۱

عامل محیط

یخبندان

۵٫۲۱

۲

بارش برف وباران

۴٫۹۳

۳

تردد ادوات کشاورزی واحشام

۴٫۶۸

۴

مه گرافتگی

۴٫۶۵

۵

گردو خاک

۳٫۶۵

۶

باد

۲٫۶۳

۷

آفتابی بودن وحرارت بالا

۲٫۲۶

لذا یافته های توصیفی حاصل از نظرات مصاحبه شوندگان تحقیق و نیز خروجی آزمون فریدمن نشان می دهد که در سرجمع آنها، عامل جاده بالاترین سهم اثرگذاری و بعد از آن به ترتیب عامل انسانی، خودرو و محیط قرار دارد. در بررسی کلیه متغیرها بدون لحاظ شدن دسته بندی ها و براساس نظر گروه کارشناسان سرعت غیر مجاز ،سبقت غیر مجاز،انحراف به چپ وپیچ خطر ناک وبراساس گروه رانندگان سبقت غیر مجاز ،سرعت غیر مجاز ،پیچ خطر ناک وانحراف به چپ وبراساس نظر گروه مسافرین عرض کم راه ،کیفیت راه ،سبقت غیر مجاز وسرعت غیر مجاز درصدر عوامل و در مقابل متغیرهای مربوط به عوامل محیطی همانند باد، آفتابی بودن و حرارت بالا و گرد و خاک در کف فاکتورها قرار دارند.
هرچند که دررتبه بندی متغیرها از دیدگاه گروه ها تفاوت جزئی وجود دارد لیکن می توان نتیجه گرفت که عوامل اصلی دربروز تصادفات جاده ای محور اردبیل-مغان سبقت غیر مجاز ،سرعت غیر مجاز،پیچ های خطر ناک وانحراف به چپ می باشد.
بررسی تحلیلی فرضیه اول بر اساس آزمون آماری صورت گرفته نشان می دهد که با اطمینان ۹۵ درصد بین عوامل انسانی و تصادفات جاده ای محور اردبیل- مغان رابطه معناداری وجود دارد. از بین متغیرهای زیر مجموعه این گروه، سبقت و سرعت غیر مجاز ، انحراف به چپ و عدم رعایت حق تقدم در صدر میانگین آماری قرار دارند.و بالاترین ضرایب بدست آمده متعلق به آنها می باشد. در بررسی و تحلیل این فرضیه فرض صفر عدم وجود ارتباط و فرض بدیل را داشتن ارتباط دو بخش تعریف نموده ایم.
تحقیق خانم مهسا عباسی که با عنوان “تحلیل عوامل انسانی موثر بر تصادفات جاده ای خوزستان “صورت گرفته عنوان می کند؛
بیشترین نوع برخورد از میان تصادفات اتفاق افتاده که به علت سرعت غیرمجاز، سبقت های غیرمجاز، عدم رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی و یا مهارت ناکافی راننده در کنترل وسیله نقلیه است تایید کننده فرضیه مذکور می باشد .هرچند که اکثر تحقیقات انجام یافته عامل انسانی را مهمترین عامل درتصادفات جاده ای بیان می دارند.
نتایج حاصله از بررسی فرضیه دوم بیان می دارد که با اطمینان ۹۵ درصد عامل خودرو با بروز تصادفات جاده ای محور اردبیل- مغان ارتباط معناداری دارد . در مقایسه متغیرهای زیر مجموعه این بخش فرسوده بودن لاستیک خودرو و عدم رعایت استانداردها توسط خودروساز از اهم عوامل است. در بررسی و تحلیل این فرضیه فرض صفر عدم وجود ارتباط و فرض بدیل را داشتن ارتباط دو بخش تعریف نموده ایم. که مطابق نتایج تحقیق تریت و همکاران در سال ۱۹۹۷ تاثیر عوامل سه گانه انسان –راه و خودرو را در وقوع تصادفات بررسی نموده و به این یافته رسیده اند نقص عملکردی خودرو در ۱۲ درصد از حوادث رانندگی دخیل بوده اند. وهمانند این پژوهش در رتبه سوم از عوامل تاثیر گذار درتصادفات جاده ای می باشد.
بررسی فرضیه سوم گویای این است که با اطمینان ۹۵ درصد عامل جاده با تصادفات محور اردبیل مغان تاثیر معناداری دارد. از بین متغیرهای زیر مجموعه پیچ های خطرناک، عرض کم راه و کیفیت جاده مهم ترین عوامل . در بررسی و تحلیل این فرضیه فرض صفر عدم وجود ارتباط و فرض بدیل را داشتن ارتباط دو بخش تعریف نموده ایم.گلنون وهمکاران واولسون دربررسی خود به این نتیجه دست یافتند که شدت تصادفات درقوس ها(پیچ ها) بالاست وهرچه عرض شانه وعرض راه افزایش یابد نرخ تصادفات کاهش خواهد یافت .همچنانکه دراین پژوهش از بین عوامل جاده ای پیچ خطرناک، عرض کم راه وکیفیت راه از موثرترین عوامل تاثیر گذار برتصادفات جاده ای می باشد.
تحلیل فرضیه چهارم نشان می دهد که عامل محیط با تصادفات محور اردبیل مغان ارتباط معناداری ومحکمی در مسیر مورد مطالعه ندارد. در بین عوامل زیر مجموعه این بخش یخبندان، تردد ادوات کشاورزی و بارش برف و باران از جمله فاکتورهای اصلی زیرمجموعه مداخله گر در تصادفات و حوادث جاده ای محور مذکور است. برای تحلیل رابطه عوامل محیطی با تصادفات جاده ای فرض صفر عدم وجود ارتباط و فرض بدیل را داشتن ارتباط دو بخش تعریف نموده ایم که فرض صفرمورد تایید قرار گرفته است.

اکثر تحقیقات انجام یافته (اسمیت وگولدینگ دربریتانیا،رابینسون دراسترالیا،محمد رضا افشاری درمحور رشت -انزلی) نقش اقلیم را درتصادفات جاده ای موثر می دانند واز بین عوامل اقلیمی تند بادها ،یخبندان،بارش برف و باران ومه گرفتگی را از عوامل تاثیر گذار درتصادفات جاده ای می دانند دراین پژوهش عوامل اقلیمی هرچند که خارج از کنترل ولی تاثیر گذار تشخیص داده شده است لیکن تاثیرآن برخلاف سایر تحقیقات معنی دار نمی باشد.
فرضیه پنجم قصد دارد ارتباط کلیه عوامل را مجموعاً بر وقوع تصادفات بررسی و ارزیابی کند. بندرت اتفاق می افتد که تصادف دارای فقط یک علت واسط باشد زیرا هر یک از عناصر مذکور می تواند وضعیتی را ایجاد کند که با ترکیب آن شرایط و عوامل موثر تصادفات شکل گیرد. بررسی ها نشان داد که عوامل فوق مجموعاً ارتباط معناداری با بروز تصادفات دارند و آماره بدست آمده ارتباط بالاتری را بین آنها اثبات نموده است. واین یافته مطابق نظر “پرفسور آگدن در کتاب سفرهای امن تر که دلایل تصادفات جاده ای و تلفات ناشی از آن را به این شکل بیان نموده است دلیل اصلی مهار تصادفات و ضایعات ناشی از آنها رادر کشورهای توسعه یافته رویکرد سیستماتیک کشورهای مزبور به این موضوع میداند. و به جای نسبت دادن تصادف به آخرین علت (آخرین حلقه زنجیر)، تصادف را در مجموع علت های به عنوان حلقه های مکمل زنجیره ی علل و معلول مؤثر ابراز می دارد .”می باشد.
۵-۲- جمع بندی و نتیجه گیری
در کنار گسترش شبکه های ارتباطی و توسعه ارتباطات جاده ای، کنترل و پیشگیری از سوانح جاده ها یکی از اساسی ترین مسائل مطرح در انواع سیستم های حمل و نقل می باشد. متاسفانه در طول سال های اخیر، ایران در صدر لیست سوانح و تلفات جانی و مالی جاده ای جهان قرار گرفته است. بدیهی است سالانه با دور اندیشی و بهبود سیستم های حمل و نقل، می توان تا حدود زیادی از بروز این معضل ملی جلوگیری کرد و جان هزاران انسان را نجات داد. کشور ایران متاسفانه تلفات جانی و مالی فراوانی را به خاطر حوادث جاده ای متحمل می شود به طوری که طبق آخرین آمار تصادفات مهمترین عامل معلولیت در ایران است. این در حالی است که هر سال هم ۱۰ درصد به تعداد کشته ها و مجروحان تصادفات جاده ای در ایران اضافه می شود.