفی یکی از شخصیت‏های بلندپایه جهان اسلام در محدوده جغرافیایی خاص میهن اسلامی ما گیلان است. اندک توفیقی حاصل نموده باشد که در این کتاب در آستانه هشتادمین سال شهادت میرزا، سپاسنامه‏ای – هر چند کوچک – بر خون او و دیگر شهیدان بزرگ نهضت جنگل محسوب شود (همان: ۱۰).
۳-۱-۱-۳ باغ کاغذی
این کتاب جمع‏آوری شعرهایی که در آثار دیگر خودش به چاپ رسانده‏است، این مجموعه همه آن چیزی است که توانسته‏ایم و نه آن‏چه خواسته‏ایم، که شعر ناب، شعری که در زیر مجموعه وحی قرار دارد – خود فراتر از این‏هاست» (صالحی، ۱۳۸۷: ۵).
۳-۱-۱-۴ خنجر گل سرخ
«‏خنجر و گل سرخ» سروده «بهمن صالحی» می باشد .این مجموعه درباره‏ی جنگ و دفاع مقدس است که در قالب سپید سروده شده است.
۳-۱-۱-۵ کسوف طولانی
مجموعه شعر دفاع مقدس از سال ۱۳۴۹ تا ۱۳۵۷ می‏باشد.
۳-۱-۱-۶ نخل سرخ
در قلمرو شعر و ادبیات پایداری، حماسه خرمشهر از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چنان که هیچ واقعه ای به اندازه حماسه خرمشهر ذهن شاعران را به خود مشغول نکرده است. از سوی دیگر مضمون زیباترین و ماندگارترین شعرهای جنگ تحمیلی به این حماسه اختصاص یافته و آثاری خلق شده که با رویکرد اجتماعی افزون تری روبه رو شده است. مجموعه حاضر، گلچینی از ادبیات پایداری ایران درباره حماسه سترگ فتح خرمشهر و گرامی داشت قهرمانان آن دوران است.
۳-۲ آشنایی با غلامرضا رحمدل
در سال ۱۳۳۰ در شرفشاده لاهیجان به دنیا آمد‏. قبل از دوره دبستان ۲ سال به یادگیری قرآن در مکتب خانه پرداخت‏. دوره دبستان را در روستا گذراند‏. این مدرسه توسط یک معلم در شش پایه اداره شده و با بخاری هیزمی گرم می شد و دانش آموزان موظف بودند در اولین روز هر هفته یک پشته هیزم و یک بطری نفت با خود به مدرسه ببرند. مقطع متوسطه را در دبیرستان مهدویه لنگرود‏، طی کرد‏. قبل از دوران سربازی کار می‏کرد و بعد از سربازی در سال ۱۳۵۳ یک سال به آموزگاری پرداخت و شبانه به تحصیل خود در دانشگاه تربیت معلم ادامه داد.
قبل از دوره دبستان ۲ سال به یادگیری قرآن در مکتب خانه پرداخت. دوره دبستان را در روستا گذراند.این مدرسه توسط یک معلم در شش پایه اداره شده و با بخاری هیزمی گرم می‏شد و دانش‏آموزان موظف بودند در اولین روز هر هفته یک پشته هیزم و یک بطری نفت با خود به مدرسه ببرند.
مقطع متوسطه را در دبیرستان مهدویه لنگرود‏، طی کرد. قبل از دوران سربازی کار می‏کرد و بعد از سربازی در سال ۱۳۵۳ یک سال به آموزگاری پرداخت و شبانه به تحصیل خود در دانشگاه تربیت معلم ادامه داد.
در سال ۱۳۶۴ با مدرک کارشناسی ارشد در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و سپس تحصیلاتش را تا اخذ مدرک دکترا ادامه داد. از اساتید وی در دوران تحصیل در دانشگاه می‏توان به دکتر شفیعی کد کنی‏، دکتر زرین کوب‏، دکتر شعار‏، دکتر ضیا الدین سجادی‏، دکتر آموزگار‏، دکتر حاکمی‏، دکتر رنجبر‏، دکتر احمدی بهنام‏، دکتر احمدی‏، دکتر حریرچی‏، دکتر تجلیل‏، دکتر سادات ناصری و دکتر بحرالعلومی اشاره کرد (عباسی، ۱۳۸۲: ۷۴).
دکتر رحمدل در کنار تدریس به سرودن شعر و تحقیق پرداخت‏. اگر وی از اوایل انقلاب و جنگ در تهران بود‏، مرد اول صفحات شعر انقلاب و دفاع مقدس می‏شد. دوری از مرکز، حجب و حیای بیش از حد و فروتنی خاص او کاری کرد تا در بیشتر مواقع حقش ضایع شود و برخی شاعران زرنگ بی‌رمق به جای ایشان به شهرت برسند. اما‏، در اوج جنگ‏، ناگهان غزلی از رحمدلِ جوان‏، چونان خمپاره‌ای منفجر شد که ترکش آن‏، سراسر محافل ادبی را پوشاند. دکتر رحمدل اولین کرسی استادی دانشکده ادبیات فارسی دانشگاه گیلان را در اختیار داشت و استاد تمام این دانشگاه بود. استاد، متاهل و همسر ایشان خانم دکتر آذرکوشا بود. این زوج دارای چهار فرزند به نام‏های سمانه‏، ساره‏، صادق و علی بودند. وی پس از ۳۰ سال تلاش در عرصه ادبی و علمی در ۲۵ فروردین سال ۱۳۸۸ در بیمارستان گلسار رشت درگذشت. پیکر پاکش را در شرفشاده لاهیجان به خاک سپردند (همان: ۷۸).
۳-۲-۱ آثار غلامرضا رحمدل
کتاب‏ها:
عروض انتشارات دانشگاه گیلان
دیدگاه های حکومتی سعدی انتشارات دانشگاه گیلان
از زمزمه تا فریاد ( مجموعه شعر ) انتشارات دانشگاه گیلان
تذکره شهدای کربلا (شهدای بنی هاشم ) انتشارات دانشگاه گیلان
تذکره شهدای کربلا (شهدای انصار ) انتشارات دانشگاه گیلان

زیرِ خاکِ ما شِرارِ زندگی است
زنده تر، سوزنده تر، تابنده تر
عالم افروزی بیاموزد ز عشق
با غلام خویش بر یک خوان نشست
ترکِ خود کن، سوی حق هجرت گزین
(همان منبع، ۸۳-۷۷).

اقبال در مورد مقام خودی، در برخی موارد از عبارت خودآگاهیِ باطنی استفاده می کند. وی پیامبر اکرم(ص)، علی(ع) و حضرت فاطمه(س) را، انسان هایی خودآگاه می داند که به عنوان الگو برای نوع بشر معرّفی شده اند، تا انسان های دیگر، خود را با آنها تنظیم کرده و در تعیین مسیر زندگی خود، الگویی عملی که سنّت و سیرۀ آنها در تاریخ، نقل و ثبت شده را داشته باشند. در همین رابطه اقبال در مورد حضرت محمد(ص) می فرماید:« پیغمبر(ص) را می توان همچون نوعی از خودآگاهی باطنی تعریف کرد که در آن، تجربۀ اتّحادی تمایل به آن دارد که از حدود خود لبریز شود، و در پی یافتن فرصت هایی است که نیروهای زندگی اجتماعی را از نو توجیه کند، یا شکل تازه ای به آنها بدهد»(اقبال لاهوری،۱۳۶۲: ۱۴۴). تمامی انسان ها بالقوّه(ذهنی)، توان رسیدن به مقام خودی (خودآگاهی باطنی) را دارند. امّا در جهان عینی و واقعی، هر کسی بر اساس استعداد و توانایی هایی که خداوند به آن علم دارد و تلاش و همّتی که خود فرد برای رسیدن به این مقام انجام می دهد، دارای درجۀ متفاوتی خواهد بود. هر انسانی، دل و باطنی حق شناس دارد، که می تواند او را به خودشناسی و مقام خودی برساند؛ امّا این خود فرد است که باید از این ابزار شناخت حق، که فطرتاً در نهاد انسان نهادینه شده است به شکل صحیح استفاده کند؛ در غیر این صورت، صِرفِ داشتن این ابزار و جایگاه شناختِ حضرت حق، نمی تواند گره گشا باشد و فرد را به هدف غایی تربیت و هدف نهایی آفرینش، یعنی رسیدن به مقام خودآگاهی باطنی برساند. مقامی که اگر به دست آید، فرد در واقع خدا را شناخته است. مولوی در بیانی زیبا و در تأیید این نکته می گوید:« آدمی اُسطرلاب حق است اما منجّمی باید که اُسطرلاب را بداند، تَرِه فروش یا بقّال اگرچه اسطرلاب دارد، امّا از آن چه فایده گیرد و یا آن اُسطرلاب چه داند احوال افلاک را، و دَوَران و برج ها و تأثیرات و انقلاب را الی غیر ذلک. پس اُسطرلاب در حقِّ منجّم سودمند است که مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَد عَرَفَ رَبَّهُ هم چنانک این اُسطرلاب مِسین آینه ی افلاک است، وجود آدمی که وَ لَقَد کَرَّمنا بَنِی آدَمَ اسطرلاب حق است چون او را حق تعالی به خود عالِم و دانا و آشنا کرده باشد، از اُسطرلاب وجود خود، تجلّی حق را و جمال بی چون را دم به دم و لمحه به لمحه می بیند، و هرگز آن جمال ازین آینه خالی نباشد»(مولوی،۱۳۸۳: ۱۷). در تصوّر آدمی، این خداوند است که باید شناخته شود و در دید ما ظاهر شود، ولی در واقع وجود خداوند متعال مشهود است و این خود انسان است که در حجاب غفلت و بی بصیرتی نسبت به خود و سپس خداوند به سر می برد؛ و این بی خبری از بی بصیرتیِ خویش، جهلی مرکّب را برای انسان به وجود آورده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

که را جویی، چرا در پیچ و تابی؟
تلاش او کنی، جز خود نبینی

که او پیداست، تو زیرِ نقابی
تلاش خود کنی، جز او نیابی
(اقبال لاهوری،۱۳۸۲: ۲۰۰).

نائل شدن به مقام خداشناسی
“هدف اساسی قرآن بیدار کردن عالی ترین آگاهی آدمی است، تا روابط چند جانبۀ خود را با خدا و با جهان فهم کند”(اقبال لاهوری، ۱۳۶۳: ۱۲). اقبال معتقد است آدمی برای مقاصد عالی آفریده شده، به همین دلیل باید رابطۀ خود را با جهان چنان تنظیم کند که با ارادۀ خود، رویدادها را بر اساس بینش خود تغییر دهد. و در این راه نباید در پیش غیر خدا تعظیم کند و تسلیم اوامر غیرالله باشد؛ مگر این که آن فرد یکی از پیامبران، امامان و یا اولیای الهی باشد و در حال حرکت در صراط مستقیم باشد.
مسلمانی که داند رمز دین را نساید پیش غیرالله جبین را
اگر گردون به کام او نگردد به کام خود بگرداند زمین را
(اقبال لاهوری،۱۳۸۲: ۶۷۹).
به عبارت دیگر، اقبال موجودیتی اعتباری برای ماسوی الله قائل است. یعنی اگرچه او موجودات را از نظر وجودی مستقل می داند؛ ولی وجود حقیقی، اصیل و مطلق را از آنِ خداوند متعال می داند، که همین وجود امّا به شکل اعتباری، از طرف خداوند به موجودات اعطاء شده است. وی در تمثیلی زیبا، آدمی را به گوهری تشبیه می کند که اگر از موهبت خداوند متعال که دریایی بی نهایت است بی بهره باشد، نابود خواهد شد.

خودی را از وجودِ حق وجودی
نمی دانم که این تابنده گوهر

خودی را از نمودِ حق، نمودی
کجا بودی اگر دریا نبودی
(همان منبع، ۶۷۰).

اقبال معتقد است که تمامی آن چه که آدمی آنها را به عنوان ویژگی های عالمِ امکان بر می شمرد، مانند: پستی و بلندی، مشرق و مغرب، سیاه و سفید، علّت و معلول و … در حقیقت، تنها تجلّیات و مخلوقات خداوند متعال هستند که حتّی وجود آنها، امانت، و به شکل اعتباری از سوی خداوند (الله) است و باید به سوی منبع و منشاء حقیقی خود بازگردند.

جهانِ دل، جهانِ رنگ و بو نیست
زمین و آسمان و چارسو نیست

درو پست و بلند و کاخ و کو نیست

داده های مورد نیاز برای این تحقیق با روش نمونه گیری غیـرتصادفی در دسترسی از مشتریان هتلهای پنج ستاره کلان شهر مشهد و با ابزار پرسشنامه جمع آوری شده بود. همچنین از روش معادلات ساختاری با بهره گرفتن از نـرم افزار اسمارت پی ال اس به منظور تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده بود. نتایج نشان داد که کیفیت رابطه با مشتری بر کیفیت ادراک شده و وفاداری مؤثر می باشد. همچنین نتایج تحقیق نشان دهنده اثر معنادار و مثبت کیفیت رابطه با مشتری از طریق کیفیت ادراک شده بر وفاداری بود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سلاجقه و همکاران(۱۳۹۱) در پژوهشی با عنوان” تأملی بررابطه کیفیت خدمات و اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری به عنوان رویکردی جهت بهبود رضایت مشتری” اذعان داشتند که دنیای کنونی با سرعت به سوی ایجاد کیفیت های برتر پیش می رود درچنین فضایی ارائه خدمات مناسب تر وتوجه بیشتر به مشتری ضرورت پیدا می کند بنابراین بهبود کیفیت مستلزم تعاملات سازمان ها درارایه خدمات با کیفیت به مشتری است مدیریت ارتباط با مشتری به منظور ایجاد روابط قوی درازمدت هدف گذاری شده است که حفظ و مراجعت دوباره مشتریان درآینده راتضمین می نماید این هدف گذاریها برا ی کمک به سازمان ها درایجاد روابط هریک از مشتریان درمسیری است که منافع بلند مدت دو طرف تأمین گردد و رضایت مشتری که عامل اصلی موفقیت درسازمان هاست تأمین گردد.
اخوان و همکاران (۱۳۹۰) در پژوهشی به طراحی چارچوبی جامع برای ارزیابی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در صنعت برق پرداختند. در این تحقیق با بررسی عوامل مؤثر و کلیدی مفهوم مدیریت ارتباط با مشتری، روشی جامع برای استقرار و ارزیابی مدیریت ارتباط با مشتری ارائه گردیده که این عوامل، در ۱۰ معیار دسته بندی شدند. معیارهای راهبرد مدیریت ارتباط با مشتری ، متمایزسازی مشتریان، منابع انسانی، مدیریت فرایندهای مدیریت ارتباط با مشتری، مدیریت تعامل، اطلاعات مدیریت ارتباط با مشتری، نظام ها و زیرساختهای مدیریت ارتباط با مشتری تحت عنوان توانمندسازهای مدیریت ارتباط با مشتری بوده و معیارهای نتایج عملیاتی مدیریت ارتباط با مشتری، نتایج استنباطی مدیریت ارتباط با مشتری، نتایج کلیدی مدیریت ارتباط با مشتری محور نتایج را تشکیل می دهند. چارچوب پیشنهادی دارای مزایا و قابلیت هایی نسبت به سایر مدل های مشابه است که عبارتند از وجود سه ساز و کار بازخورد، توسعه معیارها با بهره گیری از قابلیت های معماری سازمانی فناوری اطلاعات، توجه به مدیریت دانش مشتری در تعامل بین معیارها و تعریف زیرمعیارها و نکات راهنما. با بهره گرفتن از چارچوب پیشنهادی و با منطق رادار، یک سازمان خدماتی در صنعت برق مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج حاصل از ارزیابی در سازمان مورد مطالعه، حاکی از این بود که تاکنون در این صنعت به مقوله مدیریت ارتباط با مشتری به عنوان یک ابزار راهبردی نگریسته نشده بود به همین علت راهبردهای مدیریت ارتباط با مشتری و رویکردهای فعالیت ها به درستی در این صنعت تدوین نگردیده بودند.
سالارزهی و امیری (۱۳۹۰) در پژوهشی به بررسی عوامل موثر بر استقرار فرایند مدیریت ارتباط با مشتری در شرکت های بیمه پرداختند . نتایج پژوهش بیانگر آن است که چهار عامل تمرکز بر مشتریان اصلی و کلیدی، توجه به مدیریت دانش، سازماندهی فرایندهای کسب و کار و برخورداری از فناوری مدرن و به روز در استقرار موفقیت آمیز فرایند مدیریت ارتبط با مشتری در شرکتهای بیمه تأثیرگذار است. همچنین مشخص گردید که سازماندهی فرایندهای کسب و کار نیازمند توجه بیشتری در مقایسه با سایر عوامل می باشد.
صلواتی و همکاران (۱۳۹۰) در پژوهشی به بررسی اثرات مدیریت دانش بر مدیریت ارتباط با مشتری در بانک رفاه در استان کردستان پرداختند. روش پژوهش آنان ، توصیفی و از شاخه پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش ۱۸۰ نفر از کارکنان شعب بانک رفاه استان کردستان می باشد. در این پژوهش برای اکتشاف عوامل و بسط گویه های پرسشنامه از روش تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA)و روابط ساختاری استفاده شده است. تحلیل داده ها با بهره گرفتن از تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد، مدیریت دانش از طریق منابع دانش بر جنبه های مختلف مدیریت ارتباط با مشتری یعنی رضایت مشتری، وفاداری مشتری، جذب مشتری و تعامل با مشتری اثر مثبت و معنی داری دارد. بر اساس یافته ها بیشترین اثرگذاری مدیریت دانش بر رضایت مشتری بوده و متغیرهای وفاداری، جذب و تعامل با مشتری در درجات بعدی قرار دارند.
عباسی و ترکمنی (۱۳۸۹) در پژوهشی با عنوان ” مدل نظری اجرای مدیریت ارتباط با مشتری” به این مهم پرداختند که لازم است در سازمان، سیستمی برای جذب و حفظ مشتریان طراحی و پیاده سازی شود، سیستمی که بتواند روابط سازمان و مشتریان را به خوبی مدیریت کند. امروزه این سیستم ها به سیستم های مدیریت ارتباط با مشتریان مشهور شده اند و نرم افزارهایی نیز با نام مدیریت ارتباط با مشتری به بازار آمده است که می توانند سازمان را در راه جلب رضایت مشتریان تواناتر سازند که هدف آن ها توانمند سازی سازمان برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان از طریق ایجاد فرایندهای خودکار و یکپارچه برای جمع آوری و پردازش اطلاعات شخصی مشتریان است. مدل نظری اجرای مدیریت ارتباط با مشتری شامل سه بعد فکری، اجتماعی و فناوری اطلاعات می باشد. آنها در این پژوهش ضمن معرفی اصول و مفاهیم مدیریت ارتباط با مشتریان و مزایای به کارگیری آن، روندهای ارتباط با مشتری و چالش های پیش روی سیستم های مدیریت ارتباط با مشتری و مدل اجرا و همچنین ارائه راهکار اجرایی فرایند پیاده سازی این سیستم در سازمان را مورد بررسی قرار می دهند.
شاهین و تیموری (۱۳۸۹) در پژوهشی با عنوان ” الگویی برای عوامل تأثیرگذار و تأثیرپذیر در مدیریت ارتباط با مشتری از طریق تلفن همراه” مطالعه ای در آژانس های مسافرتی شهر اصفهان ” به شناسایی متغیرهای تأثیر گذار بر مدیریت ارتباط با مشتری از طریق تلفن همراه (mCRM) و متغیرهای خروجی آن و ارائه مدلی بر اساس این متغیرهاپرداختند. نتایج حاکی از آن است که فعالیت های مورد انتظار مدیران آژانس که باید از طریق تلفن همراه انجام می گیرد، بیشتر فعالیت های تبلیغی و اطلاع رسانی است. همچنین، تأثیر حمایت مدیریت ارشد بر رضایت مشتری و بهبود فرآیندها در اولویت بالاتری قرار دارد. علاوه بر این، تأثیر ساختار تلفن همراه بر رضایت مشتری و تأثیر این ساختار بر بهبود فرآیندها نیز با یکدیگر همبستگی معناداری دارد. ضمن آنکه تفاوت معناداری میان اهداف آژانس های دولتی و خصوصی از طریق به کارگیری مدیریت ارتباط با مشتری از طریق تلفن همراه m CRM وجود ندارد.
محرابی و همکاران (۱۳۸۹) در پژوهشی به ارائه الگوی یکپارچه پیاده سازی مفهوم مدیریت ارتباط با مشتری در بانک ملت پرداختند. نتایج تحقیق نشان داد که تغییرات فرهنگ سازمانی، تغییرات تکنولوژیکی و تغییرات ساختار سازمانی در پیاده سازی و اجرای موفق مدیریت ارتباط با مشتری تأثیر معنادار و مثبتی دارند.
امیری (۱۳۸۸) در پژوهشی به بررسی کیفیت خدمات مدیریت ارتباط با مشتری و تدوین برنامه بهینه مدیریت ارتباط با مشتری در نظام بانکداری با بهره گرفتن از تکنیک TOPSIS در بانک تجارت شهر شیراز پرداخت. در این پژوهش این نتیجه حاصل شد که عملکرد بانک تجارت در ابعاد و مولفه های مختلف مدیریت ارتباط با مشتری مطلوب نمی باشد و در نهایت با بهره گرفتن از نتایج پژوهش، برنامه بهینه مدیریت ارتباط با مشتری در بانک تجارت شیراز تدوین و ارائه گردیده است.
طاهرپورکلانتری و طیبی طلوع (۱۳۸۹) در پژوهشی به بررسی رابطه مدیریت ارتباط با مشتری با عملکرد بازاریابی در صنعت بانکداری پرداختند. جامعه آماری پژوهش، تمامی بانک های مرکزی بخش دولتی و خصوصی شهر تهران است. به منظور جمع آوری اطلاعات، یک پرسشنامه برای سازمان بانک ها و دو پرسشنامه دیگر برای مشتریان بانک ها طراحی و تدوین شد. تحقیقات متعدد نشان می دهد که مدیریت ارتباط با مشتری تأثیر بسزایی بر عملکرد بازاریابی سازمان ها می گذارد. لیکن، در پژوهش انجام شده بین متغیرهای مورد مطالعه ارتباط ضعیفی وجود دارد.
موغلی و باوندپور (۱۳۸۹) در پژوهشی به شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت ارتباط با مشتری و بررسی سهم هر یک از عوامل در اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری پرداختند. در این پژوهش علاوه بر مواردی چون تعیین رابطه مدیریت ارتباط با مشتری با اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری و ابعاد آن (عملکرد بازار و مشتری، عملکرد داخلی سازمان)، به بررسی توان پیش بینی کنندگی مؤلفه های هشتگانه مدیریت ارتباط با مشتری (نگرش مدیران عالی، مدیریت تغییر، فرهنگ و سازمان، راهبرد مدیریت ارتباط با مشتری، فناوری اطلاعات، افراد، مدیریت دانش، فرایندها) در رابطه با ابعاد اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری پرداخته شد. سپس میزان تاثیر تغیرهای جمعیت شناختی جنسیت، سطح تحصیلات و وضعیت استخدامی کارکنان بر اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری در ادارات پست شهرستان شیراز سنجیده شد. نتیجه تحقیق دستیابی به هشت عنصر کلیدی مدیریت ارتباط با مشتری یعنی؛ نگرش مدیر عالی، مدیریت تغییر، راهبرد مدیریت ارتباط با مشتری، افراد، فرهنگ و سازمان، فناوری اطلاعات، فرایندها و مدیریت دانش و فاکتورهای اثربخشی، عملکرد بازار و مشتری و عملکرد درون سازمانی پروژه)، در اداره پست شیراز بود. وجود رابطه بین عناصر کلیدی و فاکتورهای اثربخشی تأیید شد که در این بین با توجه به ویژگی های اداره پست شیراز، مدیریت دانش بیشترین تأثیر را در اثربخشی داشت و به ترتیب نگرش مدیر عالی، مدیریت تغییر و فناوری اطلاعات از نظر پیش بینی اثربخشی مدیریت ارتباط با مشتری در درجات بعدی اهمیت قرار داشتند.
دهمرده و همکاران (۱۳۸۹) در پژوهشی به شناسایی و رتبه بندی عوامل تأثیرگذار در فرایند پیاده سازی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری مطالعه موردی: شرکت سهامی مخابرات استان سیستان و بلوچستان پرداختند. در این تحقیق عوامل مؤثر (یعنی عوامل فرهنگی، تکنولوژیکی، استراتژیکی، و ساختاری) در فرایند پیاده سازی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری در شرکت مخابرات استان سیستان و بلوچستان مورد شناسایی و رتبه بندی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان دادند که در فرایند پیاده سازی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری بالاترین امتیازات به عوامل فرهنگی و پایین ترین امتیازات به عوامل ساختاری اختصاص دارند. بنابراین برای موفقیت در فرایند پیاده سازی سیستم مدیریت ارتباط با مشتری، شرکت مخابرات استان سیستان و بلوچستان می بایست توجه جدی بر عوامل ساختاری نماید.
سیدی و همکاران (۱۳۸۸) در پژوهشی به ارزیابی عوامل مؤثر بر عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری و ارائه الگوی مناسب و جدید اندازه گیری در صنعت الکترونیک پرداختند. سوال اصلی این پژوهش این بود که چه عواملی بر عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری مبتنی بر رفتار مشتری موثرند و تعامل بین این عوامل چگونه می باشد؟ بدین منظور خریداران گوشی تلفن همراه نوکیا در کلان شهر شیراز به عنوان جامعه آماری تلقی گردیده و با بهره گرفتن از پرسشنامه اطلاعات مورد نظر خریداران گردآوری شد. متغیرهای اصلی این تحقیق عبارت بودند از: انتظارات مشتری، کیفیت ادراک شده، ارزش ادراک شده، رضایت مشتری، تصویر، شکایت مشتری، وفاداری مشتری، عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری. از سوی دیگر روش تحقیق حاضر نیز تحقیق توصیفی همبستگی با ماهیت کاربردی بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد بین انتظارات مشتری، کیفیت ادراک شده، ارزش ادراک شده، رضایت مشتری، تصویر، شکایت مشتری، و وفاداری مشتری با عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری رابطه معناداری از نظر آماری وجود دارد.
برخی از پژوهشها همچون میرفخرالدینی و همکاران (۱۳۸۸) به تبیین وضعیت مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک (e-CRM)پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد سطح بالای مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک e-CRM منجر به بهبود در رضایت مشتری، میزان و تواتر تعامل، بازتاب نام تجاری، مشتری مداری و مدیریت پایگاه داده مؤثر، فرآیندهای تجاری کارآ، سودمندی تکنولوژی، برتری و نوآوری در خدمات، بهبود فروش، سودبخشی و کاهش هزینه‌ های پشتیبانی خدماتی می‌ گردد.
ﻗﻨﺒﺮی (۱۳۸۵) ، ﺗﺤﻘﯿﻘﯽ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان « ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮی CRM ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد
ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﯽ اﺻﻔﻬﺎن » اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ . در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯽ در دو ﺟﻨﺒﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ ( وﻓﺎداری،
اﻋﺘﻤﺎد، رﺿﺎﯾﺖ ) و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﺎﻟﯽ ( ﺑﺎزده ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری و رﺷﺪ ﻓﺮوش ) ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ . ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮐﻠﯽ
ﺣﺎﮐﯽ از آن اﺳﺖ ﮐﻪ CRM ﺑﺮﻋﻤﻠﮑﺮد ﮐﻠﯽ در دو ﺟﻨﺒﻪ ﺑﺎزارﯾﺎﺑﯽ و ﻣﺎﻟﯽ ،ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎ داری داﺷﺖ.
(ﻗﻨﺒﺮی،۱۳۸۵).
۲-۲۷-تاریخچه بانک ملی
تشکیل بانک به شکل جدید نخستین بار در سال ۱۲۵۸ هجری شمسی( ۱۲۹۶ ه‍ – ق ) ده سال قبل از بوجود آمدن بانک شاهی از سوی حاج محمد حسن امین دارالضرب یکی از صرافان بزرگ تهران به ناصرالدین شاه قاجار پیشنهاد شد . متأسفانه این پیشنهاد با دخالتهای بیگانگان و عوامل آنان به اجرا درنیامد و بجای آن بانک شاهی در ایران مستقر گردید.
تاریخچه بانک ملی ایران پس از استقرار مشروطیت هنگامی که دولت از مجلس شورای ملی اجازه استقراض خارجی خواست، احساسات ملی که از وامهای گذشته و رفتار بانکهای بیگانه جریحه دار شده بود به هیجان آمد و نمایندگان مردم به منظور قطع نفوذ سیاسی و اقتصادی بانکهای مذکور و در ترمیم وضع مالی خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجی تأسیس بانک ملی را خواستار شدند، و جمعی از بازرگانان و صرافان متعهد مشارکت در این بانک شدند و در آذرماه ۱۲۸۵ با اعلانی که مبین احساسات عمومی و علاقه مردم به تأسیس یک بانک اعتباری ملی در ایران بود، انتشار یافت.
در روز ۲۳ آبان ۱۲۸۵ میرزا ابوالقاسم ناصرالملک وزیر مالیه وقت مظفرالدین شاه در مجلس شورای ملی حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالی کشور خبرداد و پیشنهاد داد که دولت برای رفع این مشکل مبلغی از کشورهای اروپایی وام دریافت کند که با مخالفت شدید نمایندگان مواجه شد . نمایندگان پس از شور و پیگیری در روز ۹ آذر ماه همان سال با تأسیس بانکی که بتواند برای کشور سود داشته و با سپرده های مردم به نفع کشور و مردم کارکند موافقت کردند. خبر تشکیل بانک ملی با سرمایه ۱۵ میلیون ( ۳۰ کرور) قابل افزایش به ۵۰ میلیون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد.
از طرفی دیگر تغییرات ناگهانی در اوضاع سیاسی و انعقاد قرارداد ۱۹۰۷ میلادی بین دولتهای روسیه و انگلیس و تقسیم ایران و نیز آغاز جنگ جهانی اول و ورود نیروهای اشغالگر به ایران تمام کوششها و تلاشهای تشکیل بانک ملی را نقش بر آب کرد و این آرزوی بزرگ مردم سالها به تعویق افتاد.
پس از پایان جنگ جهانی اول و خروج اشغالگران از ایران، سرانجام قانون تأسیس بانک ملی ایران در جلسه مورخ ۱۴ اردیبهشت ۱۳۰۶ به تصویب مجلس رسید و اساسنامه بانک در ۱۴ تیر ماه ۱۳۰۷ مورد تصویب کمیسیون مالیه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه۲۰ شهریور ۱۳۰۷ بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغازکرد.
اولین مدیر عامل بانک ملی دکتر کورت لنیدن بلات و معاون او فوگل به همراه ۷۰ کارشناس از کشور آلمان به ایران آمدند.
بر حسب اساسنامه بانک ، بانک ملی ایران بصورت یک شرکت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید .
سرمایه اولیه بانک ۲۰ میلیون ریال بود که فقط ۸ میلیون آن پرداخت شد و در سال ۱۳۱۴ سرمایه بانک به ۳۰۰ میلیون ریال و در سال ۱۳۳۱ به دومیلیارد ریال افزایش یافت که تمام آن پرداخت شده است.
با توجه به اینکه در آن تاریخ متخصصین بانکی در ایران وجود نداشت بموجب قانونی اجازه استخدام اتباع سویسی یا آلمانی به منظور اداره بانک داده شد. تعداد کارکنان بانک در روز افتتاح اعم از ایرانی و آلمانی از ۲۷ نفر تجاوز نمی‏کرد در حال حاضر تعداد کارکنان بانک ملی ایران بالغ بر ۴۵ هزار نفر است .
در ابتدای تأسیس بانک علاوه بر شعبه مرکزی دو شعبه در بازار تهران و بندربوشهر که مهمترین بندر بازرگانی آنروز ایران بود تأسیس گردید .
نخستین نمایندگی بانک در خارج از کشور در سال ۱۳۲۷ در هامبورگ تأسیس شد .
تأسیس بانک کارگشایی: در سال ۱۳۰۵ بنگاهی بنام مؤسسه رهنی دولتی ایران، از محل وجوه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت برای رفع حوائج مردم بوجود آمد که تا سال ۱۳۰۷ تحت نظر وزارت دارایی اداره می گردید پس از تأسیس بانک ملی به این بانک واگذار و در سال ۱۳۱۸ این موسسه بنام بانک کارگشایی مرسوم و یکی از سازمانهای تابعه بانک ملی محسوب شد .
در تاریخ ۲۲ اسفند ماه ۱۳۱۰ حق نشر اسکناس از تصویب مجلس شورای ملی گذشت و رسماً به مدت ۱۰ سال بانک ملی ایران اعطا شد که به خودی خود قابل تمدید بود و در فروردین ماه ۱۳۱۱ نخستین اسکناس بانک ملی ایران انتشار یافت .
صندوق پس انداز : در سال ۱۳۱۸ بموجب قانونی به منظور تشویق و ترغیب مردم به پس انداز، صندوق پس‌انداز بانک ملی ایران تأسیس شد که پس از استقرار نظام بانکداری اسلامی بصورت قرض الحسنه پس‌انداز، یکی از واحدهای فعال بانک به شمار می رود .
نخستین مجله اقتصادی کشور در سال ۱۳۱۳ انتشار یافت که اولین نشریه آماری، اقتصادی و مالی در ایران بود که به تهیه شاخص قیمتها، شاخص عمده فروشی و تحول وقایع اقتصادی مبادرت و توانست گام موثری برای تهیه زمینه مطالعات اقتصادی در کشور را فراهم آورد این نشریه به همت دکتر لوتس گیلهامر DR. Lutz Glelhammer اولین رئیس اداره بررسیهای اقتصادی و احصائیه (آمار) بانک منتشر شد .
بانک کشاورزی تفکیک بانک فلاحتی از بانک : در قانون اجازه تأسیس بانک مقرر شده بود چنانچه دامنه معاملات شعبه فلاحتی بانک، توسعه یابد به بانک مستقلی تبدیل گردد. در تاریخ ۲۵ تیر ماه ۱۳۱۲ شعبه فلاحتی بانک ملی ایران تفکیک و به بانک مستقلی نام بانک کشاورزی تبدیل شد .
بانک مرکزی: تا قبل از سال ۱۳۳۸ بانک ملی ایران وظایف بانک مرکزی مانند حق انحصاری انتشار اسکناس و تنظیم جریان پول کشور را بعهده داشت در سال ۱۳۳۸ لایحه اساسنامه بانکی و پولی ایران به تصویب مجلس رسید و از هجدهم مرداد ۱۳۳۹ وظایف بانک مرکزی از بانک ملی منتزع و با سرمایه ۶/۳ میلیارد ریال فعالیت خود را آغاز نمود.
آرزوی مردم ایران و علاقه آنها برای تاسیس بانک ملی رهایی از سلطه اقتصادی و سیاسی بیگانگان و جلوگیری از تسلط آنها بر منابع حیاتی و ذخائر کشور بود، بانک ملی و دیگر بانکهائی که پس از آن آغاز فعالیت نموده‏ اند ، توانستند خدمات مفید و ارزنده‏ای مانند جمع آوری سپرده‏های مردم، حل مشکل نگهداری وجوه نقد و طلا و نقره، نگهداری حساب خزانه دولت،‌اعطای تسهیلات اعتباری جهت راه‌اندازی کارخانجات و موسسات بزرگ تولیدی و زیربنائی ، احداث واحدهای صنعتی- کشاورزی ، تسهیل در روابط تجاری داخلی و خارجی را ارائه نمایند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار حاکمیت جمهوری اسلامی، ‌تغییر سیستم بانکداری و حذف ربا و ایجاد بانک بر مبنای تعالیم و احکام اسلامی مورد توجه قرار گرفت که پس از تصویب لایحه قانونی عملیات بانکی بدون ربا در سال ۱۳۶۲ و ابلاغ آن به بانکها، دستورالعملها و آئین نامه های اجرایی تهیه و از اول فروردین ماه ۱۳۶۳ این قانون در بانک ملی ایران مورد اجرا گذاشته شد .
اکنون سالها از تأسیس پرافتخار بانک ملی ایران می‏گذرد . در حال حاضر بیش از ۳۲۷۱ شعبه فعال در داخل ، ۱۳ شعبه فعال و ۴ سابسیدری در خارج کشور و ۱۸۰ باجه مشغول بکارند که باعث شده این بانک یکی از قوی‏ترین مؤسسات مالی چه در ایران حتی در دنیا باشد.
بانک ملی ایران در حال حاضر با بالغ بر ۴۰ هزار کارمند فعال آماده خدمت رسانی به ملتی است که با همت خود پایه های تشکیل این بانک را استوار نمودند.
بانک ملی ایران به منظور اجرای هر چه صحیح تر قوانین که با دوصفت بارز و مهم آن وجه تمایز سیستم بانکداری اسلامی و نظام بانکداری در جهان امروز است تعیین حذف ربا از سیستم بانکی و نظام اقتصادی کشور و استفاده از سرمایه های بانک و سپرده های مردم به منظور رشد اقتصادی برای محرومین و ایجاد عدالت و قسط در جامعه با تلاش کارکنان معتمد و متخصص خود توانسته است گامهای موثر و مفیدی را بردارد.
۳-۱-مقدمه
یکی از مهمترین مراحل تحقیقات علمی انتخاب روش تحقیق متناسب با تحقیق است. منظور از انتخاب روش تحقیق این است که مشخص کنیم چه روش تحقیقی بررسی موضوع خاصی لازم است، انتخاب روش تحقیق به عهده محقق است و او باید در انتخاب روش صحیح تحقیق حساسیت لازم را به عمل آورد.
به همین جهت مباحث فصل حاضر به بررسی و تحلیل روش اجرای پژوهش حاضر اختصاص دارد. بر این اساس ابتدا مفاهیم کلی روش تحقیق به جهت ارائه پایه های منطقی جهت بیان مسئله پژوهش ، استخراج پرسش های اصلی آن و شرح جایگاه و ویژگی های هر یک از متغیرها بیان می گردد. در ادامه جامعه آماری و روش های نمونه گیری و جمع آوری اطلاعات و داده ها مورد بررسی قرار می گیرد. در مجموع در این فصل تلاش شده است تا به بیان روش به کار گرفته شده جهت دستیابی به هدف اصلی تحقیق، تکنیک گردآوری داده ها، جمعیت آماری، حجم نمونه، شیوه نمونه گیری، روش تحلیل داده ها، سطح مطالعه و سطح اندازه گیری و اعتبار پرسشنامه بپردازد.
۳-۲- روش پژوهش
انتخاب روش تحقیق بستگی به اهداف و ماهیت و موضوع تحقیق و نیز امکانات اجرایی آن دارد . بنابراین هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه و روشی را اتخاذ کند تا او را هر چه دقیقتر ، آسانتر ، سریعتر و ارزانتر در دستیابی به پاسخ هایی برای پرسش یا پرسشهای تحقیق مورد نظر کمک کند (ازکیا ، ۱۳۸۲ : ۴۲).
گر چه در هر پژوهش خاصی می‌توان مجموعه‌ای از روشها را به کار برد (دواس، ۱۳۸۳ : ۱۵)، اما روش مورد استفاده تحقیق حاضر از نوع مروری (اسنادی – کتابخانه ای) و پیمایش است که متداول‌ترین روش در تحقیقات کمی است. شیوه‌ گردآوری داده‌ها و روش تحلیل آنها از ویژگی‌های بارز پیمایش هستند (دواس، ۱۳۸۳ : ۱۳).
پیمایش را می توان بررسی و سنجش مجموعه‌ای از افراد یا نظامهای اجتماعی با توجه به ویژگی‌های فردی خاصی مانند سن، درآمد، شغل، نگرش نسبت به هر چیز و غیر آن تعریف کرد( رینولدس^[۲۰۸]، ۱۹۷۷: ۵۲) که در آن از گروه‌های معینی از افراد خواسته می‌شود به تعدادی پرسش مشخص که برای همه افراد یکسان است پاسخ دهند و این پاسخها مجموعه اطلاعات تحقیق را تشکیل می‌دهند (بیکر،۱۳۷۷: ۱۹۶). به عبارت دیگر، پیمایش به ما این امکان را می‌دهد که صفت یا ویژگی هر مورد را برحسب هر متغیر گردآوری کنیم (دوواس،۱۳۸۳: ۱۴).
از این روش می‌توان برای آزمودن تبیین‌های تصدیق شده یا نظریات و همچنین ساختن نظریات جدید سود جست. پیمایش را می‌توان در زمره‌ تحقیقات پهنانگر قرار داد که امکان مطالعه تعداد زیادی از افراد را به محقق می‌دهد. پیمایش غالباً با تعیین افرادی که معرف گروه مورد بررسی‌اند و همچنین طرح سؤالاتی که باید از آنها پرسیده شود آغاز می‌گردد (بیکر،۱۳۷۷ : ۲۴).
پیمایش‌ها در مقایسه با سایر روش های تحقیق متمرکزتر و سنجیده‌تر بوده و در پی اطلاعات کاملاً خاصی هستند. پیمایش‌ها غالباً مبتنی بر نمونه‌های بسیاری دقیقتری از تحقیقات مشاهده‌ای هستند و لذا شهرت آنها عمدتاً متکی بر توانایی تعمیم یافته‌های آنها به جمعیتی بسیار بزرگتر است. تحلیل داده‌های پیمایش متکی است بر نوعی منطق علمی که بر روابط و تغییر روابط در اثر ورود عوامل جدید استوار است (بیکر،۱۳۷۷: ۱۹۹ و می^[۲۰۹] ، ۱۹۹۷ : ۸۵).
۳-۳-چگونگی جمع آوری داده ها
ابزار جمع آوری داده ها در این تحقیق عبارتند از:
۱- بررسی اسناد ومدارک^[۲۱۰] ۲- توزیع پرسشنامه^[۲۱۱].

(۱-۵)

در عبارت فوق، متوسط فاصله بین ملکولهای سیال و طول مشخصهی هندسه مورد تحلیل است. رژیم جریان بر اساس عدد نادسن به چهار دسته تقسیم خواهد شد. این چهار دسته عبارتند از:
۱- برای ، در این حالت جریان پیوسته بوده و شرط مرزی عدم لغزش^[۳۰] برقرار میباشد. در این حالت استفاده از معادلات ناویراستوکس قابل قبول میباشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲- برای ، در این حالت نیز جریان پیوسته بوده اما شرط مرزی عدم لغزش برقرار نیست و جریان از نوع جریان لغزشی میباشد. در این حالت نیز استفاده از معادلات ناویراستوکس قابل قبول میباشد.
۳- برای ، در این حالت جریان از نوع جریان انتقالی میباشد. در این نوع از جریانها استفاده از معادلات ناویراستوکس چندان قابل قبول نبوده و دارای خطا میباشد. هر چند برخوردهای بین مولکولی سیال هنوز چندان قابل اغماض نبوده و باید به حساب آید.
۴- برای ، در این حالت جریان یک جریان مولکولی است. در این حالت برخوردهای بین مولکولی سیال در مقایسه با برخوردهای بین ملکولهای سیال و دیواره ناچیز است.
در شکل (۲-۲) مدلهای جریان مربوط به عدد نادسن بطور خلاصه ارائه گردیده است.
شکل ۲-۲- رژیمهای جریان گاز بر پایهی عدد نادسن.
۲-۲- تعریف مسئله
مسأله مورد توجه جریانی است که تنها عامل حرکت در آن شناوری است. این جریان برای سیال پایه تراکمناپذیر آب داخل یک حفرهی قائمالزاویه با طول و عرض متفاوت در نظر گرفته میشود بطوری که نسبت عرض به طول برابر با ۱، ۰.۷۵، ۰.۵، ۰.۲۵، ۰.۲ و ۰.۱ میباشد. دیواره های عمودی تکدما و دیواره های افقی عایقاند. دیواره سمت چپ در دمای بالاتر و دیواره سمت راست در دمای پایینتر از آن قرار دارد. سیال پایهی نیوتنی فرض شده و تغییرات چگالی به گونهای در نظر گرفته شده است که عامل حرکت را میتوان فقط به تغییرات چگالی نسبت داد. تنها نیروی جسمی وارد بر سیال نیروی ثقلی است و تنها چشمه انرژی حرارتی، دیوارهها هستند. به عبارت بهتر انتقال حرارت از دیوارهها، بسیار بزرگتر از حرارت ناشی از رفتار ویسکوز جریان است. بنابراین هرگونه اثر حرارتی که از میدان فشار ناشی شود، قابل صرف نظرکردن میباشد.
روند حل عددی جریان و فرضیات بکار گرفته شده بهقرار زیر است. ابتدا جریان کاملا ساکن است و در دمای یکنواخت اولیه که میانگین دمای دیواره های سرد و گرم است، قرار دارد. سپس جریان ویسکوز و تراکم ناپذیر، با بهره گرفتن از فرض بوزینسک داخل یک محوطه بسته دو بعدی با حل مسأله مقادیر شرایط اولیه شروع میشود. هر چهار دیوار حفره صلب و غیر لغزشی فرض میشوند. به این ترتیب و با بهره گرفتن از فرضیات اشاره شده به حل عددی جریان پرداخته میشود. شکل (۲-۳) هندسه و شرایط مرزی این حفره را نشان میدهد.
شکل ۲-۳- هندسهی مورد مطالعه.
۲-۳- فیزیک جریان آرام داخل حفره
هندسهای که در این تحقیق مورد مطالعه قرار میگیرد، حفره قائمالزاویه است که در آن گرمایش از طریق دیواره های کناری اتفاق میافتد. جابهجایی طبیعی در حفرهی قائمالزاویه توسط حرکت چرخشی آن قابل تشخیص است که اگر دیواره چپ از دیواره راست گرم تر باشد، حرکت چرخشی سیال در جهت حرکت عقربههای ساعت خواهد بود. در رژیم آرام، سه مشخصه ساختارهای جریان داخل حفره دوبعدی عبارت از موارد زیر است که در شکل (۲-۴) نشان داده شده است. این شکل نشان دهنده بردارهای سرعت در یک جریان آرام است که توسط داده های تحقیق حاضر به دست آمده است. البته بحث مفصل نتایج حاضر در فصل نتایج خواهد آمد.
۱) لایه مرزی عمودی در طول دیواره های چپ و راست.
۲) لایه مرزی افقی در طول دیواره های بالا و پایین.
۳) ناحیه پایدار و نسبتا ساکن مرکز حفره.

شکل ۲-۴- ساختارهای جریان در رژیم آرام

لایه مرزی عمودی شباهت زیادی به لایه مرزی تک صفحه عمودی گرم در محیط تکدما دارد که توسط هنکس [۱۶] به شکل گستردهای مورد مطالعه قرار گرفته است. لایه مرزی عمودی در طول دیواره های چپ و راست دارای جریان سریع تر از لایه مرزی افقی و باریکتر نسبت به آن است. در مقایسه با آن، ناحیه مرکزی حفره (هسته) تا عدد رایلی بسیار بالایی نیز نسبتا پایدار و ساکن باقی میماند.
۲-۴-کارهای انجام شده در زمینه شبیه سازی جریان جابجایی طبیعی در نانوسیال
هر چند بحث افزودن نانوذرات جامد به سیال برای اولین بار در سال ۱۸۸۱ ارائه گردیده اما تا کنون تحقیقات زیادی در این زمینه انجام نشده بطوریکه تا سال ۲۰۰۵ تنها ۷۰ مقاله عددی و تجربی در این زمینه به چاپ رسیده است. البته ناگفته نماند که در دو سال اخیر توجه محققین به این بحث از علم سیالات معطوف گردیده و تحقیقات بیشتری در این مورد انجام شده است. ابتدا شرح مختصری در مورد کارهایی در زمینه نانوسیال که به منظور ارائه روابط تئوری و تجربی برای خواص نانوسیال انجام شده ارائه میگردد و در پایان در مورد کارهای عددی انجام شده در این زمینه توضیحاتی داده خواهد شد.
۲-۴-۱- کارهای انجام شده در زمینه خواص نانوسیال
از آنجاییکه ضریب رسانش حرارتی و ویسکوزیته موثر نانوسیال از خواص مهم نانوسیال به شمار می‌روند که بیشترین نقش را در افزایش انتقال حرارت در نانوسیال دارند، بیشتر تحقیقات تئوری و تجربی انجام شده در این زمینه میباشند که در ادامه به تعدادی از آنه
ا اشاره خواهد شد.
۲-۴-۱-۱- روابط تئوری ارائه شده در زمینه ضریب رسانش حرارتی موثرنانوسیال
ماکسول برای اولین بار [۱]، رابطهای برای ضریب رسانش حرارتی موثر برای مخلوط ذرات معلق در ابعاد میکرو در سیال ارائه کرد که این رابطه در ابعاد نانو نیز بسیار مورد استفاده قرار گرفته است، البته این رابطه بسیار ساده بوده و تنها اثر نسبت حجمی نانوسیال در ضریب رسانش حرارتی موثر برای ذرات نانو کروی در نظر گرفته شده است. همیلتون و کروسر [۱]، رابطه ماکسول را کامل نموده و رابطه ای برای رسانش حرارتی ارائه نمودند که در آن علاوه بر اثر نسبت حجمی نانوذرات، اثر شکل و اندازهی آنها نیز در نظر گرفته شده است. یو و چوی [۱۷]، مدل ماکسول را کامل تر نموده و اثر لایه های ملکولی سیال پیرامون نانوذرات را روی ضریب رسانش حرارتی موثر در نظر گرفتند. ژی و همکاران [۱۸]، رابطه ای برای ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال ارائه کردند که در آن اثر لایهی ملکولی سیال پیرامون نانوذرات، اندازه و نسبت حجمی نانوذرات، در نظر گرفته شده است. در این رابطه نسبت حجمی نانوذرات به صورت تصحیح شده میباشد، به این صورت که اثر شعاع نانوذرات و ضخامت لایه‌ی ملکولی سیال پیرامون نانوذرات در نسبت حجمی موثر میباشد. آنها ادعا کردند که این رابطه از دقت خوبی برخوردار بوده و بسیار نزدیک به نتایج تجربی میباشد. ژان و همکاران [۱۹]، رابطه ماکسول را بهبود بخشیده و برای اولین بار اثر دمای نانوسیال و حرکت براونی ذرات نانو را در افزایش ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال در نظر گرفتند. البته معادله ارائه شده توسط آنها چندان با نتایج آزمایشگاهی همخوانی ندارد. کو و کلینستر [۲۰,۲۱]، نیز رابطه ماکسول را بهبود بخشیدند. آنها در این رابطه اثر اندازه، نسبت حجمی و حرکت براونی نانوذرات و همچنین دمای نانوسیال را در ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال درنظر گرفتند. رابطه آنها از دقت قابل قبولی برخوردار بوده و با نتایج تجربی همخوانی مناسبی داشته است.
۲-۴-۱-۲- روابط تئوری ارائه شده در زمینه ویسکوزیتهی نانوسیال
اولین بار آلبرت انیشتین [۱]، رابطهای برای ویسکوزیته موثر نانوسیال با نانوذرات کروی ارائه کرده است. در این رابطه تنها اثر نسبت حجمی ذرات نانو در نظر گرفته شده است. سیمها [۲۲]، رابطهای برای ویسکوزیته موثر نانوسیال ارائه کرد که علاوه بر نسبت حجمی نانوذرات اثر شکل آنها نیز در این رابطه در نظر گرفته شده است. کو و کلینستر [۲۳]، رابطه ای برای ویسکوزیته موثر نانوسیال ارائه کردند که در آن علاوه بر نسبت حجمی نانوذرات اثر حرکت براونی نانوذرات و دمای نانوسیال نیز در نظر گرفته شده است. جدیدترین رابطه ای که به صورت تئوری برای ویسکوزیته موثر نانوسیال بدست آمده، توسط کولکارنی و همکاران [۲۴]، ارائه گردیده که در آن ویسکوزیته موثر با نسبت حجمی نانوذرات و معکوس دمای نانوسیال مرتبط گردیده است.
۲-۴-۱-۳- کارهای تجربی انجام شده در زمینه ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال
ایستمن و همکاران [۲۵]، تغییرات ضریب رسانش حرارتی موثر مخلوط مس- اتیلن گلیکول را با قطر ذرات نانو کمتر از ^nm10 را مورد بررسی قرار داده‌اند. آنها افزایش ۴۰ درصد در ضریب رسانش حرارتی موثر را برای نسبت حجمی ۰.۳ درصد گزارش کردند. آنها نشان دادند که افزایش در نسبت سطح به حجم ذرات نانو موجب افزایش بیشتر ضریب رسانش حرارتی خواهد شد. همچنین نتایج بیانگر آن است که افزایش اسید به نانوسیال باعث پایداری نانوسیال و افزایش ضریب رسانش حرارتی آن میشود. مورشد و همکاران [۲۶]، به بررسی اثر شکل هندسی ذرات نانوی TiO₂ در سیال پایهی آب دیونیزه روی ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال پرداختند. در این کار از ذرات نانو به شکل کروی با قطر ^nm15 و به شکل غیر کروی با ابعاد ^nm10× ^nm40 استفاده کردند. مشاهدات نشان میدهد که حدود ۳۳ درصد برای ذرات غیر کروی و ۳۰ درصد برای ذرات کروی، ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال افزایش یافته است. لی و پترسون [۲۷]، اثر دما و نسبت حجمی نانوذرات را بر روی ضریب رسانش حرارتی موثر نانوسیال با نانوذرات CuO با قطر ^nm29 و Al₂O₃ با قطر ^nm36 معلق در آب به عنوان سیال پایه مورد بررسی قرار دادند. یافتهها بیانگر آن است که نسبت حجمی ذرات نانو، قطر ذرات نانو ، نوع ماده و دمای نانوسیال در اندازهی ضریب رسانش حرارتی موثرند. به عنوان مثال آنها نشان دادند که افزایش دما از ۲۷ تا ۳۴.۷ درجهی سلسیوس باعث افزایش ضریب رسانش حرارتی موثر تا سه برابر شده است. همچنین آنها برای ضریب رسانش حرارتی موثر CuO و Al₂O₃ دو معادله ارائه کردند.
۲-۴-۱-۴- کارهای تجربی انجام شده در زمینه ویسکوزیته موثر نانوسیال
در مقایسه با ضریب رسانش حرارتی موثر آزمایشات تجربی برای بدست آوردن ویسکوزیته نانوسیالات بسیار محدود میباشد.در ادامه به تعدادی از این آزمایشات اشاره خواهد شد. ونگ و همکاران [۲۸]، ویسکوزیته موثر اتیلن گلیکولAl₂O₃– و آبAl₂O₃– را اندازه گیری کردند. نتایج نشان داده است که ویسکوزیته موثر نانوسیال بطور مشابه در هر دو مخلوط با افزایش نسبت جحمی ذرات نانو افزایش مییابد. به این معنی که افزایش مطلوب انتقال حرارت در نانوسیال ممکن است باعث افزایش نامطلوب افت فشار در سیستم شود. لی و همکاران [۲۹]، اثر دما بر ویسکوزیتهی موثر نانوسیال آب CuO
–را با بهره گرفتن از یک ویسکومتر مویین مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان دهنده آن است که با افزایش دمای نانوسیال، ویسکوزیتهی موثر کاهش مییابد. هرچند احتمالا نتایج تحت تاثیر تراکم لولهی ویسکومتر برروی دمای بالای نانوذرات بخصوص در دمای پایین قرار گرفته است. دینگ و همکاران [۳۰]، به بررسی اثر نسبت حجمی نانوذرات در دمای نانوسیال برروی ویسکوزیته موثر نانوسیال آبCNT– پرداختند. یافتهها نشان میدهد که با افزایش نسبت حجمی نانوذرات و کاهش دمای نانوسیال، ویسکوزیته موثر افزایش مییابد. همچنین نتایج بیانگر آن است که در کنار دیواره، نانوسیال جریان بهتری را نسبت به سیال خالص به دلیل نرخ برش بالاتر ایجاد میکند.
۲-۴-۲- کارهای انجام شده در زمینهی انتقال حرارت در نانوسیال
۲-۴-۲-۱- کارهای تجربی انجام شده در زمینهی انتقال حرارت در نانوسیال
ماسودا و همکاران ‌‌‌‌‌‌‌‌‌[۲] اولین کسانی بود که به بررسی انتقال حرارت در جریان نانوسیال پرداخت. آنها مخلــوط آب-SiO₂ را مورد آزمایش قرار داد و ۲۰ درصد افزایش را در انتقال حرارت نانوسیال نسبت به سیال گزارش کرد. ژان و لی [۳۱] به بررسی تجربی جریان و انتقال حرارت جابجایی مخلوط آب -Cu در یک لوله با یک شار حرارتی ثابت از دیواره پرداختند. نتایج آنها نشان میدهد که با افزایش ذرات نانو به سیال انتقال حرارت افزایش مییابد. همچنین در این کار ادعا شده است که در نسبتهای حجمی کوچک ذرات نانو اصطکاک در نانوسیال افزایش نمییابد و در قدرت پمپ کردن نانوسیال تغییری حاصل نمیشود. دینگ و همکاران [۳۲] به بررسی تاثیر نانوسیال CNT ^[۳۱] بر انتقال حرارت در یک لوله با قطر داخلی ^mm ۴.۵ پرداختند. در این تحقیق نیز افزایش انتقال حرارت در نانوسیال گزارش شده است. ویتارانا [۳۳] به بررسی ضریب انتقال حرارت جوششی در جریان نانوسیالات آب- طلا، آب- SiO₂و اتیلنگلیکول- SiO₂ در درون یک لولهی استوانهای با قطر ^cm10 و ارتفاع ^cm10 پرداختند. نتایج آنها نشان داده است که افزایش ذرات جامد طلا به آب باعث افزایش ضریب انتقال حرارت نانوسیال نسبت به سیال خالص شده است اما افزایش ذرات جامد SiO₂ به آب واتیلنگلیکول کاهش ضریب انتقال حرارت جوششی را نسبت به سیال خالص سبب شده است.
۲-۴-۲-۲- کارهای عددی انجام شده در زمینهی انتقال حرارت در نانوسیال درداخل حفره‌ی مربعی
بخش بعدی مطالعات مطرح شده در زمینه نانوسیال مختص روش های عددی است. این روشها از نظر هزینه و زمان محاسبات نسبت به روش های تجربی بسیار مقرون به صرفه است و جزئیات بیشتری از جریان جابجایی طبیعی درون حفره را آشکار میسازد. اما صحتسنجی آنها حتما باید توسط داده های تجربی تایید گردد. هرچند بطور کل تحقیقات انجام شده روی نانوسیال بسیار محدود میباشد اما در سالهای اخیر رشد قابل توجهی در تحلیل عددی در این زمینه صورت گرفته است. به دلیل اهمیتی که جریان جابجایی طبیعی درون حفره مربعی در کاربردهای مهندسی دارد، این بخش از علم مکانیک در بخش نانوسیال نیز بسیار مورد توجه محققین قرار گرفته است. بطوریکه بسیاری از مطالعات عددی انجام شده در نانوسیال تا کنون در زمینهی جابجایی طبیعی درون حفرهی مربعی میباشد. در ادامه به تعدادی از تحقیقات انجام شده در این زمینه اشاره خواهد شد. خانافر و همکاران [۳۴] اولین کسانی بودند که جریان نانوسیال را به صورت عددی شبیهسازی کردند. آنها جریان جابجایی طبیعی مخلوط آب- Cu را در یک حفرهی مربعی مورد بررسی قرار دادند. نتایج آنها نشان داده است که انتقال حرارت و سرعت جریان نانوسیال نسبت به سیال خالص به دلیل افزایش ضریب رسانش حرارتی و حرکت رندومی نانوذرات، افزایش مییابد. هو و همکاران [۳۵] اثر معادلات مختلف ارائه شده برای ضریب رسانش حرارتی و ویسکوزیتهی مؤثر نانوسیال بر روی میزان انتقال حرارت جریان نانوسیال آب- Al₂O₃ را مورد بررسی قرار دادند. آنها نشان دادند که معادلات مختلف خواص نانوسیال بر میزان انتقال حرارت تاثیرگذار است. ابونادا و همکاران [۳۶] نیز جریان نانوسیال را درون یک حفرهی حلقوی بررسی کردند. در این کار نیز افزایش انتقال حرارت در جریان نانوسیال گزارش شده است. خدادادی و حسینیزاده [۳۷] نیز برای اولین بار و همچنین کاشانی و همکاران [۳۸] اثرات ذرات نانو را در داخل آب به عنوان یک سیال تغیـــیر فاز دهنده بررسی کردند. آنها نشان دادند که افزایش ذرات نانو باعث افزایــش ذخیرهی انرژی در مـــــواد تغییر فاز دهنده خواهد شد.
فصل سوم
معادلات حاکم و گسسته سازی آنها
برای شبیه سازی جریان لایهای با انتقال حرارت جابجایی در نانوسیال در یک حفره مربعی قائمالزاویه، معادلات ممنتوم و پیوستگی و انرژی را برای یک سیال پیوسته در نظر گرفته، سپس این معادلات برای جریان نانوسیال توسعه داده شده است. در نهایت معادلات حاصل، گسسته سازی شده و برنامه عددی برای آن نوشته شده است. بنابراین معادلات حاکم بر جریان نیز به همین ترتیب معرفی میشوند.
۳-۱- فرض پیوستگی
قبل از اینکه بتوان نانوسیال را به صورت پیوسته درنظر گرفت باید عدد نادسن راکه ازمعادلهی (۳-۱) بدست آمده محاسبه نمود.