روزنزوایگ معتقد است آزمونی که برای کودکان تهیه شده ، معتبر تر از آزمون بزرگسلان است ، زیرا کودکان راحتر و ساده تر احساس ها و هیجانهای خود را در تصاویر مربوط ‌برون‌فکنی

می‌کنند ، وتعبیر آن ها عینی تر و واقعی تر است ، نام کامل آزمون در انگلیسی « روش تداعی تصاویر برای تشخیص عکس العملهای ناکامی ^[۹۱]است . که روزنزوایگ علامت اختصاری آن راp.f.s^[92] گذارد به معنی بررسی تصاویر ناکامی .

این آزمون حد میانه آزمون تداعی کلمات متلعق به یونگ ^[۹۳]و آزمونTAT ( اندریافت موضوع ) متعلق به موازی است ، مانند آزمون TAT از تصاویر استفاده می‌کند وبه آزمایش شونده امکان می‌دهد تا با شخصیت های نقش شده در تصاویر همانند شود و به همین جهت تصاویر نامشخص طرح شده اند . وجه شباهت آن با آزمون یونگ از آن جهت است که محرکها و پاسخ‌ها مستقیما به هم وابسته اند : تصاویر در آزمون روزنزوایگ بجای کلمات کلیدی در آزمون یونگ به کار رفته اند و پاسخ‌ها در هر دو آزمون مشابه یکدیگر صادر می شود .

بدین ترتیب می توان گفت که آزمون تصاویر ناکامی متکی به شیوه برونفکی مفید است واز روش کلی تداعی معانی به کمک تصاویر استفاده می‌کند ، به عقیده روزنزوایگ : شیوه های ‌برون‌فکنی برای رسیدن به عینیت از آزمایش شونده می خواهند تا جایی که ممکن است ذهن گرایانه و شخصی عمل کند .

در این شیوه رفتارهای تخیلی مورد نظر است که با کمک وسایل کم و بیش سازمان یافته ای به وجود آمده است اغلب پژوهشگران و از آن جمله روزنزوایگ معتقد است که آزمون او ، محدود و کنترل شده است و دارای ‌هدف‌های‌ مشخص است این آ”زمون طرح های کلی عکس العملهارا در موقعیت های مشخص ارزیابی می‌کند و برخی از جنبه‌های ویژه شخصیت را نشان می‌دهد و وسیله ای برای آشکار ساختن نوعی عکس العمل در برابر استرسهای عادی زندگی است . از میان این عکس العملها می توان دفاع از خود^[۹۴]، شرمساری ^[۹۵]،پرخاشگری ^[۹۶]، تحمل ناکامی ^[۹۷]را نام برد .

آزمون روز نزوایگ برای کودکان چهار تا سیزده ساله مرکب از بیست و چهار تصویر است که در آن ها به شیوه داستانی کودکانی را نشان می‌دهد که دچار ناکامی و موقعیت نامطلوب شده اند ، در هر تصویر دو شخص وجود دارد .شخص طرف چپ در حال گفتن جمله ای است که یا موجب ناکامی و یا موید ناکامی شخص طرف راست می شود .

شخص ناکام کننده در بیشتر تصاویر بزرگسال است ، اما شخص ناکام شونده همیشه یک کودک است . ناکام کننده گاهی یک زن و معرف رفتار مادرانه و گاهی یک مرد ومعرف رفتار پدرانه است. ناکام شونده گاهی دختر و گاهی پسر است . همین وجه تمایز به پژوهشگران امکان می‌دارد که عکس العملهای آزمایش شونده را ‌در موقعیت‌های خانوادگی و د رارتباط با والدین و یا هر کدام به تنهایی ارزیابی کند . در هر بیست و چهار تصویر ناکامی های عادی کوچک در زندگی روزمره مطرح است ‌و نشانگر ناکامی از احتیاجات واقعی است ، مثلا احتیاج به مورد تأیید قرار گرفتن ، تعلق به گروهی داشتن و غیره ، گسترش مفهوم و دامنه احتیاج در تصاویر موجب گسترش مفهوم ناکامی می شود ، به عبارتی دیگر هر چه انواع احتیاجات افزایش یابد صورت‌های بروز ناکامی فراوانتر می‌گردد .، به طوری که مفاهیمی مانند « شکست » و موقعیت های شکست آور را در بر می‌گیرد .

-اجرای آزمون بر چند فرض بنیادی متکی است :نخستین فرض آن است که آزمایش شونده در موقعیت هر تصویر ،خود را با شخص اصلی یعنی کسی که ناکام شده همانند می‌سازد و در چنین حالی ‌برون‌فکنی می‌کند ،فرض دوم ان است که آزمایش شونده رفتار وعکس العملهای خود را بر پایه ،احساسات ،رویه ها ،احتیاجات و گرایش‌های زندگی و مشکلات واقعی و روز مره خود سازمان و بروز می‌دهد و فرض سوم آن است که پاسخهای آزمایش شو نده برای خود او «ناخوداگاه» است و نمونه ای از تنوع عکس العمل های او در موقعیت های ناکامی است .این فرضیه‌ها در نظریه روانکاوی که مبدأ ء حرکت روز نزوایگ برای ساختن آزمون بوده است .وجود داشته و پایه ای بری تجزیه وتحلیلهای بعدی شده است .

-آزمون هم به صورت فردی و هم به صورت گروهی قابل اجراست و برای دختران و پسران آزمون یکسان است ،آزمون دستور العمل خاصی دارد که در مقدمه آن آمده است و آزمایش کننده باید قبل از اجرای آزمون آن را برای آزمایش شونده بخواند،که دستورالعمل اینچنین است :

«مانند برخی از بازی‌ها در این دفتر چه تصاویر به دقت نگاه کن ،در هر یک از آن ها یک نفر هست که حرف می زند .انچه را که او می‌گوید بخوان ،در چهار چوبه خالی پاسخی را که ان پسر یا دختر می‌دهد بنویس پاسخی که می دهی باید نخستین فکری باشد که به نظرت می‌آید ،تا جایی که می توانی با سرعت کار کن .»

هنگامی که کودک مشغول پاسخ دادن است باید تردید ها و نحوه حرکات و پر سشهایی را که بر حسب ضرورت طرح می‌کند ،یاداشت نماییم و زمان را کلی را که آزمایش شونده برای پاسخ صرف می کند ثبت نماییم .

1. اگر بخواهیم نقش و سهم فروید را در پژوهش‌هایی مربوط به ناکامی بیان کنیم ، باید تمام نظریه او را خلاصه کنیم و کار روزنزوایگ نمونه خوبی است برای این کار : تقسیم بندی او از عکس العملهای فرد در برابر موقعیتهای ناکام کننده ، در واقع تقسیم بندی مفاهیم و خلاصه کردن نظریه فروید است ، او این گونه عکس العمل ها را به سه گروه تقسیم می کند :

الف) عکس العمل های پرخاشگرانه بیرونی ^[۹۸]که مبنای روانکاوی آن ها « پرخاشگری » و « ‌برون‌فکنی » است .

ب ) عکس العمل های پرخاشگرانه درونی ^[۹۹]که مبنای روانکاوی آن ها مفهوم « دلهره » و« ‌درون‌فکنی » است .

ج) عکس العمل های نا پرخاشگرانه ^[۱۰۰]که مبنای روانکاوی آن ها « واپس زدن » است . بر پایه این تقسیم بندی روز نزایگ تابلوی از عکس العمل های پرخاشگرانه فرد که در برابر عوامل ناکامی بر حسب نوع و جهت داده می شود را می کند . که به طور خلاصه معرف عقاید او ( جنبه نظری و علمی ) در باره روانکاوی تجربی است .

انواع پرخاشگری طبق تابلوی روزنزوایگ :

1. 1. عکس العمل های پرخاشگرانه برای دفاع خود – این عکس العمل ها دلالت بر قدرت یا ضعف « من برتر ^[۱۰۱]» به مفهوم روانکاوی آن دارد . و مبین احساس شرمساری فرد است .

امینی، تمنایی فر و پاشایی ( ۱۳۹۰ ) در پژوهشی با عنوان « بررسی ضرورت وجودی و چگونگی توجه به تربیت جنسی در برنامه ی درسی مقطع متوسطه از دیدگاه دبیران و دانش آموزان » که در شهر کاشان انجام شده است، نتیجه گرفتند که در مجموع دبیران و دانش آموزان بر اهمیت گنجاندن محتوا و تجارب یادگیری مرتبط با تربیت جنسی در دوره ی متوسطه تأکید کرده‌اند. در عین حال میان دیدگاه های آن ها ‌در مورد اهمیت برخی عناصر و محتوا و تجارب یادگیری تربیت جنسی به لحاظ آماری تفاوت معنادار وجود داشته است. ضمن آن که بین دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر در زمینه محتوا ، تجارب و فرصت های یادگیری تربیت جنسی تفاوت معناداری وجود نداشته است.

ابوالقاسمی ، مرقاتی خویی و تقدیسی ( ۱۳۸۹ ) در پژوهشی با عنوان « تبیین تربیت جنسی دانش آموزان ایرانی از دیدگاه مربیان بهداشت مدارس ابتدایی » که در شهر تهران انجام شده است ‌به این نتایج دست یافتند ؛ از دیدگاه شرکت کنندگان ، نهاد خانواده و مدرسه اهمیت زیادی در تربیت جنسی کودکان داشتند. اگرچه این دو نهاد مهم شناخته شدند اما مربیان شرکت کننده در این مطالعه توانمندی کافی برای توسعه و استفاده از این نهادها در دست یابی به تربیت جنسی کودکان را نداشتند. سیاست ها ، منابع محدود آموزشی و ساختار فرهنگی خانواده از عوامل بازدارنده در مدیریت رفتارهای جنسی کودکان در مدرسه شناسایی شده است.از دیدگاه مربیان بهداشت مدارس اولویت های تربیت جنسی دانش آموزان عبارت بوده اند از ؛ تغییر فرهنگ در سطح سازمان و نهادها برای تربیت جنسی در مدارس ، دستورالعمل اجرایی مشخص برای آموزش ها، تامین منابع آموزشی ، افزایش دانش و مهارت مربیان مدارس برای مدیریت رفتارهای جنسی دانش آموزان.

نیک منش ، خسروی و کاظمی ( ۱۳۸۷ ) در پژوهشی با عنوان ” بررسی نقش ساخت و عملکرد خانواده در رفتارهای جنسی نوجوانان ” که در شهرستان زاهدان انجام شده است، ‌به این نتیجه رسیدند که عملکرد خانواده از جمله گرمی و پذیرش در روابط والدین و نوجوان ، کنترل نوجوان به شیوه متقاعد سازی و ساخت خانواده ( خانواده طبیعی ، عدم اعتیاد والدین و یا درگیری والدین در رفتارهای مخاطره آمیز ) در پیشگیری از رفتارهای مخاطره آمیز جنسی در نوجوانان مهم است. بررسی عامل جنسیت نیز نشان داده که روابط گرم همراه با پذیرش و داشتن الگوی مثبت و مؤثر برای پسران ، از مهمترین عوامل محافظتی رفتار جنسی نوجوانان به شمار می‌آید.

رهنما ، علیین و محمدی ( ۱۳۸۶ ) در پژوهشی با عنوان « بررسی و تبیین مبانی ، اصول و روش های تربیت جنسی با تأکید بر دیدگاه اسلام » ، ‌به این نتایج دست یافته اند؛ ۱ – مبانی تربیت جنسی در دیدگاه اسلامی شامل ده مبنای تاثیر شرایط بر انسان ، تاثیر انسان بر شرایط ، ضعف ، اشتیاق به تداوم نسل ، تفاوت ظرفیت های جنسی در انسان، حب ذاتی انسان به جنس مخالف ، نیازمندی ، اندیشه ورزی و وجود مراحل مختلف رشد و تطور در آدمی است .۲- در مبنای تاثیر شرایط بر انسان ، اصول دوگانه تربیتی شامل پیشگیری از انحراف جنسی قبل از تولد و پیشگیری از انحراف جنسی بعد از تولد است.۳- در مبنای تاثیر انسان بر شرایط اصول ‌پنج‌گانه تربیتی شامل اصل تاثیر گذاری ظاهر بر باطن ، اصل اصلاح شرایط، اصل هدایت انگیزه جنسی ، اصل خودسازی و اصل بازسازی است. ۴- در مبنای ضعف اصول دوگانه تربیتی شامل مدارا و مسامحت و صعه صدر است.۵- مبنای اشتیاق به تداوم نسل اصل تربیتی ، ازدواج است .۶- در مبنای تفاوت های ظرفیت های جنسی در انسان اصل تربیتی شامل توجه به تفاوت های جنسیتی است ۷- مبنای جب ذاتی انسان به جنس مخالف شامل اصل مودت است .۸- مبنای نیازمندی شامل اصل ارضاء نیازهای جنسی از طریق مشروع است. ۹- مبنای اندیشه ورزی شامل اصول سه گانه پرورش قوه تعقل ، تذکر و آگاه سازی است.۱۰- مبنای وجود مراحل مختلف رشد و تطور در آدمی شامل اصل آموزش جنسی با توجه به مقتضیات سنی است ( اصل تدرج ).۱۱- مبنای کرامت شامل اصول سه گانه تزکیه ، عزت نفس و حیا و غیرت است. ۱۲- ده مبنا و ۲۰ اصل ذکر شده مجموعاً شامل ۹۶ روش تربیتی استخراج شده بوده اند. ۱۳- صحت یافته های پژوهش به وسیله ۱۵ نفر از اساتید حوزه و دانشگاه تأیید شده است.

بهشتی ( ۱۳۸۵ ) در پژوهشی مروری با عنوان « تربیت جنسی از منظر فیض کاشانی » ابتدا به بررسی مبانی تربیت جنسی پرداخته و مبانی معرفت شناختی ، انسان شناختی و هستی شناختی را نام برده است. در قسمت دیگر به موضوع آموزش مسائل جنسی مثل بلوغ ، احتلام ، عادت ماهیانه ، روابط دختر و پسر اشاره شده و ضرورت آموزش این مسأله را بر اساس آیات و روایات بیان ‌کرده‌است.

محمدی ( ۱۳۸۵ ) در پژوهشی با عنوان « بررسی مبانی ، اصول و روش های تربیت جنسی با تأکید بر دیدگاه اسلام » ۲۰ اصل را مدون نموده است . بعضی از این اصول عبارتند از؛ اصل پیشگیری از انحرافات ، اصل تاثیر ظاهر بر باطن ، اصل اصلاح شرایط ، هدایت غریزه جنسی ، خودسازی ، بازسازی اخلاق جنسی ، مدارا و مسامحه ، سعه صدر ، ازدواج ، اعتدال ، مودت و رحمت پرورش قوه تعقل ، آگاه سازی ، تزکیه و… و در پایان به بررسی و استخراج روش های تربیت جنسی از دیدگاه اسلام پرداخته است . محقق در این بخش ۵۹ روش تربیت جنسی آورده است که روش هایی مثل روش توجه به سلامت جسمی – روانی جامعه ، رعایت آداب اسلامی در هنگام آمیزش ، جداسازی بستر والدین از فرزندان ، جداسازی بستر کودکان از یکدیگر و…. از جمله آن ها‌ است .

فرمهینی فراهانی ( ۱۳۸۴ ) در پژوهشی با عنوان « محتوای مناسب برای تربیت جنسی در کتب درسی دوره متوسطه »، نتیجه گرفت که شیوه های کنترل و تعدیل غریزه جنسی ، تشریح نکات بهداشتی در سنین بلوغ ، تاثیر دوست در سلامت یا سقوط اخلاق جنسی در نوجوان و آگاهی از خطرات و امراض جنسی.

سبحانی نژاد ، همایی و علیین ( ۱۳۸۴ ) در پژوهشی با عنوان « بررسی تحلیل سبک تربیت جنسی خانواده های شهر تهران » ‌به این نتایج دست یافته اند؛ ۱- میانگین میزان توجه خانواده های شهر تهران به حیطه ی آگاهی های جنسی در تربیت فرزندان پایین تر از سطح متوسط بوده است. ۲- میانگین میزان توجه خانواده های شهر تهران به حیطه ی اخلاق جنسی در تربیت فرزندان پایین تر از سطح متوسط بوده است. ۳- میانگین میزان توجه خانواده های شهر تهران به حیطه ی آینده جنسی در تربیت جنسی فرزندان پایین تر از سطح متوسط بوده است. ۴ –تفاوت معناداری در توجه خانواده ها به حیطه ی تربیت جنسی بوده است به طوری که بالاترین میانگین میزان توجه در حیطه ی آینده جنسی و کمترین میزان در حیطه ی آگاهی های جنسی بوده است. ۵ – تفاوت معناداری در توجه خانواده های شهر تهران به سه حیطه ی تربیت جنسی بر اساس برخی متغیرهای تعدیل کننده چون؛ سطح تحصیلات ، سن ، شغل و سطح درآمد خانواده بوده است.

۲-۲-۴-۲-۲-تئوری بوم شناسی جمعیت سازمانی

در تئوری مدرنی است سازمان ایده های مطرح شده ‌در مورد فرآیندهای “شکل گیری”، گزینش و حفظ(بقا) شالوده تئوری بوم شناسی جمعیت سازمانی را شکل می‌دهند. در حالی که تئوری وابستگی به منابع نوعی نگاه از سازمان به محیط بود اما تئوری بوم شناسی جمعیت سازمانی از منظر محیط به سازمان ها نگاه می‌کند(هچ^[۴۷]،۱۳۸۹).

۲-۲-۴-۲-۳-تئوری نهادی

نظریه نهادی گرایی سازمان ها را به مثابه موجوداتی اجتماعی پنداشته که به دنبال تأیید عملکردشان در محیطی هستند که دارای ماهیتی اجتماعی است(جکسون و چالر،۱۹۹۵). به طور کلی نظریه نهادی گرایی نشان می‌دهد که رفتار سازمان ها صرفا تابع فشارهای محیط بازار نیست بلکه فشارهای نهادی(از قبیل فشار مؤسسات قانون گذار اعم از دولتی و حرفه ای، انتظارات عمومی مردم و اقدامات سازمان های پیشرو)به مراتب قوی تر عمل می نمایند(صیادی و محمدی،۱۳۸۸).

۲-۲-۵-زیر ساخت های بازاریابی

زیر ساخت های بازاریابی شامل کارکنان حوزه بازاریابی، منابع مالی، فعالیت های بازاریابی و مدیریت مناسب شرکای بیرونی می‌باشد.منظور از کارکنان حوزه هایی است که در زمینه مهارت، توان و دانش کاری و نوع ارتباط شغل خود با سایر مشاغل در ایجاد ارزش برای مشتری، شناخت دارند. (خداداد حسینی و شیرخدایی،۱۳۹۲).

سازمان ها کارکنان خود را ارج می نهند و فرهنگی را ایجاد می‌کنند که دستیابی به اهداف سازمانی و شخصی در بردارنده منافع طرفین میسر شود.آن ها قابلیت های کارکنان خود را توسعه داده و عدالت و برابری را ترویج می‌دهند. این سازمان ها با کارکنان خود به گونه ای ارتباط برقرار کرده و ایشان را مورد تشویق،قدردانی و مراقبت قرار می‌دهند که آن ها را برانگیزانند، در آن ها تعهد ایجاد کرده و قادرشان سازند تا از مهارت ها و دانش خود در راستای منافع سازمان استفاده کنند(نجمی،۱۳۹۳).

چرچیل^[۴۸] و همکاران(۱۹۹۷) مهارت های فروش را تخصص هایی که توسط کارکنان فروش در ارتباط با فعالیت های فروش فرا گرفته می‌شوند تعریف کرده‌اند. در تعریفی دیگر مهارت کارکنان فروش بیانگر قابلیت های کارکنان فروش در ارائه فروش، شناسایی نیازهای مشتری و پیشنهاد محصول به مشتری ،دانش ‌در مورد کالا، تقسیم بندی زمان و تمایل کمک کردن به مشتری می‌باشد(مقدسی قاچکانلو،۱۳۹۱).

چرچیل و همکارانش (۱۹۷۴) مهارت های فروش را به دو دسته تقسیم کردند:

مهارت های شغلی:مهارت های شغلی مهارت های خاص شرکت و شغل، از قبیل دانش فنی و تکنیکی و واژگان است.

مهارت های ارائه فروش:مهارت های ارائه فروش نیز مهارت های مربوط به اداره و هدایت فرایند فروش شخصی به طور مؤثر و کارا تلقی می‌گردد.(به طور مثال فروشندگان یک سری گام های به هم پیوسته به کار می گیرند تا با مشتریان ارتباط برقرار کنند و بتوانند آن ها را تحت تاثیر قرار دهند.)(فولک^[۴۹]،۲۰۰۶).

از آن جایی که آشنایی کارکنان به دانش کاری و شغل خود موجب ایجاد ارتباط مؤثر با مشتریان در سازمان می‌گردد و از طریق تامین نیازهای آن ها باعث ایجاد ارزش آفرینی برای مشتریان شرکت می شود که مشتریان برند شرکت را در ذهن خود با تصویری بهتر حک کرد و تصور بهتری برایشان ایجاد می‌گردد ‌بنابرین‏ نمی توان نقش کارکنان را در ساختن برند یک شرکت انکار کرد(هادی زاده مقدم، جمالی کاپک و رضایی، ۱۳۹۱).

فعالیت های بازاریابی با به کار گیری سازمان مناسب و تضمین ارتباط و همکاری متقابل بخش بازاریابی و سایر بخش های سازمان با هدف حداکثر شدن بهره وری فعالیت های بازاریابی سازماندهی می‌شوند(خداداد حسینی و شیرخدایی ،۱۳۹۲).

منابع مالی در راستای تحقق راهبردها و اجرای بهره ور فعالیت های بازاریابی مدیریت می‌شوند(خداداد حسینی و شیر خدایی،۱۳۹۲).

شرکای بیرونی حوزه بازاریابی شامل تامین کنندگان مواد اولیه و واسطه های بازاریابی (کانال های توزیع و مؤسسات خدماتی بازاریابی) می‌باشند که در جهت ایجاد ارزش افزوده برای مشتریان و انجام بهره ور فعالیت های بازاریابی مدیریت می‌شوند(خداداد حسینی و شیرخدایی،۱۳۹۲).

۲-۲-۶-آمیخته بازاریابی

آمیخته بازاریابی مجموعه‌ای از ابزارهایی است که شرکت از آن ها در جهت تعقیب اهداف بازاریابی‌اش در بازارهای هدف استفاده می‌کند. به عبارت بهتر عناصر آمیخته بازاریابی متغیرهایی هستند که رهبران شرکت های دانش بنیان با توجه به فرایند مدیریت بازاریابی آن ها را در جهت ایجاد بالاترین رضایت در بازار هدف کنترل می‌کنند(کاتلر،۲۰۰۳). بر طبق تحقیقات انجام شده توسط(ایزابل بویل، ۲۰۱۱) عناصرآمیخته بازاریابی متغیرهایی هستند که بر ارزش ویژه برند شرکت های دانش بنیان تأثیر می‌گذارند و شرکت های دانش بنیان می‌توانند درتبیین و مدل سازی فرایندهای تولید، تحقیق و توسعه، توسعه محصولات، خدمات و فرایندها جهت برآوردن نیازهای مشتریان از طریق ایجاد ارزش ویژه مزیت رقابتی خود را توسعه داده و یا آن را حفظ نمایند.

مک کارتی^[۵۰] در سال ۱۹۷۱ بیان کرد که ایجاد آمیخته بازاریابی بخش جدایی ناپذیر در انتخاب بازار هدف است و تمامی این عوامل برای هماهنگی در استراتژی بازاریابی باید به طور همزمان به کار روند تا این استراتژی موفقیت آمیز باشد.بر طبق تعریف دیگری از کاتلر و آرمسترانگ آمیخته بازاریابی به مجموعه ای از ابزارهای قابل کنترل و تاکتیکی گفته می شود که شرکت آن ها را با هم می آمیزد تا پاسخی را که در بازار هدف خود می‌خواهد ایجاد نماید.آمیخته بازاریابی متشکل از همه کارهایی است که شرکت می‌تواند جهت تاثیر گذاری بر میزان تقاضا برای محصولاتش انجام دهد. این امور ممکن را می توان به چهار متغیر شناخته شده به نام ” ۴p”گروه‌بندی کرد که شامل محصول، قیمت، ترفیع و توزیع می‌باشد(کاتلرو ارمسترانگ،۱۳۹۱).

۲-۲-۶-۱-محصول

در آمیخته بازاریابی یک محصول عبارت است از چیزی که برای توجه، خرید، بکارگرفتن یا مصرف آن به بازار عرضه می شودکه ممکن است نیاز یا میلی را ارضا نماید. محصول می‌تواند شامل یک شی فیزیکی، خدمت، مکان، سازمان و حتی یک ایده یا فکر باشد(محب علی ،۱۳۸۱).

دگر خواهی

دگرخواهی به معنی به دوش گرفتن مشکلات دیگران و حل آن ها نیست، به معنی نجات دائم دیگران از همه مشکلات پیش آمده یا گرفتن احساس مسئولیت از آن­ها و انجام کارها برایشان نیست، بلکه در کنارشان بودن است هنگامی که به ما نیاز دارند. درک رنج آن ها است و پذیرفتن بدون قید و شرط آن­ها حتی در لحظاتی که خشمگین یا بد رفتار هستند یا در ذهن از تضادی رنج می‌برند.

جشن تفاوت­ها

در فرهنگ امروز که ترکیبی است از سنت­های گذشته و ویژگی ها­ی مدرنیته، همه چیز به سمت یگانگی میل می­ کند. جوامع به یک قانون، یک حقیقت موجود، یک راه درست معتقدند. ‌بنابرین‏ برای بسیاری، جشن تفاوت­ها یک مشکل جدی به شمار می رود. از دیدگاه بسیاری از افراد، تفاوت، تضاد به همراه ‌می‌آورد و تضاد نیز به عنوان مشکلی دیده می­ شود که باید حل شود.در بهترین، حالت، افراد تفاوت­ها را تحمل ‌می‌کنند یا به آن احترام می‌گذارند،علی‌رغم مخالفت یا ناراحتی که به دنبال ‌می‌آورد. هر چند گام اول جشن تفاوت­ها­، احترام به تفاوت­ها است، ولی به آن محدود نمی­­­­­شود. جشن تفاوت­ها، یعنی استقبال از فرهنگ­ها، خواسته ها، دیدگاه ها و عقاید مختلف وحتی مخالف با خود.

این موضوع نیازمند درک این حقیقت است که فرضیات چالش آور و آنچه ناراحتی می آورد، اغلب بهترین معلم است. تفاوت­ها، زندگی انسان­ها را از واقعیات و فرصت­ها غنی می‌سازند. بدیهی است نیازمند احساس تواضع در اهمیت اعتقادات فردی است. جشن تفاوت­ها بر میزان انعطاف پذیری، یادگیری از دیگران وتمایل به رشد افراد می افزاید.

استقلال رأی‌

استقلال رأی‌ یعنی فرد بداند چه می­خواهد و برای رسیدن به آن با اراده فردی، مناسب­ترین راه ممکن را انتخاب کند. کسانی که استقلال رأی‌ دارند، نظر مشورتی دیگران را می­شنوند و درباره آن­ها فکر می‌کنند، اما در نهایت از قالب­های درونی خود برای تصمیم ­گیری استفاده ‌می‌کنند و اجازه نمی­دهند دیگران برایشان تصمیم بگیرند. آنان ذهن تحلیل­گری دارند و برای تصمیم ­گیری استفاده می­­کنند و اجازه نمی­دهند دیگران برایشان تصمیم بگیرند. آنان ذهن تحلیل­گری دارند و برای تصمیم گیری­های مستقل شان از تحلیل­های شخصی خود استفاده ‌می‌کنند.

‌بنابرین‏ هنگام تصمیم ­گیری مصمم و قاطع هستند و مسئولیت تصمیم­هایشان را نیز می­پذیرند. بسیاری از تصمیم­ها یشان را نیز می­پذیرند. بسیاری از تصمیم­هایشان ممکن است ناخوشایند دیگران باشد، یا محبوبیت آن­ها را در میان جامعه از بین ببرند، ولی این موضوع مانع آن­ها نمی­ شود. اگر لازم باشد برای حفظ عقاید خویش در مقابل جهان می ایستند. آن ها در صورت لزوم ممکن است حتی تصمیم­های قبلی خود را نیز رد کنند و تغییر دهند، زیرا این ویژگی فرد را وامی­دارد به طور دائم درباره همه چیز، حتی درستی نظرات خود بیندیشند و هر گاه متوجه شود اشتباه ‌کرده‌است، اشتباه خود را بپذیرد، در صورت لزوم آن را اعلام کرده و راه خود را به سوی مسیر درست اصلاح کند.

برای داشتن استقلال رأی‌ فرد باید توانایی خود انتقادی، تعهد به دنباله­روی از راه درست و حتی گاهی شهامت تنها ماندن را داشته باشد. چنین افرادی ممکن است به نظر سر سخت و لجوج برسند ولی دانش وفرهنگ بدون چنین افرادی هرگز به پیش نمی رود.

کسانی که استقلال رأی‌ دارند به درون خود برای تصمیم ­گیری مراجعه ‌می‌کنند.آنان که از درون هدایت می­شوند، در خود پتانسیلی برای تعیین مسیر زندگی خود کشف ‌می‌کنند که ممکن است با روال عادی جامعه و اطرافیان متفاوت باشد. آن ها اصول اخلاقی وارزش­های ویژه خود را دارند و این اصول درونی و ویژگی­های شخصیتی آن ها، راهنمایشان در مسیر زندگی است. آن ها نه کورکورانه از سنن پیروی ‌می‌کنند و نه پیرو بی چون وچرای مد هستند، بلکه فقط کاری را انجام می­ دهند که با طبیعت درونی آن ها سازگار است. ­

کسانی که از بیرون هدایت می‌شوند واستقلال رأی‌ ندارند، تمایل به وابستگی دارند. آن ها تمایل دارند مسئولیت کارهایشان بر روی دوش دیگران باشد و آن ها نگرشی مانند یک بیننده یا پیرو داشته باشند. چنین افرادی با محرک­های بیرون از خودشان عمل می‌کنند، برخلاف کسانی که استقلال رأی‌ دارند و با هدایت درونی عمل می‌کنند افرادی که استقلال رأی‌ دارند وبا هدایت درونی عمل می‌کنند. افرادی که استقلال رأی‌ دارند از اراده مستقل خود در تصمیم ­گیری­ها استفاده ‌می‌کنند. بیشتر افراد مبتکر، خلاق و برجسته از ویژگی استقلال رأی‌ برخوردار بودند. هر چند گروهی عقیده دارند که بین استقلال رأی‌ وبهره هوشی فرد ارتباط مستقیمی وجود دارد، ولی این ویژگی خاص نخبگان نیست، همه افراد بشر با شهامت پایداری بر روی اعتقاداتشان می ­توانند این ویژگی را داشته باشند.

تواضع وفروتنی

فروتنی با دور کردن فرد از خود مهم بینی، امکان یاد گرفتن از تجربیات و دیگران را ممکن می­سازد. تواضع مانع می­ شود که فرد خود را بیش از اندازه جدی بگیرد، یا به غرور نابجا مبتلا شود یا به دیگران اجازه رشد ندهد.

تنگنی^[۳۰] (۲۰۰۲، به نقل از حقیق ۱۳۹۱) علائم اصلی تواضع در افراد را به صورت زیر لیست ‌کرده‌است:

– ارزیابی دقیق از توانایی ها ‌و عملکردهای خویشتن(عدم عزت نفس پایین یا نارضایتی از خویشتن)

– توانایی تصدیق اشتباهات، کمبودهای مهارتی یا دانشی و محدودیت های خود(معمولاً ‌در مورد فرد نیرومند)

– داشتن ذهنی باز در مقابل ایده های جدید، اطلاعات و توصیه های مخالف

– هماهنگی توانایی­ ها ومهارت های فرد(جای فرد در جهان) در ژرف نگری وضعیت (برای مثال دیدن خود به عنوان تنها یک فرد در تصویر بزرگ­تر)

– خود محوری کمتر،«فراموشی درباره خویشتن» وقتی در می یابیم که فرد تنها بخشی از عالم بزرگ­­تر است.

– آگاهی از ارزش همه چیز، همچنین شیوه ها­ی بسیار متفاوتی که افراد واشیا می‌توانند توسط آن ها در جهان ما سهم داشته باشند.

افراد متواضع امکان اشتباه را برای همه ممکن می­دانند زیرا باور دارند فقط کسانی که کاری انجام نمی­دهند، فقط کسانی که کاری انجام نمی­دهند، اشتباه نمی کنند. اما چرا اشتباه می­کنیم؟ چون همه چیز را نمی دانیم. در بهترین حالت، میل به یادگیری داریم و در این مسیر، امکان اشتباه بسیار است. به علاوه هر یک از افراد بخشی از کار یا به عبارت ساده تر، بخشی از تصویر بزرگ­تر را می­داند و این ارزش کار تیمی است که این تکه­های کوچک آگاهی را در کنار هم می­ گذارد تا تصویر کامل و مسیر درست انجام کار به دست آید.

تمایل به طرح چرا های بنیادی

تدریس و یادگیری ریاضی، فقط در انتقال مفاهیم و تعاریف به دانش آموزان خلاصه نمی شود، بلکه برنامه ریاضی همچنین مسئول توسعه و تعمیم مفاهیم ریاضی، ایجاد انگیزه، پرورش قدرت خلاقیت، به کارگیری و ایجاد ارتباط بین آموخته های دانش آموزان است تا در نهایت حل مسأله به مثابه نیروی حیاتی آموزش ریاضی، به طور جدی در نظر گرفته شود و دانش آموزان «مسأله حل کن» تربیت شوند نه کشانی که بر اثر ناتوانی مقابله با مسأله، صورت مسأله را حذف می‌کنند (یاوری و همکاران، ۱۳۸۵، ص ۷۱۴).

یادگیری فعال از طریق تجربیات، آزمون، خطا و درگیر شدن مستقیم در تحقیق، بررسی و حل مسأله ایجاد می شود که منجر به تولید و کشف دانش خواهد شد، معلم باید ارتباطات درونی ریاضی (ارتباط مفاهیم ریاضی باهم) را با ارتباطات بیرونی (ارتباط ریاضی با سایر علوم و کاربردهای ریاضی) آن پیوند داده و اهمیت شیوه های تفکر و استدلال را برای متعلم آشکار سازد. مهارت های مورد تأکید در آموزش ریاضی عبارت‌اند از: حل مسأله، استدلال و کشف، فرضیه سازی و نظریه پردازی، استفاده از ابزار و فناوری، تخمین و تقریب عددی، اندازه گیری، استفاده از نمودارها و شواهد هندسی، محاسبات عددی و عملیات ذهنی، الگویابی و مدلسازی و شمارش. همچنین یادگیری، تدریس، برنامه ریزی درسی و ارزشیابی از موضوعات مهم در آموزش ریاضی هستند (قاسم زاده دیبگی، ۱۳۸۶، ص ۸۰).

اهمیت آموزش درس ریاضی:

ریاضیات یکی از جذاب‌ترین نظام‌های فکری، محض‌ترین و ساده‌ترین صورت‌های هنری و چالش انگیزترین سرگرمی‌هاست. مطالعه ریاضیات بسیار لذت بخش و با اهمیت است. ریاضیات با کمک کردن در حل مسائل رشته‌هایی چون؛ پزشکی، مدیریت، اقتصاد، رایانه، فیزیک، روان شناسی، مهندسی و علوم اجتماعی فرصتی را برای ایجاد مشارکت پایدار در جامعه دارد (منزین و گلدمن، ۱۳۸۷، ص ۱۳). مطالعه منظم و هدف دار درس ریاضی «خصوصاًً اگر در مدرسه باشد»، موجب می‌گردد که قدرت تفکر و تعقل افراد شکوفا شده و از آنان افرادی متفکر و خلاق بار بیاورد. «درس ریاضیات در پرورش قوای فکری و افزایش قدرت استدلال دانش آموزان نقش اساسی داشته و در شکوفایی استعدادها و مفید بودن آن در بالفعل نمودن توانایی‌های دانش آموزان و ایجاد خلاقیت و تفکر مثبت در آن‌ ها مؤثر است» (مظفروندی، ۱۳۸۵).

بر اساس تفاوت‌های درون فردی، توانایی دانش آموزان برای یادگیری دروس مختلف متفاوت است. ‌به این معنی که برخی درس‌ها را بهتر از دروس دیگر می‌آموزند. در این میان ریاضیات یکی از دروسی است که از اهمیت خاصی برخوردار است، زیرا موفقیت دانش آموزان در این درس تا حدود زیادی بر سرنوشت تحصیلی آنان تأثیر دارد. مشاهدات نشان می‌دهد که بسیاری از دانش آموزان در درس ریاضی مشکل دارند، این مشکل تا حدی است که برخی از دانش آموزان اقرار می‌کنند که از این درس می‌ترسند و حتی برای فرار از آن به رشته‌های غیر ریاضی روی می‌آورند. ضعف در ریاضی و گریز از آن همیشه به خاطر بی استعدادی و یا سخت بودن ریاضی نیست (کریم زاده، ۱۳۸۰، ص ۳).

روش‌های سنتی در تدریس ریاضی:

به طور سنتی، ریاضیات، به صورت تجریدی تدریس شده است؛ یعنی اول تعاریف دقیق و معرفی مفاهیم به صورت انتزاعی انجام می‌گیرد، سپس سعی می شود دانش آموزان از طریق مثال‌های حل شده در کتاب و تمرین های آخر فصل، درک بهتری از مفاهیم ریاضی پیدا کرده و قدرت بیشتری در به کارگیری روش ها و الگوریتم های ارائه شده به دست آورند. موضوع از این جنبه مورد توجه است که روش‌های سنتی تدریس ریاضی با وجود تجربه سالیان متمادی نتوانسته است وظیفه خطیر یادگیری و آموزش برای عموم دانش آموزان و حتی نخبگان را به نحو مطلوبی انجام دهد. در آموزش سنتی ریاضیات، معلم درسی را منتقل می‌کند و دانش آموز با پس دادن آن مبحث مورد ارزشیابی قرار می‌گیرد. چنین دانش آموزانی را می توان به قوطی های سیاه کوچکی که دارای روزنه ای برای ورود و روزنه ای برای خروج هستند، تشبیه کرد. موادی به وسیله معلم از روزنه ورودی داخل می شود و هم او وارسی می‌کند که آیا آنچه در روزنه ورودی داده شده از روزنه دیگر خارج می شود یا نه؟ بر این اساس معلم تفاوت بین دورندادها و بروندادها را اندازه گیری می‌کند، اگر این تفاوت زیاد باشد، قوطی کوچک کارش را خوب انجام نداده است و اگر تفاوت کم باشد، قوطی کوچک پاداشی را دریافت می‌کند. در اکثر موارد، معلم انتظار ندارد بیشتر از آنچه که به روزنه ورودی داده است از روزنه خروجی به دست آورد. مثلاً دانش آموز مسأله را غیر از راه حلی که معلم ارائه ‌کرده‌است حل کند (گلزاری، ۱۳۸۳، ص ۲ و ۳).

چالش های پیش روی روش های یاددهی – یادگیری ریاضی در دوره ی ابتدایی

در کشور ما، در اکثر مدارس، روش های سنّتی برای یاددهی و یادگیری ریاضی به کار می‌روند و برخی از این روش ها، از پایه، اشکالاتی دارند. به خصوص اگر از دوره ی ابتدایی مورد استفاده قرار گیرند که در این صورت می‌توانند در آینده مشکلات جبران ناپذیری برای دانش آموزان ایجاد نمایند، چون بخش عمده ای از وضعیت نامطلوب و مشکلات آموزش ریاضی، به دوره ی ابتدایی بر می‌گردد. در این دوره از روش های مناسب و جدید آموزش مفاهیم ریاضیات استفاده نمی شود و دانش آموزان از همان ابتدا با روش‌های غلط آموزش می بینند که نتیجه ی آن درک نکردن درست مفاهیم ریاضی است. مشکلاتی که این روش ها ایجاد می‌کنند شمردنی نیستند. در زیر به برخی از مشکلاتی که این روش‌ها ایجاد می‌کنند، اشاره می‌کنیم.

• • ایده های جدید مثل عمل ضرب، به طریقی یاد گرفته می‌شوند که به سختی می توان آن ها را ریاضی گونه نامید. در واقع این روش ها دانش طوطی وار تولید می‌کنند که تقریباً هرگز نقشی در تشکیل یک شبکه ی مفید از ایده ها ندارند. به عنوان مثال، دانش آموزان حاصل ضرب ۵۶ = ۸ × ۷ را به صورت «هَفَلَشتا ، پَلَنگ و شیش تا» یاد می گیرند که اصلاً مرتبط با ریاضیات نیست.

• • در روش های سنتی، اصلاً به ویژگی‌های رشد ذهنی دانش آموزان توجهی نمی شود در صورتی که اگر غیر از این بود، یادگیری بسیار آسان تر می شد. در واقع در این روش‌ها ، یک دانش آموز ابتدایی به صورت اشتباه آموزش می بیند و به یادگیری با این روش ها عادت می‌کند. به طوری که در سال های بعد ترک این روش ها آنقدر مشکل می شود که دانش آموزان ترجیح می‌دهند در یادگیری خود ا ز روش های دیگر استفاده نکنند.