رفتارهایی سود آور و پسندیده هستند که مدیریت در به وجود آوردن آنها با مشکلاتی مواجه می باشد. و نمی توان عدم وجود آنها را از طریق سیستم رسمی پاداش و هم چنین ترتیبات قراردادی مورد تنبیه قرار داد زیرا این رفتارها، رفتار هایی داوطلبانه هستند. (Nga Giap et al, 2005, 3)
ابعاد رفتار شهروندی سازمانی
از هنگامی که علاقه در جهت مطالعه رفتار شهروندی سازمانی رشد یافت همواره فقدان یک اجماع در مورد ابعاد آن نیز در ادبیات وجود داشته است. بررسی‌های “پادساکف” (۲۰۰۰) نشان داد که تقریباً ۳۰ نوع متفاوت از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی شناسایی شده است. که با توجه به اینکه برخی از این رفتارها دارای همپوشانی بوده لذا در نهایت می توان این ۳۰ نوع رفتار را در قالب ۷ دسته زیر گنجاند,

1. 1. رفتارهای کمک‌کننده

1. 1. ایثارگری وگذشت

1. 1. وفاداری سازمانی

1. 1. اطاعت سازمانی

1. 1. ابتکارات فردی

1. 1. رفتار مدنی

1. 1. توسعه شخصی

در ادامه به توضیح این رفتارها خواهیم پرداخت. (Podsakoff et al, 2000, 516)
۱) رفتارهای کمک‌کننده به عنوان یک گونه مهم از رفتار شهروندی سازمانی شناسایی شده است. به طور مفهومی رفتارهای کمک‌کننده شامل کمک کردن داوطلبانه به دیگران و یا جلوگیری از اتفاق افتادن مشکلات مربوط به کار می‌باشد.
قسمت اول این تعریف (کمک به دیگران در رابطه با مشکلات مربوط به کار) شامل سه بعد نوع دوستی، میانجیگری و تشویق است که بوسیله ارگان (۱۹۸۸) بیان شد مفهوم کمک‌های بین فردی “گراهام” (۱۹۸۹) و “ویلیامز و اندرسون” (۱۹۹۱)، مفهوم تسهیل بین فردی “ون اسکاتر و موتوویلدو” (۱۹۸۶) ومفهوم کمک به دیگران “گئورگ، بریف و جونز” (۱۹۹۲) و (۱۹۹۷) همگی بیانگر این دسته از رفتارها هستند.
قسمت دوم این تعریف، کمک کردن به دیگران را در قالب جلوگیری از ایجاد مشکلات کاری برای همکاران تبیین می‌کند. (Podsakoff et al, 2000, 516- 517)

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲) ایثارگری وگذشت, نوعی از رفتار شهروندی سازمانی است که نسبت به رفتارهای کمک‌کننده توجه بسیار کمتری به آن شده است. ارگان ایثارگری وگذشت را به عنوان تمایل به تحمل شرایط اجتناب‌ناپذیر ناراحت‌کننده بدون شکایت و ابراز ناراحتی تعریف کرد (Organ,1990, 96). به نظر می رسد این تعریف بسیار محدودتر از مفهومی است که از ایثارگری و گذشت استنباط می شود. به عنوان مثال ((رادمردان خوب)) افرادی هستند که نه تنها در مواقعی که از دیگران آسیب می بینند شکایتی ندارند، بلکه آنها نگرش مثبت خود را در مواقعی که کارها برخلاف انتظار آنان انجام می شود، حفظ می کنند ، در مواقعی که دیگران از پیشنهادات آنان پیروی نمی کنند، رنجیده خاطر نمی شوند و مشتاقند تا علائق و تمایلات شخصی خود را برای خوب شدن گروه کاری که در آن مشغول به فعالیت هستند ، قربانی کنند. هم چنین “آریان” ایثارگری وگذشت را می توان به عنوان خوش‌نیتی کارکنان در تحمل شرایطی که ایده‌آل نیست، بدون ابراز شکایت تعریف نمود
تحقیقات تجربی “مک کنزی” (۱۹۹۳) و “پادساکف” (۱۹۹۰) که از این سازه استفاده کردند تمایز در مرجعیت و عواقب این نوع رفتار را از سایر گونه‌های رفتاری رفتار شهروندی سازمانی نشان داد. (Podsakoff & et al, 2000, 517)
۳) وفاداری سازمانی, شامل مفهوم طرفداری صادقانه “گراهام” (۱۹۸۹)، مفهوم حسن نیت در حال گسترش و حمایت از سازمان “گئورگ” (۱۹۹۷) و مفهوم طرفداری، حمایت و دفاع از اهداف سازمانی” بورمن و موتوویلدو” (۱۹۹۳) است.
وفاداری سازمانی بخاطرارتقا جایگاه سازمان نزد بیرونی ها ضروری است. حمایت و دفاع در مقابل تهدیدات بیرونی و حفظ تعهد حتی در شرایط نامطلوب می‌تواند به عنوان وفاداری نگریسته شود. “بلیک لی و مورمن نشان دادند” که این گونه از رفتار متمایز از سایر گونه‌های رفتار شهروندی سازمانی است. (Podsakoff & et al, 2000, 517)
۴) اطاعت سازمانی, دارای سابقه‌ای قدیمی در زمینه تحقیقات رفتار شهروندی سازمانی است. مفهوم فرمانبرداری سازمانی که بوسیله “گراهام” (۱۹۹۱) بیان شد، و مفهوم پیروی از قوانین و رویه‌های سازمانی که بوسیله”موتوویلدو و بورمن” (۱۹۹۳) بیان شد همگی نشان دهنده این سازه می‌باشد و حاصل آن درونی کردن و پذیرش قوانین سازمانی، مقررات و رویه‌ها است، حتی در حالت عدم وجود نظارت. دلیل اینکه این رفتار بعنوان یک نوع از رفتار شهروندی سازمانی در نظر گرفته می‌شود این است که حتی با وجود اینکه از هر کسی انتظار می‌رود تا از مقررات، قوانین و رویه‌های سازمانی در همه مواقع اطاعت کند، بسیاری از کارکنان به سادگی آن را انجام نمی‌دهند. بنابراین کارکنانی که به صورت وظیفه شناسی از تمام مقررات و دستورالعمل‌ها حتی در شرایط عدم نظارت، اطاعت می‌کنند به عنوان شهروندان خوب به حساب می‌آیند(Podsakoff et al., 2000, 517)
۵) بعد دیگری که چندین محقق مشخص کرده‌اند نوعی از رفتار شهروندی سازمانی تحت عنوان ابتکار شخصی است. این نوع از رفتار شهروندی سازمانی، رفتار فرانقشی است که ماورا حداقل نیازمندی‌های کلی موردانتظار قرار دارد. نمونه‌هایی از چنین رفتارهایی شامل فعالیت‌های خلاقانه داوطلبانه و طراحی‌های نوآورانه برای بهبود وظیفه شخصی و یا عملکرد سازمانی است. موتوویلدو و بورمن (۱۹۹۳) انجام دادن مشتاقانه و داوطلبانه فعالیت‌های وظیفه‌ای را به عنوان مؤلفه‌های این سازه بیان کردند.
به هرحال “ارگان” (۱۹۸۸) نشان داد که تمایز میان این گونه از رفتارها و رفتارهای درون نقش بسیار مشکل است بخاطر اینکه تفاوت‌ها بیشتر در درجه هستند تا در نوع آنها وبنابراین شاید اینکه برخی از محققان این بُعد را در مطالعاتشان بر روی رفتار شهروندی سازمانی در نظر نگرفته‌اند، تعجب‌آور نباشد. (Podsakoff et al., 2000, 523)
۶) بعد دیگری که از مباحث “گراهام” (۱۹۹۱) در مورد مسؤولیت‌پذیری ناشی می‌شود رفتار مدنی در سازمان است. رفتار مدنی بعنوان یک سطح کلان از علاقه یا تعهد به سازمان بعنوان یک کل است. این علاقه و تعهد به شکل تمایل به مشارکت در فعالیت‌های حکومت ( نظیر، شرکت در جلسات ، دخالت در بحث های سیاسی ، بیان عقاید شخصی در خصوص استراتژی هایی که سازمان باید از آنها پیروی کند و غیره ) نظارت بر محیط به منظور شناسایی فرصت‌ها و تهدیدات (در نظر گرفتن تغییرات صنعت از جهت تأثیرات آن بر سازمان)، حتی با هزینه شخصی نمونه‌ای از این رفتارهاست.
این رفتار منعکس‌کننده شناخت فرد است از اینکه او جزیی از یک کل بزرگتر است و همانطور که شهروندان به عنوان اعضاء جامعه در قبال جامعه مسؤولیت‌هایی را می‌پذیرند او نیز به عنوان یک عضو سازمان مسؤولیت‌هایی را در قبال سازمان برعهده دارد.این بُعد در مطالعات”ارگان” (۱۹۸۸) به عنوان رفتار مدنی و در مطالعات گراهام (۱۹۹۱) به عنوان مشارکت سازمانی و در مطالعات “گئورگ و بریف”(۱۹۹۲) به عنوان محافظت از سازمان ، درنظر گرفته می‌شود.
۷) نوع نهایی از رفتار شهروندی سازمانی، توسعه شخصی است که در مطالعات” کتز” (۱۹۸۴) و “گئورگ و بریف” (۱۹۹۲) مورد شناسایی قرار گرفت و به عنوان بُعد کلیدی رفتار شهروندی سازمانی معرفی گردید.
توسعه شخصی شامل رفتارهای داوطلبانه کارکنان به منظور بهبود دانش، مهارت‌ها و توانایی‌هایشان می‌باشد. ویژگی‌ چنین رفتاری این است که یادگیری مجموعه جدیدی از مهارت‌ها به منظور توسعه دامنه مشارکت در سازمان انجام می‌گیرد. به هرحال این بُعد از رفتار شهروندی سازمانی در ادبیات، مطالعات و تحقیقات مورد بررسی قرار نگرفته است، با این وجود به نظر می‌رسد این نوع از رفتارها که وابسته به صلاحدید کارکنان می‌باشد به طور مفهومی از سایر انواع رفتار شهروندی سازمانی متمایز است و انتظار می‌رود به منظور بهبود اثربخشی سازمان بایستی از مکانیزم‌های متفاوتی نسبت به دیگر رفتارها، در این مورد بهره برد. (Podsakoff et al, 2000, 525)
با مطالعه ادبیات موضوع می‌توان به این نتیجه رسید که تقریباً تمام تحقیقات رفتار شهروندی سازمانی بوسیله مقاله “کتز” (۱۹۶۴) تحت تأثیر قرار گرفته است و شاید جای تعجب نباشد که به یک تشابه قوی میان انواع رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد رفتارهای خودجوش و نوآورانه (که کتز در مقاله خود به بررسی آنها پرداخته است) دست بیابیم. با بیان ابعاد مورد نظر کتز به صورت زیر، می‌توان این تشابه را مشاهده کرد؛
۱) همکاری با دیگران
۲) حمایت از سازمان
۳) ایده‌های داوطلبانه وسازنده
۴) خودآموزشی و
۵) داشتن نگرش مطلوب به سازمان
به عنوان مثال همکاری با دیگران منعکس‌کننده ابعاد کمک به دیگران و ایثارگری وگذشت است. حمایت از سازمان منعکس‌کننده ابعاد رفتار مدنی و وفاداری به سازمان است. ایده‌های داوطلبانه و سازنده منعکس‌کننده بُعد ابتکارات شخصی است. خودآموزشی منعکس‌کننده بُعد توسعه شخصی است و در نهایت داشتن نگرش مطلوب نسبت به سازمان منعکس‌کننده وفاداری و شاید هم ایثارگری وگذشت باشد(Podsakoff et al., 2000, 526)
“گراهام” در سال ۱۹۹۱ با بهره گرفتن از فلسفه کلاسیک و تئوری سیاسی مدرن رفتار شهروندی را مفهوم سازی نمود. با بهره گرفتن از این دیدگاه تئوریک “گراهام” بیان کرد که سه شکل از رفتارهای شهروندی وجود دارند,
الف)اطاعت, احترام به ساختارها و فرآیندهای منظم را شامل می‌شود، به این معنی که شهروندان، مسؤول اختیار منطقی – قانونی را تشخیص داده و از قانون تبعیت می‌کنند.
ب) وفاداری, است که در آن شهروند علایق جامعه و ارزش‌های نهفته در آن را به صورت کلی تأمین می‌کند. شهروندان وفادار جوامع خود را ارتقاء می‌دهند، آن را حفاظت کرده و تلاش زیادی برای نیکی کردن از خود نشان می‌دهند.
ج) مشارکت, درگیری مسؤولانه و فعال در اداره جامعه را تحت شرایط قانونی در بر می‌گیرد(Bolino et al, 2002, 507)
وان داینی و همکارانش (۱۹۹۴) بیان کردند که مشارکت دارای ۳ شکل می باشد.
مشارکت اجتماعی , درگیری فعالانه کارکنان در فعالیت های شرکت و مشارکت در فعالیت های اجتماعی دردرون سازمان
مشارکت مدافعانه, اشتیاق کارکنان برای بحث و گفتگو با دیگران برای توسعه سازمان از طریق ارائه پیشنهادات ، نوآوری و تشویق سایر همکاران برای سخن گفتن.
مشارکت وظیفه ای, همکاری کارکنان فراتر از استانداردهای مورد نیاز کاری.
۸-۲ تعهد سازمانی^[۳۴]
میزان تعهد کارکنان به سازمان می‌تواند در بروز و یا نوع رفتارهای شهروندی سازمانی موثر باشد. تعهد سازمانی نگرشی است که بیانگر این نکته می‌باشد که اعضای سازمان، به چه میزان خودشان را با سازمانی که در آن کار می‌کنند،‌ تعیین هویت می‌نمایند و چقدر در آن درگیر هستند. فردی که تعهد سازمانی بالایی دارد، در سازمان باقی می‌ماند، اهداف آن را می‌پذیرد و برای رسیدن به آن اهداف از خود تلاش بیش از حد و یا حتی ایثار نشان می‌دهد.
“کریتز” بیان می‌دارد که یک رابطه مستقیم و قوی بین تعهد سازمانی و رضایت شغلی وجود دارد. به این ترتیب انتظار می‌رود که افزایش تعهد سازمانی موجب افزایش بروز رفتارهای شهروندی سازمانی گردد. یافته‌های تجربی این موضوع را تایید می‌کند، اما درعین حال میزان تاثیر و چگونگی عملکرد این عامل به فرهنگ نیز وابسته است.
مدل‌های “شال^[۳۵]” (۱۹۹۱) و “وینر^[۳۶]” (۱۹۸۲) تأییدی نظری را برای رابطه میان رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی فراهم کرده است. “شال” پیشنهاد کرده است که از آنجا که تعهد، جهت رفتاری را مشخص می‌کند، وقتی که انتظار از پاداش‌های رسمی سازمانی برای عملکرد وجود دارد، تعهد احتمالاً تعیین‌کننده رفتار شهروندی سازمانی است. پیشنهاد “وینر” این است که تعهد مسؤل رفتارهایی است که در ابتدا به تشویق و تنبیه ارتباط ندارد و بعضاً منعکس‌کننده رفتارهای پیش اجتماعی قبل از اشتغال فرد می‌باشند (Schappe, 1998, 280) به هر حال علیرغم تأیید قوی از رابطه بین تعهد و رفتار شهروندی سازمانی، “تانسکی” (۱۹۹۳) تأییدی برای این رابطه پیدا نکرد و نهایتاً تحقیقاتی که توسط “آریان و ارگان” (۱۹۹۵) انجام شد نشان داد که تعهد سازمانی (تعلق عاطفی که یک فرد به یک سازمان احساس می‌کند) به شکل معناداری با هر دو بُعد از وظیفه شناس بودن و اطاعت از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی ارتباط پیدا کرده است.
“ویلیامز” (۱۹۹۱) بیان کرد از آنجا که بین رضایت شغلی و تعهد سازمانی همپوشانی مفهومی وجود دارد، بایستی توانایی پیش‌بینانه این دو متغیر به طور همزمان مطالعه گردد. “مورمن و ارگان” نیز بیان کردند که برای تشریح بهتر رابطه میان این متغیرها بایستی مفاهیم عدالت را موقعی که اثرات رضایت شغلی روی رفتار شهروندی سازمانی مطالعه می‌شود، نیز در نظر گرفت و باتوجه به نظریات ویلیامز از همپوشانی مفهومی میان رضایت شغلی و تعهد سازمانی، زمانی که اثرات رضایت شغلی بر روی رفتار شهروندی سازمانی مطالعه می‌شود، اگر به تعهد سازمانی به عنوان یک متغیر اثرگذار توجه شود، یافته‌ها از اعتبار بیشتری برخوردار خواهد بود(Schappe, 1998, 281)
۱-۸-۲ فضای سیاسی سازمان
محققان مختلف برای رفتارهای سیاسی سازمانی تعاریف متفاوتی ارائه نموده‌اند، اما بسیاری از آن‌ها در تعریف سیاست در سازمان به عنوان تاثیر بر دیگران جهت افزایش منافع شخصی و به بهای اهداف سازمانی اتفاق نظر دارند. تحقیقات زیادی در زمینه تاثیر فضای سیاسی سازمان و افزایش استفاده از تاکتیک‌های سیاسی در سازمان بر نگرش کارکنان وجود دارد، اما تحقیقاتی که تاثیر فضای سیاسی را بر رفتارهای کارکنان بررسی کرده باشند، اندک‌اند.

بین سرمایه‌ی اجتماعی و میزان درآمد شاغلان کسب‏وکار خانگی رابطه معناداری وجود دارد.
بین سرمایه‌ی اجتماعی و نوع فعالیت (صنایع دستی، فرش دستباف، امور تولیدات دامی و کشاورزی، فعالیت‌های فرهنگی) شاغلان کسب‏وکار خانگی رابطه معناداری وجود دارد.
بین سرمایه‌ی اجتماعی و سابقه‌ی کاری شاغلان کسب‏وکار خانگی رابطه معناداری وجود دارد.
بین سرمایه‌ی اجتماعی و نحوه‌ی راه‏اندازی کسب‏وکار رابطه معناداری وجود دارد.
بین سرمایه‌ی اجتماعی و عضویت در صنف مربوط به کسب‌وکار رابطه معناداری وجود دارد.
بین سرمایه‌ی اجتماعی و تحت حمایت نهاد خاص بودن رابطه معناداری وجود دارد.
بین ویژگی‌های فردی (سن، قومیت، سطح تحصیلات و محل تولد) افراد و راه‏اندازی کسب‏وکار خانگی رابطه معناداری وجود دارد.
۱-۵-روش تحقیق
۱-۵-۱- نوع تحقیق
یکی از مهم‌ترین مسائلی که چارچوب تحقیق و ابزار مورد استفاده در آن را مشخص می‌کند، روش تحقیق است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی می‌باشد و بر اساس روش تحقیق از نوع علی پس از وقوع می‌باشد.
۱-۵-۲- جامعه‌ی آماری
جامعه آماری مورد مطالعه‌ی کلیه‌ی افراد شاغل در کسب‏وکار خانگی شهر شیراز تا سال ۱۳۹۱ می‌باشند که طبق آمار به دست آمده این تعداد تقریباً برابر با ۳۶۰۰۰ نفر می‌باشد.
۱-۵-۳- نمونه‌ی آماری
حجم نمونه این پژوهش، بر اساس فرمول کوکران ۳۸۰ نفر به دست آمد که برای اطمینان بیشتر ۳۸۵ پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین تعداد ۱۳۰ پرسشنامه نیز از افراد فاقد کسب‏وکار به دست آمد. به منظور نمونه گیری نیز از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده گردید.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱-۵-۴- ابزار گردآوری داده‌ها
در این پژوهش به منظور جمع آوری اطلاعات از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده گردیده است. روش کتابخانه ای در کلیه‌ی مراحل پژوهش به کار گرفته شد و به منظور مقایسه‏ی سطح سرمایه ی اجتماعی شاغلان کسب‏وکار خانگی و افراد فاقد کسب‏وکار از پرسشنامه استفاده شد. پرسشنامه مورد استفاده شامل ۳۷ سؤال بود که پایایی و روایی آن اثبات گردیده است.
۱-۶-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
در این پژوهش با بهره گرفتن از آزمون‌های آماری (توصیفی و استنباطی) و نرم افزار SPSS16 به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شده است. از آمار توصیفی، به منظور خلاصه نمودن جنبه های مهم اطلاعات با شاخص‌های عددی چون میانگین و واریانس استفاده نمودیم. به جهت بررسی فرضیه های این پژوهش نیز از آماره های مقتضی در حوزه‌ی استنباط شامل آزمون تی و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه بهره‌مند می‌گردیم.
۱-۷-ساختار تحقیق
با توجه به اهمیت کسب‏وکار خانگی و سرمایه‌ی اجتماعی، فصل دوم این پژوهش به بررسی و مطالعه‌ی مفاهیم کسب‏وکار خانگی و سرمایه‌ی اجتماعی و نظریات مختلف آن و همچنین به بررسی متون و تحقیقات پیشین پرداخته شده است. در ادامه‌ی فصل نیز پس از بررسی ابعاد سرمایه‌ی اجتماعی، مدل زیر بنایی پژوهش بیان می‌گردد.
در فصل سوم پس از بررسی اهداف و فرضیه های این پژوهش، جامعه‌ی آماری، نمونه‌ی آن و نحوه‌ی نمونه گیری، ابزار پژوهش، متغیرهای این پژوهش و آزمون‌های مورد استفاده بیان می‌گردند
در فصل چهارم به ارائه‌ نتایج پژوهش می‌پردازیم و ضمن بررسی و تجزیه و تحلیل آن‌ها، نتایج به دست آمده را مورد بررسی قرار می‌دهد.
و در نهایت فصل پنجم این پژوهش، نتیجه گیری و پیشنهادهای ارائه شده را بیان می کند.
فصل دوم
چارچوب نظری و پیشینه‌ موضوع
۲-۱-مقدمه
از زمان سقوط دیوار برلین توجه فوق‌العاده ای به چند موضوع مرتبط با یکدیگر از قبیل سرمایه‏ی اجتماعی، جامعه­ مدنی، هنجارهای اجتماعی و اعتماد، به عنوان مسائل عمده­ی دموکراسی معاصر معطوف گردید (فوکویاما، ۱۳۷۹: ۹). سرمایه اجتماعی در جوامع و سازمان‌های نوین از اهمیت ویژه­ای برخوردار می­باشد و برنامه­ ریزان با شناخت میزان سرمایه‏ی اجتماعی خود در ذهنیت مخاطبان می­توانند، برنامه ­های آتی خود را سامان­دهی نمایند (کامران و دیگران، ۱۳۸۹: ۲۱). سرمایه‏ی اجتماعی همچون مفاهیم سرمایه‏ی فیزیکی و سرمایه‏ی انسانی (یعنی ابزار و آموزش‌هایی که بهره‏وری فردی را افزایش می‏دهند) به ویژگی‏های سازمان اجتماعی از قبیل شبکه‏ها، هنجارها و اعتماد اشاره دارند که هماهنگی و همکاری برای کسب سود متقابل را تسهیل می‏ نمایند (پاتنام، ۲۰۰۰: ۶۷). سرمایه‏ی اجتماعی سود سرمایه ­گذاری در زمینه‏ی سرمایه‏ی فیزیکی و انسانی را افزایش می‏دهد. در جامعه ای که از نعمت سرمایه‏ی اجتماعی چشمگیری برخوردار است، همکاری آسان‌تر است (ناطق پور و فیروزآبادی،۱۳۸۴ : ۶۱-۶۰). با توجه به تقاضای فزاینده برای کسب‏وکارهای ارائه دهنده خدمات و نیز با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیکی اخیر، فرصت­های کسب‏وکار خانگی نامحدود و پایان ناپذیر به نظر می­رسند. این نوع کسب‏وکارها از انعطاف پذیری بالایی برخوردارند، به گونه ­ای که فرد می‏تواند در کنار خانواده­ی خود اقدام به فعالیت شغلی نماید و نیز فرد از استقلال برخوردار گردیده و در واقع رئیس خود به حساب می‌آید (غلامی و احمدپور داریانی،۱۳۸۶ :۳). از آنجایی که سرمایه‌ی اجتماعی دارای توان تأثیر بر فعالیت‌های کارآفرینی و راه‏اندازی کسب‏وکار می‌باشد، لذا در این پژوهش به بررسی تأثیر سرمایه‌ی اجتماعی بر راه‏اندازی کسب‏وکار خانگی می‌پردازیم.
در این فصل ضمن بیان نظریه‌ها و مفاهیم سرمایه‌ی اجتماعی و مشاغل خانگی، به بررسی مطالعات پیشین در این زمینه می‌پردازیم. در آخر نیز به بیان چارچوب نظری و مدل مفهومی و زیر بنایی پژوهش پرداخته می‌شود.
۲-۲-تعاریف و نظریه های سرمایه اجتماعی
مفهوم سرمایه را می‏توان از آرای مارکس دنبال نمود. در مفهوم پردازی مارکس، سرمایه بخشی از ارزش اضافی است که سرمایه‏داران و کسانی که ابزار تولید را در اختیار دارند، از گردش کالاها و پول در فرایندهای تولید و مصرف، آن را به دست می‏آورند (توسلی و موسوی، ۱۳۸۴: ۲). در واقع سرمایه را هم به عنوان یک مفهوم و هم به عنوان یک تئوری می‏توان در نظر گرفت. سرمایه به عنوان یک مفهوم، سرمایه گذاری در انواع خاصی از منابع ارزشمند جامعه می‏باشد و به عنوان تئوری فرایندی است که توسط آن سرمایه حاصل می‏شود و برای بازگشت مجدد به کار گرفته می‏شود (لین، ۲۰۰۱: ۳). اگر سرمایه‏ی فیزیکی چیزی است که در ساختمان، زمین یا تجهیزات مولد وجود دارد، سرمایه‏ی مالی چیزی است که یک فرد در بانک دارد (پول) و سرمایه‏ی انسانی چیزی است که در ذهن وجود دارد (آموزش و مهارت_­های مختلف)، سرمایه‏ی اجتماعی چیزی است که در روابط یا شبکه‏های خود با دیگر افراد داریم (تاج‌بخش، ۱۳۸۵: ۲۸).
در واقع ما می‌توانیم سرمایه‏ی اجتماعی را از دیگر انواع منابع متمایز نماییم. سرمایه‏ی اجتماعی، منابع در دسترس افراد است که تابع موقعیت آن‏ها در ساختار ارتباطات اجتماعیشان می‏باشد. اما ارتباطات اجتماعی چیست؟ ما می­توانیم به طور مفهومی ۳ جنبه از ساختار اجتماعی را که هرکدام در انواع مختلف ارتباطات ریشه دارند را تشخیص دهیم:
ارتباطات داد و ستد: در این نوع ارتباطات کالاها و خدمات در ازای پول یا تهاتر معاوضه می­گردند.
ارتباطات سلسله مراتبی: در این نوع ارتباطات تبعیت از صاحب اختیار در ازای امنیت مادی و معنوی مبادله می‏شود.
ارتباطات اجتماعی: در این نوع ارتباطات مساعدت و خیر­خواهی مبادله می‏شود. این­ها ۳ نوع ارتباطاتی هستند که جنبه­ های ساختار اجتماعی زمینه­ای سرمایه‏ی اجتماعی را تشکیل می‏دهند (آدلر^[۱۱] و ون^[۱۲]،۲۰۰۲: ۱۸).
در دو دهه­ گذشته سرمایه‏ی اجتماعی در شکل­ها و زمینه ­های مختلف به عنوان یکی از شاخص­ترین مفاهیم در علوم اجتماعی پدیدار گشته است. ولی ریشه­ استفاده از این اصطلاح به سال ۱۹۱۶ و به کاربرد اولیه­ آن توسط یک معلم جوان به نام هانی فن^[۱۳] باز می‏گردد. او در بحث مراکز اجتماعات مدارس روستایی، بر اهمیت احیای مشارکت­های اجتماعی برای تداوم دموکراسی و توسعه تاکید کرد و مفهوم سرمایه‏ی اجتماعی را وضع نمود. هانی فن هر دو وجه منافع خصوصی و عمومی سرمایه‏ی اجتماعی را برجسته کرد اما به رغم این نوآوری مفهومی توجهی را بر نیانگیخت و بدون هیچ اثری ناپدید شد (پاتنام و گاس، ۲۰۰۲: ۵-۴). جین جاکوب^[۱۴] (۱۹۶۱) نیز بیان کرد که شبکه‏های اجتماعی فشرده در محدوده­های قدیمی و مختلط شهری، صورتی از سرمایه‏ی اجتماعی را تشکیل می‏دهند و در ارتباط با حفظ نظافت، عدم وجود جرم و جنایات خیابانی و دیگر تصمیمات در مورد بهبود کیفیت زندگی، در مقایسه با عوامل نهادهای رسمی مانند نیروی انتظامی و نیروی حفاظتی پلیس، مسئولیت بیشتری از خود نشان می‏دهند (جاکوب، ۱۹۶۱: ۱۳۸^[۱۵]). اولین توضیح و تفسیر یکپارچه از سرمایه‏ی اجتماعی توسط پیربوردیو در ۱۹۷۲ انجام شد. وی سرمایه‏ی اجتماعی را به عنوان «مجموعه منابع بالقوه و بالفعل که به عضویت در یک گروه مرتبط می‏شود، تعریف می‏کند که هر یک از اعضا با پشتیبانی یکدیگر فراهم می‏کنند» (بوردیو^[۱۶]، ۱۹۸۶: ۲۴۳). در دهه ۱۹۸۰، این اصطلاح توسط جمیز کلمن جامعه­ شناس، در معنای وسیع­تری مورد استفاده قرار گرفت و رابرت پاتنام، دانشمند علوم سیاسی نفر دومی بود که بحثی قوی را در مورد نقش سرمایه‏ی اجتماعی و جامعه­ مدنی را هم در ایتالیا و هم در ایالات متحده برانگیخت (فوکویاما، ۱۳۷۹: ۱۰). بانک جهانی نیز در سال ۱۹۹۸ در تعریف سرمایه‏ی اجتماعی چنین آورده است (پیران، ۱۳۸۵: ۱۶) :
«سرمایه‏ی اجتماعی در جامعه­ای مفروض در برگیرنده­ی نهادها، روابط، نظرگاه­ها و ارزش­هایی است که بر کنش و واکنش­های بین مردم حاکمند و در توسعه اقتصادی و اجتماعی سهم دارند. لیکن سرمایه‏ی اجتماعی جمع ساده­ی نهادهایی نیست که جامعه را در بر می­گیرد بلکه همچنین می ­تواند نهادهای بیان شده را به هم پیوند زند. سرمایه‏ی اجتماعی در عین حال دربرگیرنده­ی ارزش­ها و هنجارهای مشترک لازم برای رفتار اجتماعی است که در روابط شخصی افراد، در اعتماد آنان به یکدیگر و در حس مشترک مسئولیت­های مدنی منعکس شده است. امری که جامعه را چیزی بیشتر و فراتر از جمع افراد می­سازد». در مورد سرمایه‏ی اجتماعی نظریات متعددی بیان شده است که به بیان تعدادی از آن‏ها می­پردازیم:
۲-۲-۱- بوردیو
مفهوم سرمایه‏ی اجتماعی در دهه­ ۱۹۷۰ و اوایل دهه­ ۱۹۸۰ توسط پیر بوردیو مطرح گردید. وی ۳ نوع سرمایه را شناسایی نمود: سرمایه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی. مفهوم سرمایه‏ی اجتماعی از نظر بوردیو بر تعارضات و عملکرد قدرت (روابط اجتماعی که توانایی فرد را برای پیشبرد علائقش افزایش می‏دهد) تاکید دارد. از دیدگاه بوردیو، سرمایه‏ی اجتماعی یک منبع برای تعارضات اجتماعی است که در عرصه ­های اجتماعی متفاوت استفاده می‏گردد (سیسیانن^[۱۷]، ۲۰۰۰: ۲). بوردیو میزان سرمایه‏ی اجتماعی را به عنوان تابعی از اندازه­ شبکه‏ها و حجم سرمایه (اعم از اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی) که در خدمت افراد شبکه می‏باشد، تعریف می­نماید (لین، ۱۹۹۹: ۳۵). او به این نکته توجه می­ کند که ایجاد و اثربخشی سرمایه‏ی اجتماعی بستگی به عضویت در یک گروه اجتماعی دارد که اعضای آن مرزهای گروه را از طریق مبادله­ اشیاء و نماها بنیان نهاده­اند (ایمانی جاجرمی، ۱۳۸۰: ۳۶ ). مفهوم بوردیویی سرمایه اجتماعی به سبب آنکه تنها راه دانستن وجود آن و سودمندی­اش برای افزایش سرمایه‏ی اقتصادی پس از وقوع موضوع است، سنجش ناپذیر و مبهم دانسته شده است. کاربرد سرمایه‌ی اجتماعی نزد بوردیو بر این درک استوار است که افراد چگونه با سرمایه گذاری بر روابط گروهی، وضعیت اقتصادی خود را در یک فضای اجتماعی سلسله­ مراتبی (جامعه سرمایه داری) بهبود می‏بخشند (مرشدی و شیری، ۱۳۸۷: ۱۹۶). بحث‌های بوردیو درباره سرمایه‏ی اجتماعی و مفاهیم مرتبط با آن، مطالعات مردم شناختی را درباره نقش برخی گروه ­های اجتماعی در توسعه، هدایت نموده ­اند (ایمانی جاجرمی، ۱۳۸۰: ۳۶ ).
۲-۲- ۲- لین
لین با طرح نظریه منابع اجتماعی مطرح نمود که دستیابی به منابع اجتماعی و استفاده از آن‌ها می‌تواند به موقعیت‌های اجتماعی – اقتصادی بهتر منجر شود. از نظر لین منابع ارزشمند در اکثر جوامع ثروت، قدرت و پایگاه اجتماعی می‌باشد و لذا سرمایه اجتماعی افراد را بر حسب میزان یا تنوع ویژگی‌های دیگرانی که فرد با آن‌ها پیوندهای مستقیم و غیرمستقیم دارد قابل سنجش می‌داند (توسلی و موسوی، ۱۳۸۴: ۱۰). لین مفهوم سرمایه‏ی اجتماعی را به مثابه منابع نهفته در ساختار اجتماعی تعریف می‏کند که با کنش­های هدفمند قابل دسترسی یا گردآوری است. از نظر وی سرمایه‏ی اجتماعی از ۳ جزء تشکیل شده است: منابع نهفته در ساختار اجتماعی، قابلیت دسترسی افراد به این گونه منابع اجتماعی و استفاده یا گردآوری این گونه منابع اجتماعی در کنش­های هدفمند (لین، ۱۹۹۹: ۳۵). لین چهار عنصر اطلاعات، نفوذ، اعتبارات اجتماعی و تایید را شرح چگونگی کارکرد سرمایه‌ی اجتماعی در کنش‌های ابزاری و کنش‌های اظهاری می‌داند (لین، ۲۰۰۱: ۲۰). مباحث لین صرفاً بر منافع فردی سرمایه‌ی اجتماعی متمرکز است و سرمایه‌ی اجتماعی را در درجه‌ی اول امری فردی می‌داند که افراد با انگیزه‌ی کسب سود برای خود، اقدام به سرمایه گذاری در روابط اجتماعی نمایند. اگرچه ممکن است به زعم لین مانند سرمایه‌ی انسانی، مجموع دارایی‌های ارتباطی به نفع جامعه نیز تمام شود (توسلی و موسوی، ۱۳۸۴: ۱۲).
۲-۲-۳- کلمن
جمیز کلمن در سال ۱۹۸۸ در مقاله­ خود در مورد تأثیر سرمایه‏ی اجتماعی در خلق سرمایه‏ی انسانی، سرمایه‏ی اجتماعی را ارتباط بین عوامل فردی و ساختاری درون شبکه‏های اجتماعی معرفی می­نماید و بیان می‏کند که سرمایه‏ی اجتماعی با کارکردهایش تعریف می‏گردد (گریکس^[۱۸]، ۲۰۰۱: ۱۹۲). به نظر کلمن سرمایه‏ی اجتماعی مجموعه ­ای از چیزهای متنوعی با دو ویژگی‏های مشترک می‏باشد: همه آن‏ها متشکل از ساخت اجتماعی هستند و اقدامات معین افراد را در درون ساختار تسهیل می­نمایند. کلمن سرمایه‏ی اجتماعی را در چارچوب منافع حاصل از روابط اجتماعی تسهیل یافته در نظر گرفته و آن را در کنار سایر سرمایه­ها از قبیل سرمایه‏ی انسانی و فیزیکی عامل پیشرفت و بهبود زندگی می­داند (غفاری و اونق، ۱۳۸۵: ۱۶۴). همانند سایر شکل‏های سرمایه، سرمایه‏ی اجتماعی نیز مولد می‏باشد و دستیابی به هدف­های معین را که در نبود سرمایه‏ی اجتماعی دستیابی به آن‏ها تنها با صرف هزینه­ های زیاد امکان پذیر می‏شود، ممکن می‌سازد (کلمن، ۱۹۸۸: ۹۸). بدین گونه کلمن بر سودمندی سرمایه‏ی اجتماعی به عنوان منبعی برای همکاری، روابط دوجانبه و توسعه اجتماعی تاکید می­ورزد (ایمانی جاجرمی، ۱۳۸۰: ۳۶ ). کلمن برخی از روابط اجتماعی را که می ­تواند منابع سرمایه­ای سودمند ایجاد کند شامل: تعهدات و انتظارات، ظرفیت بالقوه اطلاعات، هنجارها و ایدئولوژی می­داند (ناطق پور و فیروزآبادی،۱۳۸۵ :۴). دیدگاه کلمن در باره سرمایه اجتماعی به این نتیجه می­انجامد که در جوامع دارای سرمایه اجتماعی زیاد، می‌توانند به رفاه و سعادت دست یابند، اما جوامعی که سرمایه‏ی اجتماعی در آن‏ها ناکافی است گرفتار مسائل متعدد خواهند شد. این بحثی است که فرانسیس فوکویاما آن را دنبال نموده است. او سرمایه‏ی اجتماعی را به عنوان توانایی افراد برای کار با یکدیگر در جهت اهداف عمومی در گروه‌ها و سازمان‏ها تعریف می‏کند (ایمانی جاجرمی، ۱۳۸۰: ۳۷ ).
۲-۲-۴- پاتنام
رابرت پاتنام در مطالعه­ خود که پس از اصلاحات سیاسی صورت گرفته در سال ۱۹۷۱ در ایتالیا انجام داد به دنبال پاسخ گویی به این مسئله بود که با وجود سیاست­های مشخص و کلان دولت مرکزی، چرا نهادهای دموکراتیک در شمال ایتالیا کارآمدتر از جنوب عمل می‏کنند و چه عاملی باعث تفاوت در رشد اقتصادی شمال و جنوب ایتالیا می‏شود. او در تبیین این مسئله سرمایه‏ی اجتماعی را مورد توجه قرار می‏دهد. از نظر وی سرمایه‏ی اجتماعی: شبکه‏ها، هنجارها و اعتمادی است که مشارکت کنندگان را قادر می­سازد تا به طور مؤثرتری با همدیگر کنش داشته باشند و اهداف مشترکشان را پیگیری نمایند (پاتنام، ۱۹۹۶: ۵۶). در مجموع پاتنام منابع سرمایه‏ی اجتماعی را اعتماد، هنجارهای معامله متقابل و شبکه‏های افقی تعامل می‏داند که خود تقویت­کننده و خود افزون هستند (ایمانی جاجرمی، ۱۳۸۰: ۳۸). شبکه‏های افقی در نظریه پاتنام و هنجارهای اعتماد و همیاری درون این شبکه‏ها، منابع سرمایه ای هستند که ذاتاً اجتماعی بوده و با حل مشکل کنش جمعی، توسعه اقتصادی و سیاسی را در سطح منطقه و کشور موجب می­گردند (کامران و دیگران، ۱۳۸۹: ۲۷). پاتنام در بررسی عناصر سرمایه‏ی اجتماعی، مشارکت‌های مدنی را از اشکال ضروری به شمار می ­آورد و معتقد است که هرچه این شبکه‏ها در جامعه­ای متراکم­تر باشند احتمال همکاری شهروندان در جهت منافع متقابل بیشتر است و باعث می‏گردد که هزینه­ های بالقوه عهدشکنی در هر معامله­ای افزایش یابد (پاتنام، ۱۳۸۰: ۲۹۷). وی با تاکید بر هنجارهای مشارکت مدنی بیان می‏کند که منابع (شبکه‏ها، هنجارها و اعتماد) در جوامع مدنی خصلتی خود تقویت کننده دارند و باعث ارتقاء همکاری، مشارکت مدنی، اعتماد متقابل و رفاه اجتماعی می­گردند و در جوامع غیر مدنی به خاطر نداشتن توان خود تقویتی باعث تقویت عهدشکنی، بی اعتمادی، بهره کشی، انزوا و رکود می­گردند (همان: ۳۰۰).
۲-۲-۵- فرانسیس فوکویاما
فوکویاما سرمایه‏ی اجتماعی را در سطح کشورها و در ارتباط با رشد و توسعه‌ی اقتصادی آن‏ها مورد بررسی قرار داده است. بنابراین تعریف او از سرمایه‏ی اجتماعی یک تعریف جمعی بوده و سرمایه‏ی اجتماعی را به منزله­ی دارایی گروه­ ها و جوامع تلقی می‏کند (توسلی و موسوی، ۱۳۸۴: ۲۱). از نظر فوکویاما سرمایه‏ی اجتماعی مجموعه­ هنجارهای سیستم‌های اجتماعی است که موجب ارتقاء سطح همکاری اعضای آن سیستم گردیده و موجب پایین آمدن سطح هزینه های تبادلات و ارتباطات می‏گردد (فوکویاما، ۱۹۹۷: ۲۹). فوکویاما در بحث اندازه گیری سرمایه‏ی اجتماعی بیان می‏کند که برای تخمین ذخیره‏ی سرمایه‏ی اجتماعی ملت، در مقیاس گروه­هایی که مشکلات سنجش (اندازه ­گیری) کمتری برای آن‏ها وجود دارد، روش جایگزینی وجود دارد. بدین صورت که بجای سنجش و اندازه ­گیری سرمایه اجتماعی به عنوان یک ارزش مثبت، می‏توان نبود سرمایه‏ی اجتماعی یا به عبارت دیگر انحرافات اجتماعی، از قبیل میزان جرم و جنایت، فروپاشی خانواده، مصرف مواد مخدر، خودکشی، فرار از پرداخت مالیات و موارد مشابه را به روش­های مرسوم اندازه‏گیری کرد. فرض بر این است که چون سرمایه‏ی اجتماعی وجود هنجارهای رفتاری مبتنی بر تشریک مساعی را منعکس می­ کند، انحرافات اجتماعی نیز بالفعل بازتاب نبود سرمایه‏ی اجتماعی خواهد بود (فوکویاما، ۱۳۷۹: ۱۹).

جهت قضاوت در مورد مطلوبیت کیفیت زندگی کاری و مطلوبیت هرکدام از مؤلفه­ های آن از طیف استاندارد ارزیابی بازرگان و همکاران (حجازی، بازرگان، اسحاقی، ۱۳۸۷، ۱۲۶-۱۲۸) استفاده خواهد شد. طیف این سطح مطلوبیت بر اساس حداکثر و حداقل ارزش عددی مربوط به گزینه‌های سؤال نشانگر ساخته می­ شود. به این معنی که در یک طرف طیف حداکثر امتیاز و در طرف دیگر حداقل امتیاز قرار گرفته و سپس فاصله این دو به سه قسمت مساوی تقسیم می­ شود. در این طیف چنانچه از طیف لیکرت پنج گزینه­ای استفاده شود، اگر میانگین مؤلفه­ های مورد نظر بین ۱ تا ۳۳/۲ باشد وضعیت نامطلوب، چنانچه این میانگین بین ۳۳/۲ تا ۶۶/۳ باشد وضعیت نسبتاً مطلوب، و چنانچه این میانگین بین ۶۶/۳ تا ۵ باشد وضعیت مؤلفه­ های مورد بررسی مطلوب ارزیابی می­ شود. هرچند، به دلیل این که سؤالات مربوط به مؤلفه فضای کلی زندگی (سؤالات ۲۱ و ۲۲ و ۲۳) منفی هستند، ارزش آن‌ها به صورت معکوس محاسبه می­گردد. نمودار زیر طیف سطح مطلوبیت را نشان می­دهد ().
نمودار ۳- ۱ .طیف سطح مطلوبیت بازرگان و همکاران در مقیاس لیکرت پنج ارزشی

۳-۵-۲٫ پرسشنامه رضایت شغلی

این پرسشنامه که توسط میرکمالی ساخته و اجرا شده، نمونه یک پرسشنامه بومی است که با مطالعات و بررسی­های گسترده بر روی نمونه­های خارجی تکمیل گردیده است و با تغییراتی برای کتابداران کتابخانه­ های عمومی مورد مطالعه توسط محقق بازنویسی شده است و به تأیید اساتید این رشته رسیده است. این پرسشنامه نیز همانند پرسشنامه کیفیت زندگی کاری جهت بررسی میزان رضایت از طیف پنج ارزشی لیکرت بهره برده و مقادیر “کاملاً مخالفم”، “مخالفم”، “نظری ندارم”، “موافقم”، و “کاملاً موافقم” را شامل می­ شود. این ابزار نیز هفت مؤلفه مرتبط با رضایت شغلی را در قالب ۶۲ گویه مورد بررسی قرار می­دهد. هفت مؤلفه­ای که در این پرسشنامه مورد توجه قرار گرفته شده است و همچنین تعداد سؤالاتی که به هرکدام از این مؤلفه­ ها اختصاص داده شده است در جدول زیر آمده است ().

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جدول ۳- ۲٫ مؤلفه‌های رضایت شغلی و تعداد سؤالات مختص آن‌ها در پرسشنامه میرکمالی

مؤلفه­ های مورد بررسی

سؤالات

مؤلفه­ های مورد بررسی

سؤالات

کار

۱ تا ۱۲

جو سازمانی

۳۶ تا ۴۲

روابط (مافوق، همکار، کاربر)

۱۳ تا ۱۹

منزلت، مسئولیت، و احترام

۴۳ تا ۵۴

ارتقاء، پیشرفت، و موفقیت

۲۰ تا ۳۲

عوامل محیطی کار

۵۵ تا ۶۲

حقوق و مزایا

۳۳ تا ۳۵

۳-۵-۳٫ پرسشنامه استرس شغلی

استرس شغلی کنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی­های فردی، به گونه ­ای که خواست­های محیط کار (و در نتیجه فشارهای مرتبط با آن) بیش از آنی است که فرد از عهده انجام آن برآید تعریف شده است. پرسشنامه استرس شغلی اچ.اس.ای^[۱۲۶] به منظور سنجش استرس­های مربوط به کار طراحی شده است. این ابزار ۷ مؤلفه مربوط به استرس شغلی را در قالب ۳۵ گویه و با بهره گرفتن از مقیاس لیکرت ۵ ارزشی این متغیر را مورد آزمایش قرار می­دهد. مقیاس لیکرت در این پرسشنامه مقادیر “هرگز”، “بندرت”، “گاهی اوقات”، “غالباً”، و “همواره” را در بر می­گیرد. هفت مؤلفه­ای که در این پرسشنامه مورد توجه قرار گرفته شده است و همچنین سؤالاتی که به هرکدام از این مؤلفه­ ها اختصاص داده شده است در جدول زیر آمده است ().
جدول ۳- ۳٫ مؤلفه‌های استرس شغلی و سؤالات مختص آن‌ها در پرسشنامه استاندارد اچ.اس.ای

مؤلفه­ های مورد بررسی

سؤالات

مجموع

مؤلفه­ های مورد بررسی

سؤالات

هوش کلامی روابط واژگان ارتباط کلامی و استعداد عددی سرعت و دقت در عملیات حساب را شامل می‌شود. درک روابط فضایی به استعداد پی بردن به بازشناسی و همگونی شکل­ها به یاری بینایی اطلاق می‌شود و منظور از درک معنای کلامی عبارت از به­خاطر سپردن واژه‌های منحصر به فرد است. منظور از حافظه، حفظ کردن هر گونه طرح و نقشه، شعر و قطعه یا اعداد و ارقامی، به صورت طولی‌وار است و استدلال به استنتاج قاعده و اصول از موارد مختلف و همچنین توانایی در حل مسائل اطلاق می‌شود. ادراک عبارت است از تمییز دادن اختلاف­های اندازه، شکل، طول و عرض یا جای خالی واژه‌ها و اندام­ها در شکل­ها (کیاروچی و همکاران، ۲۰۰۵).
۲-۲-۷-۴- انواع هوش از دیدگاه اشترن برگ
اشترن برگ (۱۹۹۹۰) که نظریه خود را در دهه ۸۰ میلادی مطرح کرده به اجزای عالیه، عملیاتی و اجزا کسب معلومات در هوش اشاره می‌کند و بر این اساس وی نیز هوش را به انواع هوش کلامی، هوش کاربردی و هوش اجتماعی تقسیم می‌کند (شریفی، ۱۳۷۶).
هوش کلامی: در این نوع هوش فرد مطالب را به سرعت می‌خواند و می‌فهمد و در
سخن­گویی واژگان بیشتر و دقیق­تری بکار می‌برد.
هوش کاربردی: با بهره گرفتن از این نوع هوش فرد هوشمند همواره موقعیت­ها را خوب بررسی می‌کند و مسائل خود را به نحو مطلوب و موفقیت­آمیز حل می‌کند.
هوش اجتماعی: فرد هوشمند با این نوع از هوش را آن­گونه که هستند می‌پذیرد، پیش از سخن گفتن می‌اندیشد و رفتار و کردارش با سنجیدگی و ژرف­نگری همراه است.
۲-۲-۷-۵- انواع هوش از دیدگاه گاردنر
گاردنر روانشناس آمریکایی (۲۰۰۵) هوش را به هشت نوع مختلف تقسیم بندی کرده است که عبارتند از:
هوش تصویری ( فضایی )
هوش تصویری یا فضایی یعنی توانایی تجسم تقریباً هر چیزی حتی تجسم فکر‌ها؛ یعنی اینکه وقتی به شما می‌گویند دموکراسی، بتوانید برای مفهوم دموکراسی، یک تصویر ذهنی از آدم‌های یک جامعه دموکرات در ذهنتان بسازید .

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

اگر خیلی باهوش باشید، می‌توانید همین تصویر را تغییر بدهید طوری که مفهوم دیکتاتوری را القا کند. کسانی که هوش بالای تصویری دارند به جزئیات یک تصویر خیلی خوب دقت می‌کنند و می‌توانند تصویرهایی که در ذهن­شان می‌سازند را روی کاغذ بیاورند (گابریل، ۲۰۰۱).
نشانه­ های هوش فضایی ( تصویری )
نسبت به رنگ ها حساس هستند.
گاهی با یک دوربین عکاسی یا فیلمبرداری آنچه در اطراف می­بینند را ضبط می­ کنند.
از حل پازل­ها، مازها و سایر معماهای بصری لذت می برند.
خواب­هایی که می­بینند کاملا واضح است.
معمولا می­توانند در نواحی ناشناخته مسیر را درست پیدا کنند.
ترجیح می­ دهند نوشته ­هایی را بخوانند که تصویرهای زیادی دارند (سالووی، ۱۹۹۰).
پرورش: تصور کنید که کره چشم­تان از بدن­تان جدا شده و دارد در اتاقی که در آن نشسته‌اید سیر می‌کند. بگذارید این کره بازی گوش همه جا برود و بالا و پایین و پشت و روی همه چیز را ببیند. حالا تصور کنید چیز‌ها از دید کره چشمتان چگونه است. اگر این کارخیلی برایتان راحت است، مطمئن باشید از نظر تصویری با هوش هستید (کیاروچی و همکاران، ۲۰۰۰۱).
یک تمرین خلاقانه‌تر هم اینکه تصور کنید شما همزمان، هم مدیر هنری و هم عکاس مجله­ای هستید. حالا عکس‌هایی که می‌شد برای مطالب همین هفته گرفت و صفحه‌بندی‌های احتمالی را‌ در‌ذهن­تان تصور کنید، البته یادتان باشد فقط یک هفته وقت دارید !
کاربرد: معماری، نقاشی، عکاسی، تصویرسازی، صفحه‌بندی، مرمت بنا‌های تاریخی و جعل اسناد با فتوشاپ ( ثرندایک، ۲۰۰۵) .
چه شغل هایی به دردشان می­خورد؟
مهندس، نقشه­ بردار، معمار، نقشه­ کش شهری، گرافیست، دکوراتور داخلی، عکاس، معلم هنر، مخترع، نقشه کش، خلبان، کارشناس آثار هنری، مجسمه ساز (اسپیرمن، ۲۰۰۷).
هوش زبان‌شناختی
نوع دیگرهوش یعنی هوش زبان‌شناختی، درواقع بخشی از همان چیزی است که میان عامه مردم هم به عنوان هوش پذیرفته شده است؛ داشتن اطلاعات عمومی‌ زیاد، توانایی سخنوری و زبان بازی، توانایی خوب نوشتن و خوب خواندن؛روی هم‌رفته، کسی که بتواند از زبان به بهترین نحو استفاده کند (گاردنر، ۲۰۰۲).
نشانه های هوش زبان شناختی
– کتاب­ها برایش خیلی مهم هستند.
– می­توانند قبل از خواندن، صحبت کردن یا نوشتن، کلمات را در ذهن­شان بشنوند.
– از سرگرم کردن خود و دیگران با لغاتی که تلفظ سخت یا بی معنی دارند لذت می­برند.
– موقع حرف زدن بیشتر از چیزهایی که شنیده یا خوانده­اند استفاده می­ کنند (ترستون، ۲۰۰۳).
پرورش: همه چیزهایی که در کارگاه‌های نویسندگی می‌گویند، می‌تواند این هوش را در شما پرورش دهد. توجه به ریشه‌های شفاهی فرهنگ خودمان (مثلا معنای ضرب‌المثل‌ها، قصه‌های پریان و قصه‌های پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها) و خواندن بازی گوشانه و لذت‌بخش کتاب‌ها – بدون اینکه هدفی خارجی مثل اضافه شدن معلومات یا پز دادن به خاطر اضافه شدن به کلکسیون کتاب‌های خوانده شده، مدنظرمان باشد- هم می‌تواند این هوش را پرورش دهد (گلمن، ۱۹۹۸).
اگر شما می‌توانید برای همین مطلب یک تیتر جذاب‌تر انتخاب کنید، مطمئن باشید از این نوع هوش برخوردارید. اصلا یک تمرین می‌تواند این باشد که برای تمام مطلب‌های روزنامه دوباره تیتر بزنید .
کاربرد: روزنامه­نگاری، نویسندگی، تدریس ادبیات، مسئول روابط عمومی، وکالت و…. (براهنی، ۱۳۸۳).
چه شغل­هایی به دردشان می­خورد؟
کتابدار، مسئول بایگانی، متصدی (موزه، کتابخانه، نمایشگاه و…)، ناشر، مترجم، نویسنده یا گوینده رادیو و تلویزیون، روزنامه نگار، وکیل، منشی، معلم زبان فارسی یا انگلیسی (گل پرور و همکاران، ۱۳۸۴).
هوش منطقی – ریاضی
انگار کسانی که اولین‌بار اصطلاح « دو دوتا چهار تا کردن » را به وجود آورده‌اند، ناخودآگاه می‌دانسته‌اند بین منطقی بودن و ریاضی دانستن، یک رابطه‌هایی هست! کسانی که هوش منطقی ریاضی بالایی دارند، هم در عملیات ریاضی – مثل حساب کتاب کردن – از دور و بری‌هایشان بهتر عمل می‌کنند، هم بهتر می‌توانند استدلال کرده و روابط علتی و معلولی را درک کنند (پورافکاری، ۱۳۸۵).
این هوش هم از آن نوع هوش‌هایی است که در تست‌های معمولی هوش سنجیده می‌شود و در مدرسه و دانشگاه زیاد به کار می‌آید.
نشانه های هوش منطقی – ریاضی
به راحتی می­توانند حساب و کتاب­های­شان را ذهنی انجام دهند.
ارگوها، ترتیب یا تسلسل منطقی رویدادها را دنبال می کنند.
معتقدند که تقریبا هر مطلبی یک توضیح عقلایی دارد.
دوست دارند نقص­های روشنی که در گفتار و رفتار مردم و محیط زندگی و محل کار آنها پیدا می­ شود را پیدا کنند (دانیل و همکاران، ۲۰۰۳).
پرورش: بروید ببینید چرتکه چطور کار می‌کند. یک زبان کامپیوتری، مثلا پاسکال را یاد بگیرید. برای مسئله‌های ساده ریاضی از ماشین حساب استفاده نکنید. به این فکر کنید که چه قوانین علمی‌ای ‌در سیستم‌های خانه شما تاثیر دارند و برای یک‌بار هم که شده سعی کنید از صفحه اقتصادی روزنامه همشهری سر درآورید (افروز و همکاران، ۱۳۷۵) .
کاربرد: مهندسی، حسابداری، برنامه‌نویسی کامپیوتر، متخصص فلسفه مخصوصا فلسفه علم و مجری طرح‌های پژوهشی (انتوناکپولو^[۳۳]، ۲۰۰۱).
چه شغل­هایی به دردشان می­خورد؟
حسابرس، حسابدار، مامور خرید، کارگزار بیمه، ریاضیدان، محقق، آمارگر، کارشناس سیستم های رایانه ای، کارشناس مالی، کارشناس فنی، دفتردار، معلم و استاد علوم پایه و تجربی (گاردنر، ۲۰۰۲).
هوش موسیقایی
کسی که به زیر و بم‌ آهنگ‌ها، ریتم و تن صداها و نغمه‌ها حساس است، مطمئناً از هوش موسیقایی برخوردار است.
آدم‌هایی که هوش موسیقایی بالایی دارند حتما لازم نیست که نوازنده یا خواننده باشند؛ کسی که می‌تواند از تن صدای شما تشخیص دهد که دارید دروغ می­گویید یا به خوبی می‌تواند صدای مشابه ۲ خواننده را از هم تشخیص دهد هم، به‌نوعی دارد از هوش موسیقایی‌اش استفاده می‌کند (شریفی، ۱۳۷۶).
نشانه­ های هوش موسیقای
وقتی که یک نت موسیقی اشتباه نواخته می­ شود می­توانند تشخیص دهند.

۴/۲۱-

کاهش صادرات طی سال ۱۳۹۳ به میزان زیادی متاًثرازتحریم های اقتصادی و کاهش نقدینگی و سرمایه درگردش تجاراعلام شده است.(ماًخذ:سازمان صنعت،معدن و تجارت و اتاق بازرگانی،صنایع،معادن وکشاورزی استان چهارمحال و بختیاری)

۱-۸-۲ طرح ارتقاء پایدار صادرات غیرنفتی
این طرح در مهرماه سال ۱۳۷۷ به‌صورت مشترک به‌وسیله وزارت بازرگانی به نمایندگی معاونت بازرگانی خارجی وقت و دفتر عمران ملل متحد^[۶۳] به اجرا درآمد. کارگاه‌های این طرح در استان چهارمحال و بختیاری از نیمه دوم سال ۱۳۷۹ عملاً برگزار شد این طرح بر اساس مفاد مندرج در سند تبادل شده فی‌مابین سه هدف عمده را دنبال می‌کرد که عبارت‌اند از:
الف – کمک به افزایش دانش و بینش صادرکنندگان کالاهای صادراتی و سعی در تغییر روش‌ها از روش‌های سنتی به روش‌های قابل‌استفاده در نظام تجاری حاکم برجهان تجارت.
ب – بازبینی قوانین، دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌های اجرائی تصویب‌شده و بررسی قابلیت‌های اجرائی آن‌ها و سعی در عملیاتی نمودن قوانین و درنهایت پیشنهاد قوانین و دستورالعمل‌های جدید در جهت نیل به استراتژی‌های اعلام‌شده.
ج – تحقیق و بررسی استراتژی‌های قبلی اعلام‌شده و تهیه و تدوین یک استراتژی عملیاتی مشخص در خصوص صادرات کالاهای غیرنفتی به‌نحوی‌که از تکرار و دوباره گوئی پرهیز گردد.

۲-۸-۲ شرایط، موانع و چالش‌های صادرات در زمان شروع طرح

شناخت شرایط، موانع و چالش‌ها، مقدمه هر حرکت صحیح و علمی است. بی‌تردید تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما که از نزدیک مشکلات و گرفتاری‌های مقوله صادرات را لمس کرده و چشیده بودند به‌خوبی می‌دانند که در آغاز سال ۱۳۷۷ چه موانعی بر سر راه توسعه صادرات غیرنفتی وجود داشته است. مؤلفه‌های اصلی و اساسی آن‌ها عبارت بودند از:
۱-کمبود اطلاعات و دانش فنی در خصوص صادرات و برگ خریدهای صادراتی.
۲-عدم درک صحیح و مفهوم واحد از مسئله صادرات در فرهنگ ملی.
۳-وجود ابهام و عدم شفافیت در قوانین و مقررات تجارت خارجی و فعالیت‌های اجرائی مربوطه.
۴- تعریف نشدن جایگاه صادرات در توسعه واحدهای تولیدی (واحدهای تولیدی فقط باهدف ارضاء بازار داخلی فعالیت می‌کنند).
۵-نیازمندی بسیاری از شرکت‌ها، کارگاه‌های متوسط و کوچک، تعاونی‌ها، اتحادیه‌ها و مجامع مختلف تجاری و تولیدی به همکاری‌های فنی و تخصصی.
۶-پیچیدگی مراحل و وجود موانع بسیار در مسیر صادرات و درنتیجه افزایش هزینه و زمان.
۷-پایین بودن توان رقابتی کالاهای تولیدی کشور
۸- عدم وجود یک سیاست راهبردی صادراتی و یک برنامه تجاری مشخص.
۹- وجود ناهماهنگی‌های اساسی بین وزارتخانه‌ها و نهادهای ذی‌ربط و تصویب بخشنامه‌های ضدونقیض و بی‌دوام که منجر به آسیب‌پذیری بخش‌های صادراتی خواهد شد.
۳-۸-۲ شرایط صادرات
-اولین شرط صادرات، تسلط بر مهارت‌های ارتباطی با انسان‌ها و گروه‌های خارجی است.
-دومین شرط صادرات کار کردن است. کار به مفهوم جهانی یعنی هدف‌گرا کار کردن.
-سومین شرط صادرات، پیکار نمودن در میدان رقابت است.
-چهارمین شرط صادرات، پشتکار داشتن در امر صادرات است.
۴-۸-۲ اصول و قواعد صادرات
یکی از قواعد و مقررات صادرات شناخت اصول و ضوابط حرفه‌ای و بین‌المللی بازار است.
بازار سه اصل دارد:
– هیچ‌چیز ثابت نیست.
– هیچ‌کس کامل نیست.
– هیچ‌چیز مطلق نیست.
حرفه‌ای‌های بازار پنج ویژگی دارند:
تخصص داشتن علمی، اخلاقی، رفتاری و کاری در امر صادرات
تعهد داشتن به صادرات
تعلق داشتن به صادرات
تداوم داشتن در امر صادرات
تحول داشتن در امر صادرات نیازمند حرفه‌ای شدن است چون کل صادرات شکارگاهی است که به قدرت فرصت‌هایی به دست می‌آید برای شکار، در بازارهای جهانی فرصت‌ها به‌ندرت به دست می‌آید و به‌سرعت از بین می‌رود.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

صادرات یعنی بازاریابی فرامرزی یعنی حرکت در آن‌سوی مرزهای ملی که ازنظر فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اقلیمی با ما فرق دارند و لذا شیوه‌های برخورد ما هم باید متناسب با آن باشد.
اصول بازاریابی در تمام دنیا یکی است ولی شرایط محیطی و فرهنگی فرق دارد بنابراین
در بازاریابی جهانی نکات زیر را باید موردتوجه قرارداد:
تلاش برای متمایز ساختن محصول و شرکت
تولیدات انعطاف‌پذیر به‌جای تولیدات انبوه
سرعت و نوآوری در ارائه خدمات بهتر و بیشتر