برنج

۹۶/۰

۷/۲

۶/۵

۱/۱۰

۰/۱۳

گیاهان در یک محدوده کم رطوبت خاک که از ۱٪ رطوبت موجود در خاک رسی و ۵/۰٪ برای خاک شنی تجاوز نمیکند، شروع به پژمردن میکنند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ظرفیت مزرعه:
ظرفیت مزرعه به حد بالاتر رطوبت موجود در خاک اشباع شده گفته میشود بعد از ‌آن که آب مویین اضافی از خاک اشباع شده تخلیه شده و پس از آن حرکت آب به سمت پایین عملاً متوقف میشود.
ظرفیت مزرعه پس از آبیاری یا بارش برای خاک‌های درشت ۲ تا ۳ ساعت و برای خاک‌هایی با بافت ریز ۲ تا ۳ روز میباشد.
ظرفیت خاک مزرعه به طور عمده، به بافت، پروفیل و ساختمان خاک بستگی دارد. یک خاک با بافت ریز (رس) از ظرفیت مزرعه‌ی بالاتری برخوردار است و رطوبت در یک نیروی مکشی در حدود اتمسفر نگهداشته میشود. در حالیکه برای خاک‌های سبک با بافت درشت ‌‌این مقدار در حدود اتمسفر میباشد. در ظرفیت مزرعه، آب در pF 3 تا ۵/۳ نگهداشته شده و هدایت مویین نزدیک به صفر است.
رطوبت قابل دسترس خاک:
مقدار رطوبتی که بین ظرفیت مزرعه و نقطه پژمردگی دائم است، رطوبت قابل دسترس کل را تشکیل میدهد که در واقع همان مقدار رطوبت مویین است.
آب مازاد ظرفیت مزرعه تخلیه شده و به قدر کافی در خاک نمیماند که به مصرف گیاه برسد. رطوبت قابل استفاده در خاک میتواند برحسب درصد رطوبت در مبنای حجم یا مبنای وزن یا عمق آب برحسب ‌‌اینچ یا سانتیمتر برای هر عمقی از خاک، بیان شود. مطلوب است که آب قابل دسترس در مبنای حجم بیان شود، چرا که آب قابل دسترس در هر واحد حجم خاک برای رشد گیاه ضروری میباشد.
درصد رطوبت قابل دسترس:
تنها بخشی از رطوبت قابل دسترس خاک به آسانی توسط گیاه قابل جذب است. ‌‌این مقدار تقریباً برابر ۷۵٪ کل رطوبت موجود در خاک است. هر چند، حد پایینتر محدوده‌ی بهینه‌ی رطوبت خاک به صورت ۷۰٪ ظرفیت مزرعه برای خاک‌های با بافت ریز و ۵۰٪ برای بافت‌های درشت، میباشد. مقدار بحرانی رطوبت فوق با توجه به نوع خاک و گیاه تغییر میکند.
در خاک شنی، محدوده‌ی دسترسی رطوبت اندک و در حدود ۳٪ است در حالیکه در خاک لوم و خاک رس ‌‌این محدوده وسیع و به ترتیب در حدود ۷٪ و ۱۰٪ میباشد. از‌‌این رو، در خاک‌های شنی درشت، آبیاری متناوب بیشتری مورد نیاز است. جهت به حداقل رساندن تعداد آبیاری‌های متناوب، مواد ارگانیک (آلی) بیشتری باید به خاک سبک افزوده شود.
رطوبت موجود در انوع خاک:
رطوبت موجود در انواع خاک‌ها به ظرفیت مزرعه و نقطه‌ی پژمردگی بستگی دارد. ظرفیت مزرعه در خاک‌های شنی درشت پایینتر بوده و به تدریج ‌‌این مقدار افزایش مییابد تا در خاک‌های رسی به حداکثر میرسد. نمونه‌ی مشابه مقدار رطوبت انواع مختلف خاک در جدول زیر نشان داده شده است:
جدول ۱-۱۹- محدوده ظرفیت نگهداری آب قابل دسترس در انواع خاک‌ها منبع: مطابق با میشل^[۴۹]، ای. ام.^[۵۰] ۱۹۹۰

بافت خاک

ظرفیت مزرعه (٪)

نقطه پژمردگی (٪)

آب قابل دسترس) سانتیمتر در هر متر عمق(

شن ریز

۵- ۳

۳- ۱

۴- ۲

لوم شنی

۱۵- ۵

۸- ۳

۱۱- ۴

لوم سیلتی

۱۸- ۱۲

۱۰- ۶

۱۳- ۶

لوم رسی

۳۰- ۱۵

۱۶- ۷
۲۰- ۱۲