ب) نتایج: نتایجی هستند که سازمان سرآمد در حوزه های مختلف به آن دست پیدا می‌کند و بیان کننده دستاوردهای حاصل از عملکرد در حوزه های توانمندسازها هستند (نجمی و حسینی،۴۱:۱۳۸۴).

با وجود اینکه مدل مذکور برای جایزه مدیریت کیفیت اروپایی طراحی شده است، بزودی به ابزاری برای عارضه یابی در سازمان‌ها تبدیل شد و ‌به این ترتیب فرایند خود ارزیابی شکل گرفت. فرایند خود ارزیابی یک روش سیستماتیک جامع برای شناسایی نقاط قوت و نقاط قابل بهبود سازمان است که در دوره های سالانه یا کوتاه‌تر صورت می‌گیرد و در نتیجه سازمان خودش را با بهترین‌ها در کلاس جهانی یا ملی مورد مقایسه قرار می‌دهد (تولایی، ۲۷:۱۳۸۶).

۲-۳ لیزینگ

در این بخش به معرفی انواع لیزینگ­ها و نحوه انجام فعالیت­های شرکت­های لیزینگ پرداخته می‌شود.

۲-۳-۱ تشریح مختصر عملیات لیزینگ در ایران

تشریح عملیات لیزینگ در نمودار شماره (۲-۱) به طور خلاصه آمده است:

مشتری

کالا پرداخت اقساط

شرکت لیزینگ

بازپرداخت تسهیلات کالا

تأمین مالی

پرداخت وجه کالا

تولیدکننده /‌تامین کننده تجهیزات

‌تامین کننده مالی

نمودار (۲-۴) تشریح عملیات لیزینگ در ایران (میری، ۱۳۰:۱۳۸۹)

همان گونه که در نمودار شماره (۲-۴) مشاهده می‌گردد، شرکت لیزینگ یک واسطه بین منبع ‌تامین کننده منابع مالی، تولیدکننده کالا و تجهیزات، و متقاضی استفاده از آن می‌باشد. در حقیقت شرکت لیزینگ کالاهای سرمایه‌ای و مصرفی بادوام (از قبیل خودروهای سواری و سنگین، لوازم خانگی، مسکن، ماشین‌آلات صنعتی و …) را به صورت اقساطی یا اجاره از تولیدکنندگان یا تأمین‌کنندگان آن‌ ها خریداری نموده و به متقاضیان مورد نظر واگذار می‌کند، هزینه مورد نیاز جهت خرید این اقلام را از مؤسسات و شرکت‌های ‌تامین کننده منابع مالی مانند بانک‌ها، مؤسسات مالی و اعتباری، تعاونی‌ها و … تأمین می‌کند.

شرکت‌های لیزینگ معمولاً خود، به طور مستقیم یا از طریق نمایندگی‌ها یا شعب خود، به پذیرش متقاضیان اقدام می‌نمایند. متقاضیان، با مراجعه ‌به این مراکز و با دریافت شرایط اعطای تسهیلات و مدارک مورد نیاز، اقدام به ثبت‌نام نموده و با ارسال پروفرماها به شرکت و تأیید پرونده های اعتباری خود، کالاهای مورد نظر را در قالب یک قرارداد لیزینگ دریافت می‌نمایند. حداقل و حداکثر تسهیلات اعطایی معمولاً از سوی شرکت‌های لیزینگ تعیین می‌گردد. میزان تسهیلات اعطایی به تک تک متقاضیان، از سوی شرکت‌ها یا از سوی مؤسساتی که متقاضیان در آن جا کار می‌کنند و کمیته اعتباری شرکت تعیین می‌گردد. در حال حاضر در این سیستم اعتبارسنجی مشتریان به گواهی‌های اشتغال به کار یا مدارکی که در کل نشان‌دهنده وضعیت شغلی و کاری‌شان می‌باشد محدود می‌گردد و همچنین اخذ تضامین لازم نیز منوط به معرفی اشخاصی است که از سوی متقاضی، به عنوان ضامن، معرفی‌شده و همانند متقاضی مدارک شغلی‌شان را ارائه می‌نمایند همراه با یک چک یا سفته و یا هردوی آن‌ ها جهت تضمین تسهیلات اعطایی به میزان ۱۲۰% اصل و فرع یا اصل میزان وام اعطایی از سوی شرکت لیزینگ. متأسفانه هنوز در کشور ما سیستم ورودی جامع اعتبار تدوین نگردیده و شرکت‌های اعتبارسنجی و رتبه‌بندی نیز آن چنان که بایسته و شایسته است فعال نشده‌اند. اما در نقطه مقابل، در اکثر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، شرکت‌های لیزینگ و بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری با شرکت‌های اعتبارسنجی و رتبه‌بندی قرارداد دارند که یک نمونه از معروف‌ترین این شرکت‌ها در سطح اروپا، مؤسسه‌ اکس­پرین ^[۴۳]می‌باشد. به محض اینکه متقاضی، مستقیماً یا از طریق اینترنت، درخواست خود را اعلام نماید شرکت‌های لیزینگ با مراجعه ‌به این شرکت‌ها از طریق اینترنت، ارسال درخواست به صورت نمابر و … شرایط اعتباری متقاضی را می سنجد. مدت زمان تعیین این امر بیش از ۲ ساعت نمی‌باشد و اگر متقاضی پس از دریافت پاسخ شرکت، نسبت به نحوه و میزان اعتبار تخصیص داده شده شکایتی داشته باشد، می‌تواند با مراجعه به آن مؤسسه‌ نسبت به اصلاح رکورد وضعیتی خود اقدام نماید(میری، ۱۳۱:۱۳۸۹-۱۳۰).

۲-۳-۲ تاریخچه لیزینگ در ایران

سابقه عملیات لیزینگ در ایران از سال ۱۳۵۴ می‌باشد که طی آن شرکت لیزینگ ایران با مشارکت بخش خصوصی، بانک اعتبارات ایران و شرکت بین‌المللی اسلیبای فرانسه تأسیس گردید.

دو سال بعد، یعنی در سال ۱۳۵۶، با مشارکت تعدادی از بانک‌های کشور و بانک سوسیته دو ژنرال فرانسه در قالب شرکت آریا لیزینگ تأسیس گردید که دومین شرکت در ایران محسوب می‌شد. شیوه کار این دو شرکت بر این اساس بود که شرکت لیزینگ به عنوان موجر کالای مورد نیاز، و متقاضی به عنوان مستأجر از منابع مالی و یا ترکیبی از هردو به نسبت خالص فعالیت نمودند. لازم به توضیح است که آورده نقدی و غیر نقدی مستأجر معمولاً کمتر از موجر بوده است. مدت انجام عملیات بستگی به نوع کالا یا ملک و عمر مفید آن داشته و نرخ، تابع شرایط خاص است. در چنین حالتی متقاضی پس از پایان اقساط، مالک عین مستاجره می‌گردید.

پس از پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷، آن دو شرکت از هم پاشیدند و در سال ۱۳۵۹ سهام این شرکت‌ها توسط دادستانی انقلاب مصادره گردید، سهام شرکت لیزینگ ایران به بنیاد مستضعفان، بنیاد شهید و بانک تجارت واگذار گردید و سهام شرکت دوم، به پنج بانک کشور واگذار شد. فعالیت‌های آن دو شرکت به دلیل عدم پرداخت اقساط وام‌گیرندگان به صورت مطالبات معوق تبدیل شد.

این رویه تا سال ۱۳۶۲ ادامه پیدا کرد و متعاقب تصویب عملیات بانکی بدون ربا، بحث لیزینگ به عنوان اجاره به شرط تملیک تبدیل شد و کلیه دستورالعمل‌های اجرایی آن در قالب عقود اسلامی اجاره به شرط تملیک، به تصویب رسید و اجرای عملیات آن از طرف بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به عهده بانک‌های کشور گذاشته شد و در نتیجه هیچ گونه جایگاهی برای شرکت‌های خصوصی جهت انجام عملیات، تعیین نگردید.

بانک‌ها بیشتر فعالیت خود را در بخش اجاره محل کار به وکلا، پزشکان و مهندسان در قالب عقد اجاره به شرط تملیک معطوف نموده، در صورتی که هیچ جای دنیا سیستم بانکی دست به عملیات اجاره به شرط تملیک (لیزینگ) نمی زند، بلکه این شرکت‌های لیزینگ هستند که آن عملیات را انجام می‌دهند و انجام وظیفه می‌کنند.