از مهمترین عواملی که از دهه ۹۰ تا کنون، بر سازمانها و کارکنان آنها بیشترین تاثیر را داشته است، تغییر تکنولوژی ارتباطی و جهانی شدن بوده است. IT پتانسیل تغییر دادن نقش کارکنان در سازمانها را داشته و ماهیت کار را تغییر داده است (گاردنر، ۲۰۰۳). از سوی دیگر جهانی شدن باعث شده است تا اقتصاد تولید انبوه به سوی اقتصاد مشتری مدار انبوه حرکت کند.. منظور مشتری مدار انبوه تولید محصولات مجازی است، مفهومی جدید که به معنی عرضه محصول یا خدمت به مشتریان در هر زمان و هر مکان و در هر شکلی از تقاضاست (کیم[۱۰]، ۱۹۹۸). به عقیده پیتر دراکر، در دنیای معاصر که پیچیده و نامطمئن است و هر آن پیچیده تر می شود، ساختارهای سنتی سازمانی و مفاهیم مدیریتی گذشته زیاد معتبر نیستند و بنابراین تغییرات زیر در سازمانها، قابل مشاهده و پیش بینی است:

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

کارکنان سازمانها عمدتاً کارکنان دانشی هستند و اعتماد میان افراد، گروه ها و شرکتهایی که با هم همکاری می کنند، بسیار اهمیت می یابد.
سازمانها برای پاسخ دهی به تغییرات سریع محیطی نیازمند چابکی زیادی هستند، که این امر بر عقاید سنتی ما در مورد سازمانها و مدیریت تاثیر می گذارد.
تکنولوژی های تولید و توزیع، به صورت گسترده از تکنولوژی ارتباطی پیشرفته استفاده می کنند و هر چه بیشتر به هم نزدیک می شوند تا نیاز فزاینده به چابکی را ارضا نمایند (دنی[۱۱]، ۲۰۰۶).
از آنجا که – در محیط تجارت امروزی‌‌- افراد و دانش آنها به عنوان حیاتی‌ترین دارایی سازمان محسوب می شوند ،‌بدیهی است که هر شرکتی باید نسبت به آن با اطلاع و آماده پذیرش تغییرات جدید باشد‌. آگاهی و درک جهت گیریهای جدید ،نه فقط برای متخصصان فناوری اطلاعات لازم است ، بلکه مدیران نیز می بایست از آنها باخبر باشند. فناوری اطلاعات و ارتباطات ، فرصتهای بی شماری را برای اصلاح مدیریت اطلاعات در سازمانها پیشنهاد می کند . با بهره گیری از این فرصتها ، امکان استفاده بهتر از دانش کارکنان فراهم می شود. یکی از این موارد (‌فرصتها) استفاده از سیستم ارتباط شبکه ای درون سازمانی برای شرکت است که مبتنی بر خدمات و موافقتهای منطبق با اینترنت است.
این شبکه درون سازمانی ، امکان ذخیره سازی ساده و نسبتاً به صرفه ، سازماندهی ، پردازش ،‌نگهداری و اشتراک اطلاعات بین اعضای سازمان را فراهم می کند. طبق نظر «مرچند» و دیگران ،‌ همه این وظایف برای مدیریت درست اطلاعات ، لازم و اساسی هستند. در عین حال، ‌از انتشار چنین اطلاعاتی (‌اطلاعات موجود در شبکه اینترانت) به بیرون سازمان می توان جلوگیری کرد.
در کنار اینترانت ، روش های بسیار زیاد دیگری برای استفاده از دانش ذخیره شده درون سازمان و پردازش اطلاعات از انبوه داده ها وجود دارد . از جمله آنها می توان به انبارهای ذخیره داده ، سیستم های استخراج‌‌، سیستم های هوشمند و… اشاره کرد.
راه حلهای سخت افزاری و نرم افزاری وضعیت موجود، استفاده از دانش است. موانع اصلی در این مسیر ، یکی مربوط به مفهوم دانش و دیگری مربوط به افراد در چگونگی دستیابی به دانش موجودی است که به کمک فناوری اطلاعات و به بهترین شیوه برای به اشتراک گذاشتن و ذخیره و انتقال دانش در تمامی سازمان انجام گرفته است . طبق پژوهش ۲۸ ماهه ای که بیش از ۱۰۰۰ مدیر ارشد شرکتهای بین المللی را شامل می شد، عملکرد تجاری بهتر، نه فقط از فناوری اطلاعات، بلکه از مدیریت درست اطلاعات و مدیریت افراد سازمان حاصل می شود (شاهورانی نسب،۱۳۹۰).
۲-۲ تاریخچه فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات تاریخی طولانی و بیشتر ازهزار سال دارد که با اولین نقاشی ها در غارها و ابداع نوشتن و اختراع چاپ در سال های ابتدایی ۱۵۰۰ شروع شد. در این روند با توسعه رایانه های الکترونیکی و سیستم های تجاری در نیمه دوم قرن بیستم ادامه یافت. فناوری اطلاعات امروزی ریشه در ابداع تلگراف الکترونیکی در دهه ۱۸۳۰ و تلفن در دهه ۱۸۷۰ دارد. حرکت مکانیکی گرامافون در این دوره اختراع شد که موقعیت مهمی در تاریخ فناوری اطلاعات و داشت و آغاز گر شکل های نوین حافظه مکانیکی بود. دوره بین سال های ۱۸۷۰ و ۱۹۰۰ به عنوان دوره الکترومکانیکی فناوری اطلاعات شناخته شده است که در آن یک تغییر الکترونیکی با ابزار حرکت مکانیکی پردازش اطلاعات توسعه پیدا کرد. از مهم ترین این ابزارها ماشین های تحریرو ماشین های تکثیر و ماشین حساب های جدولی بودند که در حدود سال ۱۹۰۰ توسعه داده شدند و در تاریخ فناوری اطلاعات به عنوان سر آغاز رایانه های نوین شناخته شدند (در حقیقت شرکت شکل یافته به وسیله IBM شناخته شد).
پیدایش مخترع ماشین های تجاری سرانجام در سال ۱۹۲۴ به نام صنایع الکترونیکی در حدود سال ۱۹۰۰، در توسعه بخش عمده ای از پیشرفت های فناوری اطلاعات تاثیر زیادی داشت. مهم ترین این موارد اختراع AM در دهه ۱۹۲۰، رادار و تلویزیون در دهه ۱۹۳۰ و رایانه الکترونیکی در دهه ۱۹۴۰ بود. توسعه اولین اهداف کلی رایانه الکترونیکی ENTAC در سال ۱۹۴۶ کامل شده بود و UNIVAC در سال ۱۹۵۱ برای فروش آماده گردید. تحول الکترونیکی در زمینه اهداف رشد فناوری اطلاعات بعد از جنگ جهانی دوم با اختراع ترانزیستور در سال ۱۹۴۷ آغاز شد و به دنبال آن ،ترکیب مدارها سال ۱۹۵۷ توسعه یافت ،پس از آن رایانه ای که به ” نسل دوم” معروف بود در اواخر دهه ۱۹۵۰ پدید و سپس رایانه های کوچک در اواسط دهه۱۹۶۰ عرضه شد . شاید حادثه ای که بزرگترین تاثیر را بر فناوری اطلاعات امروزی داشت، اختراع ریز پردازنده در سال ۱۹۷۱ بود که به وسیله اولین ریز پردازنده های تجاری در سال ۱۹۷۵ توسعه یافت.
صنعت فناوری اطلاعات به طور پیوسته وبه سرعت در دهه ۱۹۹۰، به وسیله اطلاعات دیجیتالی با هر محتوایی (علامت ،صدا ،نور و…) برای گسترش دادن و پردازش کردن و ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات به وسیله سیستم هایی که به طور فزاینده آگاه می شوند(محبی، ۱۳۸۷)
۲-۳ تعاریف فناوری اطلاعات
هر چند به نظر می رسد مفهوم فناوری اطلاعات ، و فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT) روشن باشد اما در واقع چنین نیست . تعاریف مختلفی از فناوری اطلاعات توسط افراد مختلف ارائه شده است . از جمله می توان به تعاریف زیر اشاره نمود:

    • مطالعه ،‌ طراحی ، توسعه و مدیریت کلیه نرم افزارها و سخت افزارهایی که در یک شبکه و یک محیط ارتباطی با هم کار می کنند .
    • منظور از فناوری اطلاعات همه شکل های فناوری است که به وسیله آنها عملیات دستیابی ، ذخیره سازی و مبادله اطلاعات به شکل های گوناگون مثل متن ، تصویر ، صدا و نمایش چند رسانه ای انجام می شود .
    • فناوری اطلاعات دانشی است که به بررسی ویژگی ها و چگونگی اطلاعات نیروهای حاکم بر جریان اطلاعات و ابزار آماده سازی آنها برای به حداکثر رساندن دستیابی به اطلاعات و قابل استفاده کردن آن می پردازد . آماده سازی اطلاعات شامل تفکیک اطلاعات دقیق ، علمی و مستند ، جمع آوری، سازمان دهی ، ذخیره ، بازیابی ، تفسیر ، اشاعه و استفاده از آن می شود( اترتون ،۱۹۹۷ ).
    • اصطلاح فناوری اطلاعات برای توصیف فناوریهایی به کار می رود که ما را در ضبط ، ذخیره سازی ، پرادزش ، بازیابی ، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می کند . این اصطلاح ، فناوری هایی مانند رایانه ، انتقال از طریق دورنگار ، ارتباط از راه دور ، تلفن ، ماشین حساب ، چاپ و حکاکی را نیز در بر می گیرد (کیت بهان و دیانا هولمز، ۱۹۹۸).
    • فناوری اطلاعات به مجموعه به هم پیوسته ای از روشها ، سخت افزارها ، نرم افزارها ، و تجهیزات ارتباطی که اطلاعاتی را در اشکال گوناگون ( صدا ، تصویر و متن ) جمع آوری ، ذخیره سازی ، بازیابی ، پردازش ، انتقال و یا عرضه می کند ، اتلاق می شود ( دبیرخانه شورای عالی انفورماتیک ، ۱۳۷۸ ) .
    • فناوری اطلاعات متشکل از سخت افزار ، نرم افزار ، نیروی انسانی ، اطلاعات ، مدیریت ، تولید و نگهداری است که در ارتباط متقابل با یکدیگرند و فضایی مملو از اطلاعات ذخیره شده به صورت نظامدار و با قابلیت دسترسی آسان پدید می آورند . این فضا در خدمت نیازهای اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جامعه قرار می گیرد و سبب بهره وری و افزایش کیفیت و محصولات سازمانهای متبوع می شود (اسکاپ[۱۲]) .
    • فناوری اطلاعات همانند محور و مرکز مجموعه ای از فعالیت های هدایت شده است که کنترل مدیریت ، بهره وری ، تولید ،آموزش و ارتقای یک سیستم (اعم از سازمان یا پایگاه اطلاعاتی و …) را با یک مرکزیت بر عهده دارد . همه سازمان ها ، ارگانها ، نهادها و وزارتخانه ها ناگزیر از برقراری ارتباط با یکدیگر و انتقال اطلاعات هستند . سازمان فناوری اطلاعات مسؤول برقراری این ارتباطات در اشکال پیشرفته الکترونیکی است و به طور کلی مسؤلیت کلی تولید ، حفظ ، ذخیره ، بازیابی و انتقال اطلاعات را در یک شبکه پیچیده را بر عهده دارد (محمدی ، ۸۲ ).
    • فناوری اطلاعات، نقطه همگرایی الکترونیک، پردازش داده ها و ارتباطات دور که شامل تعدادی رایانه قوی، فناوریهای ارتباطی و همچنین نرم افزار است، که نیاز به آن بر اثر سه عامل ایجاد می شود. اول آنکه فناوری اطلاعات خود صنعتی راهبردی (استراتژیک) و بسیار سود آور در جهان است. دوم آنکه فناوری کلیدی است و در همه صنایع و خدمات کاربرد دارد. سوم آنکه زیر بنای اساسی است که به همه مؤسسات و واحدهای اقتصادی امکان می دهد تا در استفاده از دانش بشری و انتقال آن سهیم شوند؛ سبب کاهش هزینه ها می شود و در نتیجه به افزایش بهره وری و کیفیت محصول می انجامد ( سازمان راهبرد های فناوری اطلاعات آمریکا[۱۳]).
    • فناوری اطلاعات تنها در ارتباط با رایانه ها ، نرم افزار و یا خدمات وابسته به آنها نیست . فناوری اطلاعات ترکیبی از همه این موارد است با این نگرش که چگونه این فناوری می تواند کمکی به سازمان و رسیدن به اهداف آن کند. فناوری اطلاعات باعث می شود انجام کارهای زیاد و طولانی با عملیات کمی انجام گیرد (ساتر[۱۴]،۲۰۰۳).

فناوری اطلاعات نوعی از فناوری است که در آن انتقال داده ، اطلاعات و دانش انجام می گیرد . این مفهوم ضرورتا ً وابسته به رایانه ها نیست ، هر چند که امروزه رایانه ها به عنوان ابزاری در گسترش و ایجاد راههایی بسیار قدرتمند در انجام امور هستند . نقشه کشی ، هندسه تحلیلی ، دستگاه های کپی ، تلگراف ، تلفن ، فاکس و غیره به خوبی نمونه هایی از فناوری اطلاعات هستند (فیشنر[۱۵]،۲۰۰۰) .
برای بسیاری از مردم این واژه مترادف است با « فناوری جدید» که از ماشینهایی که بر مبنای ریز پردازنده ها کار می کنند ، استفاده می کند . به عبارت دیگر گفته می شود که « فناوری اطلاعات » به طور ساده ، بیانگر کوششی است برای ممکن نمودن توسعه و پیشرفت محرکهای تجارتی به طور الکترونیکی و همچنین ایجاد حرکتی سیاست گونه برای کنترل دسترسی به اطلاعات نیکولاس و زورکوژی[۱۶]،۱۹۹۵).
در سالهای اخیر ، کتابها ، مجلات ، مقالات و کنفرانس ها ، راه هایی را برای ارتباط پژوهشی و علمی ایجاد نموده اند . امروزه فناوری به ویژه فناوری اطلاعات ، در حال تاثیر گذاری بر روی هر یک از این سیستم های ارتباطی است . نشر الکترونیکی ، متن الکترونیکی ، پیام مبتنی بر صدا و کنفرانس های تصویری ، چند نمونه از اثر فناوری اطلاعات هستند . فناوری اطلاعات به ما راه های جدیدی برای ارتباط می دهد و اساسا ً این امکان را به وجود می آورد تا سیستم های ارتباطی موجود نیز مورد تصحیح و بهبود قرار گیرند . این کار آسان به نظر می رسد که تغییر و تحول از سیستم هایی که از تنظیمات دستی استفاده می کنند به سیستم های الکترونیکی انجام گیرد (کاراموزیس[۱۷]،۱۹۹۹).
فناوری اطلاعات ترکیبی از دو مفهوم فناوری و اطلاعات است . اطلاعات مفهوم گسترده ای را در بر دارد و به یک سری محتویات اشاره می شود ، در حالی که فناوری به ابزارهایی که برای دستکاری این محتویات به کار می رود ، گفته می شود . فناوری یک عنصر ضروری در تراکنش های پردازش اطلاعات است که مشاهده ، آگاهی و تجربه از یک رابطه سلسله مراتبی در آن برخوردار هستند . اطلاعات منجر به پیدایش آگاهی شده ، و از به وجود آمدن آگاهی زیاد ، تجربه حاصل می گردد . اطلاعات از داده هایی که ضرورتا ً قابل احساس و ادراک هستند نشأت می گیرد . هنگامی که داده ها برای استفاده در برخی امور سودمند به دسته ها و طبقه هایی دسته بندی و سازمان دهی می شوند ، تبدیل به اطلاعات می گردند (چاوراسیا[۱۸]،۲۰۰۳).
فناوری اطلاعات هر مجموعه ای از ابزارها ، روشها و رسانه ها است که برای ثبت ، ذخیره ، و انتقال اطلاعات به کار گرفته می شود . معمولا ً امروزه هنگامی که این اصطلاح را به کار می بریم ، در حقیقت در مورد زیر مجموعه خاصی از فناوری اطلاعات صحبت می کنیم : فناوری اطلاعات دیجیتالی شبکه ای (ویلیس[۱۹]،۲۰۰۲).
فناوری اطلاعات ، حوزه ای نسبتا ً جوان در مقابله با اکثر نظامهای علمی دیگر است . با این وجود ، در حدود ۵۰ سال ، این فناوری به عنوان بخشی از علم و دانش در آمده که به خوبی قابل استدلال بوده و تقریبا ً پیچیده تر از نظامهای علمی سنتی از قبیل ادبیات یا روانشناسی ،و یا پچیده تر از حوزه ­های حرفه ای از قبیل کسب و کار یا قانون است . در هر صورت ، فناوری اطلاعات ، اساسا ً متفاوت از این نظام ها در برخی از نسبتهای مهم بوده ، و بنابراین سواد فناوری اطلاعات ، ضرورتا ً متفاوت از سواد در حوزه های دیگر است (رالف[۲۰]،۱۹۹۷).
به نظر می رسد هیچیک از تعاریف، نتواند ابعاد حقیقی مفهوم IT را به درستی تبیین نماید . اینها واژه یکسانی را برای مفاهیم مختلف به کار می برند. لازم به تذکر است که مفهومی که مستقل از یک وا‍‍ژه ، با توجه به معنای لغات و صرف نظر از موارد کاربردی و استدلالات به کار برندگان آن، استنباط می شود، ممکن است با مفهومی که این واژه در تبیین آن مفهوم رواج دارد، متفاوت باشد. به نظر می­رسد سه دیدگاه مختلف ، و سه دسته مختلف از تعاریف – مفاهیم برای IT وجود داشته باشد:
دسته اول : این دسته ، مفهوم فناوری اطلاعات (و ارتباطات) را به نوعی همان فناوری رایانه و سیستم های کامپیوتری اطلاعاتی و ارتباطی ، در وجود نرم افزار و سخت افزار و شبکه و نظایر آن و مسائل مدیریتی مربوط به آن می دانند . اغلب تعاریف از این دسته اند .
دسته دوم :این دسته فناوری اطلاعات را از بعد اطلاعات محض آن که حتی شامل مواردی نظیر مستند سازی و کتابداری نیز می شود ، مورد توجه قرار می دهند . در این دسته تمرکز بر خود اطلاعات است و فناوری اطلاعات ، هرگونه استفاده از ابزارها و روش ها و تکنیکهایی است که مدیریت و سازماندهی این اطلاعات را فراهم می کند . تعریفهای اولیه و با سابقه بیشتر از این دسته اند . و البته این مفهوم شاید نزدیکترین مفهوم به معنای مستقیم واژه IT باشد . از جمله تعریف مؤسسه فناوری جورجیا از این دسته است .
دسته سوم : این دسته ، برای IT نقشی کلیدی و محوری نسبت به سایر فناوریها و کاربرد ها قائل می شود . این دسته با زاویه ای فراتر از زاویه های دو دسته قبلی به IT نگاه می کند . اما مشکل این دسته آن است که به درستی نمی تواند ابعادی را که برای IT از این زاویه مشاهده می کند ، توضیح دهد و در یک عبارت و تعریف مشخص ، بیان کند . از جمله تعریف سازمان راهبردهای فناوری آمریکا (NSIT) و تعریف آخر از این دسته اند .
در این جا قصد ما این نیست که بگوئیم کدامیک از تعاریف فوق درست است یا درست نیست . استفاده از واژه IT در هر یک از سه دسته فوق صحیح است .
بحث ما در گام اول ، تبیین مفهوم جدید و کلیدی است که حدودا ً یک دهه است که به شکلی نسبتا ً واضح تر از گذشته شکل گرفته است . مفهومی که بیش از همه به دسته سوم مورد بحث نزدیک است ، اما حتی فراتر از آن به هم وجود دارد . به عبارت دیگر در هنگام کاربرد واژه IT در جوامع علمی و اجرائی ، بخصوص در تبیین معماریهای نظامهای آینده نگرش دیگری وجود دارد که ما آن را در دسته چهارم طبقه بندی می کنیم . به نظر می رسد ، مفهوم مورد نظر در دسته چهارم ، بتواند مفاهیم سه دسته قبلی را به طور کامل بپوشاند . به عبارت دیگر اگر IT با این مفهوم به کار رود ، جایگاه سه دسته دیگر کاملا ً مشخص شده و معنای دقیقتری را می توان برای واژه های به کار رفته در دیدگاه این دسته ها یافت .
اینها تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات را برای ما روشن می کنند . بر اساس مفاهیم مطرح شده در صفحات قبل ، تعریف فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT) عبارت خواهد بود از: « بستره نظری، سیستمی و ابزاری برای درک مفاهیم و بنیانهای نظری، سازماندهی، کنترل و هدایت راهبردی نظام های خرد و کلان بهره مند از به کارگیری اساسی سیستم های کامپیوتری اطلاعاتی و ارتباطی » (پور قهرمانی،۱۳۸۷).
۲-۴ مفهوم فناوری اطلاعات
هر از چند گاهی، با پیشرفت علوم و افزایش دانش بشری، شاخه هایی از علم به تاریخ سپرده می شود و شاخه‌های جدیدی به دنیا می آیند. بشر، علم را برای غلبه بر مشکلات زندگی، کاهش هزینه و وقت مصرفی و دستیابی به آرامش بیشتر به کار می گیرد. تکنولوژی (فناوری)، ابزار و روشی است که از علم به وجود می‌آید. به عبارت دیگر تکنولوژی یک راه حل برای حل مشکلات است (Problem solving). شاید بتوان گفت امروزه کارآمدترین تکنولوژی، تکنولوژی اطلاعات است که در نتیجه نیاز بشر به بهره برداری از اطلاعات به وجود آمده است.
ابزاری که الکساندر گراهام بل اختراع کرد، ابزاری بود برای انتقال اطلاعات. تلفن، خطوط مورس و… تکنولوژی‌هایی بودند که انسان برای برقراری ارتباط به وجود آورد. اما نیاز به اطلاعات، فقط در انتقال اطلاعات خلاصه نمی‌شد، بلکه انسان نیاز داشت که این اطلاعات را ذخیره و تجزیه و تحلیل کند. قرن گذشته قرنی بود که پیشرفت‌های زیادی در این زمینه حاصل شد. تولد ابزارهای محاسبه گر و سرانجام کامپیوتر، بارزترین این پیشرفت‌ها بود.
اکنون بر خلاف دو دهه پیش کامپیوتر از حالت یک ابزار تخصصی با کاربردهای خاص و منحصر به طبقه ای خاص، درآمده و تبدیل به یک وسیله عمومی با کاربردهای زیاد شده است که در منازل، ادارات، شرکت ها، صنایع و … حضور موثری دارد. فرصتی که این حجم زیاد اطلاعات دیجیتالی ذخیره شده در کامپیوترها و حضور کامپیوتر در همه جا به بشر می دهد استفاده سریع و ارزان از اطلاعات برای تصمیم گیری ها است. بروز مشکلات زندگی صنعتی از یک سو و تمایل شدید انسان به کاهش هزینه و وقت مصرفی در کارها از سوی دیگر باعث شد که دانشمندان برای یافتن راه حل های مناسب به فکر استفاده از این اطلاعات بیفتند. امروزه، اطلاعات در همه حوزه های زندگی بشری به کمک بشر آمده است. اقتصاد، علم، آموزش، مدیریت، شهرنشینی، فضانوردی، بهداشت، ارتباطات اجتماعی و…. نمونه هایی از آن هستند که می توان در فضای آن تحقیق، گفت وگو و تجارت کرد حتی آموزش داد و محیط را کنترل و از آن اطلاعات جدید دریافت کرد، اطلاعات را ذخیره کرد، محاسبات پیچیده و شرایط مجازی را مدل کرد و… با کمک ابزارهای دیجیتالی می توان کارهای مختلف انسان را خودکار کرد، می توان برای آینده تصمیم های صحیح گرفت، می توان به علوم دیگر کمک کرد، می توان اطلاعات را به نقاط دیگر منتقل کرد و از نقاط دوردست اطلاعات دریافت کرد، می توان انتخابات برگزار کرد، می توان دیگران را در اطلاعات سهیم کرد و…. همه این خدمات در سایه حضور اطلاعات به اشکال مختلف به وجود آمده است. فناوری اطلاعات، ابزاری است که جمع آوری، پردازش، ذخیره و انتقال اطلاعات _ و در یک کلام هر آنچه که به اطلاعات مربوط می شود – را به بهترین شکل و با کمترین هزینه ممکن می سازد.
یکی از مهمترین این ابزارها، شبکه های کامپیوتری هستند. در سایه این شبکه ها (که امکان برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات را فراهم می سازد) ابزارهای مناسب و گسترده ای به نام خدمات الکترونیکی به وجود آمده اند که زندگی بشر را به شدت تحت تاثیر خود قرار داده است. به عنوان مثال فرض کنید یک شرکت تجاری قصد دارد طی ۱۰ سال به سود خالص مشخصی برسد. یک متخصص IT ابتدا به تحلیل و آنالیز شرایط این شرکت می پردازد و با توجه به شرایط بازار و اهداف مدیریت شرکت، به شکل راهبردی برنامه ریزی کرده و در طول اجرای برنامه به شکل راهبردی پروژه را مدیریت می کند. برای پیاده سازی برنامه تدوین شده، نیازها (requirements) را تعیین می کند و با بهره گرفتن از روش های بهینه، اقدام به پیاده سازی سخت افزاری و نرم افزاری برنامه می کند. مثلاً یک شبکه بین قسمت های مختلف طراحی می کند که اطلاعات قسمت های مختلف را به سرعت جمع آوری و پردازش کند. اطلاعات بازار را جمع آوری کند و معاملات شرکت را به صورت الکترونیکی انجام دهد و از حجم بوروکراسی بکاهد. با مدل کردن شرکت در کامپیوتر، شرایط شرکت را به طور مرتب کنترل کند و در عین حال مراقب باشد که اطلاعات محرمانه و متن مذاکرات و قراردادهای الکترونیکی در شبکه محرمانه باقی بماند. این مراحل همه در اثر گسترش علوم کامپیوتر، مدیریت و اقتصاد به شرکت تجاری کمک می کند که سود بیشتر و پیشرفت بهتری داشته باشد. برای پیاده سازی این مراحل، فناوری اطلاعات، خدمات الکترونیکی را پیشنهاد می دهد. خدماتی مانند تجارت الکترونیکی، سیستم های تصمیم یار و… به عنوان مثال دیگر فرض کنید زلزله ای در بم رخ داده و قرار است امکانات به سرعت به بم منتقل شود. احتمال بروز ترافیک زیاد است. می توان یک سیستم کنترلی الکترونیکی یا دیجیتالی در جاده ها نصب کرد که وضعیت جاده ها را خودکار به مرکز مخابره کرده و کامپیوتر مرکزی با بهره گرفتن از الگوریتم های بهینه سازی مناسب ترین مسیر را برای محموله های بعدی معرفی کند.
به مانند هر پدیده دیگر، فناوری اطلاعات در ایران و فضای اجتماعی جامعه ایرانی، مانند موج وارد شده و فضای ایران را تحت تاثیر قرار داده است. استفاده برخی از کشورهای جهان سوم (مانند مالزی) از IT و پیشرفت های چشمگیر این کشورها از یک سو و نفوذ شبکه های اینترنتی و اطلاع رسانی به داخل مرزهای ایران در شکل گیری این موج موثر بوده است. این موج بسیاری از مفاهیم را دستخوش تغییر کرده است. مفاهیمی مانند بانکداری، تجارت، ارتباطات و گفت وگوهای انسانی، ادبیات الکترونیکی و حکومتداری. تاثیر وبلاگ ها و سایت های خبری امروز کمتر مورد تردید قرار می گیرد و کارایی شبکه‌های ارتباطی (مانند موبایل)، تجارت و آموزش الکترونیکی گویای حضور گسترده IT در ایران است (رهبری،۱۳۹۲).
۲-۵ اثر فناوری اطلاعات بر سازمان و افراد
بحث در مورد تاثیر فناوری اطلاعات بر افراد، سازمانها و جامعه موضوع تازه‌ای نیست و از ابتدای پیدایش و گسترش فناوری اطلاعات این موضوع مورد بحث قرار گرفته است. هنوز هم افرادی وجود دارند که معتقدند بشر به وسیله تکامل تکنولوژی تهدید شده است. ما در یک ارتباط حیاتی با تکنولوژی قرار داریم. با وجود این، باید در مورد اثرات آن بر خود به عنوان افراد و به عنوان اعضای سازمانها و جامعه آگاه باشیم. بدین جهت در ادامه این نوشتار درمورد تاثیر فناوری اطلاعات بر سازمانها بحث خواهد شد.
سازمانها و فناوری اطلاعات: استفاده از رایانه و فناوری اطلاعات برخی از تغییرات را در سازمانها ایجاد کرده است. این تغییرات در حوزه هایی مثل ساختار، اقتدار، قدرت، محتوای شغل، سلسله مراتب شغلی کارکنان، نظارت و شغل مدیران دیده می شود. خلاصه ای از این مباحث در ادامه توضیح داده می شود.

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...