۳-۷٫ روش تجزیه و تحلیل داده ها

 

به طور کلی ‌می‌توان گفت که در تجزیه و تحلیل داده ­ها، یک بُعد کمّی وجود دارد که آن محاسبات آماری خاص است و یک بعُد کیفی که آن تحلیل­ها، استدلال­ها و استنتاج­هایی است که بر روی نتایج محاسبات آماری صورت می پذیرد تا بتوان در نهایت آن را به جامعه آماری تعمیم داد. استفاده از روش‌های آماری به دو شکل توصیفی و استنباطی صورت می‌گیرد (حافظ­نیا، ۱۳۷۷).

 

تحقیقات همبستگی را ‌می‌توان بر حسب هدف به سه دسته تقسیم کرد:

 

۱- مطالعه همبستگی دو متغیری

 

۲- تحلیل رگرسیونی

 

۳- تحلیل ماتریس همبستگی با کواریانس

 

روش‌های آماری مورد استفاده در این پژوهش، آمار توصیفی، رگرسیون، همبستگی، آزمون اف (F.test)، آزمون تی (T.test) و آزمون دوربین-واتسون می‌باشد. در این تحقیق، ابتدا نمونه‌ آماری از بین جامعه‌ آماری بانک‌های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق‌بهادار تهران، بر اساس شرایط ویژه‌ای که در بخش جامعه و نمونه آماری ذکر شد، انتخاب گردیده و سپس به منظور محاسبات مربوط به فرضیات و آزمون آن‌ ها از نرم‌افزارهای Excel و Eviews8 استفاده می‌شود.

 

۳-۸٫ معرفی مدل پژوهش

 

هدف این تحقیق بررسی این موضوع است که آیا بین استراتژی جسورانه سرمایه در گردش با مدیریت ریسک در صنعت بانکداری ارتباط معناداری وجود دارد؟ با بهره گرفتن از الگوی همبستگی و رگرسیون خطی این رابطه سنجیده شده است. الگوی مورد استفاده به صورت ذیل می‌باشد:

 

برای آزمون فرضیه فرعی اول تحقیق از الگوی رگرسیون خطی زیر استفاده شده است:

 

 

 

که در آن؛

 

: انحراف معیار نرخ بازده دارایی ها

 

: نسبت دارایی‌های جاری به مجموع دارایی ها

 

: نسبت بدهی‌های جاری به مجموع دارایی ها

 

: اندازه شرکت

 

: اهرم مالی شرکت

 

: رشد شرکت

 

= مقدار باقیمانده مدل

 

برای آزمون فرضیه فرعی دوم تحقیق از الگوی رگرسیون خطی زیر استفاده شده است:

 

 

 

که در آن؛ : انحراف معیار بازده حقوق صاحبان سهام

 

۳-۹٫ روش های آماری مورد استفاده در تحقیق

 

در این بخش روش های آماری مورد نیاز جهت بررسی نتایج تحقیق، تشریح می‌گردد.

 

۳-۹-۱٫ تحلیل رگرسیون

 

رگرسیون در لغت به معنای «بازگشت به مراحل قبلی در یک مسیر تحول و توسعه» است. تحلیل رگرسیون روشی برای مطالعه ی سهم یک یا چند متغیر مستقل در پیش‌بینی متغیر وابسته است (خاکی، ۱۳۸۷).

 

برای مدل‌های رگسیون خطی، روش حداقل مربعات معمولی ساده ترین و مرسوم ترین روش است. یک مدل رگرسیون خطی چند متغیره به شرح زیر است:

 

 

 

که در آن؛ متغیر مستقل، متغیر وابسته، باقیمانده ها و i تعداد نمونه ها می‌باشد. تحلیل رگرسیون مبتنی بر چند فرض اساسی و ساده می‌باشد و اگر یک یا چند مورد از این مفروضات برقرار نباشد، تفسیر مربوط به تحلیل رگرسیون نادرست بوده و پیش‌بینی های انجام شده بر اساس آن ضعیف خواهد بود (بیدرام، ۱۳۸۱).

 

همان‌ طور که بیان شد، در صورتی محقق می‌تواند از رگرسیون خطی استفاده نماید که شرایط زیر محقق شده باشد:

 

میانگین (امید ریاضی) خطاها صفر باشد.

 

واریانس خطاها ثابت باشد.

 

مفروضات ۱ و ۲ بدین معنی است که توزیع خطاها باید باید دارای توزیع نرمال باشد.

 

بین خطاهای مدل همبستگی وجود نداشته باشد.

 

متغیر وابسته دارای توزیع نرمال باشد.

 

بین متغیرهای مستقل همبستگی وجود نداشته باشد، به عبارتی دارای هم خطی نباشند (مومنی و فعال قیومی، ۱۳۸۹).

 

در ادامه به آزمونهایی که این مفروضات را مورد ارزیابی قرار می‌دهند اشاره می شود.

 

۳-۹-۱-۱٫ بررسی نرمال بودن خطاها

 

یکی دیگر از مفروضات در نظر گرفته شده در رگرسیون آن است که خطاها دارای توزیع نرمال با میانگین صفر باشند. بدین منظور باید مقادیر استاندارد خطاها محاسبه شود نمودار توزیع داده ها و نمودار نرمال بودن آن ها رسم شود و سپس مقایسه ای بین دو نمودار صورت گیرد (مومنی و فعال قیومی، ۱۳۸۹).

 

۳-۹-۱-۲٫ عدم خود همبستگی-آزمون دوربین- واتسون^[۴۳]

 

در یک مدل کلاسیک رگرسیون خطی فرض بر آن است که کوواریانس بین اجزای اخلال برابر صفر است. به عبارت دیگر، بین اجزای اخلال همبستگی وجود ندارد. ‌به این معنی که جزء اخلال مربوط به یک مشاهده، تحت تاثیر جزء اخلال مربوط به مشاهده دیگر قرار نمی گیرد. نقض این فرض، مشکلی به نام خود همبستگی ایجاد می‌کند. مشکل خود همبستگی، هرچند در داده های مقطعی نیز پدید می‌آید ولی در داده های سری زمانی متداول تر است. در صورت وجود خود همبستگی مشکلاتی از قبیل کارا نبودن تخمین ها و غیر واقعی شدن آماره های F و t را به وجود می آورد.

 

آزمون‌های مختلفی برای شناسایی خود همبستگی استفاده می‌شوند، از قبیل آزمون دوربین-واتسون، آزمون بریوش و گادفری، آزمون‌های خاصی نیز تنها در ارتباط با کشف خودهمبستگی در مدل‌های پانل مطرح شده است به عنوان نمونه آزمون بالتاجی و وو (۱۹۹۹) و آزمون باتاجی و لی (۱۹۹۵).

 

برای آزمون همبستگی پیاپی در جملات خطا از آزمون دوربین-واتسون استفاده شده است. آزمون دوربین- واتسون بر مدل خطای خود همبسته‌ی مرتبه اول مبتنی است.

 

۳-۹-۱-۳٫ آزمون نرمال بودن خطاها

 

در نرم افزار Eviews6 برای مشخص شدن نرمال بودن متغیر از آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف (K-S) استفاده می شود. در این آزمون اگر سطح معناداری بیشتر از ۵% باشد، نرمال بودن داده های مربوط به متغیر مدنظر مورد تأیید قرار می‌گیرد.

 

۳-۹-۱-۴٫ آ‍زمون هم خطی^[۴۴]

 

هم خطی وضعیتی است که نشان می‌دهد یک متغیر مستقل تابعی خطی از سایر متغیرهای مستقل است. اگر هم‌خطی در یک معادله رگرسیون بالا باشد، بدین معنی است که بین متغیرهای مستقل همبستگی بالایی وجود دارد و ممکن است با وجود بالا بودن ضریب تعیین، مدل دارای اعتبار بالایی نباشد. برای بررسی عدم وجود هم‌خطی بین متغیرهای مستقل از آماره­ های عامل تورم واریانس و تولرانس استفاده می شود (مومنی و فعال قیومی، ۱۳۸۹). به طور تجربی چنانچه عامل تورم واریانس کمتر از ۱۰ باشد و تولرانس نزدیک به عدد یک باشد، بیانگر عدم مشکل جدی از بابت هم خطی ‌می‌باشد و ‌می‌توان رگرسیون را مورد استفاده قرار داد.

 

۳-۹-۲٫ ضریب تعیین (R² )

 

با بهره گرفتن از ضریب تعیین، مناسب بودن خط رگرسیون برازش شده بر اساس مجموعه ای از داده ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. ضریب تعیین درصد تغییرات کل در Y را که از طریق مدل رگرسیون توضیح داده شده است را اندازه گیری می‌کند. ضریب تعیین بین صفر و یک قرار دارد و هرچه به یک نزدیکتر باشد، مطلوب تر است.

 

۳-۹-۳٫ آزمون F

تجزیه کردن پراکسیدها
کاهش غلظت اکسیژن موضعی
جلوگیری از آغاز واکنش های زنجیره ای
شکستن زنجیره واکنش با هدف جلوگیری از جداشدن هیدروژن توسط رادیکال های فعال(۱۹،۵۲).
۱-۱-۲-۱۰-رادیکال های آزاد
۱-۱-۲-۱۰-۱- استرس اکسیداتیو
رادیکال های آزاد و سایر (Ros^[1]) برای زندگی لازم هستند. چرا که در پیام رسانی سلولی شرکت می کنند و عمل فاگوسیتوزی آن ها جهت از بین بردن باکتری ها لازم است. به علاوه با توجه به عملکردهای لازم و کنترل شده، Ros در تمام موجودات هوازی نیز به عنوان پیامد تنفس میتوکندریایی که اکسیژن را در فرایند تولید ATP از طریق همراه کردن انتقال الکترون و فسفریله کردن اکسیداتیو مصرف می‌کند، تولید می‌شود(۱۷).

محصولات غیر ضروری ROS، یعنی اکسیداتیو می تواند به وسیله فاکتور های برون زاد نظیر داروها و سم‌های محیطی القا شود (۱۱).
استرس اکسیداتیو به طور بلقوه برای سلول ها مضر بوده وROS در علت شناسی و پیشرفت بسیاری از فرایند های بیماری مانند سرطان درگیر هستند. هرچند مکانیسم های اکسیداتیو که ROS را جمع آوری
می کنند، به وسیله سیستم های آنزیمی اکسیداتیو با وزن مولکولی کم، اندام را از آثار مخرب استرس اکسیداتیو محافظت می کند. در شرایط طبیعی این سیستم های دفاعی آنتی اکسیدانی قادر هستند کهROS را سمیّت زدایی کنند و ماکرومولکول های سلولی و اندامک ها را از تخریب محافظت کنند. اگرچه تحت شرایط اکسیداتیوی بیش از حد، آنتی اکسیدان های سلولی کاهش می یابند وROS می تواند ترکیبات سلولی را تخریب و با فعالیت های بحرانی سلولی تداخل ایجاد کند (۲،۱۷).
زمانی که تعادل حیاتی بین نسل رادیکال آزاد و دفاع آنتی اکسیدانی نامطلوب شود. میتواند منجر به آسیب اکسیداتیو شود، این آسیب اکسیداتیو می تواند توسط سیستم های دفاعی endogenous مانند: کاتالاز، سوپراکسیددسموتاز، سیستم گلوتاتیون پراکسیداز، امّا این سیستم ها کاملاً کار آمد نیستند (۱۷،۴۵).
اگرچه پاتوژنز فیبروزیس کبدی کاملاً مشخص نشده است اما بدون شک نمونه های واکنشگر اکسیژن نقش مهمی در تغیرات پاتولوژی کبد دارند (۴۵).
۱-۲- استامینوفن
۱-۲-۱- تاریخچه کشف استامینوفن
در قرون وسطی ترکیبات موجود در پوست درخت بید سفید (گروهی از مواد شیمیایی به نام سالیسینات، که بعدها به تکامل و ظهور آسپرین منجر شدند) و همچنین ترکیبات موجود در پوست درخت اوکالیپتوس بعنوان مواد کاهنده حرارت شناخته می‌شدند(۴۹). پوست درخت اوکالیپتوس در ساخت گنه‌گنه برای درمان مالاریا به کار رفت که خود گنه‌گنه خاصیت کاهش سطح حرارت بدن را داراست. تلاش‌ها برای پالایش و جداسازی اسید سالیسیلیک و سالیسیلین تا اواخر قرن نوزدهم میلادی ادامه داشت تا اینکه فیلکس هوفمان(۵۷) شیمیدان شرکت آلمانی بایر، این تلاش‌ها را به سرانجام رساند. چهل سال پیش از هوفمان، فریدریک گیرهارد دانشمند و شیمیدان فرانسوی این کار را کرده بود ولی به‌دلیل اینکه گمان می‌برد جداسازی این مواد از یکدیگر امکان‌پذیر نمی‌باشد از ادامه کار منصرف شد. هنگامی که در دهه هشتاد قرن نوزدهم درختان اوکالیپتوس کم‌یاب شدند جستجو برای یافتن جایگزین آغاز شد. در سال ۱۸۸۶ پروفسور أدولف کوسمال در دانشگاه استراسبورگ در حال مطالعه بر روی تاثیرات ماده ضدانگل نفتالین بود، هنگامی که نفتالین موجود در آزمایشگاه تمام شد دو تن از همکاران جوانش به نام‌های أرنولد کان و پل هپ برای تهیه نفتالین به داروخانه رفتند لیکن داروساز به اشتباه اسیتانیلید را به جای نفتالین به آنها فروخت. آنان پس از مطالعه، از اثرات کاهنده حرارت اسیتانیلید شگفت‌زده شدند و به لطف اشتباه داروساز، خواص کاهنده حرارت استانیلید کشف گردید. اما خواص ضددرد اسیتانیلید، سال‌های زیادی پس از این ماجرا کشف شد. اسیتانیلید در واقع پدر پاراستامول و فیناسیتین است. دکتر هپ برادری داشت که در شرکت کوچکی که تولیدکننده اسیتانیلید بود، فعالیت می‌کرد. او به دکتر هپ پیشنهاد داد این یافته جدید را برای رقابت با سایر کاهنده‌های حرارت موجود، مانند اسید سالیسیلیک، روانه بازار کند. پس از آن اسیتانیلید با نام تجاری آنتیفیبرین وارد بازار شد. در پایان سال ۱۸۸۰ پارانیتروفینول با قیمتی ارزان‌تر از اسیتانیلید وارد بازار شد(۵۷). کارل دویسبورگ مسئول تحقیقات در شرکت بایرن که به نام شرکت فردریک بایر و شرکاء معروف بود، از کارکنان بخش پارانیتروفینول خواست تا کاربرد مفیدی برای این محصول بیابند(۵۷). اسکار هینزبرگ به تبدیل این ماده به اسیتوفینیتیدین می‌اندیشید. ایده اولیه ساخت این ماده جدید تنها براساس اهدافی تجاری بود لیکن بخت با آنها یار بود و آزمایش‌ها نشان داد که این ماده از آنتیفیبرین قوی بوده و عوارض جانبی کمتری دارد، لذا دویسبورگ تصمیم به به فروش این ماده با نام تجاری فیناسیتین گرفت. پیش از آن و در سال ۱۸۷۸ هارمون نورثروپ مورسه برای اولین بار پاراستامول را از طریق اکسایش و کاهش پارانیتروفینول با قلع در اسید استیک خلق کرد. با اینحال پاراستامول تا سال ۱۸۹۳ در درمان‌های پزشکی به کار نرفت تا اینکه در همان سال پاراستامول در نمونه‌های ادراری افرادی که فیناسیتین استفاده کرده‌بودند مشاهده گشت. شیمیدانان آن را روی ترکیبی سفیدرنگ و بلورین متمرکز کردند(۵۷). در سال ۱۸۹۹ کشف شد که پاراستامول متابولیت اسیتانیلید است اما این اکتشاف نادیده گرفته شد. در سال ۱۹۴۶ به موسسه تحقیقات مسکن‌ها و داروهای آرام‌بخش، بودجه‌ای به منظور مطالعه روی مشکلات مرتبط با مسکن‌ها، از سوی مقامات نیویورک اختصاص داده شد و برنارد برودی و جولیوس اکسلرود برای بررسی علل ظهور میتوهموگلوبین، که در واقع حالتی است که خون توانایی حمل اکسیژن را از دست داده و ممکن است به فوت بیمار منجر شود، تعیین شدند. در سال ۱۹۴۸ برودی و اکسلرود متوهمگلوبینمیا را به مصرف اسیتانیلید ربط دادند و تاکید کردند تاثیرات مسکن استانیلید به دلیل متابولیت فعال آن یعنی پاراستامول است. آنان تاکید کردند حال که پاراستامول تاثیرات منفی اسیتانیلید را ندارد باید جایگزین آن شود(۵۷).
۱-۲-۲- کاربرد های استامینوفن
استامینوفن (Acetaminophen) یا پاراستامول (Paracetamol) جزئ از داروهای مسکن می باشد که در تسکین دردهای ملایم تا متوسط و به عنوان ضدتب استفاده می‌شود. در صورتی که پاراستامول، که به همراه ضدالتهاب‌های غیراستروئیدی(۵۳) استفاده شود، می‌تواند در درمان دردهای شدید نیز موثر باشد. استامینوفن معمولاً در بیشتر نسخه‌های تجویز شده، برای درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا به‌کار می‌رود. مصرف بسیار بیش از حد آن می‎تواند به مسمویت کبدی منجر شود. مهم‌ترین علت نارسایی برق‌آسای کبد در غرب، مسمومیت‌های ناشی از پاراستامول است. این دارو عامل اصلی بسیاری از زیاده‌روی در مصرف‌ها(۴۹)در ایالات متحده، انگلستان، نیوزلند و استرالیا است(۵۳،۶۳) مشروبات الکلی خطر مسمویت با پاراستامول را افزایش می‌دهند.
۱-۲-۳- نام آیوپاک
N-(۴-hydroxyphenyl)acetamide(74)
شکل(۱-۲) ساختار شیمیایی پاراستامول
۱-۲-۴- اشکال دارویی استامینوفن

Pediatric Drops

۱۰۰ mg/ml

Oral Solution

۱۲۰ mg/5 ml

Pediatric Suppository

۱۲۵ mg

Oral Suspension

۱۲۰ mg / 5 ml

Suppository

۳۲۵ mg

Tablet

۲-۲-۳)نظریه ویلیام گود^[۴۰] در مورد مدرنیزاسیون وازدواج فامیلی
امروزه پدیده جهانی شدن و توسعه پایدار از مهمترین دگرگونیهای اجتماعی است که مورد توجه کشورهای جهان قرار گرفته است . توسعه انسانی نیز به عنوان یکی از ابعاد مهم این پدیده محسوب می شود. نهاد خانواده وروابط موجود در این نهاد نیز همپای روند صنعتی شدن و نوگرایی تغییر کرده و بستر فرهنگی را در نیل به اهداف توسعه انسانی فراهم می کند.در عصر حاضرفرایند نوگرایی به طور گسترده ای کشورهای مختلف را در بر گرفته است.به گونه ای که روابط نهادی خانواده والگوهای ازدواج را تحت تاثیر قرار داده اند. در این زمینه گود معتقد است در قرن حاضر مدرنیزاسیون ارتباط شدیدی با الگوی خانواده و نوع ازدواج دارد و معتقد است که فرایند مدرنیزاسیون در سطوح مختلف فردی و اجتماعی، زمان ازدواج را تحت تاثیر قرار می دهد.به طور کلی مدرنیزاسیون بر ساخت خانواده وروابط هسته ای آن اثر می گذارد(گود،۱۹۶۳نقل از بدیحی). بر اساس این تئوری می توان این گونه استنباط کرد که ساختهای خانواده در جوامع صنعتی نوع هسته ای خانواده را با ویژگیهای مربوط به آن بخصوص در طبقات بالای اجتماعی و برخوردار از تحرک اجتماعی در مقایسه با ساختهای خانواده در جوامع سنتی راحت تر مورد پذیرش قرار می دهند . این جنبه مسئله ازدواج فامیلی را در ارتباط با مدرنیزاسیون و اثرات آن بر شاخصهای توسعه انسانی و مولفه های جمعیتی مطرح می سازد. به طوری که”به همراه گسترش نوگرایی با کاهش ازدواج فامیلی به عنوان نوعی ازدواج سنتی مواجه خواهیم بود.این کاهش به همراه کاهش سایر جنبه های سنتی نهاد خانواده است”((گود،۱۹۶۳).شکی نیست که بر اساس این تئوری ومنتجات علمی حاصل از آن ،این کاهش می تواند میزان بیماریهای کودکان در سطح جامعه را کاهش داده و متضمن سلامت افراد جامعه باشد.اگر بخواهیم تئوری گود را با مدل ایران منطبق کنیم می توان گفت که علی رغم تاثیر پذیری ایران از فرایند های مدرنیزاسیون، شهر نشینی و صنعتی شدن در دهه های گذشته ازدواج خویشاوندی از ثبات وتداومی نسبی برخوردار است و هنوز این الگوی ازدواج از مقبولیت بالایی برخوردار است(عباسی شوازی و ترابی، ۱۳۸۵: ۶۱).
۲-۳-۱)ازدواج فامیلی در تاریخ باستان و قبل از انبیای الهی
در گذشته وجه مشترک افراد یک خانواده خصوصیات خونی آنها بود. به طوری که برای خون هر خانواده امتیازات ویژه ای قائل بودند، که خون دیگری فاقد آن امتیازات بوده و معتقد بودند که این خصوصیات به وسیله ارث از پدر به فرزند منتقل می شود. این عقیده تا حدی که سلاطین خون خود را عالی ترو برتر از دیگران می دانستند و اصطلاحاتی مثل خون شاهانه برای خود وضع نموده و ازدواج با بیگانگان را در حکم شکسته شدن حدود وثغور خصوصیات خونی خود می دانستند و این عمل را اختلاط برای خون خود به حساب می آوردند. آنان معتقد بودند چنین ازدواج هایی باعث کسر صفات اصلی می شود، بنابراین ازدواج فامیلی را وسیله ای جهت پایداری صفات خونی اجداد به حساب می آوردند(صفاپور،۱۳۴۳نقل از مهرمحمدی ،۱۳۷۹: ۸).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

به این دلیل اصطلاح همخونی در آن زمان جهت ازدواج های فامیلی وضع شد. قدیمی ترین خاطره از ازدواج های فامیلی مربوط به فراعنه مصر است، این سلاطین دختران خود را به مردم عادی نمی دادند و ازدواج با بیگانه را اختلاط خون دانسته و معتقد بودند خلوص خون شاهانه با ازدواج غیر فامیلی مورد تعرض قرار می گیرد. به همین دلیل تا چهار نسل، فراعنه دختران و پسرا ن خود را به ازدواج با هم مجبور می کردند(مهرمحمدی، ۱۳۷۹: ۸).
در ایران باستان مهمترین شاخص فرد، اصل و نسب و نژاد و افتخار قدما به نسبت و بزرگی دودمان و آل و تبار آنان بوده است. در جامعه باستان به دلیل قشر بندی جامعه افراد نشان و نسب خود را در تمام طول عمر بر پیشانی داشتند. اصطلاح اصالت خانوادگی که در زبان امروزی رایج است و برای بعضی ایجاد اعتبار ومنزلت می کند، از همین توجه به نسب حکایت می کند و همچنین است اصطلاحات عامیانه ای همچون، از زیر بته درنیامده، پدر ومادر دار، سر سفره پدرش غذا خورده و…(بهنام ،۱۳۵۲).
دو علت دیگر ازدواج فامیلی(درجه یک ودو با ازدواج محارم) در قبل از انبیاء بزرگ الهی عبارت بود از:۱- چون دربرابر دادن دختر به خارج از خانواده، پدر مجبور بود مقداری از مایملک خود را به عنوان جهیزیه به خانه شوهر بفرستد، از این جهت که پدران ثروتشان کاهش نیابد، ترجیح می دادند تا دختران را به پسران خانواده خود شوهر دهند.
اجتماعات آن زمان بسیار محدود و ارتباط بین دهات و شهرها بسیار کم بود. لذا عموما افراد یک خانواده تنها با هم تماس و رفت و آمد داشتند(صفاپور،۱۳۴۶ نقل از مهرمحمدی۱۳۸۳).
۲-۳-۲)ازدواج فامیلی در ادیان مختلف
اولین مرتبه حضرت موسی منع ازدواج با افراد همخون را مطرح نمود. اگر چه در آن زمان ملت یهود از این تعلیم موسی چندان تبعیت ننمودند و هنوز هم مثل زمان قدیم شیوع همخونی و ازدواج فامیلی در بین این قوم فراوان دیده می شود، و هر جا نام ازدواج با محارم برده می شود. این قوم در نظرمجسم می شوند. ولی حضرت موسی منع ازدواج با اقوام نزدیک را وضع نموده است طبق دستور صریح تورات ازدواج امری مطلوب ولازم است، اما نوشته شده که هیچ فرد اسرائیلی حق ندارد، با محارم خود ازدواج نماید، زیرا این چنین ازدواج هایی زناء محسوب می شود. تفسیر شیرینی در این مورد آمده است، هر قدر خون های پیوند کرده نزدیک بهم باشند، میوه ها یعنی فرزندان ضعیف و درنتیجه زشت و از حیث عقل و فهم ناقص خواهند بود، و برعکس اگر خونهای پیوند کرده دارای مشخصات متفاوت باشند فرزندان آنها هوشیار خواهند بود. درختان را ملاحظه فرمایید، هیچ دیده اید یا شنیده اید که شاخه ای را از درخت سیب بریده و مجددا به خودش پیوند کنند. البته نه و فرضا اگر پیوند کنند آیا میوه بهتری به عمل خواهد آمد. روی این اصل باغبانان نهال های پیوندی خود را از شهر های دور دست که میوه جات آنها به درشتی و خوبی معروف است می آورند و همینطور در اصلاح نژاد بین حیوانات این موضوع رعایت شده است(صفاپور،۱۳۴۳نقل از مهر محمدی۱۳۷۹: ۹).
در هر حال برخلاف تعالیم حضرت موسی در این دین چنین ازدواج هایی قانونا مجاز شمرده شده است(مولوی، ۱۳۴۸). چون موضوع حرمت مادر و خواهر رضاعی و دایی با خواهرزاده خود یا عمو با برادرزاده های خود در متن صریح تورات وجود ندارد، یهودیان به همین مناسبت به خود اجازه ازدواج با محارم فوق را می دهند(شریفی،۴۱-۱۳۴۰نقل از مهر محمدی۱۳۷۹: ۹).
چون ازدواج بین طبقات نزدیک(درجه دو) در دین یهود فراوان است. علت فراوانی بیماری های همخونی نزد کلیمیان همین مسئله است(صفاپور،۱۳۴۳).
۲-۳-۳)ازدواج فامیلی در دین مسیح
به دلیل آن که قبل از مسیح کتب تورات و اوستا دستورات مفصلی در مورد محارم و اقربا و ازدواج بین منسوبین بیان کرده است به همین دلیل در انجیل دستور صریحی نیامده و مسیحیان همان مقررات را ملاک عمل قرار داده اند. منتهی بر حسب شرایط محلی، جغرافیایی و اجتماعی تغییرات مختصری در دستورات انبیاء قبل داده اند. اما اصل همان است که در تورات بوده است. ارتدکس معتقد است به دلیل عدم صلاحیت خون های نزدیک بهتر است تا هفت پشت پدری و مادری عروس وداماد خویشاوند نباشند.(صفاپور، ۱۳۴۳نقل از مهر محمدی۱۳۷۹). این عده علاوه بر نظر تورات در این زمینه ازدواج با دختر عمو، دایی، خاله و عمه را که در کتب کلیمیان منع نشده جایز نمی دانند(مهرمحمدی، ۱۳۷۹: ۹) .
۲-۳-۴)ازدواج فامیلی در دین اسلام
تمام ادیان بزرگ ازدواج نزدیکان و محارم را مردود شمرده اند. در دین اسلام نیز مثل سایر ادیان بزرگ ازدواج با محارم مردود اعلام شده است. قوانین و حدود ازدواج با محارم در دین اسلام همان قوانین و حدود ادیان قبل از اسلام است، به انضمام اینکه در اسلام موضوع خویشاوندی رضاعی نیز مطرح است(صفاپور،۱۳۴۳).
تعریف محرم در هر جامعه متفاوت است در بعضی اجتماعات ازدواج عموزاده های پدری ممنوع و در بعضی دیگر ازدواج عموزاده های مادری و پدری هر دو مجاز شمرده شده است(مولوی،۱۳۴۸). دین اسلام در قرآن کریم سوره نساء آیات ۲۳ و ۲۲ حدود محارم را مشخص نموده است. طبق آیات مذکور محارم عبارتند از: زن پدر، مادر، دختر، خواهر، عمه، خاله، دختر برادر و خواهر، مادر و خواهر رضاعی، مادر زن و دختران زن که در دامان مرد تربیت شده اند، زن فرزندان (عروس) و ازدواج با دو خواهر به طور همزمان به این ترتیب ازدواج درجه یک و دو (منظور ازدواج با محارم نزدیک) در دین مقدس اسلام نهی و مردود اعلام شده است. قوانین اسلام به مسئله چگونگی انتخاب همسر و بهبود نسل توجه کامل نموده است و برای جلوگیری از پیدایش نسل های ناقص و ناهنجار دستورات قابل ملاحظه ای را ارائه کرده است.
حضرت محمد (ص) می فرماید: با خویشان نزدیک ازدواج نکنید که در این صورت فرزندان لاغر، ناجور با استخوان های ریز و ناقص خواهید داشت(مولوی،۱۳۴۸). بازمی فرماید: توجه کنید، نطفه ی خود را در چه محلی قرار می دهید، زیرا عرق به طور پنهانی عمل می کند این حدیث ما را متوجه عرق (ژن به زبان امروزی) و تاثیر پنهان (مغلوب)آن می کند، در حدیث دیگر می فرماید: شقاوت انسان بدبخت و سعادت انسان خوشبخت در شکم مادر تعیین می شود. این حدیث نیز اهمیت دوران قبل تولد(عوامل ارثی و …) را می رساند(سیف و همکاران، ۱۳۷۰نقل از مهر محمدی۱۳۷۹: ۹).
در کل می توان گفت در اسلام ازدواج با محارم براساس سوره نساء آیه های ۲۳ و ۲۲ در حکم زناء و از نظر قانون در تمام ملل اسلامی غیر مجاز است و ازدواج با بیماران و خویشان نیز مردود ولی عقد ازدواج با بیگانگان و غیر خویشاوندان تشویق شده است که نتیجه آن کاهش بیماری های ارثی و پیدایش صفات پسندیده است.
۲-۴)عوامل موثر برافزایش یا کاهش ازدواج فامیلی در ایران
عامل عرف
عرف در خیلی موارد، سبب تحکیم ویا ممنوعیت در ازدواجهای نسبی می شود که این مسئله با توجه به سیستم محارم ومنطبق با فرهنگ یک جامعه شکل می گیرد. چنانچه ازدواج در بین فرزندان دو خواهر یا دو برادر(دختر عمو-پسر عمو و دختر خاله –پسرخاله) ویا فرزندان یک خواهر وبرادر (پسرعمه –دختردایی)، گاه تشویق و گاه ممنوع شده است ودر این صورت است که سیستمی خاص همواره پیوندها را ادامه می دهد(کرباسی، ۱۳۷۸).
عامل جغرافیایی
مفهوم محدوده بسته جغرافیایی “ایزوله” توسط دالبرگ عنوان شد. این مفهوم درون همسری جغرافیایی را به حد نهایی می رساند. از مهمترین عوامل موثر برگزینش همسر عامل جغرافیایی است که تحقق امکانات دیداری را میسر می سازد (ساروخانی، ۱۳۷۰). عامل جغرافیایی زمینه ساز ازدواج فامیلی است. دورافتادگی روستاها، ناهمواری راههادر ایران، خاورمیانه و شمال افریقا از علل تحرک ازدواج فامیلی است(بهنام،۱۳۵۲).
جمعیت کم شهرنشینی، وجود اقلیت ها و گروه های مختلف، مرزی بودن شهر از عوامل کاهش ازدواج فامیلی در اجتماعات است. در شهرها به دلائل مختلف ازدواج فامیلی کمتر از روستا است. از جمله این دلائل می توان به آزادی های فردی بیشتر افراد، عدم تنگناهای طبیعی و جدایی مکانی از روستا، عدم حساسیت زیاد افراد تحت تکفل، داشتن استقلال مالی، کاهش نظام پدر سالاری، از هم گسیختگی سنت ها و ایجاد ارزش های جدید و نظام روابط پسر ودختر، گرایش جوانان به ازدواج با افراد هم سن را نام برد(نوربخش،۱۳۶۹ نقل از مهر محمدی ،۱۳۷۹: ۴۷).
هرناکس^[۴۱](۱۹۸۰ به نقل از سروری،۱۳۷۴)بیان می کند: در جمعیت های کوچک و بسته انسانی مثل روستاهای دورافتاده، که افراد از نسل یک فرد هستند، کلیه ازدواج ها فامیلی محسوب می شود زیرا همگی این افراد در چند قرن گذشته اجدادشان مشترک بوده است. در چنین جمعیت های بسته و محدود که ارتباطشان با سایر جمعیت ها کمتر است ،به علت شیوع زیاد ازدواج های فامیلی، بیماری هایی مثل عقب ماندگی ذهنی، ناشنوایی، نابینایی، عقیمی و مرگ و میر کودکان بیشتر از جمعیت های بزرگ شهر است که در آنجا مردم ارتباطات بیشتری با سایر نقاط دارند(سروری،۱۳۷۴: ۱۴۱).
یکی دیگر از مولفه های اجتماعی موثر در ازدواج فامیلی، مهاجرت است. مهاجرت از روستا به شهر یکی از عوامل مهم تغییر ساختار خانواده و تضعیف سنت ها ست. مهاجرت هم چنین، سبب تضعیف گروه های خویشاوندی شده وبه این ترتیب فرد را از سلطه گروه خویشاوندی تا حد زیادی آزاد می کند(بهنام،۱۳۵۲). عامل جغرافیایی اثر خود را علاوه بر شهرنشینان و روستانشینان، بر گروه های متفرقه ای مثل عشایر و طوایف نیز گذارده است. به عنوان مثال: بررسی ها نشان می دهد که طایفه ها درایران متمایل هستند تا در محدوده جغرافیایی خاص باقی بمانند. نام گذاری بسیاری از محلات روستاها به نام طوایف است. مثل :جمعیت پا قلعه ایها که از دو طایفه پیردار وکلانی است.این ایلات در شهرها جهت تقویت طبقه اجتماعی خود تحت عنوان خاندان و در ده تحت عنوان طایفه مروج ازدواج فامیلی بوده اند(بهنام، ۱۳۵۲). در تاثیر عامل جغرافیا باید اذعان نمود تنها جغرافیای موجود یعنی محل کنونی زندگی بر گزینش همسر موثر نمی افتد،بلکه محل تولد نیز در صورت مهاجرت و تجانس انسان ها را به سوی یکدیگر می کشاند(ساروخانی،۱۳۷۰).
عامل جغرافیایی در هرجا افراد را به ازدواج با فامیل بر می انگیزد، به دلیل مهاجرت های روستایی دوری از زادگاه و احساس غربت در محیط های نا آشنا همگرائی و علقه ی فامیلی میان افراد شدیدتر می شود. عامل روانشناسی اجتماعی نیز به این ترتیب که فامیل به ویژگی های اخلاقی و شخصیتی همدیگر بیشتر واقف هستند. در انتخاب همسر و سازگاری روانی آنها و استحکام خانواده موثر است و از عوامل قابل توجه در این پیوند ها است(مهر محمدی ،۱۳۷۹: ۴۸).
در کل می توان گفت، مهاجرت یکی از علل مهم در کاهش ازدواج فامیلی است. اما گرد آمدن و تجمع مهاجران یک جمعیت در یک ناحیه خود می تواند مشوق ازدواج فامیلی در جامعه ای دیگر باشد.
وضع اقتصادی
یکی از علل تحریک جامعه به ازدواج های فامیلی شرایط اقتصادی بد جامعه است. در چنین شرایطی افراد فامیل راحت تر مسائل اقتصادی یکدیگر را می پذیرند، زیرا خویشاوندان به لحاظ اقتصادی در شرایط یکسان تری قرار دارند. این مسئله ما را متوجه همسانی زوجین می کند، که افراد را به سوی ازدواج با فامیل ترغیب می کند(عسگری،۱۳۷۲نقل از مهر محمدی، ۱۳۷۹: ۴۸).
فهرمن(۱۹۷۶) به نقل از سروری(۱۳۷۴) بیان می کند “چون میزان ازدواج فامیلی بین طبقات پایین به لحاظ اقتصادی و فرهنگی بیشتر است، شیوع بیماری های ژنتیکی در فرزندان طبقات فقیر بیشتر از طبقات مرفه جامعه است.”
شغل
شغل نیز یکی دیگر از عوامل موثر در ازدواج فامیلی است. مشغول شدن جوانان در رشته های جدید تولیدی و خدماتی و تحرک شغلی آنان با تحرک مکانی توام است. تحرک شغلی با انفرادی شدن درآمد ها همراه است و استقلال بیشتری به خانواده های جدید می دهد. این تحرک امکان انتخاب همسر را در محیط پراکنده می کند. در جریان شهرنشینی مشاهده می کنیم، افرادی که دارای حدی از درآمد هستند، در مناطق خاص و محلات مخصوص خانه بر می گزینند این با وضع قدیم که غنی و فقیر در یک محله بودند و شبکه های خویشاوندی مسلط بر محله حکم می راند، متفاوت است. در گذشته تقریبا اکثر افراد شبکه فامیلی از نظر درآمد در یک سطح بودند. اما اکنون به خاطر مشاغل مختلف و تحصیلات درآمد های متفاوتی دارند و به همین جهت در محلات گوناگون زندگی می کنند(بهنام،۱۳۵۲).از طرفی می توان بیان کرد که اشتغال در بخش های سنتی خانوادگی(نظیر کشاورزی، دامپروری و صنایع دستی) تاثیری بر ازدواج خویشاوندی ندارد، بلکه دارا بودن مشاغل سطوح بالاتر که احتمالا با تحصیلات بالاتر و نگرش های مدرن تر نیز همراه است، عاملی در جهت کاهش این نوع پیوند می گردد(عباسی شوازی و ترابی ،۱۳۸۵: ۶۷).
تحصیلات
یکی دیگر از مولفه های اجتماعی که باعث کاهش ازدواج فامیلی می شود تحصیلات افراد است.احتمال کمتر ازدواج خویشاوندی در میان زنان تحصیل کرده را می توان با مکانیزم همسر گزینی آنان مرتبط دانست .اگرچه می توان گفت که تحصیلات بالاتر دختران ، ارزش آنان را نزد والدینشان بالاتر می برد، حتی در چنین شرایطی نیز ازدواج آنان تحت نظارت والدین صورت می پذیردو در نتیجه ، امکان یافتن همسر مناسب کاهش و زمان مجرد ماندن دختران افزایش می یابد.آنان احتمالا در این دوره وارد بازار کار شده ، فرصتی برای آشنایی با مردان غیر خویشاوند پیدا کرده اند و به احتمال کمتری با خویشاوندان خود ازدواج می کنند(عباسی شوازی و ترابی ،۱۳۸۵: ۶۷).
در مطالعه عباسی شوازی و همکاران( ۲۰۰۶) بررسی سطوح و روندهای ازدواج خویشاوندی در میان زنان برخوردار از سطوح تحصیلی گوناگون نشان می دهد که بین تحصیلات زنان و احتمال ازدواج آنان با یکی از خویشاوندان رابطه ای معکوس وجود دارد.
آگاهی زوجین از نحوه پیشگیری و عوارض ازدواج فامیلی
میزان آگاهی زوجین از عوارض و عواقب ازدواج های فامیلی رابطه مستقیمی با کاهش ازدواج های فامیلی ودر نتیجه کاهش بیماریهای ژنتیکی خواهد داشت.با توجه به این نکته که عواملی که برشیوع ازدواج خویشاوندی تاثیر داردبر شیوع بیماریهای ژنتیکی هم موثر است، پس می توان بیان داشت که مراجعه زوجین قبل از ازدواج به مراکز مشاوره ژنتیک نقش تاثیر گذاری در کاهش ازدواجهای پر خطر ودر نتیجه در کاهش بیماریهای ژنتیکی خواهد داشت.در حال حاضر با توجه به دسترسی بیشتر افراد جامعه به مراکز مشاوره ژنتیک و افزایش آگاهی مردم، افرادی که نگران بروز یک بیماری احتمالی یا شناخته شده هستند ویا زوجینی که جهت اطمینان از تولد فرزند سالم قبل از بارداری به مراکز مشاوره مراجعه می کنند،خود عاملی است در جهت کاهش به دنیا آمدن کودکان دچار ناهنجاریهای ژنتیکی
“مشاوره ژنتیک^[۴۲] یک فرایند ارتباطی است که به مشکلات ناشی از رخ دادن یا احتمال رخ دادن یک بیماری ژنتیکی در خانواده می پردازد.”
در واقع می توان بیان داشت که این فرایند در زمینه تعیین نقش توارث در ایجاد بیماری و تعیین احتمال بروز مجدد آن و اخذ تصمیم مناسب با در نظر گرفتن احتمال بروز بیماری وکمک به تطابق با مساله در اعضای خانواده درگیر بیماری یا تحت خطرمی‌تواند برای خانواده‌‌هانقش‌ موثری داشته باشد(غفاری،۱۳۸۵: ۵۵).
کاهش اعتماد اجتماعی و افزایش طلاق در جامعه
با توجه به افزایش سطح طلاق در جامعه و کاهش اعتماد اجتماعی می توان بیان داشت در چند سال اخیر به دلیل مشکلات جوانان از جمله بیکاری، نداشتن مسکن،مشکلات اخلاقی ، اعتیاد و… اعتماد خانواده ها به افراد غیر فامیل کمتر شده است در واقع می توان گفت خانواده ها عموما درصدد هستندتا همسرانی را برای فرزندان خود پیشنهاد کنندکه دارای سنخیت بیشتری به لحاظ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی باشند‌.به این جهت با توجه به روابط محدود اجتماعی وشناخت بیشتر خانواده ها از فامیل، بسیاری ترجیح می دهنداین انتخاب از خویشاوندان صورت بگیرد. از طرفی در روابط زوجین فامیل با هم عوامل مشترک فرهنگی و شخصیتی به دلیل تشابه محیط خانوادگی در دوران تجرد ایفا نقش نموده و این عوامل از شدت و میزان مشاجرت بین آنها می کاهد. ازطرفی اگر اختلافی بین زوجین اتفاق افتد، اعمال نظر و قدرت افراد فامیل در کاهش مشکلات رفتاری راحت تر صورت می گیرد و نظرات آنها آسان تر پذیرفته می شود. در این ازدواج ها تصمیمات جدی جهت طلاق وجدایی کمتر اتفاق می افتد(مهرمحمدی، ۱۳۷۹ :۴۹).
سنگ یامورا(۱۹۵۴)به نقل از ساروخانی (۱۳۷۰)بیان می کند”هرقدر پیوندهای قومی و فرهنگی میان زن وشوهرسخت تر باشدخطر جدایی به مراتب در میان ایشان کمتر است.” گرایش به سوی ازدواج های فامیلی برای زوجین می تواند، اطمینان بخش یک زندگی بدون کشمکش باشد، مگر اینکه موسسات فرهنگی ایجاد شود که آگاهی زوجین غریبه در ازدواج را از هم بالا ببرد.به همین دلیل مشاهده می شود که درصد طلاق در ازدواج های غیر فامیلی در ایران به مراتب بالاتر از ازدواجهای فامیلی است.زیرا افراد همدیگر را می شناسند و به عبارتی همه از یک خانواده هستند(فرهود،۱۳۷۴). بر اساس تحقیقات به دست آمده ازدواج های فامیلی کمترین میزان طلاق را نشان می دهد که آمارطلاق در ازدواج های فامیلی ۵ درصداست واین در شرایطی است که میانگین طلاق در کشور تا ۳۴ درصد نیز عنوان شده است. امان اله قرایی مقدم معتقد است” ازدواج های فامیلی از آن جهت کمترین میزان طلاق را در آمار دارد که شناخت در بین خانواده ها بیشتر است و تشابه فرهنگی و سطح اجتماعی وتوقعات هر دو خانواده بیشتر است و به همان میزان اختلاف کمتر است”(قرایی مقدم،۱۳۸۸).
به طور کلی می توان بیان داشت که دلایل واقعی ترجیح ازدواج فامیلی بیشتر فرهنگی و اجتماعی است. به طوری که مزایای ازدواج فامیلی در تقویت ارتباطات فامیلی، شناخت بیشتر طرفین و انتظارات کمتر تصور می شود.