رضوانی مقدم و صادقی ثمرجان ( ۱۳۸۴) نیز طی بررسی گزارش نمودند اثر رژیم­های مختلف آبیاری بر وزن دانه در بوته و عملکرد دانه معنی­دار بود. بالاترین وزن دانه در بوته و عملکرد به ترتیب مربوط به رژیم آبی فاریاب (بترتیب ۱/ ۱۲ گرم و ۳۱۹۸ کیلوگرم در هکتار) و کمترین مربوط به رژیم آبی دیم (به­ترتیب ۹/۱گرم و۵۲۱ کیلوگرم در هکتار) بود. به نظر می­رسد ایجاد تنش در مرحله خورجین­دهی باعث کاهش وزن هزار دانه می­ شود. عمدتاً تنش خشکی در مراحل گل­دهی به خصوص خورجین­دهی از طریق کاهش عرضه مواد فتوستنزی می ­تواند باعث کاهش وزن هزار دانه شود همچنین وزن هزار دانه تابع ساختار ژنتیکی رقم نیز است. نتایج حاصل گویای این واقعیت است که مراحل گل­دهی و نمو خورجین ها در کلزا از نظر نیاز گیاه به آب، مراحل بحرانی بوده و اعمال تنش در این مراحل به دلیل اثر نامناسب به میزان جذب آسمیلات­ها موجب کاهش عملکرد دانه گردیده است (نیکنام، ۱۳۸۲).
۴-۳-۴ عملکرد دانه
نتایج آزمایش نشان داد که اثر تاریخ کاشت و آبیاری و اثر متقابل دو عامل ذکر شده در سطح احتمال خطای یک درصد معنی­دار بود (جدول۴-۱۳). برش­دهی اثر متقابل نشان داد که سطوح مختلف آبیاری در تاریخ کاشت اول، دوم، سوم و چهارم در سطح احتمال خطای یک درصد معنی­دار بودند (جدول۴-۱۸). نتایج مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه از تاریخ کاشت ۲۵ آبان و سطح آبیاری کامل با میانگین ۵۰/۴۸۴۲ کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد دانه در تاریخ ۲۵ آذر و شرایط دیم با میانگین ۵۰/۹۲ کیلوگرم در هکتار به­دست آمد. در کلیه تاریخ­های کاشت بیشترین مقدار عملکرد مربوط به سطح آبیاری کامل و کمترین مربوط به شرایط دیم است (جدول۴-۱۹). عملکرد دانه بالاتر در تاریخ­ کاشت­ ۲۵ آبان، ناشی از بهره ­برداری بهتر و طولانی­تر از تشعشع قابل دسترس، دما و طول روز بوده است که سبب تولید سطح برگ و ماده خشک بیشتر خواهد شد. به­نظر می­رسد کاهش عملکرد دانه در کشت­های تأخیری، به­علت شاخص سطح برگ پایین و جذب تشعشع کمتر در طی مرحله رویشی و مرحله کوتاه­تر رشد زایشی همراه با دمای بالا در زمان گل­دهی و مراحل بعد از آن باشد. افزایش عملکرد در سطح آبیاری کامل ناشی از افزایش اجزاء عملکرد مانند تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه در این سطح آبیاری است. برخی از محققین نیز علت کاهش عملکرد دانه را در کشت­های با تأخیر، ارتفاع کم، کاهش تعداد گره های غلاف دهنده، کاهش دوره رویشی و وزن خشک تجمع یافته ذکر کرده ­اند.

جدول۴-۱۸ برش­دهی اثر متقابل تاریخ کاشت و آبیاری بر عملکرد دانه

تاریخ کاشت

درجه آزادی

مجموع مربعات

۱۰ آبان

۳

۰۰۰۱/۰ ۳۴۹۸۰۵۰

۲۵ آبان

۳

۰۰۰۱/۰ ۲۶۰۴۴۴۶۹

۱۰ آذر

۳

۰۰۰۱/۰ ۳۲۷۵۹۶۹

۲۵ آذر

۳

۰۰۰۱/۰ ۴۹۷۸۱۱۹

توان سمت راست بالا نشان دهنده سطح احتمال خطاست

جدول۴-۱۹ مقایسه میانگین سطوح آبیاری در هر تاریخ کاشت بر عملکرد دانه (کیلوگرم در هکتار)

آبیاری

تاریخ کاشت

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...