۴-۵-۱- فرضیه دوم
آموزش فراشناخت بر بهبودی میزان اضطراب متقاضیان جراحی بینی مؤثر میباشد.
جدول: ۴-۱۲٫ نتایج تحلیل کواریانس برای مقیاس اضطراب پس از آموزش فراشناخت

متغیرها

درجه آزادی

میانگین مجذورات

F

معناداری

اندازه اثر

توان آماری

پیش آزمون اضطراب

۱

۷۶/۲۷۳

۹۷/۳۳

۰۰۰۱/۰

۵۶/۰

۹۶/۰

گروه

۱

۳۱۱/۱۶۵

۵۱/۲۰

۰۰۱/۰

۴۳/۰

۰۰/۱

نتایج جدول (۴-۱۲) نشان ‎داد پس از تعدیل نمرات پسآزمون اثر عامل معنی‎داری وجود داشت (۵۱/۲۰=F، ۰۰۱/۰=P). نمرات تعدیل شده اضطراب نشان داد گروه آزمایش میانگین کمتری نسبت به گروه کنترل دارد، لذا فرضیه پژوهش تأیید میشود.
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
۵-۱- مقدمه
ظاهر بخش مهمی از هویت فرد است و در موقعیتهای اجتماعی، بلافاصله در برخورد با دیگران نمایان می شود. بنابراین اهمیت این سازه شخصیتی بسیار بارز است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش فراشناخت بر میزان اضطراب و افسردگی متقاضیان جراحی بینی انجام شد. در این فصل یافته هایی که در فصل چهارم به دست آمده را با تئوری ها و یافته های مطالعات پیشین که در فصل دوم به آن ها اشاره شد ترکیب کرده و حاصل، مورد بحث قرار داده شده است. و در پایان این فصل ضمن اشاره به محدودیت های پژوهش، پیشنهادات پژوهشی و کاربردی مورد نظر ارائه شده است.
۵-۲- بحث
مطالعات متعددی نشان داده بیشتر افراد داوطلب جراحی زیبایی دچار اختلال روانپزشکی جدی محور I در (DSM) میباشند (ادگرتون و همکاران، ۱۹۶۰). در زمینه ویژگی های شخصیتی و اختلالهای محور II پژوهش اندکی انجام شده است (قلعه بندی و ابراهیمی، ۱۳۸۱). نتایج پژوهش حاضر نشان داد، فراشناخت درمانی در کاهش میزان اضطراب و افسردگی افراد متقاضی جراحی بینی تأثیر داشته است.
تحقیق Moss and et al (2009) نشان دادند میزان افسردگی در متقاضیان جراحی زیبایی نسبت به افراد عادی بیشتر است. در تبیین این یافته می توان گفت افرادی که گرایش افسرده وار دارند بیش از سایر افراد بهنجار دارای نگرش منفی نسبت به خود هستند. آنان اغلب احساس عدم ارزشمندی کرده و به شدت خود را در ابعاد مختلف جسمانی و روانی نالایق تصور کرده و همین نگرش منفی همراه با سایر عوامل می تواند باعث تمایل آنان به جراحی زیبایی شود تا بدین وسیله اندکی از این احساس منفی خود بکاهند.
Sclafani (2003) به این نتیجه رسید، افرادی که دارای اختلالات روانی مزمن هستند کاندیدای مناسبی برای جراحی زیبایی نمی باشند. و حتی افسردگی و یأس پس از عمل جراحی از پیامدهای روانی پس از عمل در افراد دچار وسواس فکری است. کمال گرایی و یا توجه زیاد به جزئیات چهره و اشتغال ذهنی دائمی و گریز ناپذیر بر روی عیوب ظاهری واقعی یا خیالی، زمینه گرایش به انواع جراحی زیبایی را در این افراد فراهم میسازد. آنان اغلب احساس عدم ارزشمندی کرده و به شدت خود را در ابعاد مختلف جسمانی و روانی نالایق تصور کرده و همین نگرش منفی همراه با سایر عوامل میتواند باعث تمایل آنان به جراحی زیبایی شود تا بدین وسیله اندکی از این احساس منفی خود بکاهند (Sclafani, 2003).
پژوهش philips (1998) که بوسیلهی پرسشنامه آیسنک، دو گروه افراد را مورد سنجش قرار دادند (یک گروه داوطلبان جراحی زیبایی و گروه دیگر که گواه بودند، تمایلی به جراحی زیبایی نداشتند) نشان داد، افراد متقاضی جراحی زیبایی بیش از گروه گواه دچار روان نژندی و اختلال وسواس بودند.
پژوهش خانجانی و همکاران (۱۳۹۱) نشان داد، افراد متقاضی جراحی زیبایی شکایت جسمانی بیشتری نسبت به گروه غیر متقاضی داشتند. به نظر می رسد که افراد متقاضی جراحی زیبایی به دلیل بدنی سازی کردن مشکلات روانشناختی و درونی خود دارای شکایات جسمانی بیشتری میباشند. این احتمال وجود دارد که اصولاً افراد متقاضی جراحی زیبایی، بدن را وسیله ای برای حل تعارضات درونی و بیرونی می دانند.
یافته های خانجانی و همکاران (۱۳۹۱) حاکی از آن بود که اختلال فوبیا در بین متقاضیان جراحی زیبایی بیشتر از غیر متقاضیان است. بر اساس یافته های این پژوهش اختلال ترس مرضی نیز در بین متقاضیان جراحی زیبایی بیشتر از غیر متقاضیان است، از آنجا که مبتلایان به فوبیا از ارزیابیهای منفی درباره ظاهر و قیافه خود از سوی دیگران و تحقیرشدن و احساس شرمساری در موقعیتهای اجتماعی خاص واهمه دارند، بنابراین از حضور داشتن در جمع میترسند. از سوی دیگر به دلیل این درگیریهای ذهنی و فشارهای روحی سعی میکنند که از طریق زیباسازی اکتسابی مثل جراحی زیبایی به کاهش این احساسات پرداخته و برای انجام جراحی زیبایی مستعد میباشند.
در پژوهش روحانی (۱۳۷۹) و Cash (1996)، نشان دادند، متقاضیان جراحی زیبایی دارای حساسیت در روابط متقابل میباشند. مهمترین ویژگی حساسیت در روابط متقابل احساس عدم کفایت و حقارت فردی است. به همین دلیلی چنین قضاوت بسیار حساسی را بر روی ارزیابی دیگران در مورد خود دارند.
در بررسی الگوهای شخصیتی متقاضیان جراحی بینی گزارش کردند فراوانی الگوهای شخصیتی وسواسی- خود شیفته در درخواست کنندگان جراحی بینی به طور معناداری بیشتر از سایر الگوهای شخصیتی است (قلعه بندی، ۱۳۸۰).
در پژوهش قلعهبندی و افخمی (۱۳۸۱)، نشان دادند الگوهای شخصیت وسواسی بیشتر از سایر الگوهای شخصیتی درخواست کنندگان جراحی زیبایی بودند.
متداولترین اختلال متقاضیان جراحی زیبایی افسردگی روان نژند و شخصیت پرخاشگر-منفعل می باشد (ادگرتون و همکاران، ۱۹۶۰).