اگر بچه­ای پیچ­سر داشته باشد: اگر پیچ راست باشد خوب است و می­گویند رزق و روزی می ­آورد ولی اگر پیچ چپ باشد بد است و نحوست دارد و باید ببرند داغ کنند. اگر پیچ­ها جفت نیز باشند داغ می­ کنند.
۵-۱-۱-۶ خواباندن:
نوزاد را که در گهواره می­خوابانند، باید یک هفته مرتب روی دست راست و یک هفته روی دست چپ خوابانده شود یا به عبارتی دست به دست کنند.
۵-۱-۱-۷ چاق شدن نوزاد
یک مادربزرگ می­گفت: «در قدیم هنگام غروب که چوپانان محل گوسفندان را به آغل می­بردند و گرد و خاک بلند می­شد. داروی محلی به صورت جوشانده به نوزاد می­دادند و معتقد بودند گرد گله سنگین است و نوزاد هم راحت­تر می­خوابد و هم چاق و تپل می­ شود و نوزاد را در دست­ها تکان داده و هم­زمان این شعررا می­خوانده­اند که البته اکنون نیز خوانده می­ شود.
غَلَمبی^[۴۸] غَلَمبی
صد من گوشت و صد من پی (گوشت و پی تو زیاد شود)
جوونی از مــاه خـــدا (زیبایی را از ماه خدا بگیر)
چش مــست از مُشک اُسْی (چشم مست از موش بگیر)
جَلَدی از گربه اُسَی (زرنگی را از گربه بگیر)
دمبه­ی گت از بره اُسَی (چاقی و تپلی را از دمبه ی بره بگیر
۵-۱-۱-۸- چلّه
معتقدند که تا وقتی نوزاد در چلّه است، جن همراه اوست و ممکن است به او آسیبی برساند. بنابراین برای محافظت از نوزاد، زیر سر نوزاد تکّه­ای آهن یا نعل اسب می­گذارند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵-۱-۱-۹- داروی گیاهی
به نوزاد بیشتر گیاهان دارویی و آرام­بخش خورانده می­ شود که این دارو اگر فصل تابستان و هوا گرم باشد به صورت چَخْسَو^[۴۹] و داخل وسیله­ای به نام چُنگی^[۵۰] به نوزاد می­خورانند، اما اگر فصل زمستان و هوا سرد باشد، دارو را به صورت جوشانده به نوزاد می­ دهند.
۵-۱-۱-۱۰ داغ کردن پیچ سر
بچه را پیش کسی که به داغ کردن وارد باشد می­برند. این کار فقط در روز چهارشنبه انجام می­گیرد. برای داغ کردن، تکه پارچۀ استفاده نشده که نایلونی نباشد را به صورت گرد در آورده و روی آتش می­گذارند. وقتی شروع به سوختن کرد بر­می­دارند و روی پیچ سر می­گذارند تا کامل بسوزد و از بین برود.
۵-۱-۱-۱۱- زِر بنه­ای
برای نوزادی که تازه به دنیا می ­آید، چند نوع خوراکی که عموماً تنقلات است را، در بسته­بندی­های مختلف از قبل آماده می­ کنند و زیر گهواره نوزاد می­گذارند و به کودکان محّل به عنوان هدیه­ای از طرف نوزاد تازه متولّد شده می­ دهند. در قدیم این خوراکی که معمولاً بادام سبز یا شکلات بود را، لای دستمال می­گذاشته­اند و به کودکان می­داده­اند.
۵-۱-۱-۱۲- سَرفطر
جنینی که در شکم مادر است، سرفطر آن یک کلاه پر ازگندم یا برنج است که موظّف به پرداخت آن هستند.
۵-۱-۱-۱۳- شیر دادن
وقتی نوزادی به دنیا می ­آید، بلافاصله به او شیر نمی­دهند، بلکه صبر می­ کنند تا سه بانگ اذان تمام شود بعد سینه مادر را شستشو داده، پاک و طاهر می­ کنند و اولین شیر را به بچه می­ دهند و در این مدت به کودک آب­قند خورانده می­ شود. البته این رسم در بین اهالی سنی مذهب روستا رایج­تر است که در شبانه روز پنج نوبت اذان دارند.
۵-۱-۱-۱۴- صدقۀ نوزاد:
وقتی نوزادی متولّد می­ شود، مقداری گندم را داخل یک تشت با الک می­ریخته­اند و شب زیر گهواره نوزاد می­گذاشتند. هنگام صبح دور سر نوزاد می­گرداندند و بین همسایه­ها تقسیم می­کردند (به عنوان صدقه نوزاد). البته این رسم در حال منسوخ شدن است.
۵-۱-۱-۱۵- صدقۀ مو و دندان:
بچه­ای که اولین دندان را در می ­آورد یا اولین موهایش را می­تراشند، پول، شکلات یا کله قند صدقه می­ دهند. در مورد اوّلین مو نیز، آن را وزن کرده و هم­وزنش، طلا یا چیز دیگری به عنوان صدقه می­ دهند.
۵-۱-۱-۱۶- قبل از تولّد:
قبل از تولّد برای نوزاد لباس و کلاه می­دوزند و معتقدند هنگام دوختن اگر اولین بچه­ای که وارد خانه شود دختر بود، نوزاد نیز دختر می­ شود و اگر پسر بود،نوزاد پسر می شود.از ماه هفت به بعد برای بچه لباس می­خرند، می­گویند قبل از آن شگون ندارد.
۵-۱-۱-۱۷- غسل هفت و چهل (چلّه کوچک و بزرگ)
روز هفتم تولّد، کودک را برای شستن و حمام کردن بر روی غربال پوستی می­خوابانند. در حین شستن به نیّت چلّه کوچک صلوات می­فرستند و او را غسل می­ دهند و می­گویند او را نماز داده­اند و طاهر کرده ­اند. انگشت اشاره دست راست کودک را رو به قبله گرفته، شهادتین او را می­خوانند و لباس و کلاه سبز بر تن نوزاد می­پوشانند. روز چهل نیز به همین صورت عمل می­ کنند که به آن چلّه بزرگ می­گویند. این رسم کماکان در منطقه پا بر­جاست.
۵-۱-۱-۱۸- وسایل گهوارۀ نوزاد
گهواره که معمولاً چوبی است و در لهجه محلی به آن نَنی یا بِنِه می­گویند.
– تَنگی: به صورت دو بند پهن است و بر روی نوزاد قرار می­گیرد که با آن نوزاد را به گهواره می­بندند تا پایین نیفتد.
– جا سانَری: کیسه­ای که بسیار زیبا دوخته و تزیین می­ شود و داخل آن پر از اسپند است. اهالی به اسپند سانَر یا سَلَنْدُرُس می­گویند وجهت محافظت نوزاد از چشم زخم استفاده می­ شود.
– تویت (تاویت)، آویز نمک.
چَش تَرَکی و میخک: از سایر وسایلی اند که به گهوارۀ کودک آویزان می­ کنند و معتقدند که هر کدام جهت جلوگیری از چشم­زخم یا چَش­سوری (چشم شور) خاصّیتی دارد.
۵-۱-۱-۱۹- وسایل مورد نیاز نوزاد:
آرکُنَه، پارچه قنداق.،
چل تکَّه: پارچه­های رنگی را به شکل­های مختلف بریده و به هم می­دوزند. معمولاً زیر نوزاد می­اندازند.
پیچی­بند، قنداق.
پیشونی­بند: کلاهی که معمولاً بلند دوخته می­ شود.
چُنگی: ظرفی مخصوص که جنس آن مفرغ یا برنز است، دو شیار دارد که با آن به کودک داروی گیاهی می­خورانند.
مَهْرَه : چوبی که با آن سرمه در چشم نوزاد می­کشند.
۵-۱-۱-۲۰- یرقان (زردی):
اگر نوزادی زردی داشته باشد با شیر گاو بدن نوزاد را شستشو می­ دهند. در قدیم­ترها، پیاز را پاک کرده و با یک بند به گهواره نوزاد و بالای سرش آویزان می­کردند و معتقد بودند که پیاز میکروب زردی را جمع می­ کند و به اصطلاح میکروب­زدایی می­ کند.
نوزادی که زردی دارد بدنش را چرب نمی­کنند و سرمه به چشمش نمی­کشند.
۵-۱-۲- ختنه
در روستای هرمود و در روزگاری نه چندان دور، عمل ختنه معمولاً بدین شیوه انجام می­شد که (در منزل یک بزرگ­تر یا کسی که اخلاق بهتر و حوصله بیشتری داشت) چند کودک را جمع می­کردند و شخصی که به ختنه کردن وارد بوده (و به او «استاد» می­گفته­اند) را می­آورده­اند و عمل ختنه را انجام می­داده است. لباس کودکان قبلاً به صورت بلند (عربی) و سبز­رنگ بوده است و معمولاً قرآن کوچکی به بازوی هر کودک بسته می­شده است. قبل از ختنه نیز کودک را آرایش و حمام می­کردند. هر کودک یک قلک برای جمع کردن هدایا داشت و در قبال این هدیه، شیرینی، نهار یا شام داده می­شد. مردم به دیدن کودکان می­آمدند و به رسم خودشان با پاشیدن بادام رنگی و شکلات و دادن هدیه، بَرِنش می­کردند و شام یا ناهار دعوت آن خانه بودند. هرگاه کودکان را به منزل خودشان می­بردند نیز مهمانی می­دادند و دوباره مردم به رسم احترام، به خانه هر کدام از کودکان رفته و بَرنِش می­کردند. در حال حاضر به دلیل کار و مشغله فراوان، کودکان تک تک و هر کدام در خانه خود ختنه می­شوند و به جای لباس سبز، هم اکنون لباس سفید بلند می­پوشند، اما رسم بَرنش و هدیه و شیرینی دادن خانواده کودک، همچنان پا­بر­جاست.
اهالی به ختنه «سنّت کردن» می گویند. قبلاً مراسم سنّت کردن همراه با «دَف زدن» توسط زنان بوده و شعرهایی نیز در این مراسم می­خواندند، برای نمونه: