مدافعان مفهوم سود عملکرد جاری، اغلب ادعا می‌کنند که اجزای مستمر عملیات جاری معمولاً به عنوان اقلام عملیاتی و آن قسمت از اجزای بی‌قاعده و غیرقابل پیش‌بینی به عنوان اقلام غیرعملیاتی تعریف می‌شوند. اما این تعریف لزوماً صحیح نیست، اقلام زیادی ممکن است ماهیتا عملیاتی بوده ولی لزوماً قابل تکرار نباشند، ضرورت پرداخت مبالغ اضافه‌کاری در مقطع نیاز مبرم و تحصیل مواد خام تحت شرایط بسیار مساعد، هر دو رویداد عملیاتی هستند اما ممکن است غیرمستمر باشند، برعکس برخی رویدادها غیرعملیاتی هستند که در طبیعت تکرار شدنی هستند، سیل‌های سالیانه غیرقابل اجتناب در نواحی خطرناک، گرچه ممکن است نوعاً، در هزینه های غیرعملیاتی تاثیر بگذارند لکن آن ها در طبیعت تکرار شدنی هستند(حقیقت،۱۳۹۰).

یک رقم سود خالص بر مبنای رویدادهای مستمر معمولا برای سرمایه‌گذاران در پیش‌بینی سود آتی و جریان سود سهام سودمندتر است، ‌بنابرین‏ رویدادهای غیرعملیاتی مستمر درست به همان اندازه رویدادهای عملیاتی مستمر دارای اهمیت هستند.

فرق گذاشتن بین عملیاتی و غیرعملیاتی بیشتر برای اندازه‌گیری کارایی مدیریت سودمند است، این عقیده از این فرض ناشی می‌شود که علی القاعده رویدادهای عملیاتی قابل کنترل‌تر هستند تا رویدادهای غیرعملیاتی (همان ماخذ).

اهمیت سود سهام پیش ­بینی شده

اهمیت سود پیش ­بینی شده، به میزان انحرافی که با مقدار واقعی آن دارد بستگی دارد. هر چه میزان این انحراف کمتر باشد، پیش ­بینی از دقت بیشتری برخوردار است. تحقیقات نشان می­دهد بازار برای برآورده شدن انتظارات ارزش قابل ملاحظه­ای قائل است و نسبت به بر آورده نشدن آن نیز واکنش نشان می­دهد(صدری،۱۳۹۰)

زمانی که سود هر سهم فراتر از انتظارات رود، بازار نسبت به آن دید خوش‌بینانه­ای دارد و آن را خبر خوب تلقی می­ کند. زمانی که سود هر سهم پایین­تر از پیش ­بینی آن­ها باشد، اعتبار شرکت در برآوردن انتظارات کم می­ شود .

سهام‌داران جهت اتخاذ تصمیمات صحیح و مناسب، نیازمند اطلاعاتی سودمند هستند. در میان اطلاعات موجود، اطلاعات مربوط به سود هر سهم و سود سهام پیش ­بینی شده مقیاسی است که از نظر بسیاری از استفاده کنندگان با اهمیت و مربوط تلقی می­ شود و آن­ها در تصمیمات خود از آن استفاده می‌کنند. پیش ­بینی سود هر سهم نقش مهمی در ارزیابی شرکت­ها دارد. افراد به وسیله آن مقیاسی برای ارزیابی عملکرد شرکت ایجاد ‌می‌کنند. در حقیقت، اطلاعات مربوط به پیش ­بینی سود سهام شکل دهنده انتظارات بازار است (بسیاری از مطالعات نشان داده ­اند در مؤسساتی که عملکرد ضعیفی دارند خطاهای وسیع­تری در سود پیش ­بینی شده آن­ها مشاهده می­ شود. آن­ها به احتمال زیاد در برآوردن سود پیش ­بینی شده خود با مشکل مواجه می­شوند.

اکثر شرکت­های سهامی سود سهام سالیانه را با دوراندیشی و محتاطانه پیش ­بینی ‌می‌کنند تا در صورت عدم توان تحقق مبلغ اعلام شده باعث ایجاد طرز فکر منفی در سهام‌داران نشوند. عدم تحقق سود پیش ­بینی شده به معنی ناتوانی شرکت در پوشش سود سهام پیش ­بینی شده است. (صدری،۱۳۹۰)

نوسانات سود

هدف حسابداری فراهم آوردن اطلاعات مالی برای استفاده کنندگان، در جهت کمک به بهبود فرایند تصمیم‌گیری می‌باشد، در حالی که هدف از انجام تحقیقات و مطالعات حسابداری ارزیابی مفید بودن اطلاعات برای سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌ کنندگان می‌باشد. صورت‌های مالی منابع بسیار مهمی از اطلاعاتی می‌باشند که سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سرمایه‌گذاری به آن نیاز دارند. محتوای اطلاعاتی سود حسابداری یکی از موضوعات جالب در زمینه تحقیقات حسابداری می‌باشد، که در زمان بال و بروان که اولین تحقیق را در این زمینه انجام داده‌اند، تاکنون مورد توجه محققین زیادی قرار گرفته است. محققین مختلف با رویکردهای مختلفی محتوای اطلاعاتی سود حسابداری را مورد بررسی و آزمون قرار داده‌اند. بیشتر محققان بر این مسئله توافق ‌داشته‌اند که سود حسابداری دارای محتوای اطلاعاتی می‌باشد(صدری،۱۳۹۰)

محتوای اطلاعاتی و نوسانات سود

محتوای اطلاعاتی اقلام حسابداری در رابطه با پیش‌بینی برخی عوامل از جمله بازده و سود سهام می‌باشد. منظور از محتوای اطلاعاتی اقلام حسابداری در رابطه با پیش‌بینی برخی عوامل از جمله بازده و سود سهام می‌باشند. منظور از محتوای اطلاعاتی یک معیار حسابداری، میزان استفاده و فایده آن در فرایند تصمیم‌گیری فعالان بازار سرمایه می‌باشد. تحقیقاتی که تاکنون در زمینه بررسی محتوای اطلاعاتی سود بیشتر به محتوای اطلاعاتی ارقام سود توجه کرده‌اند. کمتر به همواری و میزان نوسانات این رقم و به تبع آن تاثیر هموار بودن سود بر محتوای اطلاعاتی رقم سود توجه کرده‌اند. جایز من(۲۰۰۸) اعتقاد دارد سودهایی که هموارتر یا پرنوسان‌تر از جریان‌های نقدی می‌باشد، اطلاعات مناسب یا تحریف شده برای استفاده‌ کنندگان فراهم می‌آورد. ‌بنابرین‏ بهتر ‌به این نکته توجه شود که مقررات حسابداری از قبیل الزام تطابق درآمد و هزینه ها، برای هموارکردن نوسانات جریان‌های نقدی و ارائه یک جریان سود هموار طراحی شده است. سودهایی که نسبت به جریان‌های نقدی هموارتر یا پرنوسان‌تر می‌باشد ممکن است به کاربرد عادی مقررات و میثاق‌های حسابداری یا انتخاب اختیاری توسط مدیریت مربوط باشد(صدری،۱۳۹۰)

نوسان‌پذیری سود و قابلیت پیش‌بینی سود

نوسان‌پذیری سود یکی از متغیرهای سری زمانیِ کیفیت سود است. نوسان بیشتر با ریسک بالاتر همراه است و معلول عوامل متعددی است. هر چند عوامل مختلفی ممکن است بر نوسانات سود تاثیرگذار باشند؛ اما دو دلیل اصلی نوسانات سود که مبتنی بر پژوهش‌های، انجام شده می‌باشد؛ عبارت‌اند از : عوامل اقتصادی و نحوه عمل حسابداری شرکت‌ها در محیط اقتصادی فعالیت می‌کنند. اگر محیط اقتصادی را به مثابه دریا و شرکت را مانند کشتی فرض نمائیم؛ کشتی‌ها در اثر تلاطم دریا به چالش و تلاطم در می‌آیند. لذا می‌توان بیان کرد که شوک‌های اقتصادی و امثالهم، که به صورت خارج از کنترل شرکت‌ها می‌باشند؛ عملکرد واحد تجاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هر چند وجود رابطه فوق بر همگان پوشیده نیست؛ ولی پژوهش‌های اندکی به بررسی ارتباط آن‌ ها پرداخته‌اند. عوامل حسابداری که عمدتاًً در خصوص شیوه و نحوه شناسایی درآمدها و هزینه ها و به تبع سود واحد اقتصادی است؛ می‌تواند بر این ساز و کار تاثیرگذار باشد. ناگفته پیدا است که عواملی چون “اصل مقابله هزینه ها با درآمدها ” و مشکلات پیرامون “تخصیص هزینه ها به دوره های مالی”، ” شناسایی درآمدها”، ” محافظه کاری حسابداری ” و موارد مشابه، مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند در محاسبه سود و رابطه بین سودهای گذشته و آینده تاثیرگذار باشند و رابطه بین آن‌ ها را دچار نوسان سازند. ( دیچو و تانگ،۲۰۱۱).