۲) وقتی متغیر اصلی مورد مطالعه توصیفی و واریانس جامعه مشخص باشد:

در این شرایط که مطالعه توصیفی بوده و بخواهیم متغیر(های) کمّی را برآورد کنیم: فرمول محاسبه حجم نمونه به قرار زیر است:

S² واریانس متغیر کمی مورد برآورد است که ‌بر اساس نتایج مطالعات مشابه در بررسی متون قرار داده می شود.d دقت برآورد متغیر کمی مورد ارزیابی است که بهتر است در محدوده ۲۵-۱۰ درصد انحراف معیار باشد.

۳)روش شارل کوکران :

به منظور تعیین حجم نمونه ساده ترین روش استفاده از فرمول کوکران می‌باشد.
در فرمول کوکران دو حالت مختلف وجود دارد:

الف- زمانی که حجم جامعه مشخص باشد

n = حجم نمونه

N = حجم جمعیت آماری (حجم جمعیت شهر, استان,و…)

t یا z = در صد خطای معیار ضریب اطمینان قابل قبول

p = نسبتی از جمعیت با صفت معین

qیا ۱-p= نسبتی از جمعیت فاقد صفت معین

d = درجه اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب (مقدار اشتباه مجاز). در تحقیقات علوم انسانی میزان p و q را ۰٫۵ در نظر می گیریند (سرمد وبازرگان،۱۳۹۲). d می‌تواند ۰٫۰۱ یا ۰٫۰۵ باشددر برخی از تحقیقات برای تصحیح حجم نمونه از فرمول تصحیح کوکران نیز در ادامه فرمول اصلی استفاده می شود.

ب- زمانی که حجم جامعه مشخص نباشد

n= حجم نمونه

Z= مقدار متغیر نرمال واحد استاندارد، که در سطح اطمینان ۹۵ درصد برابر ۱٫۹۶ می‌باشد

برای مطالعه حجم نمونه در این پژوهش، ازفرمول تعیین حجم نمونه فرمول کوکران استفاده شد. پژوهشگر با بهره گرفتن از فرمول زیر که در آن z مقدار متغیر نرمال واحد متناظر با سطح اطمینان و برآورد نسبت صفت متغیر و برابر هست و همین‌طور میزان اشتباه است (سرمد و دیگران،۱۳۸۲). چنانچه در دسترس نباشد می‌توان آن را مساوی ۵/۰ اختیار کرد. در این حالت مقدار واریانس به حداکثر خود یعنی ۲۵/۰ می‌رسد. حال اگر اشتباه مجاز نسبت یادشده را ۰۸/۰ و سطح معنی‌داری را ۰۵/۰ اختیار کنیم، تعداد ۱۵۰ نفر را خواهیم داشت. فرمول مورداستفاده برای برآورد حجم نمونه به صورت زیر هست:

۳-۶-ابزار جمع‌ آوری داده ها

ابزار سنجش و اندازه گیری وسایلی هستند که محقق به کمک آن ها می‌تواند متغیرها را اندازه گیری و اطلاعات مورد نیاز را برای تجزیه و تحلیل و بررسی پدیده مورد مطالعه و نهایتاً کشف حقیقت گردآوری نماید.نمونه های ابزارهای سنجش و گردآوری اطلاعات عبارتند از:الف) سوالات پرسشنامه: این ابزار به صورت یک مجموعه سوالاتی مکتوب که حول متغیرهای یک مسئله تحقیق تنظیم شده ساخته می شود و پاسخگو به شکل حضوری یا غیرحضوری و مستقیم یا غیرمستقیم آن را تکمیل می‌کند.ب) سوالات کارت مصاحبه: ابزار مکتوبی است که به عنوان راهنمای طرح سوالات و و ثبت اطلاعات از آن استفاده می‌شود.ج) شاخص های کارت مشاهده: ابزار مکتوبی است که با توجه به اقلام و اطلاعات خاصی تنظیم می شود و محقق از آن برای ثبت مشاهدات مربوط به پدیده مورد مطالعه استفاده می‌کند.د)نظرسنج: ابزار مکتوبی است که محقق با طرح سوالاتی درباره مسئله تحقیق و ارائه گزینه هایی در قالب یک طیف وسیعی دارد نوع نگرش و قضاوت فرد و شدت و ضعف آن را نسبت به متغیر یا موضوع یا پدیده ای بسنجد.ه و) مطالعات کتابخانه ای ،،که به صورت مطالعه کتابها و مقالات و یا بررسی اسناد در وبگاهها و یا آرشیو های سازمان‌ها می‌باشد.

ابزار جمع‌ آوری اطلاعات در این تحقیق به دو صورت کتابخانه ای – بررسی اسناد و می‌دانی می‌باشد. از روش کتابخانه ای – اسنادی در تدوین فصل دوم موسوم به ادبیات و پیشینه تحقیقی و در بخش می‌دانی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. این پرسشنامه دارای دو قسمت است قسمت اول سوالات پرسشنامه، سوالاتی است که مربوط به اطلاعات شغلی و همچنین سابقه کار و مکان جغرافیایی و حوزه کاری پاسخ دهنده را مشخص می‌کند قسمت دوم پرسشنامه شامل ۲۰ سوال پاسخ بسته و یک سوال پاسخ با است .سوالات بسته پاسخ بر اساس مقیاس لیکرت شامل سنجه های خیلی مخالفم، مخالفم، نظری ندارم، موافقم و کاملا موافقم مرتب شده است.

مقیاس لیکرت یکی از رایج ترین مقیاس های اندازه گیری است و این مقیاس شامل مجموعه ای از سوالات است که بار نگرشی یا ارزشی همه ی آن ها تقریبا”برابر تلقی می‌گردد و به ترتیب خاصی تدوین شده است . پاسخگو مقیاسی را که بین دو حد نهایی مانند موافقم – مخالفم محصور شده است را برحسب شدت یا ضعف نگرش خود بر »ی گزیند . گویه ها حالات خاصی از پدیده مورد نظر اندازه گیری را به صورت گویه هایی که از لحاظ ارزش اندازه گیری دارای فاصله ی مساوی است عرضه می‌کند .برای تعیین نمره نگرش هر فرد ،نمرات هریک از موقعیت ها ی منتخب او در تمام مقیاس ها با هم جمع بسته و سپس معدل گیری می شود و ‌به این ترتیب نمره نگرش فرد محاسبه می‌گردد . این مقیاس برای تحقیقاتی که نیاز به نگرش سنجی است بیشترین کارایی و استفاده را دارد.

۳-۷-پایایی و روایی ابزار تحقیق:

روائی پرسشنامه به سوالات پرسشنامه برمی‏گردد طرح پرسش‌های درست با الفاظ و عباراتی که ابهام سوالات را به حداقل ممکن کاهش دهد روائی پرسشنامه نامیده می‏ شود. در واقع مفهوم اعتبار (روایی) پاسخ ‌به این سوال است که ابزار اندازه گیری تا چه حد خصیصه مورد نظر را می سنجد. بدون آگاهی از اعتبار ابزار اندازه گیری نمی‌توان به دقت داده های حاصل از آن اطمینان داشت. ابزار اندازه گیری ممکن است برای اندازه گیری یک خصیصه ویژه دارای اعتبار باشد، در حالی که برای سنجش همان خصیصه بر روی جامعه دیگر از هیچ گونه اعتباری برخوردار نباشد. روش های متعددی برای تعیین اعتبار ابزار اندازه گیری وجود دارد که در این ادامه ی مطلب ه اختصار ‌در مورد هر یک توضیح داده خواهد شد؛