۵۷

۱/۳۹

۴/۱۰

۵/۷

۶/۲

۲۹

۵۶

۱/۳۸

۳/۱۰

۳/۷

۳/۳

شکل ۴: میانگین تابش ورودی در ماه دسامبر (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)
در ماه ژوئن بیش­ترین مقدار تابش ورودی دریافت می­ شود. میانگین تابش در این ماه بین ۶/۵ تا ۹/۷ کیلووات­ساعت بر مترمربع در روز متغیر است (شکل ۱ – ۴). در ماه ژوئن سیستم­های جوی کنترل-کننده­ آب­وهوای ایران در فصول گرم؛ یعنی رودبادهای جنب­حاره­ای^[۲۱۰] و پرفشارهای جنب حاره­ای^[۲۱۱] سبب به وجود آمدن جو باروتروپیک^[۲۱۲] – جو آرام و پایداری که حرکات عمودی ندارد (کاویانی و علیجانی، ۱۳۸۳: ۵۷۵) – می­ شود (علیجانی، ۱۳۸۹: ۲۸). پایداری هوا و آسمان صاف و بدون ابر نیز سبب افزایش تابش دریافتی می­گردد. بلند بودن طول روز نیز، در بالا بودن تابش دریافتی در این ماه مؤثر است. در ماه ژوئن، جنوب غرب، غرب و بخش­هایی از شمال غرب ایران، با میانگین ۵/۷ تا ۹/۷ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز، بیش­ترین مقدار تابش ورودی را دریافت می­ کنند. بالا بودن تابش ورودی این مناطق، متأثر از بلند بودن طول روز و بالا بودن درخشندگی آسمان؛ یعنی بالا بودن تابش ورودی در آسمان صاف^[۲۱۳] – آسمانی که کم­تر از ۱۰ درصد سطح آن توسط ابر پوشیده شده باشد (eosweb.larc.nasa.gov) – است (شکل ۲ – ۴). درخشندگی آسمان در غرب و بخش­هایی از شمال غرب ایران، ناشی از بالا بودن ارتفاع از سطح دریاست (شکل ۳ – ۴). در نواحی مرتفع ترکیبات جو رقیق­تر و ضخامت جو کم­تر است؛ بنابراین، تابش بیش­تری به سطح زمین می­رسد (علیجانی، ۱۳۸۹: ۲۸). بخش­هایی از شمال ایران نیز با میانگین ۶/۵ تا ۱/۶ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز، کم­ترین مقدار تابش ورودی را دریافت می­ کنند. بالا بودن ضریب ابرناکی آسمان در پایین بودن مقدار تابش دریافتی در این مناطق بسیار مؤثر است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شکل ۱ – ۴: میانگین تابش ورودی در ماه ژوئن (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)

شکل ۲ – ۴: میانگین درخشندگی آسمان در ماه ژوئن (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)

شکل ۳ – ۴: وضعیت توپوگرافی ایران
میانگین تابش ورودی از ماه دسامبر تا ماه ژوئن، سیر صعودی و از ماه ژوئن تا ماه نوامبر، سیر نزولی می­یابد (شکل ۴ – ۴).

شکل ۴ – ۴: منحنی کمینه و بیشینه­ی تابش ورودی ماهانه (کیلووات­ساعت در مترمربع در روز)
کمینه­ی تابش ورودی در ماه­های مختلف بین شمال، شمال غرب و شمال شرق و بیشینه­ی آن نیز بین جنوب شرق، جنوب، جنوب غرب، غرب و مرکز ایران متغیر است (شکل­های ۵ – ۴ تا ۱۶ – ۴).
در فصول سرد؛ یعنی پاییز و زمستان، کم­ترین مقدار تابش ورودی دریافت می­ شود. مجموع تابش در این فصول به ترتیب بین ۳/۶ تا ۷/۱۳ و ۴/۷ تا ۷/۱۴ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است. شمال و بخش­هایی از شمال غرب ایران، کم­ترین و جنوب شرق و بخش­هایی از جنوب و مرکز ایران، بیش­ترین مقدار تابش ورودی را دریافت می­ کنند (شکل­های ۱۷ – ۴ و ۱۸ – ۴).
در فصول گرم؛ یعنی بهار و تابستان، بیش­ترین مقدار تابش ورودی دریافت می­ شود. مجموع تابش در این فصول به ترتیب بین ۹/۱۵ تا ۲۱ و ۵/۱۴ تا ۸/۲۰ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است. بخش­هایی از شمال و شمال غرب ایران، کم­ترین و جنوب، جنوب شرق، غرب و مرکز ایران، بیش­ترین مقدار تابش ورودی را دریافت می­ کنند (شکل­های ۱۹ – ۴ و ۲۰ – ۴).
مجموع تابش ورودی سالانه بین ۷/۴۵ تا ۲/۶۸ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است. بخش­هایی از شمال و شمال غرب ایران، کم­ترین و جنوب، جنوب شرق و مرکز ایران، بیش­ترین مقدار تابش ورودی را دریافت می­ کنند. با توجه به نقشه­ی سالانه، ایران از نظر دریافت مجموع تابش ورودی به پنج منقطه تقسیم می­ شود:
۱- مناطق با تابش­پذیری خیلی کم:
این مناطق شمال و بخش­هایی از شمال غرب ایران را دربر می­گیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۷/۴۵ تا ۲/۵۰ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۲- مناطق با تابش­پذیری کم:
این مناطق بخش­هایی از شمال، شمال غرب و شمال شرق ایران را دربر می­گیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۳/۵۰ تا ۷/۴۵ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۳- مناطق با تابش­پذیری متوسط:
این مناطق بخش­هایی از شمال غرب، شمال شرق و بخش­های محدودی از شمال ایران را دربر می­گیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۸/۵۴ تا ۲/۵۹ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۴- مناطق با تابش­پذیری زیاد:
این مناطق غرب، بخش­هایی از مرکز و شرق ایران را دربر می­گیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۳/۵۹ تا ۷/۶۳ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است.
۵- مناطق با تابش­پذیری بسیار زیاد:
این مناطق جنوب شرق، جنوب و بخش­هایی از مرکز ایران را دربر می­گیرد. مجموع تابش ورودی سالانه در مناطق مذکور بین ۸/۶۳ تا ۲/۶۸ کیلووات­ساعت در مترمربع در روز متغیر است (شکل ۲۱ – ۴).

شکل ۲۱ – ۴: مجموع تاب ورودی سالانه (۱۹۸۳ تا ۲۰۰۵)