شکل ۵-۱۰: روند خطی وپلی نومیال درجه ۶ بارش ایستگاه سرپل ذهاب (۲۰۱۲- ۱۹۸۸) …………………………………………………………۵۴
شکل ۵-۱۱: رگرسیون بین مقادیر واقعی وپیش بینی شده میانگین بارش دوره­ای در ایستگاههای مورد مطالعه ……………………………۵۶
شکل ۵-۱۲: نمودار من کندال تغییر جهش بارش ایستگاه کرمانشاه …………………………………………………………………………………………۵۸
شکل ۵-۱۳: نمودار من کندال تغییر جهش بارش ایستگاه اسلام آباد غرب ……………………………………………………………………………….۵۸
شکل ۵-۱۴: نمودار من کندال تغییر جهش بارش ایستگاه کنگاور …………………………………………………………………………………………….۵۹
شکل ۵-۱۵: نمودار من کندال تغییر جهش بارش ایستگاه سرپل ذهاب …………………………………………………………………………………….۵۹
شکل ۵-۱۶: نمودار من کندال تغییر جهش بارش ایستگاه روانسر …………………………………………………………………………………………….۶۰
شکل ۵-۱۷: نمودار سری زمانی بارش ایستگاه کرمانشاه …………………………………………………………………………………………………………۶۳
شکل ۵-۱۸: نمودار خود همبستگی بارش ایستگاه کرمانشاه …………………………………………………………………………………………………….۶۳
شکل ۵-۱۹: نمودار خود همبستگی جزئی بارش ایستگاه کرمانشاه …………………………………………………………………………………………..۶۴
شکل ۵-۲۰: نمودار بررسی همگنی واریانس ایستگاه کرمانشاه ………………………………………………………………………………………………..۶۴
شکل ۵-۲۱: نمودار سری زمانی پیش بینی سال­های (۲۰۱۶- ۲۰۱۱) ایستگاه کرمانشاه …………………………………………………………….۶۵
شکل ۵-۲۲: نمودار سری زمانی بارش ایستگاه اسلام آباد غرب ……………………………………………………………………………………………….۶۷
شکل ۵-۲۳: نمودار خود همبستگی بارش ایستگاه اسلام آباد غرب ………………………………………………………………………………………….۶۸
شکل ۵-۲۴: نمودار خود همبستگی جزئی بارش ایستگاه اسلام آباد غرب …………………………………………………………………………………۶۸
شکل ۵-۲۵: نمودار بررسی همگنی واریانس ایستگاه اسلام آباد غرب ………………………………………………………………………………………۶۹
شکل ۵-۲۶: نمودار سری زمانی پیش بینی سال­های (۲۰۱۶- ۲۰۱۱) ایستگاه اسلام آباد غرب …………………………………………………..۶۹
شکل ۵-۲۷: نمودار سری زمانی بارش ایستگاه کنگاور ……………………………………………………………………………………………………………۷۱
شکل ۵-۲۸: نمودار خود همبستگی بارش ایستگاه کنگاور ……………………………………………………………………………………………………….۷۲
شکل ۵-۲۹: نمودار خود همبستگی جزئی بارش ایستگاه کنگاور………………………………………………………………………………………………۷۲
شکل ۵-۳۰: نمودار بررسی همگنی واریانس ایستگاه کنگاور ……………………………………………………………………………………………………۷۳
شکل ۵-۳۱: نمودار سری زمانی پیش بینی سال­های (۲۰۱۶- ۲۰۱۱) ایستگاه کنگاور ……………………………………………………………….۷۳
شکل ۵-۳۲: نمودار سری زمانی بارش ایستگاه سرپل ذهاب ……………………………………………………………………………………………………۷۵
شکل ۵-۳۳: نمودار خود همبستگی بارش ایستگاه سرپل ذهاب ……………………………………………………………………………………………….۷۶
شکل ۵-۳۴: نمودار خود همبستگی جزئی بارش ایستگاه سرپل ذهاب ………………………………………………………………………………………۷۶
شکل ۵-۳۵: نمودار بررسی همگنی واریانس ایستگاه سرپل ذهاب ……………………………………………………………………………………………۷۷
شکل ۵-۳۶: نمودار سری زمانی پیش بینی سال­های (۲۰۱۶- ۲۰۱۱) ایستگاه سرپل ذهاب ……………………………………………………….۷۷
شکل ۵-۳۷: نمودار سری زمانی بارش ایستگاه روانسر …………………………………………………………………………………………………………..۷۹
شکل ۵-۳۸: نمودار خود همبستگی بارش ایستگاه روانسر ……………………………………………………………………………………………………….۸۰
شکل ۵-۳۹: نمودار خود همبستگی جزئی بارش ایستگاه روانسر ………………………………………………………………………………………………۸۰
شکل ۵-۴۰: نمودار بررسی همگنی واریانس ایستگاه روانسر ……………………………………………………………………………………………………۸۱
شکل ۵-۴۱: نمودار سری زمانی پیش بینی سال­های (۲۰۱۶- ۲۰۱۱) ایستگاه روانسر ……………………………………………………………….۸۱
شکل ۵-۴۲: نمودار میانگین واقعی وپیش بینی شده ایستگاههای مورد مطالعه ………………………………………………………………………….۸۷
فصل اول:
کلیات پژوهش
۱-۱-مقدمه
اخیرا یکی از مباحث بسیار مهم در بحث آب و هوای مناطق مختلف موضوع اقلیم و تغییر آن به عنوان یک وضعیت برگشت ناپذیر بوده و بسیاری از محققان به ابعاد مختلف این مهم پرداخته­اند. یکی از مظاهر و پیامدهای این پدیده تغییر در عناصر اقلیمی بویژه دما و بارش مناطق مختلف است. به هم خوردن اندکی از تعادل اقلیم جهان موجب شده متوسط درجه حرارت کره­ی زمین تمایل به روند افزایشی را نشان دهد )حجازی زاده،۴۳:۱۳۸۸ )
در ایران بارش یکی از متغیرهای اساسی برای ارزیابی منابع آب بالقوه­ی موجود است ، اما توزیع زمانی و مکانی آن بسیار ناهمگن است و به همین دلیل توزیع منابع آب کشور یکنواخت نیست. نگهداری و مدیریت منابع آب، تابعی از بارش دریافتی و تغییرپذیری بارش می­باشد. هر چه تغییرات مکانی بارش کوچکتر باشد منابع آب نیز ثابت­تر خواهد بود و عرضه دائمی آب امکان پذیرتر می­ شود. به همین دلیل تغییرپذیری زمانی بارش در ارزیابی منابع آب موجود آبخیزها و مطالعه نسبی منابع آ ب موجود در مقیاس محلی و منطقهای اهمیت زیادی دارد. (مسعودیان، ۱۳۹۰: ۱۲۱)

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

کنترل و هدایت میزان تغییرات بارش به عنوان عنصر اصلی در خشکسالی اقلیمی از اهمیت زیادی برخوردار است. از آن جایی که موقعیت ایران میان ۲۵ تا ۳۹ درجه عرض شمالی است، مهم­ترین عوامل کنترل آب و هوایی آن را باید هم در نتطقه حاره و هم در برون حاره جستجو کرد. ایران در محل حضور دو رژیم هدلی و رزبای قرار دارد و با توجه به موجی بودن حرکات مداری هوا در این منطقه براساس شدت و ضعف رژیم رزبای در بهار، به تناوب دستخوش امواج هوای سرد وگرم است. از آنجایی که سیستم های سینوپتیک عامل یخبندان های بهاره ایران، هر سال با فراوانی و شدت متناوب تکرار می شوند آن­ها را باید جزء خصایص مسلم آب و هوایی ایران به شمار آورد.
بنابراین به دلیل واقع شدن ایران در معرض هجوم این سیستم­ها، اکثر مناطق کشور( از جمله استان کرمانشاه) دارای رژیم بارشی می­باشند. بنابراین پیش ­بینی و پایش دراز مدت شرایط اقلیمی در هر منطقه می ­تواند راهکار مناسبی جهت مقابله با عوارض ناگوار تغییرات اقلیمی (یخبندان، خشکسالی، سیل و غیره) باشد. (شکیبا،۵۱:۱۳۸۹)
۱-۲- بیان مسأله:
تغییر اقلیم از طریق ردیابی مشخصاتی نظیر کمیت­ و الگوی زمانی- مکانی عناصر اقلیمی قابل مطالعه است. در این میان مطالعه­ بارش­­ از رواج­ زیادی برخوردار است. بارش­ به عنوان یکی­ از عناصر بنیادی ­اقلیم­ به­ ویژه­ طی قرن ­بیستم­ در عرض­های ­میانه­ و بالای نیمکره­ی­ شمالی­ در حدود۱ % درصد افزایش داشته­ است. ازطرف ­دیگر در خشکی­های­ جنب­ حاره (عرض­۳۰-۱۰درجه­شمالی) روند بارش­در حدود ۳%درصد کاهش ­یافته­ است­ و در نواحی­ حاره­ای افزایش­ نسبی بارش­ در حدود ۲%-۳% بوده است. (ماسمن^[۱] ­و همکاران،۴۳:۲۰۰۴ ) به­ دنبال تأثیراتی­ که­ پدیده­ ­تغییر اقلیم بر عناصر اقلیمی جهان داشته­ است، اندیشمندان ­ایرانی نیز طی­ دهه­های­ اخیر در تکاپو برای­ بررسی ­تأثیرات پدیده­ مذکور بر عناصر اقلیم­ ایران بوده ­اند. در این­ راستا برخی ­محققین­ توجه ­خود را بر تغییرات­ بلند مدت بارش معطوف­ داشته اند. (عساکره­ وهمکاران ،۶۲:۱۳۹۱) در ایران، بارش از مهم­ترین پارامترهای حیاتی و پاره­ای مهم در ساختمان اقلیم به شمار می­رود. هر چند بارش در گستره ایران سرشتی تناوبی دارد، اما توزیع مکانی و زمانی آن به شدت ناموزون است. (مسعودیان، ۱۳۲:۱۳۹۰ ) به همین خاطر وابستگی آشکار یا پنهان به بارش سبب توزیع ناموزون در منابع آب، حیات جانوری و غیره گردیده است. نایکنواختی در توزیع مکانی و زمانی بارش به ترتیب به ناهمواری­ها و آرایش آن­ها و موقعیت جغرافیایی ایران مربوط می­ شود بر همین اساس است که آرایش جغرافیایی نواحی بارشی در ایران، وابستگی مقدار بارش به ناهمواری­ها و زمان بارش را به عرض جغرافیایی نشان می­دهد. (همان منبع :۷۹) به­ طور کلی­ بر اساس ­مدل­های­ شبیه­سازی­ و سناریوها­ی متعدد، متوسط ­تراکم تبخیرآب ­در جهان ­و میزان بارندگی ­در طی قرن ۲۱ در عرض­های میانی ­و بالای کره­ه­ی ­زمین ­در زمستان­ افزایش خواهد یافت­ ولی ­از سوی­ دیگر بین عرض­های جغرافیایی پایین­ انتظار افزایش ­و هم کاهش­ را خواهیم­ داشت. همچنین­ در مناطقی­ که ­افزایش متوسط بارندگی بیشترا نتظار می­رود، تغییرات سالانه بارندگی بیشتر خواهد بود. (اروزوی­ یلدیریم^[۲] و همکاران ،۴۳:۴۰۰۴) در هر سال­ بین بارندگی آن سال­ و پدیده ­های ­دیگر رابطه­ معین­ و نظمی پایدار حاکم ­است. اما وضعیت پراکندگی پدیده ­ها از سالی به ­سال ­دیگر فرق می­ کند و در نتیجه­ مقدار بارش ­و یا شدت رابطه نیز تغییر می­ کند. بنابرین برای ­دسترسی به ­یک نتیجه­ پایدار و حالت­ غالب­ از مدل­­ها و روش­های­ آماری ­و قانون احتمالات­ استفاده می­ شود. مثلاٌ برای ناحیه ­بندی بارش ­ایران، شناخت­ نظم حاکم­ در شیب مکانی بارش بین شرق ­و غرب­ ایران ­از مدل­های ­آماری ­و ریاضی ­استفاده می­ شود. (علیجانی، ۱۲:۱۳۷۱) تحلیل آزمون­ آماری- گرافیکی من کندال و همچنین پیش بینی رفتار یک متغیر بااستفاده از مدل آریما ، ­از جمله مهم­ترین­ روش­های آماری می­باشد­ که ­در مطالعه­ تغییرات بارش مورد استفاده قرار می­گیرد. بر همین­ اساس ­این مطالعه ­در راستای پرکردن خلا ء مطالعاتی با عنوان­ آشکارسازی تغییرات بارش دراستان کرمانشاه­ انجام می­ شود.
۱-۳-سؤالات اصلی پژوهش:
۱- روند تغییرات بارش در استان کرمانشاه از چه الگویی تبعیت می­ کند؟
۲- آیا مقادیر بارش استان کرمانشاه در طی دوره آماری مورد مطالعه تغییر معنی­داری داشته است؟