بین سرمایه فرهنگی با باروری و ایده‌آل‌‌های باروری زنان رابطه وجود دارد.

فصل چهارم

روش‌شناسی

روش سنگ​بنای هر کار علمی است. دستیابی به هدف​های علم یا شناخت میسّر نخواهد بود، مگر زمانی که با روش​شناسی درست صورت پذیرد. دکارت روش را راهی می​داند که به منظور دستیابی به حقیقت در علوم باید پیمود. در عرف دانش، روش را مجموعه شیوه​ها و تدابیری دانسته​اند که برای شناخت حقیقت و برکناری از لغزش به کار برده می​شود و به سه چیز اطلاق می­ شود: مجموعه قواعدی که هنگام بررسی و پژوهش واقعیّات باید به کار روند تا آدمی را از مجهولات به معلومات راهبری ­نماید (ساروخانی، ۱۳۸۸ : ۲۴). بنابراین، اتّخاذ روش علمی تنها راه دستیابی به دستاوردهای قابل قبول علمی است. در این فصل، ابتدا ضمن معرّفی روش تحقیق و جمعیّت آماری، روش تعیین حجم نمونه، روش نمونه گیری و روش گردآوری داده ­ها توضیح داده خواهد شد. در نهایت، ضمن بررسی مفاهیم اساسی تحقیق (تعریف مفهومی و عملیاتی متغیّرهای مورد بررسی)، اعتبار و پایایی پرسشنامه­ تحقیق بررسی خواهد شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۴-۱)روش انجام تحقیق

در صورتی که پاسخ به مسأله مربوط به زمان حال باشد، از روش پیمایشی^[۳۷] استفاده می­ شود. محقّق نیز با طرح مجموعه ­ای از سؤالات متناسب با اهداف تحقیق شرایط فعلی را بررسی می­ کند تا مسائل جاری در پرتو آن روشن شود. تعمیم­پذیری نتایج نیز یکی از خصوصیّات اصلی و عمده­ی این نوع تحقیقات می­باشد. در این پژوهش نیاز به اطّلاعاتی داریم که بتوانیم با بهره گرفتن از آن، ارتباط بین ویژگی­های جمعیّت و موضوع مورد مطالعه را بررسی کنیم و به توصیف جمعیّت مورد بررسی بپردازیم. بنابراین، روش تحقیق در این بررسی پیمایشی است و جمعیّت آماری مورد مطالعه شامل زنان کُردِ حداقل یکبار ازدواج کرده­ی همسردار ۱۵ تا ۴۹ ساله­ی ساکن در شهر سنندج می­باشد. برای گردآوری داده ­ها از تکنیک پرسشنامه­ ساخت­یافته همراه با مصاحبه استفاده شد. در نهایت، داده ­ها با بهره گرفتن از بسته­ی نرم­افزاری SPSS 20 پردازش و تجزیه و تحلیل شد.

۴-۲) جامعه آماری

جامعه آماری به مجموعه ­ای از افراد، واحدها، اشیاء و غیره اطلاق می­ شود که حداقل در یک یا چند صفت یا ویژگی­ مشترک باشند. معمولاً در هر پژوهشی جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت (صفت­ها)، متغیّر و واحدهای آن به مطالعه بپردازد. در این پژوهش جمعیّت آماری شامل کلیه­ زنان کُرد ۱۵ تا ۴۹ ساله­ی همسردار ساکن در شهر سنندج می­باشد. برای تعیین جمعیّت آماری از داده‌های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ شهر سنندج استفاده شد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۰ تعداد زنان یکبار ازدواج کرده­ی همسردار ساکن در مناطق شهری سنندج ۷۹۶۹۹ نفر می­باشد.

۴-۳) واحد تحلیل و مشاهده

واحد تحلیل^[۳۸] تابع مسأله و فرضیات تحقیق است. واحد تحلیل ممکن است فرد، خانواده، کشور، دوره­ های تاریخی و استان­های کشور باشد. واحد مشاهده^[۳۹] نیز چیزی است که از آن سؤال می­ شود. ممکن است از فرد سوال شود؛ در این صورت واحد مشاهده فرد است. در برخی از تحقیقات نیز واحدهای تحلیل و واحدهای مشاهده یکسان­اند (ساعی، ۱۳۸۷: ۹۴).در این پژوهش، واحد تحلیل و مشاهده زنان همسردار واقع در سنین باروری ۱۵ تا ۴۹ ساله هستند که در داخل خانوارها شناسایی و مورد پرسش قرار گرفتند.

۴-۴) حجم نمونه گیری

تعیین حجم نمونه^[۴۰] در پژوهش­های اجتماعی به عوامل متعدّدی همچون ماهیّت تحقیقات (کمی و کیفی)، هدف تحقیقات (تعمیم نتایج به جمعیّت)، ویژگی­های جمعیّت (تنوع صفات و ناهمگنی یا وحدت صفات و همگنی)، روش انتخاب نمونه و مواردی نظیر آن بستگی دارد. حجم نمونه یا تعداد افرادی که ما باید با آنها مصاحبه کنیم بستگی به آن دارد که ما با چه دقّت و اطمینانی می­خواهیم نتایج تحقیق از نمونه را به کل جامعه آماری تعمیم دهیم. هر چه این دقّت و اطمینان تعمیم بیشتر باشد نیاز به حجم نمونه بیشتری خواهد بود. بنابراین، برای تعیین حجم نمونه باید میزان دقّت و اطمینان تعمیم را بدانیم (رفیع­پور، ۱۳۸۷: ۳۷۲).
برای تعیین حجم نمونه از فرمول عمومی کوکران استفاده شد، و چون حجم نمونه به شدّت به درجه دقّت نمونه گیری بستگی دارد دقت احتمالی را ۰۵/۰ یعنی با ۹۵/۰ اطمینان در نظر گرفته‌ایم.
واحد نمونه گیری در این بررسی خانوارهای شهر سنندج می­باشند. در این تحقیق از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و حجم نمونه از فرمول کوکران محاسبه شده است. طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ جمعیت زنان ۴۹-۱۵ ساله شهرستان سنندج (که حداقل یک­بار ازدواج کرده ­اند) ۷۹۶۹۹ نفر بوده است که در فرمول کوکران نمونه ۳۸۲ نفری به دست می دهد.
در فرمول فوق معمولاٌ؛ حداکثر اشتباه مجاز (d) معادل ۰۵/۰، ضریب اطمینان ۹۵/۰، ۹۶/۱ t= و مقادیر p و q نیز هرکدام معادل ۵/۰ و حجم جامعه (۷۹۶۹۹) N در نظر گرفته می‌شود. مقدار P برابر با ۵/۰ در نظر گرفته می‌شود.
۳۸۲

۴-۴-۱) روش نمونه گیری

در تحقیقات اجتماعی به ویژه هنگامی که از روش پیمایش برای جمع آوری اطّلاعات استفاده می­کنیم به دلیل محدودیت­های زمانی و مالی ناگریز هستیم از جمعیّت مورد مطالعه نمونه ­ای انتخاب کنیم. نمونه گیری به ما امکان می­دهد تا با مطالعه شمار نسبتاً کوچکی از واحدها به جای کلّ جمعیّت، داده­هایی را به دست آوریم که نماینده ویژگی­های جمعیّت کل باشد.
شیوه ­های نمونه گیری نسبت به مسائل مورد بررسی متفاوت است و برای هر مسأله در هر شرایط مکانی و زمانی خاص باید عمومأ از یک شیوه­ نمونه گیری خاص استفاده نمود (دواس،۶۸:۱۳۸۸). در این پژوهش روش نمونه گیری برای زنان ترکیبی از روش­های خوشه­ا­ی چند مرحله­ ای، تصادفی و تصادفی سیستماتیک است. دلیل عمده­ی استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه­ای این است که جامعه­ ما گسترده می­باشد و فهرست کامل زنان ۴۹ – ۱۵ ساله­ی یکبار ازدواج کرده در دسترس نیست. ابتدا نقشه­ی شهر سنندج تهیّه و ضمن شمارش تمامی بلوک­های آن، کل شهر به ۲۹۸۰ بلوک تقسیم شد. در مرحله­ بعد، کل منطقه­ مورد بررسی بر حسب شناختی که نگارنده از آن داشت بر حسب پایگاه اقتصادی اجتماعی به سه خوشه­ی دارای پایگاه اقتصادی اجتماعی بالا، متوسّط و پایین تقسیم شد. تعداد بلوک­های منتخب از هر خوشه متناسب با حجم آن­ها در جدول زیر آمده است.
جدول ۴-۱ ) تعداد بلوک­های انتخابی در هر خوشه متناسب با حجم

نام خوشه

تعداد کل بلوک­ها

درصد

بلوک­­های انتخابی

تعداد خانوارهای انتخابی هر خوشه

بالا

۶۹۰

۲۳

۹

۸۷

متوسّط

۱۴۰۰

۴۷

۱۸

۱۸۰

پایین

۸۹۰

۳۰

۱۱